关于知识产权 知识产权培训 树立尊重知识产权的风尚 知识产权外联 部门知识产权 知识产权和热点议题 特定领域知识产权 专利和技术信息 商标信息 工业品外观设计信息 地理标志信息 植物品种信息(UPOV) 知识产权法律、条约和判决 知识产权资源 知识产权报告 专利保护 商标保护 工业品外观设计保护 地理标志保护 植物品种保护(UPOV) 知识产权争议解决 知识产权局业务解决方案 知识产权服务缴费 谈判与决策 发展合作 创新支持 公私伙伴关系 人工智能工具和服务 组织简介 与产权组织合作 问责制 专利 商标 工业品外观设计 地理标志 版权 商业秘密 WIPO学院 讲习班和研讨会 知识产权执法 WIPO ALERT 宣传 世界知识产权日 WIPO杂志 案例研究和成功故事 知识产权新闻 产权组织奖 企业 高校 土著人民 司法机构 遗传资源、传统知识和传统文化表现形式 经济学 性别平等 全球卫生 气候变化 竞争政策 可持续发展目标 前沿技术 移动应用 体育 旅游 PATENTSCOPE 专利分析 国际专利分类 ARDI - 研究促进创新 ASPI - 专业化专利信息 全球品牌数据库 马德里监视器 Article 6ter Express数据库 尼斯分类 维也纳分类 全球外观设计数据库 国际外观设计公报 Hague Express数据库 洛迦诺分类 Lisbon Express数据库 全球品牌数据库地理标志信息 PLUTO植物品种数据库 GENIE数据库 产权组织管理的条约 WIPO Lex - 知识产权法律、条约和判决 产权组织标准 知识产权统计 WIPO Pearl(术语) 产权组织出版物 国家知识产权概况 产权组织知识中心 产权组织技术趋势 全球创新指数 世界知识产权报告 PCT - 国际专利体系 ePCT 布达佩斯 - 国际微生物保藏体系 马德里 - 国际商标体系 eMadrid 第六条之三(徽章、旗帜、国徽) 海牙 - 国际外观设计体系 eHague 里斯本 - 国际地理标志体系 eLisbon UPOV PRISMA UPOV e-PVP Administration UPOV e-PVP DUS Exchange 调解 仲裁 专家裁决 域名争议 检索和审查集中式接入(CASE) 数字查询服务(DAS) WIPO Pay 产权组织往来账户 产权组织各大会 常设委员会 会议日历 WIPO Webcast 产权组织正式文件 发展议程 技术援助 知识产权培训机构 COVID-19支持 国家知识产权战略 政策和立法咨询 合作枢纽 技术与创新支持中心(TISC) 技术转移 发明人援助计划(IAP) WIPO GREEN 产权组织的PAT-INFORMED 无障碍图书联合会 产权组织服务创作者 WIPO Translate 语音转文字 分类助手 成员国 观察员 总干事 部门活动 驻外办事处 职位空缺 采购 成果和预算 财务报告 监督
Arabic English Spanish French Russian Chinese
法律 条约 判决 按管辖区浏览

Law of Turkmenistan No. 106-V of August 16, 2014, on Innovative Activities, 土库曼斯坦

返回
WIPO Lex中的最新版本
详情 详情 版本年份 2014 日期 生效: 2014年8月27日 议定: 2014年8月16日 文本类型 知识产权相关法 主题 竞争, 版权与相关权利(邻接权), 技术转让, 工业产权 The Law defines in its preamble the legal, economic and organizational principles of innovation activities in Turkmenistan.

可用资料

主要文本 相关文本
主要文本 主要文本 俄语 Закон Туркменистана № 106-V от 16 августа 2014 года «Об инновационной деятельности»         土库曼语 Türkmenistanyň № 106-V Kanuny Innowasiýa işi hakynda (2014-nji ýylyň 16-njy awgusty)        

ЗАКОН ТУРКМЕНИСТАНА

 

Об инновационной деятельности[i]

 

 

Настоящий Закон определяет правовые, экономические и организационные основы инновационной деятельности в Туркменистане.

 

 

ГЛАВА I. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ

 

Статья 1. Основные понятия, применяемые в настоящем Законе

1. Для целей настоящего Закона применяются следующие основные понятия:

1) инновационная деятельность – деятельность, обеспечивающая создание новаций (новшеств) и получение на их основе практического результата инноваций (нововведений);

2) новация (новшество) результат интеллектуальной деятельности (новое знание, техническое решение, экспериментальный или опытный образец и другое), являющийся объектом гражданско-правовых отношений, обладающий признаками:

- новизны, то есть новыми качествами, свойствами и иными отличительными от существующих аналогов признаками;

- практической применимости с точки зрения потребительской полезности и безопасности;

- конкурентоспособности и экономической эффективности;

3) инновация (нововведение) введённая в гражданский оборот инновационная продукция. Различают четыре типа инноваций: продуктовые, процессные, маркетинговые и организационные; 

4) инновационная продукция – результат инновационной деятельности, получивший практическую реализацию в виде введения в гражданский оборот какого-либо нового или значительно усовершенствованного продукта (товара или услуги) продуктовая инновация, способа производства (технологии) или доставки продукта процессная инновация, нового метода маркетинга маркетинговая инновация, нового организационного метода в деловой практике, организации рабочих мест или во внешних связях организационная инновация.

