КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН МЫЙЗАМЫ

2011-жылдын 22-июлу № 116

Атаандаштык жөнүндө

(КР 2013-жылдын 5-апрелиндеги № 47, 2015-жылдын 21-январындагы № 22,

2015-жылдын 13-августундагы № 225,

2016-жылдын 15-июлундагы № 118, 2017-жылдын 28-июлундагы № 153

Мыйзамдарынын редакцияларына ылайык)

Ушул Мыйзам атаандаштыкты коргоонун жана өнүктүрүүнүн, монополиялык ишти жана кара ниет атаандаштыкты алдын алуунун, чектөөнүн, токтотуунун уюштуруу жана укуктук негиздерин аныктайт, ошондой эле Кыргыз Республикасынын рынокторун түзүү жана натыйжалуу иштеши үчүн шарттарды камсыз кылууга багытталган.
1-берене. Кыргыз Республикасынын монополияга каршы мыйзамдары
Кыргыз Республикасынын монополияга каршы мыйзамдары (мындан ары монополияга каршы мыйзамдар) Кыргыз Республикасынын Конституциясына, Кыргыз Республикасы катышуучу болуп саналган, мыйзам менен белгиленген тартипте күчүнө кирген эл аралык макулдашууларга негизденет жана ушул Мыйзамдан жана Кыргыз Республикасынын башка ченемдик укуктук актыларынан турат.
2-берене. Мыйзамды колдонуу чөйрөсү
Ушул Мыйзам Кыргыз Республикасынын бүтүндөй аймагында колдонулат жана ар кандай юридикалык жана жеке жактар, мамлекеттик органдар жана жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары катышкан атаандаштыкты коргоо жана өнүктүрүү менен байланышкан мамилелерге жайылтылат.
Монополияга каршы мыйзамдардын колдонулушу чарба жүргүзүүчү субъекттерге карата алардын уюштуруу-укуктук формасына жана мында чарба жүргүзүүчү субъекттерге катталган жерине карабастан окшош түрдө жана бирдей ченемде жүзөгө ашырылат.

(КР 2015-жылдын 13-августундагы № 225 Мыйзамынын редакциясына ылайык)

2-1-берене. Атаандаштык чөйрөсүндөгү мамлекеттик саясат
Атаандаштык чөйрөсүндөгү мамлекеттик саясаттын негизги багыттары Кыргыз
Республикасынын Өкмөтү тарабынан иштелип чыгат.
Финансылык кызмат көрсөтүүлөр (буга банк кызмат көрсөтүүлөрү кирбейт) рыногунда монополиялык ишке, атаандаштыкты коргоого жана өнүктүрүүгө байланышкан мамилелерди жөнгө салуу тартиби Кыргыз Республикасынын Өкмөтү тарабынан аныкталат.
Банктык кызмат көрсөтүүлөр рыногунда монополияга каршы жөнгө салуу Кыргыз Республикасынын Улуттук банкы тарабынан уруксаттамалануучу жана жөнгө салынуучу коммерциялык банктар жана башка финансы-насыялык мекемелер тарабынан аткарылышы үчүн милдеттүү болгон ченемдик укуктук актыларга ылайык Кыргыз Республикасынын Улуттук банкы тарабынан жүргүзүлөт.
Кыргыз Республикасынын Өкмөтү атаандаштык чөйрөсүндө жүргүзүлүп жаткан мамлекеттик саясаттын, анын ичинде ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдардын иши жөнүндө маалыматтарды жалпыга маалымдоо каражаттарына жана Интернет тармактарына жайгаштыруу аркылуу маалыматтык ачыктыкты камсыз кылат.

(КР 2015-жылдын 21-январындагы № 22, 2015-жылдын 13-августундагы №

225 Мыйзамдарынын редакцияларына ылайык)

3-берене. Ушул Мыйзамда колдонулуучу негизги түшүнүктөр
Ушул Мыйзамда төмөнкүдөй түшүнүктөр пайдаланылат:

(КР 2015-жылдын 13-августундагы № 225 Мыйзамына ылайык күчүн жоготту)

жеке же юридикалык жактын аффилирленген жагы:

- тикелей же кыйыр чечимдерди аныктоого же ошол жак тарабынан кабыл алынуучу чечимдерге, анын ичинде келишимдин (оозеки келишимди кошкондо) же башка бүтүмдүн күчүнө таасир тийгизүүгө укугу бар ар кандай жеке же юридикалык жак (өздөрүнө берилген ыйгарым укуктардын алкактарында анын ишине контролдукту жүзөгө ашыруучу мамлекеттик органдарды албаганда), ошондой эле ушул аффилирленген жак өзүнө карата ушундай эле укуктарга ээ болгон ар кандай жеке же юридикалык жак;
- юридикалык жактын аффилирленген жагы болуп анын аткаруучу кызматтык адамдары, анын добуштук акцияларынын (салымынын, үлүшүнүн) 10 же андан ашык пайызына ээ болгон (ачык акционердик коомдор үчүн - 5 жана андан ашык пайыз) акционер (катышуучу) же ар кандай ишкана да таанылат;

өз ара алмаштырылуучу товарлар - алардын функциялык арналышы, колдонулушу, сапаттык жана техникалык мүнөздөрү, баасы жана башка параметрлери боюнча салыштырууга болуучу, сатып алуучу керектөө (өндүрүү)

процессинде бирин бирине алмаштыруучу же алмаштыра алуучу товарлардын тобу;

үстөмдүк (монопсониялык) абал - чарба жүргүзүүчү субъектин (жактардын тобунун) же бир нече чарба жүргүзүүчү субъекттердин (жактардын топторунун) белгилүү бир товар рыногунда ошол чарба жүргүзүүчү субъектке (жактардын тобуна) же ошондой чарба жүргүзүүчү субъекттерге (жактардын топторуна) тийиштүү рынокто товарды жүгүртүүнүн жалпы шарттарына чечүүчү таасир этүүгө жана ал рыноктон башка чарба жүргүзүүчү субъекттерди сүрүп чыгууга жана (же) башка чарба жүргүзүүчү субъекттердин ал рынокко кирүүсүн кыйындатууга мүмкүндүк берген абалы;

кодулоочу же өзгөчө шарттар - рынокко жетүүнүн шарттары, товар өндүрүүнүн, алмашуунун, керектөөнүн, алуунун, сатуунун, башкача жолдор менен берүүнүн шарттары мында чарба жүргүзүүчү субъект же бир нече чарба жүргүзүүчү субъекттер башка чарба жүргүзүүчү субъектке (субъекттерге) салыштырганда тең абалга коюлбайт;

атаандаштык - рынокто чарба жүргүзүүчү субъекттердин эркин мелдешүүчүлүк мында алардын өз алдынча аракеттери тиешелүү рынокто товарларды жүгүртүүнүн жалпы шарттарына бир тараптуу таасир көрсөтүүсүнө болгон, алардын ар биринин мүмкүнчүлүгүн чектеген жана керектөөчү талап кылган товарларды өндүрүүгө дем берет;

контрагент - бүтүмдүн башка катышуучусуна каршы турган келишимдин катышуучусу, өнөктөш;

монополия - бир эле жакка, жактардын тобуна же мамлекетке таандык болгон өндүрүштүн, алуунун, соода жүргүзүүнүн, алмаштыруунун өзгөчө укугу (мүмкүндүгү) менен аныкталган рыноктун абалы;

монополисттик иш - чарба жүргүзүүчү субъекттин, жактардын тобунун өзүнүн үстөмдүк абалын кыянат пайдалануусу, монополияга каршы мыйзамга каршы келген макулдашуулар же макулдашылган аракеттер, чарба жүргүзүүчү субъекттердин (жактардын тобунун), мамлекеттик органдардын жана жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын атаандаштыкты болтурбоого, чектөөгө же жоюуга багытталган аракеттери (аракетсиздиги);

монополиялык жогорку баа - үстөмдүк абалды ээлеген чарба жүргүзүүчү субъект тарабынан белгиленген товардын баасы, эгерде бул баа мындай товарды өндүрүү жана сатуу үчүн зарыл болгон чыгашалардын жана пайданын суммасынан жана товарды сатып алуучулардын же сатуучулардын курамы, товарды жүгүртүү шарттары, товардык рынокко чыгуу шарттары, мамлекеттик жөнгө салуу, анын ичинде Кыргыз Республикасынын аймагында жана анын чегинен тышкары мындай рынок болгондо салык салуу, бажы-тарифтик, тарифтик жана тарифтик эмес жөнгө салуу боюнча салыштырылуучу товардык рынокто (мындай ары - салыштырылуучу товардык рынок) атаандаштык шартында түзүлгөн баадан ашкан болсо. Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык аныкталган ушул товарга тарифтин чегинде табигый монополиянын субъекти тарабынан белгиленген баа монополиялык жогорку баа деп тааныла албайт;

монополиялык төмөн баа - үстөмдүк абалды ээлеген чарба жүргүзүүчү субъект тарабынан белгиленген товардын баасы, эгерде бул баа мындай товарды өндүрүү жана сатуу үчүн зарыл болгон чыгашалардын жана пайданын суммасынан төмөн болсо жана Кыргыз Республикасынын аймагында жана анын чегинен тышкары мындай рынок болгондо, салыштырылуучу товардык рыноктогу атаандаштык шарттарында түзүлгөн баадан төмөн болсо;

кара ниет атаандаштык - чарба жүргүзүүчү субъекттердин ишкердик жүргүзүүдө артыкчылыкты алууга багытталган, Кыргыз Республикасынын мыйзамдарынын жоболоруна, иш жүргүзүүнүн саптарына, ак ниеттиктин, акылга сыйбаган жана адилеттиктин талаптарына каршы келген жана башка чарба жүргүзүүчү субъекттерге - атаандаштарга, же алардын ишмердик беделине зыян келтириши мүмкүн болгон же зыян келтирген ар кандай аракеттер;

атаандаштыкты чектөөнүн белгилери - рынокто жактардын бир тобуна кирбеген чарба жүргүзүүчү субъекттердин санын кыскартуу, рынокто товарды жүгүртүүнүн башка жалпы шарттарынын тиешелүү өзгөртүүлөрү менен байланышпаган рынокто товар баасынын өсүшү же төмөндөөсү; жактардын бир тобуна кирбеген чарба жүргүзүүчү субъекттердин рынокто өз алдынча аракеттерден баш тартуусу; чарба жүргүзүүчү субъекттердин ортосунда өз ара макулдашуу же алар аткарууга милдеттүү болгон башка жактын көрсөтмөсү менен же жактардын бир тобуна кирбеген чарба жүргүзүүчү субъекттердин аз аракеттерин макулдашуусунун натыйжасында рынокто товарды жүгүртүүнүн жалпы шарттарын аныктоо; ошондой эле чарба жүргүзүүчү субъект же бир нече чарба жүргүзүүчү субъекттер үчүн рынокто товар жүгүртүүнүн жалпы шарттарына бир тараптуу таасир этүүгө мүмкүн түзгөн жагдайлар;

региондук (жергиликтүү) товар рыногу - региондун аймагында же анын бөлүгүндө сатып алуучунун экономикалык мүмкүнчүлүгүнө негизделген тиешелүү аймакта же анын бөлүгүндө же анын чегинен тышкары мындай мүмкүнчүлүктүн жоктугунан товарды алууга аныкталган товарды (жумуштардын, кызмат көрсөтүүлөрдүн) жүгүртүү чөйрөсү;

республикалык товар рыногу - Кыргыз Республикасынын аймагында товарлардын (жумуштардын, кызмат көрсөтүүлөрдүн) жүгүртүү чөйрөсү;

рынок (товардык рынок) - башка товар менен алмашууга болбогон товарды же бирин-бирин алмаштыруучу товарларды жүгүртүү чөйрөсү, анын чегинде (анын ичинде географиялык чегинде) экономикалык, техникалык же башка мүмкүндүктөрдөн же болбосо максатка ылайыктуулуктан улам кардар товарды сатып ала алат жана анын чегинен тышкары мындай мүмкүндүк же болбосо максатка ылайыктуулук жок болот;

рыноктун күчү - чарба жүргүзүүчү субъекттин жана/же жактардын тобунун рынокто атаандаштыктын чектелишине жана/же орчундуу өзгөрүүлөргө алып келген аракеттери (аракетсиздиги);

макулдашуу - документте же бир нече документтерде камтылган жазуу жүзүндөгү келишим, ошондой эле оозеки түрүндөгү келишим;

монополисттик ишти туруктуу жүзөгө ашыруу - чарба жүргүзүүчү субъект тарабынан Кыргыз Республикасынын мыйзамдары менен белгиленген тартипте аныкталган бир жылдын ичинде эки жолудан ашуун эмес монополисттик иштин жүзөгө ашырылышы;

товар - сатууга, алмашууга же башка жүгүртүүгө киргизүүгө арналган жарандык укуктардын (анын ичинде жумуш, кызмат көрсөтүү анын ичинде финансылык кызмат көрсөтүү) объекти;

ыйгарым укуктуу орган - атаандаштыкты өнүктүрүү, чектөө монополисттик ишке жана кара ниет атаандаштыкка бөгөт коюу боюнча мамлекеттик саясатты ишке ашыруучу мамлекеттик монополияга каршы орган;

чарба жүргүзүүчү субъекттер - коммерциялык уюм, өзүнө киреше алып келген ишти жүзөгө ашыруучу коммерциялык эмес уюм, киреше алып келүүчү

кесиптик иши Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык мамлекеттик каттоого жана (же) уруксаттамалоого жаткан жеке ишкер;

экономикалык концентрация - жүзөгө ашырылышы атаандаштыктын абалына таасир этүүчү чарба жүргүзүүчү субъекттин бүтүмдөрү, башка иш аракеттери;

банктык кызмат көрсөтүүлөр - Кыргыз Республикасынын Улуттук банкы уруксаттама берүүчү жана жөнгө салуучу коммерциялык банктардын жана башка финансылык-кредиттик мекемелердин кызмат көрсөтүүлөрү;

вертикалдуу макулдашуу - бири товарды алуучу же потенциалдуу сатып алуучу болгон, ал эми экинчиси товарды берүүчү же аны потенциалдуу сатуучу болгон чарба жүргүзүүчү субъекттердин ортосундагы макулдашуу;

Кыргыз Республикасынын товардык рыногунда үстөмдүк абалды ээлеген чарба жүргүзүүчү субъекттердин мамлекеттик реестри - табигый монополия абалындагы рынокторду кошпогондо, тийиштүү товардык рынокто үстөмдүк абалды ээлеген чарба жүргүзүүчү субъекттердин тизмеги;

мамлекеттик же муниципалдык преференциялар - Кыргыз Республикасынын Өкмөтү же жергиликтүү өз алдынча башкаруунун өкүлчүлүктүү органдары айрым чарба жүргүзүүчү субъекттерге артыкчылыктарды бериши, бул аларга мамлекеттик же муниципалдык мүлктү, жарандык укуктун башка объекттерин берүү аркылуу, же болбосо мүлктүк жеңилдиктерди, мамлекеттик же муниципалдык кепилдиктерди берүү аркылуу иштин пайдалуу шарттарын камсыз кылат;

жактардын тобу - жеке жана (же) юридикалык жактардын жыйындысы;

экономикалык иштерди координациялоо - чарба жүргүзүүчү субъекттердин бир дагы тобуна кирбеген жана чарба жүргүзүүчү субъекттердин иши макулдашылуучу товардык рынокто (товардык рыноктордо) ишин жүргүзбөгөн үчүнчү жак тарабынан мындай чарба жүргүзүүчү субъекттердин аракеттерин макулдашуу. Вертикалдуу макулдашуулардын алкагында жүзөгө ашырылуучу чарба жүргүзүүчү субъекттердин иш-аракеттери экономикалык ишти координациялоо болуп саналбайт;

финансылык кызмат көрсөтүүнүн атаандаштык баасы - бул баа, ал боюнча финансылык кызмат көрсөтүү атаандаштык шарттарда берилиши мүмкүн;

финансылык кызмат көрсөтүүнүн негизсиз жогорку баасы, финансылык кызмат көрсөтүүнүн негизсиз төмөн баасы - үстөмдүк абалды ээлеген финансылык уюм белгилеген, финансылык кызмат көрсөтүүнүн атаандаштык баасынан орчундуу айырмаланган жана (же) башка финансылык уюмдарга товардык рынокко чыгууну татаалдаткан жана (же) атаандаштыкка терс таасирин тийгизген финансылык кызмат көрсөтүүнүн же финансылык кызмат көрсөтүүлөрдүн баасы;

финансылык кызмат көрсөтүү - банктык кызмат көрсөтүү, камсыздандыруучу кызмат көрсөтүү, баалуу кагаздар рыногундагы кызмат көрсөтүү, лизинг келишими боюнча кызмат көрсөтүү, ошондой эле финансылык уюм көрсөтүүчү жана юридикалык жана жеке жактардын акча каражаттарын тартууга жана (же) жайгаштырууга байланышкан кызмат көрсөтүү;

финансылык уюм - финансылык кызмат көрсөтүүчү юридикалык жак.

