WIPO Arbitration and Mediation Center
İDARİ HAKEM KARARI
Dell Inc. v. Mehmet Ziyan, Yılmaz Özçiçek
Dava No. D2021-3750
1. Taraflar
Şikayet Eden, Türkiye’de yerleşik Dündar Hukuk Bürosu tarafından temsil edilen, Amerika Birleşik Devletleri’nde yerleşik Dell Inc.’dir.
Şikayet Edilenler, Türkiye’de yerleşik Mehmet Ziyan ve Yılmaz Özçiçek’tir.
2. Alan Adları ve Tescil Eden Kuruluş
İhtilaflı alan adları <delllaptopservisi.com>, <dellprojeksiyonservis.com> ve <dellservisturkey.com> NameCheap, Inc. (“Tescil Eden Kuruluş”) tarafından tescil edilmiştir.
3. Usuli İşlemler
Şikayet, 8 Kasım 2021 tarihinde WIPO Tahkim ve Arabuluculuk Merkezi’ne (“Merkez”) sunulmuştur. 9 Kasım 2021 tarihinde Merkez ihtilaflı alan adları ile ilgili olarak Tescil Eden Kuruluş’a tescil teyidi talebini göndermiştir. 9 Kasım 2021 tarihinde, Tescil Eden Kuruluş ihtilaflı alan adlarını tescil ettiren ve tescil ettirenin iletişim bilgileri ile, Şikayet’te belirtilen Şikayet Edilen ve Şikayet Edilen’in iletişim bilgilerinin farklı olduğunu belirtmiştir. Merkez, 11 Kasım 2021 tarihinde Tescil Eden Kuruluş tarafından sağlanan tescil ettiren bilgilerini ve iletişim bilgilerini Şikayet Eden’e sunmuş ve Şikayet Eden’i Şikayet’te değişiklik yapmaya davet etmiştir. 11 Kasım 2021 tarihinde, Şikayet Eden değiştirilmiş Şikayet sunmuştur.
Şikayet’in Türkçe olarak sunulması ve ihtilaflı alan adları için tescil sözleşmesinin İngilizce olması nedeniyle, Merkez tarafından taraflara 11 Kasım 2021 tarihinde idari işlem diline ilişkin e-posta gönderilmiştir. Şikayet Eden, 11 Kasım tarihinde idari işlem dilinin Türkçe olması için talepte bulunmuştur. Şikayet Edilenler, idari işlem diline ilişkin herhangi bir iletişimde bulunmamışlardır.
Merkez, Şikayet’in ve değiştirilmiş Şikayet’in Alan Adı Uyuşmazlıkları Çözümü Politikası (“Politika” veya “UDRP”), Alan Adı Uyuşmazlık Çözümü Politikası için Yeknesak Kurallar (“Kurallar”) ve Alan Adı Uyuşmazlık Çözümü Politikası için Yeknesak Kurallara Ek Kurallar (“Ek Kurallar”)’da öngörülen şekil şartlarına uygun bir Şikayet olduğunu teyit etmiştir.
Kurallar’ın 2(a) ve 4(a) maddelerine göre, Merkez, Şikayet Edilenler’e usulüne uygun şekilde, Şikayet’i bildirmiştir ve idari işlem süreci 22 Kasım 2021’de başlamıştır. Kurallar’in 5(a) maddesine göre, Cevap sunumu için son tarih 12 Aralık 2021 olarak belirlenmiştir. Şikayet Edilenler tarafından Merkez’e resmi Cevap sunulmaması üzerine 13 Aralık 2021 tarihinde Cevap vermeme bildiriminde bulunulmuştur.
Merkez, 17 Aralık 2021 tarihinde İdari Hakem olarak Gökhan Gökçe’yi atamıştır. İdari Hakem, atamanın uygun olduğu kararına varmıştır. İ dari Hakem Heyeti, Kurallar’in 7. maddesi uyarınca Kabul Bildirimi ve Tarafsızlık ve Bağımsızlık Beyanı’nı Merkez’e sunmuştur.