Новый или усовершенствованный продукт является введённым в гражданский оборот после того, как такой продукт появился на рынке. Новые производственные процессы (технологии), методы маркетинга или организационные методы являются введёнными в гражданский оборот (внедрёнными) после того, как они стали реально использоваться в деятельности субъекта инновационной деятельности;

5) инновационный потенциал совокупность интеллектуальных, материальных, финансовых, организационных и иных ресурсов, привлекаемых для осуществления инновационной деятельности;

6) инновационная инфраструктура совокупность субъектов инновационной деятельности, предоставляющих в пределах их полномочий производственно-технологические, кадровые, консалтинговые, информационные, финансовые и иные услуги для осуществления инновационной деятельности;

7) инновационная программа – комплекс инновационных проектов, согласованных по срокам их осуществления, ресурсам, исполнителям, объёмам и источникам финансирования, обеспечивающих эффективное решение задач по созданию, освоению и распространению инноваций;

8) инновационный проект проект, определяющий увязанный по срокам и исполнителям комплекс работ, требования к источникам финансирования, способам организации производства, техническим характеристикам и потребительским свойствам разрабатываемой и поставляемой на внутренний и (или) внешний рынки конкурентоспособной инновационной продукции;

9) инновационный процесс – совокупность последовательных действий (работ), связанных с организацией и осуществлением инновационной деятельности.

В общем виде инновационный процесс включает в себя следующие стадии создания инновационной продукции:

- научные исследования и проектные разработки;

- внедрение в производство (технологическое освоение);

- производство (эксплуатация);

- содействие в реализации, применении, обслуживании;

- утилизация после использования;

10) национальная инновационная система – система организационно-правовых, социально-экономических и институциональных отношений, устанавливающих в соответствии с законодательством Туркменистана условия бюджетного, налогового, таможенного и научно-технического регулирования инновационной деятельности;

11) государственная инновационная политика составная часть социально-экономической политики Туркменистана, представляющая собой комплекс осуществляемых государством правовых, экономических и организационных мер, направленных на регулирование инновационной деятельности;

12) инновационное предприятие хозяйствующий субъект, осуществляющий деятельность, связанную с созданием и производством инновационной продукции в рассматриваемый период времени;

13) инновационное предпринимательство предпринимательская деятельность, связанная с созданием, производством и реализацией инновационной продукции;

14) рынок инноваций сфера формирования спроса и предложения на результаты интеллектуальной деятельности, необходимых и предлагаемых для создания инноваций, на инновационную продукцию для применения в соответствующих отраслях экономики, на инвестиции для реализации предлагаемых инновационных проектов. Составной частью рынка инноваций являются инновационные технологии и иные инновации иностранных государств, отвечающие приоритетным направлениям инновационного развития отраслей экономики Туркменистана;

15) риск инновационной деятельности – вероятность недостижения цели инновационной деятельности, в том числе цели инновационного проекта;

16) трансфер технологий комплекс мероприятий, направленных на передачу новаций из сферы их получения (разработки) в сферу практического использования.

2. Иные понятия, используемые в настоящем Законе, применяются в тех значениях, в которых они определены в законодательстве Туркменистана.

 

Статья 2. Законодательство Туркменистана об инновационной деятельности

1. Законодательство Туркменистана об инновационной деятельности основывается на Конституции Туркменистана и состоит из настоящего Закона и иных нормативных правовых актов Туркменистана, регулирующих отношения в сфере инновационной деятельности.

2. Если международным договором Туркменистана установлены иные правила, чем предусмотренные настоящим Законом, то применяются правила международного договора.

 

Статья 3. Сфера действия настоящего Закона

1. Сферой действия настоящего Закона являются правовые, экономические и организационные отношения между субъектами инновационной деятельности, возникающие при её осуществлении, включая:

1) отношения, возникающие в процессе создания и распространения инноваций;

2) отношения, связанные с передачей результатов научной деятельности в производственное освоение;

3) отношения, возникающие в процессе государственного регулирования инновационной деятельности;

4) отношения при осуществлении внешнеэкономической деятельности в инновационной сфере.

2. Настоящий Закон действует в отношении всех субъектов инновационной деятельности независимо от целей, объектов и видов инновационной деятельности.

 

 

ГЛАВА II. ВИДЫ, ОБЪЕКТЫ И СУБЪЕКТЫ
ИННОВАЦИОННОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ

 

Статья 4. Виды инновационной деятельности

1. К инновационной деятельности относятся следующие виды деятельности:

1) разработка, производство и распространение инновационной продукции;

2) внедрение новых идей и научных знаний в сфере управления обществом, способствующих улучшению социальных условий и качества жизни, развитию образования, охране здоровья и обеспечению безопасности граждан, охране природы;

3) изобретательская и рационализаторская деятельность;

4) выполнение проектных, изыскательских, опытно-конструкторских и технологических работ, связанных с созданием и освоением инновационной продукции;

5) инжиниринговая деятельность – комплекс работ и услуг, связанных с осуществлением инновационного технологического переоснащения производства, организацией сервисного сопровождения и обслуживания инновационного процесса;

6) патентные исследования, оценочная деятельность и экспертиза, выполнение иных работ и услуг, связанных с коммерциализацией интеллектуальной собственности и трансфером технологий;

7) информационное и консультационное обслуживание для обеспечения инновационной деятельности;

8) определение потребности в современных технологиях и оборудовании, приобретаемых в иностранных государствах, установление их соответствия приоритетным направлениям инновационного развития отраслей экономики Туркменистана и их привязка к местным условиям;

9) подготовка, переподготовка и повышение квалификации кадров для обеспечения инновационной деятельности;

10) проведение маркетинговых исследований и осуществление мероприятий, связанных с организацией рынков сбыта инновационной продукции;

11) осуществление сертификации и стандартизации инновационной продукции;

12) осуществление инвестиционной и лизинговой деятельности, направленной на создание новшеств, производство и распространение нововведений.

