SHOQËRIA “K.” S.p.A KUNDËR SHOQËRISË ‘D’ SHPK. PERSON I TRETË DREJTORIA E PËRGJITHSHME E PRONËSISË INDUSTRIALE, VENDIMI nr. 8108, datë 04.10.2017, PËR SHFUQIZIMIN E MARKËS SË REGJISTRUAR PRANË DPPI
Objekti i padisë: Shfuqizimin e markës së regjistruar DEKOLL, me Nr. aplikimi AL-T-2015-147, datë 10/03/2015, regjistruar më 05/02/2016, me Nr. regj. 16519 pranë Personit të Tretë.
Gjyqtari: E.P
Fjalët kyç:
Shfuqizim marke, e drejtë ndërkombëtare marke, konfondim konsumatori, konkurrencë e pandershme, markë e mirënjohur, kundërshtim përdorimi, lidhja e thjeshtë (asocacioni).
Ligji dhe dispozitat ligjore përkatëse: Neni 638 i Kodit Civil; Neni 32, 154, 154/a, 156 i K.Pr. Civile, nenet 143, 144, 156, 159, 173 të Ligjit nr. 9947, datë 07.07.2008 “Për Pronësinë Industriale”, si dhe nenet 13, 14, 17/3 të Ligjit nr. 9902, datë 17.04.2008 “Për mbrojtjen e konsumatorit”.
Faktet kryesore:
Shoqëria “Kerakoll”, është një shoqëri tregtare e së drejtës italiane, e cila si objekt të veprimtarisë së saj tregtare, ndër të tjera, ka edhe “prodhimin e materialeve të ndërtimit”. Kjo shoqëri është pronare dhe ka të regjistruara markat tregtare të regjistruara me fjalën Kerakoll, duke u pajisur edhe me Ekstraktet e Regjistrimit për të 6 (gjashtë) markat në pronë të saj.
Shenjat e mbrojtura nga markat e regjistruara të subjektit Kerakoll S.p.A, përbëhen nga fjalët KERAKOLL dhe në disa regjistrime lidhen me elemente figurative, të cilat konsistojnë në përfaqësimin e shkronjës “K” të fjalëve KOLL në shkronja apo ngjyra të ndryshme. Prezantimi në formë të ndryshme të shkronjës “K” i jep këtij elementi një karakter dominues mbi markën tregtare në tërësi, e cila, gjithashtu, e bën atë më të dallueshme në sytë e publikut përkatës.
Nga ana tjetër, Shoqëria “deKoll” shpk është subjekt i së drejtës tregtare shqiptare dhe ka fituar personalitetin juridik me regjistrimin e saj në datën 26.06.2013 dhe si objekt të saj, ndër të tjera, ka edhe “prodhim dhe tregtim të koll, stuko, prodhime të tjera me bazë çimento”. Ky subjekt tregtar e ka regjistruar markën “deKoll” pranë DPPI në datën 05.02.2016, me afat mbrojtje deri në datën 03.03.2025, duke u pajisur mbi këtë regjistrim edhe me çertifikatën përkatëse.
Shenja e mbrojtur nga marka DEKOLL, përbëhet nga kjo fjalë, e cila përfaqëson gjithashtu shkronjën ‘K” të fjalës Koll të formuar nga një vijë vertikale këndore jeshile, e cila rrotullohet në mënyrë tërthore 180 gradë përrreth vijës vertikale, duke formuar kështu shkronjën ‘K’.
Duke qenë se paditësi (Shoqëria Kerakoll) ka marrrë dijeni se Shoqëria Dekoll ka regjistruar markën DEKOLL, ka ngritur pretendime se kjo e fundit është shumë e ngjashme me markat në pronësi të saj, e për këtë arsye kërkon gjyqësisht shfuqizimin e saj. Përmes shfuqizimit të markës së të paditurit, kërkohet/pretendohet të ndalohet konfondimi i konsumatorëve në treg me pasoja të dëmshme për ta pasi nuk marrin cilësinë e produktit që ata mendojnë, dhe nga ana tjetër i bëhet konkurrencë e pandershme paditësit.
