Мәдениет туралы
Қазақстан Республикасының 2006 жылғы 15 желтоқсандағы N 207 Заңы
МАЗМҰНЫ
Ескерту. Бүкіл мәтін бойынша «мұражай», «мұражайларға», «мұражайлардың» деген
сөздер тиісінше «музей», «музейлерге», «музейлердің» деген сөздермен ауыстырылды - ҚР
28.10.2015 № 368-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн
өткен соң қолданысқа енгізіледі).
Осы Заң Қазақстан Республикасында мәдениетті жасау, қайта түлету, сақтау, дамыту,
тарату және пайдалану саласындағы қоғамдық қатынастарды реттейді және мәдениет
саласындағы мемлекеттік саясаттың құқықтық, экономикалық, әлеуметтік және
ұйымдастырушылық негіздерін айқындайды.
1-тарау. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негізгі ұғымдар
Осы Заңда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:
1) басылымның міндетті тегін данасы — басып шығарушылардың Қазақстан халқының
мәдени мұрасын сақтау мақсатында ұлттық кітапханаларға беруіне жататын, редакциялық-
баспа өңдеуінен өткен, шығарылым деректері бар басылымның (мәтіндік, ноталық,
электрондық, картографиялық, бейнелеу басылымының) данасы;
1-1) кинематографиялық ұйым — қызметінің негізгі түрлері фильм және (немесе)
киношежіре шығару, фильмді прокаттау, фильмді көрсету, фильмді қалпына келтіру,
кинозалға техникалық қызмет көрсету, киноматериалдарды дайындау, фильм шығару жөніндегі
жұмыстарды орындау және қызметтер көрсету, кинематография саласындағы білім беру,
ғылыми-зерттеу, баспа, жарнамалық-насихаттау қызметі, фильмді, фильмнің және (немесе)
киношежіренің бастапқы материалдарын сақтау болып табылатын заңды тұлға;
1-2) киношежіре — уақытын, орынның, мән-жайдың өзіндік (көбінесе өткен шақтағы)
ерекшеліктерін сипаттайтын және келешекте фильм шығаруға арналған деректі сюжеттердің
түсірілімдері;
1-3) көркем құндылықтар — шығармашылық қызмет нәтижесінде жасалған мәдениет,
әдебиет және өнер туындылары;
2) көтермелеудің салалық жүйесі - саланы дамытуға қосқан үлесі үшін мәдениет,
әдебиет және өнер қызметкерлерін моральдық ынталандыру нысаны;
2-1) Қазақстан Республикасының материалдық емес мәдени мұрасы – ұрпақтан-ұрпаққа
берілетін және материалдық емес мәдени құндылық болып табылатын салттар, түсiнiктер мен
пайымдардың нысандары, бiлiм мен дағдылар, сондай-ақ олармен байланысты құралдар,
заттар;
3) Қазақстан Республикасы халқының мәдени мұрасы - мемлекеттік маңызы бар және
өзге мемлекеттерге беру құқығынсыз Қазақстан Республикасына ерекше тиесілі мәдени
құндылықтар жиынтығы;
3-1) қоғамдық маңызы бар әдебиет – қоғамның рухани-білім және зияткерлік-мәдени
әлеуетін арттыруға бағытталған өзекті шығармалар;
3-2) материалдық емес мәдени мұраны қорғау – материалдық емес мәдени мұраның
сәйкестендірілуін, құжаттандырылуын, зерттелуін, сақталуын, қорғалуын, кеңінен танылуын,
рөлiнің артуын, сондай-ақ жаңғыртылуын қоса алғанда, оның өміршеңдігін қамтамасыз ету
мақсатында шара қолдану;
3-3) Материалдық емес мәдени мұра элементтерінің ұлттық тізбесі – Қазақстан
халқының материалдық емес мәдени мұрасының мәдени құндылықтарының тізбесі;
4) мәдениет - адамзат жасаған әрі жасайтын және жеке адамның жарасымды дамуына,
Қазақстан Республикасы азаматтарының отаншылдығын тәрбиелеуге және эстетикалық қажеттері
мен мүдделерін қанағаттандыруға бағытталған материалдық және рухани құндылықтар
жиынтығы;
5) мәдениет қызметкері - кәсіби қызметі мәдени құндылықтарды сақтаумен, дамытумен,
таратумен, пайдаланумен және оларға азаматтарды баулумен байланысты болатын жеке адам;
6) мәдениет саласындағы әлеуметтiк маңызы бар iс-шаралар – халықаралық,
республикалық және жергілікті деңгейлерде есте тұту және мерейтой күндерiн, мәдениет
күндерiн, фестивальдар, байқаулар, конкурстар, көрмелер өткiзу және көрнектi мемлекет
қайраткерлерiн мәңгi есте қалдыру жөнiндегi iс-шаралар;
7) мәдениет саласындағы қызмет – мемлекеттік органдардың, заңды тұлғалардың және
азаматтардың қызметі, оның ішінде қайырымдылық саласындағы, мәдени құндылықтарды жасау,
қайта түлету, сақтау, дамыту, тарату және пайдалану, сондай-ақ оларға азаматтарды тарту
жөніндегі қызметі;
8) мәдениет саласындағы мемлекеттік саясат - мәдени және рухани құндылықтарды
жасауға, қайта түлетуге, сақтауға, дамытуға, таратуға және пайдалануға арналған,
мемлекеттік органдар қабылдайтын шаралар кешені;
9) мәдениет саласындағы уәкiлеттi орган (бұдан әрi – уәкiлеттi орган) – мәдениет
саласындағы басшылықты және салааралық үйлестіруді жүзеге асыратын орталық атқарушы
орган;
10) мәдениет ұйымдары - қызметінің негізгі нысанасы мәдениет саласындағы қызметті
жүзеге асыру болып табылатын, Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес құрылған
заңды тұлғалар;
11) мемлекеттік мәдениет ұйымдары қызметкерлерін аттестаттау - мемлекеттік
мәдениет ұйымдары қызметкерлерінің біліктілік деңгейінің біліктілік талаптарына
сәйкестігін айқындау мақсатында өткізілетін рәсім;
12) мәдени құндылықтар – тарихи, көркем, ғылыми немесе өзге де мәдени мәні бар,
зайырлы және діни сипаттағы материалдық және материалдық емес құндылықтар;
13) мәдени қызмет субъектілері – мәдениет саласындағы қызметке қатысатын
мемлекеттік органдар, жергілікті атқарушы органдар, жеке және заңды тұлғалар;
13-1) музей қоры – мемлекеттік музейлер, музей-қорықтар мен басқа да мемлекеттік
ұйымдар қорындағы және Қазақстан Республикасына тиесілі мәдени құндылықтардың жиынтығы;
13-2) ойын-сауық мәдени-бұқаралық іс-шаралар – халыққа музыкалық-эстетикалық
тәрбие беруге, оның рухани және эстетикалық сұраныстарын қанағаттандыруға бағытталған,
ойын-сауық мәдени-бұқаралық іс-шараларды өткізуге арналған орындарда өткізілетін, осы
іс-шараларда екі жүз және одан көп көрерменнің бір мезгілде болуы көзделетін іс-шаралар;
13-3) ойын-сауық мәдени-бұқаралық іс-шараларды өткізуге арналған орындар – ойын-
сауық мәдени-бұқаралық іс-шараларды өткізуге ыңғайластырылған объектілер мен құрылыстар,
сондай-ақ осы мақсаттар үшін арнайы жасалмаған өзге де орындар (стадиондар, спорт
сарайлары, ипподромдар, демалыс аймақтары, саябақтар, гүлзарлар, алаңдар, көшелер);
13-4) ойын-сауық мәдени-бұқаралық іс-шаралар өткізілетін уақыт – ойын-сауық
мәдени-бұқаралық іс-шаралар өткізілетін орындарға алғашқы көрермен кірген (келген)
кезден бастап іс-шаралар аяқталғанға және осы орындардан соңғы көрермен шыққанға
(кеткенге) дейінгі уақыт;
13-5) ойын-сауық мәдени-бұқаралық іс-шараны ұйымдастырушы – бастамасы бойынша
ойын-сауық мәдени-бұқаралық іс-шара өткізілетін жеке немесе заңды тұлға;
14) ұлттық мәдени игілік – ел тарихы мен мәдениеті үшін ерекше мәні бар және
Ұлттық мәдени игілік объектілерінің мемлекеттік тізіліміне енгізілген материалдық мәдени
құндылықтар;
15) ұлттық мәдени игілік объектілерінің айрықша режимі - тарихи-мәдени мұра
объектілерін сақтау, ұстау, қалпына келтіру, қорғау және пайдалану жөнінде мемлекет
қабылдайтын шаралар;
16) Ұлттық мәдени игілік объектілерінің мемлекеттік тізілімі (бұдан әрі -
Мемлекеттік тізілім) - ел тарихы мен мәдениеті үшін айрықша мәні бар ұлттық - мәдени
игіліктің тізбесі;
16-1) Фильм — шығармашылық ниеттің негізінде кез келген нысанда және әртүрлі
жанрда жасалған, кинотаспаға, магниттік таспаға немесе жеткізгіштердің өзге де түрлеріне
жазылған және өзара реттілікпен байланысқан кадрларды біртұтас тақырыпқа біріктірген
бейнеден, дыбыстық сүйемелдеуден тұратын және тиісті техникалық құралдардың көмегімен
естіп-көруге арналған дыбыстау-бейнелеу туындысы;
16-2) 16-2) фильмге дубляж жасау – қатысушы адамдардың буындық артикуляциясына сай
келетін аударма жолымен фильмнің дыбыстық қатарының тілдік бөлігін синхронды түрде қайта
жасаудан тұратын шығармашылық және өндірістік қызмет;
16-3) Фильмдердiң мемлекеттiк қоры — Қазақстан Республикасының
Үкiметi айқындайтын, ұлттық фильмдердi, бiрлесiп түсiрiлген фильмдердi, сондай-ақ
олардың бастапқы материалдарын сақтауды жүзеге асыратын заңды тұлға;
16-4) Фильмдердiң мемлекеттiк тiзiлiмi — прокатталуы және көпшiлiкке көрсетiлуi
(демонстрациялануы) Қазақстан Республикасының аумағында жүзеге асырылатын фильмдердiң
тiзбесi;
16-5) фильмдi прокаттау — көпшiлiкке көрсету (демонстрациялау), телеарналарда
(шетелдік телеарналарды қоспағанда) тарату, жалға беру, сондай-ақ өткiзу мақсатында
Қазақстан Республикасының заңдарымен тыйым салынбаған тәсiлмен фильмдi тарату;
16-6) фильмнiң таралымын көбейту — тарату мақсатында жеткiзгiштiң кез келген
түрiнде және түпнұсқа форматында фильмнiң бiр немесе одан көп көшiрмесiн (таралымын)
дайындау;
16-7) фильм шығару — нәтижесiнде дыбыс-бейне туындысы жасалатын автордың
шығармашылық ниетiн iске асыру процесі;
17) шығармашыл қызметкер - кәсіби немесе әуесқой шығармашылық қызметі көркем
құндылықтар жасауға, әдебиет пен өнер туындыларын орындауға немесе түрлендіруге
(тәржімалауға) бағытталған жеке адам;
18) шығармашылық қызмет - кез келген нысанда және кез келген тәсілмен көркем
құндылықтар жасауға немесе әдебиет пен өнер шығармаларын түрлендіруге (тәржімалауға)
бағытталған қызмет;
19) шығармашылық одақ - мәдениеттің бір немесе бірнеше жанры кәсіби шығармашыл
қызметкерлерінің өздерінің жеке мүшелігі негізінде құрылатын қоғамдық бірлестігі.
Ескерту. 1-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2010.05.27 N 280-IV (2010.12.03 бастап
қолданысқа енгізіледі), 2012.01.18 N 546-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін
күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2015 №
368-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа
енгізіледі); 16.11.2015 № 403-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он
күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 22.01.2016 № 446-V (алғашқы ресми жарияланған
күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
2-бап. Қазақстан Республикасының мәдениет туралы
заңнамасы
1. Қазақстан Республикасының мәдениет туралы заңнамасы Қазақстан
Республикасының Конституциясына негізделеді, осы Заңнан және Қазақстан Республикасының
өзге де нормативтік құқықтық актілерінен тұрады.
2. Егер Қазақстан Республикасы бекіткен халықаралық шартта осы Заңдағыдан өзгеше
ережелер белгіленсе, онда халықаралық шарттың ережелері қолданылады.
3-бап. Мәдениет саласындағы мемлекеттік саясат принциптері
Қазақстан Республикасының мәдениет саласындағы мемлекеттік саясатының негізгі
принциптері:
1) мәдениетті мемлекеттік қолдау. Қазақстан халқының мәдени мұрасын сақтау және
дамыту;
2) Қазақстан Республикасы азаматтарының мәдениет саласындағы құқықтары мен
бостандықтарын қамтамасыз ету;
3) алынып тасталды - ҚР 2010.05.27 N 280-IV (2010.12.03 бастап қолданысқа
енгізіледі) Заңымен;
4) тарихи және мәдени мұраны қорғау және олардың дамуында сабақтастықты қамтамасыз
ету;
5) қазақтың ұлттық мәдениетінің тұтастығын сақтау және өзара байыту факторларының
бірі ретінде шет елдерде тұратын отандастармен мәдени байланыстарды дамыту;
6) қазақ халқының және этностық диаспоралардың тарихи мұрасын сақтау, қоғамның
шығармашылық әлеуетін дамыту және молайту үшін құқықтық кепілдіктер жасау;
7) алынып тасталды - ҚР 2010.05.27 N 280-IV (2010.12.03 бастап қолданысқа
енгізіледі) Заңымен;
8) алынып тасталды - ҚР 2010.05.27 N 280-IV (2010.12.03 бастап қолданысқа
енгізіледі) Заңымен;
9) мәдени қызмет субъектілері арасында бәсекелес ортаны қалыптастыру;
10) Қазақстан халқы мәдениетінің әлемдік мәдени кеңістікке кірігуін қамтамасыз ету
болып табылады.
Ескерту. 3-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2010.05.27 N 280-IV (2010.12.03 бастап
қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
4-бап. Мемлекеттің мәдениет саласындағы негізгі міндеттері
Мемлекеттің мәдениет саласындағы негізгі міндеттері:
1) мәдениет саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру;
2) Қазақстан Республикасы халқының мәдениетін қайта түлетуге, сақтауға, дамытуға
және таратуға бағытталған шаралар қабылдау;
3) ұлттық және әлемдік мәдениет құндылықтарына баулу арқылы азаматтарды
отаншылдыққа және эстетикалық тәрбиелеуге жағдайлар жасау;
4) мәдени құндылықтарға еркін қол жеткізуді қамтамасыз ету;
5) халыққа мәдени қызмет етудің мемлекеттік ең төменгі стандарттарын белгілеу;
6) мемлекеттік мәдениет ұйымдарының инфрақұрылымын дамытуды қамтамасыз ету және
материалдық-техникалық базасын нығайту;
7) дарынды тұлғаларды қолдауды қамтамасыз ету;
8) мәдениет саласында Қазақстан Республикасының конституциялық құрылысын күштеп
өзгертуді, тұтастығын бұзуды, мемлекет қауіпсіздігіне нұқсан келтіруді, соғысты,
әлеуметтік, нәсілдік, ұлттық, діни, топтық-тектік және рулық астамшылықты, сондай-ақ
қатыгездікке және зорлық-зомбылыққа табынуды насихаттауға немесе үгіттеуге жол бермеу
жөнінде шаралар қолдану;
9) мәдени құндылықтардың заңсыз әкетілуіне және әкелуіне, оған меншік иесі
құқығының басқаға заңсыз берілуіне тосқауыл қою, оларды кез келген заңсыз иеленуден
қайтарып алуға шаралар қолдану;
10) мәдениет саласындағы халықаралық ынтымақтастық үшін жағдайлар жасау;
11) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес, азаматтардың ұлттық - мәдени
бірлестіктерге қатысу еркіндігін, мәдениет ұйымдарын құруды, шетелдердегі отандастармен
мәдени байланыстарды кеңейтуге қатысуды қоса алғанда, ұлттық және мәдени өзіндік
ерекшелігін қорғау және дамыту құқықтарын іске асыруды қамтамасыз ету болып табылады.
Ескерту. 4-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2010.05.27 N 280-IV (2010.12.03 бастап
қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
2-тарау. МӘДЕНИЕТ САЛАСЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК БАСҚАРУ 5-бап. Мәдениет саласындағы қызметті мемлекеттік басқару
1. Мәдениет саласындағы мемлекеттік басқаруды Қазақстан Республикасының
Президенті, Қазақстан Республикасының Үкіметі, уәкілетті орган және жергілікті атқарушы
органдар жүзеге асырады.
2. Мемлекеттік органдар өз құзыреті шегінде мәдениет саласындағы мемлекеттік
саясатты іске асыруға қатысады.
Ескерту. 5-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13 бастап
қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
6-бап. Қазақстан Республикасы Үкіметінің құзыреті
Қазақстан Республикасының Үкіметі:
1) мәдениет, сондай-ақ халықаралық мәдени байланыстар саласындағы мемлекеттік
саясаттың негізгі бағыттарын әзірлейді және іске асыруды қамтамасыз етеді;
2) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан
кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
3) мәдениет саласындағы қызметті реттейтін нормативтік құқықтық актілерді
шығарады;
4) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған
күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
5) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған
күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
6) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған
күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
7) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған
күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
8) мемлекеттік мәдениет ұйымдарын құру, қайта ұйымдастыру және тарату жөнінде
шешім қабылдайды;
9) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан
кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
10) мәдениет саласында мемлекеттік стипендиялар беру тәртібі мен
ережелерін белгілейді;
11) мемлекеттік мәдениет ұйымдарына, жекелеген кәсіби көркем, шығармашылық
ұжымдарға "Ұлттық" мәртебе берудің тәртібі мен шарттарын Қазақстан Республикасы
Президентінің бекітуіне ұсынады;
12) алып тасталды - ҚР 2012.07.10 N 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін
күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
13) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған
күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
14) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған
күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
15) өзіне Қазақстан Республикасының Конституциясымен, заңдарымен және Қазақстан
Республикасы Президентінің актілерімен жүктелген өзге де функцияларды орындайды.
Ескерту. 6-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2010.05.27 N 280-IV (2010.12.03 бастап
қолданысқа енгізіледі), 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі),
2012.07.10 N 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң
қолданысқа енгізіледі); 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін
күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми
жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi)
Заңдарымен.
7-бап. Уәкілетті органның құзыреті
Уәкілетті орган:
1) Қазақстан Республикасы халқы мәдениетінің дамуы үшін жағдайлар жасайды;
1-1) мәдениет саласында жергiлiктi атқарушы органдарды үйлестіруді және оларға
әдiстемелiк басшылық жасауды жүзеге асырады;
2) мәдениет саласында ғылыми бағдарламалар әзірлейді, бекітеді және іске асырады;
3) өз құзыреті шегінде мәдениет мәселелері жөніндегі нормативтік құқықтық
актілерді әзірлейді, бекітеді;
4) алынып тасталды - ҚР 13.01.2014 N 159-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған
күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
5) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған
күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
6) Қазақстан Республикасының аумағында мәдени құндылықтарды есепке алу, қорғау,
консервациялау, реставрациялау және пайдалану жөніндегі, сондай-ақ елдің көрнекті
мәдениет қайраткерлерін мәңгі есте қалдыру жөніндегі іс-шараларды ұйымдастырады;
6-1) Ұлттық мәдени игілік объектілерінің мемлекеттік тізілімін және Материалдық
емес мәдени мұра элементтерінің ұлттық тізбесін жүргізеді;
7) театр, музыка өнерін, кинематографияны, кітапхана және музей ісін дамыту
жөніндегі республикалық маңызы бар мемлекеттік мәдениет ұйымдарының қызметін қолдайды
және үйлестіреді, мәдениет саласындағы республикалық мемлекеттік мекемелердің қызметін
қамтамасыз етеді;
8) мемлекеттік мәдениет ұйымдарын құру, қайта ұйымдастыру және тарату жөнінде
ұсыныстар енгізеді;
9) мәдениет саласында әлеуметтік мәнді іс-шаралар өткізуді жүзеге асырады;
9-1) қоғамдық маңызы бар әдебиетті республикалық деңгейде басып шығаруды, сондай-
ақ ұлттық фильмдер жасауды қалыптастырады, орналастырады және бақылайды;
9-2) қоғамдық маңызы бар әдебиетті басып шығару қағидаларын әзірлейді және
бекітеді;
10) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен мәдениет және
өнер қайраткерлеріне Қазақстан Республикасының құрметті атақтарын және мемлекеттiк
наградаларын беру, шығармашылық ұжымдарды наградтау туралы ұсыныстар енгізеді;
10-1) алып тасталды - ҚР 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін
күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
11) көтермелеудің салалық жүйесін әзірлейді және бекітеді;
11-1) мемлекеттік мәдениет ұйымдарына, жекелеген кәсіби көркем және шығармашылық
ұжымдарға «Академиялық» мәртебе берудің тәртібі мен шарттарын әзірлейді және бекітеді;
12) шығармашылық қызметтің түрлі салаларында ұлттық (республикалық) және
халықаралық конкурстар мен фестивальдер, сыйлықтар мен жүлделер тағайындайды;
12-1) республикалық конкурстар мен фестивальдерді өткізудің үлгілік ережелерін
әзірлейді және бекітеді;
13) алып тасталды - ҚР 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін
күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
14) мемлекеттік мәдениет ұйымдары қызметкерлерінің санаттарына үлгілік біліктілік
талаптарын әзірлейді және бекітеді;
15) мемлекеттік мәдениет ұйымдары қызметкерлерін аттестаттау ережелерін бекітеді;
15-1) мемлекеттік кітапханалардың, мемлекеттік музейлер мен музей-қорықтардың
тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді өткізу жөніндегі ақылы қызмет түрлерін
көрсету және олардың тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді өткізуден түскен
ақшаны жұмсау қағидаларын әзірлейді және бекітеді;
16) республикалық мәдениет ұйымдарын аттестаттаудан өткізеді;
17) барлық санаттағы мәдениет қызметкерлерін қайта даярлау және біліктілігін
арттыру жүйесін ұйымдастырады;
18) халықаралық мәдени ынтымақтастық саласындағы қызметті жүзеге асырады және
үйлестіреді;
18-1) мемлекеттік органдардың, жергілікті атқарушы органдардың, жеке және заңды
тұлғалардың ұсынысы бойынша Адамзаттың материалдық емес мәдени мұрасының
репрезентативтiк тiзiмiне және ЮНЕСКО-ның шұғыл қорғауын қажет ететiн материалдық емес
мәдени мұра тiзiмiне Қазақстан халқының материалдық емес мәдени мұра элементтерін енгізу
туралы өтінімдер жібереді;
19) алып тасталды - ҚР 2012.07.10 N 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін
күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
20) Қазақстан Республикасының музей қорын қалыптастыру және ұстау тәртібін
бекітеді;
21) салалық көркемдік кеңестер құрады және олар туралы ережелерді бекітеді;
21-1) Ұлттық мәдени игілік объектілерінің мемлекеттік тізілімін және Материалдық
емес мәдени мұра элементтерінің ұлттық тізбесін жүргізу қағидаларын әзірлейді және
бекітеді;
22) алып тасталды - ҚР 2012.07.10 N 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін
күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
23) мәдени құндылықтарды уақытша әкету жөнiндегi сараптама комиссиясы туралы
үлгілік ережені бекітеді;
23-1) мәдени құндылықтарды уақытша әкету құқығына куәлік беру қағидаларын
әзірлейді және бекiтедi;
23-2) мәдениет ұйымдары желісінің ең төмен мемлекеттік нормативтерін және
облыстық, республикалық маңызы бар қаланың, астананың, аудандық, облыстық маңызы бар
қалалардың, селолық деңгейлердегі мемлекеттік мәдениет ұйымдарының үлгілік штаттарын
бекітеді;
23-3) фильмге прокаттау куәлігін беру тәртібін әзірлейді және бекітеді;
23-4) білім беру саласындағы уәкілетті органмен келісу бойынша мәдениет және өнер
саласындағы білім беру ұйымдарының қызметі туралы қағидаларды әзірлейді және бекітеді;
23-5) мәдениет және өнер саласындағы барлық білім беру деңгейлерінің үлгілік оқу
жоспарлары мен оқу бағдарламаларын білім беру саласындағы уәкілетті органмен келіседі;
23-6) республикалық бюджеттен қаржыландырылатын мәдениет және өнер саласындағы
білім беру ұйымдарында жоғары және жоғары оқу орынынан кейінгі білімі бар, сондай-ақ
техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білімі бар мамандарды
даярлауға мемлекеттік білім беру тапсырысын қалыптастыруға қатысады;
24) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан
кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
25) өз құзыреті шегінде республика (ауылдық, кенттік, аудандық, қалалық, облыстық,
республикалық) мәдениет ұйымдарының қызметін үйлестіреді, меншік нысандарына қарамастан,
мәдениет мәселелері бойынша шығармашылық одақтармен және басқа да ұйымдармен өзара іс-
қимылды жүзеге асырады;
26) талантты жастарды және перспективалы шығармашылық ұжымдарды іздестіруге және
қолдауға бағытталған іс-шаралар кешенін жүзеге асырады;
27) музыка және театр өнері саласында репертуарлық саясатты үйлестіреді;
28) көркемөнерпаздар ұжымдарына "Халықтық" (үлгілі) атағын беру ережесі мен
тәртібін әзірлейді және бекітеді;
29) ұлттық мәдени игілік объектілерінің айрықша режимі бойынша сарапшы комиссия
құрады;
30) отандастармен мәдени байланыстардың дамуына жәрдемдеседі;
РҚАО-ның ескертпесі!