2. К инновационной деятельности могут относиться иные виды работ и услуг, определяемые в соответствии с системой классификации видов экономической деятельности, иными нормативными правовыми актами Туркменистана и международными стандартами.

 

Статья 5. Объекты инновационной деятельности

Объектами инновационной деятельности являются:

1) новые знания и интеллектуальные продукты;

2) новые технологии, а также материальное движимое имущество и недвижимое имущество, технические изделия, производственное оборудование, обладающие новыми потребительскими свойствами или новыми техническими характеристиками;

3) организационно-технические решения производственного или иного характера, существенно улучшающие структуру и качество производства и (или) социальной сферы;

4) технические средства добычи и способы переработки сырьевых ресурсов, основанные на применении новых технологий;

5) товарная продукция, обладающая новыми потребительскими свойствами;

6) финансовые материальные и нематериальные активы, ценные бумаги предприятий, получаемые в результате инновационной деятельности;

7) инновационные программы и инновационные проекты.

 

Статья 6. Субъекты инновационной деятельности

Субъектами инновационной деятельности являются:

1) физические и юридические лица, осуществляющие инновационную деятельность;

2) органы государственной власти и управления и уполномоченные ими организации, участвующие в формировании и реализации государственной инновационной политики и в регулировании инновационной деятельности;

3) собственники объектов интеллектуальной собственности, реализуемых и используемых в процессе инновационной деятельности;

4) инвесторы, осуществляющие инвестиции в инновационную деятельность;

5) специализированные организации инновационной инфраструктуры, осуществляющие и обеспечивающие инновационную деятельность.

 



 

Статья 7. Мотивация субъектов инновационной деятельности к осуществлению инновационной деятельности

К мотивации субъектов инновационной деятельности в сфере создания, производства и реализации инноваций относятся:

1) в области конкуренции, спроса и рынков реализации: замещение товаров, теряющих спрос; расширение ассортимента товаров и услуг; разработка продукции, благоприятной к окружающей среде; удержание или увеличение доли рынка; проникновение на новые рынки; сокращение времени реагирования на запросы потребителей;

2) в области производства и доставки: повышение качества товаров и услуг; повышение гибкости производства или предоставления услуг; повышение потенциала производства или оказания услуг; расширение возможностей реагировать на различные запросы клиентов; снижение стоимости единицы труда; сокращение потребления материалов и энергии; снижение затрат на проектирование; сокращение времени производства; достижение соответствия международным техническим стандартам; снижение операционных затрат при предоставлении услуг; повышение эффективности или увеличение скорости движения и (или) доставки товаров и предоставления услуг;

3) в области организации рабочих мест: совершенствование коммуникаций и взаимодействия различных видов работ, улучшение условий труда.

 

Статья 8. Права субъектов инновационной деятельности

1. Субъекты инновационной деятельности самостоятельно выбирают направления, виды и объекты инновационной деятельности и по своему усмотрению привлекают на договорной (контрактной) основе соисполнителей, необходимых для осуществления инновационной деятельности.

2. Субъекты инновационной деятельности могут выполнять функции заказчиков и (или) исполнителей инновационных программ и инновационных проектов, инвесторов и поставщиков необходимых материально-технических ресурсов, а также посредников, обслуживающих инновационный процесс, и потребителей инноваций.

3. Субъекты инновационной деятельности имеют право владеть, пользоваться и распоряжаться результатами инновационной деятельности, в том числе осуществлять операции на территории Туркменистана и за рубежом в соответствии с законодательством и международными договорами Туркменистана.

4. Субъектам инновационной деятельности предоставляется право участвовать в конкурсах, организуемых в целях размещения государственных инвестиционных ресурсов.

5. Субъекты инновационной деятельности имеют право получать государственную поддержку при выполнении инновационных программ и инновационных проектов, а также осуществлять закупки наукоёмкой продукции, техники и технологий для государственных нужд и размещение государственных заказов на создание инноваций.

6. Субъекты инновационной деятельности могут осваивать инновации, разработанные другими субъектами инновационной деятельности. В этих целях они могут покупать научно-техническую информацию, производить отчисления и лицензионные платежи за запатентованные изобретения, покупать ноу-хау, осуществлять инвестирование в оборудование, программное обеспечение или полуфабрикаты, в которых воплощены результаты инновационной деятельности других субъектов.

 

Статья 9. Гарантии прав субъектов инновационной деятельности

Органы государственной власти и управления в соответствии с настоящим Законом гарантируют субъектам инновационной деятельности:

1) признание прав на обоснованный риск, связанный с привлечением инвестиционных ресурсов и реализацией инновационных программ и инновационных проектов;

2) свободу доступа к информации о приоритетах государственной инновационной политики, запатентованной инновационной продукции, подлежащей реализации, за исключением случаев, предусмотренных законодательством Туркменистана в отношении государственной, служебной и коммерческой тайны;

3) финансирование инновационных программ и инновационных проектов, выполняемых по государственному заказу;

4) доступ к научно-технической информации, право на её приобретение и доступ в международные информационные фонды и системы в области науки и техники;

5) содействие подготовке, переподготовке и повышению квалификации кадров, осуществляющих инновационную деятельность;

6) содействие осуществлению международного сотрудничества в сфере инновационной деятельности и финансирование инновационных программ и инновационных проектов, выполняемых в рамках международных договоров и соглашений Туркменистана.