4. Vakıalar
Şikayet Eden, Amerika Birleşik Devletleri merkezli, bilgisayar ve bilgisayar ile ilgili her türlü ürün ve hizmeti geliştiren, satışa sunan ve onaran bir teknoloji şirketidir. 180 ülkede faaliyet gösteren Şikayet Eden, yaklaşık 2 milyar kullanıcıya ürün ve hizmet sunan global bir şirkettir.
Şikayet Eden, Türkiye de dahil olmak üzere, birçok ülkede DELL markasının sahibidir. Şikayet Eden’in DELL ibaresinden oluşan markaları; dünyanın birçok ülkesinde olduğu gibi Türk Patent ve Marka Kurumu nezdinde de tescil ile koruma altındadır. Türk Patent ve Marka Kurumu nezdinde tescilli markalardan bazıları şunlardır:
- DELL, 124143 tescil numarası ile 27 Mart 1991 tarihinde 9 ve 16. sınıfta tescil edilmiştir.
- DELL, 140159 tescil numarası ile 18 Mart 1993 tarihinde 9. sınıfta tescil edilmiştir.
- DELL, 2003 04682 tescil numarası ile 8 Mayıs 2006 tarihinde 9. sınıfta tescil edilmiştir.
Ayrıca, Şikayet Eden, DELL markasını içeren çeşitli alan adlarının sahibidir. Örneğin, Şikayet Eden 22 Kasım 1988 taihinde <dell.com> ve 27 Mart 1997 tarihinde <dell.com.tr> alan adlarını tescil ettirmiştir.
Şikayet Edilenler, Türkiye’de yerleşik gerçek kişilerdir. Şikayet Edilenler, 1 Aralık 2021 tarihinde, <dellservisturkey.com>, 31 Temmuz 2017 tarihinde, <delllaptopservisi.com> ve 26 Kasım 2017 tarihinde <dellprojeksiyonservis.com> ihtilaflı alan adlarını tescil ettirmiştir.
İhtilaflı alan adları, Şikayet Eden tarafından sunulmuş olan ekran görüntülerine göre, Şikayet Edilenler tarafından aktif olarak kullanılmaktadır (Şikayet’e Ek 10). İhtilaflı alan adlarına bağlı olan İnternet sitelerinde, Şikayet Eden’nin DELL kelime ve şekil markası, Şikayet Eden’e ait olan farklı logolar ve Şikayet Eden’in ürün resimleri belirgin bir şekilde kullanıldığı görülmektedir.
Bu kararın verildiği tarihte İdari Hakem, ihtilaflı alan adlarını ziyaret etmiş ve söz konusu alan adlarının hepsinde Şikayet Eden’in DELL kelime ve şekil markasının, Şikayet Eden’e ait olan farklı logoların ve Şikayet Eden’in ürün resimlerinin belirgin bir şekilde kullanıldığını tespit etmiştir.
5. Tarafların İddiaları
A. Şikayet Eden
Şikayet Eden, Politika’nın 4(c)(i) maddesi uyarınca, ihtilaflı alan adının kendisine devrine karar verilmesini talep etmektedir.
Şikayet Eden, Şikayet’i özellikle aşağıdaki hususlara dayandırmaktadır.
(i) İhtilaflı alan adının, Şikayet Eden’in üzerinde hak sahibi olduğu bir marka ya da hizmet markası ile aynı veya karıştırılma ihtimali yaratacak şekilde benzer olduğu
Şikayet Eden, ihtilaflı alan adlarının birebir Şikayet Eden’in tescilli DELL markasını içerdiğini ve ihtilaflı alan adlarının kendi DELL markasıyla iltibas oluşturacak kadar benzerliğinin var olduğunu iddia etmektedir. <dellservisturkey.com> ihtilaflı alan adında Şikayet Eden’in tescilli markasının yanına eklenen tanımlayıcı “servis” kelimesi ve coğrafi tanımlayıcı “turkey” kelimesinin herhangi bir ayırt edicilik yaratmadığını ve ihtilaflı alan adı ile Şikayet Eden’in DELL markası arasındaki benzerliği ortadan kaldıracak veya etkileyecek nitelikte olmadığını ileri sürmüştür.
