Azərbaycan folkloru nümunələrinin hüquqi qorunması haqqında
AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ QANUNU
Bu Qanun Azərbaycanın mədəni irsinin tərkib hissəsi olan milli folklor nümunələrinin əqli mülkiyyətin xüsusi növü kimi hüquqi qorunması, istifadəsi və müdafiəsinin təminatı ilə əlaqədar yaranan münasibətləri tənzimləyir.
I fəsil Ümumİ müddəalar
Maddə 1. Əsas anlayışlar
1.0. Bu Qanunda istifadə olunan əsas anlayışlar aşağıdakı mənaları ifadə edir:
1.0.1 Azərbaycan folkloru nümunələri (bundan sonra - folklor nümunələri) - Azərbaycan xalqı, onun ayrı-ayrı fərdləri tərəfindən yaradılan və qorunub saxlanılan, Azərbaycan xalqının ənənəvi-bədii dəyərlərini, dünyagörüşünü, ümid və arzularını, bədii irsin xarakterik xüsusiyyətlərini özündə əks etdirən, şifahi şəkildə yaradılan söz sənəti nümunələri, xalq musiqisi, oyunları və rəqsləri, xalq sənətkarlığı və tətbiqi sənət nümunələri (maddi formada olanlar və olmayanlar), eləcə də digər xalq yaradıcılığı nümunələri;
1.0.2. folklor nümunələrinin hüquqi qorunması -folklor nümunələrinin hər hansı qeyri-qanuni istifadədən və onlara zərər vuran digər hərəkətlərdən qorunması;
1.0.3. folklor nümunələrindən qeyri-qanuni istifadə folklor nümunələrindən kommersiya məqsədi ilə ənənəvi və adi olmayan istifadə hallarında bu Qanunla müəyyən edilən tələblərin pozulması;
1.0.4. folklor nümunələrinə zərər vuran hərəkətlər - folklor nümunələrindən bu Qanunla müəyyən edilən istifadə hallarında onun mənbəyinin, həmçinin yarandığı yerin coğrafi adının və (və ya) mənsub olduğu xalqın (cəmiyyətin) adının dəqiq göstərilməməsi;
1.0.5. folklor nümunələrindən ənənəvi istifadə -təbii mahiyyət, məzmun və forma xüsusiyyətləri saxlanılmaqla folklor nümunələrindən cəmiyyətin uzunmüddətli təcrübəsinə əsaslanan istifadə;
1.0.6. folklor nümunələrindən adi istifadə - folklor nümunələrindən cəmiyyətin gündəlik tələbat və ehtiyaclarına uyğun istifadə;
1.0.7. folklor nümunələrindən ənənəvi və adi olmayan istifadə - folklor nümunələrinin təbii mahiyyət, məzmun və ya məqsəd, təyinat və bədii formasının dəyişdirilməsi ilə istifadə;
1.0.8. folklor nümunələrindən kommersiya məqsədi ilə istifadə - gəlir götürmək məqsədi ilə folklor nümunələrinin dərc olunması, surətinin çıxarılması, nüsxələrinin yayılması, kütləvi deklamasiyası və ifası, efirlə və ya kabellə verilməsi, habelə kütləyə çatdırılmaq üçün hər hansı kütləvi bildiriş formasında istifadə.
Maddə 2. Qorunan folklor nümunələri
2.1. Bu Qanunda qorunan folklor nümunələri bədii xalq yaradııcılığı, xalq sənətkardığı və tətbiqi sənət nümunələrindən ibarət olan aşağıdakı əsərlərdir:
2.1.1. bədii söz sənətinə aid olan əmək, mərasim və uşaq folkloru nümunələri, miflər, əfsanələr, rəvayətlər, nağıllar, dastanlar, lətifələr, xalq dramları, atalar sözləri, zərbi-məsəllər, tapmacalar, xalq və aşıq poeziyası nümunələri, bayatılar və başqa şifahi söz nümunələri;
2.1.2. xalq mahnıları və rəqs melodiyaları, xalq-professional musiqisinə aid aşıq havaları, muğam-dəstgahlar, zərbi-muğamlar, təsniflər, rənglər və başqa folklor musiqisi nümunələri;
2.1.3. xalq rəqsləri, yallılar, oyunlar, mərasim və bayramlar və başqa hərəkətli nümunələr;
2.1.4. duyulan tətbiqi sənət və xalq sənətkarlığı nümunələri, o cümlədən qrafik sənət-şəkillər, rəsmlər, silsilə təsvirlər, kölgə rəsmləri, döymə və oyma işləri, heykəltəraşlıq, keramika, gil məmulatı, mozaika, metal üzərində işləmə, mis və bürünc tökmə məmulatları, ipəkçilik, xalçaçılıq, misgərlik, zərgərlik, dabbaqçılıq, tikmə, səbəthörmə sənəti işləri, gəbələr, butalar, geyimlər kimi folklor sənəti nümunələri, ornamentlər, naxışlar, musiqi alətləri, xarratlıq, memarlıq işləri və bu qəbildən olan başqa nümunələr.