 



 

ГЛАВА III. ГОСУДАРСТВЕННАЯ
ИННОВАЦИОННАЯ ПОЛИТИКА

 

Статья 10. Цель и основные задачи государственной инновационной политики

1. Целью государственной инновационной политики является разработка и реализация системы мер государственной поддержки и стимулирования инновационной деятельности для обеспечения устойчивого социально-экономического развития Туркменистана, повышения уровня и качества жизни населения страны, развития и использования научно-технического потенциала государства, внедрения современных экологически чистых, безопасных, энерго- и ресурсосберегающих технологий, производства и реализации новых видов конкурентоспособной продукции.

2. Основными задачами государственной инновационной политики являются:

1) обеспечение правового, экономического и организационного регулирования, направленного на инновационное развитие экономики Туркменистана;

2) формирование и комплексное развитие национальной инновационной системы, обеспечение её интеграции в мировую инновационную систему с учётом государственных интересов Туркменистана;

3) содействие созданию и развитию инновационной инфраструктуры в Туркменистане;

4) прогнозирование технологического развития экономики Туркменистана, исходя из достижений отечественной и мировой науки;

5) содействие созданию и развитию рынка инноваций в Туркменистане;

6) создание благоприятных условий для доступа субъектов инновационной деятельности к интеллектуальным, информационным, материально-техническим и финансовым ресурсам, необходимым для осуществления инновационной деятельности;

7) обеспечение взаимодействия науки, образования, производства и финансово-кредитной сферы для развития инновационной деятельности;

8) развитие государственно-частного партнёрства в сфере инновационной деятельности;

9) содействие инновационной деятельности предпринимательского сектора экономики;

10)организация подготовки, переподготовки и повышения квалификации кадров в сфере инновационной деятельности;

11) стимулирование физических и юридических лиц к осуществлению инновационной деятельности;

12) стимулирование автора (соавторов) объекта интеллектуальной собственности, созданного в процессе осуществления инновационной деятельности;

13) поддержка деятельности общественных объединений в сфере инновационного предпринимательства (обществ изобретателей и рационализаторов и других общественных объединений);

14) развитие международного сотрудничества в сфере инновационной деятельности.

 

Статья 11. Основные принципы государственной инновационной политики

Основными принципами государственной инновационной политики являются:

1) направленность инновационной деятельности на достижение приоритетов социально-экономического развития Туркменистана;

2) обеспечение равноправия всех субъектов инновационной деятельности;

3) обеспечение государственного регулирования инновационной деятельности с использованием рыночных механизмов;

4) создание благоприятного инвестиционного климата при осуществлении инновационной деятельности;

5) проведение гибкой бюджетной, кредитной, налоговой и таможенной политики в отношении инновационной деятельности;

6) государственная защита прав и интересов субъектов инновационной деятельности и интеллектуальной собственности;

7) обеспечение национальной, экономической, экологической и информационной безопасности Туркменистана в результате осуществления инновационной деятельности;

8) активизация международного сотрудничества Туркменистана в инновационной сфере.

 

Статья 12. Этапы формирования государственной инновационной политики

1. Основными этапами формирования государственной инновационной политики являются:

1) инновационные прогнозы;

2) инновационная стратегия;

3) государственные инновационные программы;

4) инновационные проекты.

2. Инновационные прогнозы как предвидение основных направлений научно-технического развития на среднесрочную и долгосрочную перспективу формируются на основе:

1) приоритетов социально-экономического развития Туркменистана на соответствующую перспективу;

2) прогнозов развития науки и техники;

3) оценки состояния и перспектив развития потенциала национальной инновационной системы.

Инновационные прогнозы в виде прогнозов развития науки и техники и оценки состояния и перспектив развития потенциала национальной инновационной системы отображаются в Концепции государственной инновационной политики Туркменистана, представляемой уполномоченным государственным органом в области регулирования инновационной деятельности совместно с уполномоченным государственным органом, осуществляющим регулирование деятельности в области науки и техники, на утверждение в Кабинет Министров Туркменистана.

3. На этапе формирования инновационной стратегии определяются приоритетные направления инновационного развития отраслей экономики, создания и распространения инноваций на среднесрочную и долгосрочную перспективу, а также разрабатывается комплекс правовых, экономических и организационных мер, направленных на развитие и поддержку инновационной деятельности.

Инновационная стратегия является составной частью соответствующих программ социально-экономического развития Туркменистана на среднесрочную и долгосрочную перспективу.

4. На последующих этапах формирования государственной инновационной политики разрабатываются и утверждаются государственные инновационные программы и инновационные проекты.

5. Органы местной исполнительной власти с учётом положений частей 1-4 настоящей статьи формируют предложения по стратегии инновационного развития региона, разрабатывают региональные инновационные программы (проекты) и определяют меры по их реализации.

 

Статья 13. Государственные инновационные программы и инновационные проекты

1. Государственные инновационные программы разрабатываются с целью концентрации финансового, материального и кадрового потенциала государства для осуществления инновационной деятельности.

2. Формирование государственных инновационных программ осуществляется уполномоченными государственными органами в области формирования и реализации государственной инновационной политики на основании предложений субъектов инновационной деятельности.

При разработке государственных инновационных программ определяются объёмы и источники их финансирования, назначаются уполномоченные органы исполнительной власти, ответственные за их реализацию и поддержку.

Порядок разработки, финансирования и выполнения государственных инновационных программ определяется Кабинетом Министров Туркменистана.