<delllaptopservisi.com> ihtilaflı alan adında Şikayet Eden’in tescilli markasının yanına eklenen tanımlayıcı “servis” ve “laptop” kelimelerinin ve herhangi bir ayırt edicilik yaratmadığını ve ihtilaflı alan adı ile Şikayet Eden’in DELL markası arasındaki benzerliği ortadan kaldıracak veya etkileyecek nitelikte olmadığını ileri sürmüştür.
<dellprojeksiyonservis.com> ihtilaflı alan adında Şikayet Eden’in tescilli markasının yanına eklenen tanımlayıcı “servis” ve “projeksiyon” kelimelerinin ve herhangi bir ayırt edicilik yaratmadığını ve ihtilaflı alan adı ile Şikayet Eden’in DELL markası arasındaki benzerliği ortadan kaldıracak veya etkileyecek nitelikte olmadığını ileri sürmüştür.
(ii) Şikayet Edilenler’in, ihtilaflı alan adı üzerinde hiçbir hak ya da meşru menfaatinin bulunmadığı
Şikayet Eden, Şikayet Edilenleri’n ihtilaflı alan adları üzerinde herhangi bir hak veya meşru menfaatinin bulunmadığını, Şikayet Edilenler’in Şikayet Eden ile herhangi bir ortaklığının bulunmadığını ve Şikayet Edilenler’e kendi markasının kullanımı için izin veya lisans vermediğini öne sürmektedir. Ayrıca, Şikayet Eden, Şikayet Edilenler’in kendisinin yetkili servisi de olmadığını belirtmektedir.
(iii) Şikayet Edilenler’in, ihtilaflı alan adını kötü niyetle tescil ettirdiği ve kullandığı
Şikayet Eden, Şikayet Edilenler’in ihtilaflı alan adlarını tescil ettirmesinin ve kullanmasının, Politika'nın 4(b) maddesinde sayılan koşullar çerçevesinde kötü niyetli olduğunu savunmaktadır.
Şikayet Eden, ihtilaflı alan adlarının, kendisine ait olan DELL markasına, iltibas oluşturacak kadar benzer olduğunu ve ihtilaflı alan adlarının tescilinin sadece bu maksatla gerçekleştirildiğini, haksız menfaat elde etmeye ve kullanıcıları yanlış yönlendirmeye gayret edildiğini iddia etmektedir.
B. Şikayet Edilenler
Şikayet Edilenler, cevap süresi içerisinde herhangi bir cevap vermemiştir. Kuralların 5 (e) maddesine göre, Şikayet Edilen taraf cevap vermediği takdirde, istisnai koşulların yokluğu halinde, İdari Hakem şikayeti esas alarak karar verecektir.
6. Değerlendirme ve Tespitler
6.1. İdari İşlem Dili
Kurallar’ın 11 no’lu maddesine göre, taraflar aksini kabul etmedikçe veya tescil kayıt sözleşmesi aksini belirtmedikçe, işlemlerin dili, tescil sözleşmesinin dili olacaktır.
İhtilaflı alan adlarını Tescil Eden Kuruluş tarafından alınan bilgiye göre, bu ihtilaflı alan adlarına ilişkin tescil sözleşmesinin dili İngilizce’dir.
Tescil sözleşmesinin dili İngilizce olmasına rağmen, Şikayet Eden idari işlem dilinin Türkçe olmasını talep etmiştir. Gerekçe olarak, Şikayet Eden özellikle Şikayet Edilenler’in Türkiye’de yerleşik olduğunu vurgulamaktadır.
Şikayet Edilenler, Şikayet Eden’in idari işlem dili hakkındaki talebine sessiz kalmıştır, oysaki Merkez tarafından Şikayet Eden’in bu talebi hem Türkçe hem İngilizce olarak Şikayet Edilen’e bildirilmiştir.