2.2. Bu qanunun 2.1-ci maddəsində göstərilən qorunan folklor nümunələrinin yaranması zamanla və məkanla məhdudlaşmır, yeni yaranan folklor nümunələri də qorunanların sırasına daxil edilir və onların hüquqi qorunması müddətsizdir.
Maddə 3. Folklor nümunələrinin hüquqi qorunması haqqında Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi
3.1. Folklor nümunələrinin hüquqi qorunması haqqında Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasından, bu Qanundan, digər normativ hüquqi aktlardan və Azərbaycan Respublikasının tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələrdən ibarətdir.
3.2. Bu Qanunla Azərbaycan Respublikasının tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələr arasında ziddiyyət yaranarsa, həmin beynəlxalq müqavilələr tətbiq olunur.
Maddə 4. Qanunun tətbiq sahəsi
Bu Qanun Azərbaycan xalqı, onun ayrı-ayrı fərdləri tərəfindən yaradılan və qorunub saxlanılan, bu Qanunun 2-ci maddəsində göstərilən folklor nümunələrinə şamil edilir.
Maddə 5. Folklor nümunələrinin hüquqi qorunması sahəsində dövlət siyasətinin əsas istiqamətləri
5.1. Folklor nümunələrinin hüquqi qorunması sahəsində dövlət siyasətinin əsas istiqamətləri aşağıdakılardır:
5.1.1. folklor nümunələrinin qorunub saxlanılması, inkişaf etdirilməsi və gələcək nəsillərə çatdırılması;
5.1.2. folklor nümunələrinin hüquqi qorunmasını təmin edən qanunvericilik bazasının yaradılması;
5.1.3. Azərbaycan xalqına məxsus folklor nümunələrinin xarici dövlətlərin ərazilərində hüquqi qorunması məqsədi ilə beynəlxalq əməkdaşlığa şərait yaradılması.
5.2. Folklor nümunələrinin hüquqi qorunması məqsədi ilə müvafiq icra hakimiyyəti orqanı öz səlahiyyətləri çərçivəsində:
5.2.1. beynəlxalq təcrübəyə uyğun olaraq mövcud qanunvericiliyin təkmilləşdirilməsinə dair təkliflər hazırlayır;
5.2.2. folklor nümunələrinin hüquqi qorunması üzrə beynəlxalq təşkilatlarda Azərbaycan Respublikasını təmsil edir və bu sahədə əməkdaşlığı təşkil edir;
5.2.3. folklor nümunələrindən istifadəyə bu Qanunla qoyulan tələblərin pozulması hallarında dövlətin maraqlarını təmsil və müdafiə edir.
II fəsil Folklor nümunələrİndən İstİfadə qaydaları
Maddə 6. Folklor nümunələrindən istifadəyə tələblər
6.1. Folklor nümunələrindən Azərbaycan Respublikası ərazisində ənənəvi və adi, o cümlədən kommersiya məqsədi ilə istifadə formaları sərbəstdir.
6.2. Folklor nümunələrindən kommersiya məqsədi ilə ənənəvi və adi olmayan istifadə zamanı hər hansı formada dərc olunması, surətinin çıxarılması və nüsxələrin yayılması, hər hansı kütləvi deklamasiya və ya ifa, efirlə və ya kabellə verilişlər, habelə kütləyə çatdırılma məqsədi ilə hər hansı digər kütləvi bildiriş formalarında onların təbii mahiyyət və məzmununa xələl gətirməməklə, məqsədi, təyinatı və bədii forması dəyişdirilə bilər.
Maddə 7. Folklor nümunələrindən istifadəyə istisnalar
7.1. Aşağıdakı məqsədlər üçün folklor nümunələrinin istifadəsi ənənəvi və adi olmayan forma kimi qəbul edilmir:
7.1.1. folklor nümunələri orijinal müəllif (müəlliflər) əsərləri yaradılması üçün işləndikdə;
7.1.2. folklor nümunələrindən orijinal müəllif (müəlliflər) əsərində istifadənin məqsədəmüvafiq həcmdə illüstrasiya formasında istifadə edildikdə.