31) тармақша 2011.01.01 бастап қолданысқа енгізіледі - (ҚР 2010.05.27 № 280-IV
Заңының 2-бабын қараңыз).
31) Фильмдердің мемлекеттік тізілімін жүргізеді;
РҚАО-ның ескертпесі!
32) тармақша 2011.01.01 бастап қолданысқа енгізіледі - (ҚР 2010.05.27 № 280-IV
Заңының 2-бабын қараңыз).
32) фильмдерге прокаттау куәліктерін береді және оларды сот тәртібімен кері
қайтарып алады;
33) республикалық мемлекеттік мәдениет ұйымдары басшыларының, сондай-ақ
облыстардың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органдары
басшыларының мемлекеттік мәдениет ұйымдары мен жекелеген кәсіби көркем, шығармашылық
ұжымдарға "Академиялық" мәртебе беру туралы ұсыныстарын қарайды және Қазақстан
Республикасының Үкіметіне мемлекеттік мәдениет ұйымдары мен жекелеген кәсіби көркем,
шығармашылық ұжымдарға "Академиялық" мәртебе беру туралы ұсыныстар енгізеді;
34) Қазақстан Республикасының Үкіметіне мемлекеттік мәдениет ұйымдары мен
жекелеген кәсіби көркем, шығармашылық ұжымдарға "Ұлттық" мәртебе беру туралы ұсыныстар
енгізеді;
РҚАО-ның ескертпесі!
35) тармақша 2011.01.01 бастап қолданысқа енгізіледі - (ҚР 2010.05.27 № 280-IV
Заңының 2-бабын қараңыз).
35) фильмнің индексін айқындау критерийлерін әзірлейді және бекітеді;
35-1) тауар белгілерін, қызмет көрсету белгілерін, тауарлардың шығарылған
жерлерінiң атауларын қорғау саласындағы уәкiлеттi мемлекеттiк органның сұрау салуына
сәйкес Қазақстан Республикасының тарихы мен мәдениетiнiң игiлiгi болып табылатын
белгiленімдерді тауар белгісі, қызмет көрсету белгісі, тауарлардың шығарылған жерлерінiң
атаулары ретінде пайдалану үшін келiседi не келiсуден бас тартады;
35-2) мемлекеттік музейлерде қор-сатып алу (қор-іріктеу) комиссиясын құру
қағидаларын әзірлейді және бекітеді;
35-3) мемлекеттік театрлар мен концерттік ойын-сауық ұйымдарының сахналық қойылым
құралдарын есепке алу, беру және есептен шығару нұсқаулығын әзірлейді және бекітеді;
35-4) Қазақстан Республикасы музей қорының музей заттарын есепке алу, сақтау,
пайдалану және есептен шығару нұсқаулығын әзірлейді және бекітеді;
35-5) мемлекеттік кітапханалардың кітапхана қорын есепке алу және есептен шығару
жөніндегі нұсқаулықты әзірлейді және бекітеді;
35-6) мемлекеттік кітапханалардың кітапхана қорын қалыптастыру, сақтау және
пайдалану қағидаларын әзірлейді және бекітеді;
35-7) мемлекеттік театрларға, концерттік ұйымдарға, мәдени-демалыс ұйымдарына,
музейлерге және цирктерге субсидиялар төлеу қағидаларын әзірлейді және оларды жоспарлау
жөніндегі орталық уәкілетті органмен және бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық
уәкілетті органмен келісу бойынша бекітеді;
36) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан
Республикасының Президенті мен Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де функцияларды
жүзеге асырады.
Ескерту. 7-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2010.05.27 N 280-IV (2010.12.03 бастап
қолданысқа енгізіледі), 2012.01.12 № 537-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн
күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi), 2012.07.10 N 36-V (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 13.06.2013 №
102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа
енгізіледі); 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн
өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.01.2014 N 159-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен
кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы
ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
28.10.2015 № 368-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң
қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
8-бап. Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың және
астананың жергілікті атқарушы органының құзыреті
Ескерту. 8-баптың тақырыбына өзгерту енгізілді - ҚР 2010.05.27 N 280-IV
(2010.12.03 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың жергілікті атқарушы
органы:
1) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан
кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
1-1) мәдениет саласындағы мемлекеттік саясатты іске асырады;
2) театр, музыка және кино өнері, мәдени-демалыс қызметі, кітапхана және музей ісі
саласында облыстың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың мемлекеттік мәдениет
ұйымдарын құрады, қайта ұйымдастырады, таратады, сондай-ақ олардың қызметін үйлестіруді
жүзеге асырады;
3) театр, цирк, музыка және кино өнерін, мәдени-демалыс қызметі мен халық
шығармашылығын, кітапхана және музей ісін дамыту бойынша облыстың, республикалық маңызы
бар қаланың, астананың мемлекеттік мәдениет ұйымдарының қызметін қолдайды және
үйлестіреді, облыстың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың мәдениет
саласындағы мекемелерінің қызметін қамтамасыз етеді;
4) шығармашылық қызметтің түрлі салаларында облыстық (өңірлік) байқаулар,
фестивальдер және конкурстар өткізуді ұйымдастырады;
4-1) уәкілетті органмен келісім бойынша шығармашылық қызметтің түрлі салаларында
республикалық конкурстар мен фестивальдер өткізуді ұйымдастыруға құқылы;
5) облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың мәдени құндылықтарын
есепке алу, қорғау, консервациялау және реставрациялау, сондай-ақ пайдалану, елдің
көрнекті мәдениет қайраткерлерін мәңгі есте қалдыру жөніндегі жұмысты ұйымдастырады;
6) мәдени құндылықтарды уақытша әкету жөнiндегi сараптама комиссиясын құрады және
ол туралы ережені бекітеді;
7) тиісті аумақта орналасқан мәдениет ұйымдарының қызметіне мониторингті жүзеге
асырады және уәкілетті органға ақпарат, сондай-ақ белгіленген нысанда статистикалық
есептер береді;
8) облыстық, республикалық маңызы бар қалалық және астаналық деңгейде сауықтық
мәдени-бұқаралық іс-шаралар өткізуді жүзеге асырады;
9) облыстың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың мемлекеттік мәдениет
ұйымдарын аттестаттаудан өткізеді;
10) өз құзыреті шегінде мәдениет саласындағы коммуналдық меншікті басқаруды жүзеге
асырады;
10-1) уәкілетті органмен келісе отырып облыстың, республикалық маңызы бар қаланың
және астананың мәдениет басқармасының басшысын тағайындайды;
11) облыстың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың мәдени мақсаттағы
объектілерінің құрылысы, реконструкциясы және жөнделуі бойынша тапсырысшы болады;
12) тарихи-мәдени мұраны сақтау жөніндегі жұмысты ұйымдастырады, тарихи, ұлттық
және мәдени дәстүрлер мен салттардың дамуына ықпал жасайды;
13) алып тасталды - ҚР 2012.07.10 N 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін
күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
13-1) мәдени құндылықтарды уақытша әкету құқығына куәлік береді;
14) облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың мемлекеттік
кітапханаларының біріне "Орталық" мәртебесін береді;
14-1) талантты жастарды және перспективалы шығармашылық ұжымдарды іздестіруге және
қолдауға бағытталған іс-шаралар кешенін жүзеге асырады;
14-2) мәдениет саласында әлеуметтік маңызы бар іс-шаралар өткізуді жүзеге асырады;
14-3) ұлттық мәдени игілік объектілерінің айрықша режимінің сақталуын қамтамасыз
етеді;
15) жергілікті мемлекеттік басқару мүддесінде Қазақстан Республикасының
заңнамасымен жергілікті атқарушы органдарға жүктелетін өзге де өкілеттіктерді жүзеге
асырады.
Ескерту. 8-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2010.03.19 № 258-IV, 2010.05.27 N 280-
IV (2010.12.03 бастап қолданысқа енгізіледі), 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13 бастап
қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 N 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін
күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2013 №
124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа
енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он
күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 28.10.2015 № 368-V (алғашқы ресми жарияланған
күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
9-бап. Ауданның, облыстық маңызы бар қаланың
жергілікті атқарушы органының құзыреті
Ескерту. 9-баптың тақырыбына өзгерту енгізілді - ҚР 2010.05.27 N 280-IV
(2010.12.03 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
Ауданның, облыстық маңызы бар қаланың жергілікті атқарушы органы:
1) театр, музыка және кино өнері, кітапхана және музей ісі, мәдени-демалыс қызмет
саласында ауданның, облыстық маңызы бар қаланың мемлекеттік мәдениет ұйымдарын құрады,
сондай-ақ олардың қызметін қолдауды және үйлестіруді жүзеге асырады;
2) мәдени құндылықтарды есепке алу, қорғау және пайдалану жөніндегі жұмысты
ұйымдастырады;
3) ауданның, облыстық маңызы бар қаланың сауықтық мәдени-бұқаралық іс-шараларын,
сондай-ақ әуесқой шығармашылық бірлестіктер арасында байқаулар, фестивальдер және
конкурстар өткізуді жүзеге асырады;
4) алынып тасталды - ҚР 2010.05.27 N 280-IV (2010.12.03 бастап қолданысқа
енгізіледі) Заңымен;
5) ауданның, облыстық маңызы бар қаланың мемлекеттік мәдениет ұйымдарын
аттестаттаудан өткізеді;
6) өз құзыреті шегінде мәдениет саласындағы коммуналдық меншікті басқаруды жүзеге
асырады;
7) ауданның, облыстық маңызы бар қаланың мәдени мақсаттағы объектілерінің
құрылысы, реконструкциясы және жөнделуі бойынша тапсырысшы болады;
8) мемлекеттік мәдениет ұйымдарын қолдайды және материалдық-техникалық қамтамасыз
етуде жәрдем көрсетеді;
9) ауданның, облыстық маңызы бар қаланың мемлекеттік кітапханаларының біріне
"Орталық" мәртебесін береді;
10) жергілікті мемлекеттік басқару мүддесінде Қазақстан Республикасының
заңнамасымен жергілікті атқарушы органдарға жүктелетін өзге де өкілеттіктерді жүзеге
асырады.
Ескерту. 9-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2010.05.27 N 280-IV (2010.12.03 бастап
қолданысқа енгізіледі), 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі);
28.10.2015 № 368-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң
қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
9-1-бап. Ойын-сауық мәдени-бұқаралық іс-шараларды өткізуді
ұйымдастыру тәртібі
1. Ойын-сауық мәдени-бұқаралық іс-шараларды өткізуге арналған орындар
санитариялық-эпидемиологиялық талаптарға және өрт қауіпсіздігі талаптарына сәйкес келуге
тиіс.
2. Спорттық және спорттық-бұқаралық, ойын-сауық мәдени-бұқаралық іс-шараларды
өткізу қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі нұсқаулық ішкі істер органдары мен
мәдениет, дене шынықтыру және спорт саласындағы уәкілетті органның бірлескен бұйрығымен
бекітіледі.
3. Ойын-сауық мәдени-бұқаралық іс-шараларды ұйымдастыру және өткізу үшін
жергілікті атқарушы органдар ұйымдастыру комитеттерін құрады, олар осы іс-шараларды
дайындауға және өткізуге қатыстырылған ұйымдардың қызметін үйлестіреді.
4. Жеке тұлғалар мен қатысушылардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуді күрделендіретін
құрылыстарды, ойын-сауық мәдени-бұқаралық іс-шараларды өткізуге арналған орындарды
пайдалану және өрт қауіпсіздігі қағидаларының талаптарын, оның ішінде мiнберлердің
тіреуіш конструкцияларының ескіруі, мінбер астындағы үй-жайларда жанатын қауіпті заттар
мен материалдардың орналастырылуы, авариялық жарық берудің және эвакуациялау жолдарының
болмауы, өртке қарсы қорғану құралдарының болмауы немесе олардың ақаулы болуы бөлігінде
бұзушылықтар, сондай-ақ өрттің туындауына әкеп соғуы мүмкін электр жабдығын монтаждау
және пайдалану қағидаларын, санитариялық-эпидемиологиялық талаптарды, ойын-сауық мәдени-
бұқаралық іс-шаралар өткізілетін орындарда қатысушылар мен көрермендердің қауіпсіздік
жағдайларын бұзушылықтар анықталған жағдайда, ішкі істер органдары не халықтың
санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган енгізетін
ұсыну бойынша жергілікті атқарушы органдар қауіпсіздік жағдайларының анықталған
бұзушылықтары жойылғанға дейін осындай іс-шараларды өткізуге тыйым салады.
5. Ойын-сауық мәдени-бұқаралық іс-шараларды ұйымдастырушылар:
1) жеке тұлғалардың қауіпсіздігі, ойын-сауық мәдени-бұқаралық іс-шараларды
өткізуге арналған орындардың, оның ішінде олардағы мүліктің сақталуы үшін жағдайлар
жасауға, сондай-ақ ішкі істер органдарына қоғамдық тәртіпті қамтамасыз етуде
жәрдемдесуге;
2) ойын-сауық мәдени-бұқаралық іс-шаралар өткізілетін орындармен шекаралас
аумақтың абаттандырылуы бұзылған жағдайда, оны қалпына келтіруді қамтамасыз етуге;
3) іс-шара өткізілетін күнге дейін күнтізбелік он күннен кешіктірмей –
көрермендердің болжалды саны туралы, күнтізбелік бір күн бұрын – сатылған билеттердің,
берілген рұқсаттамалардың, оның ішінде көлік құралдарына рұқсаттамалардың, сондай-ақ
ішкі істер және денсаулық сақтау органдарының арнаулы техникасына, мүгедектердің көлік
құралдарына арналған тұрақ орындарының саны туралы жергілікті атқарушы органдарға
ақпарат беруге;
4) ойын-сауық мәдени-бұқаралық іс-шаралар өткізілетін орындарда көрермендердің
жүріс-тұрыс қағидаларын орналастыруға міндетті.
6. Ойын-сауық мәдени-бұқаралық іс-шараларды өткізу кезінде жеке және заңды
тұлғаларға келтiрілген зиян Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасына сәйкес
өтеледі.
Ескерту. Заң 9-1-баппен толықтырылды - ҚР 2010.12.29 N 372-IV (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен; жаңа
редакцияда - ҚР 22.01.2016 № 446-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін
күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).
3-тарау. АЗАМАТТАРДЫҢ МӘДЕНИЕТ САЛАСЫНДАҒЫ ҚҰҚЫҚТАРЫ МЕН
МІНДЕТТЕРІ
10-бап. Азаматтардың мәдениет саласындағы шығармашылық
қызметке құқықтары
1. Азаматтардың өз қабілеттеріне сай бұл қабілетін жұмсау саласын, іске асыру
нысандарын өздігінен таңдау және кәсіби білім алу жолымен шығармашылық қызметпен
айналысуға құқығы бар.
Шығармашылық қызметпен айналысу кәсіби негізде де, кәсіби емес (әуесқой) негізде
де жүзеге асырылуы мүмкін.
2. Азаматтарды мәдени құндылықтарға баулу құқығы қамтамасыз етіледі. Осы құқықтың
шектелуі ұлттық мәдени игілік объектілерінің айрықша режимімен ғана айқындалуы мүмкін.
3. Кәсіби және кәсіби емес (әуесқой) шығармашыл қызметкерлер зияткерлік меншік,
өз еңбегінің нәтижелеріне иелік ету еркіндігі, мемлекеттің қолдауы құқықтары саласында
тең құқылы.
Азаматтардың кәсіби және кәсіби емес (әуесқой) шығармашылық қызметі ұжымдық немесе
жеке негізде жүзеге асырылады.
4. Әрбір азаматтың мәдени құндылықтардың меншік иесі болуға құқығы бар. Жеке
меншікті алу, пайдалану және оған иелік ету Қазақстан Республикасының заңдарымен
реттеледі.
5. Әрбір азаматтың өзінің шығармашылық қызметін Қазақстан
Республикасының заңнамасына сәйкес шетелдерге шығарып, көрмелер ұйымдастыруға немесе
өзге де жолдармен ұсынуға және іске асыруға құқығы бар.
Ескерту. 9-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2010.05.27 N 280-IV (2010.12.03 бастап
қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
11-бап. Жеке тұлғалардың мәдениет саласындағы құқықтары
мен міндеттері
1. Жеке тұлғалардың ойын-сауық мәдени-бұқаралық іс-шаралар өткізілетін кезде
әртүрлі нышанды және жеке-дара пікірін жария білдірудің Қазақстан Республикасының
заңнамасында тыйым салынбаған өзге де құралдарын пайдалануға құқығы бар.
2. Жеке тұлғалар:
1) Қазақстан Республикасының мәдениет саласындағы заңнамасының талаптарын
сақтауға;
2) мәдени құндылықтарды сақтауға қамқорлық жасауға;
3) қазақ халқының және этностық топтардың ұлттық мәдениетін, әдет-ғұрыптарын,
дәстүрлерін, мемлекеттік тілді және басқа да тілдерді құрметтеуге;
4) ойын-сауық мәдени-бұқаралық іс-шаралар және мәдениет саласындағы өзге де іс-
шаралар өткізілетін орындарда қоғамдық тәртіпті сақтауға;
5) ойын-сауық мәдени-бұқаралық іс-шаралар өткізілетін орындарда қоғамдық тәртіпті
бұзуға арандататын әрекеттерге жол бермеуге, айналадағыларға қауіп туғызатын құқыққа
қарсы акциялар жасамауға міндетті.
3. Жеке тұлғаларға:
1) ойын-сауық мәдени-бұқаралық іс-шаралар өткізілетін орындарға алкоголь өнімін,
металл, шыны ыдыстағы өнімді, пиротехникалық бұйымдарды және пайдаланылуы адамдардың
өмірі мен денсаулығына қатер төндіруі не жеке және заңды тұлғаларға материалдық нұқсан
келтіруі мүмкін өзге де заттарды алып кіруге;
2) ойын-сауық мәдени-бұқаралық іс-шаралар өткізілетін уақытта сахналарға,
ареналарға, төсеніштерге, оркестр ұраларына, сондай-ақ көрермендер орналасқан орындарға
адамдардың өмірі мен денсаулығына қатер төндіретін кез келген заттарды лақтыруға;
3) ойын-сауық мәдени-бұқаралық іс-шаралар өткізілетін уақытта шарбақтар мен
қоршаулардың, турникеттердің шегінен өз бетімен шығуға;
4) ойын-сауық мәдени-бұқаралық іс-шаралар өткізілетін уақытта әлеуметтік,
нәсілдік, ұлттық, діни, тектiк-топтық және рулық алауыздықты қоздыруға бағытталған, сол
сияқты жеке тұлғалардың құқықтарын кемсітетін плакаттарды, эмблемаларды,
транспаранттарды және өзге де көрінетін заттарды пайдалануға тыйым салынады.
Ескерту. 11-бап жаңа редакцияда - ҚР 22.01.2016 № 446-V Заңымен (алғашқы ресми
жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).
