À propos de la propriété intellectuelle Formation en propriété intellectuelle Respect de la propriété intellectuelle Sensibilisation à la propriété intellectuelle La propriété intellectuelle pour… Propriété intellectuelle et… Propriété intellectuelle et… Information relative aux brevets et à la technologie Information en matière de marques Information en matière de dessins et modèles industriels Information en matière d’indications géographiques Information en matière de protection des obtentions végétales (UPOV) Lois, traités et jugements dans le domaine de la propriété intellectuelle Ressources relatives à la propriété intellectuelle Rapports sur la propriété intellectuelle Protection des brevets Protection des marques Protection des dessins et modèles industriels Protection des indications géographiques Protection des obtentions végétales (UPOV) Règlement extrajudiciaire des litiges Solutions opérationnelles à l’intention des offices de propriété intellectuelle Paiement de services de propriété intellectuelle Décisions et négociations Coopération en matière de développement Appui à l’innovation Partenariats public-privé Outils et services en matière d’intelligence artificielle L’Organisation Travailler avec nous Responsabilité Brevets Marques Dessins et modèles industriels Indications géographiques Droit d’auteur Secrets d’affaires Académie de l’OMPI Ateliers et séminaires Application des droits de propriété intellectuelle WIPO ALERT Sensibilisation Journée mondiale de la propriété intellectuelle Magazine de l’OMPI Études de cas et exemples de réussite Actualités dans le domaine de la propriété intellectuelle Prix de l’OMPI Entreprises Universités Peuples autochtones Instances judiciaires Ressources génétiques, savoirs traditionnels et expressions culturelles traditionnelles Économie Égalité des genres Santé mondiale Changement climatique Politique en matière de concurrence Objectifs de développement durable Technologies de pointe Applications mobiles Sport Tourisme PATENTSCOPE Analyse de brevets Classification internationale des brevets Programme ARDI – Recherche pour l’innovation Programme ASPI – Information spécialisée en matière de brevets Base de données mondiale sur les marques Madrid Monitor Base de données Article 6ter Express Classification de Nice Classification de Vienne Base de données mondiale sur les dessins et modèles Bulletin des dessins et modèles internationaux Base de données Hague Express Classification de Locarno Base de données Lisbon Express Base de données mondiale sur les marques relative aux indications géographiques Base de données PLUTO sur les variétés végétales Base de données GENIE Traités administrés par l’OMPI WIPO Lex – lois, traités et jugements en matière de propriété intellectuelle Normes de l’OMPI Statistiques de propriété intellectuelle WIPO Pearl (Terminologie) Publications de l’OMPI Profils nationaux Centre de connaissances de l’OMPI Série de rapports de l’OMPI consacrés aux tendances technologiques Indice mondial de l’innovation Rapport sur la propriété intellectuelle dans le monde PCT – Le système international des brevets ePCT Budapest – Le système international de dépôt des micro-organismes Madrid – Le système international des marques eMadrid Article 6ter (armoiries, drapeaux, emblèmes nationaux) La Haye – Le système international des dessins et modèles industriels eHague Lisbonne – Le système d’enregistrement international des indications géographiques eLisbon UPOV PRISMA UPOV e-PVP Administration UPOV e-PVP DUS Exchange Médiation Arbitrage Procédure d’expertise Litiges relatifs aux noms de domaine Accès centralisé aux résultats de la recherche et de l’examen (WIPO CASE) Service d’accès numérique aux documents de priorité (DAS) WIPO Pay Compte courant auprès de l’OMPI Assemblées de l’OMPI Comités permanents Calendrier des réunions WIPO Webcast Documents officiels de l’OMPI Plan d’action de l’OMPI pour le développement Assistance technique Institutions de formation en matière de propriété intellectuelle Mesures d’appui concernant la COVID-19 Stratégies nationales de propriété intellectuelle Assistance en matière d’élaboration des politiques et de formulation de la législation Pôle de coopération Centres d’appui à la technologie et à l’innovation (CATI) Transfert de technologie Programme d’aide aux inventeurs WIPO GREEN Initiative PAT-INFORMED de l’OMPI Consortium pour des livres accessibles L’OMPI pour les créateurs WIPO Translate Speech-to-Text Assistant de classification États membres Observateurs Directeur général Activités par unité administrative Bureaux extérieurs Avis de vacance d’emploi Achats Résultats et budget Rapports financiers Audit et supervision
Arabic English Spanish French Russian Chinese
Lois Traités Jugements Recherche par ressort juridique

Loi de la République du Tadjikistan sur la presse et autres médias de masse, Tadjikistan

Retour
Version la plus récente dans WIPO Lex
Détails Détails Année de version 2002 Dates Adopté/e: 14 décembre 1990 Type de texte Lois en rapport avec la propriété intellectuelle Sujet Droit d'auteur, Mise en application des droits Notes Pour les dispositions relatives à la propriété intellectuelle, voir les articles 19, 28, 31, 34 et 35.

Documents disponibles

Texte(s) principal(aux) Textes connexe(s)
Texte(s) princip(al)(aux) Texte(s) princip(al)(aux) Tadjik Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон Дар бораи матбуот ва дигар воситаҳои ахбори омма         Russe Закон Республики Таджикистан «О печати и других средствах массовой информации»        

ЗАКОН РЕСПУБЛИКИ ТАДЖИКИСТАН

О ПЕЧАТИ И ДРУГИХ СРЕДСТВАХ МАССОВОЙ ИНФОРМАЦИИ

(Ведомости Верховного Совета ТССР 1990год, 24, ст.421; 1992год, 10, ст.144; 1992год, 11,ст.175; Ахбори Маджлиси Оли РТ 1996год, 3, ст.48; 1997год, 23-24, ст.333; 1999год, 12, ст.335; 2002год, 4 ч-1, ст.269 )

ГЛАВА I. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ

Статья 1. Средства массовой информации

Средства массовой информации представляются редакциями периодической печати, теле-и радиовещания, информационными агентствами, иными учреждениями, осуществляющими выпуск массовой информации.

В соответствии с настоящим Законом средствами массовой информации являются газеты, журналы, бюллетени и другие периодические издания, предназначенные для публичного распространения и выходящие не реже одного раза в три месяца, а также телевизионные и радиопередачи, кинохроника, сообщения информационных агентств, аудио-и аудиовизуальные записи и программы.

Статья 2. Свобода печати

Печать и другие средства массовой информации в Республике Таджикистан свободны. Каждый гражданин республики имеет право свободно выражать свои убеждения и мнения, распространять их в любых формах в печати и других средствах массовой информации.

Государственная цензура и преследование за критику запрещается.

Статья 3. Язык средств массовой информации

Средства массовой информации Республики Таджикистан осуществляют свою деятельность на государственном языке и на других языках в соответствии с Конституцией Республики Таджикистан и законодательством Республики Таджикистан.

Государство обеспечивает право граждан Республики Таджикистан на использование родного языка и других языков народов республики при получении и распространении массовой информации.

Статья 4. Деятельность средств массовой информации

Редакция средства массовой информации является юридическим лицом и действует на основании своего устава.

Редакция вправе осуществлять производственно-хозяйственную деятельность на условиях экономической самостоятельности и хозяйственного расчета.

Порядок предоставления средствам массовой информации государственных дотаций определяется законодательством Республики Таджикистан.

Статья 5. Обязанность предоставления информации

Государственные, политические и общественные организации, движения и должностные лица обязаны предоставлять необходимые средствам массовой информации сведения.

Статья 6. Недопустимость злоупотребления свободой слова

Опубликование сведений, составляющих государственную или иную охраняемую законом тайну, призывы к насильственному свержению или изменению конституционного строя, порочащие честь и достоинство государства и Президента, пропаганда войны, терроризма во всех его проявлениях, расовой, национальной, религиозной исключительности или нетерпимости, порнография, призывы к совершению других уголовно наказуемых деяний запрещается в средствах массовой информации.

Запрещается и преследуется законом использование средств массовой информации в целях вмешательства в личную жизнь граждан, опубликование заведомо ложной информации, клеветнических и провокационных сведений, посягающих на честь и достоинство граждан, государственных органов, общественных объединений и других организаций.

Статья 7. Законодательство Республики Таджикистан о печати и других средствах массовой информации

Законодательство Республики Таджикистан о печати и других средствах массовой информации основано на Конституции Республики Таджикистан и состоит из настоящего Закона и других нормативно-правовых актов Республики Таджикистан, а также международных правовых актов, признанных Республикой Таджикистан.