7.2. Folklor nümunələrinin aşağıdakı təsadüfi istifadə formaları ənənəvi və adi olmayan hesab edilmir:
7.2.1. fotoqrafiya, yayımlanma, səsli yazılma vasitəsilə məlumat verilməsi üçün bu cür istifadənin informasiya məqsədinə lazım olan həcmdə işlədilməsi şərti ilə hər hansı cari hadisə zamanı görülə və eşidilə bilən xalq yaradıcılığı nümunələrindən istifadə edildikdə;
7.2.2. sərbəst giriş üçün daim açıq olan yerlərdə özündə folklor nümunələrini saxlayan obyektlərin təsvirinin fotoqrafiya, film və ya televiziya verilişinə daxil edilməklə istifadəsi.
Maddə 8. Folklor nümunələrindən istifadə zamanımənbənin göstərilməsi
8.1. Dərc olunmuş bütün əsərlərdə, folklor nümunələrinin kütləvi ifa və bildiriş hallarında onların mənbəyi, həmçinin istifadə olunan folklor nümunəsinin yarandığı yerin coğrafi adı və (və ya) mənsub olduğu xalqın (cəmiyyətin) adı dəqiq göstərilməlidir.
8.2. Folklor nümunələrindən bu Qanunun 7-ci maddəsində göstərilən hallarda istifadə edildikdə 8.1-ci maddənin tələbləri tətbiq edilmir.
Maddə 9. Folklor nümunələrindən istifadə zamanı hüquq pozuntuları
9.1. Fiziki və hüquqi şəxslər tərəfindən folklor nümunələrindən istifadə edildikdə aşağıdakı hərəkətlər hüquq pozuntusu hesab edilir:
9.1.1. folklor nümunələrindən istifadə edildikdə təsadüfi və ya bilərəkdən edilməsindən asılı olmayaraq, bu Qanunun 6.2-ci maddəsinin tələblərinin pozulması;
9.1.2. folklor nümunələrindən istifadə edilərkən bilərəkdən və ya ehtiyatsızlıqdan bu Qanunun 8.1-ci maddəsinin tələblərinin pozulması;
9.1.3. birbaşa və ya dolayısı ilə kütləyə çatdırılmış folklor nümunələrini bilərəkdən özününkü kimi qələmə verməklə və ya folklor nümunələrinin yaranma mənbəyinə münasibətdə kütləni yanlış fikrə istiqamətləndirmək və ya onları faktiki mənbəyi olmayan digər ölkənin nümunələri kimi təqdim etməklə, folklor nümunələrindən istifadə;
9.1.4. birbaşa və ya dolayısı ilə kütləyə çatdırılmış folklor nümunələrinin bilərəkdən təhrif olunmaqla, ölkənin mədəni maraqlarına zərər vurulmaqla istifadəsi.
9.2. Folklor nümunələrindən istifadə qaydalarının pozulmasına görə müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən qaldırılan iddia ərizələri əsasında folklor nümunələrindən bu Qanunla nəzərdə tutulan istifadə qaydalarının pozulmasına görə tutulan məbləğlər dövlət büdcəsinə köçürülür və intellektual mülkiyyət sahəsində yaradıcılığın həvəsləndirilməsinə, müəllif hüququ sahəsində dövlət siyasətinin təmin edilməsinə və folklor nümunələrinin hüquqi qorunmasına yönəldilir.
III fəsil Folklor nümunələrİnə əqlİ mülkİyyət hüquqlarının müdafİəsİ
Maddə 10. Mülki‐hüquqi müdafiə vasitələri
10.1. Müvafiq dövlət orqanları folklor nümunələrindən qanuni istifadə qaydalarını pozan və ya pozmaq təhlükəsi yaradan hərəkətlərin dayandırılmasını tələb etmək hüququna malikdirlər.
10.2. Folklor nümunələrinin qorunması məqsədi ilə məhkəməyə müraciət edilərkən, mülki hüquqi müdafiənin ümumi vasitələrindən başqa, iddiaçının tələbi ilə aşağıdakılar da tətbiq edilə bilər:
10.2.1. pozuntuya yol verən şəxsdən hüquqların pozulması nəticəsində əldə etdiyi gəlirin tutulması;
10.2.2. gəlirin tutulması əvəzinə şərti maliyyə vahidinin yüz mislindən əlli min mislinədək məbləğdə kompensasiya ödənilməsi.
10.3. Cinayət tərkibli pozuntulara qarşı sanksiyalar mülki-hüquqi müdafiə vasitələrinin tətbiqini istisna etmir.
Maddə 11. Kontrafakt nüsxələr
Bu Qanunla folklor nümunələrinin istifadəsinə qoyulan tələblərin pozulması ilə istehsal olunan və ya yayılan hər hansı folklor obyekti nüsxələri kontrafakt nüsxələr sayılır və qanunvericilikdə müəyyən olunmuş qaydada müsadirə edilir.