12-бап. Мемлекеттің азаматтардың мәдениет саласындағы
қызмет құқықтарын қамтамасыз ету жөніндегі
міндеттері
1. Мемлекет мәдени өмірге қатысу, мәдени құндылықтарға қол жеткізу, мәдениет және
өнер мамандықтары бойынша білім алу құқықтарын қамтамасыз ету жолымен азаматтардың
мәдениет саласындағы қызмет құқықтарына кепілдік береді.
2. Мемлекеттік органдар бұқаралық ақпарат құралдарында және мәдениет ұйымдарында
Қазақстан Республикасы халқының мәдени мұрасын насихаттауға ықпал етеді.
12-1-бап. Мәдениет саласындағы ең төмен әлеуметтік
стандарттар
Мемлекеттік мәдениет ұйымдары көрсететін қызметтердің қолжетімді болуын қамтамасыз
етудің ең төмен әлеуметтік стандарты және мемлекеттік мәдениет ұйымдары өткізетін мәдени
ойын-сауық іс-шараларына мүгедектердің қол жеткізуін қамтамасыз етудің ең төмен
әлеуметтік стандарты «Ең төмен әлеуметтік стандарттар және олардың кепілдіктері туралы»
Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес мәдениет саласындағы ең төмен әлеуметтік
стандарттар болып табылады.
Ескерту. 3-тарау 12-1-баппен толықтырылды - ҚР 19.05.2015 № 315-V Заңымен (алғашқы
ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).
4-тарау. ШЫҒАРМАШЫЛ ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРДІҢ ЖӘНЕ МӘДЕНИЕТ
ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРІНІҢ, ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ ОДАҚТАРДЫҢ ЖӘНЕ КӘСІБИ ЕМЕС
(ӘУЕСҚОЙ) ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ БІРЛЕСТІКТЕРДІҢ ҚҰҚЫҚТЫҚ МӘРТЕБЕСІ 13-бап. Шығармашыл қызметкердің мәртебесі
Ескерту. 13-бап алып тасталды - ҚР 2012.07.10 N 36-V (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
14-бап. Шығармашыл қызметкердің және мәдениет
қызметкерінің құқықтары мен міндеттері
1. Шығармашыл қызметкердің:
1) жария етілуі немесе жоғалуы өзінің шығармашылық қызметті жүзеге асыруға
байланысты мүдделеріне нұқсан келтіретін немесе келтіруі мүмкін ақпаратты қорғауға;
2) өз қызметіне үшінші тұлғаларды тартуға;
3) мәдениет саласында мемлекеттік саясатты қалыптастыруға қатысуға;
4) шығармашылық және кәсіби мүдделері бойынша қоғамдық бірлестіктерге,
қауымдастықтарға және одақтарға кіруге;
5) шығармашылық қызметті жүзеге асыру үшін мұрағаттарға, кітапханаларға,
музейлерге және басқа да мәдениет ұйымдарына еркін баруына құқығы бар.
2. Мәдениет қызметкері:
1) кәсіптік, шығармашылық одақтарға және басқа да қоғамдық бірлестіктерге кіруге;
2) кәсіби қызметін, оның ішінде қайырымдылық көмекті тарту есебінен де жүзеге
асыру үшін жағдайлардың қамтамасыз етілуіне;
3) егер мемлекеттік емес мәдениет ұйымының қызметкері болса, мемлекеттік бюджет
немесе жұмыс берушінің есебінен біліктілік деңгейін арттыруға;
4) мемлекеттік бюджеттің немесе жұмыс берушінің қаражаты есебінен қайта даярлықтан
өтуге;
5) Қазақстан Республикасы заңнамасында белгіленген тәртіппен қосымша және үстеме
ақыға құқығы бар.
3. Шығармашыл қызметкер және мәдениет қызметкері өз қызметін жүзеге асыру кезінде
Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын сақтауға міндетті.
Ескерту. 14-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 16.11.2015 № 403-V Заңымен (алғашқы ресми
жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).
15-бап. Шығармашыл қызметкерлерді және мәдениет
қызметкерлерін әлеуметтік қорғау
1. Қызметі зиянды (айрықша зиянды) еңбек жағдайларымен, қатерге бас тігумен және
кәсіптік аурулар қаупімен байланысты шығармашыл қызметкерлерді және мәдениет
қызметкерлерін әлеуметтік қорғау және сақтандыру, сондай-ақ оларды зейнетақымен
қамсыздандыру Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген тәртіппен және жағдайларда
жүзеге асырылады.
2. Қазақстан Республикасының құрметті атақтары мен мемлекеттік наградаларына ие
болған шығармашыл қызметкерлерді және мәдениет қызметкерлерін, сондай-ақ аса дарынды жас
шығармашыл қызметкерлерді мемлекеттік қолдау мақсатында Қазақстан Республикасының
Үкіметі белгілеген тәртіппен мәдениет саласындағы мемлекеттік стипендиялар
тағайындалады.
16-бап. Шығармашылық одақтар
1. Мәдениет саласындағы бірлескен күш-жігерді талап ететін шығармашылық қызметті
жүзеге асыру үшін ерікті негізде шығармашылық одақтар құрылуы мүмкін.
2. Қазақстан Республикасында республикалық, өңірлік және жергілікті шығармашылық
одақтар құрылып, жұмыс істеуі мүмкін.
3. Қазақстан Республикасы облыстарының тең жартысынан астамының аумағында
құрылымдық бөлімшелері (филиалдары мен өкілдіктері) бар шығармашылық одақ республикалық
деп танылады.
4. Қазақстан Республикасы облыстарының жартысынан аз аумағында құрылымдық
бөлімшелері (филиалдары мен өкілдіктері) бар шығармашылық одақтар өңірлік деп танылады.
5. Қызметі бір облыс, республикалық маңызы бар қала және астана аумағында жүзеге
асырылатын шығармашылық одақтар жергілікті шығармашылық одақтар деп танылады.
5-1. Алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан
кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).
6. Шығармашылық одақтардың халықаралық шығармашылық ұйымдармен қарым-қатынастары
Қазақстан Республикасының заңдарымен, сондай-ақ халықаралық шарттарымен реттеледі.
7. Шығармашылық одақтарды құру, қайта ұйымдастыру және тарату Қазақстан
Республикасының азаматтық заңнамасында белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады.
Ескерту. 16-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2010.05.27 N 280-IV (2010.12.03 бастап
қолданысқа енгізіледі); 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін
күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
17-бап. Шығармашылық одаққа мүшелік
1. Шығармашылық одақтың жарғысында белгіленген талаптарға сай келетін шығармашыл
қызметкердің шығармашылық одаққа кіруге құқығы бар.
2. Шығармашылық одақтың жарғысында кандидаттарға және мүшелерге қойылатын
талаптар азаматтардың мүліктік және мүліктік емес құқықтарына нұқсан келтірмеуге,
олардың құрамына тиісті шығармашылық кәсіптердің неғұрлым білікті өкілдерінің бірігуіне,
олардың кәсіби және шығармашылық өсуіне ықпал етуге тиіс.
18-бап. Кәсіби емес (әуесқойлық) шығармашылық
бірлестіктер мен ұжымдар
Кәсіби емес (әуесқойлық) шығармашылық бірлестіктер мен ұжымдар азаматтардың,
қоғамдық бірлестіктердің, мәдениет ұйымдарының, жергілікті өкілді және атқарушы
органдардың бастамасы бойынша құрылады және Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес
жұмыс істейді.
5-тарау. МӘДЕНИЕТ САЛАСЫНДАҒЫ ҚЫЗМЕТ
19-бап. Мәдениет саласындағы қызметті ұйымдастыру
Мәдениет саласындағы қызмет театрлардың, филармониялардың, оркестрлердің,
цирктердің, студиялардың, мектептердің, шеберханалардың, орындаушылық ұжымдардың,
музейлердің, кітапханалардың, көркемөнер салондары мен галереяларының, кинотеатрлардың
және киноқондырғылардың, мәдени-демалыс ұйымдарының, зерттеу және реставрациялау
орталықтарының, мәдени-тарихи орталықтардың, тарихи-мәдени және табиғат қорықтарының,
аймақтарының және басқа да мәдениет ұйымдарының жұмыс істеуін қамтамасыз ету жолымен
жеке және заңды тұлғалардың, оның ішінде қайырымдылық көмекті жүзеге асыратын жеке және
заңды тұлғалардың мәдени құндылықтарды жасауы, насихаттауы, таратуы, пайдалануға беруі
және қорғауы арқылы жүзеге асырылады.
Мәдениеттің дамуы үшін өз қызметін Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес
жүзеге асыратын мәдениетті дамыту қорлары құрылуы мүмкін.
Ескерту. 19-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 16.11.2015 № 403-V Заңымен (алғашқы ресми
жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).
19-1-бап. Салалық көркемдік кеңестер
1. Мәдениет саласындағы мемлекеттік саясатты жетілдіру мақсатында уәкілетті орган
консультативтік-кеңесші органдарды – театр, музыка қызметі және концерттік қызмет, цирк
өнері, киноиндустрия, музей ісі және археология, бейнелеу өнері, сәулет және дизайн,
әдебиет және кітап басып шығару жөніндегі салалық көркемдік кеңестерді құрады.
Салалық көркемдік кеңестер құрамына мәдениет саласындағы көрнекті қайраткерлер,
ғалымдар, мамандар, шығармашылық бірлестіктердің өкілдері кіреді.
2. Салалық көркемдік кеңестердің негізгі функциялары мәдениет пен өнердің жоғары
көркем туындыларын – бәсекеге қабілетті отандық өнімді жасау мақсатында мемлекеттік
мәдениет ұйымдарының қызметін үйлестіру жөніндегі ұсыныстарды тұжырымдау болып табылады.
Ескерту. 5-тарау 19-1-баппен толықтырылды - ҚР 28.10.2015 № 368-V Заңымен (алғашқы
ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).
20-бап. Мәдениет ұйымдары
1. Мәдениет ұйымдарын құру, қайта ұйымдастыру және тарату Қазақстан
Республикасының азаматтық заңнамасында белгіленген тәртіппен жүргізіледі.
2. Мәдениет ұйымдары қызметінің түрлерін олардың құрылтайшылары айқындайды және
бұл олардың жарғыларында көрініс табады.
3. Өз қызметін Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асыратын
мәдениет ұйымдары мемлекеттік, мемлекеттік емес және халықаралық ұйымдар болуы мүмкін.
20-1 бап. Мемлекеттік мәдениет ұйымдарын аттестаттау
1. Мемлекеттік мәдениет ұйымдарын аттестаттау олардың негізгі қызметінің
тиімділігін бағалау және материалдық, еңбек және қаржы көздерін ұтымды пайдалану, осы
негізде олардың желілері мен құрылымдарын ретке келтіру үшін жүргізіледі.
2. Барлық мемлекеттік мәдениет ұйымдары бес жылда бір рет аттестаттауға жатады.
3. Мемлекеттік мәдениет ұйымдарын аттестаттауды уәкілетті орган және облыстың,
республикалық маңызы бар қаланың, астананың, ауданның, облыстық маңызы бар қаланың
жергілікті атқарушы органдары Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілеген тәртіппен
жүргізеді.
Ескерту. Заң 20-1-баппен толықтырылды - ҚР 2010.05.27 N 280-IV (2010.12.03 бастап
қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
21-бап. Мәдениет ұйымдарының мәртебесі
1. Мәдениет саласындағы қызметінің айрықша мемлекеттік және қоғамдық мәні бар
мемлекеттік мәдениет ұйымдарына, жекелеген кәсіби көркем, шығармашылық ұжымдарға
"Ұлттық" мәртебе берілуі мүмкін.
"Ұлттық" мәртебені Қазақстан Республикасының Президенті бекіткен тәртіппен
Қазақстан Республикасы Үкіметінің ұсынуы бойынша Қазақстан Республикасының Президенті
береді.
2. Өз саласында жетекші болып табылатын мемлекеттік мәдениет ұйымдарына жекелеген
кәсіби көркем және шығармашылық ұжымдарға ұлттық мәдениет пен өнерді қалыптастырудағы,
дамыту мен насихаттаудағы елеулі үлесі үшін Қазақстан Республикасының Үкіметі
"Академиялық" мәртебе береді.
2-1. Тиісті әкімшілік-аумақтық бірліктің жергілікті атқарушы органдары құжаттардың
әмбебап жинақтарын қалыптастыруды, сақтауды және кітапхана пайдаланушыларға беруді
жүргізетін, кітапхана ресурстарын өзара пайдалануды ұйымдастыруды жүзеге асыратын және
басқа кітапханаларға әдістемелік көмек көрсететін облыстық, республикалық маңызы бар
қаланың, астананың, қалалық және аудандық, облыстық маңызы бар қаланың кітапханаларына
уәкілетті орган бекіткен тәртіппен "Орталық" мәртебесін береді.
3. Мемлекеттік мәдениет ұйымдары иеліктен шығаруға жатпайды.
Ескерту. 21-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2010.05.27 N 280-IV (2010.12.03 бастап
қолданысқа енгізіледі), 2011.03.01 N 414-IV (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап
қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
22-бап. Театрлар
1. Театрлар - әдебиет және өнер туындыларының сахналық көрсетілімдерін (драмалық,
музыкалық-драмалық, музыкалық, хореографиялық, қуыршақ, пантомима, сатира және юмор,
балалар мен жасөспірімдерге арналған, жастарға арналған, эксперименттік және өзгелері)
жүзеге асыратын ойын-сауық ұйымдары.
2. Театрлар меншік нысанына қарамастан көркемдік бағыттар, репертуар таңдауда,
әдебиет және өнер туындыларын көпшілік алдында орындау туралы шешімдер қабылдауда, сахна
туындыларын жасауда және танымал етуде, сондай-ақ тиімді шығармашылық және өндірістік
даму үшін қажетті, Қазақстан Республикасының заңдарына қайшы келмейтін өзге де қызметті
жүзеге асыруда ерікті.
3. Азаматтарды мәдени өмір саласына тарту мақсатында халықтың театр іс-шараларына
қолжетімділігін қамтамасыз ету жөніндегі қызметтерді ұсынуға байланысты шығындарды
жабуға мемлекеттік театрларға бюджет қаражатынан Қазақстан
Республикасының бюджет заңнамасында белгіленген тәртіппен субсидиялар бөлінеді.
22-1-бап. Цирктер
1. Эстрадалық-цирк жанрындағы туындылардың сахналық көрсетілімдерін жүзеге
асыратын театр-ойын-сауық ұйымдары цирктер болып табылады.
2. Цирктер көркемдік бағыттарды, репертуарды, эстрадалық-цирк жанрындағы
туындыларды көпшілік алдында орындау, сахналық туындыларды жасау және кеңінен таныту
туралы шешімдерді қабылдауды таңдауда, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңдарына
қайшы келмейтін, тиімді шығармашылық және өндірістік даму үшін қажетті өзге де қызметті
жүзеге асыруда ерікті болады.
3. Азаматтарды мәдени өмір саласына тарту мақсатында мемлекеттік цирктерге бюджет
қаражатынан халық үшін цирк іс-шараларының қолжетімділігін қамтамасыз ету жөніндегі
көрсетілетін қызметтерді ұсынуға байланысты шығындарды жабуға бюджеттік субсидиялар
бөлінеді.
Ескерту. 5-тарау 22-1-баппен толықтырылды - ҚР 28.10.2015 № 368-V Заңымен (алғашқы
ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).
23-бап. Концерттік ұйымдар
1. Концерттік ұйымдар - әдебиет және өнер туындыларын көпшілік алдында орындауға
және көркемдік ұжымдар мен жекелеген орындаушыларды танымал етуге жағдайлар жасау үшін
шаралар кешенін іске асыратын ойын-сауық ұйымдары.
2. Концерттік ұйымдардың негізгі міндеттері музыкалық-эстетикалық тәрбие беру,
көркемдігі жоғары бағдарламалар мен нөмірлер жасаудың жағдайларын қамтамасыз ету, кәсіби
көркемдік ұжымдар мен жекелеген орындаушылардың концерттерін ұйымдастыру, музыкалық-
ағартушылық қызметті жүзеге асыру болып табылады.
3. Концерттік ұйымдар шығармашылық бағдарламалар жүргізуде және репертуар таңдауда
дербестікке ие.
4. Республика азаматтарын мәдени өмір саласына тарту мақсатында республика
халқының барлық жіктерінің концерттік іс-шараларға қолжетімділігін қамтамасыз ету
жөнінде қызметтер ұсынуға, классикалық, халықтық, музыкалық және хореографиялық өнерді
насихаттауға байланысты шығындарды жабуға мемлекеттік концерттік ұйымдарға мемлекеттік
бюджеттен Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасында белгіленген тәртіппен
субсидиялар бөлінеді.
Ескерту. 23-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2010.05.27 N 280-IV (2010.12.03 бастап
қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
24-бап. Кітапхана ісі
1. Кітапхана ісі - міндеттеріне кітапханалар желісін құру және дамыту, олардың
қорларын қалыптастыру және өңдеу, кітапхана пайдаланушыларға кітапханалық, ақпараттық
және ақпараттық-библиографиялық қызмет көрсетуді ұйымдастыру, кітапхана мамандарын
даярлау мен олардың біліктілігін арттыру, кітапханалардың дамуын ғылыми және әдістемелік
қамтамасыз ету кіретін мәдениет саласы.
2. Кітапхана - ақпараттық, мәдени, білім беру функцияларын орындайтын, баспа және
қолжазба құжаттарының ұйымдастырылған қоры, сондай-ақ графикалық, дыбыстық-көрініс
материалдары, электронды жеткізгіштерде құжаттары бар және оларды жеке және заңды
тұлғаларға уақытша пайдалануға беретін мәдениет ұйымы.
Қоры тек қана электронды жеткізгіштердегі құжаттардан тұратын кітапхана
(электронды кітапхана) пайдаланушылармен жанама түрдегі (қашықтықта) немесе толық емес
жанама түрдегі өзара іс-қимыл кезінде ақпараттық және телекоммуникациялық құралдарды
қолдана отырып қызмет көрсетуді жүзеге асырады.
2-1. Кітапханалардың кітапхана қорын қалыптастыру сатып алу, кітап алмасу, сыйға
тарту және мемлекеттік тапсырыс бойынша басып шығарылған кітаптарды өтеусіз алу арқылы
жүзеге асырылады.
Ұлттық кітапханалардың кітапхана қоры басылымның міндетті тегін данасын алу
жолымен де қалыптастырылады.
2-2. Басылымдардың міндетті тегін даналарын дайындалған күнінен бастап күнтізбелік
отыз күн ішінде басып шығарушы немесе оның тапсырмасы бойынша үшінші тұлға Қазақстан
Республикасының ұлттық кітапханаларына жібереді.
3. Қазақстан Республикасының аумағында әмбебап, салалық, салааралық,
жасөспірімдер, балалар кітапханалары, сондай-ақ көрмейтін және нашар көретін азаматтар
үшін арнайы кітапханалар құрылуы мүмкін.
4. Мемлекеттік кітапханалар ақысы міндетті сипатта болмайтын және жеке немесе
заңды тұлғамен келісім бойынша айқындалатын, өздерінің негізгі қызметіне қатысы жоқ
тауарлар (жұмыстар, қызметтер) өткізуге құқылы. Мұндай тауарларды (жұмыстарды,
қызметтерді) өткізуден түскен ақша Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасына сәйкес
пайдаланылады.
Мемлекеттік кітапханалар:
1) жеткізгіштердің, форматтардың, стандарттардың барлық түрінен көшірмелер
дайындауға және оларды өңдеуге;
2) кемтар азаматтар үшін материалдар дайындауға;
3) құжаттарды талдамалы-синтетикалық өңдеуге және қосымша библиография жасауға;
4) қолжазбаларды, құнды кітаптарды және құжаттарды реставрациялауға;
5) көшпелі ақпараттық - көрме іс-шараларын ұйымдастыруға;
6) білім беру және аудармашылық қызметтерін көрсетуге;
7) қолжазбаларға және құнды кітаптарға сараптама жасауға;
8) байланыс операторымен шарт негізінде Интернет желісі қызметтерін ұсынуға;
9) құжаттарды электронды жеткізуге, тақырыптық ақпарат іздестіріп, құрастыруға;
10) экскурсиялық қызмет етуге, фото, бейне түсірілімдер жасауға;
11) кітапхана шығарған оқу-әдістемелік әдебиетті және басқа да оқу құралдарын
өткізуге құқығы бар.
Кітапханалар сирек және құнды басылымдарды беру кезінде салынған кепіл сомасын,
кітапхана қорына пайдаланушылар келтірген залал өтемақысының түрлері мен мөлшерін
белгілеуге құқылы. Мемлекеттік кітапханалар кітапхана қорына келтірілген залал үшін
алынған өтемақы сомаларын тиісті бюджетке аударады.
5. Кітапхана ісі, сондай-ақ ұлттық мәдени мұраның бір бөлігі ретінде кітапхана
қорларын қалыптастырумен, сақтаумен, пайдаланумен байланысты мәселелер уәкілетті
орган белгілеген тәртіппен реттеледі.
6. Мүгедек немесе егде жаста болуынан кітапханаларға бара алмайтын кітапхана
пайдаланушылар уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен сырттай және стационарлық емес
қызмет ету нысандары арқылы кітапхана қорларына қол жеткізуге құқығы бар.
Ескерту. 24-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2010.05.27 N 280-IV (2010.12.03 бастап
қолданысқа енгізіледі); 28.10.2015 № 368-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін
күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
25-бап. Музейлер
1. Музей заттары мен музей коллекцияларын сақтау, зерделеу және көпшілікке көрсету
үшін құрылған, мәдени, білім беру, ғылыми-зерттеу функцияларын жүзеге асыруға және
Қазақстан Республикасының тарихи-мәдени мұрасын кеңінен танытуды қамтамасыз етуге
арналған мәдениет ұйымдары музейлер болып табылады.
2. Қазақстан Республикасының аумағында әртүрлі бейіндегі музейлер, оның ішінде
музей-қорықтар мен жеке коллекциялар музейлері құрылуы мүмкін.
3. Музей заттары мен музей коллекциялары музей қорының құрамына енгізіледі және
Қазақстан Республикасы халқының мәдени мұрасының ажырамас бөлігі болып табылады.
Музей қорларын жинақтау уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен, мемлекеттік
музейлерде құрылатын қор-сатып алу (қор-іріктеу) комиссиялары шешімдерінің негізінде
жүзеге асырылады.