3. Государственные инновационные программы реализуются в составе инновационных проектов, имеющих заданный конечный результат в виде введения в гражданский оборот нового или усовершенствованного товара, новой или усовершенствованной технологии, новой услуги, нового организационно-технического решения производственного, административного, коммерческого или иного характера.

При формировании государственных инновационных программ осуществляется обязательная государственная научно-техническая экспертиза и конкурсный отбор включаемых в них инновационных проектов.

4. Органы государственной власти и управления в пределах своих полномочий готовят предложения по реализации государственных инновационных программ и инновационных проектов и по определению мер государственной поддержки инновационной деятельности.

 

Статья 14. Государственная научно-техническая экспертиза инновационных проектов

1. Государственная научно-техническая экспертиза инновационных проектов представляет собой анализ и оценку этих проектов с подготовкой заключений о целесообразности их выполнения и включения в состав государственных инновационных программ.

2. Государственная научно-техническая экспертиза инновационных проектов устанавливает отношение предлагаемого к разработке в инвестиционном проекте продукта (товара, услуги), способа производства (технологии) или доставки продукта, нового метода маркетинга или нового организационного метода в деловой практике, организации рабочих мест или во внешних связях как к инновационной продукции, так и к типу инновации (продуктовая, процессная, маркетинговая, организационная).

3. Состав экспертных советов (комиссий), создаваемых для проведения государственной научно-технической экспертизы инновационных проектов, формируется и утверждается уполномоченным государственным органом в области регулирования инновационной деятельности совместно с уполномоченным государственным органом, осуществляющим регулирование деятельности в области науки и техники.

4. Для проведения государственной научно-технической экспертизы инновационных проектов могут привлекаться на договорной основе научные организации, учреждения высшего профессионального образования, общественные организации учёных, а также отдельные учёные и специалисты, в том числе иностранные.

5. Порядок организации и проведения государственной научно-технической экспертизы инновационных проектов определяется Кабинетом Министров Туркменистана.

 

Статья 15. Риск инновационной деятельности и его оценка

1. При разработке инновационных проектов учитывается возможность возникновения риска инновационной деятельности, связанного с неопределенностью рыночных и технологических перспектив применения новаций.

2. Оценка риска инновационной деятельности осуществляется в целях принятия мер по его минимизации, а также принятия обоснованного решения о целесообразности финансирования инновационного проекта.

3. Уполномоченный государственный орган в области регулирования инновационной деятельности совместно с уполномоченным государственным органом, осуществляющим регулирование деятельности в области науки и техники, разрабатывают методику оценки риска инновационной деятельности.

При оценке риска инновационной деятельности упущенная выгода не учитывается.

4. Субъекты инновационной деятельности самостоятельно определяют экспертов для проведения оценки риска инновационной деятельности при разработке инновационных проектов.

5. В целях минимизации риска инновационной деятельности могут приниматься следующие меры:

1) распределение риска инновационной деятельности между субъектами инновационной деятельности и другими участниками инновационной деятельности;

2) диверсификация (одновременное распределение финансовых средств между различными, не связанными между собой инновационными проектами), осуществляемая в целях снижения риска инновационной деятельности;

3) использование страхования при выполнении инновационных проектов.

 

Статья 16. Инновационно-технологический мониторинг

1. Для оценки уровня технологического развития предприятия (организации) и его (её) потенциальных возможностей осуществления инновационной деятельности, а также для анализа и учёта факторов риска, которые могут оказать сдерживающее влияние на её осуществление, может проводиться инновационно-технологический мониторинг.

2. К основным группам факторов риска, оказывающих сдерживающее влияние на осуществление инновационной деятельности предприятия (организации), относятся:

1) стоимостные факторы (высокая стоимость инновационного проекта; недостаток внутренних финансовых ресурсов у субъекта инновационной деятельности; отсутствие или недостаточность средств из внешних источников финансирования);

2) факторы, связанные со знаниями (недостаточный инновационный потенциал; отсутствие или недостаток квалифицированного персонала; отсутствие или недостаток информации о новых технологиях; отсутствие или недостаток информации о рынках реализации продукции (услуг); трудности в нахождении партнёров для совместной деятельности);

3) рыночные факторы (неопределённый спрос на инновационные товары или услуги; господство на потенциальном рынке уже укоренившихся на нём участников);

4) институциональные факторы (отсутствие или слабость инновационной инфраструктуры; недостаточная защита прав собственности; несовершенство законодательства, норм, стандартов, системы налогообложения).

По указанным группам факторов риска, оказывающих сдерживающее влияние на осуществление инновационной деятельности, определяются меры, направленные на устранение их влияния на инновационное развитие предприятия (организации).

3. Инновационно-технологический мониторинг проводится специализированными организациями инновационной инфраструктуры или другими организациями, аккредитованными уполномоченным государственным органом в области регулирования инновационной деятельности, на основе договоров, заключаемых с заинтересованными предприятиями (организациями).

4. По результатам проведения инновационно-технологического мониторинга выдаётся заключение об уровне технологического развития предприятия (организации) и его (её) потенциальных возможностях осуществления инновационной деятельности, включающее предложения о мерах, направленных на дальнейшее совершенствование функционирования предприятия (организации) и повышение конкурентоспособности его (её) товаров (работ, услуг).

5. Порядок проведения инновационно-технологического мониторинга определяется уполномоченным государственным органом в области регулирования инновационной деятельности.