Paditësi pretendon se: i padituri Dekoll shpk ka shkelur të drejtat e markave ndërkombëtare me nr. regjistrimi 1176464, nr. 1177505, nr. 696461, nr. 903645, nr. 923518 dhe nr. 933918, të cilat janë regjistruar në emër të paditësit Kerakoll S.P.A, duke regjistruar markë shumë të ngjashme me markat e sipërcituara të mbrojtura, me mallra identike duke shkaktuar konfuzion te konsumatori. I padituri ka kryer konkurrencë të pandershme duke prodhuar, importuar, vendosur në qarkullim dhe ofruar pa miratimin e paditësit materiale ndërtimi nën markën DEKOLL që është shumë e ngjashme me markat e sipërcituara të paditësit, të mbrojtuara për mallra identike. Për këto arsye, kërkohet shfuqizimi i markës deKoll e regjistruar më datë 05.02.2016, pasi është regjistruar në kundërshtim me nenet 142 dhe 143 të Ligjit nr. 9947, datë 07.07.2008 “Për pronësinë industriale”, i ndryshuar.
I padituri pretendon se: përfaqëson një subjekt të së drejtës shqiptare me objekt veprimtarie në fushën e prodhimit dhe shitjes së produkteve me bazë çimenton, dhe realizon, gjithashtu, veprime në fushën e ndërtimit si psh. ndërtime objektesh, shitblerje pasurish të paluajtshme, etj. Ndërkohë, nga ana tjetër paditësi është një shoqëri italiane, e cila ushtron aktiviteitn në prodhimin e lëndëve të ndërtimit, por që nuk ka një filial, degë ose zyrë përfaqësimi në Republikën e Shqipërisë. Për këtë arsye, nga paditësi për asnjë moment nuk u provua se markat e regjistruara në emër të saj, janë përdorur në Shqipëri dhe se niveli i shitjeve të tyre është ndikuar në ndonjë masë nga tregtimi i produkteve të të paditurit. po ashtu, u pretenduar se nuk ka ngjashmëri thelbësore në elementët e emrave të markave respektive dhe konsumatori i këtyre produkteve për vetë llojin e produktit, zotëron njohuri të posaçme dhe është e pamundur që të ngatërrojë produktet në treg.
Vendimi:
Gjykata, pas administrimi të pretendimeve të palëve në këtë proces, në raport me provat e depozituara prej tyre si edhe bazës ligjore të zbatueshme për rastin, vendosi të rrëzojë kërkesë- padinë objekt gjykimi. Në bazë të kritereve të ligjit kombëtar dhe praktikës së Gjykatës Europiane të Drejtësisë (GJED), në rastin konkret, gjykata arriti në përfundimin se nuk plotësohet asnjë nga kushtet ku konsumatorët e produktit që tregtojnë palët në proces të konfondohen nisur nga marka e tyre. Duke mos patur asnjë element lidhjeje me efekte qoftë në konfondim produkti/marke, ashtu edhe në kuadër të konkurrencës së pandershme, Gjykata vendosi të rrëzojë padinë që kërkonte shfuqizimin e markës së të paditurit, duke i ngarkuar atij edhe shpenzimet gjyqësore.
Arsyetimi i gjykatës: Për t’i dhënë përgjigje kërkimit mbi bazueshmërinë ose jo të padisë, fillimisht gjykata ka identifikuar normat e aplikueshme në rastin konkret, e që ju referohen dispozitave të neneve 140, 143, 144, 156 dhe 173 të Ligjit nr. 9947/2008 “Për pronësinë industriale” e cila determinon konceptet qysh nga fakti se çfarë quajmë markë, ashtu edhe më pas procedurën e regjistrimit dhe kundërshtmit të saj.
Për të ardhur në një konkluzion të drejtë dhe të ligjshëm për zgjidhjen e çështjes, analiza bazohet çështjet si vijon: 1. Cili është standardi i provueshmërisë në rastin e gjykimeve mbi regjistrmin e markave që shkaktojnë konfuzion me markat e regjistruara më parë ? 2. A ka mundësi konfuzioni në rastin konkret ndërmjet markave ‘Kerakoll’ dhe asaj “deKoll”. 3. A është marka “Kerakoll” një markë e mirënjohur në Shqipëri? 4. A jemi përpara konkurencës së pandershme për shkak të produkteve të tregtuara nga palët ndërgjyqëse?
Gjykata arsyeton se standardi i të provuarit në mosmarrëveshjen objekt gjykimi, kërkon që pala paditëse të provojë regjistrimin e mëparshëm të markës së saj, si dhe regjistrimin e mëvonshëm të markës të pretenduar se krijon konfondim me markën e mëparshme. Po ashtu, nga provat e paraqitura gjatë gjykimit, duhet të krijohet bindja se ekziston mundësia e konfondimit dhe jo vetë konfondimi. Mundësia e konfondimit është element që perceptohet nëpërmjet ushtrimit të një gjykimi sipas standardit mesatar të vlerësimit të një konsumatori në vendin dhe kohën në të cilën ndodh mosmarrëveshja. Duke qenë se nuk mund të bëhet një ekspertizë në lidhje me këtë perceptim, mundësia e konfondimit është e vlerësueshme potencialisht, me një gjykim të arsyeshëm paraprak dhe, për rrjedhojë, mbi palën paditëse nuk rëndon barra që të provojë ekzistencën aktuale të konfondimit të konsumatorit.