ГЛАВА II. ОРГАНИЗАЦИЯ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ СРЕДСТВ МАССОВОЙ ИНФОРМАЦИИ

Статья 8. Право на учреждение средства массовой информации

Право на учреждение средства массовой информации принадлежит местным хукуматам и другим государственным органам, политическим партиям, общественным организациям, массовым движениям, творческим союзам, кооперативным, религиозным, иным объединениям граждан, созданным в соответствии с законом, трудовым коллективам, а также отдельным лицам, достигшим восемнадцатилетнего возраста.

В Республике Таджикистан монополизация печати и других средств массовой информации не допускается.

Не могут быть учредителями средств массовой информации:

-граждане, не достигшие восемнадцатилетнего возраста, или в соответствии с установленным законом

порядке признанные недееспособными или их дееспособность ограничена; -политические партии, общественные объединения, деятельность которых запрещена законом; -иностранные граждане и лица без гражданства.

Статья 9. Регистрация средств массовой информации

Редакция средства массовой информации осуществляет свою деятельность после регистрации соответствующего средства массовой информации.

Средства массовой информации регистрируются в месячный срок со дня подачи заявления в государственную нотариальную контору по месту их нахождения.

Средства массовой информации, издающиеся на территории Таджикистана, учредителями которых являются политические партии, общественные объединения, массовые движения, творческие союзы, кооперативы, религиозные организации и другие гражданские союзы, трудовые коллективы либо отдельные граждане Республики Таджикистан, начинают свою деятельность лишь после их регистрации соответствующими государственными нотариальными конторами.

Право приступить к выпуску массовой информации сохраняется в течение года со дня получения свидетельства о регистрации. В случае пропуска этого срока свидетельство о регистрации считается утратившим силу.

Замена учредителя, соучредителя, форма передачи массовой информации, название и язык (языки) средства массовой информации переоформляются на основании заявления учредителя (соучредителя) и регистрируется в порядке, изложенном в настоящей статье.

Государственная регистрация средств массовой информации осуществляется при наличии следующих документов:

-заявления о государственной регистрации;

-учредительного договора (при наличии нескольких учредителей);

-устава;

-правового заключения учредительных документов, выдаваемого Министерством юстиции Республики Таджикистан;

-кода классификатора органов статистики;

-справки, подтверждающей местонахождение предприятия;

-квитанции об уплате госпошлины;

-заключения Министерства культуры Республики Таджикистан.

Статья 10. Заявление о регистрации средства массовой информации

В заявлении о регистрации средства массовой информации должны быть указаны следующие сведения:

1) учредитель;

2) название, язык (языки), местонахождение средства массовой информации;

3) предполагаемая аудитория;

4) программные цели и задачи;

5) предполагаемые периодичность выпуска, объем и источники финансирования.

Предъявление иных требований при регистрации запрещается.

Статья 11. Случаи распространения информации без регистрации

Право на публичное распространение информации без регистрации имеют органы государственной власти и управления, иные государственные органы для издания официальных нормативных и иных актов, бюллетеней судебной и арбитражной практики.

Предприятия, организации, учебные и научные учреждения вправе создавать и распространять необходимые в их деятельности информационные материалы и документацию без регистрации. Не требует регистрации деятельность по изготовлению с помощью технических средств печатной, аудио-и аудиовизуальной продукции, не предназначенной для публичного распространения или размножения на правах рукописи.

Не требуется регистрации средств массовой информации при выпуске печатной продукции тиражом менее ста экземпляров.

Статья 12. Отказ в регистрации средств массовой информации

Отказ в регистрации средства массовой информации осуществляется только по причине нарушения действующего законодательства Республики Таджикистан о порядке создания предприятий, несоответствия установленным требованиям, необходимым для регистрации документов и по следующим основаниям:

1) если название средства массовой информации, его программные цели и задачи противоречат положениям части первой статьи 6 настоящего Закона;

2) если регистрирующим органом ранее выдано свидетельство средству массовой информации с тем же названием;

3) если заявление подано до истечения года со дня вступления в законную силу решения о прекращении деятельности средства массовой информации.

Отказ в регистрации направляется заявителю в письменной форме с указанием оснований отказа, предусмотренных настоящим Законом.

Статья 13. Регистрационный сбор

За выдачу свидетельства о регистрации средства массовой информации взимается регистрационный сбор в размере, установленном законодательством Республики Таджикистан.

Статья 14. Прекращение издания средств массовой информации

Деятельность средств массовой информации может быть прекращена по следующим основаниям:

  1. По решению учредителя;
  2. В связи с ликвидацией или реорганизацией средств массовой информации;
  3. По решению суда в случае нарушения требований статей 6 и 22 настоящего Закона.

В случае нарушения положений настоящего Закона прокурор или Министерство культуры Республики Таджикистан официально предупреждают нарушителя закона, а в случае повторного нарушения настоящего Закона обращаются в суд для прекращения деятельности средств массовой информации.

Статья 15. Порядок обжалования отказа в регистрации средства массовой информации, а также решения о прекращении его деятельности

Отказ в регистрации средства массовой информации либо нарушение государственным органом установленного для регистрации срока, а также решение о прекращении деятельности средства массовой информации могут быть обжалованы учредителем или редакцией в суде и рассматриваются судом, включая имущественные споры, в порядке, предусмотренным Гражданским процессуальным кодексом Республики Таджикистан.

Признание отказа в регистрации средства массовой информации либо решения о прекращении его деятельности, противоречащих закону, влечет отмену обжалованных решений. Отмена решения о прекращении деятельности средства массовой информации влечет возмещение убытков, понесенных учредителем, редакцией и издателем, включая неполученные доходы.

Статья 16. Учредитель, редактор, редакция и издатель средства массовой информации

Учредитель утверждает программу (основные принципы) деятельности средства массовой информации. Редакция или иное учреждение, осуществляющее выпуск массовой информации, реализует программу на основе профессиональной самостоятельности.

Редактор (главный редактор) назначается и освобождается учредителем средства массовой информации либо избирается и освобождается в порядке, предусмотренном редакционным уставом.

Редактор (главный редактор) руководит работой редакционной коллегии и редакции средства массовой информации, представляет его в отношениях с учредителем, издателем, авторами, государственными органами, общественными организациями, иными объединениями граждан и гражданами, а также в суде.

Редактор (главный редактор) несет ответственность за выполнение требований, предъявляемых к деятельности средства массовой информации на основе настоящего Закона и других актов законодательства.

Редакционная коллегия образуется в порядке, предусмотренным редакционным уставом. Председателем редакционной коллегии является редактор (главный редактор).

Издателем средства массовой информации могут выступать его учредитель, а равно издательство или иное юридическое лицо, осуществляющие материально-техническое обеспечение производства (тиражирование, выпуск) массовой информации.

Статья 17. Редакционный устав средства массовой информации

Редакционный устав средства массовой информации принимается на общем собрании журналистского коллектива редакции большинством голосов при наличии не менее двух третей ее состава и утверждается учредителем.

Редакционный устав регулирует отношения учредителя, издателя, редактора (главного редактора) и редакции, полномочия журналистского коллектива. В устав включаются положения о порядке распределения и использования дохода, получаемого от деятельности средства массовой информации, другие положения.

Редакционный устав не должен противоречить законодательству Республики Таджикистан.

Статья 18. Производственные, имущественные и финансовые отношения редакции, учредителя и издателя средства массовой информации

Производственные, имущественные и финансовые отношения редакции, учредителя и издателя средства массовой информации регулируются существующими законами и договором.

Договором определяются:

1) средства на содержание редакции;

2) части дохода (прибыли), полученного от деятельности средства массовой информации, которые передаются в распоряжение редакции, учредителя и издателя;

3) обязательства учредителя, издателя по обеспечению надлежащих производственных, социальнобытовых условий работникам редакции.

Статья 19. Средства массовой информации и авторское право

При использовании публикуемых и передаваемых материалов средство массовой информации обязано соблюдать законы и международные нормы по авторскому праву.

В случае нарушения авторского права (плагиате) виновные привлекаются к ответственности на основании законодательства.

Статья 20. Выходные данные

Каждый выпуск периодического печатного издания должен содержать следующие сведения:

1) название издания;

2) учредитель;

3) фамилия и инициалы редактора (главного редактора);

4) порядковый номер выпуска и дата его выхода в свет для периодических изданий, а для газет -также и время подписания в печать;

5) индекс для периодических изданий, распространяемых через предприятия связи;

6) тираж;

7) цена (при коммерческом распространении издания);

8) адреса редакции, издателя, типографии;

9) номер свидетельства о регистрации и наименование органа, выдавшего его.