 

Статья 17. Государственно-частное партнёрство в сфере инновационной деятельности

Государственно-частное партнёрство в сфере инновационной деятельности осуществляется на основе:

1) равноправного взаимодействия государства и субъектов хозяйствования негосударственной формы собственности, основанного на учёте интересов обеих сторон;

2) свободного и открытого доступа субъектов хозяйствования независимо от формы собственности к реализации мероприятий государственной инновационной политики;

3) участия субъектов хозяйствования негосударственной формы собственности в проведении совместных научных исследований и разработок при осуществлении инновационной деятельности с государственными научными организациями и государственными учреждениями высшего профессионального образования;

4) участия субъектов хозяйствования негосударственной формы собственности в формировании и реализации инновационных проектов, входящих в государственные инновационные программы;

5) разделения рисков инновационной деятельности, доходов и ответственности между государством и субъектами хозяйствования негосударственной формы собственности при совместной реализации инновационных проектов;

6) возможности передачи субъектам хозяйствования негосударственной формы собственности имущественных прав на результаты интеллектуальной деятельности, созданные или приобретённые за счёт бюджетных и иных средств государства и необходимые для осуществления инновационной деятельности, в порядке, установленном законодательством Туркменистана.

 

 

ГЛАВА IV. ГОСУДАРСТВЕННАЯ ПОДДЕРЖКА

ИННОВАЦИОННОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ

 

Статья 18. Цель и основные принципы государственной поддержки инновационной деятельности

1. Целью государственной поддержки инновационной деятельности является создание благоприятных условий для формирования и функционирования рынка инноваций, осуществления модернизации экономики, обеспечения конкурентоспособности отечественных товаров, работ и услуг на внутреннем и мировом рынках, улучшения качества жизни населения.

2. Государственная поддержка инновационной деятельности осуществляется в соответствии со следующими основными принципами:

1) обеспечение эффективности государственной поддержки инновационной деятельности для достижения целей социально-экономического развития Туркменистана;

2) адресность и целевой характер использования бюджетных и иных средств государства на поддержку инновационной деятельности;

3) равноправие субъектов инновационной деятельности независимо от их формы собственности на получение государственной поддержки;

4) доступность государственной поддержки на всех стадиях инновационного процесса, в том числе для субъектов малого и среднего предпринимательства;

5) публичность оказания государственной поддержки инновационной деятельности;

6) приоритетное использование рыночных инструментов и инструментов государственно-частного партнёрства для стимулирования инновационной деятельности.

3. Государственная поддержка инновационной деятельности определяется как совокупность мер, принимаемых органами государственной власти и управления Туркменистана в соответствии с законодательством Туркменистана в целях создания необходимых правовых, экономических и организационных условий, а также стимулов для физических и юридических лиц, осуществляющих инновационную деятельность.

 

Статья 19. Направления государственной поддержки инновационной деятельности

1. Государственная поддержка инновационной деятельности осуществляется в следующих направлениях:

1) финансирование инновационной деятельности;

2) налоговое регулирование и иные льготы инновационной деятельности;

3) информационное обеспечение инновационной деятельности;

4) содействие инновационной деятельности предпринимательского сектора экономики;

5) стимулирование автора (соавторов) объекта интеллектуальной собственности, созданного в процессе осуществления инновационной деятельности;

6) содействие подготовке, переподготовке и повышению квалификации кадров в сфере инновационной деятельности.

2. Условия государственной поддержки инновационной деятельности со стороны государства определяются настоящим Законом и иными нормативными правовыми актами Туркменистана.

 

Статья 20. Финансирование инновационной деятельности

1. Источниками финансирования инновационной деятельности являются:

1) средства Государственного бюджета Туркменистана;

2) собственные средства субъектов инновационной деятельности;

3) кредиты банков, в том числе иностранных банков;

4) средства частных инвесторов, в том числе и иностранных;

5) средства из других источников, не запрещённых законодательством Туркменистана.

2. Из средств Государственного бюджета Туркменистана финансируются:

1) государственные инновационные программы;

2) закупки инновационной продукции, осуществляемые по заказам государственных органов исполнительной власти (из средств, предназначенных для этих целей);

3) поддержка инновационного предпринимательства, осуществляемая в рамках мер государственной поддержки инновационной деятельности и государственной поддержки малого и среднего предпринимательства.

3. В целях финансовой поддержки инновационной деятельности с участием органов государственной власти и управления могут создаваться инновационные фонды в соответствии с законодательством Туркменистана.

Инновационные фонды могут предоставлять средства для финансирования инновационных проектов на возвратной или безвозмездной основе, а также в порядке, установленном их уставами, могут выполнять функции поручителей по обязательствам субъектов инновационной деятельности.

4. В целях поддержки развития инновационного предпринимательства, осуществления стартового финансирования инновационных проектов, создания и развития инновационных предприятий могут быть созданы венчурные (высокорисковые) фонды в порядке, установленном законодательством Туркменистана.

Венчурные фонды создаются в форме коммерческих организаций за счёт долевого участия организаций и предприятий, осуществляющих инновационную деятельность, кредитных учреждений и иных финансовых институтов, специализирующихся на инвестициях в акционерный капитал предприятий, создаваемых для реализации рисковых инвестиционных проектов. В создании и деятельности венчурных фондов в установленном порядке могут принимать участие заинтересованные государственные органы, а также частные инвесторы, в том числе и иностранные. Порядок создания и регулирования деятельности венчурных фондов определяется законодательством Туркменистана.

5. Финансирование инновационной деятельности субъектов предпринимательства осуществляется за счёт их собственных средств, в том числе за счёт привлечённых ими средств, за исключением случаев, предусмотренных законодательством Туркменистана.

6. Финансирование инновационной деятельности за счёт инвесторов осуществляется в форме кредитов, финансового лизинга и инвестиций в акции, облигации, векселя и иные ценные бумаги, имитируемые субъектами инновационной деятельности.