Gjykata vlerëson kriteret e përcaktuara në ligjin e brendshëm (neni 143 i Ligjit “Për Pronësinë Industriale”), Konventat Ndërkombëtare, praktikën e GJED, si edhe manualet e Organizatës Botërore të Pronësisë Intelektuale (miratuar me ligjin nr. 8993, datë 30.01.2003 “Për aderimin e Republikës së Shqipërisë në Konventën për themelimin e Organizatës Botërore të Pronësisë Intelektuale”).
Në kontekst të sa më sipër, referuar edhe qëndrimeve të palëve ndërgjyqëse, provohet se midis markave Kerakoll dhe deKoll nuk ekziston ansjë lloj konfuzioni në emër, stilizim, ngjyra dhe vendosjen e tyre.
Në lidhje me çështjen e dytë që i referohet ngjashmërisë së produkteve, rezulton se marka deKoll nga momenti i hedhjes së saj në treg e deri në momentin e gjykimit të çështjes nuk e ka ndryshuar asnjëherë ambalazhimin e saj. Ngjashmëria e markës Kerakoll me atë deKoll nuk ekziston për shkak se ato nuk janë aspak identike dhe stilizimet e emrave të markave nuk janë aspak të ngjashme.
Në lidhje me ambalazhet e produkteve që tregëtojnë subjektet palë në gjykim, provohet se ato nuk janë aspak të ngjashme, në të gjithë elementët e tyre si konceptualë ashtu edhe vizualë e fonetikë. Në aspektin konceptual produkti i të paditurit i referohet me fjalën koll një koncepti i cili edhe sipas fjalorit nënkupton një përshkrim të produktit të tregëtuar dhe nuk përbën ndonjë punë shpikëse apo kreative të mbrojtur nga të drejtat e autorit. Në aspektin pamor, të dyja markat janë teknika shkrimi të ndryshme dhe përdorim ngjyrash jo të ngjashme, të cilat referuar sidomos sfondit, janë plotësisht të kundërta në këto marka tregtare.
Në aspektin fonetik, tek të dyja emrat e markave, theksi bie tek rrokja e parë, e që në rastin konkret qartësisht të dyja markat i kanë të ndryshme (‘kera’ paditësi dhe ‘de’ i padituri). Duke qenë se lexuesi i zakonshëm shpesh bazohet tek gërma e parë dhe e fundit në një fjalë për ta identifikuar atë, në rastin konkret nuk krijohet kjo premisë për të patur ngatërrim.
Ndërsa për t’ju dhënë përgjigje çështjeve 3 dhe 4, Gjykata arsyeton se konsumatori, i cili konsumon produktet e mbrojtura nga dy markat nuk është një individ i thjeshtë, por janë ndërtuesit dhe ekspertët e ndërtimit të cilët, veç njohurive të posaçme, trajnohen për njohjen e produkteve, natyrën dhe karakteristikat e tyre, kodeve të klasifikimit, pikat e shpërndarjes etj, duke e bërë tëpamundur konfondimin në këtë rast.
Ndërsa në lidhje me qënien si ‘markë e mirënjohur’, paditësi nuk provoi në gjykim që marka e saj të jetë e përhapur në Shqipëri, apo që nga futja në treg e markës së të paditurit të kenë ulur shitjet dhe të ketë përfituar i padituri. Prej paditësit nuk u soll asnjë provë apo element mbi ekzistencën e ndonjë pike prodhimi apo shitje të produkteve të markave të saj në Shqipëri.
Pavarësisht nga të gjitha sa më sipër, nisur edhe nga praktika e GJED-së, në vendime të ndryshme, është konkluduar në mënyrë të përsëritur se, lidhja e thjeshtë që konsumatori mund të bëjë ndërmjet dy markave, nuk përbën ngjashmëri në kuptim të ligjit dhe reputacioni i një marke nuk nënkupton ngjashmëri me markën e mëpasshme vetëm për shkak të lidhjes që konsumatorët mund të bëjnë ndërmjet tyre. Të gjitha arsyet që bazohen në kritere ligjore, manualet e publikuara si edhe nga praktika e GJED-së, provojnë qartësisht se në rastin konkret nuk lind asnjë konfondim në lidhje me markat dhe produktet që tregëtojnë subjektet tregtare palë në këtë proces, prandaj edhe padia është e pabazuar në ligj dhe në prova.