Maddə 12. Folklor nümunələrindən istifadəyə tələblərin pozulmasına görə məsuliyyət
74
Folklor nümunələrindən istifadə zamanı bu Qanunda nəzərdə tutulan tələblərin pozulmasında təqsirli olan şəxslər mülki, inzibati və cinayət məsuliyyəti daşıyırlar.
IV fəsil Yekun müddəaları
Maddə 13. Xarici dövlətlərdə folklor nümunələrinin hüquqi qorunması
Xarici dövlətlərin folklor nümunələrinin Azərbaycan Respublikasında, Azərbaycan folklor nümunələrinin xaricdə hüquqi qorunması Azərbaycan Respublikasının tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələrə əsasən tənzimlənir.
Maddə 14. Digər qorunma formalarına münasibət
Bu Qanun müəllif-hüquq qanunvericiliyi, əqli və sənaye mülkiyyətinin digər növləri üzrə folklor nümunələrinə tətbiq oluna bilən, həmçinin folklor nümunələrinin qorunub saxlanılmasına aid digər normativ hüquqi aktlarda və Azərbaycan Respublikasının tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələrdə nəzərdə tutulan qorunma formalarını məhdudlaşdırmır.
Maddə 15. Təfsir
Bu Qanunla müəyyən edilən hüquqi qorunmanın folklor nümunələrinin yaradılmasına və onlardan normal istifadəyə mane olan forma kimi şərh edilməsi yolverilməzdir.
Maddə 16. Qanunun qüvvəyəminməsi
Bu Qanun dərc olunduğu gündən qüvvəyə minir.
Heydər ƏLİYEV, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti
Bakı şəhəri, 16 may 2003-cü il № 460-IIQ
The law of the Republic of Azerbaijan
«On legal protection of expressions of the Azerbaijan folklore» The present Law regulates the relations arises in connection with maintenance of a legal protection, use and enforcing of expressions of national folklore being a component of a cultural heritage of Azerbaijan, as special kind of the intellectual property.
Chapter I. The general provisions
Article 1. The basic concepts
1.0. the basic concepts, used in the present Law, express the following meanings:
1.0.1. expressions of the Azerbaijan folklore (further - the expressions of folklore) that are created and kept by the people, its separate individuals reflecting in traditional art values, outlook, hope and expectation, feature of character of an art heritage of the Azerbaijan people, expression of verbal art created in an oral kind, national music, games and dances, expression of national creativity and applied art (in a material and non-material kind), and also other kinds of national creativity;
1.0.2. a legal protection of expressions of folklore:
protection of expressions of folklore from any of illegal use and actions, cost them harm;
1.0.3. illegal use of expressions of folklore:
infringement of the requirements determined by the present Law in the case of the non-conventional and unusual use of the expressions of folklore with the purpose of commercial aim;
1.0.4. Action, cost harm to expressions of folklore:
not the indication of an exact source, and also geographical name of a place of an origin and (or) name of the people community, to which belongs, at use of expressions of folklore in cases stipulated by the present Law;
1.0.5. Traditional use of expressions of folklore:
use of expressions of folklore, were based on long experience of a community, adhering features of essence, contents and form;
1.0.6. Usual use of expressions of folklore:
use of expressions of folklore according to daily need(requirement) and necessities of a community;
1.0.7. Non-conventional and unusual use of expressions of folklore:
use of expressions of folklore with change of essence, contents, purposes of applicability and art form.
1.0.8 Use of expressions of folklore in commercial aims:
the publication, reproduction, distribution of samples, public recitation and performance, transfer to an ether and on cable of expressions of folklore, and also performance in the form of the public rent for leading to public with the purpose of reception of the profit.
Article 2. Protected expressions of folklore
2.1. The expressions of folklore protected in the present Law, consisting from national art creativity, national art and applied art are the following products:
2.1.1. Concerning to verbal creativity labor, ceremony and children's expressions of folklore, myths, legends, traditions, fairy tales, dastans, jokes, national dramas, proverbs, saying, riddles, expressions of national and ashugs poetry, bayati and other expressions of oral literature.
2.1.2. National songs and dancing melodies, national - professional music - ashugs tunes, mugam-destgah, zerbi-mugam, tesnifs (vocal), rengs (instrumental) and other musical expressions of folklore.
2.1.3. National dances, yalli, games, ceremony and holidays and other motional expressions.
2.1.4. Expressions of felt applied art and national creativity, including graphic professional - figures, pictures, series of pictures, shadow figures, stamping work and fretwork, product of a sculpture, ceramics, clay products, mosaic, work on metal, cast products from copper and bronze, sericulture, carpet weaving, work on copper, jeweler business, tanning business, embroidery, business on braiding of baskets, Gobelin tapestries, buta, clothes as expressions of folklore art, ornaments, patterns, musical instruments, joinery, architectural business, and other similar expressions.