При каждом выходе в эфир, а при непрерывном вещании -не реже четырех раз в сутки редакция телерадиовещания обязана объявлять название редакции теле-радиовещания.

Статья 21. Бесплатные контрольные и обязательные экземпляры

Бесплатные контрольные и обязательные экземпляры периодической печати, зарегистрированной в Республике Таджикистан, независимо от форм собственности, в день опубликования оперативно рассылаются учредителями по соответствующим учреждениям и организациям в порядке, установленном Правительством Республики Таджикистан.

Контрольные и обязательные экземпляры периодической печати, зарегистрированной в Республике Таджикистан, но издаваемой за рубежом, также высылаются в соответствующие учреждения и организации.

Перечень республиканских учреждений, получающих бесплатные контрольные и обязательные экземпляры периодической печати, устанавливается Правительством Республики Таджикистан.

Статья 22. Распространение средств массовой информации

Распространение продукции средств массовой информации осуществляется издателем непосредственно либо на договорных или иных законных основаниях предприятиями связи, другими организациями, а также гражданами.

Распространение литературы и изданий, в которых содержатся сведения, призывы к насильственному свержению или изменению конституционного строя, порочащие честь и достоинство государства и Президента, пропаганда войны, насилия и жестокости, расовой, национальной, религиозной исключительности терроризма во всех его проявлениях или нетерпимости, порнография, призывы к совершению других уголовно наказуемых деяний, запрещается.

Запрещается распространение продукции средств массовой информации без указания выходных данных.

Воспрепятствование осуществляемому на законном основании распространению продукции средства массовой информации, в том числе путем изъятия тиража или его части не допускается иначе как на основании вступившего в законную силу решения суда.

Организации, распространяющие прессу, не имеют права отказываться от заключения договоров по политическим мотивам.

Статья 23. Хранение опубликованной информации

Издатель должен хранить рукописи и экземпляры вышедших в свет изданий не менее одного года со дня начала их распространения.

Редакции теле-и радиовещания обязаны хранить материалы передач в течение одного месяца после выхода в эфир, вести журнал регистрации передач, идущих в эфир без предварительной записи, в котором фиксируется тема передачи, дата, время ее начала и окончания, фамилия и имя ведущего. Журнал регистрации таких передач хранится в течение года со дня последней записи в нем.

Статья 24. Право на опровержение и ответ

Гражданин или организация вправе требовать от редакции средства массовой информации опровержения опубликованных сведений, не соответствующих действительности и порочащих их честь и достоинство.

Гражданин или организация, в отношении которых в средстве массовой информации опубликованы сведения, ущемляющие их права и законные интересы, имеют право на публикацию своего ответа в том же средстве массовой информации.

Опровержение или ответ публикуется в специальной рубрике либо на той же полосе и тем же шрифтом, сто и опровергаемое сообщение: в газетах -не позднее месяца со дня поступлений, в иных периодических изданиях -в очередном подготавливаемом выпуске.

Опровержение или ответ зачитываются директором радио или телевидения в той же программе или цикле передач и в то же время не позднее месяца со дня поступления требования. Право выступить с ответом может быть предоставлено также самому гражданину или представителю организации, заявившем требование о публикации ответа.

Редакция обязана опубликовать ответ. Редактирование текста ответа не допускается.

Статья 25. Официальные сообщения

Средства массовой информации, учрежденные органами государственной власти и управления обязаны публиковать официальные сообщения этих органов.

Редакция обязана опубликовать бесплатно и в указанный срок вступившее в законную силу решение суда или органа государственного арбитража, содержащее предписание об опубликовании такого решения через данное средство массовой информации.

Статья 26. Рассмотрение судом заявления о публикации опровержения либо ответа

В случае отказа в публикации ответа или опровержения либо нарушения средством массовой информации установленного для такой публикации месячного срока заинтересованный гражданин или организация вправе обратиться в суд в течение одного года со дня публикации.

Суд рассматривает заявление о публикации редакцией средства массовой информации опровержения либо ответа в порядке, предусмотренномгражданским процессуальным законодательством.

Глава III. Взаимоотношение средств массовой информации с гражданами, государственными органами и общественными объединениями

Статья 27. Право на получение информации через средства массовой информации

Граждане имеют право на оперативное получение через средства массовой информации достоверных сведений о деятельности государственных органов, общественных объединений, должностных лиц.

Средства массовой информации имеют право получать такую информацию от государственных органов, общественных объединений и должностных лиц. Государственные органы, общественные объединения, должностные лица представляют средствам массовой информации имеющиеся сведения и возможность ознакомления с документами.

Государственные, политические и общественные организации, движения и должностные лица могут отказать в предоставлении информации только в том случае, если информация не подлежит опубликованию согласно статье 6 настоящего Закона.

Отказ в предоставлении запрашиваемых сведений может быть обжалован представителем средства массовой информации вышестоящему органу или должностному лицу, а затем в суд, в порядке предусмотренном законом для обжалования неправомочных действий органов государственного управления и должностных лиц, ущемляющих права граждан.

Перепечатка материалов из других средств массовой информации, а также стран СНГ допускается только с их согласия.

Статья 28. Использование авторских материалов и писем

Использование произведений журналистики, литературы, искусства и науки средствами массовой информации допускается при соблюдении авторского права.

Никто не вправе обязать средство массовой информации опубликовать отклоненный редакцией материал, если иное не предусмотрено законом.

При публикации читательских писем допускаются сокращения и редактирование их текста, не искажающие смысл письма.

При перепечатке материалов из других средств массовой информации не допускается их искажение.

Перепечатка материалов из других источников массовой информации допускается с обязательным указанием их источника.

Статья 29. Особые случаи неразглашения информации

Редакция средства массовой информации, журналист не вправе:

1) называть лицо, предоставившее сведения с условием неразглашения его имени, за исключением случаев, когда этого требует суд;

2) разглашать данные предварительного следствия без письменного разрешения прокурора, следователя или лица, производящего дознание; предавать гласности любую информацию, которая может привести к указанию на личность несовершеннолетнего нарушителя, без его согласия и согласия его законного представителя;

3) предрешать в своих сообщениях результаты судебного разбирательства по конкретному делу или иным образом воздействовать на суд до вступления в решения или приговора в законную силу.

ГЛАВА IV. ПРАВА И ОБЯЗАННОСТИ ЖУРНАЛИСТА

Статья 30. Журналист

Под журналистом в настоящем Законе понимается лицо, занимающееся сбором, созданием, редактированием или подготовкой материалов для средства массовой информации, связанное с ним трудовым или иными договорными отношениями, либо занимающееся такой деятельностью по его полномочию.

Статья 31. Права журналиста

Журналист имеет право:

1) искать, получать и распространять информацию;

2) быть принятым должностным лицом в связи с осуществлением профессиональных журналистских обязанностей;

3) производить любые записи, в том числе с использованием средств аудиовизуальной техники, кино и фотосъемку, за исключением случаев, предусмотренных законом;

4) по предъявлению удостоверения журналиста присутствовать в районе стихийных бедствий;

5) обращаться к специалистам по проверке фактов и обстоятельств в связи с поступившими материалами;

6) отказаться от создания материалов за своей подписью, противоречащего его убеждениям;

7) снять свою подпись под материалом, содержание которого, по его мнению, было искажено в процессе редакционной подготовки;

8) оговорить сохранение тайны авторства.

Журналист пользуется также иными правами, предоставленными ему в соответствии с настоящим Законом.

Статья 32. Обязанности журналиста

Журналист обязан:

1) осуществлять программу деятельности средства массовой информации, с которым он состоит в трудовых отношениях, руководствоваться редакционным уставом;

2) проверять достоверность сообщаемой им информации;

3) удовлетворять просьбы лиц, предоставивших информацию об указании авторства, если такая информация оглашается впервые;

4) отказаться от данного ему редактором (главным редактором) или редакцией поручения, если оно связано с нарушением закона;

5) уважать права, законные интересы, национальное достоинство граждан, права и законные интересы организаций.

Журналист несет также иные обязанности, вытекающие из настоящего Закона.

Статья 33. Аккредитация

Средства массовой информации по согласованию с государственными, политическими и общественными организациями и движениями могут аккредитовать при них своих журналистов.

Аккредитованный журналист имеет право участвовать на собраниях и иных мероприятиях, устраиваемой аккредитовавшей его организацией, он обеспечивается стенограммами, протоколами и иными документами в установленном данной организацией порядке.

Средства массовой информации с разрешения официальных органов могут иметь в зарубежных странах своих корреспондентов.