Мемлекеттік музейлерден музей заттары мен музей коллекцияларын жеке меншікке
беруге тыйым салынады.
4. Мемлекеттік музейлер мен музей-қорықтар өздерінің негізгі қызметіне жатпайтын,
ақы төлеу міндетті сипатта болмайтын және жеке және заңды тұлғалармен келісу бойынша
айқындалатын тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді өткізуге құқылы.
Мұндай тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді өткізуден түскен ақша
Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасына сәйкес пайдаланылады.
5. Мемлекеттік музейлер мен қорық-музейлердің:
1) жеткізгіштердің, форматтардың, стандарттардың барлық түрінен көшірмелер
дайындауға және оларды өңдеуге;
2) байланыс операторымен шарт негізінде интернет қызметтерін ұсынуға;
3) фото және бейне түсірілімдер жасауға;
4) кәдесый және полиграфиялық өнімдерді өткізуге;
5) музейлер мен музей-қорықтар басып шығарған оқу-әдістемелік басылымдарды және
басқа да әдебиетті өткізуге құқығы бар.
6. Музейдің сақтау қоймасындағы музей заттары мен музей коллекцияларына қол
жеткізу тәртібі мен шарттары және музей ісі саласындағы басқа да қатынастар уәкілетті
орган айқындаған тәртіппен реттеледі.
7. Мәдени құндылықтарды сақтауды қамтамасыз ету мақсатында Қазақстан
Республикасының бюджет заңнамасында белгіленген тәртіппен мемлекеттік бюджеттен
мемлекеттік музейлерге мәдени құндылықтардың сақталуын, есепке алынуын, жинақталуын және
реставрациялануын қамтамасыз етуге байланысты шығындарды жабуға субсидиялар бөлінеді.
Ескерту. 25-бап жаңа редакцияда - ҚР 28.10.2015 № 368-V Заңымен (алғашқы ресми
жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).
26-бап. Ауыл мәдениеті
1. Қазақстан Республикасында ауылдық елді мекендердің мәдениет объектілерімен
қамтамасыз етілу нормативі талаптарымен айқындалатын деңгейде ауылдық жерде мәдениетті
дамытуда, мемлекеттік мәдениет ұйымдары желісін қалыптастыруда, халыққа эстетикалық
білім беру және мәдени қызмет көрсету үшін жағдайлар жасауда басымдық қамтамасыз
етіледі.
2. Ауылдық жерлердегі мемлекеттік мәдениет ұйымдары материалдық-техникалық
қамтамасыз етудің басым құқығын пайдаланады.
3. Ауылдық елді мекендерде тұратын мәдениет ұйымдарының қызметкерлеріне Қазақстан
Республикасының заңнамасында көзделген әлеуметтік қолдау шаралары беріледі.
Ескерту. 26-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2008.12.24 N
111-IV (2009 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
27-бап. Мәдени-демалыс ұйымдары
1. Мәдени-демалыс ұйымдары - қызметі уәкілетті орган белгілеген тәртіппен
реттелетін күнделікті көпшіліктің араласу (клубтар, мәдениет және демалыс парктері,
мәдениет үйлері мен сарайлары, халық шығармашылығы орталықтары (үйлері) және басқалары),
жеке адамды, көркемөнерпаз халық шығармашылығын дамыту орталықтары.
2. Мәдени-демалыс ұйымдарының негізгі міндеті халықтың рухани және эстетикалық
сұранысын қанағаттандыру болып табылады.
3. Мәдени-демалыс ұйымдарының қызметі:
1) халық шығармашылығын, этномәдени дәстүрлер мен әдет-ғұрыптарды сақтауға,
насихаттауға, олардың осы заманғы тарихи және әлеуметтік-экономикалық жағдайларға
бейімдеуге;
2) Қазақстан Республикасында атап өтілетін мерекелерді, концерттерді, ән-би
мерекелерін, тұсаукесерлерді, фестивальдерді, конкурстарды, айтыстарды, халықтың
қолданбалы және бейнелеу өнері көрмелерін ұйымдастыруға;
3) ғылыми-практикалық, ақпараттық-әдістемелік жұмыстарды ұйымдастыруға;
4) мәдени-демалыс қызметіндегі және халық шығармашылығындағы озық тәжірибені
зерделеуге, қорытуға, танытуға, оны енгізуге және таратуға;
5) облыстық, өңірлік, республикалық, халықаралық мерекелерге, конкурстарға,
фестивальдерге қатысу арқылы халық шығармашылығының үздік ұжымдарын насихаттауға;
6) этномәдени бірлестіктерді қолдауға;
7) мәдени-демалыс қызметі саласындағы инновациялық жобаларды, ұлттық мәдениеттердi
сақтауға және дамытуға бағытталған әртүрлi мәдени акцияларды, бастамаларды қолдауға
бағытталады.
4. Бюджет қаражаты есебінен қаржыландырылатын мәдени-демалыс ұйымдарын таратуға,
егер мұндай тарату халыққа мәдени қызметтердің ең аз көлемін қамтамасыз етуге мүмкіндік
бермейтін болмаса, оған жол берілмейді.
5. Азаматтарды мәдени өмір саласына тарту мақсатында халықтың мәдени-демалыс іс-
шараларына қолжетімділігін қамтамасыз ету жөніндегі қызметтер ұсынуға байланысты
шығындарды жабуға мемлекеттік мәдени-демалыс ұйымдарына бюджет қаражатынан Қазақстан
Республикасының бюджет заңнамасында белгіленген тәртіппен бюджеттік субсидиялар
бөлінеді.
Ескерту. 27-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).
28-бап. Кинематография
1. Кинематография - фильмді жасауға, сақтауға, прокаттауға және көрсетуге
бағытталған шығармашылық, ғылыми, өндірістік, білім беру қызметі түрлерін біріктіретін
мәдениет саласы.
2. Кинематографиядағы мемлекеттік саясаттың басымдықтары:
1) киношежіре мен ұлттық, оның ішінде балалар мен жасөспірімдерге арналған
фильмдер жасау;
2) кинематографияның материалдық-техникалық базасын сақтау және дамыту;
3) шетелдік фильмдерге қарағанда ұлттық фильмдерді шығаруға, олардың таралымын
көбейтуге және прокаттауға басым жағдайлар жасау;
4) кинофестивальдер және басқа да іс-шаралар өткізу;
5) халықаралық кинематографистер ұйымдарына, сондай-ақ фестивальдер мен
конкурстарға қатысу және өкілдік ету болып табылады.
3. Қазақстан Республикасындағы кино өндірісінің негізін кинематографиялық ұйымдар
құрайды.
Ескерту. 28-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2010.05.27 N 280-IV (2010.12.03 бастап
қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
28-1-бап. Ұлттық фильм
1. Фильм мынадай негіздердің жиынтығына сәйкес келсе:
1) егер фильм жоғары көркемдік деңгейде жасалып, халықтың рухани қажеттіктерін
қанағаттандыруға қабілетті болса, мемлекеттік мүдделерге, сондай-ақ Қазақстан
Республикасын кино өнері арқылы әлемдік аренада танып-білуге қызмет ететін болса;
2) фильмдерді шығару, тарату және көпшілікке көрсету (демонстрациялау) кезінде
смета бойынша жұмыстардың жалпы көлемінің кемінде жетпіс процентін Қазақстан
Республикасының аумағында тіркелген кинематографиялық ұйымдар жүзеге асыратын болса;
3) Қазақстан Республикасының азаматы және (немесе) белгіленген тәртіппен Қазақстан
Республикасының аумағында тіркелген заңды тұлға фильмнің продюсерлері болып табылса;
4) фильм түсіретін топтың құрамына кіретіндердің (режиссерлер, операторлар, дыбыс
операторлары, киім суретшілері, монтаждаушылар, басты рөлдерді орындайтын актерлер) отыз
пайыздан аспайтыны Қазақстан Республикасының азаматтары болып табылмайтын адамдар болса;
5) фильм шығарудағы шетелдік инвестициялар фильмнің сметалық құнының отыз
процентінен аспаса;
6) фильмді шығару ішінара немесе толығымен республикалық бюджет қаражаты есебінен
жүзеге асырылса, ұлттық деп танылады.
2. Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттың талаптарына сәйкес
шетелдік кинематографиялық ұйымдармен бірлесіп түсірілген фильм ұлттық деп танылуы
мүмкін.
3. Фильмді ұлттық деп тану тәртібін уәкілетті орган айқындайды.
Ескерту. Заң 28-1-баппен толықтырылды - ҚР 2010.05.27 N 280-IV (2010.12.03 бастап
қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
28-2-бап. Фильмге прокаттау куәлігін беру
1. Қазақстан Республикасында шығарылған, сондай-ақ фильмге прокаттау куәлігін алу
мақсатында Қазақстан Республикасына прокаттау және көпшілікке көрсету (демонстрациялау)
үшін әкелінген (жеткізілген) фильмдер, фестивальдерде, семинарларда, ретроспективада
және басқа да іс-шараларда демонстрациялау үшін әкелінетін (жеткізілетін) фильмдерді
қоспағанда, Фильмдердің мемлекеттік тізілімінде тіркеледі.
Бұл талап бұрынғы КСРО-ның кинематографиялық ұйымдары шығарған фильмдерге
қолданылмайды.
Фильмге прокаттау куәлігі — фильм туралы техникалық мәліметтер, фильмнің
жасаушылары, индексі мен жанры туралы ақпарат көрсетілетін, оны прокаттауға негіз
болатын құжат.
2. Фильмге прокаттау куәлігін беру уәкілетті орган бекіткен нысан бойынша жүзеге
асырылады.
3. Фильмге прокаттау куәлігін алу үшін өтініш беруші:
1) уәкілетті орган басшысының атына өтінішті;
2) өтініш берушінің фильмге немесе оны пайдалануға құқығын растайтын құжаттарды;
шет тіліндегі құжаттарға қазақ және (немесе) орыс тілдерінде нотариат куәландырған
көшірмесі қоса беріледі;
3) фильмнің аннотациясын;
4) отандық немесе бірлесіп түсірілген фильмдерде пайдаланылатын туындылар туралы
мәліметтерді ұсынуы қажет.
4. Фильмге прокаттау куәлігін алуға өтініш түскен күнінен бастап жеті жұмыс күні
ішінде қарауға жатады. Өтінішті қарау қорытындылары бойынша уәкілетті орган өтініш
берушіге фильмді прокаттау куәлігін береді.
5. Уәкілетті орган өтініш берушіге фильмді прокаттау куәлігін беруден мынадай
негіздер бойынша:
1) өтініш беруші дәйексіз немесе бұрмаланған ақпарат берсе;
2) өтініш беруші осы баптың 3-тармағының талаптарына сай келмейтін құжаттарды
табыс етсе;
3) фильмнің мазмұны Республиканың конституциялық құрылысын күштеп өзгертуді, оның
тұтастығын бұзуды, мемлекет қауіпсіздігіне нұқсан келтіруді, ұлттық араздықты қоздыруды
насихаттауға немесе үгіттеуге бағытталған жағдайда, бас тартуы мүмкін.
6. Фильмге прокаттау куәлігін беру үшін бұдан бұрын негіз болған фильм туралы
ақпараттың дәйексіздігі және (немесе) бұрмаланғандығы анықталған жағдайда, уәкілетті
орган фильмді прокаттау куәлігін сот тәртібімен кері қайтарып алуға құқылы.
Ескерту. Заң 28-2-баппен толықтырылды - ҚР 2010.05.27 N 280-IV (2011.01.01 бастап
қолданысқа енгізіледі) Заңымен, өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.07.10 N 36-V (алғашқы
ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
16.05.2014 № 203-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа
енгізіледі); 28.10.2015 № 368-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он
күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
28-3-бап. Фильмдердің индекстері
1. Қазақстан Республикасында шығарылған барлық фильмдер мен Қазақстан
Республикасының аумағына прокаттау және көпшілікке демонстрациялау мақсатымен әкелінетін
(жеткізілетін) фильмдер көрермендердің жас шегіне карай индекстеледі.
Фильмдердің мынадай индекстері белгіленеді:
1) "К" — әртүрлі жастағы көрермендерге арналған фильмдер;
2) "БА" — он екі жасқа толған балаларға көрсетуге рұқсат берілген фильмдер;
3) "Б14" — он төрт жасқа дейінгі балаларға ата-аналарымен бірге көруге ұсынылатын
фильмдер;
4) "Е16" — он алты жасқа дейінгі көрермендерге ата-аналарымен бірге көруге
ұсынылатын фильмдер;
5) "Е18" — он сегіз жастан асқан көрермендерге арналған фильмдер;
6) "НА" — жиырма бір жасқа толған көрермендерге ғана арналған фильмдер.
2. «НА» индексті фильмнің жариялы көрсетіліміне (демонстрациясына) жергiлiктi
уақытпен сағат 22-ден кейін таңғы сағат 06-ға дейiн осы мақсаттарға арналған кинозалдар
мен өзге орындарда жол берiледi.
Телеарналарда (шетелдік телеарналарды қоспағанда) «Е 18» индексті фильмдi –
жергiлiктi уақытпен сағат 22-ден кейін таңғы сағат 06-ға дейiн, «НА» индексті фильмдi
жергiлiктi уақытпен сағат нөлден таңғы сағат 06-ға дейiн көрсетуге жол берiледi.
3. Фильмге прокаттау куәлiгiн алған және (немесе) Қазақстан Республикасының
аумағында фильмдер прокатын жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалар көрермендi фильмнiң
индексi туралы хабардар етуге мiндеттi.
4. Фильмнің индексі туралы ақпарат Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын
талаптарға сәйкес көрсетілуге және тұтынушылар үшін қолжетімді болуға тиіс.
Ескерту. Заң 28-3-баппен толықтырылды - ҚР 2010.05.27 N 280-IV (2011.01.01 бастап
қолданысқа енгізіледі) Заңымен, өзгеріс енгізілді - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13
бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.01.18 N 546-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін
күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
28-4-бап. Фильмдерді прокаттау тілі
1. Қазақстан Республикасының аумағында барлық фильмді прокаттау қазақ тілінде және
басқа да тілдерде жүзеге асырылады.
2. Ұлттық фильмдерді прокаттау қазақ тілінде және қажеттігіне қарай басқа да
тілдерде жүзеге асырылуға тиіс.
3. Шетел телеарналарынан ретрансляцияланған фильмдерді қоспағанда, прокаттау
мақсатында Қазақстан Республикасының аумағына әкелiнетiн (жеткiзiлетiн) барлық
фильмдерге 2012 жылғы 1 қаңтардан бастап қазақ тiлiнде дубляж жасалуға тиiс.
Ескерту. Заң 28-4-баппен толықтырылды - ҚР 2010.05.27 N 280-IV (қолданысқа
енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен, өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.01.18 N 546-IV
(алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа
енгізіледі) Заңымен.
28-5-бап. Фильмдердің түрлері
1. Фильмдер түрлері бойынша мыналарға бөлінеді:
1) анимациялық фильм — графикалық әдістерді және бейнелеу өнері тәсілдерін,
сондай-ақ компьютерлік графика мүмкіндіктерін пайдалану жолымен қимылдар мен көріністер
жандандырыла отырып жасалатын фильм;
2) деректі фильм — режиссер операторлық өнер, монтаждық құрау құралдарымен және
басқа да құралдармен түсіндіретін өзекті оқиғалар, шындық фактілері жинақталып
көрсетілген сценарий желісінің негізінде жасалатын фильм;
3) ойын фильмі — сценарийдің негізінде жасалатын жене актер ойыны, режиссура,
операторлық өнер, қоюшы-суретшінің, композитордың және кинематография саласындағы басқа
да қатынас субъектілерінің шығармашылығы құралдарымен іске асырылатын фильм;
4) хроникалы фильм — өзекті оқиғалар мен шындық фактілері көрсетілген фильм.
2. Бейнелеуді көрсету тәсілдері бойынша фильмдер кинофильмдерге, телевизиялық
фильмдерге және бейне-фильмдерге бөлінеді.
3. Ұзақтығы алпыс минуттан кем емес фильм толық метражды болып табылады, ұзақтығы
алпыс минутқа жетпейтін фильм қысқа метражды фильм болып табылады.
Ескерту. Заң 28-5-баппен толықтырылды - ҚР 2010.05.27 N 280-IV (2010.12.03 бастап
қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
28-6-бап. Фильмдердің және киношежіренің бастапқы
материалдарын сақтау
1. Мемлекет ұлттық фильмдерді, бірлесіп түсірілген фильмдерді және киношежірені,
оның ішінде ұлттық мәдени игіліктің ажырамас бөлігі ретінде ұлттық фильмдердің және
киношежіренің бастапқы материалдарын сақтауға бағытталған іс-шаралар кешенін жүзеге
асырады.
2. Ұлттық фильмдердің бастапқы материалдары Фильмдердің мемлекеттік қорына тұрақты
сақтауға беріледі.
3. Қазақстан Республикасының аумағына көшірмесін жасау, таралымын көбейту,
прокаттау және көрсету үшін әкелінетін (жеткізілетін) бірлесіп түсірілген фильмдердің
бастапқы материалдары да Фильмдердің мемлекеттік қорына тұрақты сақтауға беріледі.
4. Фильмдердің мемлекеттік коры ұлттық фильмдердің, Қазақстан Республикасының
аумағына әкелінетін (жеткізілетін) бірлесіп түсірілген фильмдердің бастапқы
материалдарын сақтау кезінде фильмдердің бастапқы материалдарына олардың құқық иелерінің
еркін және өтеусіз қол жеткізуін қамтамасыз етеді.
5. Киношежіренің бастапқы материалдары Кино-фотоқұжаттар мен дыбыс жазбаларының
орталық мемлекеттік мұрағатына тұрақты сақтауға беріледі, ол киношежіренің бастапқы
материалдарына олардың құқық иелерінің еркін және өтеусіз қол жеткізуін қамтамасыз
етеді.
6. Негатив, контратип, бейне негативі, фонограмма негативі, эталонды көшірме,
қондыру роликтері, паспорттары мен олардың жазбалары, фильмнің бақылау көшірмесі, қайта
жазбалардың, музыканың, шулардың магнитті фонограммаларының түпнұсқасы, бейнефонограмма-
мастер, компакт-диск және фильмнің кез келген материалдық нысандағы таралымын көбейту
үшін қажетті өзге де материалдар фильмнің және киношежіренің бастапқы материалдарына
жатады.
Ескерту. Заң 28-6-баппен толықтырылды - ҚР 2010.05.27 N 280-IV (2010.12.03 бастап
қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
29-бап. Шығармашылық ұжымдар мен орындаушылардың
гастрольдік қызметі
1. Шығармашылық ұжымдар мен орындаушылардың Қазақстан Республикасының аумағындағы
гастрольдік қызметі шарт негізінде жүзеге асырылады.
2. Шетелдік гастрольдерді шығармашылық ұжымдар мен жекелеген орындаушылар
авторлық құқықтың және сабақтас құқықтардың сақталуын қамтамасыз ететін шарттар
негізінде өткізеді.
30-бап. Халық көркем шығармашылығы
1. Халық көркем шығармашылығы - халық көркем шығармашылығы шеберлерінің
шығармашылық қол еңбегі және (немесе) механикаландырылған еңбегі процесінде белгілі бір
жерде халық өнері дәстүрлерін ұжымдасып игеру және сабақтастықпен дамыту негізінде
жүзеге асырылатын халық шығармашылығы нысандарының бірі, әсемдік мақсаттағы көркем
бұйымдар жасау жөніндегі қызмет.
2. Бұйымдарды халық көркем шығармашылығы бұйымдарына жатқызу халық көркем
шығармашылығы жөніндегі көркемдік-сарапшылық кеңестердің қорытындылары негізінде жүзеге
асырылады.
3. Халық көркем шығармашылығы саласындағы қызметті жүзеге асырушы жеке және заңды
тұлғалардың құқықтары Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде көзделген
тәртіппен қорғалады.
31-бап. Мәдениет саласындағы қызметті қаржыландыру
1. Мемлекеттік мәдениет мекемелерін қаржыландыру Қазақстан Республикасының
бюджеттік заңнамасында белгіленген тәртіппен пайдаланылатын, бюджет қаражаты және
филантропиялық қызметтен және (немесе) демеушілік қызметтен және (немесе) меценаттық
қызметтен түсетін қаражат және өзге де қаражат есебінен жүзеге асырылады.
2. Мемлекеттік мәдениет мекемелерін қоспағанда, мәдениет ұйымдарын қаржыландыру
қызметтер көрсету, құрылтайшылардың қаражаты және Қазақстан Республикасының заңнамасымен
тыйым салынбаған басқа да көздер есебінен жүзеге асырылады.
3. Мәдениетті дамыту қорлары Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген
тәртіппен мемлекеттік емес қаражаттарды тартуы мүмкін.
Ескерту. 31-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2010.05.27 N 280-IV (2010.12.03 бастап
қолданысқа енгізіледі); 16.11.2015 № 403-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін
күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
6-тарау. МӘДЕНИ ҚҰНДЫЛЫҚТАР ЖӘНЕ ҰЛТТЫҚ МӘДЕНИ ИГІЛІК
32-бап. Мәдени құндылықтар
1. Мәдени құндылықтарға материалдық және материалдық емес құндылықтар жатады.