(КР 2015-жылдын 21-январындагы № 22, 2015-жылдын 13-августундагы №

225 Мыйзамдарынын редакцияларына ылайык)

4-берене. Үстөмдүк абал
1. Эгерде төмөнкүдөй шарттардын бири аткарылса, рынокто чарба жүргүзүүчү субъекттин (буга финансылык уюм кирбейт) абалы үстөмдүк абал болуп таанылат:
1) чарба жүргүзүүчү субъекттин тиешелүү рыноктогу үлүшү 35 пайызды түзсө же андан жогору болсо;

2) (КР 2016-жылдын 15-июлундагы № 118 Мыйзамына ылайык күчүн жоготту)

3) (КР 2015-жылдын 21-январындагы № 22 Мыйзамына ылайык күчүн жоготту);

4) үчтөн ашык чарба жүргүзүүчү субъекттердин биргелешкен үстөмдүк абалы жана бул рынокто ар биринин үлүшү башка субъекттердин үлүштөрүнөн көп жана жалпысынан 50 пайыздан ашса, же бештен көп эмес чарба жүргүзүүчү субъекттердин биргелешкен үлүшү жана алардын ар биринин үлүшү тиешелүү рынокто башка субъекттердин үлүштөрүнөн ашса;
5) узак мезгилдин ичинде (бир жылдан кем эмес аралыкта же эгерде мындай мөөнөт бир жылдан аз болсо тиешелүү рыноктун иштөө мезгилинде) чарба жүргүзүүчү субъекттердин үлүштөрүнүн салыштырма өлчөмдөрү өзгөрбөсө же бир аз гана өзгөрсө, ошондой эле жаңы атаандаштардын тиешелүү товар рыногуна кирүүсү кыйындаган болсо;
6) чарба жүргүзүүчү субъекттер тарабынан сатылуучу же алынуучу товар керектөөдө башка товарга алмаштырылышы мүмкүн эмес (анын ичинде өндүрүштүк максатта керектөөдө да), ал товардын баасы жөнүндө, аны сатуунун же алуунун шарты тууралуу маалыматтар адамдардын айрым гана чөйрөсүнө жеткиликтүү болсо.
2. Атаандаштыктын абалына жүргүзүлгөн талдоонун натыйжалары боюнча тийиштүү товардын рыногундагы үлүшү 35 пайыздан кем болбогон жана тийиштүү товардык рыноктогу башка чарба жүргүзүүчү субъекттердин үлүшүнөн ашкан, бирок товардык рынокто товар жүгүртүүнүн жалпы шарттарына чечүүчү таасир тийгизе алган чарба жүргүзүүчү субъекттин абалы үстөмдүк деп таанылат, эгерде мында жалпысынан төмөнкүдөй шарттар сакталса:
1) чарба жүргүзүүчү субъекттин товардын баасынын деңгээлин бир тараптуу тартипте аныктоого жана тийиштүү товардык рынокто товарды сатуунун жалпы шарттарына чечүүчү таасир тийгизүүгө мүмкүндүгү бар;
2) жаңы атаандаштардын тийиштүү товардык рынокко жеткиликтүүлүгү, анын ичинде экономикалык, технологиялык, администрациялык же башка чектөөлөрдүн кесепетинен татаал;
3) чарба жүргүзүүчү субъект сатуучу же сатып алуучу товар керектөө учурунда (анын ичинде өндүрүштүк максатта керектөө учурунда) башка товар менен алмашылышы мүмкүн эмес;
4) товардын баасын өзгөртүү товарга болгон сурамдын ушундай өзгөртүүгө ылайык төмөндөшүн шарттабайт.
Эгерде чарба жүргүзүүчү субъекттин абалы ушул берененин 1-бөлүгүндө каралган негиздер боюнча үстөмдүк деп таанылбаса. мындай чарба жүргүзүүчү
субъекттин абалы ушул бөлүктө көрсөтүлгөн негиздер боюнча үстөмдүк деп таанылышы мүмкүн.
3. Финансылык уюмдун абалы үстөмдүк деп таанылат, эгерде:
1) финансылык уюмдун тийиштүү финансылык рыноктогу үлүшү 35 же андан ашык пайызды түзсө;
2) финансылык кызмат көрсөтүүлөрдүн тийиштүү рыногундагы эң көп үлүш таандык болгон эки финансылык уюмдун жыйынды үлүшү 50 жана андан көп пайызды түзсө;
3) финансылык кызмат көрсөтүүлөрдүн тийиштүү рыногундагы эң көп үлүш таандык болгон үч финансылык уюмдун жыйынды үлүшү 70 жана андан көп пайызды түзсө.
Кыргыз Республикасынын Улуттук банкы көзөмөлдөөчү финансылык уюмдун абалын үстөмдүк катары таануунун шарттарын ушул Мыйзамда каралган чектөөлөрдү эсепке алуу менен Кыргыз Республикасынын Улуттук банкы белгилейт. Башка финансылык уюмдун абалын үстөмдүк деп таануу шарттарын ушул Мыйзамда каралган чектөөлөрдү эске алуу менен Кыргыз Республикасынын Өкмөтү белгилейт.
4. Табигый монополия абалындагы товардык рынокто табигый монополиянын субъекти болуп саналган чарба жүргүзүүчү субъекттин абалы үстөмдүк абал деп таанылат.
5. Үстөмдүк абалды аныктоодо Кыргыз Республикасынын Өкмөтү белгилеген тартипте атаандаштык чөйрөсүнүн абалын баалоо жүргүзөт.
Атаандаштык чөйрөнүн абалын баалоонун натыйжалары боюнча Кыргыз Республикасынын товардык рыногунда үстөмдүк абалды ээлеген жана Кыргыз Республикасынын Өкмөтү аныктаган тартипте туруктуу экономикалык- статистикалык байкоо жүргүзүү зонасындагы чарба жүргүзүүчү субъекттердин мамлекеттик реестри түзүлөт жана жүргүзүлөт.

(КР 2015-жылдын 21-январындагы № 22, 2016-жылдын 15-июлундагы № 118

Мыйзамдарынын редакцияларына ылайык)

4-1-берене. Товардын монополиялык кымбат баасынын белгилери
1. Үстөмдүк абалды ээлеген чарба жүргүзүүчү субъект белгилеген баа товардын монополиялык кымбат баасы болуп эсептелсе, анын ичинде:
1) товардын мурда белгиленген баасын жогорулатуу аркылуу белгиленген баа саналат, эгерде мында жыйындысында төмөнкүдөй шарттар аткарылса:
а) товарды өндүрүү жана сатуу үчүн зарыл чыгымдар өзгөрүлбөгөн бойдон калса же алардын өзгөрүүсү товардын баасынын өзгөрүшүнө ылайык келбесе;
б) товар сатуучулардын же сатып алуучулардын курамы өзгөрүлбөгөн бойдон калса же товар сатуучулардын же сатып алуучулардын курамынын өзгөрүшү анча маанилүү эмес болуп саналса;
в) товардык рынокто, анын ичинде салык салууну, бажы-тарифтик, тарифтик жана тарифтик эмес жөнгө салууну кошуп алганда мамлекеттик жөнгө салуу чаралары менен шартталган товарды жүгүртүү шарттары өзгөрүүсүз калса же алардын өзгөрүүсү товардын баасынын өзгөрүшүнө шайкеш келбесе;
2) товардын мурда белгиленген баасын сактоо же төмөндөтпөө аркылуу, эгерде мында жыйындысында төмөнкүдөй шарттар аткарылса:
а) товарды өндүрүү жана сатуу үчүн зарыл чыгымдар олуттуу төмөндөсө;
б) товарды сатуучулардын же сатып алуучулардын курамы товардын баасын төмөндөтүү жагына өзгөртүү мүмкүнчүлүгүн шарттаса;
в) товардык рынокто, анын ичинде салык салууну, бажы-тарифтик, тарифтик жана тарифтик эмес жөнгө салууну кошуп алганда мамлекеттик жөнгө салуу чаралары менен шартталган товарды жүгүртүү шарттары товардын баасын төмөндөтүү жагына өзгөртүү мүмкүнчүлүгү камсыз болсо.
2. Товардын баасы салыштырма товардык рынокто атаандаштык шартында түзүлгөн баадан ашпаган учурда монополиялык жогору деп таанылбайт.

(КР 2015-жылдын 21-январындагы № 22 Мыйзамынын редакциясына ылайык)

4-2-берене. Товардын монополиялык төмөн баасынын белгилери
1. Үстөмдүк абалды ээлеген чарба жүргүзүүчү субъект белгилеген баа товардын монополиялык төмөн баасы болуп эсептелсе, анын ичинде:
1) товардын мурда белгиленген баасын төмөндөтүү аркылуу белгиленген баа саналат, эгерде мында жыйындысында төмөнкүдөй шарттар аткарылса:
а) товарды өндүрүү жана сатуу үчүн зарыл чыгымдар өзгөрүүсүз калса же алардын өзгөрүүсү товардын баасынын өзгөрүшүнө шайкеш келбесе;
б) товар сатуучулардын же сатып алуучулардын курамы өзгөрүүсүз бойдон калса же товарды сатуучулардын же сатып алуучулардын курамынын өзгөрүшү анча маанилүү эмес болуп саналса;
в) товардык рынокто, анын ичинде салык салууну, бажы-тарифтик, тарифтик жана тарифтик эмес жөнгө салууну кошуп алганда мамлекеттик жөнгө салуу чаралары менен шартталган товарды жүгүртүү шарттары өзгөрүүсүз калса же алардын өзгөрүүсү товардын баасынын өзгөрүшүнө шайкеш келбесе;
2) товардын мурда белгиленген баасын сактоо же жогорулатпоо аркылуу, эгерде мында жыйындысында төмөнкүдөй шарттар аткарылса:
а) товарды өндүрүү жана сатуу үчүн зарыл чыгымдар олуттуу өссө;
б) товар сатуучулардын же сатып алуучулардын курамы товардын баасын жогорулатуу жагына өзгөртүү мүмкүнчүлүгүн шарттаса;
в) товардык рынокто, анын ичинде салык салууну, бажы-тарифтик, тарифтик жана тарифтик эмес жөнгө салууну кошуп алганда мамлекеттик жөнгө салуу чаралары менен шартталган товарды жүгүртүү шарттары товардын баасын жогорулатуу жагына өзгөртүү мүмкүнчүлүгү камсыз болсо.
2. Төмөнкүдөй учурда товардын баасы монополиялык төмөн деп таанылбайт, эгерде:
1) ал салыштырма товардык рынокто атаандаштык шартында түзүлгөн баадан төмөн болбосо;
2) аны товар сатуучу белгилеши товар сатуучулар же сатып алуучулар менен тиешелүү товардык рыноктогу чарба жүргүзүүчү субъекттердин бир тобуна
кирбеген адамдардын санынын кыскарышына байланыштуу атаандаштыкты чектөөгө алып келбесе же алып келиши мүмкүн болбосо.

(КР 2015-жылдын 21-январындагы № 22 Мыйзамынын редакциясына ылайык)

4-3-берене. Монопсониялык абал жана монопсониялык төмөн баа
1. Чарба жүргүзүүчү субъект же адамдардын тобу, же бир нече чарба жүргүзүүчү субъект, же адамдардын тобу товар сатып алган белгилүү товар рыногундагы ушундай чарба жүргүзүүчү субъекттин же адамдар тобунун, же бир нече чарба жүргүзүүчү субъекттердин же адамдар тобунун үстөмдүк абалы монопсониялык абал деп таанылат.
2. Монопсониялык абал ушул Мыйзамдын 4-беренесине ылайык белгиленет.
3. Баа монопсониялык абалды ээлеген чарба жүргүзүүчү субъект тарабынан белгиленген товардын баасы монопсониялык төмөн баа болуп саналат, эгерде:
1) бул баа монопсониялык абалды ээлеген чарба жүргүзүүчү субъектке товарды өндүрүүгө жана (же) сатууга сарптоолорду төмөндөтүү аркылуу кошумча киреше алууга мүмкүндүк берсе;
2) бул баа мындай товарды өндүрүүнү жана сатууну жүргүзгөн чарба жүргүзүүчү субъектиге керектүү суммадан, аны өндүрүү жана сатуу үчүн сарптоолордон жана пайдадан төмөн болсо.

(КР 2015-жылдын 21-январындагы № 22 Мыйзамынын редакциясына ылайык)

4-4-берене. Чарба жүргүзүүчү субъекттердин макулдашылган иш-
аракеттеринин шарттары
1. Төмөнкүдөй шарттардын жыйындысында канааттандырган товардык рыноктогу чарба жүргүзүүчү субъекттердин аракеттери чарба жүргүзүүчү субъекттердин макулдашылган аракеттери болуп саналат, эгерде:
1) мындай аракеттердин натыйжалары чарба жүргүзүүчү субъекттердин ар биринин кызыкчылыктарына шайкеш келсе;
2) мындай аракеттерди аткаргандыгы жөнүндө эл алдында алардын биринин билдирүүсүнө байланыштуу аларга катышкан чарба жүргүзүүчү субъекттердин ар бирине күн мурунтан аракеттер белгилүү болсо;
3) рыноктун көрсөтүлгөн чарба жүргүзүүчү субъекттеринин ар биринин аракеттери макулдашылган аракеттерге катышкан башка чарба жүргүзүүчү субъекттердин аракеттеринен улам келип чыкса жана тиешелүү товардык рыноктогу бардык чарба жүргүзүүчү субъекттерге бирдей өлчөмдө таасир эткен жагдайлардын натыйжасы болуп саналбаса. Мындай жагдайлар, атап айтканда, жөнгө салынуучу тарифтердин өзгөрүүсү, товарды өндүрүү үчүн колдонулуучу чийки затка баалардын өзгөрүүсү, дүйнөлүк товардык рыноктордо товарга баалардын өзгөрүүсү, бир жылдан кем эмес же эгерде бул мөөнөт бир жылдан кемди түзүп, тиешелүү товар рыногу иштеген мөөнөт ичинде товарга болгон сурамдын олуттуу өзгөрүүсү болушу мүмкүн.
2. Ушул берененин 1-пунктунда көрсөтүлгөн чарба жүргүзүүчү субъекттердин аракеттери жазуу жүзүндөгү макулдашуунун бар экендигине карабастан макулдашылган деп таанылат.

(КР 2015-жылдын 21-январындагы № 22 Мыйзамынын редакциясына ылайык)