ГЛАВА V. ОТВЕТСТВЕННОСТЬ ЗА НАРУШЕНИЕ ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА О ПЕЧАТИ И ДРУГИХ СРЕДСТВАХ МАССОВОЙ ИНФОРМАЦИИ

Статья 34. Основания ответственности

Опубликование и распространение литературы и изданий, в которых содержатся сведения, составляющие государственную или иную охраняемую законом тайну, призывы к насильственному свержению или изменению конституционного строя, порочащие честь и достоинство государства и Президента, пропаганда войны, насилия и жестокости, расовой, национальной религиозной исключительности терроризма во всех ее проявлениях или нетерпимости, порнография, призывы к совершению других уголовно наказуемых деяний, пристрастное использование средств массовой информации с целью вмешательства в личную жизнь граждан запрещается и в соответствии с законом лица, допустившие это, привлекаются к ответственности.

Ответственность за нарушение законодательства о печати и других средствах массовой информации несут виновные в этом должностные лица государственных и общественных органов, а также редакция, редактор (главный редактор) средства массовой информации, авторы распространяемых сообщений и материалов.

Статья 35. Случаи освобождения от ответственности за распространение сведений, не соответствующих действительности

Редактор (главный редактор), а равно журналист не несут ответственность за распространение в средстве массовой информации сведений, не соответствующих действительности:

1) если эти сведения содержались в официальных сообщениях;

2) если они получены от информационных агентств, пресс-служб государственных и общественных органов;

3) если они являются дословным воспроизведением выступлений народных депутатов на съездах и сессиях Советов, делегатов Съездов, конференций, Пленумов общественных объединений, а также официальных выступлений должностных лиц государственных и общественных органов;

4) если они содержались в авторских выступлениях, идущих в эфир без предварительной записи, либо в текстах, не подлежащих редактированию в соответствии с настоящим Законом.

Статья 36. Недопустимость воспрепятствования законной профессиональной деятельности журналиста

Воспрепятствование законной профессиональной деятельности журналиста, а также принуждение его к распространению, либо отказу от распространения информации с применением насилия, уничтожением или порчей имущества, распространением клеветы или разглашением иных сведений, которые пострадавший желает сохранить, а также нарушение прав и законных интересов журналиста путем угрозы, влечет к ответственности.

Статья 37. Ответственность за незаконную подготовку и распространение продукции средств массовой информации

Подготовка и распространение продукции средств массовой информации в нарушение требований настоящего Закона, или после принятия решения о прекращении его деятельности, влекут за собой ответственность в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.

Статья 38. Возмещение морального ущерба

Моральный (неимущественный) вред, причиненный гражданину в результате распространения средством массовой информации не соответствующих действительности сведений, порочащих честь и достоинство гражданина, либо причинивших ему иной неимущественный ущерб, возмещается по решению суда средством массовой информации, а также виновными должностными лицами и гражданами. Размер возмещения морального (неимущественного) вреда в денежном выражении определяется судом.

Глава VI. Международное сотрудничество в области массовой информации

Статья 39. Деятельность иностранных средств массовой информации в Республике Таджикистан

Иностранные средства массовой информации имеют право организовать свою деятельность в Республике Таджикистан. Эта деятельность осуществляется путем открытия представительств или аккредитации журналистов в Республике Таджикистан.

Представительства периодических изданий иностранных средств информации, а также международные информационные агентства создаются в соответствии с законодательством Республики Таджикистан и по согласованию с Министерством иностранных дел Республики Таджикистан.

Аккредитация иностранных корреспондентов проводится Министерством иностранных дел Республики Таджикистан в соответствии с установленными правилами.

Министерство иностранных дел Республики Таджикистан может аннулировать свое согласие на открытие иностранных средств массовой информации и аккредитацию иностранных корреспондентов в случае противоречия их деятельности Конституции Республики Таджикистан, законодательству Республики Таджикистан, а также национальным интересам Таджикистана.

Статья 40. Международные соглашения

Международное сотрудничество средств массовой информации Республики Таджикистан осуществляется на основе международных правовых актов, признанных Республикой Таджикистан, а также на основе прямых договоров.

Президент
Республики Таджикистан К. Махкамов
г.Душанбе, 14 декабря 1990 г. 199



Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон Дар бораи матбуот ва дигар воситаҳои ахбори омма

(Ведомостьҳои Совети Олии РСС Тоҷикистон соли 1990,№24, мод.421; соли 1992,№10, мод.144; соли 1992,№11,мод.175; АхбориМаҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон соли 1996,№3,

мод.48; соли 1997,№23‐24, мод.333; соли 1999№ 12, мод.335; соли 2002,№4 қ‐1, мод.269)

Боби I. Қоидаҳои умумӣ

Моддаи 1. Воситаҳои ахбори омма Воситаҳои ахбори омма аз идораҳои матбуоти даврӣ, радиою телевизион, агентиҳои

иттилооти, дигар муассисаҳое, ки ахбори омма нашр мекунанд, иборат аст. Мувофиқи ҳамин Қонун воситаҳои ахбори омма рӯзномаю маҷаллаҳо, бюллетенҳо ва дигар

нашрияҳои даврӣ, ки барои дар байни мардум интишор кардан пешбинӣ шудаанд ва дар се моҳ на камтар аз як маротиба нашр мешаванд, ҳамчунин барномаҳои телевизиону радио, кинохроника, хабарҳои агентиҳои информатсионӣ, сабтҳо ва барномаҳои аудио ва аудиовизуалӣ мебошанд.

Моддаи 2. Озодии матбуот Матбуот ва дигар воситаҳои ахбори омма дар Тоҷикистон озоданд.

Ҳар як шаҳрванди ҷумҳурӣ ҳуқуқ дорад фикру ақидаашро озодона баён кунад, онҳоро дар ҳар шакл дар матбуот ва дигар воситаҳои ахбори омма интишор намояд. Сензураи давлатӣ ва таъқиб барои танқид манъ аст.

Моддаи 3. Забони воситаҳои ахбори омма Воситаҳои ахбори оммаи Ҷумҳурии Тоҷикистон фаъолияти худро ба забони давлатӣ ва ба

забонҳои дигар тибқи Конститутсияи (Сарқонуни ) Ҷумҳурии Тоҷикистон ва қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ менамоянд.

Давлат ҳуқуқи шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистонро ба истифодаи забони модарӣ ва забонҳои дигари халқҳои ҷумҳурӣ ҳангоми дастрасу интишори ахбори омма таъмин менамояд.

Моддаи 4.Фаъолияти воситаҳои ахбори омма Идораи воситаҳои ахбори омма дорои ҳуқуқи шахси ҳуқуқӣ буда, дар асоси оинномаи худ

амал мекунад. Идора ҳақ дорад фаъолияти истеҳсолию хоҷагиашро аз рӯи шартҳои мустақилияти

иқтисодӣ ва ҳисоби хоҷагӣ ба роҳ монад. Тартиби аз тарафи давлат ба воситаҳои ахбори омма расонидани кӯмаки молиявиро

(дотатсияро) қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян мекунанд.

Моддаи 5. Воҷибии ахбор додан Ташкилотҳои давлатию сиёсӣ ва ҷамъиятӣ, ҳаракатҳо ва шахсони мансабдор вазифадоранд,

ки ба воситаҳои ахбори омма маълумоти заруриро диҳанд.

Моддаи 6. Роҳ надодан ба суистифода аз озодии сухан Интишори маълумоти дорои сирри давлатӣ ё асрори дигари қонунан маҳфуз, ахборе, ки ба

зӯран сарнагун сохтан ё тағйир додани сохти конститутсионӣ даъват мекунад, шаъну эътибори давлат ва Президентро халалдор месозад, ҷанг, зулму зӯроварӣ, терроризм бо ҳамаи зуҳуроташ, хусумати нажодию миллӣ ва динӣ, инчунин эҳтиром накардани миллату дини дигар, фаҳшу фуҷур (порнография)‐ ро таблиғ мекунад, ба содир намудани кирдори ҷиноятии дигар даъват менамояд, дар воситаҳои ахбори омма манъ аст.

Истифодаи воситаҳои ахбори омма барои дахолат кардан ба ҳаёти шахсии шаҳрвандон, дидаву дониста чоп кардани хабару мақолаҳои дурӯғин, маълумотҳои тӯҳмату иғвоангез, шаъну шарафи шаҳрвандон, мақомоти давлатӣ, иттиҳодияҳои ҷамъиятӣ ва дигар ташкилотҳоро паст мезананд, манъ аст.