2.2. The creation of protected expressions of folklore specified in Article of 2.1. present Laws, is not limited to time and space, the created new expressions of folklore are brought too in to the protected list and their legal protection is termless.
Article 3. The legislation of the Azerbaijan Republic on a legal protection of expressions of the Azerbaijan folklore
3.1. The legislation of the Azerbaijan Republic on a legal protection of expressions of the Azerbaijan folklore consists of the Constitution of the Azerbaijan Republic, present Law, other normative-legal acts and international contracts, which the Azerbaijan Republic has joined.
3.2. In case of occurrence of the contradiction between the present Law and international contract, this international contract is applied.
Article 4. Scope of the use of the Law
The present Law is distributed on created and kept by the Azerbaijan people, its separate persons of expression of folklore specified in Article 2 of present Law.
Article 5. The basic directions of policy of the state in the field of a legal protection of expressions of folklore.
5.1. Preservation of expressions of folklore, development and report up to the future generation.
5.1.2. Creation of legislative base ensuring safety of expressions of folklore.
5.1.3. Creation of conditions for the international cooperation with the purpose of maintenance of a legal protection of expressions of folklore which belongs to the Azerbaijan people in territory of the foreign states.
5.2. Appropriate body of the executive authority within the framework of the powers with the purpose of a legal protection of expressions of folklore:
5.2.1. According to the international practice prepares the offers on improvement of the existing legislation:
5.2.2. Represents the Azerbaijan Republic in the international organizations on a legal protection of expressions of folklore and organizes cooperation in this field:
5.2.3. Represents and protects interests of the state in case of infringements of the requirements of the present Law on use of expressions of folklore.
Chapter II. Rules of use of expressions of folklore
Article 6. The requirements for use of expressions of folklore
6.1. Use of expressions of folklore in the conventional and usual form, and also with a commercial aims in territory of the Azerbaijan Republic is free.
6.2. The purpose, applicability and art form can be changed at use of expressions of folklore with a commercial aims in non-conventional and unusual form, publication in any form, reproduction and distribution of samples, any public recitation or performance, transfer to an ether or on cable, and also in any forms of the public rent with the purpose of leading to public, not costing a harm to essence and contents.
Article 7. Exceptions on use of expressions of folklore
'
'
7.1. Use of expressions of folklore are not accepted as the non-conventional and unusual form in the below-mentioned purposes:
7.1.1 Use of expressions of folklore for creation original author s (-s’) product (s);
7.1.2. Use of expressions of folklore in original author s (-s’) product in purposeful volume of performance in the illustrative form.
7.2. The below-mentioned casual forms of use of expressions of folklore are considered non- conventional and unusual:
7.2.1. Use of expressions of national creativity which is possible to see and to hear, in any daily case for granting the information with the help of a photo, announcement, sound recording, under condition of use of such kind in volume necessary for the purpose to the information.
7.2.2 Use of the image of objects containing expression of folklore constantly located in places open for free visiting, switching them in a photo, film or television transfer.
Article 8. Indication of a source on using of expressions of folklore
8.1. In case of public performance and the rents in all published expressions of folklore should be precisely specified a source, and also geographical name of a place of an origin or name of belonging of the nation (community).
8.2. In case of use of expressions of folklore specified in 7 Articles of the present Law, the requirements of Article 8.1 are not applied.
Article 9. Legal infringements on using of expressions of folklore
9.1. As legal infringements at use of expressions of folklore by the physical and legal persons the following actions are considered:
9.1.1. Infringement of Article of 6.2. present Laws at use of expressions of folklore irrespective of casual or deliberate action;
9.1.2. Deliberate or on not of care infringement of Article of 8.1. present Laws at use of expressions of folklore;
9.1.3. Deliberate granting of expressions of folklore as own or introduction of public in error about a source of an origin or granting them as expressions of other country without an actual source at use of expressions of folklore, directly or indirectly leading to public;
9.1.4. Use of expressions of folklore, which was reported to the public directly and indirectly with being deliberated distortion and being caused loss to cultural interests of the country;
9.2. Collecting the sum for the infringements, stipulated by the present Law, of rules of use of expressions of folklore on the basis of the sent applications are listed(transferred) by the appropriate body of the executive authority in the state budget and are directed on encouragement of creativity in field of the intellectual property, maintenance of state policy in field of the copyright and legal protection of expressions of folklore.