5-берене. Адамдардын тобу
1. Төмөнкүлөр адамдардын тобу деп таанылат:
1) чарба жүргүзүүчү субъекттер жана жеке жак же юридикалык жак, эгерде мындай жеке жак же юридикалык жак ушул чарба жүргүзүүчү субъектке катышкандыктан же башка жактардан алган ыйгарым укуктарга ылайык ошол чарба жүргүзүүчү субъекттин уставдык капиталында добуш берүүчү акциялардын (үлүштөрдүн) жалпы санынын 50 пайыздан ашыгына ээ болсо;
2) чарба жүргүзүүчү субъекттер мында бир эле жеке жак же бир эле юридикалык жак ушул чарба жүргүзүүчү субъектке катышкандыктан же башка жактардан алган ыйгарым укуктарга ылайык ошол чарба жүргүзүүчү субъекттердин ар биринин уставдык капиталында добуш берүүчү акциялардын (үлүштөрдүн) жалпы санынын 50 пайыздан ашыгына ээ болсо;
3) чарба жүргүзүүчү субъект жана жеке жак же юридикалык жак, эгер мындай жеке жак же юридикалык жак ушул чарба жүргүзүүчү субъекттин аткаруу органынын милдетин жеке өзү жүзөгө ашырса;
4) аткаруу органынын милдетин бир эле жеке жак же бир эле юридикалык жак жеке өзү жүзөгө ашырган чарба жүргүзүүчү субъекттер;
5) чарба жүргүзүүчү субъект жана жеке жак же юридикалык жак, эгер мындай жеке жак же юридикалык жак ошол чарба жүргүзүүчү субъекттин уюштуруу документтеринин же ушул чарба жүргүзүүчү субъект менен түзүлгөн келишимдин негизинде ошол чарба жүргүзүүчү субъектке милдеттүү аткаруу үчүн көрсөтмөлөрдү берүүгө укуктуу болсо;
6) бир эле жеке жак же бир эле юридикалык жак ошол чарба жүргүзүүчү субъекттин уюштуруу документтеринин же ушул чарба жүргүзүүчү субъекттер менен түзүлгөн келишимдин негизинде ошол чарба жүргүзүүчү субъекттер милдеттүү аткаруу үчүн көрсөтмөлөрдү берүүгө укуктуу болгон чарба жүргүзүүчү субъекттер;
7) чарба жүргүзүүчү субъект жана жеке жак же юридикалык жак, эгер мындай жеке жактын же юридикалык жактын сунушу менен ошол чарба жүргүзүүчү субъекттин жеке башкаруучу аткаруу органы дайындалса же тандалса;
8) бир эле жеке жактын же бир эле юридикалык жактын сунушу менен дайындалган же тандалган чарба жүргүзүүчү субъекттер жеке аткаруучу орган;
9) чарба жүргүзүүчү субъект жана жеке жак же юридикалык жак, эгер мындай жеке жактын же юридикалык жактын сунушу менен коллегиялуу аткаруучу органдын сандык курамынын же ушул чарбалык коомдун директорлор кеңешинин (байкоочу кеңешинин) 50 пайыздан ашыгы шайланса;
10) коллегиялдуу аткаруучу органынын сандык курамынын жана (же) директорлор кеңешинин (байкоочу кеңешинин) 50 пайыздан ашыгы ошол эле чарба жүргүзүүчү субъекттин бир эле жеке жактын же бир эле юридикалык жактын сунушу боюнча шайланган чарба жүргүзүүчү субъекттер;
11) коллегиялдуу аткаруучу органынын сандык курамынын жана (же) директорлор кеңешинин (байкоочу кеңешинин) 50 пайыздан ашыгы бир эле жеке жак түзгөн чарба жүргүзүүчү субъекттер;
12) бир эле финансылык-өнөр жайлык топтун катышуучусу болгон жактар;
13) жеке жак, анын жубайы, ата-энелери (анын ичинде асырап алгандар), балдары (анын ичинде асыроого алынгандар), бир тууган же аталаш/энелеш ага- инилер жана эже-карындаштар:
14) ар бири ушул бөлүктүн 1-13-пункттарында көрсөтүлгөн негиздердин бири боюнча бир эле адам менен бир топко кирген адамдар, ошондой эле ар бири ушул бөлүктүн 1-13-пункттарында көрсөтүлгөн негиздердин бири боюнча андай адамдардын ар бири менен бир топко кирген башка адамдар.
2. Ушул Мыйзамда чарба жүргүзүүчү субъекттин, чарба жүргүзүүчү субъекттердин аракеттерине (аракетсиздигине) карата белгиленген тыюу салуулар адамдардын тобунун аракеттерине (аракетсиздигине) карата таркатылат.
6-берене. Үстөмдүк абалдан кыянаттык менен пайдалануу
Үстөмдүк абалдагы чарба жүргүзүүчү субъекттин (жактардын тобунун) атаандаштыкты чектеген жана (же) башка чарба жүргүзүүчү субъекттердин же жеке жактардын кызыкчылыгын кысымга алган же чектөөчү жана кысымга алуучу
иш-аракеттерине (аракетсиздигине) тыюу салынат, анын ичине төмөнкүдөй аракеттер да кирет:
1) башка чарба жүргүзүүчү субъекттердин рынокко кирүүсүнө тоскоолдуктарды түзүү:
2) рынокто тартыштыкты түзүү жана (же) кармап туруу же бааларды көтөрүү максатында товарларды жүгүртүүдөн алып коюу;
3) контрагентке келишимдин ал үчүн пайдасыз же келишимдин предметине кирбеген шарттарын таңуулоо (контрагенттен финансылык каражаттарын, башка мүлкүн, мүлк укуктарын, жумушчу күчүн ж.б. өткөрүп берүүнү негизсиз талап кылуу);
4) келишимге контрагентти башка чарба жүргүзүүчү субъекттерге салыштырганда тең эмес абалга койгон, кысымга алуучу же артыкчылык берүүчү шарттарды киргизүү;
5) контрагентке (керектөөчүгө) белгилүү бир өндүрүүчү же сатып алуучу менен гана келишим түзүүгө милдеттендирген шарттарды таңуулоо;
6) контрагент же керектөөчү кызыкпаган товарларга тиешелүү жоболорду киргизүү шарты менен гана келишим түзүүгө макулдук берүү;
7) товардын монополдук жогору же монополдук төмөн баасын коюу кармап туруу;
8) эгер ошол товарга суроо-талап болсо же аны берүүгө тапшырыктар жасалса жана аны рентабелдүү өндүрүүгө мүмкүндүк бар болуп туруп, ошондой эле эгер товар өндүрүүнү мындай азайтуу же токтотуу Кыргыз Республикасынын ченемдик укуктук актылары же соттук актылар менен каралбаса, товарды өндүрүүнү экономикалык же технологиялык негизсиз азайтуу же токтотуу;
9) келишимдин шарттарын аткаруудан форс-мажордук кырдаалга байланышпаган негизсиз баш тартуу;
10) тиешелүү товарды өндүрүүгө же жөнөтүүгө мүмкүндүк болгон учурда, айрым сатып алуучулар (тапшырыкчылар) менен келишимди түзүүдөн экономикалык жана технологиялык негизсиз баш тартуу же качуу, ошондой эле мындай баш тартуу же ушундай четтөө Кыргыз Республикасынын ченемдик укуктук актылары же соттук актылары менен түздөн-түз каралбаган учурда;

11) (КР 2015-жылдын 13-августундагы № 225 Мыйзамына ылайык күчүн жоготту)

12) кодулоо же өзгөчө шарттарды түзүү;
13) эгер Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында башкасы белгиленбесе, бир эле товарга ар түрдүү бааларды (тарифтерди) экономикалык, технологиялык жана башка негизсиз коюу;
14) финансылык уюм финансылык кызмат көрсөтүүлөрдүн негизсиз жогору же негизсиз төмөн баасын белгилөөсү.

(КР 2015-жылдын 21-январындагы № 22, 2015-жылдын 13-августундагы №

225 Мыйзамдарынын редакцияларына ылайык)

7-берене. Чарба жүргүзүүчү субъекттердин атаандаштыкты чектөөчү макулдашуулары
1. Эгерде макулдашуулардын натыйжасы болуп атаандаштыктын чектөөлөрү болсо, же болбосо мүмкүн болсо, кандай гана формада болбосун атаандашкан чарба жүргүзүүчү субъекттердин жетишкен макулдашуулары, анын ичинде төмөнкүлөргө багытталган макулдашуулар, толугу менен же жарым-жартылай жараксыз деп таанылат же аларга тыюу салынат:
1) бааларды (тарифтерди), арзандатууларды, үстөктөрдү (кошумча төлөөнү), үстөк кошууну белгилөөгө (кармап турууга);
2) рынокто жана тооруктарда бааларды жогорулатуу, төмөндөтүү же бир калыпта кармап турууга;
3) рынокту аймактык принцип боюнча, сатуунун же сатып алуунун көлөмү боюнча, сатылуучу товарлардын ассортименти боюнча, көрсөтүлүүчү кызматтардын түрлөрү боюнча же болбосо сатуучулардын же сатып алуучулардын (тапшырыкчылардын) чөйрөсү боюнча бөлүүгө;
4) башка чарба жүргүзүүчү субъекттерди белгилүү бир товарлардын сатуучусу же сатып алуучусу (тапшырыкчы) катары рынокко чыгышын чектөөгө же рыноктон сүрүп чыгарууга;
5) суроо-талаптын көлөмүн жасалма өзгөртүү максаты менен өндүрүштүн көлөмүн макулдашууга;
6) белгилүү бир сатуучулар же сатып алуучулар (тапшырыкчылар) менен келишим түзүүдөн негизсиз баш тартууга;
7) баалык кодулоону орнотууга;

8) (КР 2015-жылдын 13-августундагы № 225 Мыйзамына ылайык күчүн жоготту)

9) жүйөөлүү себептерсиз товарларды жөнөтүүнү негизсиз кыскартууга же токтотууга;
10) керектөөчүлөрдү пайдасыз абалга дуушарланткан же болбосо товарларды жана бул товарларды өндүрүүчү чарба жүргүзүүчү субъекттерди тандоонун эркиндигин чектеген келишимдердин типтүү шарттарын белгилөөгө же келишимдин предметине тиешеси жок жоболорду караштырууга;

11) (КР 2015-жылдын 13-августундагы № 225 Мыйзамына ылайык күчүн жоготту)

Ушул бөлүктүн 2-пунктунун жоболору жактардын бир тобуна кирген чарба жүргүзүүчү субъекттердин ортосунда макулдашууларга да жайылтылышы мүмкүн.
2. Эгерде макулдашуулардын натыйжасы болуп атаандаштыктын чектөөлөрү болсо, же болбосо мүмкүн болсо, кандай гана формада болбосун жетишкен вертикалдуу анын ичинде макулдашуулар толугу менен же жарым-жартылай жараксыз деп таанылат же аларга тыюу салынат:
1) контрагент үчүн пайдасыз шарттарды таңуулаган;
2) кайсы бир товарды бир гана сатуучудан, бирок анын атаандаштарынан эмес, алууну шарттаган;
3) сатып алуучулардын аймагын же чөйрөсүн чектеген;
4) андан сатып алуучу тарабынан алынган товарларды кайра сатууда бааларга чектөөлөрдү коюучу;
5) атаандаштар тарабынан өндүрүлгөн товарларды сатууга тыюу салуучу.
2-1. Ушул берененин 1- жана 2-бөлүктөрүндө аталган кесепеттерге алып келүүгө жөндөмдүү болгон, алып келүүчү же алып келген чарба жүргүзүүчү субъекттердин экономикалык ишин координациялоого тыюу салынат.
3. Чарба жүргүзүүчү субъект ушул берененин 1-бөлүгүнүн 4, 6, 7- жана 10- пункттарында жана 2-бөлүгүндө каралган ал тарабынан түзүлгөн макулдашуулардын ушул Мыйзамдын 72-беренесинин 1- жана 2-бөлүктөрүнө ылайык жол берилгендигин таанууга мүмкүн деп далилдерди берүүгө укуктуу.
4. Ушул берененин жоболору Кыргыз Республикасынын мыйзамына ылайык бир чарба жүргүзүүчү субъект тарабынан бир учурда аткарууга жол берилбеген иштин түрүн жүзөгө ашырган чарба жүргүзүүчү субъекттердин ортосунда түзүлгөн макулдашууларды кошпогондо, эгерде чарба жүргүзүүчү субъекттердин бири тарабынан экинчи чарба жүргүзүүчү субъектке карата контролдоо белгиленген болсо, же мындай чарба жүргүзүүчү субъекттер бир адамдын контролунда турса адамдардын бир тобуна кирген чарба жүргүзүүчү субъекттердин ортосунда түзүлгөн келишимге карата колдонулбайт.
5. Контроль деп ушул Мыйзамдын ушул беренесинде жана 7-1-беренесинде төмөнкүдөй бир же бир нече аракеттер аркылуу башка юридикалык жак тарабынан кабыл алынуучу чечимдерди жеке же юридикалык жактардын тикелей же кыйыр (юридикалык жак аркылуу же бир нече юридикалык жак аркылуу) аныктоо мүмкүнчүлүгү түшүнүлөт:
1) юридикалык жактын уставдык капиталын түзүүчү добуш берүүчү акцияларга
(үлүш) туура келген добуштардын жалпы санынын 50 пайызынан ашыгын тескөө;
2) юридикалык жактын аткаруу органдарынын функциясын жүзөгө ашыруу.
6. Ушул берененин талаптары интеллектуалдык иштин натыйжасын же жарандык карым-катышка катышуучуларды жекелештирүү каражаттарын, товарларды, жумуштарды жана кызмат көрсөтүүлөрдү пайдалануу укугун берүү жөнүндө жана (же) ажыратуу тууралуу макулдашууга карата колдонулбайт.

(КР 2015-жылдын 21-январындагы № 22, 2015-жылдын 13-августундагы №

225 Мыйзамдарынын редакцияларына ылайык)

7-1-берене. Чарба жүргүзүүчү субъекттердин атаандаштыкты чектөөчү макулдашылган иш-аракеттери
1. Эгерде макулдашылган иш-аракеттердин өзүнүн натыйжасы болуп атаандаштыктын чектөөлөрү болсо, же болбосо мүмкүн болсо, кандай гана формада болбосун атаандашкан чарба жүргүзүүчү субъекттердин жетишкен макулдашылган иш-аракеттери, анын ичинде төмөнкүлөргө багытталган макулдашылган иш-аракеттер толугу менен же жарым-жартылай жараксыз деп таанылат же аларга тыюу салынат:
1) бааларды (тарифтерди), арзандатууларды, үстөктөрдү (кошумча төлөөнү)
үстөк кошууну белгилөө (кармап туруу);
2) рынокто жана тооруктарда бааларды жогорулатуу, төмөндөтүү же бир деңгээлде кармап туруу;
3) рынокту аймактык принцип боюнча, сатуунун же сатып алуунун көлөмү боюнча, сатылуучу товарлардын ассортименти боюнча, кызмат көрсөтүүлөр түрлөрү боюнча, же болбосо сатуучулардын же сатып алуучулардын (тапшырыкчылардын) чөйрөсү боюнча бөлүү;
4) башка чарба жүргүзүүчү субъекттерди белгилүү бир товарлардын сатуучулары же сатып алуучулары (тапшырыкчылары) катары рынокко чыгышын чектөөгө же андан сүрүп чыгаруу;
5) сунуштун көлөмүн жасалма өзгөртүү максатында өндүрүштүн көлөмүн макулдашуу;
6) белгилүү бир сатуучулар же сатып алуучулар (тапшырыкчылар) менен келишим түзүүдөн негизсиз баш тартуу;
7) баалар боюнча кысымга алууну түзүү;
8) жүйөсүз себептер боюнча товарларды жөнөтүүнү негизсиз кыскартуу же токтотуу;
9) керектөөчүлөрдү кызыкчылыгы жок абалга койгон, же болбосо товарларды жана ушул товарларды өндүрүүчү чарба жүргүзүүчү субъекттерди тандоонун эркиндигин чектеген же келишимдин предметине тиешеси жок жоболорду караган келишимдердин типтүү шарттарын белгилөө.
2. Чарба жүргүзүүчү субъект ушул берененин 1-бөлүгүнүн 4, 6, 7- жана 9- пункттарында каралган өзүнүн макулдашылган иш-аракеттерин жүзөгө ашырууга ушул Мыйзамдын 7-2-беренесинин 2-бөлүгүнө ылайык уруксат берилгендигин таанууга мүмкүн болгон далилдерди берүүгө укуктуу.
3. Ушул беренеде көрсөтүлгөн тыюу салуулар товардык рынокто жалпы үлүшү
20 пайыздан ашпаган жана мында ар биринин үлүшү товардык рынокто 8 пайыздан ашпаган чарба жүргүзүүчү субъекттердин макулдашылган иш- аракеттерине карата жайылтылбайт.
4. Ушул берененин жоболору чарба жүргүзүүчү субъекттердин бири тарабынан экинчи чарба жүргүзүүчү субъектке карата контролдоо белгиленген же мындай чарба жүргүзүүчү субъекттер бир жактын контролдоосунун алдында турган учурда адамдардын бир тобуна кирген чарба жүргүзүүчү субъекттердин макулдашылган
иш-аракеттерине карата жайылтылбайт.

(КР 2015-жылдын 13-августундагы № 225 Мыйзамынын редакциясына ылайык)

7-2-берене. Макулдашууларга, макулдашылган иш-аракеттерге жол берүү
1. Жазуу жүзүндөгү вертикалдуу макулдашууларга жол берилет (финансы уюмдарынын ортосундагы вертикалдуу макулдашууларды албаганда):
1) эгерде бул макулдашуулар коммерциялык концессиянын келишими болуп саналса;
2) эгерде макулдашуунун катышуучусунун ар биринин кандай гана товардык рынокто болбосун үлүшү жыйырма пайыздан ашпаса.
2. Чарба жүргүзүүчү субъекттердин ушул Мыйзамдын 7-беренесинин 1-
бөлүгүнүн 4, 6, 7- жана 10-пункттарында жана 2-бөлүгүндө жана 7-1-беренесинин
1-бөлүгүнүн 4, 6, 7- жана 9-пункттарында көрсөтүлгөн макулдашууларына же макулдашылган иш-аракеттерине, эгерде мындай макулдашуулар жана макулдашылган иш-аракеттер менен айрым адамдар үчүн тийиштүү товардык рынокто атаандаштыкты жок кылууга мүмкүндүк түзүлбөсө, алардын катышуучуларына же үчүнчү адамдарга чектөөлөр коюлбаса жана мындай макулдашуулардын же макулдашылган иш-аракеттердин натыйжасы болуп төмөнкүлөрдүн натыйжасы саналса, жол берилиши мүмкүн:
1) өндүрүштү өркүндөтүү, товарларды сатуу же техникалык, экономикалык прогресске өбөлгө түзүү же болбосо дүйнөлүк рынокто товарлардын атаандаштыкка жөндөмдүүлүгүн жогорулатуу;
2) чарба жүргүзүүчү субъекттердин иш-аракеттеринин (аракетсиздигинин), макулдашууларынын жана макулдашылган иш-аракеттеринин, бүтүмдөрүнүн натыйжасында алынган артыкчылыкка (пайда) шайкеш керектөөчүлөр тарабынан артыкчылык (пайда) алуу.
3. Ушул Мыйзамга ылайык жол берилген деп таанылышы мүмкүн болгон макулдашууга жетүүгө ниеттенген чарба жүргүзүүчү субъекттер макулдашуунун долбоорун монополияга каршы мыйзамдардын талаптарына ылайыктыгын текшерүү жөнүндө арыз менен (жазуу жүзүндө) монополияга каршы органга кайрылууга укуктуу. Арызды кароо тартиби Кыргыз Республикасынын Өкмөтү тарабынан аныкталат.