Кроме того, финансирование инновационной деятельности может осуществляться также за счёт денежных, имущественных и иных вкладов инвесторов в рамках партнёрских соглашений о совместной инновационной деятельности и иных способов привлечения инвестиций, не запрещённых законодательством Туркменистана.

 



 

Статья 21. Льготы и налогообложение инновационной деятельности

1. Для резидентов научно-технологических парков устанавливаются льготы на аренду территории (помещений) и пользование сервисными услугами для осуществления инновационной деятельности, определяемые нормативными правовыми актами Туркменистана.

2. Налогообложение инновационной деятельности осуществляется в соответствии с налоговым законодательством Туркменистана.

 

Статья 22. Информационное обеспечение инновационной деятельности

1. В целях обеспечения распространения научно-технической информации и координации этой сферы деятельности государство обеспечивает создание государственных информационных фондов и систем в области науки и техники, осуществляющих сбор, государственную регистрацию, аналитическую обработку, хранение и доведение научно-технической информации до субъектов инновационной деятельности.

2. Государственные информационные фонды и системы в области науки и техники формируют и поддерживают базы данных об имеющихся научно-технических разработках, включая информацию о зарегистрированных патентах и иных объектах интеллектуальной собственности, а также информацию о потребностях в научно-технической информации субъектов инновационной деятельности.

3. Правовые основы регулирования правоотношений, связанных с созданием, накоплением, поиском, получением, хранением, обработкой, распределением и использованием научно-технической информации для инновационной деятельности, определяются законодательством Туркменистана в области научно-технической информации.

 

Статья 23. Содействие инновационной деятельности предпринимательского сектора экономики

1. Субъекты малого и среднего предпринимательства пользуются поддержкой со стороны государства при осуществлении инновационной деятельности в соответствии с настоящим Законом и иными нормативными правовыми актами Туркменистана в области государственной поддержки малого и среднего предпринимательства.

2. Для субъектов малого и среднего предпринимательства предусматривается выделение производственных и офисных площадей на объектах инновационной инфраструктуры научно-технологических парков на условиях льготной арендной платы на период реализации инновационного проекта.

3. Для субъектов малого и среднего предпринимательства предусматривается предоставление услуг на объектах инновационной инфраструктуры научно-технологических парков на льготной основе на период реализации инновационного проекта.

 

Статья 24. Стимулирование автора (соавторов) объекта интеллектуальной собственности, созданного в процессе осуществления инновационной деятельности

Государство в целях стимулирования автора (соавторов) объекта интеллектуальной собственности, созданного в процессе осуществления инновационной деятельности, устанавливает следующее:

1) юридическое лицо, индивидуальный предприниматель без образования юридического лица при производстве и реализации новой продукции, производстве и реализации продукции на основе новой технологии, а также при оказании новых услуг, если эти продукция, технология, услуги являются новыми для определённого сегмента рынка, обязаны выплатить вознаграждение автору (соавторам) объекта интеллектуальной собственности, созданного в процессе осуществления инновационной деятельности, на основании договора;

2) юридическое лицо, индивидуальный предприниматель без образования юридического лица при производстве и реализации усовершенствованной продукции, производстве и реализации продукции на основе усовершенствованной технологии, а также при использовании новых организационно-технических решений производственного, административного, коммерческого или иного характера обязаны выплатить вознаграждение автору (соавторам) объекта интеллектуальной собственности, созданного в процессе осуществления инновационной деятельности, на основании договора в зависимости от экономической значимости усовершенствования продукции, технологии, использования организационно-технических решений производственного, административного, коммерческого или иного характера;

3) юридическое лицо, индивидуальный предприниматель без образования юридического лица, являющиеся обладателями исключительных прав на объекты интеллектуальной собственности, созданные в процессе осуществления инновационной деятельности, после уплаты налогов, сборов (пошлин), иных обязательных платежей осуществляют выплату вознаграждений автору (соавторам) указанных объектов интеллектуальной собственности на основании договора;

4) юридическое лицо при использовании инновации в случае, когда не предполагается получение прибыли (дохода) от её использования, а достигается иной социально значимый результат, обязано выплатить согласно договору автору (соавторам) объекта интеллектуальной собственности, на основе которого создана эта инновация, единовременное вознаграждение, минимальный размер которого устанавливается законодательством Туркменистана.

 

Статья 25. Содействие подготовке, переподготовке и повышению квалификации кадров в сфере инновационной деятельности

1. Государство содействует разработке и реализации мер по развитию системы подготовки, переподготовки и повышения квалификации кадров в сфере инновационной деятельности.

2. В качестве мер государственной поддержки системы подготовки, переподготовки и повышения квалификации кадров в сфере инновационной деятельности осуществляется:

1) разработка системы государственных требований к профессиональной подготовке и квалификации инженеров, технологов, менеджеров и иных специалистов, связанных с обеспечением инновационной деятельности;

2) формирование государственных заказов на подготовку специалистов в области производства высокотехнологичной наукоёмкой продукции;

3) разработка требований к системе аттестации, повышения квалификации и переподготовки специалистов в области инновационных технологий;

4) поддержка деятельности профессиональных специализированных обучающих центров, способствующих повышению квалификации и обеспечению занятости специалистов в сфере инновационного предпринимательства;

5) пропаганда научных знаний и технических достижений, поддержка технического творчества молодёжи и её профессиональной ориентации.