İdari Hakem, Şikayet Eden’in tüm argümanlarını, ihtilaflı alan adlarına bağlı internet sitelerinin içeriklerinin tamamen Türkçe olmasını ve özellikle Şikayet Edilenler’in idari işlem dili hakkında sessiz kalmasını dikkate alarak, İngilizce çeviri talep edilmesinin gereksiz zaman kaybına ve masrafa neden olacağı kanaatine varmıştır.
Böylece, İdari Hakem, ihtilaflı alan adları için idari işlem dilinin Türkçe olmasına karar vermiştir.
6.2. Şikayet Edilenler’e Müşterek İdari İşlem
Şikayet Eden tarafından, Şikayet Edilenler arasında ilişki olduğunu gösteren yeterince delil sunulmuştur.
Şikayet Eden tarafından sunulan belgeler, ihtilaflı alan adlarına bağlı olan İnternet sitelerinin içeriklerinin kısmen aynı olduğunu ve aynı görsel ve adreslerin kullanılmış olduğunu göstermektedir. Şikayet’e EK 1 olarak sunulan dokümanlarda, Şikayet Edilenlerin ihtilaflı alan adlarına bağlı internet sitelerinde kullandıkları adres ve telefon bilgilerinin aynı olduğu görülmektedir.
Bu nedenle, İdari Hakem, Türkiye’de yerleşik olan Şikayet Edilenler’in birbirine bağlı olduğunu ve ihtilaflı alan adlarını ortak amaçlı kullanıp, kontrol altında tuttuklarını düşünmektedir.
Böylece, İdari Hakem, farklı Şikayet Edilenler’e karşı müşterek sunulmuş Şikayet’i kabul edip, Şikayet Edilenler’i bu karar kapsamında bundan sonra birlikte “Şikayet Edilenler” olarak tanımlayacaktır.
6.3. Esasa İlişkin Hususlar
A. Aynı veya Karıştırılma İhtimali Yaratacak Kadar Benzer
İdari Hakem, ihtilaflı alan adlarının Şikayet Eden’in DELL markasıyla iltibas oluşturacak kadar benzerlik teşkil ettiği kanaatine varmıştır.
Öncelikle, Şikayet Eden, DELL markasının sahibi olduğunu kanıtlamıştır. Şikayet Eden, Türkiye dahil olmak üzere yıllardır birçok ülkede DELL markasını tescil ettirmiş olduğunu gösteren yeterince delil ibraz etmiştir.
İdari Hakem, Şikayet Eden’in marka haklarını dikkate alarak, ihtilaflı alan adlarının, Şikayet Eden’e ait tescilli markalara, iltibas oluşturacak kadar benzer olduğu kanaatine varmıştır. Zira DELL markası ihtilaflı alan adlarında tanınabilir durumdadır. İdari Hakem, ihtilaflı alan adlarında yer alan “servis”, “laptop”, “projeksiyon” ve coğrafi tanımlayıcı “Turkey” kelimelerinin karıştırılma ihtimali yaratacak kadar benzerliğe ilişkin bir bulguyu engelleyecek nitelikte olmadığı kanaatina varmıştır.
İdari Hakem’in görüşüne göre, ihtilaflı alan adlarında yer alan “.com”, genel Üst-Düzey Alan Adı (“gTLD”) uzantısının, birinci unsur kapsamındaki mevcut analize etkisi yoktur. gTLD uzantıları, UDRP İdari Hakemlerince de belirtildiği üzere, standart tescil şartı teşkil etmektedir ve bu nedenle karıştırılma ihtimalinin değerlendirilmesinde dikkate alınmamaktadır, WIPO Overview of WIPO Panel Views on Selected UDRP Questions, Third Edition (“WIPO Overview 3.0”) bölüm 1.11.1.
Yukarıda açıklanan sebepler çerçevesinde, İdari Hakem, Politika’ nın 4(a)(i) maddesindeki şartın yerine getirildiği kanaatine ulaşmıştır.