(КР 2015-жылдын 13-августундагы № 225 Мыйзамынын редакциясына ылайык)

8-берене. Кара ниет атаандаштык
1. Кара ниет атаандаштыкка жол берилбейт, анын ичинде төмөндөгүлөргө:
1) товарды же анын бөлүктөрүн көчүрүп алуу техникалык колдонуу менен гана шартталган учурларды кошпогондо, башка чарба жүргүзүүчү субъекттин товарын,
ошондой эле сырткы көрүнүшү анын таңгагынын формасын жана сырткы жасалгасын өз алдынча көчүрүп алууга;
2) башка чарба жүргүзүүчү субъекттин патенттик укугун бузуу жолу менен анын продукциясын түздөн-түз кайталап өндүрүп чыгарууга;
3) башка чарба жүргүзүүчү субъекттин иши менен чаташтырууга алып келген товардык белгисин, тейлөө белгисин, товардын чыгарылган жеринин аталышын, фирманын аталышын мыйзамсыз пайдаланууга;
4) башка чарба жүргүзүүчү субъекттин ишкердик бедели жана финансылык абалы жөнүндө аны чыгашага дуушарлантуучу же ишкердик беделине зыян келтирүүчү жалган жана бурмаланган маалыматты таратууга;
5) башка чарба жүргүзүүчү субъекттин продукциясын анын интеллектуалдык иштин натыйжаларына жана аларга теңештирилген жарандык карым-катнашка катышуучуларды, товарларды, жумуштарды жана кызмат көрсөтүүлөрдү жекече түргө өткөрүү каражаттарына укуктарын бузуу жолу менен даярдоого, сатууга жана рынокко башкача киргизүүгө (укукка сыйбаган пайдаланууга);
6) атаандаштын илимий-техникалык жана өндүрүштүк мүмкүнчүлүктөрү жөнүндө бурмаланган маалыматтарды таркатууга;
7) атаандаштын ишкердик мамилелерин мыйзамсыз жолдор менен атайылап бузууга, үзгүлтүккө учуратууга жана токтотууга;
8) атаандаштын кызматкерлерине аларды кызматтык милдеттерин аткарбоого түртүү максатында мыйзамсыз жолдор менен таасир этүүгө;
9) чарба жүргүзүүчү субъекттин илимий-техникалык, өндүрүштүк же соода иштери жөнүндө маалыматтарды, анын ичинде коммерциялык сырын мыйзамсыз жолдор менен билүүгө, пайдаланууга жана жарыялоого;

10) (КР 2015-жылдын 13-августундагы № 225 Мыйзамына ылайык күчүн жоготту)

11) атаандашынан адилетсиз артыкчылык алуу максатында анын чарбалык чечимдерди кабыл алуусуна жана аткаруусуна мыйзамсыз жолдор менен таасир этүүгө;
12) атаандаштын ишкердик байланыштарын бузуу жана андай байланыштарды түзүүсүнө тоскоолдук кылуу максатында рыноктун башка субъекттерин үндөөгө (кайрылууга);
13) керектөөчүлөрдү адаштыруу максатында чарба жүргүзүүчү субъекттин товарынын чыккан жери, жасоо ыкмасы, пайдалануу үчүн жарактуулугу, сапаты жана башка касиеттери жөнүндө, ишкердин жеке өзү же чарбалык ишинин мүнөзү жөнүндө адаштыруучу ар түрдүү маалыматтарды таратууга;
14) товарды керектөө жана башка маанилүү касиеттерине карата керектөөчүлөрдү адаштыруу максатында товарды ылайык эмес айырмалоо белгиси менен жабдууга;
15) товардын өз касиетине же ага коюлуучу талаптарга дал келбестигин жашырууга;
16) тийиштүү рынокто товардын айрым түрүн атаандаш шарттарга караганда төмөн же атаандаштыкты чектөөгө багытталган өздүк наркынан төмөн бааларда атайылап сатууну жүзөгө ашыруу.
17) чарба жүргүзүүчү субъект өндүрүүчү же сатуучу товарларын башка чарба жүргүзүүчү субъект тарабынан өндүрүлгөн же сатылган товар менен туура эмес салыштырууга.
2. Жарандык карым-катнашка катышуучулардын, товарлардын, жумуштардын жана кызмат көрсөтүүлөрдүн жекелештирүү каражаттарына өзгөчө укукту алуу жана пайдалануу менен байланышкан кара ниет атаандаштыкка жол берилбейт.

3. (КР 2015-жылдын 21-январындагы № 22 Мыйзамына ылайык күчүн жоготту)

(КР 2013-жылдын 5-апрелиндеги № 47, 2015-жылдын 21-январындагы № 22,

2015-жылдын 13-августундагы № 225 Мыйзамдарынын редакцияларына ылайык)

9-берене. Атаандаштыкты болтурбоого, чектөөгө же жоюуга багытталган мамлекеттик жана жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын актылары жана аракеттери (аракетсиздиги)
1. Мамлекеттик органдарга жана жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарына чарба жүргүзүүчү субъекттердин өз алдынчалыгын чектеген актыларды алууга жана (же) аракеттерди жасоого, айрым чарба жүргүзүүчү субъекттердин иши үчүн кысымга алган же ыңгайлуу шарттарды түзсө, эгерде мындай актылар жана (же) аракеттер атаандаштыкты болтурбоого, чектөөгө же жоюлууга жана (же) чарба жүргүзүүчү субъекттердин жана (же) жеке адамдардын кызыкчылыктарын кысымга алууга алып келсе же алып келүүгө мүмкүн болсо тыюу салынат, анын ичинде төмөндөгүлөргө:
1) иштин кайсы бир чөйрөсүндө жаңы чарба жүргүзүүчү субъекттерди түзүүгө, ошондой эле иштин айрым түрлөрүн жүзөгө ашырууга тыюу салууну белгилөөгө, анын ичинде Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында каралган учурларды кошпогондо, товарлардын айрым түрлөрүн соодалоого жана (же) сатып алууга же өндүрүүгө тыюу салууну же чек коюуну киргизүүгө;
2) иштин кайсы бир чөйрөсүндө чарба жүргүзүүчү субъекттердин ишин жүзөгө ашырылышына негизсиз тоскоолдук кылууга;
3) чарба жүргүзүүчү субъекттерге атаандаштыктын чектелишине алып келүүчү ыйгарым укуктарды берүүгө;
4) продукцияны Кыргыз Республикасынын региондор ортосунда ташууга карата негизсиз тыюу салууну же чектөөнү белгилөөгө;
5) Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында каралган учурларды кошпогондо, рынокто үстөмдүк абалды ээлөөсү шартталган чарба жүргүзүүчү субъекттерди түзүүгө;
6) айрым чарба жүргүзүүчү субъекттерге бир эле рыноктогу башка субъекттерге карата артыкчылыктуу абалга чыгуучу жеңилдиктерди, анын ичинде артыкчылыктуу тартипте маалымат алууну негизсиз берүүгө;
7) чарба жүргүзүүчү субъекттердин тышкы экономикалык иштерине негизсиз чектөөнү белгилөөгө;
8) Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында каралгандан учурларды кошпогондо, чарба жүргүзүүчү субъектке керектөөчүлөрдүн айрым чөйрөсү менен
келишимдерди артыкчылыкта түзүү, товарларды биринчи кезекте берүү жөнүндө көрсөтмөлөрдү берүүгө;
9) товарларды бөлүштүрүү, даярдоо жана сатып өткөрүү боюнча кош катар түзүмдөрдүн түзүлүшүнө тоскоолдук кылууга;
10) жаңы продукцияны жана технологияларды иштеп чыгуунун алдында негизсиз тоскоолдуктарды белгилөөгө, эгерде ал Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына каршы болсо;
11) эгерде мындай шарттар атаандаштыкты чектесе, айрым чарба жүргүзүүчү субъекттердин иштери үчүн атаандаштыкты чектеген артыкчылыктуу же кысымга алуучу шарттарды түзүүнү белгилөөгө;
12) мамлекеттик же муниципалдык кызмат көрсөтүүлөрдү, ошондой эле мамлекеттик же муниципалдык кызмат көрсөтүү үчүн зарыл жана милдеттүү болуп саналган кызмат көрсөтүүлөрдү берүүдө мыйзамдарда каралбаган төлөмдөрдү белгилөөгө жана (же) алууга.
2. Мамлекеттик бийлик органдарынын, жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын, алардын функцияларын аткарган башка органдардын же уюмдардын ортосунда, же алар менен чарба жүргүзүүчү субъекттердин ортосундагы макулдашууларга, эгерде мындай макулдашуулар атаандаштыкты болтурбоого, чектөөгө же жоюуга алып келсе, тыюу салынат.
3. Мамлекеттик органдарга жана жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарына жүзөгө ашырылышынын натыйжасында атаандаштыктын болтурбоого, чектелишине же жоюлушуна алып келүүчү (алып келиши мүмкүн болгон) ыйгарым укуктарды берүүгө, ошондой эле мамлекеттик органдар жана жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдар тарабынан кызмат көрсөтүүлөрдү, өндүрүштү жана (же) товарларды сатууну монополиязациялаштыруу максатында түзүмдүк бөлүкчөлөрдү жана чарба жүргүзүүчү субъекттерди түзүүгө тыюу салынат.
4. Мамлекеттик органдардын жана жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын функцияларын чарба жүргүзүүчү субъекттердин функциялары менен айкалыштырууга, ошондой эле Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында каралган учурларды кошпогондо, чарба жүргүзүүчү субъекттердин мамлекеттик органдардын жана жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын функциялары жана укуктары менен бөлүшүүгө тыюу салынат.

5. (КР 2015-жылдын 21-январындагы № 22 Мыйзамына ылайык күчүн жоготту)

(КР 2015-жылдын 21-январындагы № 22, 2015-жылдын 13-августундагы №

225 Мыйзамдарынын редакцияларына ылайык)

9-1-берене. Мамлекеттик же муниципалдык преференциялар
1. Мамлекеттик же муниципалдык преференциялар Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн же жергиликтүү өз алдынча башкаруунун өкүлчүлүктүү органдарынын ченемдик укуктук актыларынын негизинде төмөнкүдөй максаттарда гана көрсөтүлүшү мүмкүн:
1) билим берүүнү жана илимди өнүктүрүү;
2) илимий изилдөөлөрдү жүргүзүү;
3) айлана-чөйрөнү коргоо;
4) Кыргыз Республикасынын маданий мурас объекттерин (тарых жана маданият эстеликтерин) сактоо, пайдалануу, даңазалоо жана мамлекеттик коргоо;
5) маданиятты, көркөм өнөрдү өнүктүрүү жана маданий дөөлөттөрдү сактоо;
6) дене тарбия жана спортту өнүктүрүү;
7) өлкөнүн коргоо жөндөмдүүлүгүн жана мамлекеттин коопсуздугун камсыз кылуу;
8) айыл чарба продукциясын өндүрүү;
9) калкты социалдык жактан камсыз кылуу;
10) эмгекти коргоо;
11) жарандардын саламаттыгын сактоо;
12) чакан жана орто ишкердик субъекттерин колдоо;
13) коммерциялык эмес уюмдар жөнүндө мыйзамдарга ылайык социалдык тармакка багыт алган коммерциялык эмес уюмдарды колдоо.
2. Төмөнкүлөр мамлекеттик же муниципалдык преференциялар болуп саналбайт:
1) Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык уюштурулган тооруктардын натыйжалары боюнча, ошондой эле мамлекеттик сатып алуулар жөнүндө Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында каралган башка жол- жоболордун натыйжалары боюнча мүлктү жана (же) жарандык укуктардын башка объекттерин берүү;
2) өзгөчө кырдаалдардын, согуштук аракеттердин кесепеттерин жоюу, террорчулукка каршы операцияларды жүргүзүү максатында мамлекеттик же муниципалдык мүлктү айрым жактарга өткөрүп берүү, бөлүп берүү, бөлүштүрүү;
3) чарба жүргүзүү же ыкчам башкаруу укугунда чарба жүргүзүүчү субъекттерге мамлекеттик же муниципалдык мүлктү бекитип берүү;
4) соттун мыйзамдуу күчүнө кирген чечиминин негизинде мүлктү жана (же)
жарандык укуктун башка объекттерин берүү;
5) мүлктү жана (же) жарандык укуктун башка объекттерин товардык рыноктун ар бир катышуучусуна бирдей өлчөмдө берүү.
3. Мамлекеттик же муниципалдык преференцияларды берүү тартибин тиешелүү түрдө Кыргыз Республикасынын Өкмөтү же жергиликтүү өз алдынча башкаруунун өкүлчүлүктүү органдары аныктайт.

(КР 2015-жылдын 21-январындагы № 22 Мыйзамынын редакциясына ылайык)

10-берене. Товарларды сатып алууга монополияга каршы талаптар
1. Сатып алууларды жүргүзүүдө атаандаштыкты болтурбоого, чектөөгө же жоюуга алып келген же алып келиши мүмкүн болгон аракеттерге тыюу салынат, анын ичинде төмөндөгүлөргө:
1) сатып алууларды уюштуруучулар же тапшырыкчылар тарабынан анын катышуучуларынын иштерин координациялоого;
2) эгерде Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында башкача белгиленбесе, сатып алуунун катышуучусуна же бир канча катышуучуларына сатып алууларга катышуунун артыкчылыктуу шарттарын, анын ичинде маалыматтарга жетүү жолу менен түзүүгө;
3) сатып алуулардын жеңүүчүсүн же жеңүүчүлөрүн аныктоо тартибин бузууга;
4) сатып алууларды уюштуруучулардын же тапшырыкчылардын жана (же) сатып алууларды уюштуруучулардын кызматкерлеринин же тапшырыкчылардын кызматкерлеринин сатып алууларга катышуусуна;
2. Сатып алууларды жүргүзүүдө ушул берененин 1-бөлүгүндө белгиленген тыюу салуулар менен катар, эгерде сатып алууларды уюштуруучулар же тапшырыкчылар мамлекеттик органдар, жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары болсо, ошондой эле мамлекеттик же муниципалдык муктаждыктар үчүн товарларды алуу, жумуштарды аткаруу, кызмат көрсөтүү үчүн тапшырыкты берүүгө сатып алууларды жүргүзүүдө сатып алууларга катышууну чектөө Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында каралбаса, тыюу салынат.
3. Мамлекеттик же муниципалдык муктаждыктар үчүн товарларды берүүгө, жумуштарды аткарууга, кызмат көрсөтүүгө тапшырыктарды жайгаштырууга соода сатыктарды өткөрүүдө ушул берененин 1 жана 2-бөлүктөрүндө белгиленген тыюулар менен катар, сатып алуулардын предмети менен технологиялык жана функциялык жактардан товарларды, жумуштарды, кызмат көрсөтүүлөрдү аткаруу, көрсөтүү менен байланышы жок продукцияны (товарларды, жумуштарды, кызмат көрсөтүүлөрдү) лоттордун курамына кошуу жолу менен сатып алуулардын катышуучуларынын арасында атаандаштыкты чектөөгө тыюу салынат.
4. Тиешелүү сатып алуулар жана мындай сатып алуулардын жыйынтыктары боюнча түзүлгөн бүтүмдөр Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында белгиленген тартипте жараксыз болсо, ушул берене менен белгиленген ченемдердин бузулушу монополияга каршы орган тарабынан таануу үчүн негиз болуп саналат.
11-берене. Чарбакер субъекттердин түзүлүшүнө, өзгөртүп уюштурулушуна, жоюлушуна мамлекеттик контроль
1. Чарбакер субъекттердин мүмкүн болуучу үстөмдүк абалын жана атаандаштыктын чектелишин болтурбоо максаттарында төмөнкү учурларда монополияга каршы орган тарабынан мамлекеттик контроль жүзөгө ашырылат:
1) чарбакер субъекттер (алардын бирикмелери) өзгөртүп уюшулганда (бириктирилгенде, кошулганда, кайра түзүлгөндө), эгерде бул үстөмдүк абалды ээлеген чарбакер субъекттин пайда болушуна алып келсе;
2) уруксат берилген монополиялардын субъекттерин жоюу;
3) мамлекеттик жана муниципалдык ишкананы бириктиргенде, кошкондо жана жойгондо, эгерде бул үстөмдүк кылуучу абалды ээлеген чарбакер субъекттин жаралышына алып келсе.
2. Ушул берененин 1-бөлүгүнө ылайык өзгөрүп уюштуруу, жоюу тууралуу чечим кабыл алуучу чарбакер субъекттер монополияга каршы органдан макулдук алуусу зарыл.
Чарбакер субъекттер өзгөрүп уюшулганда, жоюулганда монополияга каршы органга чарбакер субъектти өзгөрүп уюштурууга, жоюуга макулдук берүү жөнүндө өтүнүчтү жана Кыргыз Республикасынын Өкмөтү белгилеген тартипте документтердин тизмегин милдеттүү тартипте берет.
Монополияга каршы орган бардык зарыл документтерди алгандан кийин 10 календардык күндөн кечиктирбестен арыз ээсине өзүнүн чечими тууралуу жазуу жүзүндө кабарлайт.
3. Эгерде өтүнүчтү канааттандыруу тийиштүү уюмдун үстөмдүк абалынын пайда болушуна же күчөшүнө жана анын натыйжасында атаандаштыктын чектелишине алып келиши мүмкүн болсо же макулдашуу процессинде туура эмес маалыматтар берилсе, монополияга каршы орган өтүнүчтү четке кагууга укуктуу.
4. Чарбакер субъекттер ушул берененин 1-бөлүгүндө каралган өзгөртүп уюшулган, жоюлган учурда, аларды мамлекеттик каттоодон өткөрүү (кайра каттоо) каттоо органдары тарабынан монополияга каршы орган менен алдын ала макулдашкандан кийин гана жүзөгө ашырылат.
Ушул беренени бузуу менен иштеген чарбакер субъекттердин жана алардын бирикмелеринин мамлекеттик каттоосу Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык жараксыз деп таанылат.