Моддаи 7. Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бори матбуот ва дигар воситаҳои ахбори омма

Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи матбуот ва дигар воситаҳои ахбори омма ба Конститутсия (Сарқонуни) Ҷумҳурии Тоҷикистон асос ёфта, аз ҳамин Қонун ва дигар санадҳои меъёрию ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон, инчунин санадҳои ҳуқуқии байналмилалие, ки Ҷумҳурии Тоҷикистон эътироф кардааст, иборат мебошад.

Боби II. Ташкили фаъолияти воситаҳои ахбори омма

Моддаи 8. Ҳуқуқи таъсиси воситаҳои ахбори омма Ҳокимияти маҳаллӣ ва дигар мақомоти давлатӣ, ҳизбҳои сиёси, ташкилотҳои ҷамъиятӣ,

ҳаракатҳои оммавӣ, иттифоқҳои эҷодӣ, иттиҳодияҳои кооперативӣ, динӣ ва дигар иттиҳодияҳои гражданинҳо, ки мувофиқи қонун барпо шудаанд, коллективҳои меҳнатӣ, ҳамчунин шахсони алоҳидае, ки синнашон ба 18 расидааст, ба таъсиси воситаҳои ахбори омма ҳуқуқ доранд.

Дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ба инҳисори матбуот ва дигар воситаҳои ахбори омма роҳ дода намешавад.

Муассиси воситаҳои ахбори омма буда наметавонанд; ‐шаҳрвандоне, ки ба синни ҳаждаҳсолагӣ нарасидаанд, ё мувофиқи тартиби муқаррарнамудаи

қонун аз қобилияти амал маҳрум шудаанд, ё қобилияти амалашон маҳдуд карда шудааст; ‐ҳизбҳои сиёсӣ, иттиҳодияҳои ҷамъиятие, ки фаъолияташон мувофиқи қонун манъ карда

шудааст; ‐шаҳрвандони хориҷӣ ё шахсони бешаҳрванд.

Моддаи 9. Бақайдгирии воситаҳои ахбори омма Идораи воситаҳои ахбори омма баъди бақайд гирифта шудани воситаҳои ахбори оммаи

дахлдор ба фаъолияти худ шурӯъ мекунад. Воситаҳои ахбори омма дар муддати як моҳ аз рӯзи расидани ариза идораи давлатии нотариали маҳаллӣ воқеъияти онҳо ба қайд гирифта мешаванд.

Воситаҳои ахбори омма, ки дар ҳудуди Тоҷикистон нашр мешаванду муассисонаш ҳизбҳои сиёсӣ, созмонҳои ҷамъиятӣ, ҳаракатҳои оммавӣ, иттифоқҳои эҷодӣ, кооперативҳо, созмонҳои динӣ ва дигар иттиҳодияҳои гражданӣ коллективҳои меҳнатӣ ё гражданинҳои алоҳидаи Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошанд, танҳо баъди аз тарафи идораи давлатии нотариалии дахлдор ба қайд гирифта шуданашон ба фаъолияти худ шурӯъ менамоянд.

Ҳуқуқи нашри воситаҳои ахбори омма аз рӯзи гирифтани шаҳодатнома дар давоми як сол эътибор дорад. Дар сурати гузаштани ин мӯҳлат эътибори шаҳодатномаи бақайдгирӣ аз байн меравад.

Табдили муассис, тағйири ҳаммуассис, шакли интишори ахбори умум, ном ё забон (забонҳои) воситаҳои ахбори омма дар асоси аризаи муассис (ҳаммуассис) бо тартиби дар ҳамин модда баёнкардашуда сабт карда мешавад, аз сари нав ба қайд гирифта мешавад.

Сабти давлатии воситаҳои ахбори умум дар сурати мавҷуд будани ҳуҷҷатҳои зерин ба ҷо оварда мешавад:

- ариза дар бораи сабти давлатӣ; ‐ шартномаи таъсиси(дар сурати мавҷуд будани якчанд муассис);

- оиннома; - хулосаи ҳуқуқии ҳуҷҷатҳои таъсиси, ки вазорати адлияи Ҷумҳурии Тоҷикистон медиҳад; - рамзи таснифгари (класификатори) мақомоти омор; - тасдиқномае, ки маҳали воқеияти корхонаро шаҳодат медиҳад; - ҳуҷҷати пардохти боҷи давлатӣ ; - хулосаи Вазорати фарҳанги Ҷумҳурии Тоҷикистон.

Моддаи 10. Ариза дар бораи бақайдгирии воситаҳои ахбори омма Дар аризаи бақайдгирии воситаҳои ахбори омма буда маълумоти зерин нишон дода шавад: 1) муассис (ношир);

2) ном, забон (забонҳо), ҷои воқеъшавии воситаҳои ахбори омма; 3) доираи тахминии хонандагон; 4) мақсаду вазифаҳои воситаҳои ахбори омма; 5) рӯзҳои нашр, ҳаҷм ва манбаи таъминоти молиявӣ; Дар вақти бақайдгирии воситаҳои ахбори омма талаб кардани маълумоти дигар манъ аст.

Моддаи 11.Мавридҳои бе қайд паҳн кардани ахбор Мақомоти ҳокимияту идораи давлатӣ, дигар мақомоти давлатӣ, ки ҳуҷҷатҳои нормативии

расмӣ ва дигар ҳуҷҷатҳо, бюллетенҳои маҳкама ва ҳуҷҷатҳои арбитражро чоп мекунанд, ҳуқуқ доранд маълумоти худро бе қайд дар байни омма паҳн намоянд.

Корхонаҳо, ташкилотҳо, муассиасаҳои таълими ва илмӣ ҳуқуқ доранд материалҳои ахборӣ ва ҳуҷҷатҳои барои фаъолияташон заруриро бе қайд нашр ва паҳн намоянд. Ба қайд гирифтани фаъолияти бо ёрии воситаҳои техникии чоп, ауди ва аудиовизуалӣ таёр кардани материалҳо, ки барои дар байни омма паҳн намудан таъин нашудаанд, ё ҳамчун дастнавис нусхабардор карда мешаванд, талаб карда намешавад.

Ҳангоми бо теъдоди камтар аз сад нусха нашр гардидани маҳсулоти чопӣ бақайдгирии воситаҳои ахбори омма талаб карда намешавад.

Моддаи 12. Рад кардани бақайдгирии воситаҳои ахбори омма Бақайдгирии воситаҳои ахбори омма танҳо бо сабаби вайрон кардани қонунгузории ҷории

Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи тартиби таъсиси корхонаҳо, ба талабҳои муқарраркардашудае, ки барои сабти ҳуҷҷатҳо заруранд мувофиқ набудан ва дар асоси зерин рад карда мешавад:

1) агар номи ахбори омма, мақсад ва вазифаҳои барномавии он ба мазмуну мундариҷаи қисми аввали моддаи шашуми ҳамин Қонун мухолиф бошад;

2)агар органи бақйдгиранда пештар бо ҳамин ном ба воситаи дигар ахбори омма шаҳодатнома дода бошад;

3) агар ариза як сол пеш аз анҷоми рӯзи қонунан эътибор пайдо кардани қарори қатъи фаъолияти воситаи ахбори омма пешниҳод шуда бошад.

Раддияи қайд дар асоси далелҳое, ки ҳамин Қонун пешбинӣ менамояд, ба таври хаттӣ пешниҳод карда мешавад.

Моддаи 13. Андоз барои қайди воситаҳои ахбори омма Барои додани шаҳодатномаи қайди воситаи ахбори омма ба ҳаҷме, ки қонунҳои

Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян кардаанд, андози давлатӣ гирифта мешавад.

Моддаи 14. Қатъи табъу нашри воситаҳои ахбори омма Фаъолияти табъу нашри ахбори омма дар асосҳои зерин метавонад қатъ гардад: 1. бо қарори муассис; 2. бо сабаби барҳам хурдан ё аз нав ташкил кардани воситаҳои ахбори омма; 3. бо ҳалномаи суд, дар ҳолати вайрон кардани талаботи моддаҳои 6 ва 22 ҳамин Қонун. Ҳангоми вайрон кардани муқаррароти ҳамин қонун прокурор ё Вазорати фарҳанги

Ҷумҳурии Тоҷикистон расман вайронкунандаи қонунро огоҳ менамояд, дар сурати такроран вайрон кардани ҳамин қонун барои қатъ намудани фаъолияти воситаҳои ахбори омма ба суд муроҷиат мекунад.