Chapter III. Protection of the rights of the intellectual property on folklore expressions
Article 10. Means of civil-law protection
10.1. The appropriate state bodies in the right to require(demand) cancellation breaking corrected of lawful use of expressions of folklore or infringement, creating threat.
10.2. On going into court with the purpose of protection of expressions of folklore, on demand of the claimant, besides general civil-law methods of protection, the following can be applied:
10.2.1. Collecting the income received by the infringer owing to infringement of the rights;
10.2.2. Payment of indemnification in the sum from 100 up to 50 thousand minimal salaries in a place of collecting of the income.
10.3. The sanctions for infringements with the criminal contents do not exclude application of civil-law methods of enforcing.
Article 11. Counterfeit copies
Any copies of folklore objects, manufacturing or which distribution entails infringement of the requirements on use of expressions of folklore of the present Law, are counterfeit and are withdrawn according to rules established in the legislation.
Article 12. The responsibility for infringements of the requirements on use of expressions of folklore
The persons guilty of infringement of rules on use of the requirements stipulated by the present Law, carries civil, administrative and criminal liability.
Chapter IV. The final provisions Article 13. A legal protection of expressions of folklore in the foreign states
The legal protection for expressions of folklore of the foreign states in the Azerbaijan Republic and Azerbaijan expressions of folklore abroad is adjusted according to the international contracts, which the Azerbaijan Republic has joined.
Article 14. The relations to other forms of protection
The present Law does not limit other forms of the civil-law legislation, intellectual and industrial property, which can be applied to expressions of folklore, and also normative-legal acts on safety of expressions of folklore and form of protection stipulated in the international contracts, to which the Azerbaijan Republic has joined.
Article 15. Interpretation
The legal protection, stipulated by the present Law, can not be interpreted as the form interfering creation and normal use of expressions of folklore.
Article 16. The introduction of the Law
This Law comes into force since the day of publication.
The President of the Azerbaijan Republic
Heydar ALIYEV
City of Baku, May 16, 2003.
№ 460-IIG
Published in «Azerbaijan» newspaper (August 9, 2003, № 181)
Published in «The collections of the legislative acts of the Republic of Azerbaijan»
(August 31, 2003, № 8, Article 406)
- Раздел I. Общие положения
- Статья 1. Основные понятия
- Статья 2. Охраняемые выражения фольклора
- Статья 3. Законодательство Азербайджанской Республики о правовой охране выражений азербайджанского фольклора
- Статья 4. Сфера действия Закона
- Статья 5. Основные направления политики государства в сфере правовой охраны выражений фольклора
- Раздел II. Правила использования выраженийфольклора
- Раздел III. Защита прав интеллектуальнойсобственности на фольклорные выражения
- Раздел IV. Заключительные положения
Закон Азербайджанской Республики
О правовой охране выражений азербайджанского фольклора
Настоящий Закон регулирует отношения, возникающие в связи с обеспечением правовой охраны, использования и защиты выражений национального фольклора, как особого вида интеллектуальной собственности, являющихся составной частью культурного наследия Азербайджана.
Раздел I. Общие положения
Статья 1. Основные понятия
1.1. Использованные в настоящем Законе основные понятия имеют следующие значения:
1.0.1. выражения азербайджанского фольклора (далее — выражения фольклора) — это созданные азербайджанским народом, его отдельными индивидуумами и сохраненные, отражающие в себе традиционные художественные ценности, мировоззрение, надежды и чаяния, особенности характера художественного наследия, созданные в устном виде выражения словесного искусства, народной музыки, игры и танцы, выражения народного промысла и прикладного искусства азербайджанского народа (существующие в материальном и нематериальном виде), а также другие виды народного творчества;
1.0.2. правовая охрана выражений фольклора — охрана выражений фольклора от любого незаконного использования и других действий, наносящих им урон;
1.0.3. незаконное использование выражений фольклора — в случаях использования с коммерческой целью выражений фольклора в нетрадиционной и необычной форме с нарушением требований, определенных настоящим Законом;
1.04. действия, наносящие урон выражениям фольклора, — в случаях, определенных настоящим Законом, использование выражений фольклора без точного указания его источника, а также географического указателя места происхождения и (или) названия народа (общества), которому принадлежит;
1.0.5. традиционное использование выражений фольклора — использование, основанное на длительном опыте общества, без изменения естественного значения, особенностей содержания и форм выражений фольклора;
1.0.6. обычное использование выражений фольклора — использование выражений фольклора в соответствии с ежедневной потребностью и нуждой общества; 1.0.7. нетрадиционное и необычное использование выражений фольклора — использование с изменением естественного значения (сущности), содержания или цели, назначения и художественной формы выражений фольклора;
1.0.8. использование выражений фольклора в коммерческих целях — с целью получения прибыли публикация, воспроизведение, распространение экземпляров, публичная декламация и исполнение, передача в эфир и по кабелю выражений фольклора, а также использование в форме любого публичного сообщения для доведения до публики.