(КР 2015-жылдын 13-августундагы № 225 Мыйзамынын редакциясына ылайык)

12-берене. Чарбакер субъекттердин уставдык капиталындагы акцияларды (үлүштөрдү) сатып алууда монополияга каршы мыйзамдардын сакталышына мамлекеттик контроль жана башка учурлар
1. Үстөмдүк абалды ээлеген чарбакер субъекттин ошол эле товар рыногунда иштеген башка чарбакер субъекттин уставдык капиталындагы акцияларды, үлүштүк укуктарды, катышуу үлүштөрүн алышы, ошондой эле үстөмдүк абалды ээлеген чарбакер субъекттин акцияларынын контролдук пакетин, пайларын, катышуу үлүштөрүн башка бир юридикалык жактын же жарандын сатып алуусу монополияга каршы органдын алдын ала макулдугу менен жүзөгө ашырылат.
Ушул берененин максаты үчүн акциялардын, пайлардын, катышуу үлүштөрдүн контролдук пакети деп акционерлердин, уюштуруучулардын, пайчылардын жалпы чогулуштарында чечим кабыл алууда добуштардын 50 пайыздан ашыгын түз жана кыйыр камсыз кылуучу сан түшүндүрүлөт.
2. Ушул берененин 1-пунктунда көрсөтүлгөн бүтүмдөрдү түзүү үчүн ыйгарым укуктуу жак монополияга каршы органга аларды түзүүгө макулдук берүү жөнүндө өтүнүч катты жана Кыргыз Республикасынын Өкмөтүндө бекиткен тартипке ылайык маалыматты берет.
3. Эгерде өтүнүчтү канааттандыруу чарбакер субъекттин (жактардын тобунун) үстөмдүк абалынын пайда болушуна же күчөшүнө жана анын натыйжасында атаандаштыктын чектелишине алып келиши мүмкүн болсо, же чечим кабыл алуу үчүн маанилүү маалымат туура эмес берилсе, өтүнүч четке кагылышы мүмкүн.
4. Ушул беренеде белгиленген тартипти бузуу менен түзүлгөн, үстөмдүк абалдын пайда болушуна же күчөшүнө жана анын натыйжасында атаандаштыктын чектелишине алып келүүчү бүтүмдөр Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык жараксыз деп таанылат.
13-берене. Чарбакер субъекттерди мажбурлап бөлүү (бөлүп чыгаруу)
1. Үстөмдүк абалды ээлеген чарбакер субъект тарабынан монополиялык ишти такай жүзөгө ашырган учурда монополияга каршы орган мындай уюмдарды мажбурлап бөлүү жөнүндө же болбосо алардын курамынан бир же бир нече уюмду бөлүп чыгаруу жөнүндө чечим кабыл алууга укуктуу. Мажбурлап бөлүүнүн натыйжасында түзүлгөн уюмдар жактардын бир тобуна кире албайт.
2. Чарбакер субъекттерди мажбурлап бөлүү же бөлүп чыгаруу чечими төмөнкүдөй бир же бир нече шарттар болгондо кабыл алынат:
1) рынокто атаандаштыктын өнүгүүсүнө алып келсе;
2) уюмдун түзүмдүк бөлүктөрүн өзүнчө бөлүүгө мүмкүнчүлүк болсо;
3) уюмдун түзүмдүк бөлүктөрүнүн технологиялык жактан шартталган өз ара байланышы жок болсо;
4) өзгөртүп уюштуруунун натыйжасында түзүлгөн юридикалык жактар үчүн тийиштүү рынокто өз алдынча иштөөгө мүмкүндүк бар болсо.
3. Чарбакер субъекттерди мажбурлап бөлүү же бөлүп чыгаруу жөнүндө чечим ал чечимде каралган талаптарды эске алуу менен жана ошол чечимде көрсөтүлгөн мөөнөттө, ал мөөнөт үч айдан кем болушу мүмкүн эмес, менчик ээси же ыйгарым укуктуу орган тарабынан аткарылууга жатат.
14-берене. Маалымат алууга монополияга каршы органдын кызматкерлеринин укуктары
Монополияга каршы органдын кызматкерлери монополияга каршы мыйзамдардын бузулушу жөнүндө арыздарды кароодо, экономикалык концентрацияга мамлекеттик контролду жүзөгө ашырууда жана атаандаштыктын абалына талдоо жүргүзүүдө зарыл документтерди, маалыматтарды алуу үчүн өздөрүнө тапшырылган ыйгарым укуктарына ылайык кызматтык күбөлүктөрүн жана монополияга каршы органдын жетекчисинин (анын орун басарынын) чечимин көрсөтүү менен мамлекеттик органдарга, жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарына, уюмдарга жана мекемелерге, чарбакер субъекттерге жана алардын бирикмелерине уюштуруу-укуктук формасына жана менчигинин түрүнө карабастан Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык тоскоолдуксуз кирүүгө укуктуу.
15-берене. Монополияга каршы органга маалымат берүү боюнча милдеттер
Монополияга каршы органга жүктөлгөн тапшырмалардын жана иш- милдеттердин аткарылышы үчүн статистика, юстиция. бажы органдары жана башка мамлекеттик органдар чарба жүргүзүүчү субъекттердин иштерин жөнгө салууну (көзөмөлдөөнү) жана алардын мамилелерин каттоону жүзөгө ашыруучу архивдик органдар, жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары жана менчигинин түрүнө карабастан чарба жүргүзүүчү субъекттер монополияга каршы
органдын талабы боюнча керектүү документтерди жана маалыматты, анын ичинде чарба жүргүзүүчү субъекттер боюнча да, берүүгө милдеттүү.
16-берене. Чыгымдын ордун толтуруу
1. Мамлекеттик органдын жана жергиликтүү өз алдынча башкаруу органынын, анын ичинде монополияга каршы органдын монополияга каршы мыйзамдарды бузуу менен кабыл алган актыларынан улам же көрсөтүлгөн органдар тарабынан өз милдеттерин аткарбагандыктан же тийиштүү түрдө аткарбагандыктан чарба жүргүзүүчү субъектке же башка адамга чыгым келтирилген болсо, ал чыгымдын орду Кыргыз Республикасынын жарандык мыйзамына ылайык толтурулууга тийиш.
2. Монополияга каршы мыйзамдар бузулган учурда мамлекеттик органдар жана жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары (алардын кызмат адамдары), чарба жүргүзүүчү субъекттер (алардын жетекчилери) мыйзам бузууну монополияга каршы органдын чечимине ылайык токтотууга, мурдагы абалды кайра калыбына келтирүүгө, келишимди бузууга (келишим түзүүгө) же ага өзгөртүүлөрдү киргизүүгө, Кыргыз Республикасынын мыйзамына каршы келген актыны жокко чыгарууга, монополияга каршы мыйзамдарды бузуунун натыйжасында алынган кирешени республикалык бюджетке которууга жана көрсөтмөдө каралган башка аракеттерди аткарууга милдеттүү.
3. Эгерде чарба жүргүзүүчү субъекттин монополияга каршы мыйзамдарды бузуу аракетинен (аракетсиздигинен) башка чарба жүргүзүүчү субъектке же башка адамга чыгым келтирилсе, ал чыгымды Кыргыз Республикасынын жарандык мыйзамдарына ылайык, ага дуушарланткан чарба жүргүзүүчү субъект ордун толтурууга тийиш.
17-берене. Жоопкерчилик чаралары
Монополияга каршы мыйзамдарды бузулушуна күнөөлүү адамдар Кыргыз
Республикасынын мыйзамдарына ылайык жоопкерчиликке тартылат.
Жоопкерчиликке тартуу күнөөлүү адамдарды монополияга каршы органдын чечимин аткаруудан бошотпойт.
18-берене. Монополияга каршы орган тарабынан монополияга каршы мыйзамдардын бузгандыгы жөнүндө иштерди кароо үчүн негиздер
1. Монополияга каршы орган монополияга каршы мыйзамдардын бузулушу жөнүндө иштерди өз демилгеси боюнча, жалпыга маалымдоо каражаттарынын билдирүүлөрүнүн жана ушул Мыйзамдын бузулушун күбөлөгөн өзүндөгү башка материалдардын негизинде карайт.
2. Монополияга каршы органга арыздар жазуу түрүндө, монополияга каршы мыйзамдардын бузулган фактылары жөнүндө документтерди тиркөө менен берилет.
3. Монополияга каршы мыйзамдардын бузулушу жөнүндө иштерди кароонун жана иликтөө жүргүзүүнүн тартиби Кыргыз Республикасынын Өкмөтү тарабынан белгиленет.
18-1-берене. Монополияга каршы мыйзамдарды бузууга жол берилбестиги жөнүндө эскертүү
1. Монополияга каршы мыйзамдарды бузуунун алдын алуу максатында монополияга каршы орган чарба жүргүзүүчү субъектиге монополияга каршы мыйзамдарды бузууга алып келиши мүмкүн болгон аракеттерди жасоого жол берилбестиги жөнүндө жазуу түрүндө эскертүү (мындан ары - эскертүү) жөнөтөт.
2. Эгерде мындай аракет монополияга каршы мыйзамдарды бузууга алып келиши мүмкүн болсо жана мында монополияга каршы мыйзамды бузуу жөнүндө ишти козгоо жана кароо үчүн негиздер жок болсо, товардык рынокто пландалып жаткан аракет жөнүндө ачык билдирүү эскертүү жөнөтүү үчүн негиз болуп саналат.
3. Эскертүү берүү тартибин жана анын формасын Кыргыз Республикасынын
Өкмөтү бекитет.
(КР 2015-жылдын 21-январындагы № 22 Мыйзамынын редакциясына ылайык)
19-берене. Монополияга каршы органдын көрсөтмөлөрүн жана башка чечимдерин аткаруу
Монополияга каршы органдын чечими (көрсөтмөсү) толук түрдө жана чечимде (көрсөтмөдө) белгиленген мөөнөттө аткарылууга жатат. Аталган чечимди (көрсөтмөнү) өз убагында жана толук түрдө аткарбоо монополияга каршы мыйзамдарда каралган натыйжаларга кириптер кылат.
20-берене. Монополияга каршы органдын чечимдерине даттануу укугу
Мамлекеттик органдар, чарбакер субъекттер жана алардын кызмат адамдары монополияга каршы органдын чечимдерине (көрсөтмөлөрүнө) администрациялык иштин негиздери жана администрациялык жол-жоболор жөнүндө мыйзамдарда каралган же соттук тартипте, ал эми администрациялык жаза-чараларын колдонуу бөлүгүндө - администрациялык жоопкерчилик жөнүндө мыйзамдарда каралган тартипте даттанууга укуктуу.

(КР 2017-жылдын 28-июлундагы № 153 Мыйзамынын редакциясына ылайык)

21-берене. Ушул Мыйзамдын күчүнө кириши жөнүндө
1. Ушул Мыйзам расмий жарыяланган күндөн баштап үч ай өткөндөн кийин күчүнө кирет.
2. Ушул Мыйзам күчүнө кирген күндөн баштап төмөнкүлөр күчүн жоготту деп табылсын:
- "Монополиялык иш-аракетти чектөө, атаандаштыкты өнүктүрүү жана коргоо жөнүндө" 1994-жылдын 15-апрелиндеги № 1487-ХII Кыргыз Республикасынын Мыйзамы (Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин Ведомосттору, 1994-ж.,
№ 5, 163-ст.);
- "Монополиялык ишке чек коюу, атаандаштыкты өнүктүрүү жана коргоо жөнүндө" Кыргыз Республикасынын Мыйзамына өзгөртүү киргизүү тууралу" 2003- жылдын 6-мартындагы № 55 Кыргыз Республикасынын Мыйзамы (Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин Жарчысы, 2003-ж., № 5, 221-ст.);
- "Монополиялык иш-аракетти чектөө, атаандаштыкты өнүктүрүү жана коргоо жөнүндө" Кыргыз Республикасынын Мыйзамына толуктоолор киргизүү тууралу"
2003-жылдын 1-августундагы № 164 Кыргыз Республикасынын Мыйзамы (Кыргыз
Республикасынын Жогорку Кеңешинин Жарчысы, 2003-жыл № 11, 505-ст.);
- "Монополиялык иш-аракетти чектөө, атаандаштыкты өнүктүрүү жана коргоо жөнүндө" Кыргыз Республикасынын Мыйзамына толуктоолор жана өзгөртүү киргизүү тууралу" 2009-жылдын 27-апрелиндеги № 134 Кыргыз Республикасынын Мыйзамы (Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин Жарчысы, 2009-ж., № 4,
356-ст.);
- "Монополиялык иш-аракетти чектөө, атаандаштыкты өнүктүрүү жана коргоо жөнүндө" Кыргыз Республикасынын Мыйзамын колдонууга киргизүүнүн тартиби тууралуу" Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин 1994-жылдын 15- апрелиндеги № 1488-ХII токтому (Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин Ведомосттору, 1994-жыл № 5, 164-ст.).
3. Кыргыз Республикасынын Өкмөтү:
- өзүнүн ченемдик укуктук актыларын ушул Мыйзамга ылайык келтирсин;
- ушул Мыйзамдан келип чыккан тиешелүү мыйзам долбоорлорун Кыргыз
Республикасынын Жогорку Кеңешинин кароосуна киргизсин.

Кыргыз Республикасынын

Президенти Р. Отунбаева

ЗАКОН КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКИ

от 22 июля 2011 года № 116

О конкуренции

(В редакции Закона КР от 5 апреля 2013 года № 47, 21 января 2015 года № 22,

13 августа 2015 года № 225, 15 июля 2016 года № 118, 28 июля 2017 года №

153)

Настоящий Закон определяет организационные и правовые основы защиты и развития конкуренции и направлен на предупреждение, ограничение, пресечение монополистической деятельности и недобросовестной конкуренции, а также обеспечение условий для создания и эффективного функционирования рынков Кыргызской Республики.
Статья 1. Антимонопольное законодательство Кыргызской Республики
Антимонопольное законодательство Кыргызской Республики (далее антимонопольное законодательство) основывается на Конституции Кыргызской Республики, вступивших в установленном законом порядке в силу международных договорах, участницей которых является Кыргызская Республика, и состоит из настоящего Закона и иных нормативных правовых актов Кыргызской Республики.
Статья 2. Сфера действия Закона
Настоящий Закон действует на всей территории Кыргызской Республики и распространяется на отношения, связанные с защитой и развитием конкуренции, в которых участвуют любые физические и юридические лица, государственные органы и органы местного самоуправления.
Применение антимонопольного законодательства к хозяйствующим субъектам осуществляется одинаковым образом и в равной мере независимо от организационно-правовой формы и места регистрации таких хозяйствующих субъектов.

(В редакции Закона КР от 13 августа 2015 года № 225)

Статья 2-1. Государственная политика в сфере конкуренции
Основные направления государственной политики в сфере конкуренции разрабатываются Правительством Кыргызской Республики.
Порядок регулирования отношений, связанных с монополистической деятельностью, защитой и развитием конкуренции на рынке финансовых услуг (кроме банковских услуг), определяется Правительством Кыргызской Республики.
Антимонопольное регулирование на рынке банковских услуг осуществляется Национальным банком Кыргызской Республики в соответствии с нормативными правовыми актами, обязательными для исполнения коммерческими банками и другими финансово-кредитными учреждениями, лицензируемыми и регулируемыми Национальным банком Кыргызской Республики.
Правительство Кыргызской Республики обеспечивает информационную открытость проводимой им государственной политики в сфере конкуренции, в том числе посредством размещения сведений о деятельности уполномоченных органов в средствах массовой информации и сети Интернет.