2. Материалдық мәдени құндылықтарға:
1) археологиялық олжалар;
2) өсімдіктер мен жан-жануарлардың, минералогияның, анатомияның сирек
коллекциялары мен үлгілері және палеонтология үшін қызығушылық тудыратын заттар;
3) ғылым мен техника тарихын, соғыстар мен қоғам тарихын, ұлттық мәдениет тарихын
қоса алғанда, тарихқа қатысты, сондай-ақ ұлттық ғылым, мәдениет, әдебиет пен өнер
қайраткерлерінің, ойшылдардың, ғалымдардың, ақын-жазушылар мен әртістердің өмірімен және
ірі ұлттық оқиғалармен байланысты құндылықтар;
4) жекелей немесе коллекциялардағы, айрықша қызығушылық тудыратын сирек
қолжазбалар, көне кітаптар (тарихи, көркем, ғылыми, әдеби), құжаттар және басылымдар;
5) жекелей немесе коллекциялардағы елу немесе одан көп жыл бұрын шығарылған почта
маркалары, салықтық және осы тәрізді маркалар;
6) қорытпасына немесе дайындалған металына қарамастан, Қазақстан Республикасының
ұлттық валютасының тиындарын, сондай-ақ өзге де мемлекеттердің дайындалғанына жүз жыл
болмаған тиындарын қоспағанда, тиындар, медальдар, мөрлер және басқа да коллекциялық
материалдар;
7) көне және бірегей музыкалық аспаптар;
8) дыбыс, фото, бейне, кино мұрағаттарын қоса алғанда, мұрағаттар, мұрағат қорлары
мен коллекциялар, сондай-ақ ғылыми-техникалық құжаттама;
9) тарихи-мәдени маңызы бар өнер туындылары;
10) этнографиялық, антропологиялық, этнологиялық және палеонтологиялық
материалдар;
11) айрықша тарихи және мәдени құндылығы бар, жасалғанына жүз жылдан асқан көне
заттар;
12) Қазақстан Республикасы халқының өміріндегі тарихи оқиғалармен, қоғам және
мемлекет дамуымен, ғылым мен техника тарихымен, сондай-ақ көрнекті ғылым, мемлекет,
мәдениет қайраткерлерінің өмірімен байланысты объектілер, соның ішінде музей заттары
және музей коллекциялары;
13) кез келген негіздегі және кез келген материалдан жасалған қол жұмысының
полотнолар, картиналар және суреттер түріндегі көркем құндылықтары (сызбаларды және
өнеркәсіп бұйымдарын, қолдан жасалған әшекей заттарды қоспағанда);
14) мүсін өнерінің кез келген материалдан жасалған соны туындылары;
15) бірегей гравюралар, эстамптар және литографиялар;
16) тарих және мәдениет ескерткіштерінің құрамдас бөліктері жатады.
3. Материалдық емес мәдени құндылықтарға:
1) материалдық емес мәдени мұраның жеткізгіші ретінде тілді қоса алғанда, пайымның
ауызша дәстүрлері мен нысандары;
2) орындаушылық өнерлер;
3) салттар;
4) әдет-ғұрыптар;
5) мейрамдар;
6) табиғат пен әлемге жататын білім және салттар;
7) дәстүрлі кәсіптермен байланысты білім және дағдылар жатады.
Ескерту. 32-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2010.05.27 N 280-IV (2010.12.03 бастап
қолданысқа енгізіледі); 28.10.2015 № 368-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін
күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
33-бап. Ұлттық мәдени игілік объектілерін есепке алу және
жүйелеу
1. Мәдени мұраны сақтау мақсатында:
1) осы Заңның 32-бабының 2-тармағында көрсетілген және ел тарихы мен мәдениеті
үшін ерекше маңызы бар объектілер Ұлттық мәдени игілік объектілерінің мемлекеттік
тізіліміне енгізіледі;
2) осы Заңның 32-бабының 3-тармағында көрсетілген және ел тарихы мен мәдениеті
үшін ерекше маңызы бар объектілер Материалдық емес мәдени мұра элементтерінің ұлттық
тізбесіне енгізіледі.
2. Мәдени құндылықтарды зерделеумен айналысатын жеке және заңды тұлғалар Ұлттық
мәдени игілік объектілерінің мемлекеттік тізіліміне және Материалдық емес мәдени мұра
элементтерінің ұлттық тізбесіне енгізілуге жататын объектілер туралы мәліметтерді
уәкілетті органға беруге міндетті. Жаңа объектілер мен заттардың анықталуына қарай
қажетті мәліметтері бар ақпарат ұсынылады.
Ескерту. 33-бап жаңа редакцияда - ҚР 28.10.2015 № 368-V Заңымен (алғашқы ресми
жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).
34-бап. Ұлттық-мәдени игілік объектілерінің ерекше
режимі
1. Кешенді түрде ерекше көркемдік немесе тарихи мүдделілік туғызатын
коллекцияларды немесе заттар жиынын бөлшектеуге болмайды.
Мемлекеттік тізілімге енгізілген ұлттық-мәдени игілік объектілерін уәкілетті
органның әрбір нақты объект бойынша өзі құратын сарапшы комиссиясының ұсынымы негізінде
беретін арнайы рұқсатынсыз жоюға, басқа жерге ауыстыруға, өзгертуге, түрлендіруге немесе
реставрациялауға жол берілмейді.
2. Ұлттық-мәдени игілік объектілерін тарихи, көркемдік және діни мақсатына сай
емес қандай да бір тұрғыда пайдалануға жол берілмейді. Діни-табыну ұйымдарына тиесілі
және ұлттық-мәдени игілік объектілері болып табылатын заттар олардың табынушылық мақсаты
ескеріле отырып пайдаланылуы мүмкін.
3. Ұлттық-мәдени игілік объектілерінің айрықша режимі авторлық құқық және сабақтас
құқықтар объектілеріне қолданылмайды.
4. Сәулет ескерткіштерін пайдаланудың басым құқығы мәдениет мекемелеріне тиесілі.
5. Ұлттық-мәдени игілік объектілерінің жай-күйін тиісінше ұстап тұру және сақтау
жөніндегі міндеттер оларды пайдаланушыларға немесе меншік иелеріне жүктеледі. Аталған
міндеттің сақталмауы берілген құқықты сот тәртібімен өтемді негізде алып қоюға әкеліп
соғады. Меншік иелерінің немесе пайдаланушылардың ұлттық-мәдени игілік объектілерін
күтіп-ұстауға материалдық немесе өзге де мүмкіндіктері болмаған кезде, шығыстарды
мемлекет өзіне алады.
Ұлттық-мәдени игілік объектісі меншік иесінің құқықтарын іске асыру, Қазақстан
Республикасының ұлттық-мәдени игілік объектілері сатылған жағдайда, оларды мемлекет
иеленуінің басым құқығы көзделіп, Қазақстан Республикасының заңында белгіленген
бақылаумен және тәртіппен жүзеге асырылады.
6. Мемлекет меншігіндегі ұлттық-мәдени игілік объектілері иеліктен шығаруға
жатпайды.
7. Ұлттық-мәдени игілік объектілері мен заттарын қасақана жойғаны, бұзғаны немесе
бүлдіргені үшін жеке және заңды тұлғалар Қазақстан
Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен жауаптылықта болады.
Ескерту. 34-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2011.03.01 N 414-IV (алғашқы ресми
жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
35-бап. Мәдени құндылықтарды әкету және әкелу
1. Уақытша экспозиция, гастрольдік қызмет, реставрациялау жұмыстары мен ғылыми
зерттеулер, таныстырылымдар, көрмелер және халықаралық мәдени іс-шаралар өткізу
жағдайларын, сондай-ақ осы Заңда белгіленген өзге де жағдайларды қоспағанда, осы Заңның
32-бабының 2-тармағында көрсетілген мәдени құндылықтарды Қазақстан Республикасының
шегінен тыс жерге әкетуге тыйым салынады.
2. Осы Заңның 32-бабының 2-тармағында көрсетілген, Қазақстан Республикасының
шегінен тыс жерге заңсыз әкетілген мәдени құндылықтар міндетті түрде қайтарылуға жатады.
Осы Заңның 32-бабының 2-тармағында көрсетілген, заңсыз әкетілген және Қазақстанға
қайтарылған, сондай-ақ соттың шешімі бойынша тәркіленген мәдени құндылықтар тиісті
бейіндегі республикалық маңызы бар мемлекеттік музейлерге тапсырылуға жатады.
3. Автордың Қазақстан Республикасынан тысқары жерлерге уақытша немесе тұрақты
тұруға баратынына қарамастан, өзі жасаған мәдени құндылықтарды әкетуге құқығы бар.
4. Мәдени құндылықтарды уақытша әкету қағидалары шетелдiктердiң және азаматтығы
жоқ адамдардың Қазақстан Республикасының аумағында жасаған объектiлерiне де қолданылады.
5. Егер бұл іс-әрекеттер мәдени құндылықтарды заңсыз әкетуге және әкелуге ықпал
етуі мүмкін болса, мәдени құндылықтар иелерінің аталған құндылықтарды иелену, пайдалану
және иелік ету жөніндегі құқықтарын басқа біреуге беруіне жол берілмейді.
6. Шет мемлекеттердің, шетелдік заңды және жеке тұлғалардың меншігі болып
табылатын, мәдени ынтымақтастық мақсатында Қазақстан Республикасының аумағына уақытша
әкелінген мәдени құндылықтар Қазақстан Республикасының қорғауында болады. Оларға
Қазақстан Республикасының мәдениет туралы заңнамасының күші қолданылады.
Ескерту. 35-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.07.10 N 36-V (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2015 №
368-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа
енгізіледі) Заңдарымен.
36-бап. Мәдени құндылықтарды уақытша әкету тәртібі мен
шарттары
1. Осы Заңның 32-бабының 2-тармағында көрсетілген мәдени құндылықтарды уақытша
әкетуді заттардың меншік иесі не меншік иесі оған уәкілеттік берілген тұлға облыстардың,
республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдары беретін
мәдени құндылықтарды уақытша әкету құқығына куәлік негізінде жүзеге асыруы мүмкін.
Мәдени құндылықтарды уақытша әкету құқығына куәлікті беруден бас тартуға:
1) әкетілетін мәдени құндылықтарды реставрациялау мақсатында уақытша әкету
жағдайларын қоспағанда, олардың қанағаттанарлықсыз физикалық жай-күйі;
2) мәдени құндылықтардың халықаралық және (немесе) мемлекеттік іздестіруде болуы;
3) мәдени құндылықтардың осы Заңның 35-бабының 1-тармағында көрсетілген уақытша
әкету мақсаттарына сәйкес келмеуі негіздер болып табылады.
2. Заңды тұлғалар мәдени құндылықтарды уақытша әкетуі кезінде олардың әкетілетін
заттарға меншік құқығы құжаттамамен расталуы қажет.
3. Мәдени құндылықтарды уақытша әкету, сондай-ақ олардың қайтарылуы мәдени
құндылықтарды уақытша әкету жөнiндегi сараптама комиссиясы жүзеге асыратын сараптама
негiзiнде жүзеге асырылады.
4. Алып тасталды - ҚР 2012.07.10 N 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін
күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
5. Мәдени құндылықтардың елден тысқары жерлерде болу мерзімі алты айдан асуы
мүмкін емес.
6. Алып тасталды - ҚР 2012.07.10 N 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін
күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
Ескерту. 36-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2010.06.30 N 297-IV(2010.07.01 бастап
қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 N 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін
күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2015 № 368-V (алғашқы ресми
жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі)
Заңдарымен.
7-тарау. МӘДЕНИЕТ САЛАСЫНДАҒЫ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ
37-бап. Мәдениет саласындағы халықаралық ынтымақтастық
Шығармашылық ұжымдарды, мамандарды, мәдени құндылықтарды және мәдениет саласындағы
қызмет нәтижелерін, сондай-ақ мәдениеттің түрлі салаларындағы ұйымдастырушылық қызмет
тәжірибесін алмасуды қоса алғанда, Қазақстан Республикасы мәдениет саласындағы
халықаралық ынтымақтастықтың дамуына ықпал етеді.
38-бап. Мәдениет саласындағы халықаралық ұйымдарға
қатысу
1. Қазақстан Республикасының аумағында Қазақстан Республикасының
азаматтық заңнамасына сәйкес халықаралық коммерциялық емес мәдени бірлестіктердің
филиалдары, өкілдіктері құрылуы мүмкін.
2. Мәдениет ұйымдарының Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріне сәйкес
және өздерінің құрылтай құжаттарында айқындалатын тәртіппен осы баптың 1-тармағында
аталған бірлестіктерге кіруге, сондай-ақ алынатын қайырымдылық көмекке билік етуге
құқығы бар.
Ескерту. 38-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2010.05.27 N 280-IV (2010.12.03 бастап
қолданысқа енгізіледі); 16.11.2015 № 403-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін
күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
8-тарау. ҚОРЫТЫНДЫ ЕРЕЖЕЛЕР
39-бап. Мәдениет саласындағы заңнаманың бұзылғаны үшін
жауаптылық
Қазақстан Республикасының мәдениет туралы заңнамасын бұзу Қазақстан
Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылыққа әкеп соғады.
40-бап. Осы Заңды қолданысқа енгізу тәртібі
1. Осы Заң ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.
2. "Мәдениет туралы" 1996 жылғы 24 желтоқсандағы Қазақстан
Республикасы Заңының (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 1996 ж. N 22, 406-
құжат) күші жойылды деп танылсын.
Қазақстан Республикасының
Президенті
© 2012. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің "Республикалық құқықтық ақпарат орталығы" ШЖҚ
РМК
О культуре
Закон Республики Казахстан от 15 декабря 2006 года № 207
Вниманию пользователей!
Для удобства пользования РЦПИ создано оглавление.
Настоящий Закон регулирует общественные отношения в сфере создания, возрождения,
сохранения, развития, распространения и использования культуры в Республике Казахстан и
определяет правовые, экономические, социальные и организационные основы государственной
политики в области культуры.
Глава 1. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ Статья 1. Основные понятия, используемые в настоящем
Законе
В настоящем Законе используются следующие основные понятия:
1) обязательный бесплатный экземпляр издания - подлежащий передаче производителями
в национальные библиотеки в целях сохранения культурного наследия народа Казахстана
экземпляр издания (текстовые, нотные, электронные, картографические, изоиздания),
прошедшего редакционно-издательскую обработку, имеющего выходные данные;
1-1) кинематографическая организация - юридическое лицо, основными видами
деятельности которого являются: производство фильма и (или) кинолетописи, прокат фильма,
показ фильма, восстановление фильма, техническое обслуживание кинозала, изготовление
киноматериалов, выполнение работ и оказание услуг по производству фильма,
образовательная, научная, исследовательская, издательская, рекламно-пропагандистская
деятельность в области кинематографии, хранение фильма, исходных материалов фильма и
(или) кинолетописи;
1-2) кинолетопись - съемки документальных сюжетов, отражающих характерные
(преимущественно уходящие) особенности времени, места, обстоятельств и рассчитанных в
перспективе на производство фильма;
1-3) художественные ценности - произведения культуры, литературы и искусства,
созданные в результате творческой деятельности;
2) отраслевая система поощрения - форма морального стимулирования работников
культуры, литературы и искусства за вклад в развитие отрасли;
2-1) нематериальное культурное наследие Республики Казахстан – обычаи, формы
представления и выражения, знания и навыки, а также связанные с ними инструменты,
предметы, передаваемые из поколения в поколение и являющиеся нематериальной культурной
ценностью;
3) культурное наследие народа Республики Казахстан - совокупность культурных
ценностей, имеющих государственное значение, исключительно принадлежащих Республике
Казахстан без права их передачи иным государствам;
3-1) общественно значимая литература – актуальные произведения, направленные на
повышение духовно-образовательного и интеллектуально-культурного потенциала общества;
3-2) охрана нематериального культурного наследия – принятие мер с целью
обеспечения жизнеспособности нематериального культурного наследия, включая его
идентификацию, документирование, исследование, сохранение, защиту, популяризацию,
повышение роли, а также возрождение;
3-3) Национальный перечень элементов нематериального культурного наследия –
перечень культурных ценностей нематериального культурного наследия народа Казахстана;
4) культура - совокупность материальных и духовных ценностей, созданных и
создаваемых человечеством и направленных на гармоничное развитие личности, воспитание
патриотизма и удовлетворение эстетических потребностей и интересов граждан Республики
Казахстан;
5) работник культуры - физическое лицо, профессиональная деятельность которого
связана с сохранением, развитием, распространением, использованием культурных ценностей
и приобщением к ним граждан;
6) социально значимые мероприятия в области культуры – мероприятия по проведению
памятных и юбилейных дат, дней культуры, фестивалей, смотров, конкурсов, выставок и
увековечению памяти видных деятелей государства на международном, республиканском и
местном уровнях;
7) деятельность в области культуры – деятельность государственных органов,
юридических лиц и граждан, в том числе в сфере благотворительности, по созданию,
возрождению, сохранению, развитию, распространению и использованию культурных ценностей,
а также приобщению к ним граждан;
8) государственная политика в области культуры - комплекс мер, принимаемых
государственными органами, направленных на создание, возрождение, сохранение, развитие,
распространение и использование культурных и духовных ценностей;
9) уполномоченный орган в области культуры (далее – уполномоченный орган) –
центральный исполнительный орган, осуществляющий руководство и межотраслевую координацию
в области культуры;
10) организации культуры - юридические лица, созданные в соответствии с
законодательством Республики Казахстан, основным предметом деятельности которых является
осуществление деятельности в области культуры;
11) аттестация работников государственных организаций культуры - процедура,
проводимая в целях определения соответствия уровня квалификации работников
государственных организаций культуры квалификационным требованиям;
12) культурные ценности – материальные и нематериальные ценности светского и
религиозного характера, имеющие историческое, художественное, научное или иное
культурное значение;
13) субъекты культурной деятельности – государственные органы, местные
исполнительные органы, физические и юридические лица, участвующие в деятельности в
области культуры;
13-1) музейный фонд – совокупность культурных ценностей, находящихся в фондах
государственных музеев, музеев-заповедников и других государственных организаций и
принадлежащих Республике Казахстан;
13-2) зрелищные культурно-массовые мероприятия – мероприятия, направленные на
музыкально-эстетическое воспитание населения, удовлетворение его духовных и эстетических
запросов, проводимые в местах, предназначенных для проведения зрелищных культурно-
массовых мероприятий, предполагающие одновременное нахождение на этих мероприятиях
двухсот и более зрителей;
13-3) места для проведения зрелищных культурно-массовых мероприятий – объекты и
сооружения, приспособленные для проведения зрелищных культурно-массовых мероприятий, а
также иные не предназначенные специально для этих целей места (стадионы, дворцы спорта,
ипподромы, зоны отдыха, парки, скверы, площади, улицы);
13-4) время проведения зрелищных культурно-массовых мероприятий – время с момента
входа (прихода) первого зрителя в места проведения зрелищных культурно-массовых
мероприятий до окончания мероприятий и выхода (ухода) последнего зрителя из этих мест;
13-5) организатор зрелищного культурно-массового мероприятия – физическое или
юридическое лицо, по инициативе которого проводится зрелищное культурно-массовое
мероприятие;
14) национальное культурное достояние – материальные культурные ценности, имеющие
особое значение для истории и культуры страны и включенные в Государственный реестр
объектов национального культурного достояния;
15) особый режим объектов национального культурного достояния - меры, принимаемые
государством по сохранению, содержанию, восстановлению, охране и использованию объектов
историко-культурного наследия;
16) Государственный реестр объектов национального культурного достояния -
перечень национального культурного достояния, имеющий особое значение для истории и
культуры страны (далее - Государственный реестр);
16-1) фильм - аудиовизуальное произведение, созданное в любой форме и различных
жанрах на основе творческого замысла, состоящее из изображения, звукового сопровождения,
зафиксированных на кинопленке, магнитной пленке или на иных видах носителей и
соединенных в тематическое целое последовательно связанных между собой кадров, и
предназначенное для восприятия с помощью соответствующих технических средств;
16-2) дублирование фильма - творческая и производственная деятельность, состоящая
в синхронном воссоздании языковой части звукового ряда фильма на другом языке путем
перевода, который отвечает слоговой артикуляции действующих лиц;
16-3) Государственный фонд фильмов - юридическое лицо, определяемое Правительством
Республики Казахстан, осуществляющее хранение национальных фильмов, фильмов совместного
производства, а также их исходных материалов;
16-4) Государственный реестр фильмов - перечень фильмов, прокат и публичный показ
(демонстрация) которых осуществляются на территории Республики Казахстан;
16-5) прокат фильма - распространение фильма способами, не запрещенными законами
Республики Казахстан, в целях публичного показа (демонстрации), распространения на
телеканалах (за исключением иностранных телеканалов), сдачи в аренду, а также
реализации;
16-6) тиражирование фильма - изготовление одной или более копий фильма (тираж) на
любом виде носителя и в формате оригинала в целях распространения;
16-7) производство фильма - процесс реализации творческого замысла автора, в
результате которого создается аудиовизуальное произведение;
17) творческий работник - физическое лицо, чья профессиональная или любительская
творческая деятельность направлена на создание художественных ценностей, воспроизведение
или интерпретацию (перевод) произведения литературы и искусства;
18) творческая деятельность - деятельность, направленная на создание
художественных ценностей или интерпретацию (перевод) произведений литературы и искусства
в любой форме и любым способом;
19) творческий союз - общественное объединение профессиональных творческих
работников одного или нескольких жанров культуры, создаваемое на основе их
индивидуального членства.
Сноска. Статья 1 с изменениями, внесенными законами РК от 27.05.2010 № 280-IV
(вводится в действие с 03.12.2010); от 18.01.2012 № 546-IV (вводится в действие по
истечении тридцати календарных дней после его первого официального опубликования); от
13.06.2013 № 102-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его
первого официального опубликования); от 28.10.2015 № 368-V (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от
16.11.2015 № 403-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня
его первого официального опубликования); от 22.01.2016 № 446-V (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
Статья 2. Законодательство Республики Казахстан
о культуре
1. Законодательство Республики Казахстан о культуре основывается на Конституции
Республики Казахстан, состоит из настоящего Закона и иных нормативных правовых актов
Республики Казахстан.
2. Если международным договором, ратифицированным Республикой Казахстан,
установлены иные правила, чем те, которые содержатся в настоящем Законе, то применяются
правила международного договора.
Статья 3. Принципы государственной политики в области
культуры
Основными принципами государственной политики Республики Казахстан в области
культуры являются:
1) государственная поддержка культуры, сохранение и развитие культурного наследия
народа Казахстана;
2) обеспечение прав и свобод граждан Республики Казахстан в области культуры;
3) исключен Законом РК от 27.05.2010 № 280-IV (вводится в действие с 03.12.2010);
4) охрана исторического и культурного наследия и обеспечение преемственности в их
развитии;
5) развитие культурных связей с соотечественниками, проживающими за рубежом, как
одного из факторов сохранения целостности и взаимообогащения казахской национальной
культуры;
6) создание правовых гарантий для сохранения исторического наследия казахского
народа и этнических диаспор, развития и воспроизводства творческого потенциала общества;
7) исключен Законом РК от 27.05.2010 № 280-IV (вводится в действие с 03.12.2010);
8) исключен Законом РК от 27.05.2010 № 280-IV (вводится в действие с 03.12.2010);
9) формирование конкурентной среды между субъектами культурной деятельности;
10) обеспечение интеграции культуры народа Казахстана в мировое культурное
пространство.
Сноска. Статья 3 с изменениями, внесенными Законом РК от 27.05.2010 № 280-IV
(вводится в действие с 03.12.2010).