B. Haklar ve Meşru Menfaatler
Politika’daki gereklerin yerine getirilmesi için Şikayet Eden, Şikayet Edilenler’in ihtilaflı alan adları konusunda herhangi bir hakkının ya da meşru menfaatinin bulunmadığını ispatlamak zorundadır. Ancak, menfi bir durumu ispatlamak, Şikayet Eden için genelde imkansız veya en azından zor olduğundan, Şikayet Eden’in, Şikayet Edilen’in ihtilaflı alan adı üzerinde herhangi bir hak veya meşru menfaate sahip olmadığını ilk bakışta prima facie gösteren durumu ileri sürmesi halinde, ispat yükümlülüğünün Şikayet Edilen’e geçtiği kabul edilmektedir, Croatia Airlines d.d. v. Modern Empire Internet Ltd., WIPO Dava No. D2003-0455.
İspat yükü kurallarını dikkate alarak, İdari Hakem, Şikayet Edilenler’in ihtilaflı alan adları üzerinde bir hak veya meşru menfaatinin bulunmadığının, Şikayet Eden tarafından yeterince ispatlandığı kanaatine varmıştır. Şikayet Edilenler ise, ihtilaflı alan adlarıyla ilgili herhangi bir haklarının ya da meşru menfaatlerinin mevcut olduğunu ortaya koyamamıştır.
Ayrıca, İdari Hakem, dosyadaki ekran görüntülerini (Şikayet’e Ek 10) incelediğinde, ihtilaflı alan adlarına bağlı olan internet sitelerinde, tarafların Şikayet Eden ile bir bağının olmadığı ile ilgili bir açıklama görmemiştir. İdari Hakem, tespitlerini ve Oki Data Americas, Inc. v. ASD, Inc., WIPO Dava No. D2001-0903 kararını göz önünde tutarak, Şikayet Edilenler’in ihtilaflı alan adlarını ticari amaçla kullanmasına rağmen, söz konusu ihtilaflı alan adlarına bağlı olan internet sitelerinde, Şikayet Eden’le ilişkisi bulunmadığını açıklamaması nedeniyle; ihtilaflı alan adlarının, iyi niyetli hizmet sunumu için kullanılmadığı kanaatine varmıştır. Aksine, İdari Hakem, Şikayet Edilenler’in bilinçli bir şekilde iltibas yaratarak ve sanki kendilerini Şikayet Eden’in yetkili servisi gibi takdim ederek ve Şikayet Eden’in tescilli marka ve logolarını kullanarak, kullanıcıları yanlış yönlendirmeye gayret gösterdiği kanaatine varmıştır. Özetle, İdari Hakem, ihtilaflı alan adlarının Şikayet Eden ile zımni bağ olduğunu gösterir biçimde bir risk taşıdığı görüşündedir. (WIPO Overview 3.0. bölüm 2.5.1).
Bu nedenle, İdari Hakem, Politika’nın madde 4(a)(ii)’de belirtilen şartlarının yerine getirilmiş olduğu sonucuna varıp Politika’nın ikinci şartı anlamında, Şikayet Eden’in lehine karar vermiştir.