(В редакции Законов КР от 21 января 2015 года № 22, 13 августа 2015 года

№ 225)

Статья 3. Основные понятия, используемые в настоящем Законе
В настоящем Законе используются следующие понятия:

(абзац 2 утратил силу в соответствии с Законом КР от 13 августа 2015 года № 225)

аффилированное лицо физического или юридического лица:

- любое физическое или юридическое лицо (за исключением государственных органов, осуществляющих контроль за его деятельностью в рамках предоставленных им полномочий), которое имеет право прямо или косвенно определять решения или оказывать влияние на принимаемые этим лицом решения, в том числе в силу договора (включая устный договор) или иной сделки, а также любое физическое или юридическое лицо, в отношении которого это аффилированное лицо имеет такое право;
- аффилированным лицом юридического лица также признаются его исполнительные должностные лица, акционер (участник) или любое предприятие, владеющее 10 и более процентами его голосующих акций (вкладов, паев) (для открытых акционерных обществ - 5 и более процентами);

взаимозаменяемые товары - группа товаров, которые могут быть сравнимы по их функциональному назначению, применению, качественным и техническим характеристикам, цене и другим параметрам таким образом, что покупатель действительно заменяет или может заменить их друг другом в процессе потребления (производства);

доминирующее (монопсоническое) положение - положение хозяйствующего субъекта (группы лиц) или нескольких хозяйствующих субъектов (групп лиц) на рынке определенного товара, дающее такому хозяйствующему субъекту (группе лиц) или таким хозяйствующим субъектам (группам лиц) возможность оказывать решающее влияние на общие условия обращения товара

на соответствующем рынке и (или) устранять с этого рынка других хозяйствующих субъектов, и (или) затруднять доступ на этот рынок другим хозяйствующим субъектам;

дискриминационные или исключительные условия - условия доступа на рынок, условия производства, обмена, потребления, приобретения, продажи, иной передачи товара, при которых хозяйствующий субъект или несколько хозяйствующих субъектов поставлены в неравное положение по сравнению с другим (другими) хозяйствующим субъектом;

конкуренция - свободная состязательность хозяйствующих субъектов на рынке, когда их самостоятельные действия ограничивают возможность каждого из них односторонне влиять на общие условия обращения товаров на соответствующем рынке и стимулируют производство товаров, требующихся потребителю;

контрагент - участник договора, партнер, который противостоит другому участнику сделки;

монополия - состояние рынка, определенное исключительным правом (возможностью) производства, приобретения, торговли, обмена, принадлежащим одному лицу, группе лиц или государству;

монополистическая деятельность - злоупотребление хозяйствующим субъектом, группой лиц своим доминирующим положением, соглашения или согласованные действия, противоречащие антимонопольному законодательству, действия (бездействие) хозяйствующих субъектов (группы лиц), государственных органов и органов местного самоуправления, направленные на недопущение, ограничение или устранение конкуренции;

монопольно высокая цена - цена товара, установленная занимающим доминирующее положение хозяйствующим субъектом, если эта цена превышает сумму необходимых для производства и реализации такого товара расходов и прибыли и цену, которая сформировалась в условиях конкуренции на товарном рынке, сопоставимом по составу покупателей или продавцов товара, условиям обращения товара, условиям доступа на товарный рынок, государственному регулированию, включая налогообложение, таможенно-тарифное, тарифное и нетарифное регулирование (далее - сопоставимый товарный рынок), при наличии такого рынка на территории Кыргызской Республики или за ее пределами. Не может быть признана монопольно высокой цена, установленная субъектом естественной монополии в пределах тарифа на такой товар, определенного в соответствии с законодательством Кыргызской Республики;

монопольно низкая цена - цена товара, установленная занимающим доминирующее положение хозяйствующим субъектом, если эта цена ниже суммы необходимых для производства и реализации такого товара расходов и прибыли и ниже цены, которая сформировалась в условиях конкуренции на сопоставимом товарном рынке, при наличии такого рынка на территории Кыргызской Республики или за ее пределами;

недобросовестная конкуренция - любые направленные на приобретение преимуществ в предпринимательской деятельности действия хозяйствующих субъектов, которые противоречат положениям законодательства Кыргызской Республики, обычаям делового оборота, требованиям добросовестности, разумности, справедливости и могут причинить или причинили убытки другим хозяйствующим субъектам - конкурентам либо нанести ущерб их деловой репутации;

признаки ограничения конкуренции - сокращение числа хозяйствующих субъектов, не входящих в одну группу лиц, на рынке, рост или снижение цены товара, не связанные с соответствующими изменениями иных общих условий обращения товара на рынке; отказ хозяйствующих субъектов, не входящих в одну группу лиц, от самостоятельных действий на рынке; определение общих условий обращения товара на рынке соглашением между хозяйствующими субъектами или в соответствии с обязательными для исполнения ими указаниями иного лица, либо в результате согласования хозяйствующими субъектами, не входящими в одну группу лиц, своих действий на рынке; а также иные обстоятельства, создающие возможность для хозяйствующего субъекта или нескольких хозяйствующих субъектов в одностороннем порядке воздействовать на общие условия обращения товара на рынке;

региональный (локальный) товарный рынок - сфера обращения товара (работ, услуг) на территории региона или его части, определяемая исходя из экономической возможности покупателя приобрести товар на соответствующей территории или ее части и отсутствие этой возможности за ее пределами;

республиканский товарный рынок - сфера обращения товара (работ, услуг)

на территории Кыргызской Республики;

рынок (товарный рынок) - сфера обращения товара, который не может быть заменен другим товаром, или взаимозаменяемых товаров, в границах которой (в том числе географической) исходя из экономической, технической или иной возможности либо целесообразности покупатель может приобрести товар и за пределами которой такая возможность либо целесообразность отсутствует;

рыночная сила - действия (бездействие) хозяйствующего субъекта и/или группы лиц на рынке, приводящие к ограничению конкуренции и/или существенным изменениям на рынке;

соглашение - договоренность в письменной форме, содержащаяся в документе или нескольких документах, а также договоренность в устной форме;

систематическое осуществление монополистической деятельности - осуществление хозяйствующим субъектом монополистической деятельности, выявленное в установленном законодательством Кыргызской Республики порядке более двух раз в течение одного года;

товар - объект гражданских прав (в том числе работа, услуга, включая финансовую услугу), предназначенный для продажи, обмена или иного введения в оборот;

уполномоченный орган - государственный антимонопольный орган, реализующий государственную политику по развитию конкуренции, ограничению, пресечению монополистической деятельности и недобросовестной конкуренции;

хозяйствующие субъекты - коммерческая организация, некоммерческая организация, осуществляющая деятельность, приносящую ей доход, индивидуальный предприниматель, чья профессиональная, приносящая доход, деятельность в соответствии с законодательством Кыргызской Республики подлежит государственной регистрации и (или) лицензированию;

экономическая концентрация - сделки, иные действия хозяйствующего субъекта, осуществление которых оказывает влияние на состояние конкуренции;

банковские услуги - услуги, оказываемые коммерческими банками и другими финансово-кредитными учреждениями, лицензируемыми и регулируемыми Национальным банком Кыргызской Республики;

вертикальное соглашение - соглашение между хозяйствующими субъектами, один из которых приобретает товар или является его потенциальным приобретателем, а другой предоставляет товар или является его потенциальным продавцом;

государственный реестр хозяйствующих субъектов, занимающих доминирующее положение на товарном рынке Кыргызской Республики - перечень хозяйствующих субъектов, занимающих доминирующее положение на соответствующем товарном рынке, за исключением рынков, находящихся в состоянии естественной монополии;

государственные или муниципальные преференции - предоставление Правительством Кыргызской Республики или представительными органами местного самоуправления отдельным хозяйствующим субъектам преимущества, которое обеспечивает им более выгодные условия деятельности, путем передачи государственного или муниципального имущества, иных объектов гражданских прав либо путем предоставления имущественных льгот, государственных или муниципальных гарантий;

группа лиц - совокупность физических и (или) юридических лиц;

координация экономической деятельности - согласование действий хозяйствующих субъектов третьим лицом, не входящим в одну группу лиц ни с одним из таких хозяйствующих субъектов и не осуществляющим деятельность на том товарном рынке (товарных рынках), на котором осуществляется согласование действий хозяйствующих субъектов. Не являются координацией экономической деятельности действия хозяйствующих субъектов, осуществляемые в рамках вертикальных соглашений;

конкурентная цена финансовой услуги - цена, по которой финансовая услуга может быть оказана в условиях конкуренции;

необоснованно высокая цена финансовой услуги, необоснованно низкая цена финансовой услуги - цена финансовой услуги или финансовых услуг, которая установлена занимающей доминирующее положение финансовой организацией, существенно отличается от конкурентной цены финансовой услуги и (или) затрудняет доступ на товарный рынок другим финансовым организациям, и (или) оказывает негативное влияние на конкуренцию;

финансовая услуга - банковская услуга, страховая услуга, услуга на рынке ценных бумаг, услуга по договору лизинга, а также услуга, оказываемая финансовой организацией и связанная с привлечением и (или) размещением денежных средств юридических и физических лиц;

финансовая организация - юридическое лицо, оказывающее финансовые услуги.

(В редакции Законов КР от 21 января 2015 года № 22, 13 августа 2015 года

№ 225)

Статья 4. Доминирующее положение
Доминирующим признается положение хозяйствующего субъекта на рынке, если выполняется одно из следующих условий:
1) доля хозяйствующего субъекта на определенном рынке составляет 35 процентов или выше;

2) (утратил силу в соответствии с Законом КР от 15 июля 2016 года №

118)

3) (утратил силу в соответствии с Законом КР от 21 января 2015 года №

22);

4) совокупное доминирование более чем трех хозяйствующих субъектов, доля каждого из которых больше доли других субъектов на этом рынке и в совокупности превышает 50 процентов, или совокупная доля не более чем пяти хозяйствующих субъектов, доля каждого из которых больше долей других хозяйствующих субъектов на соответствующем рынке;
5) в течение длительного периода (в течение не менее чем одного года или, если такой срок составляет менее чем один год, в течение срока существования соответствующего рынка) относительные размеры долей хозяйствующих субъектов неизменны или подвержены малозначительным изменениям, а также доступ на соответствующий рынок новых конкурентов затруднен;
6) реализуемый или приобретаемый хозяйствующими субъектами товар не может быть заменен другим товаром при потреблении (в том числе при потреблении в производственных целях), информация о цене, об условиях реализации или приобретения этого товара на соответствующем рынке доступна определенному кругу лиц.
2. По результатам проведенного анализа состояния конкуренции доминирующим признается положение хозяйствующего субъекта, доля которого на рынке определенного товара составляет менее чем 35 процентов и превышает доли других хозяйствующих субъектов на соответствующем товарном рынке, но который может оказывать решающее влияние на общие условия обращения товара на товарном рынке, если при этом в совокупности соблюдаются следующие условия:
1) хозяйствующий субъект имеет возможность в одностороннем порядке определять уровень цены товара и оказывать решающее влияние на общие условия реализации товара на соответствующем товарном рынке;
2) доступ на соответствующий товарный рынок новых конкурентов затруднен, в том числе вследствие наличия экономических, технологических, административных или иных ограничений;
3) реализуемый или приобретаемый хозяйствующим субъектом товар не может быть заменен другим товаром при потреблении (в том числе при потреблении в производственных целях);
4) изменение цены товара не обусловливает соответствующее такому изменению снижение спроса на товар.
Положение хозяйствующего субъекта по указанным в настоящей части основаниям может быть признано доминирующим в случае, если положение такого хозяйствующего субъекта не признано доминирующим по основаниям, предусмотренным частью 1 настоящей статьи.
3. Доминирующим признается положение финансовых организаций, если:
1) доля финансовой организации на определенном финансовом рынке составляет 35 процентов или выше;
2) совокупная доля двух финансовых организаций, которым принадлежат наибольшие доли на соответствующем рынке финансовых услуг, составляет 50 и более процентов;
3) совокупная доля трех финансовых организаций, которым принадлежат наибольшие доли на соответствующем рынке финансовых услуг, составляет 70 и более процентов.
Условия признания доминирующим положение финансовой организации, поднадзорной Национальному банку Кыргызской Республики, с учетом ограничений, предусмотренных настоящим Законом, устанавливаются Национальным банком Кыргызской Республики. Условия признания доминирующим положение иной финансовой организации с учетом ограничений, предусмотренных настоящим Законом, устанавливаются Правительством Кыргызской Республики.
4. Доминирующим признается положение хозяйствующего субъекта, являющегося субъектом естественной монополии на товарном рынке, находящемся в состоянии естественной монополии.
5. При установлении доминирующего положения проводится оценка состояния конкурентной среды в порядке, установленном Правительством Кыргызской Республики.
По результатам оценки состояния конкурентной среды формируется и ведется государственный реестр хозяйствующих субъектов, занимающих доминирующее положение на товарном рынке Кыргызской Республики и находящихся в зоне постоянного экономико-статистического наблюдения, в порядке, определенном Правительством Кыргызской Республики/

(В редакции Законов КР от 21 января 2015 года № 22, 15 июля 2016 года №

118)

Статья 4-1. Признаки монопольно высокой цены товара
1. Монопольно высокой ценой товара является цена, установленная занимающим доминирующее положение хозяйствующим субъектом, в том числе установленная:
1) путем повышения ранее установленной цены товара, если при этом выполняются в совокупности следующие условия:
а) расходы, необходимые для производства и реализации товара, остались неизменными или их изменение не соответствует изменению цены товара;
б) состав продавцов или покупателей товара остался неизменным либо изменение состава продавцов или покупателей товара является незначительным;
в) условия обращения товара на товарном рынке, в том числе обусловленные мерами государственного регулирования, включая налогообложение, таможенно- тарифное, тарифное и нетарифное регулирование, остались неизменными или их изменение несоразмерно изменению цены товара;
2) путем поддержания или неснижения ранее установленной цены товара, если при этом выполняются в совокупности следующие условия:
а) расходы, необходимые для производства и реализации товара, существенно снизились;
б) состав продавцов или покупателей товара обусловливает возможность изменения цены товара в сторону уменьшения;
в) условия обращения товара на товарном рынке, в том числе обусловленные мерами государственного регулирования, включая налогообложение, таможенно- тарифное, тарифное и нетарифное регулирование, обеспечивают возможность изменения цены товара в сторону уменьшения.
2. Цена товара не признается монопольно высокой в случае непревышения цены, которая сформировалась в условиях конкуренции на сопоставимом товарном рынке.

(В редакции Закона КР от 21 января 2015 года № 22)

Статья 4-2. Признаки монопольно низкой цены товара
1. Монопольно низкой ценой товара является цена, установленная занимающим доминирующее положение хозяйствующим субъектом, в том числе установленная:
1) путем снижения ранее установленной цепы товара, если при этом выполняются в совокупности следующие условия:
а) расходы, необходимые для производства и реализации товара, остались неизменными или их изменение не соответствует изменению цены товара;
б) состав продавцов или покупателей товара остался неизменным либо изменение состава продавцов или покупателей товара является незначительным;
в) условия обращения товара на товарном рынке, в том числе обусловленные мерами государственного регулирования, включая налогообложение, таможенно- тарифное, тарифное, нетарифное регулирование, остались неизменными или их изменение несоразмерно изменению цены товара;
2) путем поддержания или неповышения ранее установленной цены товара, если при этом выполняются в совокупности следующие условия:
а) расходы, необходимые для производства и реализации товара, существенно возросли;
б) состав продавцов или покупателей товара обусловливает возможность изменения цены товара в сторону увеличения;
в) условия обращения товара на товарном рынке, в том числе обусловленные мерами государственного регулирования, включая налогообложение, таможенно- тарифное, тарифное и нетарифное регулирование, обеспечивают возможность изменения цены товара в сторону увеличения.
2. Не признается монопольно низкой цена товара в случае, если:
1) она не ниже цены, которая сформировалась в условиях конкуренции на сопоставимом товарном рынке;
2) ее установление продавцом товара не повлекло или не могло повлечь за собой ограничение конкуренции в связи с сокращением числа не входящих с
продавцами или покупателями товара в одну группу лиц хозяйствующих субъектов на соответствующем товарном рынке.

(В редакции Закона КР от 21 января 2015 года № 22)

Статья 4-3. Монопсоническое положение и монопсонически низкая цена
1. Монопсоническим положением признается доминирующее положение хозяйствующего субъекта или группы лиц либо нескольких хозяйствующих субъектов или групп лиц на рынке определенного товара, на котором такой хозяйствующий субъект или группа лиц либо несколько хозяйствующих субъектов или групп лиц осуществляют приобретение товара.
2. Монопсоническое положение устанавливается в соответствии со статьей 4 настоящего Закона.
3. Монопсонически низкой ценой является цена товара, установленная хозяйствующим субъектом, занимающим монопсоническое положение, если:
1) эта цена позволяет хозяйствующему субъекту, занимающему монопсоническое положение, получить дополнительный доход путем снижения затрат на производство и (или) реализацию товаров;
2) эта цена ниже суммы необходимых хозяйствующему субъекту, осуществляющему производство и реализацию такого товара, расходов и прибыли для его производства и реализации.

(В редакции Закона КР от 21 января 2015 года № 22)

Статья 4-4. Условия согласованных действий хозяйствующих субъектов
1. Согласованными действиями хозяйствующих субъектов являются действия хозяйствующих субъектов на товарном рынке, удовлетворяющие совокупности следующих условий:
1) результаты таких действий соответствуют интересам каждого из хозяйствующих субъектов;
2) действия заранее известны каждому из участвующих в них хозяйствующих субъектов в связи с публичным заявлением одного из них о совершении таких действий;
3) действия каждого из указанных хозяйствующих субъектов рынка вызваны действиями иных хозяйствующих субъектов, участвующих в согласованных действиях, и не являются следствием обстоятельств, в равной мере влияющих на все хозяйствующие субъекты на соответствующем товарном рынке. Такими обстоятельствами могут быть, в частности, изменение регулируемых тарифов, изменение цен на сырье, используемое для производства товара, изменение цен на товар на мировых товарных рынках, существенное изменение спроса на товар в течение не менее чем одного года или в течение срока существования соответствующего товарного рынка, если этот срок составляет менее чем один год.
2. Действия хозяйствующих субъектов, указанные в части 1 настоящей статьи, признаются согласованными независимо от наличия письменного соглашения.