Статья 2. Охраняемые выражения фольклора
2.1. Охраняемые настоящим Законом выражения фольклора – это состоящие из выражений народного художественного творчества, народного промысла и прикладного искусства следующие произведения:
2.1.1. относящиеся к словесному творчеству трудовые, обрядовые и детские выражения фольклора, мифы, легенды, предания, сказки, дастаны, анекдоты, народные драмы, пословицы, поговорки, загадки, выражения народной и ашугской поэзии, баяты и другие выражения устной словесности;
2.1.2. народные песни и танцевальные мелодии, народно-профессиональная музыка – ашугские напевы, мугам-дестгяхи, зерби-мугамы, теснифы (вокальные), ренги (инструментальные) и другие музыкальные выражения фольклора;
2.1.3. народные танцы, яллы, игры, мероприятия и праздники и другие выражения движения;
2.1.4. выражения ощущаемого прикладного искусства и народного творчества, в том числе графические профессиональные – рисунки, картины, сюжетные изображения, теневые рисунки, чеканка и резьбовые работы, произведения скульптуры, керамика, глиняные изделия, мозаика, работы на металле (металлические обработки), литые изделия из меди и бронзы, шелководство, ковроткачество, работы по меди, ювелирное дело, кожевенное дело, вышивка, дело по плетению корзин, гобелены, бута, одежды как выражения фольклорного искусства, орнаменты, узоры, музыкальные инструменты, столярное, архитектурное дело, и схожие с ним выражения.
2.2. Создание охраняемых выражений фольклора, указанных в статье 2.1. настоящего Закона, не ограничивается временем и пространством, создаваемые новые выражения фольклора также вносятся в список охраняемых и их правовая охрана бессрочна.
Статья 3. Законодательство Азербайджанской Республики о правовой охране выражений азербайджанского фольклора
3.1. Законодательство Азербайджанской Республики о правовой охране выражений азербайджанского фольклора состоит из Конституции Азербайджанской Республики, настоящего Закона, других нормативно-правовых актов и международных договоров, к которым присоединилась Азербайджанская Республика.
3.2. В случае возникновения противоречия между настоящим Законом и международными договорами, к которым присоединилась Азербайджанская Республика, применяются эти международные договора.
Статья 4. Сфера действия Закона
Настоящий Закон распространяется на созданные азербайджанским народом, его отдельными индивидуумами и сохраненные выражения фольклора, указанные в статье 2 настоящего Закона.
Статья 5. Основные направления политики государства в сфере правовой охраны выражений фольклора
5.1. Основные направления политики государства в сфере правовой охраны выражений фольклора нижеследующие:
5.1.1. правовая охрана, развитие и донесение выражений фольклора до будущих поколений;
5.1.2. создание законодательной базы, обеспечивающей правовую охрану выражений фольклора;
5.1.3. создание условий для международного сотрудничества с целью обеспечения правовой охраны принадлежащих азербайджанскому народу выражений фольклора на территории иностранных государств.
5.2. Соответствующий орган исполнительной власти в рамках своих полномочий с целью правовой охраны выражений фольклора:
5.2.1. в соответствии с международной практикой подготавливает предложения по усовершенствованию существующего законодательства:
5.2.2. представляет Азербайджанскую Республику в международных организациях по правовой охране выражений фольклора и организует сотрудничество в этой сфере;
5.2.3. в случаях нарушений требований настоящего Закона по использованию выражений фольклора представляет и защищает интересы государства.
Раздел II. Правила использования выражений фольклора
Статья 6. Требования по использованию выражений фольклора
6.1. Использование выражений фольклора в традиционной и обычной форме, в том числе с коммерческой целью на территории Азербайджанской Республики свободно.
6.2. Использование с коммерческой целью выражений фольклора в нетрадиционной и необычной форме, при любой форме опубликования, копировании и распространении экземпляров, любой публичной декламации или исполнения, передачи в эфир или по кабелю, а также любые другие формы публичного сообщения, с целью доведения до публики не нанося вреда его естественному значению и содержанию, с возможным изменением цели, назначения и художественной формы.
Статья 7. Исключения по использованию выражений фольклора
7.1. Использование выражений фольклора не принимается как нетрадиционная и необычная форма в нижеследующих целях:
7.1.1. использование выражений фольклора для создания оригинального авторского (ских) произведения (ний);
7.1.2. использование выражений фольклора в оригинальном авторском (ских) произведении (ниях) в иллюстративной форме в объеме, оправданном целью использования.