Статья 4. Основные задачи государства в области культуры
Основными задачами государства в области культуры являются:
1) реализация государственной политики в области культуры;
2) принятие мер, направленных на возрождение, сохранение, развитие и
распространение культуры народа Республики Казахстан;
3) создание условий для патриотического и эстетического воспитания граждан путем
приобщения к ценностям национальной и мировой культуры;
4) обеспечение свободного доступа к культурным ценностям;
5) установление минимальных государственных стандартов культурного обслуживания
населения;
6) обеспечение развития инфраструктуры и укрепление материально-технической базы
государственных организаций культуры;
7) обеспечение поддержки талантливых личностей;
8) принятие мер по недопущению в области культуры пропаганды или агитации
насильственного изменения конституционного строя, нарушения целостности Республики
Казахстан, подрыва безопасности государства, войны, социального, расового,
национального, религиозного, сословного и родового превосходства, а также культа
жестокости и насилия;
9) препятствие незаконному вывозу и ввозу, незаконной передаче правомочий
собственника на культурные ценности, принятие мер к их возврату из любого незаконного
владения;
10) создание условий для международного сотрудничества в области культуры;
11) обеспечение реализации прав граждан на охрану и развитие национальной и
культурной самобытности, включая свободу участия в национально-культурных объединениях,
создание организаций культуры, участие в расширении культурных связей с
соотечественниками за рубежом в соответствии с законами Республики Казахстан.
Сноска. Статья 4 с изменениями, внесенными Законом РК от 27.05.2010 № 280-IV
(вводится в действие с 03.12.2010).
Глава 2. ГОСУДАРСТВЕННОЕ УПРАВЛЕНИЕ В ОБЛАСТИ КУЛЬТУРЫ
Статья 5. Государственное управление деятельности в
области культуры
1. Государственное управление в области культуры осуществляется Президентом
Республики Казахстан, Правительством Республики Казахстан, уполномоченным органом и
местными исполнительными органами.
2. Государственные органы в пределах своей компетенции участвуют в реализации
государственной политики в области культуры.
Сноска. Статья 5 с изменением, внесенным Законом РК от 05.07.2011 № 452-
IV (вводится в действие с 13.10.2011).
Статья 6. Компетенция Правительства Республики Казахстан
Правительство Республики Казахстан:
1) разрабатывает основные направления и обеспечивает реализацию государственной
политики в области культуры, а также международных культурных связей;
2) исключен Законом РК от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении
десяти календарных дней после его первого официального опубликования);
3) издает нормативные правовые акты, регламентирующие деятельность в области
культуры;
4) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении
десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
5) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении
десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
6) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении
десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
7) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении
десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
8) принимает решение по созданию, реорганизации и ликвидации государственных
организаций культуры;
9) исключен Законом РК от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении
десяти календарных дней после его первого официального опубликования);
10) устанавливает порядок и правила присуждения государственных стипендий в
области культуры;
11) представляет на утверждение Президента Республики Казахстан порядок и условия
присвоения статуса "Национальный" государственным организациям культуры, отдельным
профессиональным художественным, творческим коллективам;
12) исключен Законом РК от 10.07.2012 № 36-V(вводится в действие по истечении
десяти календарных дней после его первого официального опубликования);
13) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении
десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
14) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении
десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
15) выполняет иные функции, возложенные на него Конституцией, законами Республики
Казахстан и актами Президента Республики Казахстан.
Сноска. Статья 6 с изменениями, внесенными законами РК от 27.05.2010 № 280-IV
(вводится в действие с 03.12.2010); от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с
13.10.2011); от 10.07.2012 № 36-V(вводится в действие по истечении десяти календарных
дней после его первого официального опубликования); от 03.07.2013 № 124-V (вводится в
действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального
опубликования); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти
календарных дней после дня его первого официального опубликования).
Статья 7. Компетенция уполномоченного органа
Уполномоченный орган:
1) создает условия для развития культуры народа Республики Казахстан;
1-1) осуществляет координацию и методическое руководство местных исполнительных
органов в области культуры;
2) разрабатывает, утверждает и реализует научные программы в области культуры;
3) в пределах своей компетенции разрабатывает, утверждает нормативные правовые
акты по вопросам культуры;
4) исключен Законом РК от 13.01.2014 № 159-V (вводится в действие по истечении
десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
5) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении
десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
6) организует на территории Республики Казахстан мероприятия по учету, охране,
консервации, реставрации и использованию культурных ценностей, а также по увековечению
памяти видных деятелей культуры страны;
6-1) ведет Государственный реестр объектов национального культурного достояния и
Национальный перечень элементов нематериального культурного наследия;
7) поддерживает и координирует деятельность государственных организаций культуры
республиканского значения по развитию театрального, музыкального искусства,
кинематографии, библиотечного и музейного дела, обеспечивает деятельность
республиканских государственных учреждений в области культуры;
8) вносит предложения по созданию, реорганизации и ликвидации государственных
организаций культуры;
9) осуществляет проведение социально значимых мероприятий в области культуры;
9-1) формирует, размещает и контролирует издание общественно значимой литературы
на республиканском уровне, а также создание национальных фильмов;
9-2) разрабатывает и утверждает правила издания общественно значимой литературы;
10) вносит предложения о присвоении деятелям культуры и искусства почетных званий
и государственных наград Республики Казахстан, награждении творческих коллективов в
порядке, установленном законодательством Республики Казахстан;
10-1) исключен Законом РК от 13.06.2013 № 102-V (вводится в действие по истечении
десяти календарных дней после его первого официального опубликования);
11) разрабатывает и утверждает отраслевую систему поощрения;
11-1) разрабатывает и утверждает порядок и условия присвоения статуса
«Академический» государственным организациям культуры, отдельным профессиональным
художественным и творческим коллективам;
12) учреждает национальные (республиканские) и международные конкурсы и
фестивали, премии и призы в различных сферах творческой деятельности;
12-1) разрабатывает и утверждает типовые правила проведения республиканских
конкурсов и фестивалей;
13) исключен Законом РК от 13.06.2013 № 102-V (вводится в действие по истечении
десяти календарных дней после его первого официального опубликования).
14) разрабатывает и утверждает типовые квалификационные требования к категориям
работников государственных организаций культуры;
15) утверждает правила аттестации работников государственных организаций культуры;
15-1) разрабатывает и утверждает правила оказания платных видов деятельности по
реализации товаров, работ, услуг государственными библиотеками, государственными музеями
и музеями-заповедниками и расходования ими денег от реализации товаров, работ, услуг;
16) проводит аттестацию республиканских организаций культуры;
17) организует систему переподготовки и повышения квалификации всех категорий
работников культуры;
18) осуществляет и координирует деятельность в сфере международного культурного
сотрудничества;
18-1) по предложению государственных органов, местных исполнительных органов,
физических и юридических лиц направляет заявки о включении в Репрезентативный список
нематериального культурного наследия человечества и список нематериального культурного
наследия, нуждающегося в срочной охране ЮНЕСКО, элементов нематериального культурного
наследия народа Казахстана;
19) исключен Законом РК от 10.07.2012 № 36-V(вводится в действие по истечении
десяти календарных дней после его первого официального опубликования);
20) утверждает порядок формирования и содержания музейного фонда Республики
Казахстан;
21) создает отраслевые художественные советы и утверждает положения о них;
21-1) разрабатывает и утверждает правила ведения Государственного реестра объектов
национального культурного достояния и Национального перечня элементов нематериального
культурного наследия;
22) исключен Законом РК от 10.07.2012 № 36-V(вводится в действие по истечении
десяти календарных дней после его первого официального опубликования);
23) утверждает типовое положение об экспертной комиссии по временному вывозу
культурных ценностей;
23-1) разрабатывает и утверждает правила выдачи свидетельства на право временного
вывоза культурных ценностей;
23-2) утверждает минимальные государственные нормативы сети организаций культуры и
типовые штаты государственных организаций культуры областного, города республиканского
значения, столицы, районного, городов областного значения, сельского уровней;
23-3) разрабатывает и утверждает порядок выдачи прокатного удостоверения на фильм;
23-4) по согласованию с уполномоченным органом в области образования разрабатывает
и утверждает правила деятельности организаций образования в сфере культуры и искусства;
23-5) согласовывает с уполномоченным органом в области образования типовые учебные
планы и учебные программы всех уровней образования в области культуры и искусства;
23-6) участвует в формировании государственного образовательного заказа на
подготовку специалистов с высшим и послевузовским образованием, а также с техническим и
профессиональным, послесредним образованием в организациях образования в сфере культуры
и искусства, финансируемых из республиканского бюджета;
24) исключен Законом РК от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении
десяти календарных дней после его первого официального опубликования);
25) в пределах своей компетенции координирует деятельность организаций культуры
республики (сельских, поселковых, районных, городских, областных, республиканских),
осуществляет взаимодействие с творческими союзами и другими организациями независимо от
форм собственности по вопросам культуры;
26) осуществляет комплекс мероприятий, направленных на поиск и поддержку
талантливой молодежи и перспективных творческих коллективов;
27) координирует репертуарную политику в сфере музыкального и театрального
искусства;
28) разрабатывает и утверждает положение и порядок присвоения звания "Народный"
(образцовый) коллективам художественной самодеятельности;
29) создает экспертную комиссию по особому режиму объектов национального
культурного достояния;
30) содействует развитию культурных связей с соотечественниками;
Примечание РЦПИ!
Подпункт 31) вводится в действие с 01.01.2011 (см. ст. 2 Закона РК от 27.05.2010 №
280-IV).
31) ведет Государственный реестр фильмов;
Примечание РЦПИ!
Подпункт 32) вводится в действие с 01.01.2011 (см. ст. 2 Закона РК от 27.05.2010 №
280-IV).
32) выдает прокатные удостоверения на фильмы и отзывает их в судебном порядке;
33) рассматривает предложения руководителей республиканских государственных
организаций культуры, а также руководителей местных исполнительных органов областей,
города республиканского значения, столицы о присвоении статуса "Академический"
государственным организациям культуры и отдельным профессиональным художественным,
творческим коллективам и вносит предложения Правительству Республики Казахстан о
присвоении статуса "Академический" государственным организациям культуры и отдельным
профессиональным художественным, творческим коллективам;
34) вносит предложения Правительству Республики Казахстан о присвоении статуса
"Национальный" государственным организациям культуры и отдельным профессиональным
художественным, творческим коллективам;
35) разрабатывает и утверждает критерии определения индекса фильма;
35-1) согласовывает либо отказывает в согласовании обозначений, являющихся
достоянием истории и культуры Республики Казахстан, для использования их в качестве
товарного знака, знака обслуживания, наименований мест происхождения товаров в
соответствии с запросом уполномоченного государственного органа в сфере охраны товарных
знаков, знаков обслуживания, наименований мест происхождения товаров;
35-2) разрабатывает и утверждает правила создания фондово-закупочной (фондово-
отборочной) комиссии в государственных музеях;
35-3) разрабатывает и утверждает инструкцию по учету, передаче и списанию
сценическо-постановочных средств государственных театров и концертно-зрелищных
организаций;
35-4) разрабатывает и утверждает инструкцию по учету, хранению, использованию и
списанию музейных предметов музейного фонда Республики Казахстан;
35-5) разрабатывает и утверждает инструкцию по учету и списанию библиотечного
фонда государственных библиотек;
35-6) разрабатывает и утверждает правила формирования, сохранения и использования
библиотечного фонда государственных библиотек;
35-7) разрабатывает правила выплаты субсидий государственным театрам, концертным
организациям, культурно-досуговым организациям, музеям и циркам и утверждает их по
согласованию с центральным уполномоченным органом по государственному планированию и
центральным уполномоченным органом по бюджетному планированию;
36) осуществляет иные функции, предусмотренные настоящим Законом, иными законами
Республики Казахстан, актами Президента и Правительства Республики Казахстан.
Сноска. Статья 7 с изменениями, внесенными законами РК от 27.05.2010 № 280-IV
(вводится в действие с 03.12.2010); от 12.01.2012 № 537-IV(вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от
10.07.2012 № 36-V(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его
первого официального опубликования); от 13.06.2013 № 102-V (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от
03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его
первого официального опубликования); от 13.01.2014 № 159-V (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от
29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня
его первого официального опубликования); от 28.10.2015 № 368-V (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
Статья 8. Компетенция местного исполнительного органа
области, города республиканского значения и
столицы
Сноска. Заголовок статьи 8 с изменением, внесенным Законом РК от 27.05.2010 № 280-
IV (вводится в действие с 03.12.2010).
Местный исполнительный орган области, города республиканского значения и столицы:
1) исключен Законом РК от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении
десяти календарных дней после его первого официального опубликования);
1-1) реализует государственную политику в области культуры;
2) создает, реорганизует, ликвидирует государственные организации культуры
области, города республиканского значения и столицы в сфере театрального, музыкального и
киноискусства, культурно-досуговой деятельности, библиотечного и музейного дела, а также
осуществляет координацию их деятельности;
3) поддерживает и координирует деятельность государственных организаций культуры
области, города республиканского значения, столицы по развитию театрального, циркового,
музыкального и киноискусства, культурно-досуговой деятельности и народного творчества,
библиотечного и музейного дела, обеспечивает деятельность учреждений области, города
республиканского значения и столицы в области культуры;
4) организует проведение областных (региональных) смотров, фестивалей и конкурсов
в различных сферах творческой деятельности;
4-1) вправе организовывать проведение республиканских конкурсов и фестивалей в
различных сферах творческой деятельности по согласованию с уполномоченным органом;
5) организует работу по учету, охране, консервации и реставрации, а также
использованию культурных ценностей области, города республиканского значения, столицы,
увековечению памяти видных деятелей культуры страны;
6) создает экспертную комиссию по временному вывозу культурных ценностей и
утверждает положение о ней;
7) осуществляет мониторинг деятельности организаций культуры, расположенных на
соответствующей территории, и предоставляет в уполномоченный орган информацию, а также
статистические отчеты установленной формы;
8) осуществляет проведение зрелищных культурно-массовых мероприятий на уровне
области, города республиканского значения и столицы;
9) проводит аттестацию государственных организаций культуры области, города
республиканского значения и столицы;
10) в пределах своей компетенции осуществляет управление коммунальной
собственностью в области культуры;
10-1) назначает руководителя управления культуры области, города республиканского
значения и столицы по согласованию с уполномоченным органом;
11) выступает заказчиком по строительству, реконструкции и ремонту объектов
культурного назначения области, города республиканского значения и столицы;
12) организует работу по сохранению историко-культурного наследия, содействует
развитию исторических, национальных и культурных традиций и обычаев;
13) исключен Законом РК от 10.07.2012 № 36-V(вводится в действие по истечении
десяти календарных дней после его первого официального опубликования);
13-1) выдает свидетельство на право временного вывоза культурных ценностей;
14) присваивает одной из государственных библиотек области, города
республиканского значения, столицы статус "Центральная";
14-1) осуществляет комплекс мероприятий, направленных на поиск и поддержку
талантливой молодежи и перспективных творческих коллективов;
14-2) осуществляет проведение социально значимых мероприятий в области культуры;
14-3) обеспечивает соблюдение особого режима объектов национального культурного
достояния;
15) осуществляет в интересах местного государственного управления иные полномочия,
возлагаемые на местные исполнительные органы законодательством Республики Казахстан.
Сноска. Статья 8 с изменениями, внесенными законами РК от 19.03.2010 № 258-IV; от
27.05.2010 № 280-IV (вводится в действие с 03.12.2010); от 05.07.2011 № 452-IV (вводится
в действие с 13.10.2011); от 10.07.2012 № 36-V(вводится в действие по истечении десяти
календарных дней после его первого официального опубликования); от 13.06.2013 № 102-V
(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального
опубликования); от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти
календарных дней после его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V
(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого
официального опубликования); от 28.10.2015 № 368-V (вводится в действие по истечении
десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
Статья 9. Компетенция местного исполнительного органа
района, города областного значения
Сноска. Заголовок статьи 9 с изменением, внесенным Законом РК от 27.05.2010 № 280-
IV (вводится в действие с 03.12.2010).
Местный исполнительный орган района, города областного значения:
1) создает государственные организации культуры района, города областного
значения в сфере театрального, музыкального и киноискусства, библиотечного и музейного
дела, культурно-досуговой работы, а также осуществляет поддержку и координацию их
деятельности;
2) организует работу по учету, охране и использованию культурных ценностей;
3) осуществляет проведение зрелищных культурно-массовых мероприятий района,
города областного значения, а также смотров, фестивалей и конкурсов среди любительских
творческих объединений;
4) исключен Законом РК от 27.05.2010 № 280-IV (вводится в действие с 03.12.2010);
5) проводит аттестацию государственных организаций культуры района, города
областного значения;
6) в пределах своей компетенции осуществляет управление коммунальной
собственностью в области культуры;
7) выступает заказчиком по строительству, реконструкции и ремонту объектов
культурного назначения района, города областного значения;
8) поддерживает и оказывает содействие в материально-техническом обеспечении
государственных организаций культуры;
9) присваивает одной из государственных библиотек района, города областного
значения статус "Центральная";
10) осуществляет в интересах местного государственного управления иные полномочия,
возлагаемые на местные исполнительные органы законодательством Республики Казахстан.
Сноска. Статья 9 с изменениями, внесенными законами РК от 27.05.2010 № 280-IV
(вводится в действие с 03.12.2010); от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с
13.10.2011); от 28.10.2015 № 368-V (вводится в действие по истечении десяти календарных
дней после дня его первого официального опубликования).
Статья 9-1. Порядок организации проведения зрелищных
культурно-массовых мероприятий
1. Места для проведения зрелищных культурно-массовых мероприятий должны
соответствовать санитарно-эпидемиологическим требованиям и требованиям пожарной
безопасности.
2. Инструкция по обеспечению безопасности проведения спортивных и спортивно-
массовых, зрелищных культурно-массовых мероприятий утверждается совместным приказом
органов внутренних дел и уполномоченного органа в области культуры, физической культуры
и спорта.
3. Для организации и проведения зрелищных культурно-массовых мероприятий местными
исполнительными органами создаются организационные комитеты, которые координируют
деятельность организаций, задействованных в подготовке и проведении этих мероприятий.
4. В случае обнаружения нарушений требований правил эксплуатации сооружений, мест
для проведения зрелищных культурно-массовых мероприятий и пожарной безопасности,
осложняющих обеспечение безопасности физических лиц и участников, в том числе в части
ветхости несущих конструкций трибун, размещения в подтрибунных помещениях горюче-опасных
веществ и материалов, отсутствия аварийного освещения и путей эвакуации, отсутствия или
неисправности средств противопожарной защиты, а также нарушений правил монтажа и
эксплуатации электрооборудования, могущих привести к возникновению пожара, санитарно-
эпидемиологических требований, условий безопасности участников и зрителей в местах
проведения зрелищных культурно-массовых мероприятий местные исполнительные органы по
представлению, вносимому органами внутренних дел либо государственным органом в сфере
санитарно-эпидемиологического благополучия населения, запрещают проведение таких
мероприятий до устранения выявленных нарушений условий безопасности.
5. Организаторы зрелищных культурно-массовых мероприятий обязаны:
1) создавать условия для безопасности физических лиц, сохранности мест для
проведения зрелищных культурно-массовых мероприятий, в том числе находящегося в них
имущества, а также содействовать органам внутренних дел в обеспечении общественного
порядка;
2) обеспечивать восстановление благоустройства территории, граничащей с местами
проведения зрелищных культурно-массовых мероприятий, в случае его нарушения;
3) информировать местные исполнительные органы о предполагаемом количестве
зрителей не позднее десяти календарных дней до дня проведения мероприятия, за один
календарный день – о количестве проданных билетов, выданных пропусков, в том числе на
транспортные средства, а также мест парковок для специальной техники органов внутренних
дел и здравоохранения, транспортных средств инвалидов;
4) размещать в местах проведения зрелищных культурно-массовых мероприятий правила
поведения зрителей.
6. Вред, причиненный физическим и юридическим лицам во время проведения зрелищных
культурно-массовых мероприятий, возмещается в соответствии с гражданским
законодательством Республики Казахстан.
Сноска. Закон дополнен статьей 9-1 в соответствии с Законом РК от 29.12.2010 №
372-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого
официального опубликования); в редакции Закона РК от 22.01.2016 № 446-V (вводится в
действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального
опубликования).
Глава 3. ПРАВА И ОБЯЗАННОСТИ ГРАЖДАН В ОБЛАСТИ КУЛЬТУРЫ
Статья 10. Права граждан на творческую деятельность
в области культуры
1. Граждане имеют право на творческую деятельность в соответствии со своими
способностями путем самостоятельного выбора сферы их приложения, форм реализации и
получения профессионального образования.
Занятие творческой деятельностью может осуществляться как на профессиональной,
так и на непрофессиональной (любительской) основе.
2. Гражданам обеспечивается право на приобщение к культурным ценностям.
Ограничение этого права может определяться только особым режимом объектов национального
культурного достояния.
3. Профессиональные и непрофессиональные (любительские) творческие работники
равноправны в области прав на интеллектуальную собственность, свободу распоряжения
результатами своего труда, поддержку государства.
Профессиональная и непрофессиональная (любительская) творческая деятельность
граждан осуществляется на коллективной или индивидуальной основе.
4. Каждый гражданин имеет право быть собственником культурных ценностей.
Приобретение, пользование и распоряжение частной собственностью регулируются законами
Республики Казахстан.
5. Каждый гражданин в соответствии с законодательством Республики Казахстан
имеет право вывозить за рубеж и организовывать выставки или иными путями представлять и
реализовывать свою творческую деятельность.
Сноска. Статья 10 с изменением, внесенным Законом РК от 27.05.2010 № 280-IV
(вводится в действие с 03.12.2010).
Статья 11. Права и обязанности физических лиц в области
культуры
1. Физические лица имеют право использовать при проведении зрелищных культурно-
массовых мероприятий различную символику и иные средства публичного выражения
индивидуального мнения, не запрещенные законодательством Республики Казахстан.
2. Физические лица обязаны:
1) соблюдать требования законодательства Республики Казахстан в области культуры;
2) заботиться о сохранении культурных ценностей;
3) уважать национальную культуру, обычаи, традиции казахского народа и этнических
групп, государственный язык и другие языки;
4) соблюдать общественный порядок в местах проведения зрелищных культурно-массовых
мероприятий и иных мероприятий в области культуры;
5) не допускать действий, провоцирующих нарушение общественного порядка, не
предпринимать противоправных акций, создающих опасность для окружающих в местах
проведения зрелищных культурно-массовых мероприятий.