(В редакции Закона КР от 21 января 2015 года № 22)

Статья 5. Группа лиц
1. Группой лиц признаются:
1) хозяйствующие субъекты и физическое лицо или юридическое лицо, если такое физическое лицо или такое юридическое лицо имеет в силу своего участия в этом хозяйствующем субъекте либо в соответствии с полномочиями, полученными от других лиц, более чем 50 процентов от общего количества голосов, приходящихся на голосующие акции (доли) в уставном капитале этого хозяйствующего субъекта;
2) хозяйствующие субъекты, в которых одно и то же физическое лицо или одно и то же юридическое лицо имеет в силу своего участия в этих хозяйствующих субъектах либо в соответствии с полномочиями, полученными от других лиц, более чем 50 процентов от общего количества голосов, приходящихся на голосующие акции (доли) в уставном капитале каждого из этих хозяйствующих субъектов;
3) хозяйствующий субъект и физическое лицо или юридическое лицо, если такое физическое лицо или такое юридическое лицо осуществляет функции единоличного исполнительного органа этого хозяйствующего субъекта;
4) хозяйствующие субъекты, в которых одно и то же физическое лицо или одно и то же юридическое лицо осуществляет функции единоличного исполнительного органа;
5) хозяйствующий субъект и физическое лицо или юридическое лицо, если такое физическое лицо или такое юридическое лицо на основании учредительных документов этого хозяйствующего субъекта или заключенного с этим хозяйствующим субъектом договора вправе давать этому хозяйствующему субъекту обязательные для исполнения указания;
6) хозяйствующие субъекты, в которых одно и то же физическое лицо или одно и то же юридическое лицо на основании учредительных документов этих хозяйствующих субъектов или заключенных с этими хозяйствующими субъектами договоров вправе давать этим хозяйствующим субъектом обязательные для исполнения указания;
7) хозяйствующий субъект и физическое лицо или юридическое лицо, если по предложению такого физического лица или такого юридического лица назначен или избран единоличный исполнительный орган этого хозяйствующего субъекта;
8) хозяйствующие субъекты, единоличный исполнительный орган которых назначен или избран по предложению одного и того же физического лица или одного и того же юридического лица;
9) хозяйствующий субъект и физическое лицо или юридическое лицо, если по предложению такого физического лица или такого юридического лица избрано более чем 50 процентов от количественного состава коллегиального
исполнительного органа либо совета директоров (наблюдательного совета) этого хозяйствующего субъекта;
10) хозяйствующие субъекты, в которых более чем 50 процентов количественного состава коллегиального исполнительного органа и (или) совета директоров (наблюдательного совета) избрано по предложению одного и того же физического лица или одного и того же юридического лица;
11) хозяйствующие субъекты, в которых более чем 50 процентов количественного состава коллегиального исполнительного органа и (или) совета директоров (наблюдательного совета) составляют одни и те же физические лица;
12) лица, являющиеся участниками одной и той же финансово-промышленной группы;
13) физическое лицо, его супруг, родители (в том числе усыновители), дети (в том числе усыновленные), полнородные и неполнородные братья и сестры;
14) лица, каждое из которых по какому-либо указанному в пунктах 1-13 настоящий части основанию входит в группу с одним и тем же лицом, а также другие лица, входящие с каждым из таких лиц в одну группу по какому-либо, указанному в пунктах 1-13 настоящей части основанию.
2. Установленные настоящим Законом запреты на действия (бездействие) хозяйствующего субъекта, хозяйствующих субъектов распространяются на действия (бездействие) группы лиц.
Статья 6. Злоупотребление доминирующим положением
Запрещаются действия (бездействие) хозяйствующего субъекта (группы лиц), занимающего доминирующее положение, которые имеют либо могут иметь своим результатом ограничение конкуренции и (или) ущемление интересов других хозяйствующих субъектов или физических лиц, в том числе такие действия, как:
1) создание препятствий доступу на рынок других хозяйствующих субъектов;
2) изъятие товаров из обращения, целью или результатом которого является создание и (или) поддержание дефицита на рынке либо повышение цен;
3) навязывание контрагенту условий договора, не выгодных для него или не относящихся к предмету договора (необоснованные требования передачи финансовых средств, иного имущества, имущественных прав, рабочей силы контрагента и др.);
4) включение в договор дискриминирующих или привилегированных условий, которые ставят контрагента в неравное положение по сравнению с другими хозяйствующими субъектами;
5) навязывание контрагенту (потребителю) условий, обязывающих заключить договор только с определенным производителем или покупателем;
6) согласие заключить договор лишь при условии внесения в него положений, касающихся товаров, в которых контрагент или потребитель не заинтересован;
7) установление, поддержание монопольно высокой или монопольно низкой цены товара;
8) экономически или технологически не обоснованное сокращение или прекращение производства товара, если на этот товар имеется спрос или размещены заказы на его поставки при наличии возможности его рентабельного производства, а также, если такое сокращение или такое прекращение производства товара прямо не предусмотрено нормативными правовыми актами Кыргызской Республики или судебными актами;
9) необоснованный отказ от выполнения условий договора, не связанный с форс-мажорными обстоятельствами;
10) экономически или технологически не обоснованные отказ либо уклонение от заключения договора с отдельными покупателями (заказчиками) в случае наличия возможности производства или поставок соответствующего товара, а также в случае, если такой отказ или такое уклонение прямо не предусмотрены нормативными правовыми актами Кыргызской Республики или судебными актами;

11) (утратил силу в соответствии с Законом КР от 13 августа 2015 года

№ 225)

12) создание дискриминационных или исключительных условий;
13) экономически, технологически и иным образом не обоснованное установление различных цен (тарифов) на один и тот же товар, если иное не установлено законодательством Кыргызской Республики;
14) установление финансовой организацией необоснованно высокой или необоснованно низкой цены финансовой услуги.

(В редакции Законов КР от 21 января 2015 года № 22, 13 августа 2015 года

№ 225)

Статья 7. Соглашения хозяйствующих субъектов, ограничивающие конкуренцию
1. Запрещаются и признаются недействительными полностью или частично достигнутые в любой форме соглашения конкурирующих хозяйствующих субъектов, если такие соглашения имеют либо могут иметь своим результатом ограничение конкуренции, в том числе соглашения, направленные:
1) на установление (поддержание) цен (тарифов), скидок, надбавок (доплат), наценок;
2) на повышение, понижение или поддержание цен на одном уровне на рынке и торгах;
3) на раздел рынка по территориальному принципу, по объему продаж или закупок, по ассортименту реализуемых товаров, по видам предоставляемых услуг либо по кругу продавцов или покупателей (заказчиков);
4) на ограничение доступа на рынок или устранение с него других хозяйствующих субъектов в качестве продавцов определенных товаров или их покупателей (заказчиков);
5) на согласование объемов производства с целью искусственного изменения объема предложений;
6) на необоснованный отказ от заключения договора с определенными продавцами или покупателями (заказчиками);
7) на установление ценовой дискриминации;

8) (утратил силу в соответствии с Законом КР от 13 августа 2015 года №

225)

9) на необоснованное сокращение или прекращение поставки товаров по необъективным причинам;
10) на установление типовых условий договоров, которые ставят потребителей в невыгодное положение либо ограничивают свободу выбора товаров и хозяйствующих субъектов, производящих эти товары, или предусматривают положения, не относящиеся к предмету договора;

11) (утратил силу в соответствии с Законом КР от 13 августа 2015 года

№ 225)

Положения пункта 2 настоящей части могут распространяться, в том числе на соглашения между хозяйствующими субъектами, входящими в одну группу лиц.
2. Запрещаются и признаются недействительными полностью или частично достигнутые в любой форме вертикальные соглашения, если такие соглашения имеют либо могут иметь своим результатом ограничение конкуренции, в том числе соглашения:
1) навязывающие условия, не выгодные для контрагента;
2) исключительные, обуславливающие приобретение какого-либо товара только у данного продавца, но не у его конкурентов;
3) ограничивающие территорию или круг покупателей;
4) устанавливающие ценовые ограничения на перепродажу товаров, приобретенных у него покупателем;
5) запрещающие реализацию товаров, производимых конкурентами.
2-1. Запрещается координация экономической деятельности хозяйствующих субъектов, способная привести, приводящая или приведшая к последствиям, перечисленным в частях 1 и 2 настоящей статьи.

3. Хозяйствующий субъект вправе представить доказательства того, что заключенные им соглашения, предусмотренные пунктами 4, 6, 7 и 10 части 1 и частью 2 настоящей статьи, могут быть признаны допустимыми в соответствии с частями 1 и 2 статьи 7-2 настоящего Закона.

4. Положения настоящей статьи не распространяются на соглашения между хозяйствующими субъектами, входящими в одну группу лиц, если одним из таких хозяйствующих субъектов в отношении другого хозяйствующего субъекта установлен контроль либо если такие хозяйствующие субъекты находятся под контролем одного лица, за исключением соглашений между хозяйствующими субъектами, осуществляющими виды деятельности, одновременное выполнение которых одним хозяйствующим субъектом не допускается в соответствии с законодательством Кыргызской Республики.

5. Под контролем в настоящей статье и в статье 7-1 настоящего Закона понимается возможность физического или юридического лица прямо или косвенно (через юридическое лицо или через несколько юридических лиц) определять

решения, принимаемые другим юридическим лицом, посредством одного или нескольких следующих действий:
1) распоряжение более чем 50 процентами общего количества голосов, приходящихся на голосующие акции (доли), составляющие уставный капитал юридического лица;
2) осуществление функций исполнительного органа юридического лица.
6. Требования настоящей статьи не распространяются на соглашения о предоставлении и (или) об отчуждении права использования результата интеллектуальной деятельности или средства индивидуализации участников гражданского оборота, товаров, работ и услуг.

(В редакции Законов КР от 21 января 2015 года № 22, 13 августа 2015 года

№ 225)

Статья 7-1. Согласованные действия хозяйствующих субъектов, ограничивающие конкуренцию
1. Запрещаются и признаются недействительными полностью или частично достигнутые в любой форме согласованные действия конкурирующих хозяйствующих субъектов, если такие согласованные действия имеют либо могут иметь своим результатом ограничение конкуренции, в том числе согласованные действия, направленные:
1) на установление (поддержание) цен (тарифов), скидок, надбавок (доплат), наценок;
2) на повышение, понижение или поддержание цен на одном уровне на рынке и торгах;
3) на раздел рынка по территориальному принципу, по объему продаж или закупок, по ассортименту реализуемых товаров, по видам предоставляемых услуг либо по кругу продавцов или покупателей (заказчиков);
4) на ограничение доступа на рынок или устранение с него других хозяйствующих субъектов в качестве продавцов определенных товаров или их покупателей (заказчиков);
5) на согласование объемов производства с целью искусственного изменения объема предложений;
6) на необоснованный отказ от заключения договора с определенными продавцами или покупателями (заказчиками);
7) на установление ценовой дискриминации;
8) на необоснованное сокращение или прекращение поставки товаров по необъективным причинам;
9) на установление типовых условий договоров, которые ставят потребителей в невыгодное положение либо ограничивают свободу выбора товаров и хозяйствующих субъектов, производящих эти товары, или предусматривают положения, не относящиеся к предмету договора.
2. Хозяйствующий субъект вправе представить доказательства того, что осуществленные им согласованные действия, предусмотренные в пунктах 4, 6, 7 и
9 части 1 настоящей статьи, могут быть признаны допустимыми в соответствии с частью 2 статьи 7-2 настоящего Закона.
3. Указанные в настоящей статье запреты не распространяются на согласованные действия хозяйствующих субъектов, совокупная доля которых на товарном рынке не превышает 20 процентов и при этом доля каждого из которых на товарном рынке не превышает 8 процентов.
4. Положения настоящей статьи не распространяются на согласованные действия хозяйствующих субъектов, входящих в одну группу лиц, если одним из таких хозяйствующих субъектов в отношении другого хозяйствующего субъекта установлен контроль или если такие хозяйствующие субъекты находятся под контролем одного лица.

(В редакции Закона КР от 13 августа 2015 года № 225)

Статья 7-2. Допустимость соглашений, согласованных действий
1. Допускаются вертикальные соглашения в письменной форме (за исключением вертикальных соглашений между финансовыми организациями):
1) если эти соглашения являются договорами коммерческой концессии;
2) если доля каждого из участников соглашения на любом товарном рынке не превышает 20 процентов.
2. Соглашения или согласованные действия хозяйствующих субъектов, указанные в пунктах 4, 6, 7 и 10 части 1 и части 2 статьи 7 и в пунктах 4, 6, 7 и 9 части 1 статьи 7-1 настоящего Закона, могут быть допустимыми, если такими соглашениями или согласованными действиями не создается возможность для отдельных лиц устранить конкуренцию на соответствующем товарном рынке, не налагаются на их участников или третьих лиц ограничения и результатом таких соглашений или согласованных действий является или может являться в совокупности:
1) совершенствование производства, реализации товаров или стимулирование технического, экономического прогресса либо повышение конкурентоспособности товаров на мировом рынке;
2) получение покупателями преимуществ (выгод), соразмерных преимуществам (выгодам), полученным хозяйствующими субъектами в результате действий (бездействия), соглашений и согласованных действий, сделок.
3. Хозяйствующие субъекты, имеющие намерение достичь соглашения, которое может быть признано допустимым в соответствии с настоящим Законом, вправе обратиться в антимонопольный орган с заявлением о проверке соответствия проекта соглашения (в письменной форме) требованиям антимонопольного законодательства. Порядок рассмотрения заявления определяется Правительством Кыргызской Республики.

(В редакции Закона КР от 13 августа 2015 года № 225)

Статья 8. Недобросовестная конкуренция
1. Не допускается недобросовестная конкуренция, в том числе:
1) самовольное копирование товара другого хозяйствующего субъекта, а также формы его упаковки и внешнего оформления, за исключением случаев, когда
копирование товара или его частей обусловлено исключительно их техническим применением;
2) прямое воссоздание продукции другого хозяйствующего субъекта путем нарушения его патентного права;
3) незаконное использование чужого товарного знака, знака обслуживания, наименования места происхождения товара, фирменного наименования, способное привести к смешению с деятельностью другого хозяйствующего субъекта;
4) распространение ложных и искаженных сведений о деловом авторитете и финансовом состоянии другого хозяйствующего субъекта, способных причинить убытки либо нанести ущерб его деловой репутации;
5) изготовление, продажа и иное введение продукции другого хозяйствующего субъекта на рынок путем нарушения его прав на результаты интеллектуальной деятельности и приравненные к ним средства индивидуализации участников гражданского оборота, товаров, работ и услуг (неправомерное использование);
6) разглашение в искаженном виде данных о научно-технических и производственных возможностях конкурента;
7) преднамеренное нарушение, срыв и прекращение незаконными средствами деловых отношений конкурента;
8) оказание воздействия незаконными средствами на работников конкурента с целью склонения их к невыполнению своих служебных обязанностей;
9) незаконное получение, использование и разглашение сведений о научно- технической, производственной или торговой деятельности хозяйствующего субъекта, в том числе его коммерческой тайны;

10) (утратил силу в соответствии с Законом КР от 13 августа 2015 года

№ 225)

11) оказание воздействия незаконными средствами на принятие и исполнение хозяйственных решений конкурента с целью получения необоснованного превосходства над ним;
12) необоснованные призывы (обращения) к другим субъектам рынка с целью расторжения деловых связей конкурента или воспрепятствования установлению таких связей;
13) распространение любых сведений, которые могут ввести потребителей в заблуждение относительно происхождения, способа изготовления, пригодности к использованию, качества и других свойств товара хозяйствующего субъекта, личности предпринимателя или характеристики его хозяйственной деятельности;
14) снабжение товара несоответствующим отличительным знаком с целью введения потребителя в заблуждение относительно потребительских и других важных свойств товара;
15) сокрытие несоответствия товара своему назначению или предъявляемым к нему требованиям;
16) преднамеренное осуществление продажи определенного вида товара на соответствующем рынке по ценам ниже чем при конкурентных условиях или ниже себестоимости, которая направлена на ограничение конкуренции.
17) некорректное сравнение хозяйствующим субъектом производимых или реализуемых им товаров с товарами, производимыми или реализуемыми другими хозяйствующими субъектами.
2. Не допускается недобросовестная конкуренция, связанная с приобретением и использованием исключительного права участников гражданского оборота, товаров, работ и услуг.