Моддаи 15. Тартиби шикоят дар ҳолати рад намудани бақайдгирии воситаи ахбори омма ва қарор дар бораи қатъи фаъолияти он

Муассис ё идораи воситаи ахбори омма дар ҳолати рад намудани қайди воситаи ахбори омма ё аз тарафи мақомоти давлатӣ риоя накардани мӯҳлати дар муддати ба қайд гирифтани он, ҳамчун қарор дар бораи қатъи воситаи ахбори омма ба маҳкама шикоят карда метавонад.Маҳкама шикояти онҳоро, аз ҷумла баҳсу мунозираро дар бораи моликият мувофиқи тартиби пешбининамудаи Кодекси процессуалии граждании Ҷумҳурии Тоҷикистон дида мебарояд.

Эътирофи раддия дар бораи қайди воситаҳои ахбори омма ё қарор дар бораи қатъи фаъолияти он, ки мухолифи Қонун бошад, маънои бекор шудани қарорҳои ба маҳкама пешниҳодшударо дорад. Бекор намудани қарор дар бораи қатъи фаъолияти воситаҳои ахбори омма пардохти зарарҳоеро ба миён меорад, ки ба муассис, идора ва ношир, аз ҷумла аз даромадҳои нагирифтааш ворид шудааст.

Моддаи 16.Муассис, муҳаррир, идора ва ношири воситаи ахбори омма Муассис барномаи (принципҳои асосии) фаъолияти воситаи ахбори оммаро тасдиқ

менамояд. Идора ё дигар муассисе, ки воситаи ахбори оммаро нашр мекунад, барномаро мувофиқи маҳорати касбиаш мустақилона дар амал татбиқ менамояд.

Муҳаррир (сармуҳаррир) аз тарафи таъсискунандаи воситаи ахбори омма таъин ва аз кор озод карда мешавад ва ё мувофиқи тартиби пешбиникардаи оинномаи идора интихоб ва аз кор озод мегардад.

Муҳаррир (сармуҳаррир) ба фаъолияти ҳайати таҳририя ва идораи воситаи ахбори омма роҳбарӣ карда, манфиатҳои онро дар назди муассис, ношир, муаллифон, мақомоти давлатӣ, ташкилотҳои ҷамъиятӣ, дигар иттиҳодияи шаҳрвандҳо ва худи шаҳрвандҳо, хамчун дар маҳкама ҳимоя менамояд.

Муҳаррир (сармуҳаррир) дар асоси ҳамин Қонун ва дигар ҳуҷҷатҳои қонунӣ барои иҷрои талаботе, ки ба фаъолияти воситаҳои ахбори омма пешниҳод шудаанд, масъул мебошад.

Ҳайати таҳририя мувофиқи тартиби пешбиникардаи оинномаи идораи воситаи ахбори омма ташкил карда мешавад.Муҳаррир (сармуҳаррир) раиси ҳайати таҳририя мебошад.

Муассис, ҳамчунин нашриёт ё дигар шахси ҳуқуқие, ки воситаи ахбори оммаро бо маводи моддию техникӣ таъмин менамояд, ношири он буда метавонад.

Моддаи 17.Оинномаи воситаҳои ахбори омма Оинномаи идораи воситаҳои ахбори омма дар маҷлиси умумии коллективи журналистон бо

аксарияти овозҳо дар ҳозирии аз се ду қисми ҳайати кормандон қабул карда мешавад ва муассис онро тасдиқ менамояд.

Оинномаи идораи муносибатҳои таъсискунанда, муҳаррир (сармуҳаррир), идораи воситаҳои ахбори омма ва салоҳияти коллективи журналистонро муайян менамояд. Ба он қоидаҳои тартиби тақсим ва хароҷоти даромаде, ки аз фаъолияти ахбори омма ба даст меояд ва дигар қоидаҳо дохил карда мешавад.

Оинномаи идораи воситаи ахбори омма набояд ба қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон мухолиф бошад.

Моддаи 18. Муносибатҳои истеҳсолию молӣ ва пулии идора, муассис ва ношири воситаи ахбори омма

Муносибатҳои истеҳсолию молӣ ва пулии идора, муассис ва ношири воситаи ахбори омма мувофиқи қонунҳои мавҷуда ва шартнома муқаррар карда мешавад.

Шартнома нуқтаҳои зеринро дар бар мегирад: 1) маблағҳои барои фаъолияти идора пешбинишуда; 2) қисми даромад (фоида), ки аз фаъолияти воситаи ахбори омма ба даст омада, ба ихтиёри

идора, муассис ва ношири он гузошта мешавад; Ӯҳдадориҳои муассис ва ношир дар бораи муҳайё кардани шароити истеҳсолӣ, иҷтимоӣ ва

маишии кормандони идора.

Моддаи 19. Воситаҳои ахбори омма ва ҳуқуқи муаллиф Воситаҳои ахбори омма ҳангоми истифодаи маводҳо бояд қонунҳо ва нормаҳои

байнанхалқиро оиди ҳуқуқи муаллиф риоя кунад. Дар ҳолате, ки як муаллиф асари муаллифи дигарро аз худ менамояд (яъне медуздад), вай

дар асоси қонун ба ҷавобгарӣ кашида мешавад.

Моддаи 20.Маълумотномаи воситаи ахбори омма Ҳар як шумораи воситаи ахбори омма бояд маълумотҳои зерин дошта бошад:

1) номи нашрия; 2) таъсискунанда; 3)Ному насаби муҳаррир (сармуҳаррир); 4) рақами тартибии шумора ва санаи ба табъ расидани нашрияи даврӣ, барои рӯзнома

бошад, ҳамчунин рӯзи ба чоп имзо шуданаш; 5) индекс барои нашрияҳои даврие, ки тавассути дӯконҳои алоқа фурӯхта мешавад; 6) адади нашр; 7) нарх (дар мавриди ба нархи тиҷоратӣ фурӯхтани нашрия); 8) нишонии идораи нашрия, ношир, матбаа; 9)рақами шаҳодатномаи бақайдгири ва номи мақоме, ки онро додааст. Идораи телевизион ва радиошунавонӣ ҳангоми оғози ҳар як барнома ва дар мавриди

мутассил намоиш додан ва шунавонидани барнома ҳар шабонарӯз камаш чор бор номи идораи телевизион ва радиоро бояд эълон намояд.

Моддаи 21. Нусхаҳои ройгони назоратӣ ва ҳатмӣ Нусхаҳои ройгони назоратӣ ва ҳатмии матбуоти даврие, ки дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ба

қайд гирифта шудаанд, сарфи назар аз шаклҳои моликияташон, баъди ба табъ расидан аз ҷониби муассисон, тибқи тартиби муқарраркардаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар рӯзи чоп шудан фавран ба идораҳо, муассисаҳо ва ташкилотҳои дахлдор фиристода мешаванд.

Нусхаҳои назоратӣ ва ҳатмии матбуоти даврие, ки дар Ҷумҳурии Тоҷикистон сабти ном шуда, дар хориҷи кишвар чоп мешаванд, ҳамчунин ба дигар идораҳо, муассисаҳо ва ташкилотҳои дахлдор фиристонида мешаванд.

Феҳристи муассисаҳои ҷумҳуриявиро, ки бояд нусхаҳои ройгони назоратӣ ва ҳатмии матбуоти давриро гиранд, Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян менамояд.

Моддаи 22. Интишори воситаҳои ахбори омма Маҳсули воситаи ахбори оммаро бевосита нашр ё дар асоси шартнома ва ё дигар воситаи

қонунӣ муассисаҳои алоқа, ҳамчунин шаҳрвандон паҳн мекунанд. Паҳн кардани адабиёт ва нашрияҳое, ки маълумоти дорои сирри давлатӣ ё асрори дигари

қонунан маҳфуз, ахборе, ки ба зӯран сарнагун сохтан ё тағйир додани сохти Конститутсионӣ даъват мекунад, шаъну эътибори давлат ва Президентро халалдор месозад, ҷанг, зулму зӯроварӣ, хусумати нажодию миллӣ ва ё динӣ, терроризм бо ҳамаи зуҳуроташ инчунин эҳтиром накардани миллату дини дигар, фаҳшу фуҷур (порнография)‐ро таблиғ мекунад, ба содир намудани кирдори ҷиноятии дигар даъват менамояд, манъ аст.

Бе нишон додани маълумотнома паҳн кардани маҳсули воситаи ахбори омма манъ аст. Мамониати интишори қонунии маҳсули воситаи ахбори омма, ҳамчунин пурра ё қисман

мусодира намудани он, агар оид ба он қарори суд мавҷуд набошад, манъ аст. Ташкилотҳои интишоркунандаи нашрия ҳуқуқ надоранд, ки бо сабабҳои мухолифати

андешаҳои сиёсӣ аз паҳн намудани он даст кашанд.