C. Kötü Niyetli Tescil ve Kullanım
İdari Hakem, Şikayet Edilenler’in, ihtilaflı alan adlarını tescil ettirdiğinde, DELL markasının varlığından habersiz olmasının düşünülemeyeceği ve ihtilaflı alan adlarının, Şikayet Eden’in DELL markasıyla iltibas yaratabileceğini bilebilecek durumda olduğu kanaatindedir. İdari Hakem, bu durumun, Şikayet Edilenler’in ihtilaflı alan adlarını tescili sırasındaki kötü niyetinin göstergesi olduğu sonucuna varmıştır. Bununla birlikte, Şikayet’e Ek 1 olarak sunulan bilgiler ve önceki tarihli UDRP kararları (Dell Inc. v. Fatma Emre Tech Servis Bilişim Teknolojileri, Jibo Bilişim Teknolojileri ve Nasıba Orıpova Service Bilişim Teknolojileri WIPO Dava No. D2020-3477 ve Dell Inc. v. IceBlue Bilisim Teknoloijleri and Mushtariy Maksadkulova WIPO Dava No. D2021-1770) incelendiği zaman, Şikayet Edilenler’in aynı adres ve iletişim bilgileri ile Şikayet Eden’in tescilli markasını ihtiva eden alan adlarını tescil ettirerek hizmet vermeye devam etmeye çalıştığı görülmektedir. Bu durum da, Şikayet Edilenler’in, Şikayet Eden’in tescilli DELL markasının varlığından ve şöhretinden haberdar olarak kötü niyetli olarak DELL markasını ihtiva eden çeşitli alan adları kullanmaya çalıştığının bir göstergesidir.
İhtilaflı alan adlarına bağlı internet siteleri incelendiği zaman, Şikayet Edilenler’in, DELL marka ürünlere ilişkin teknik hizmet ve servis verdiği görülmektedir. Bu kapsamda, Şikayet Edilenler’in, ihtilaflı alan adlarını, Şikayet Eden’le bir bağlantısı olduğu izlenimi yaratmak ve bundan haksız kazanç elde etmek için kullanmış olduğu açıkça görünmektedir.
Dell Inc. v. Fatma Emre Tech Servis Bilişim Teknolojileri, Jibo Bilişim Teknolojileri ve Nasıba Orıpova Service Bilişim Teknolojileri WIPO Dava No. D2020-3477 ve Dell Inc. v. IceBlue Bilisim Teknoloijleri and Mushtariy Maksadkulova WIPO Dava No. D2021-1770 dosyalarına konu alan adlarını tescil ettiren şikayet edilenler, Tescil Kuruluşu’nun sağladığı bilgiye göre işbu dosyaya konu alan adlarını tescil ettiren kişiler ile aynı olmasa da, ihtilaflı alan adlarına bağlı internet siteleri incelediğinde önceki kararlara konu şikayet edilenler ile işbu dosyada yer alan Şikayet Edilenler’in bağlantılı olduğu kanaatine varılabilmektedir. Bu dosyalarda da Şikayet Edilenler’in bu tarz marka, ve tanımlayıcı kelime kobminasyonları ile oluşturduğu alan adları ile markanın bilinirliği ve tanınmışlığından yararlanmaya çalışarak haksız kazanç elde etme amacı güttüğü tespit edilmiş ve her iki kararda da ihtilaflı alan adları Şikayet Eden’e devredilmiştir.
Ayrıca, ihtilaflı alan adları aktif internet sitelerine açılmakta olup Şikayet Eden’e ait logo ve markalar internet sitelerinde birebir kullanılmaktadır. İhtilaflı alan adlarına bağlı internet sitelerinde, Şikayet Eden ile aradaki ilişki açıklanmaksızın Şikayet Eden’e ait DELL marka bilgisayar, projeksiyonlar için servis, destek, yedek parça temini gibi hizmetler sunulmaktadır. İdari Hakem bu durumun Politika’nın 4(b)(iv) gereğince kötü niyetli kullanım teşkil ettiği kanısına varmıştır.
Dolayısıyla İdari Hakem, ihtilaflı alan adlarının tescil ve kullanımının kötü niyetli olduğu ve Şikayet Eden’in Politika’nın 4(a)(iii)’de belirtilen şartlarının yerine getirdiğine kanaat getirmiştir.
7. Karar
Yukarıda belirtilen sebepler ışığında İdari Hakem, Politika'nın 4(i) ve Kurallar'ın 15 no'lu maddeleri uyarınca, <delllaptopservisi.com>, <dellprojeksiyonservis.com> ve <dellservisturkey.com> ihtilaflı alan adlarının Şikayet Eden'e devrine karar vermiştir.
Gökhan Gökçe
İdari Hakem
Tarih: 24 Aralık 2021