3. (Утратил силу в соответствии с Законом КР от 21 января 2015 года №

22)

(В редакции Законов КР от 5 апреля 2013 года № 47, 21 января 2015 года №

22, 13 августа 2015 года № 225)

Статья 9. Акты и действия (бездействие) государственных органов и органов местного самоуправления, направленные на недопущение, ограничение либо устранение конкуренции
1. Государственным органам и органам местного самоуправления запрещается принимать акты и (или) совершать действия, которые ограничивают самостоятельность хозяйствующих субъектов, создают дискриминирующие или благоприятные условия для деятельности отдельных хозяйствующих субъектов, если такие акты и (или) действия приводят или могут привести к недопущению, ограничению либо устранению конкуренции и (или) ущемлению интересов хозяйствующих субъектов и (или) физических лиц, в том числе:
1) введение запретов или ограничений на создание новых хозяйствующих субъектов в какой-либо сфере деятельности, а также установление запретов на осуществление отдельных видов деятельности, в том числе торговой и (или) закупочной или производства отдельных видов товаров, за исключением случаев, предусмотренных законами Кыргызской Республики;
2) необоснованное препятствование осуществлению деятельности хозяйствующих субъектов в какой-либо сфере деятельности;
3) наделение хозяйствующих субъектов полномочиями, приводящими к ограничению конкуренции;
4) установление необоснованных запретов или ограничений на передвижение продукции между регионами Кыргызской Республики;
5) создание хозяйствующих субъектов, обуславливающее приобретение ими доминирующего положения на рынке, за исключением случаев, предусмотренных законодательством Кыргызской Республики;
6) необоснованное предоставление отдельным хозяйствующим субъектам льгот, в том числе доступа к информации в приоритетном порядке, ставящих их в преимущественное положение по отношению к другим субъектам одного и того же рынка;
7) установление необоснованных ограничений на внешнеэкономическую деятельность хозяйствующих субъектов;
8) дача указаний хозяйствующему субъекту о приоритетном заключении договоров, первоочередной поставке товаров определенному кругу потребителей,
за исключением случаев, установленных законодательством Кыргызской
Республики;
9) препятствование формированию параллельных структур по распределению, заготовке и сбыту товаров;
10) установление необоснованных барьеров перед разработкой новой продукции и технологий, если это противоречит законодательству Кыргызской Республики;
11) установление иных привилегированных или дискриминирующих условий для деятельности отдельных хозяйствующих субъектов, если такие условия ограничивают конкуренцию;
12) установление и (или) взимание не предусмотренных законодательством платежей при предоставлении государственных или муниципальных услуг, а также услуг, которые являются необходимыми и обязательными для предоставления государственных или муниципальных услуг.
2. Запрещаются соглашения между органами государственной власти, органами местного самоуправления, иными осуществляющими их функции органами или организациями или между ними и хозяйствующими субъектами, если такие соглашения приводят или могут привести к недопущению, ограничению или устранению конкуренции.
3. Запрещается наделение государственных органов и органов местного самоуправления полномочиями, осуществление которых имеет (может иметь) своим результатом недопущение, ограничение или устранение конкуренции, а также образование государственными органами и органами местного самоуправления структурных подразделений и хозяйствующих субъектов с целью монополизации оказания услуг, производства и (или) реализации товаров.
4. Запрещается совмещение функций государственных органов и органов местного самоуправления с функциями хозяйствующих субъектов, а также наделение хозяйствующих субъектов функциями и правами государственных органов и органов местного самоуправления, за исключением случаев, предусмотренных законами Кыргызской Республики.

5. (Утратил силу в соответствии с Законом КР от 21 января 2015 года №

22)

(В редакции Закона КР от 21 января 2015 года № 22, 13 августа 2015 года

№ 225)

Статья 9-1. Государственные или муниципальные преференции
1. Государственные или муниципальные преференции могут быть предоставлены на основании нормативных правовых актов Правительства Кыргызской Республики и представительных органов местного самоуправления исключительно в целях:
1) развития образования и науки;
2) проведения научных исследований;
3) защиты окружающей среды;
4) сохранения, использования, популяризации и государственной охраны объектов культурного наследия (памятников истории и культуры) Кыргызской Республики;
5) развития культуры, искусства и сохранения культурных ценностей;
6) развития физической культуры и спорта;
7) обеспечения обороноспособности страны и безопасности государства;
8) производства сельскохозяйственной продукции;
9) социального обеспечения населения;
10) охраны труда;
11) охраны здоровья граждан;
12) поддержки субъектов малого и среднего предпринимательства;
13) поддержки социально ориентированных некоммерческих организаций в соответствии с законодательством о некоммерческих организациях.
2. Не является государственной или муниципальной преференцией:
1) предоставление имущества и (или) иных объектов гражданских прав по результатам торгов, организованных в соответствии с законодательством Кыргызской Республики, а также по результатам иных процедур, предусмотренных законодательством Кыргызской Республики о государственных закупках;
2) передача, выделение, распределение государственного или муниципального имущества отдельным лицам в целях ликвидации последствий чрезвычайных ситуаций, военных действий, проведения контртеррористических операций;
3) закрепление государственного или муниципального имущества за хозяйствующими субъектами на праве хозяйственного ведения или оперативного управления;
4) предоставление имущества и (или) иных объектов гражданских прав на основании вступившего в законную силу решения суда;
5) предоставление имущества и (или) иных объектов гражданских прав в равной мере каждому участнику товарного рынка.
3. Порядок предоставления государственных или муниципальных преференций определяется соответственно Правительством Кыргызской Республики или представительными органами местного самоуправления.

(В редакции Закона КР от 21 января 2015 года № 22)

Статья 10. Антимонопольные требования к закупкам товаров
1. При проведении закупок запрещаются действия, которые приводят или могут привести к недопущению, ограничению или устранению конкуренции, в том числе:
1) координация организаторами закупок или заказчиками деятельности его участников;
2) создание участнику закупок или нескольким участникам закупок преимущественных условий участия в закупках, в том числе путем доступа к информации, если иное не установлено законом Кыргызской Республики;
3) нарушение порядка определения победителя или победителей закупок;
4) участие организаторов закупок или заказчиков и (или) работников организаторов закупок или работников заказчиков в закупках.
2. Наряду с установленными частью 1 настоящей статьи запретами при проведении закупок, если организаторами или заказчиками закупок являются государственные органы, органы местного самоуправления, а также при проведении закупок на размещение заказов на поставки товаров, выполнение работ, оказание услуг для государственных или муниципальных нужд запрещается не предусмотренное законами Кыргызской Республики ограничение доступа к участию в закупках.
3. Наряду с установленными частями 1 и 2 настоящей статьи запретами при проведении торгов на размещение заказов на поставки товаров, выполнение работ, оказание услуг для государственных или муниципальных нужд запрещается ограничение конкуренции между участниками закупок путем включения в состав лотов продукции (товаров, работ, услуг), технологически и функционально не связанной с товарами, работами, услугами, выполнение, оказание которых являются предметом закупок.
4. Нарушение норм, установленных настоящей статьей, является основанием для признания антимонопольным органом соответствующих закупок и заключенных по результатам таких закупок сделок недействительными в порядке, установленном законодательством Кыргызской Республики.
Статья 11. Государственный контроль за созданием, реорганизацией, ликвидацией хозяйствующих субъектов
1. В целях предотвращения возможного злоупотребления доминирующим положением хозяйствующими субъектами и ограничения конкуренции антимонопольным органом осуществляется государственный контроль в следующих случаях:
1) реорганизация (слияние, присоединение, преобразование) хозяйствующих субъектов (их объединений), если это приводит к появлению хозяйствующего субъекта, занимающего доминирующее положение;
2) ликвидация субъектов разрешенных монополий;
3) слияние, присоединение и ликвидация государственных и муниципальных предприятий, если это приводит к появлению хозяйствующего субъекта, занимающего доминирующее положение.
2. Хозяйствующим субъектам, принимающим решения о реорганизации, ликвидации в соответствии с частью 1 настоящей статьи, необходимо получить согласие антимонопольного органа.
Хозяйствующие субъекты при реорганизации, ликвидации в обязательном порядке предоставляют в антимонопольный орган ходатайство о даче согласия на реорганизацию, ликвидацию хозяйствующих субъектов и перечень документов в порядке, установленном Правительством Кыргызской Республики.
Антимонопольный орган не позднее 10 календарных дней со дня получения всех необходимых документов сообщает заявителю в письменной форме о своем решении.
3. Антимонопольный орган вправе отклонить ходатайство, если его удовлетворение может привести к возникновению или усилению доминирующего положения соответствующей организации, и, как следствие, - к ограничению конкуренции, либо в случае предоставления недостоверной информации в процессе согласования.
4. В случаях реорганизации и ликвидации хозяйствующих субъектов, предусмотренных частью 1 настоящей статьи, государственная регистрация (перерегистрация) их осуществляется регистрирующим органом только с предварительного согласия антимонопольного органа.
Государственная регистрация хозяйствующих субъектов и их объединений, функционирующих в нарушение настоящей статьи, признается недействительной в соответствии с законодательством Кыргызской Республики.

(В редакции Закона КР от 13 августа 2015 года № 225)

Статья 12. Государственный контроль за соблюдением антимонопольного законодательства при приобретении акций (долей) в уставном капитале хозяйствующих субъектов и иных случаях
1. Приобретение хозяйствующим субъектом, занимающим доминирующее положение, акций, паев, долей участия в уставном капитале другого хозяйствующего субъекта, работающего на рынок того же товара, а также покупка любым юридическим лицом или гражданином контрольного пакета акций, паев, долей участия хозяйствующего субъекта, занимающего доминирующее положение, осуществляется с предварительного согласия антимонопольного органа.
Для целей настоящей статьи под контрольным пакетом акций, паев, долей участия понимается такое их количество, которое обеспечивает более 50 процентов прямо или косвенно голосов при принятии решений на общем собрании акционеров, учредителей, пайщиков.
2. Для совершения сделок, указанных в части 1 настоящей статьи, уполномоченные лица представляют в антимонопольный орган ходатайство о даче согласия на их совершение и информацию в соответствии с порядком, утвержденным Правительством Кыргызской Республики.
3. Ходатайство может быть отклонено, если его удовлетворение может привести к возникновению или усилению доминирующего положения хозяйствующего субъекта (группы лиц) и, как следствие, - к ограничению конкуренции, либо представлена недостоверная информация, имеющая значение для принятия решения.
4. Сделки, совершенные в нарушение порядка, установленного настоящей статьей, приводящие к возникновению или усилению доминирующего положения и, как следствие, - ограничению конкуренции, признаются недействительными в соответствии с законодательством Кыргызской Республики.
Статья 13. Принудительное разделение (выделение) хозяйствующих субъектов
1. В случае систематического осуществления монополистической деятельности хозяйствующим субъектом, занимающим доминирующее положение, антимонопольный орган вправе принять решение о принудительном разделении таких организаций либо решение о выделении из их состава одной или нескольких организаций. Созданные в результате принудительного разделения организации не могут входить в одну группу лиц.
2. Решение о принудительном разделении или выделении хозяйствующих субъектов принимается при наличии одного или нескольких следующих условий:
1) ведет к развитию конкуренции на рынке;
2) существует возможность обособления структурных подразделений организации;
3) отсутствует технологически обусловленная взаимосвязь структурных подразделений организации;
4) существует возможность самостоятельной деятельности на соответствующем рынке для юридических лиц, созданных в результате реорганизации.
3. Решение о принудительном разделении или выделении хозяйствующих субъектов подлежит исполнению собственником или уполномоченным на это лицом с учетом требований, предусмотренных указанным решением, и в срок, который определен указанным решением и не может быть менее чем три месяца.
Статья 14. Права сотрудников антимонопольного органа на получение информации
Сотрудники антимонопольного органа при рассмотрении заявлений о нарушении антимонопольного законодательства, рассмотрении дел о нарушении антимонопольного законодательства, осуществлении государственного контроля за экономической концентрацией и проведением анализа состояния конкуренции, в соответствии с возложенными на них полномочиями, при предъявлении ими служебных удостоверений и решения руководителя (его заместителя) антимонопольного органа, имеют право на беспрепятственный доступ в государственные органы, органы местного самоуправления, организации и учреждения, хозяйствующие субъекты и их объединения независимо от организационно-правовой формы и формы собственности для получения необходимых документов и информации в соответствии с законодательством Кыргызской Республики.
Статья 15. Обязанности по представлению информации антимонопольному органу
Для выполнения возложенных на антимонопольный орган задач и функций органы статистики, юстиции, таможенные органы и другие государственные
органы, осуществляющие регулирование (надзор) деятельности хозяйствующих субъектов и регистрирующие их отношения, архивные органы, органы местного самоуправления и хозяйствующие субъекты независимо от формы собственности по запросу антимонопольного органа представляют необходимые документы и информацию, в том числе в разрезе хозяйствующих субъектов.
Статья 16. Возмещение убытков
1. В случае, если принятым в нарушение антимонопольного законодательства актом государственного органа и органа местного самоуправления, в том числе антимонопольного органа, либо неисполнением или ненадлежащим исполнением указанными органами своих обязанностей причинены убытки хозяйствующему субъекту или иному лицу, эти убытки подлежат возмещению в соответствии с гражданским законодательством Кыргызской Республики.
2. В случае нарушения антимонопольного законодательства государственные органы и органы местного самоуправления (их должностные лица), хозяйствующие субъекты (их руководители) обязаны в соответствии с решением антимонопольного органа прекратить нарушение, восстановить первоначальное положение, расторгнуть (заключить) договор или внести в него изменения, отменить акт, противоречащий законодательству Кыргызской Республики, перечислить в республиканский бюджет доход, полученный в результате нарушения антимонопольного законодательства, выполнить иные действия, предусмотренные предписанием.
3. Если действиями (бездействием) хозяйствующего субъекта, нарушающего антимонопольное законодательство, причинены убытки другому хозяйствующему субъекту либо иному лицу, эти убытки подлежат возмещению причинившим их хозяйствующим субъектом в соответствии с гражданским законодательством Кыргызской Республики.
Статья 17. Меры ответственности
Лица, виновные в нарушении антимонопольного законодательства, привлекаются к ответственности в соответствии с законодательством Кыргызской Республики.
Привлечение к ответственности не освобождает виновных лиц от обязанности исполнить решение антимонопольного органа.
Статья 18. Основания для рассмотрения дел о нарушениях антимонопольного законодательства антимонопольным органом
1. Антимонопольный орган рассматривает дела о нарушениях антимонопольного законодательства по собственной инициативе, на основании сообщений средств массовой информации и иных имеющихся в его распоряжении материалов, свидетельствующих о нарушении настоящего Закона.
2. Заявления подаются в антимонопольный орган в письменной форме, с приложением документов о фактах нарушения антимонопольного законодательства.
3. Порядок рассмотрения дел о нарушениях антимонопольного законодательства и проведения расследования устанавливается Правительством Кыргызской Республики.
Статья 18-1. Предостережение о недопустимости нарушения антимонопольного законодательства
1. В целях предупреждения нарушения антимонопольного законодательства антимонопольный орган направляет хозяйствующему субъекту предостережение в письменной форме о недопустимости совершения действий, которые могут привести к нарушению антимонопольного законодательства.
2. Основанием для направления предостережения является публичное заявление о планируемом поведении на товарном рынке, если такое поведение может привести к нарушению антимонопольного законодательства и при этом отсутствуют основания для возбуждения и рассмотрения дела о нарушении антимонопольного законодательства.
3. Порядок выдачи предостережения и его форма утверждаются
Правительством Кыргызской Республики.

(В редакции Закона КР от 21 января 2015 года № 22)

Статья 19. Исполнение предписаний и других решений антимонопольного органа
Решение (предписание) антимонопольного органа подлежит исполнению в полном объеме и в установленные решением (предписанием) сроки. Неисполнение в срок или не в полном объеме указанного решения (предписания) влечет за собой последствия, предусмотренные антимонопольным законодательством.
Статья 20. Право обжалования решений антимонопольного органа
Государственные органы, хозяйствующие субъекты и их должностные лица вправе обжаловать решения (предписания) антимонопольного органа в порядке, предусмотренном законодательством об основах административной деятельности и административных процедурах, или в судебном порядке, а в части применения административных взысканий - законодательством об административной ответственности.

(В редакции Закона КР от 28 июля 2017 года № 153)

Статья 21. О вступлении в силу настоящего Закона
1. Настоящий Закон вступает в силу по истечении трех месяцев со дня его официального опубликования.
2. Со дня вступления в силу настоящего Закона признать утратившими силу:
- Закон Кыргызской Республики "Об ограничении монополистической деятельности, развитии и защите конкуренции" от 15 апреля 1994 года № 1487-XII (Ведомости Жогорку Кенеша Кыргызской Республики, 1994 г., № 5, ст.163);
- Закон Кыргызской Республики "О внесении изменения в Закон Кыргызской Республики "Об ограничении монополистической деятельности, развитии и защите конкуренции" от 6 марта 2003 года № 55 (Ведомости Жогорку Кенеша Кыргызской Республики, 2003 г., № 5, ст.221);
- Закон Кыргызской Республики "О внесении дополнений в Закон Кыргызской Республики "Об ограничении монополистической деятельности, развитии и защите конкуренции" от 1 августа 2003 года № 164 (Ведомости Жогорку Кенеша Кыргызской Республики, 2003 г., № 11, ст.505);
- Закон Кыргызской Республики "О внесении дополнений и изменения в Закон Кыргызской Республики "Об ограничении монополистической деятельности, развитии и защите конкуренции" от 27 апреля 2009 года № 134 (Ведомости Жогорку Кенеша Кыргызской Республики, 2009 г., № 4, ст.356);
- постановление Жогорку Кенеша Кыргызской Республики "О порядке введения в действие Закона Кыргызской Республики "Об ограничении монополистической деятельности, развитии и защите конкуренции" от 15 апреля
1994 года № 1488-XII (Ведомости Жогорку Кенеша Кыргызской Республики, 1994 г., № 5, ст.164).
3. Правительству Кыргызской Республики:
- привести свои нормативные правовые акты в соответствие с настоящим
Законом;
- внести на рассмотрение Жогорку Кенеша Кыргызской Республики соответствующие законопроекты, вытекающие из настоящего Закона.

Президент

Кыргызской Республики Р. Отунбаева