Моддаи 23.Нигоҳ доштани нусхаҳои ахбори паҳншуда Ношир дастхатҳо ва нусхаҳои ба табъ расидаро бояд баъди интишор шуданашон на камтар

аз як сол маҳфуз дорад. Идораҳои телевизион ва радио бояд маводҳои барномаҳоро таи як моҳи баъди нашр

шуданашон нигоҳ дорад, дафтари қайди барномаҳоеро, ки бидуни сабти пешаки нашр мегарданд, дошта бошад, ки дар он мавзӯи барнома, сана, вақти оғозу анҷоми нашр, ному насаби баранда қайд карда мешавад. Дафтари қайди чунин барномаҳо таи як сол аз рӯзи сабти охирин ҳифз мегардад.

Моддаи 24. Ҳуқуқи раддия ва ҷавоб Шаҳрванд ё ташкилот ҳақ дорад аз воситаи ахбори омма барои нашр кардани маълумоти аз

ҳақиқат дур ва шаъну шарафи онҳоро пастзананда раддия талаб намояд.

Шаҳрванд ё ташкилоте, ки воситаи ахбори омма дар бораи онҳо маълумоти ҳуқуқу манфиатҳои қонуниашонро пастзананда нашр намудааст, ҳақ дорад дар худи ҳамон воситаи ахбори омма ҷавоби худро нашр кунад.

Раддия ё ҷавоб бояд дар бахши махсус ё ки дар ҳамон саҳифа бо ҳамон ҳуруфе чоп шавад, ки маълумоти радшаванда ба табъ расида буд: дар рӯзномаҳо‐ на дертар аз як моҳи баъди рӯзи талаб намудан ва дар дигар нашрияҳои даврӣ дар шумораи навбатӣ.

Раддия ё ҷавоб аз тарафи наттоқи радио ё телевизион дар ҳамон барнома ё силсилаи намоишҳо, дар айни замон на дертар аз як моҳи баъди рӯзи талаб намудан, хонда мешавад. Худи шаҳрванд ё намояндаи ташкилоте, ки ҷавобро талаб намудааст, ҳамчунин ҳақ дорад бо ҷавоб баромад кунад.

Идора вазифадор аст, ки ҷавобро ба табъ расонад. Таҳрири матни ҷавоб манъ аст.

Моддаи 25. Ахбори расмӣ Воситаҳои ахбори омма, ки мақомоти ҳукуматӣ ва идораи давлатӣ таъсис додаанд,

вазифадоранд, ки ахбори расмии ин мақомотро чоп кунанд. Идораи нашрия вазифадор аст қарори суд ё худ мақомоти арбитражи давлатиро, ки

эътибори қонунӣ пайдо кардааст ва дар бораи дар ҳамон воситаи ахбори омма чоп кардани қарор дастур дорад, бе пул ва дар мӯҳлати муқаррашуда чоп намояд.

Моддаи 26. Аз тарафи суд дида баромадани ариза оиди нашри раддия ё ҷавоб Дар сурати аз тарафи воситаи ахбори омма рад кардани чопи раддия ё ҷавоб ва ё риоя

накардани мӯҳлати якмоҳаи барои нашри чунин материалҳо муқарраршуда, шаҳрванд ё ташкилоти манфиатдор ҳақ дорад дар муддати як соли баъди нашри мақола ба суд муроҷиат намояд.

Суд аризаро дар бораи аз тарафи идораи воситаи ахбори омма чоп кардани раддия ё ҷавоб мувофиқи тартиби пешбининамудаи қонуни процессуалии гражданӣ баррасӣ менамояд.

Боби III.Муносибати воситаҳои ахбори омма бо шаҳрвандон, мақомоти давлатӣ ва иттиҳодияҳои ҷамъиятӣ

Моддаи 27. Ҳуқуқи гирифтани маълумот аз тариқи воситаҳои ахбори омма Шаҳрванд ҳақ дорад, ки тариқи воситаҳои ахбори омма фавран дар бораи фаъолияти

мақомоти давлатӣ, иттиҳодияҳои ҷамъиятӣ ва шахсони мансабдор маълумоти аниқ ба даст орад. Воситаҳои ахбори омма, ҳуқуқи аз мақомоти давлатӣ, иттиҳодияҳои ҷамъиятӣ ва шахсони

мансабдор гирифтани ахборро дорад. Мақомоти давлатӣ, иттиҳодияҳои ҷамъиятӣ, шахсони мансабдор ба воситаҳои ахбори омма маълумоти зарурӣ дода, барои шинос шудан бо ҳуҷҷатҳо имконият муҳайё мекунанд.

Ташкилотҳои давлатӣ, сиёсӣ ва ҷамъиятӣ, ҳаракатҳо ва шахсони мансабдор фақат дар мавриде аз додани маълумот метавонанд худдорӣ намоянд, ки мувофиқи моддаи 6 ҳамин Қонун маълумоти онҳо барои интишор нораво бошад.

Агар онҳо аз додани маълумот саркашӣ намоянд, намояндаи воситаҳои ахбори омма ба мақомоти боло ё худ ба шахси мансабдор ва баъд мувофиқи нуқтаҳои пешбининамудаи қонун дар бораи шикоят кардан аз болои фаъолияти ғайриқонунии органҳои идораи давлатӣ, ва шахсони мансабдор, ки ҳуқуқи шаҳрвандонро поймол мекунанд, ба суд шикоят карда метавонанд.

Моддаи 28. Истифодаи эҷодиёт ва мактубҳои муаллифон Воситаҳои ахбори омма эҷодиёти журналистон, адибон, санъаткорон ва олимонро бо риояи

ҳуқуқи муаллифон истифода карда метавонанд. Ҳеҷ кас ҳуқуқ надорад, ки воситаҳои ахбори оммаро бо чопи маводҳои радкардаи идора

вазифадор намояд, ба шарте, ки қонун чизи дигарро пешбинӣ накарда бошад. Дар вақти чопи мактубҳои хонандагон ихтисор ва таҳрири матн ҷоиз ва равост, ба шарте, ки

мазмуни мактуб таҳриф нашавад.

Дар ҳолати аз дигар воситаҳои ахбори омма гирифта чоп кардани материалҳо, мазмун ва мундариҷаи он набояд таҳриф гардад.

Нашри такрории маводҳо аз дигар воситаҳои ахбори омма бо нишондоди ҳатмии манбаи он мумкин аст.

Моддаи 29.Мавридҳои махсуси фош накардани ахбор Идораи воситаҳои ахбори омма ва рӯзноманигор ҳуқуқ надорад: 1) номи шахсеро зикр намояд, ки бо шарти ифшо намудани номи вай ахбор додааст, ғайр аз

мавридҳое, ки инро суд талаб кунад. 2) маълумоти тафтиши пешакиро бе иҷозати хаттии прокурор, муфатиш ё шахсе, ки

тафтиш мебарад, ошкор намояд; бе розигии ноболиғ ва намояндаи қонунии вай ҳар хабареро интишор кунад, ки боиси зикри шахсияти ноболиғи қонуншикан мешуда бошад.

3) дар ахбораш натиҷаи мурофиаи судии кори мушаххасро пешакӣ баён кунад ё пеш аз эътибор пайдо кадани ҳалнома ё ҳукум ба суд ба тарзи дигар таъсир расонад.

Боби IV. Ҳуқуқ ва вазифаҳои журналист

Моддаи 30.Журналист Дар ҳамин Қонун таҳти номи журналист шахсе дониста мешавад, ки барои воситаҳои ахбори

омма мавод ҷамъ мекунад, менависад, таҳрир менамояд ё тайёр мекунад ва бо воситаи ахбор шартномаи меҳнатӣ дорад ё ин ки бо ваколати ҳамин воситаи ахбор ба ин кор машғул аст.

Моддаи 31. Ҳуқуқи журналист Журналист ҳуқуқ дорад, ки: 1) ахбор дарёфт намояд, гирад ва интишор кунад; 2) вобаста ба иҷрои вазифаи журналистӣ бо шахсони мансабдор ҳамсӯҳбат шавад; 3) ҳамагуна фактро, аз ҷумла бо роҳи истифодаи воситаҳои техники аудиовизуалӣ, асбобҳои

кино ва аксбардор сабт намояд, ғайр аз мавридҳое, ки қонун пешбини кардааст; 4) баъди нишон додани шаҳодатномаи журналистӣ дар маҳалли офати табиӣ ҳузур дошта

бошад; 5) зимни санҷиши факту ҳолатҳои вобаста ба маводҳои расида ба мутахассисон муроҷиат

намояд. 6) аз навиштани мақолаи хилофи эътиқодаш даст кашад; 7) аз зери ахборе, ки мазмуни он, ба фикри вай дар рафти таҳрири идора таҳриф шудааст,

имзояшро гирад; 8) нигоҳ доштани сирри муаллифиро пешаки гуфтугӯ кунад; Журналист аз ҳуқуқҳои дигаре ҳам истифода мебарад, ки мувофиқи ҳамин Қонун муҳайё

шудаанд.