3. Физическим лицам запрещается:
1) проносить в места проведения зрелищных культурно-массовых мероприятий
алкогольную продукцию, продукцию в металлической, стеклянной таре, пиротехнические
изделия и иные предметы, использование которых может представлять угрозу жизни и
здоровью людей либо причинить материальный ущерб физическим и юридическим лицам;
2) выбрасывать любые предметы, представляющие угрозу жизни и здоровью людей, на
сцены, арены, подмостки, в оркестровые ямы, а также в места нахождения зрителей во время
проведения зрелищных культурно-массовых мероприятий;
3) самовольно выходить за пределы ограждений и оцеплений, турникетов во время
проведения зрелищных культурно-массовых мероприятий;
4) использовать плакаты, эмблемы, транспаранты и иные визуальные предметы,
направленные на разжигание социальной, расовой, национальной, религиозной, сословной и
родовой розни, а равно ущемляющие права физических лиц во время проведения зрелищных
культурно-массовых мероприятий.
Сноска. Статья 11 в редакции Закона РК от 22.01.2016 № 446-V (вводится в действие
по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
Статья 12. Обязанности государства по обеспечению прав
граждан на деятельность в области культуры
1. Государство гарантирует гражданам право на деятельность в области культуры
путем обеспечения права на участие в культурной жизни, доступа к культурным ценностям,
получения образования по специальностям культуры и искусства.
2. Государственные органы способствуют пропаганде культурного наследия народа
Республики Казахстан в средствах массовой информации и организациях культуры.
Статья 12-1. Минимальные социальные стандарты в сфере культуры
Минимальный социальный стандарт обеспечения доступности услуг государственных
организаций культуры и минимальный социальный стандарт обеспечения доступа инвалидов к
культурно-зрелищным мероприятиям, проводимым государственными организациями культуры,
являются минимальными социальными стандартами в сфере культуры в соответствии с Законом
Республики Казахстан «О минимальных социальных стандартах и их гарантиях».
Сноска. Глава 3 дополнена статьей 12-1 в соответствии с Законом РК от 19.05.2015 №
315-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого
официального опубликования).
Глава 4. ПРАВОВОЙ СТАТУС ТВОРЧЕСКИХ РАБОТНИКОВ И
РАБОТНИКОВ КУЛЬТУРЫ, ТВОРЧЕСКИХ СОЮЗОВ И НЕПРОФЕССИОНАЛЬНЫХ
(ЛЮБИТЕЛЬСКИХ) ТВОРЧЕСКИХ ОБЪЕДИНЕНИЙ Статья 13. Статус творческого работника
Сноска. Статья 13 исключена Законом РК от 10.07.2012 № 36-V(вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).
Статья 14. Права и обязанности творческого работника
и работника культуры
1. Творческий работник имеет право на:
1) защиту информации, разглашение или утрата которой наносит или может нанести
ущерб его интересам, связанным с осуществлением творческой деятельности;
2) привлечение к своей деятельности третьих лиц;
3) участие в формировании государственной политики в области культуры;
4) вступление в общественные объединения, ассоциации и союзы по творческим и
профессиональным интересам;
5) доступ в архивы, библиотеки, музеи и другие организации культуры для
осуществления творческой деятельности.
2. Работник культуры имеет право на:
1) вступление в профессиональные, творческие союзы и другие общественные
объединения;
2) обеспечение условий для осуществления профессиональной деятельности, в том
числе и за счет привлечения благотворительной помощи;
3) повышение квалификационного уровня за счет государственного бюджета или
работодателя, если является работником негосударственной организации культуры;
4) переподготовку за счет средств государственного бюджета или работодателя;
5) доплату и надбавки в порядке, установленном законодательством Республики
Казахстан.
3. Творческий работник и работник культуры при осуществлении своей деятельности
обязаны соблюдать требования законодательства Республики Казахстан.
Сноска. Статья 14 с изменениями, внесенными Законом РК от 16.11.2015 № 403-V
(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого
официального опубликования).
Статья 15. Социальная защита творческих работников и
работников культуры
1. Социальная защита и страхование творческих работников и работников культуры,
деятельность которых связана с вредными (особо вредными) условиями труда, повышенным
риском и угрозой профессиональных заболеваний, а также их пенсионное обеспечение
осуществляются в порядке и на условиях, предусмотренных законами Республики Казахстан.
2. В целях государственной поддержки творческих работников и работников культуры,
удостоенных почетных званий и государственных наград Республики Казахстан, а также особо
одаренных молодых творческих работников учреждаются государственные стипендии в области
культуры в порядке, установленном Правительством Республики Казахстан.
Статья 16. Творческие союзы
1. Для осуществления творческой деятельности в области культуры, требующей
совместных усилий, на основе добровольности могут создаваться творческие союзы.
2. В Республике Казахстан могут создаваться и действовать республиканские,
региональные и местные творческие союзы.
3. Республиканским признается творческий союз, имеющий структурные подразделения
(филиалы и представительства) на территории более половины областей Республики
Казахстан.
4. Региональными признаются творческие союзы, имеющие структурные подразделения
(филиалы и представительства) на территории менее половины областей Республики
Казахстан.
5. Местными творческими союзами признаются творческие союзы, деятельность которых
осуществляется на территории одной области, города республиканского значения и столицы.
5-1. Исключен Законом РК от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении
десяти календарных дней после его первого официального опубликования).
6. Отношения творческих союзов с международными творческими организациями
регулируются законами, а также международными договорами Республики Казахстан.
7. Создание, реорганизация и ликвидация творческих союзов осуществляются в
порядке, установленном гражданским законодательством Республики Казахстан.
Сноска. Статья 16 с изменениями, внесенными законами РК от 27.05.2010 № 280-IV
(вводится в действие с 03.12.2010); от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).
Статья 17. Членство в творческом союзе
1. Право вступления в творческий союз имеет творческий работник, отвечающий
требованиям, установленным уставом творческого союза.
2. Требования, предъявляемые уставом творческого союза к кандидатам и членам, не
должны ущемлять имущественные и неимущественные права граждан, должны содействовать
объединению в его составе наиболее квалифицированных представителей соответствующих
творческих профессий, повышению их профессионального и творческого роста.
Статья 18. Непрофессиональные (любительские) творческие
объединения и коллективы
Непрофессиональные (любительские) творческие объединения и коллективы создаются по
инициативе граждан, общественных объединений, организаций культуры, местных
представительных и исполнительных органов и функционируют в соответствии
с законодательством Республики Казахстан.
Глава 5. ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ В ОБЛАСТИ КУЛЬТУРЫ
Статья 19. Организация деятельности в области культуры
Деятельность в области культуры осуществляется посредством создания, пропаганды,
распространения, предоставления в пользование и охраны культурных ценностей физическими
и юридическими лицами, в том числе осуществляющими благотворительную помощь, путем
обеспечения функционирования театров, филармоний, оркестров, цирков, студий, школ,
мастерских, исполнительских коллективов, музеев, библиотек, художественных салонов и
галерей, кинотеатров и киноустановок, культурно-досуговых организаций, исследовательских
и реставрационных центров, культурно-исторических центров, историко-культурных и
природных заповедников, зон и других организаций культуры.
Для развития культуры могут создаваться фонды развития культуры, осуществляющие
свою деятельность в соответствии с законодательством Республики Казахстан.
Сноска. Статья 19 с изменениями, внесенными Законом РК от 16.11.2015 № 403-V
(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого
официального опубликования).
Статья 19-1. Отраслевые художественные советы
1. В целях совершенствования государственной политики в сфере культуры
уполномоченным органом создаются консультативно-совещательные органы – отраслевые
художественные советы по театральной, музыкальной и концертной деятельности, цирковому
искусству, киноиндустрии, музейному делу и археологии, изобразительному искусству,
архитектуре и дизайну, литературе и книгоизданию.
В состав отраслевых художественных советов входят видные деятели, ученые,
специалисты, представители творческих объединений в области культуры.
2. Основной функцией отраслевых художественных советов является выработка
предложений по координации деятельности государственных организаций культуры с целью
создания конкурентоспособного отечественного продукта – высокохудожественных
произведений культуры и искусства.
Сноска. Глава 5 дополнена статьей 19-1 в соответствии с Законом РК от 28.10.2015 №
368-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого
официального опубликования).
Статья 20. Организации культуры
1. Создание, реорганизация и ликвидация организаций культуры производятся в
порядке, установленном гражданским законодательством Республики Казахстан.
2. Виды деятельности организаций культуры определяются их учредителями и
отражаются в их уставах.
3. Организации культуры, осуществляющие свою деятельность в соответствии с
законодательством Республики Казахстан, могут быть государственными, негосударственными
и международными.
Статья 20-1. Аттестация государственных организаций культуры
1. Аттестация государственных организаций культуры проводится для оценки
эффективности их основной деятельности и рационального использования материальных,
трудовых и финансовых источников, упорядочения на этой основе их сети и структуры.
2. Все государственные организации культуры раз в пять лет подлежат аттестации.
3. Аттестацию государственных организаций культуры проводят уполномоченный орган и
местные исполнительные органы области, города республиканского значения, столицы,
района, города областного значения в порядке, установленном Правительством Республики
Казахстан.
Сноска. Закон дополнен статьей 20-1 в соответствии с Законом РК от 27.05.2010 №
280-IV (вводится в действие с 03.12.2010).
Статья 21. Статус организаций культуры
1. Государственным организациям культуры, отдельным профессиональным
художественным, творческим коллективам, деятельность которых имеет в области культуры
особую государственную и общественную значимость, может быть присвоен статус
"Национальный".
Статус "Национальный" присваивается Президентом Республики Казахстан по
представлению Правительства Республики Казахстан в порядке, утвержденном Президентом
Республики Казахстан.
2. Государственным организациям культуры, отдельным профессиональным
художественным и творческим коллективам, являющимися ведущими в своей сфере, за
значительный вклад в формирование, развитие и пропаганду национальных культур и
искусства Правительством Республики Казахстан присваивается статус "Академический".
2-1. Областным, города республиканского значения, столицы, городским и районным,
города областного значения библиотекам, ведущим формирование, хранение и предоставление
пользователям библиотек универсальных собраний документов, осуществляющим организацию
взаимоиспользования библиотечных ресурсов и оказывающим методическую помощь другим
библиотекам, местными исполнительными органами соответствующей административно-
территориальной единицы присваивается статус "Центральная" в порядке, утвержденном
уполномоченным органом.
3. Государственные организации культуры не подлежат отчуждению.
Сноска. Статья 21 с изменениями, внесенными законами РК от 27.05.2010 № 280-IV
(вводится в действие с 03.12.2010); от 01.03.2011 № 414-IV (вводится в действие со дня
его первого официального опубликования).
Статья 22. Театры
1. Театры - зрелищные организации (драматические, музыкально-драматические,
музыкальные, хореографические, кукольные, пантомимы, сатиры и юмора, для детей и
юношества, молодежные, экспериментальные и иные), осуществляющие сценические
представления произведений литературы и искусства.
2. Театры независимо от форм собственности свободны в выборе художественных
направлений, репертуара, принятия решения о публичном исполнении произведений литературы
и искусства, создании и популяризации сценических произведений, а также осуществлении
иной деятельности, необходимой для эффективного творческого и производственного
развития, не противоречащей законам Республики Казахстан.
3. В целях вовлечения граждан в сферу культурной жизни из бюджетных средств
государственным театрам выделяются бюджетные субсидии на покрытие убытков, связанных с
предоставлением услуг по обеспечению доступности театральных мероприятий для населения,
в порядке, установленном бюджетным законодательством Республики Казахстан.
Статья 22-1. Цирки
1. Цирками являются театрально-зрелищные организации, осуществляющие сценические
представления произведений эстрадно-циркового жанра.
2. Цирки свободны в выборе художественных направлений, репертуара, принятии
решений о публичном исполнении произведений эстрадно-циркового жанра, создании и
популяризации сценических произведений, а также осуществлении иной деятельности,
необходимой для эффективного творческого и производственного развития, не противоречащей
законам Республики Казахстан.
3. В целях вовлечения граждан в сферу культурной жизни из бюджетных средств
государственным циркам выделяются бюджетные субсидии на покрытие убытков, связанных с
предоставлением услуг по обеспечению доступности цирковых мероприятий для населения.
Сноска. Глава 5 дополнена статьей 22-1 в соответствии с Законом РК от 28.10.2015 №
368-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого
официального опубликования).
Статья 23. Концертные организации
1. Концертные организации - зрелищные организации, реализующие комплекс мер для
создания условий публичного исполнения произведений литературы и искусства и
популяризации художественных коллективов и отдельных исполнителей.
2. Основными задачами концертных организаций являются музыкально-эстетическое
воспитание, обеспечение условий для создания высокохудожественных программ и номеров,
организация концертов профессиональных художественных коллективов и отдельных
исполнителей, осуществление музыкально-просветительской деятельности.
3. Концертные организации самостоятельны в проведении творческих программ и
выборе репертуара.
4. В целях вовлечения граждан республики в сферу культурной жизни из
государственного бюджета государственным концертным организациям выделяются субсидии на
покрытие убытков, связанных с предоставлением услуг по обеспечению доступности
концертных мероприятий для всех слоев населения республики, пропагандой классического,
народного, музыкального и хореографического искусства, в порядке,
установленном бюджетным законодательством Республики Казахстан.
Сноска. Статья 23 с изменением, внесенным Законом РК от 27.05.2010 № 280-IV
(вводится в действие с 03.12.2010).
Статья 24. Библиотечное дело
1. Библиотечное дело - отрасль культуры, в задачи которой входят создание и
развитие сети библиотек, формирование и обработка их фондов, организация библиотечного,
информационного и информационно-библиографического обслуживания пользователей библиотек,
подготовка и повышение квалификации библиотечных кадров, научное и методическое
обеспечение развития библиотек.
2. Библиотека - организация культуры, выполняющая информационные, культурные,
образовательные функции, располагающая организованным фондом печатных и рукописных
документов, а также графическими, аудиовизуальными материалами, документами на
электронных носителях и предоставляющая их во временное пользование физическим и
юридическим лицам.
Библиотека, фонд которой состоит только из документов на электронных носителях
(электронная библиотека), осуществляет обслуживание с применением информационных и
телекоммуникационных средств при опосредствованном (на расстоянии) или не полностью
опосредствованном взаимодействии с пользователями.
2-1. Формирование библиотечного фонда библиотек осуществляется путем закупа,
книгообмена, дарения и безвозмездного получения книг, изданных по государственному
заказу.
Библиотечный фонд национальных библиотек формируется также путем получения
обязательного бесплатного экземпляра издания.
2-2. Обязательные бесплатные экземпляры изданий в течение тридцати календарных
дней со дня изготовления направляются производителем или по его поручению третьим лицом
в национальные библиотеки Республики Казахстан.
3. На территории Республики Казахстан могут создаваться универсальные,
отраслевые, межотраслевые, юношеские, детские библиотеки, а также специальные библиотеки
для незрячих и слабовидящих граждан.
4. Государственные библиотеки вправе реализовывать товары (работы, услуги), не
относящиеся к их основной деятельности, плата за которые не носит обязательного
характера и определяется по соглашению с физическим или юридическим лицом. Деньги от
реализации таких товаров (работ, услуг) используются в соответствии с
бюджетным законодательством Республики Казахстан.
Государственные библиотеки имеют право на:
1) изготовление копий со всех видов носителей, форматов, стандартов и их
обработке;
2) изготовление материалов для граждан с ограниченными возможностями;
3) выполнение аналитико-синтетической обработки документов и дополнительной
библиографии;
4) реставрацию рукописей, ценных книг и документов;
5) организацию выездных информационно-выставочных мероприятий;
6) образовательные и переводческие услуги;
7) экспертизу рукописей и ценных книг;
8) предоставление услуг сети Интернет на основании договора с оператором связи;
9) электронную доставку документов, поиск и составление тематической информации;
10) проведение экскурсионного обслуживания, фото- и видео съемки;
11) реализацию учебно-методической литературы и других пособий, изданных
библиотекой.
Библиотеки вправе определять сумму залога при предоставлении редких и ценных
изданий, виды и размеры компенсации ущерба, нанесенного пользователями библиотечному
фонду. Суммы полученной компенсации за нанесение ущерба библиотечному фонду
государственными библиотеками перечисляются в соответствующий бюджет.
5. Библиотечное дело, а также вопросы, связанные с формированием, сохранением,
использованием библиотечных фондов как части национального культурного наследия,
регулируются в порядке, установленном уполномоченным органом.
6. Пользователи библиотек, которые не могут посещать библиотеки в силу
инвалидности или преклонного возраста, имеют право доступа к фондам библиотек через
заочные или внестационарные формы обслуживания в порядке, определяемом уполномоченным
органом.
Сноска. Статья 24 с изменениями, внесенными законами РК от 27.05.2010 № 280-IV
(вводится в действие с 03.12.2010); от 28.10.2015 № 368-V (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
Статья 25. Музеи
1. Музеями являются организации культуры, созданные для хранения, изучения и
публичного представления музейных предметов и музейных коллекций, призванные
осуществлять культурные, образовательные, научно-исследовательские функции и
обеспечивать популяризацию историко-культурного наследия Республики Казахстан.
2. На территории Республики Казахстан могут создаваться музеи разных профилей, в
том числе музеи-заповедники и музеи частных коллекций.
3. Музейные предметы и музейные коллекции включаются в состав музейного фонда и
являются неотъемлемой частью культурного наследия народа Республики Казахстан.
Комплектование музейных фондов осуществляется на основании решений фондово-
закупочных (фондово-отборочных) комиссий, создаваемых в государственных музеях, в
порядке, определяемом уполномоченным органом.
Запрещается передача музейных предметов и музейных коллекций из государственных
музеев в частную собственность.
4. Государственные музеи и музеи-заповедники вправе реализовывать товары, работы,
услуги, не относящиеся к их основной деятельности, плата за которые не носит
обязательного характера и определяется по соглашению с физическими и юридическими
лицами.
Деньги от реализации таких товаров, работ, услуг используются в соответствии
с бюджетным законодательством Республики Казахстан.
5. Государственные музеи и музеи-заповедники имеют право на:
1) изготовление копий со всех видов носителей, форматов, стандартов и их
обработку;
2) предоставление услуг Интернета на основании договора с оператором связи;
3) проведение фото- и видеосъемок;
4) реализацию сувенирной и полиграфической продукции;
5) реализацию учебно-методических изданий и другой литературы, изданных музеями и
музеями-заповедниками.
6. Порядок и условия доступа к музейным предметам и музейным коллекциям,
находящимся в хранилище музея, и другие отношения в области музейного дела регулируются
в порядке, определенном уполномоченным органом.
7. В целях обеспечения хранения культурных ценностей из государственного бюджета
государственным музеям выделяются субсидии на покрытие убытков, связанных с обеспечением
сохранности, учета, комплектования и реставрации культурных ценностей, в порядке,
установленном бюджетным законодательством Республики Казахстан.
Сноска. Статья 25 в редакции Закона РК от 28.10.2015 № 368-V (вводится в действие
по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
Статья 26. Культура села
1. В Республике Казахстан обеспечивается приоритет в развитии культуры в
сельской местности, формировании сети государственных организаций культуры, создании
условий для эстетического образования и культурного обслуживания населения на уровне,
определяемом требованиями норматива обеспеченности сельских населенных пунктов объектами
культуры.
2. Государственные организации культуры в сельской местности пользуются
приоритетным правом материально-технического обеспечения.
3. Работникам организаций культуры, проживающим в сельских населенных пунктах,
предоставляются меры социальной поддержки, предусмотренные законодательством Республики
Казахстан.
Сноска. Статья 26 с изменениями, внесенными Законом РК от 24.12.2008 N 111-IV
(вводится в действие с 01.01.2009).
Статья 27. Культурно-досуговые организации
1. Культурно-досуговые организации - центры повседневного общения (клубы, парки
культуры и отдыха, дома и дворцы культуры, центры (дома) народного творчества и другие),
развития личности, самодеятельного художественного народного творчества, деятельность
которых регулируется в порядке, установленном уполномоченным органом.
2. Основной задачей культурно-досуговых организаций является удовлетворение
духовных и эстетических запросов населения.
3. Деятельность культурно-досуговых организаций направлена на:
1) сохранение, пропаганду народного творчества, этнокультурных традиций и
обрядов, их адаптацию к современным историческим и социально-экономическим условиям;
2) организацию праздников, отмечаемых в Республике Казахстан, концертов,
праздников песни и танца, презентаций, фестивалей, конкурсов, айтысов, выставок
народного прикладного и изобразительного искусства;
3) организацию научно-практической, информационно-методической работы;
4) изучение, обобщение, популяризацию передового опыта в культурно-досуговой
деятельности и народном творчестве, его внедрение и распространение;
5) пропаганду лучших коллективов народного творчества через участие в областных,
региональных, республиканских, международных праздниках, конкурсах, фестивалях;
6) поддержку этнокультурных объединений;
7) поддержку инновационных проектов в области культурно-досуговой деятельности,
различных культурных акций, инициатив, направленных на сохранение и развитие
национальных культур.
4. Не допускается ликвидация культурно-досуговых организаций, финансируемых за
счет бюджетных средств, если такая ликвидация делает невозможным обеспечение
минимального объема культурных услуг населению.
5. В целях вовлечения граждан в сферу культурной жизни из бюджетных средств
государственным культурно-досуговым организациям выделяются бюджетные субсидии на
покрытие убытков, связанных с предоставлением услуг по обеспечению доступности
культурно-досуговых мероприятий для населения, в порядке,
установленном бюджетным законодательством Республики Казахстан.
Сноска. Статья 27 с изменением, внесенным Законом РК от 03.07.2013 № 124-V
(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального
опубликования).
Статья 28. Кинематография
1. Кинематография - отрасль культуры, объединяющая творческую, научную,
производственную, образовательную виды деятельности, направленные на создание, хранение,
прокат и показ фильма.
2. Приоритетами государственной политики в кинематографии являются:
1) создание кинолетописи и национальных фильмов, в том числе для детей и
юношества;
2) сохранение и развитие материально-технической базы кинематографии;
3) создание приоритетных условий производства, тиражирования и проката
национальных фильмов перед зарубежными;
4) проведение кинофестивалей и других мероприятий;
5) участие и представительство в международных организациях кинематографистов, а
также на фестивалях и конкурсах.