7.2. Нижеследующие случайные формы использования выражений фольклора нетрадиционными и необычными не считаются:
7.2.1. использование выражений народного творчества, которые можно увидеть и услышать во время любого текущего события при передаче сведений способом фотографирования, вещания, звуковой записи с условием использования в объеме, оправданном целью нужном для такого использования информации;
7.2.2. использование изображений объектов, содержащих выражения фольклора, расположенных в местах, постоянно открытых для свободного посещения, с включением их в фотографию, фильм или телевизионную передачу.
Статья 8. Указание источника при использовании выражений фольклора
8.1. На всех опубликованных произведениях, во всех случаях публичного исполнения и сообщения выражений фольклора должны быть точно указаны их источник, а также географическое название места происхождения и (или) название принадлежности народа (общества).
8.2. При использовании выражений фольклора в случаях, указанных в статье 7 настоящего Закона, требования статьи 8.1 не применяются.
Статья 9. Правовые нарушения при использовании выражений фольклора
9.1. При использовании выражений фольклора физическими и юридическими лицами правовыми нарушениями считаются следующие действия:
9.1.1. при использовании выражений фольклора нарушение требований статьи 6.2. настоящего Закона независимо от случайного или умышленного действия;
9.1.2. при использовании выражений фольклора умышленное или по не осторожности нарушение статьи 8.1. настоящего Закона;
9.1.3. непосредственное или косвенное доведение до публики выражений фольклора, умышленно выдаваемых как свои, или введение публики в заблуждение в отношении источника создания выражений фольклора или использование выражений фольклора с представлением их как выражений другой страны, не являющейся фактическим источником;
9.1.4. использование, наносящее ущерб культурным интересам общества (страны), непосредственно или косвенно доведенных до публики преднамеренно искаженных выражений фольклора.
9.2. Взысканные суммы за нарушение правил использования выражений фольклора на основании исковых заявлений соответствующего органа исполнительной власти ввиду нарушения правил использования выражений фольклора, предусмотренных настоящим Законом, перечисляются в государственный бюджет и направляются на поощрение творчества в сфере интеллектуальной собственности, обеспечение государственной политики в сфере авторского права и правовую охрану выражений фольклора.
Раздел III. Защита прав интеллектуальной собственности на фольклорные выражения
Статья 10. Средства гражданско-правовой защиты
10.1. Соответствующие государственные органы вправе требовать прекращения действий, нарушающих правила законного использования выражений фольклора или создающих угрозу нарушения.
10.2. При обращении в суд с целью охраны выражений фольклора, помимо общих гражданско-правовых методов защиты, по требованию истца может быть применено следующее:
10.2.1. взыскание дохода, полученного нарушителем вследствие нарушения прав; 10.2.2. выплата компенсации в сумме от 100 до 50 тысяч условных финансовых единиц в место взыскания дохода.
10.3. Санкции за нарушения с уголовным содержанием не исключают применение гражданско-правовых методов защиты.
Статья 11. Контрафактные экземпляры
Любые экземпляры фольклорных объектов, изготовление или распространение которых влечет за собой нарушение требований настоящего Закона по использованию выражений фольклора, являются контрафактными и изымаются в соответствии с правилами, установленными в законодательстве.
Статья 12. Ответственность за нарушения требований по использованию выражений фольклора
Лица, виновные в нарушении правил по использованию требований, предусмотренных настоящим Законом, несут гражданскую, административную и уголовную ответственность.
Раздел IV. Заключительные положения
Статья 13. Правовая охрана выражений фольклора в иностранных государствах
Правовая охрана выражений фольклора иностранных государств в Азербайджанской Республике и азербайджанских выражений фольклора за границей регулируется в соответствии с международными договорами, к которым присоединилась Азербайджанская Республика.
Статья 14. Отношения к другим формам охраны
Настоящий Закон не ограничивает авторско–правового законодательства, форм охраны, предусмотренных другими нормативно–правовыми актами, которые могут быть применены к выражениям фольклора по интеллектуальной и другим видам промышленной собственности, а также относящихся к сохранению выражений фольклора, и международными договорами, к которым присоединилась Азербайджанская Республика.
Статья 15. Толкование
Предусмотренная настоящим Законом правовая охрана не может быть истолкована как форма, препятствующая созданию и нормальному использованию выражений фольклора.
Статья 16. Вступление Закона в силу
Настоящий Закон вступает в силу со дня опубликования.
Президент Азербайджанской Республики Гейдар АЛИЕВ город Баку, 16 мая 2003 год № 460-IIГ Опубликован в газете «Азербайджан» (9 августа 2003 года, № 181)