Моддаи 32. Вазифаҳои журналист Журналист вазифадор аст, ки: 1) барномаи фаъолияти воситаи ахбори оммаро, ки бо вай муносибатҳои меҳнатӣ дорад,

иҷро намояд, аз рӯи оинномаи идора амал кунад; 2) саҳеҳияти ахбори гирифтаашро санҷад; 3) хоҳиши шахсонеро, ки ахбор додаанд, дар бораи зикри муаллифиашон қонеъ кунонад, ба

шарте, ки агар ин хабар бори аввал интишор мешуда бошад; 4) иҷрои супоришеро, ки муҳаррир (сармуҳаррир) ё идора додааст, рад намояд, ба шарте, ки

он бо халалдор шудани Қонун алоқаманд бошад; 5) ҳуқуқу, манфиати қонунӣ, қадру қимати миллӣ шаҳрвандон, ҳуқуқ ва мафиати қонунии

ташкилотҳоро эҳтиром кунад. Журналист вазифаҳои дигар ҳам дорад, ки аз ҳамин Қонун бар меоянд.

Моддаи 33. Ваколат

Воситаҳои ахбори омма бо маслиҳатҳои ташкилотҳои давлатӣ, сиёсӣ, ҷамъияти ва ҳаракатҳо метавонанд журналистони худро дар он муассисот вакил намоянд.

Журналисти ваколатдор ҳуқуқ дорад дар маҷлисҳо ва дигар чорабиниҳои ҳамин ташкилотҳо ширкат варзад; вай мувофиқи тартиби муқарраркардаи ҳамон ташкилот бо стенограмма, протокол ва ҳуҷҷатҳои дигар таъмин мегардад.

Воситаҳои ахбори омма бо иҷозати органҳои расмӣ метавонанд дар мамлакатҳои хориҷӣ мухбирони худро дошта бошанд.

Боби V. Ҷавобгари барои вайрон кардани қонуни матбуот ва воситаҳои дигари ахбори омма

Моддаи 34.Омилҳои ҷавобгарӣ Интишор ва паҳн кардани адабиёт ва нашрияҳое, ки маълумоти дорои сирри давлатӣ ё

асрори дигари қонунан маҳфуз, ахборе, ки ба зӯран сарнагун сохтан ё тағйир додани сохти конститутсионӣ даъват мекунад, шаъну эътибори давлат ва Президентро халалдор месозад, ҷанг, зулму зӯроварӣ хусумати нажодию миллӣ ва ё динӣ, терроризм бо ҳамаи зуҳуроташ инчунин эҳтиром накардани миллату дини дигар, фаҳшу фуҷур (порнография) ‐ро таблиғ мекунад, ба содир намудани кирдори ҷиноятии дигар даъват менамояд, истифодаи ғаразноки ахбори омма барои дахолат кардан ба ҳаёти шахсии шаҳрвандон манъбуда, мутобиқӣ қонун ба ҷавобгарӣ кашида мешавад.

Шахсони мансабдори давлатӣ ва созмонҳои ҷамъиятӣ, ҳамчунин нашрияҳо, муҳаррири (сармуҳаррири) воситаҳои ахбори омма, муаллифони хабару мақолаҳо, ки қонуни матбуот ва воситаҳои дигари ахбори оммаро вайрон мекунанд, ба ҷавобгарӣ кашида мешаванд.

Моддаи 35. Мавридҳои озод кардан аз ҷавобгарӣ барои паҳн кардани маълумоти бардурӯғ

Муҳаррири (сармуҳаррир) ва ҳамчунин журналист барои дар воситаҳои ахбори омма паҳн кардани маълумоти бардуруғ дар чунин мавридҳо озод карда мешавад:

1) агар ин маълумот дар ахбори расмӣ бошад; 2) агар ин маълумот аз агентҳои ахбори иттилоотӣ ё умури матбуоти мақомоти давлатӣ ва

ҷамъиятӣ гирифта шуда бошад. 3) агар он такрори таҳтуллафзи нутқҳои вакилони халқ дар анҷуманҳо, ва ҷаласаҳо,

маҷлисҳо, вакилони анҷуманҳо, конференцияҳо, раёсатҳо, иттиҳодияҳои ҷамъиятӣ, инчунин нуқтаҳои расмии шахсони мансабдори мақомоти давлатӣ ва ҷамъиятӣ бошад;

4) агар он дар нутқҳои муаллиф, ки мустақиман ба мавҷ мераванд, ё дар матнҳое бошад, ки мувофиқи ҳамин Қонун набояд таҳрир шаванд.

Моддаи 36. Норавоии монеъшавӣ ба фаъолияти қонунии касбии журналист Монеъ шудан ба фаъолияти қонунии касбии журналист, ҳамчунин маҷбур намудани ӯ барои

паҳн кардан ё рад намудани пахши иттилоот, ки ба таҳдиди зӯроварӣ, нобуд сохтан ё вайрон кардани амвол, паҳн қардани дуруғи бофтае ё фош намудани дигар маълумоте, ки ҷабрдида мехоҳад онро нигоҳ дорад алоқаманд аст, ҳамчунин бо роҳи таҳдиди поймол намудани ҳуқуқ ва манфиатҳои қонунии журналист боиси ҷавобгарӣ мегардад.

Моддаи 37. Ҷавобгарӣ барои ғайриқонунӣ тайёр ва интишор намудани воситаҳои ахбори омма

Тайёр ва интишор намудани маҳсулоти воситаҳои ахбори омма бо вайрон кардани муқаррароти ҳамин Қонун ё баъди қабули қарор дар бораи қатъи нашри он мувофиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон боиси ҷавобгарӣ мегардад.

Моддаи 38. Товони зарари маънавӣ Товони зарари маънавӣ (ғайримоддӣ), ки шаҳрванд аз нашри маълумоти бардурӯғ дар

воситаҳои ахбори омма дидаасту он шаъну шарафи ӯро паст мезанад ва ё ба вай дигар зарари ғайримоддӣ мерасонад, бо ҳукми суд аз тарафи воситаҳои ахбори омма, инчунин шахсони

мансабдор ва шаҳрвандони гунаҳкор баргардонида мешавад. Андозаи зарари маънавиро (ғайримоддиро) ба ҳисоби пул суд муайян мекунад.

Боби VI. Ҳамкориҳои байналмилалӣ дар соҳаи ахбори омма

Моддаи 39.Фаъолияти воситаҳои ахбори оммаи хориҷӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон Воситаҳои ахбори оммаи хориҷӣ ҳуқуқ доранд дар Ҷумҳурии Тоҷикистон фаъолият

намоянд. Ин фаъолият бо роҳи кушодани намояндагиҳо ва ё акредитатсияи хабарнигорон дар Ҷумҳурии Тоҷикистон сурат мегирад.

Намояндагиҳои Воситаҳои ахбори оммаи хориҷӣ, инчунин агентиҳои иттилоотии байналмилалӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ва бо мувофиқаи Вазорати корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон таъсис дода мешаванд.

Аккредитатсияи хабарнигорони хориҷиро Вазорати корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон тибқи тартиботи муқарраргардида амалӣ мегардонад.

Вазорати корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон метавонад мувофиқаи худро барои кушодани намояндагиҳои воситаҳои ахбори хориҷӣ ва аккредитатсияи хабарнигорони хориҷиро дар сурати хилофи Конститутсияи ( Сарқонуни ) Ҷумҳурии Тоҷикистон ва қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон, инчунин хилофи манфиатҳои миллии Тоҷикистон будани фаъолияти онҳо, бекор намояд.

Моддаи 40.Шартномаҳои байналмилалӣ Ҳамкории байналмилалии воситаҳои ахбори оммаи Ҷумҳурии Тоҷикистон дар асоси

санадҳои ҳуқуқии байналмилалие, ки Ҷумҳурии Тоҷикистон онҳоро эътироф намудааст, инчунин дар асоси шартномаҳои бевосита ба амал бароварда мешаванд.

Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон 14 декабри соли 1990,ш. Душанбе Қ.Маҳкамов

№199


Aucune donnée disponible

N° WIPO Lex TJ041