3. Основу кинопроизводства в Республике Казахстан составляют кинематографические
организации.
Сноска. Статья 28 с изменениями, внесенными Законом РК от 27.05.2010 № 280-IV
(вводится в действие с 03.12.2010).
Статья 28-1. Национальный фильм
1. Фильм признается национальным при совокупности следующих оснований:
1) если фильм создан на высоком художественном уровне, способен удовлетворять
духовные потребности народа, служит государственным интересам, а также узнаванию
Республики Казахстан на мировой арене через искусство кино;
2) при производстве, распространении и публичном показе (демонстрации) фильмов не
менее семидесяти процентов общего объема работ по смете осуществляют кинематографические
организации, зарегистрированные на территории Республики Казахстан;
3) продюсерами фильма являются гражданин Республики Казахстан и (или) юридическое
лицо, в установленном порядке зарегистрированное на территории Республики Казахстан;
4) в состав съемочной группы фильма (режиссеры, операторы, звукооператоры,
художники по костюмам, монтажеры, актеры - исполнители главных ролей) входит не более
чем тридцать процентов лиц, не являющихся гражданами Республики Казахстан;
5) иностранные инвестиции в производство фильма не превышают тридцать процентов
сметной стоимости фильма;
6) производство фильма частично или полностью осуществляется за счет средств
республиканского бюджета.
2. В соответствии с условиями международного договора, ратифицированного
Республикой Казахстан, фильм, снятый совместно с иностранными кинематографическими
организациями, может быть признан национальным.
3. Порядок признания фильма национальным определяется уполномоченным органом.
Сноска. Закон дополнен статьей 28-1 в соответствии с Законом РК от 27.05.2010 №
280-IV (вводится в действие с 03.12.2010).
Статья 28-2. Выдача прокатного удостоверения на фильм
1. Фильмы, произведенные в Республике Казахстан, а также ввезенные (доставленные)
в Республику Казахстан для проката и публичного показа (демонстрации), за исключением
фильмов, ввозимых (доставленных) для демонстрации на фестивалях, семинарах,
ретроспективе и других мероприятиях, в целях получения прокатного удостоверения на фильм
регистрируются в Государственном реестре фильмов.
Настоящее требование не распространяется на фильмы, произведенные
кинематографическими организациями бывшего СССР.
Прокатное удостоверение на фильм - документ, являющийся основанием для проката, в
котором указываются технические сведения о фильме, информация о создателях, индексе и
жанре фильма.
2. Выдача прокатного удостоверения на фильм осуществляется по форме, утвержденной
уполномоченным органом.
3. Для получения прокатного удостоверения на фильм заявителю необходимо
представить:
1) заявление на имя руководителя уполномоченного органа;
2) документы, подтверждающие право заявителя на фильм или на его использование; к
документам на иностранном языке прилагается нотариально засвидетельствованная копия на
казахском и (или) русском языках;
3) аннотацию фильма;
4) сведения о произведениях, используемых в фильмах отечественного или совместного
производства.
4. Заявление на получение прокатного удостоверения на фильм подлежит рассмотрению
в течение семи рабочих дней со дня поступления. По итогам рассмотрения заявления
уполномоченный орган выдает заявителю прокатное удостоверение на фильм.
5. Уполномоченный орган может отказать заявителю в выдаче прокатного удостоверения
на фильм по следующим основаниям:
1) предоставление заявителем недостоверной или искаженной информации;
2) представление заявителем документов, не соответствующих требованиям пункта 3
настоящей статьи;
3) в случае, если содержание фильма направлено на пропаганду или агитацию
насильственного изменения конституционного строя, нарушения целостности Республики,
подрыва безопасности государства, разжигания национальной розни.
6. В случае установления недостоверности и (или) искаженности информации о фильме,
ранее послужившей основанием для выдачи прокатного удостоверения на фильм,
уполномоченный орган вправе отозвать в судебном порядке прокатное удостоверение на
фильм.
Сноска. Закон дополнен статьей 28-2 в соответствии с Законом РК от 27.05.2010 №
280-IV (вводится в действие с 01.01.2011); с изменениями, внесенными законами РК от
10.07.2012 № 36-V(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его
первого официального опубликования); от 16.05.2014 № 203-V (вводится в действие по
истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 28.10.2015
№ 368-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого
официального опубликования).
Статья 28-3. Индексы фильмов
1. Все фильмы, произведенные в Республике Казахстан, и фильмы, ввозимые
(доставленные) на территорию Республики Казахстан с целью проката и публичной
демонстрации, индексируются по зрительскому возрастному цензу.
Устанавливаются следующие индексы фильмов:
1) "К" - фильмы, предназначенные для зрителей разного возраста;
2) "БА" - фильмы, разрешенные для показа детям, достигшим двенадцати лет;
3) "Б14" - фильмы, которые детям до четырнадцати лет рекомендуется смотреть вместе
с родителями;
4) "Е16" - фильмы, которые зрителям до шестнадцати лет рекомендуется смотреть
вместе с родителями;
5) "Е18" - фильмы, предназначенные для зрителей с восемнадцати лет;
6) "НА" - фильмы, предназначенные только для зрителей, достигших двадцати одного
года.
2. Публичный показ (демонстрация) фильма с индексом "НА" допускается в кинозалах и
иных местах, предназначенных для этих целей, после 22 часов до 6 часов утра местного
времени.
Показ фильма по телеканалам (за исключением иностранных телеканалов) с индексом
"Е18" допускается после 22 часов до 06 часов утра местного времени, с индексом "НА" -
после ноля часов до 06 часов утра местного времени.
3. Физические и юридические лица, получившие прокатное удостоверение на фильм и
(или) осуществляющие прокат фильмов на территории Республики Казахстан, обязаны
информировать зрителя об индексе фильма.
4. Информация об индексе фильма должна быть указана и доступна для потребителей в
соответствии с требованиями, определяемыми Правительством Республики Казахстан.
Сноска. Закон дополнен статьей 28-3 в соответствии с Законом РК от 27.05.2010 №
280-IV (вводится в действие с 01.01.2011); с изменениями, внесенными законами РК от
05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с 13.10.2011); от 18.01.2012 № 546-IV (вводится
в действие по истечении тридцати календарных дней после его первого официального
опубликования).
Статья 28-4. Язык проката фильмов
1. Прокат всех фильмов на территории Республики Казахстан осуществляется на
казахском и других языках.
2. Прокат национальных фильмов должен осуществляться на казахском языке и, при
необходимости, на других языках.
3. Все фильмы, ввозимые (доставленные) на территорию Республики Казахстан с целью
проката, за исключением фильмов, ретранслируемых с иностранных телеканалов, с 1 января
2012 года должны быть дублированы на казахском языке.
Сноска. Закон дополнен статьей 28-4 в соответствии с Законом РК от 27.05.2010 №
280-IV (порядок введения в действие см. ст. 2); с изменением, внесенным Законом РК от
18.01.2012 № 546-IV (вводится в действие по истечении тридцати календарных дней после
его первого официального опубликования).
Статья 28-5. Виды фильмов
1. По видам фильмы подразделяются на:
1) анимационный фильм - фильм, создаваемый путем использования графических методов
и приемов изобразительного искусства, а также возможностей компьютерной графики с
оживлением действий и сцен;
2) документальный фильм - фильм, создаваемый на основе сценарного сюжета, в
котором зафиксированы актуальные события, факты действительности в совокупности, которые
трактуются режиссером средствами операторского искусства, монтажного строя и другими
средствами;
3) игровой фильм - фильм, создаваемый на основе сценария и воплощаемый средствами
актерской игры, режиссуры, операторского искусства, творчества художника-постановщика,
композитора и других субъектов отношений в области кинематографии;
4) хроникальный фильм - фильм, в котором зафиксированы актуальные события и факты
действительности.
2. По способам фиксации изображения фильмы делятся на кинофильмы, телевизионные
фильмы и видеофильмы.
3. Фильм продолжительностью не менее шестидесяти минут является полнометражным,
фильм продолжительностью менее шестидесяти минут является короткометражным фильмом.
Сноска. Закон дополнен статьей 28-5 в соответствии с Законом РК от 27.05.2010 №
280-IV (вводится в действие с 03.12.2010).
Статья 28-6. Хранение исходных материалов фильмов и
кинолетописи
1. Государство осуществляет комплекс мероприятий, направленных на сохранение
национальных фильмов, фильмов совместного производства и кинолетописи, в том числе
исходных материалов национальных фильмов и кинолетописи, как неотъемлемой части
национального культурного достояния.
2. Исходные материалы национальных фильмов передаются на постоянное хранение в
Государственный фонд фильмов.
3. На постоянное хранение в Государственный фонд фильмов также передаются исходные
материалы фильмов совместного производства, ввозимые (доставленные) на территорию
Республики Казахстан для копирования, тиражирования, проката и показа.
4. Государственный фонд фильмов при хранении исходных материалов национальных
фильмов, фильмов совместного производства, ввозимых (доставленных) на территорию
Республики Казахстан, обеспечивает свободный и безвозмездный доступ к исходным
материалам фильмов их правообладателям.
5. Исходные материалы кинолетописи передаются на постоянное хранение в Центральный
государственный архив кинофотодокументов и звукозаписей, который обеспечивает свободный
и безвозмездный доступ к исходным материалам кинолетописи их правообладателям.
6. К исходным материалам фильма и кинолетописи относятся негатив, контратип,
негатив изображения, негатив фонограммы, эталонная копия, установочные ролики, паспорта
и записи к ним, контрольная копия фильма, оригинал магнитных фонограмм перезаписи,
музыки, шумов, видеофонограмма-мастер, компакт-диск и иные материалы, необходимые для
тиражирования фильма в любой материальной форме.
Сноска. Закон дополнен статьей 28-6 в соответствии с Законом РК от 27.05.2010 №
280-IV (вводится в действие с 03.12.2010).
Статья 29. Гастрольная деятельность творческих
коллективов и исполнителей
1. Гастрольная деятельность творческих коллективов и исполнителей на территории
Республики Казахстан осуществляется на договорной основе.
2. Зарубежные гастроли проводятся творческими коллективами и отдельными
исполнителями на основе договоров, обеспечивающих соблюдение авторского права и смежных
прав.
Статья 30. Народное художественное творчество
1. Народное художественное творчество - одна из форм народного творчества,
деятельность по созданию художественных изделий декоративного назначения, осуществляемая
на основе коллективного освоения и преемственного развития традиции народного искусства
в определенной местности в процессе творческого ручного и (или) механизированного труда
мастеров народного художественного творчества.
2. Отнесение изделий к изделиям народного художественного творчества
осуществляется на основе заключений художественно-экспертных советов по народному
художественному творчеству.
3. Права физических и юридических лиц, осуществляющих деятельность в области
народного художественного творчества, защищаются в порядке,
предусмотренном законодательными актами Республики Казахстан.
Статья 31. Финансирование деятельности в области культуры
1. Финансирование государственных учреждений культуры осуществляется за счет
бюджетных средств и средств, поступающих от филантропической деятельности и (или)
спонсорской деятельности, и (или) меценатской деятельности, и иных средств, используемых
в порядке, установленном бюджетным законодательством Республики Казахстан.
2. Финансирование организаций культуры, за исключением государственных учреждений
культуры, осуществляется за счет реализации услуг, средств учредителей и других не
запрещенных законодательством Республики Казахстан источников.
3. Фонды развития культуры могут привлекать негосударственные средства в порядке,
предусмотренном законодательством Республики Казахстан.
Сноска. Статья 31 с изменениями, внесенными законами РК от 27.05.2010 № 280-IV
(вводится в действие с 03.12.2010); от 16.11.2015 № 403-V (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
Глава 6. КУЛЬТУРНЫЕ ЦЕННОСТИ И НАЦИОНАЛЬНОЕ КУЛЬТУРНОЕ ДОСТОЯНИЕ Статья 32. Культурные ценности
1. К культурным ценностям относятся материальные и нематериальные ценности.
2. К материальным культурным ценностям относятся:
1) археологические находки;
2) редкие коллекции и образцы флоры и фауны, минералогии, анатомии и предметы,
представляющие интерес для палеонтологии;
3) ценности, касающиеся истории, включая историю науки и техники, историю войн и
общества, историю национальной культуры, а также связанные с жизнью национальных
деятелей науки, культуры, литературы и искусства, мыслителей, ученых, писателей, поэтов
и артистов и крупными национальными событиями;
4) редкие рукописи, старинные книги, документы и издания, представляющие особый
интерес (исторический, художественный, научный, литературный), отдельно или в
коллекциях;
5) почтовые марки, налоговые и аналогичные марки отдельно или в коллекциях,
выпущенные пятьдесят или более лет назад;
6) монеты, за исключением монет национальной валюты Республики Казахстан,
независимо от сплава или металла их изготовления, а также монет иных государств,
изготовленных не более ста лет тому назад, медали, печати и другие коллекционные
материалы;
7) старинные и уникальные музыкальные инструменты;
8) архивы, архивные фонды и коллекции, включая фоно-, фото-, видео-, киноархивы,
а также научно-техническая документация;
9) произведения искусства, имеющие историко-культурную значимость;
10) этнографические, антропологические, этнологические и палеонтологические
материалы;
11) старинные предметы более чем столетней давности, имеющие особую историческую
и культурную ценность;
12) объекты, связанные с историческими событиями в жизни народа Республики
Казахстан, развитием общества и государства, историей науки и техники, а также с жизнью
выдающихся деятелей науки, государства, культуры, в том числе музейные предметы и
музейные коллекции;
13) художественные ценности в виде полотен, картин и рисунков ручной работы на
любой основе и из любых материалов (за исключением чертежей и промышленных изделий,
украшений от руки);
14) оригинальные произведения скульптурного искусства из любых материалов;
15) оригинальные гравюры, эстампы и литографии;
16) составные части памятников истории и культуры.
3. К нематериальным культурным ценностям относятся:
1) устные традиции и формы выражения, включая язык в качестве носителя
нематериального культурного наследия;
2) исполнительские искусства;
3) обычаи;
4) обряды;
5) празднества;
6) знания и обычаи, относящиеся к природе и вселенной;
7) знания и навыки, связанные с традиционными ремеслами.
Сноска. Статья 32 с изменениями, внесенными законами РК от 27.05.2010 № 280-IV
(вводится в действие с 03.12.2010); от 28.10.2015 № 368-V (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
Статья 33. Учет и систематизация объектов национального
культурного достояния
1. В целях сохранения культурного наследия:
1) объекты, указанные в пункте 2 статьи 32 настоящего Закона и имеющие особое
значение для истории и культуры страны, вносятся в Государственный реестр объектов
национального культурного достояния;
2) объекты, указанные в пункте 3 статьи 32 настоящего Закона и имеющие особое
значение для истории и культуры страны, вносятся в Национальный перечень элементов
нематериального культурного наследия.
2. Физические и юридические лица, занимающиеся изучением культурных ценностей,
обязаны представлять в уполномоченный орган сведения об объектах, подлежащих занесению в
Государственный реестр объектов национального культурного достояния и Национальный
перечень элементов нематериального культурного наследия. По мере выявления новых
объектов и предметов предоставляется информация с необходимыми сведениями.
Сноска. Статья 33 в редакции Закона РК от 28.10.2015 № 368-V (вводится в действие
по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
Статья 34. Особый режим объектов национального
культурного достояния
1. Коллекции или собрания предметов, в комплексе представляющие особый
художественный или исторический интерес, не могут быть разрознены.
Уничтожение, перемещение, изменение, воспроизведение или реставрирование объектов
национального культурного достояния, внесенных в Государственный реестр, не допускаются
без специального разрешения уполномоченного органа, выдаваемого на основании
рекомендации экспертной комиссии, создаваемой им по каждому конкретному объекту.
2. Не допускается использование объектов национального культурного достояния
каким-либо образом, не совместимым с их историческим, художественным и религиозным
назначением. Предметы, принадлежащие религиозно-культовым организациям и являющиеся
объектами национального культурного достояния, могут использоваться с учетом их
культового назначения.
3. Особый режим объектов национального культурного достояния не распространяется
на объекты авторского права и смежных прав.
4. Преимущественное право использования архитектурных памятников принадлежит
организациям культуры.
5. Обязанности по надлежащему поддержанию состояния и сохранения объектов
национального культурного достояния возлагаются на их пользователей или собственников.
Несоблюдение указанной обязанности влечет изъятие предоставленного права в судебном
порядке на возмездной основе. При отсутствии у собственников или пользователей
материальных или иных возможностей на содержание объекта национального культурного
достояния расходы принимает на себя государство.
Реализация прав собственника объекта национального культурного достояния
осуществляется под контролем и в порядке, установленном законом Республики Казахстан, с
приоритетным правом приобретения государством объектов национального культурного
достояния Республики Казахстан в случае их продажи.
6. Объекты национального культурного достояния, находящиеся в государственной
собственности, не подлежат отчуждению.
7. За умышленное уничтожение, разрушение или порчу объектов и предметов
национального культурного достояния физические и юридические лица несут ответственность
в порядке, установленном законами Республики Казахстан.
Сноска. Статья 34 с изменением, внесенным Законом РК от 01.03.2011 № 414-IV
(вводится в действие со дня его первого официального опубликования).
Статья 35. Вывоз и ввоз культурных ценностей
1. Вывоз культурных ценностей, указанных в пункте 2 статьи 32 настоящего Закона,
за пределы Республики Казахстан запрещен, за исключением случаев временной экспозиции,
гастрольной деятельности, реставрационных работ и научных исследований, презентаций,
выставок и проведения международных культурных мероприятий, а также иных случаев,
установленных настоящим Законом.
2. Культурные ценности, указанные в пункте 2 статьи 32 настоящего Закона,
незаконно вывезенные за пределы Республики Казахстан, подлежат обязательному
возвращению. Культурные ценности, указанные в пункте 2 статьи 32 настоящего Закона,
незаконно вывезенные и возвращенные в Казахстан, а также конфискованные по решению суда,
подлежат сдаче в государственные музеи республиканского значения соответствующего
профиля.
3. Автор независимо от того, выезжает он за пределы Республики Казахстан временно
или на постоянное жительство, имеет право вывезти созданные им культурные ценности.
4. Правила временного вывоза культурных ценностей распространяются также на
объекты, созданные на территории Республики Казахстан иностранцами и лицами без
гражданства.
5. Не допускается передача собственниками культурных ценностей правомочий по
владению, пользованию и распоряжению указанными ценностями, если эти действия могут
способствовать незаконным вывозу и ввозу культурных ценностей.
6. Культурные ценности, являющиеся собственностью иностранных государств,
иностранных физических и юридических лиц, временно ввозимые на территорию Республики
Казахстан в целях культурного сотрудничества, находятся под охраной Республики
Казахстан.
На них распространяется действие законодательства Республики Казахстан о культуре.
Сноска. Статья 35 с изменениями, внесенными законами РК от 10.07.2012 № 36-V
(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального
опубликования); от 28.10.2015 № 368-V (вводится в действие по истечении десяти
календарных дней после дня его первого официального опубликования).
Статья 36. Порядок и условия временного вывоза
культурных ценностей
1. Временный вывоз культурных ценностей, указанных в пункте 2 статьи 32 настоящего
Закона, может осуществляться собственником предметов либо лицом, уполномоченным на то
собственником, на основании свидетельства на право временного вывоза культурных
ценностей, выдаваемого местными исполнительными органами областей, городов
республиканского значения, столицы.
Основаниями для отказа в выдаче свидетельства на право временного вывоза
культурных ценностей являются:
1) неудовлетворительное физическое состояние вывозимых культурных ценностей, за
исключением случаев временного вывоза их в целях реставрации;
2) нахождение культурных ценностей в международном и (или) государственном
розыске;
3) несоответствие целям временного вывоза культурных ценностей, указанным в пункте
1 статьи 35 настоящего Закона.
2. При временном вывозе культурных ценностей юридическими лицами необходимо
документальное подтверждение их права собственности на вывозимые предметы.
3. Временный вывоз культурных ценностей, а также их возврат осуществляются на
основании экспертизы, осуществляемой экспертной комиссией по временному вывозу
культурных ценностей.
4. Исключен Законом РК от 10.07.2012 № 36-V(вводится в действие по истечении
десяти календарных дней после его первого официального опубликования).
5. Срок нахождения культурных ценностей за пределами страны не может превышать
шесть месяцев.
6. Исключен Законом РК от 10.07.2012 № 36-V(вводится в действие по истечении
десяти календарных дней после его первого официального опубликования).
Сноска. Статья 36 с изменениями, внесенными законами РК от 30.06.2010 № 297-IV
(вводится в действие с 01.07.2010); от 10.07.2012 № 36-V(вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от
28.10.2015 № 368-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня
его первого официального опубликования).
Глава 7. МЕЖДУНАРОДНОЕ СОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ КУЛЬТУРЫ
Статья 37. Международное сотрудничество в области
культуры
Республика Казахстан содействует развитию международного сотрудничества в области
культуры, включая обмен творческими коллективами, специалистами, культурными ценностями
и результатами деятельности в области культуры, а также опытом организационной
деятельности в различных областях культуры.
Статья 38. Участие в международных организациях
в области культуры
1. На территории Республики Казахстан могут создаваться филиалы, представительства
международных некоммерческих культурных объединений в соответствии с
гражданским законодательством Республики Казахстан.
2. Организации культуры в соответствии с законодательными актами Республики
Казахстан и в порядке, определяемом их учредительными документами, имеют право вступать
в объединения, указанные в пункте 1 настоящей статьи, а также распоряжаться получаемой
благотворительной помощью.
Сноска. Статья 38 с изменениями, внесенными законами РК от 27.05.2010 № 280-IV
(вводится в действие с 03.12.2010); от 16.11.2015 № 403-V (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
Глава 8. ЗАКЛЮЧИТЕЛЬНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ
Статья 39. Ответственность за нарушение
законодательства в области культуры
Нарушение законодательства Республики Казахстан о культуре влечет
ответственность, установленную законами Республики Казахстан.
Статья 40. Порядок введения в действие настоящего Закона
1. Настоящий Закон вводится в действие со дня его официального опубликования.
2. Признать утратившим силу Закон Республики Казахстан от 24 декабря 1996 г. "О
культуре" (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 1996 г., N 22, ст. 406).
Президент
Республики Казахстан
© 2012. РГП на ПХВ Республиканский центр правовой информации Министерства юстиции Республики
Казахстан