3. Государство способствует привлечению квалифицированных иностранных специалистов, а также обучению и стажировке отечественных специалистов в ведущих иностранных научно-образовательных центрах с учётом приоритетов инновационного развития отраслей экономики Туркменистана.

4. Государство содействует участию отечественных специалистов в разработке межгосударственных стандартов в области инженерно-технического образования и подготовки кадров для инновационной деятельности.

 

 

ГЛАВА V. ПОЛНОМОЧИЯ ОРГАНОВ ГОСУДАРСТВЕННОЙ ВЛАСТИ И УПРАВЛЕНИЯ В ОБЛАСТИ РЕГУЛИРОВАНИЯ ИННОВАЦИОННОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ

 

Статья 26. Полномочия Кабинета Министров Туркменистана в области регулирования инновационной деятельности

Кабинет Министров Туркменистана:

1) принимает Концепцию государственной инновационной политики Туркменистана;

2) определяет приоритетные направления развития инновационной деятельности в Туркменистане;

3) утверждает программы создания и развития национальной инновационной системы Туркменистана на среднесрочный и долгосрочный период;

4) утверждает государственные инновационные программы;

5) формирует государственный заказ на выполнение инновационных проектов;

6) осуществляет нормативное регулирование, руководство и контроль за деятельностью уполномоченных государственных органов в области формирования и реализации государственной инновационной политики;

7) определяет уполномоченный государственный орган в области регулирования инновационной деятельности;

8) регулирует вопросы создания и развития субъектов инновационной инфраструктуры;

9) осуществляет поддержку субъектов инновационной деятельности, участвующих в реализации государственной инновационной политики;

10) обеспечивает сотрудничество с иностранными государствами и международными организациями в сфере инновационной деятельности;

11) осуществляет иные полномочия в сфере инновационной деятельности, отнесённые к его ведению законодательством Туркменистана.

 

Статья 27. Уполномоченные государственные органы в области формирования и реализации государственной инновационной политики

К уполномоченным государственным органам в области формирования и реализации государственной инновационной политики относятся:

1) уполномоченный государственный орган в области регулирования инновационной деятельности;

2) уполномоченный государственный орган, осуществляющий регулирование деятельности в области науки и техники;

3) государственные органы в области статистики, стандартизации, сертификации, метрологии и промышленной безопасности;

4) отраслевые государственные органы в части их полномочий в области формирования и реализации государственной инновационной политики;

5) органы местной исполнительной власти в части их полномочий в области формирования и реализации государственной инновационной политики на подведомственной территории.

 

Статья 28. Полномочия уполномоченного государственного органа в области регулирования инновационной деятельности

Уполномоченный государственный орган в области регулирования инновационной деятельности:

1) разрабатывает и проводит государственную инновационную политику;

2) разрабатывает совместно с уполномоченным государственным органом, осуществляющим регулирование деятельности в области науки и техники, Концепцию государственной инновационной политики Туркменистана;

3) осуществляет управление и регулирование в сфере инновационной деятельности с учётом целей и приоритетов социально-экономического развития Туркменистана;

4) разрабатывает предложения по приоритетным направлениям развития инновационной деятельности в Туркменистане;

5) разрабатывает предложения по совершенствованию механизмов правового, экономического и организационного регулирования инновационной деятельности;

6) разрабатывает программы развития национальной инновационной системы Туркменистана на среднесрочный и долгосрочный период;

7) формирует государственные инновационные программы;

8) осуществляет мониторинг реализации государственных инновационных программ и инновационных проектов и проведение оценки эффективности их выполнения;

9) осуществляет координацию деятельности государственных органов по развитию инновационной деятельности;

10) определяет порядок проведения оценки уровня инновационного развития по видам экономической деятельности и уровня инновационного развития административно-территориальных единиц;

11) осуществляет совместно с отраслевыми государственными органами научно-методическое обеспечение и проведение инновационно-технологического мониторинга предприятий (организаций);

12) регулирует вопросы, связанные с защитой прав на объекты интеллектуальной собственности и их использование, включая вопросы соблюдения условий сохранения и использования конфиденциальной информации, в том числе информации, относящейся к государственной тайне;

13) вносит предложения в Кабинет Министров Туркменистана по созданию специализированных организаций инновационной инфраструктуры;

14) осуществляет аккредитацию специализированных организаций инновационной инфраструктуры;

15) осуществляет иные полномочия в сфере инновационной деятельности, предусмотренные настоящим Законом и иными нормативными правовыми актами Туркменистана.

 

Статья 29. Полномочия уполномоченного государственного органа, осуществляющего регулирование деятельности в области науки и техники

Уполномоченный государственный орган, осуществляющий регулирование деятельности в области науки и техники:

1) разрабатывает совместно с уполномоченным государственным органом в области регулирования инновационной деятельности Концепцию государственной инновационной политики Туркменистана;

2) участвует в формировании приоритетных направлений развития инновационной деятельности в Туркменистане;

3) участвует в формировании и реализации государственных инновационных программ и инновационных проектов;

4) координирует выполнение фундаментальных и прикладных исследований в области науки и техники, предусматриваемых государственными инновационными программами;

5) участвует в разработке предложений по совершенствованию механизмов правового, экономического и организационного регулирования инновационной деятельности;

6) осуществляет научно-методическое руководство субъектами инновационной деятельности независимо от их ведомственной подчинённости;

7) осуществляет научно-методическое обеспечение проведения инновационно-технологического мониторинга;

8) организует систему подготовки, переподготовки и повышения квалификации кадров для инновационной деятельности как в Туркменистане, так и за рубежом;

9) развивает инновационную деятельность в системе научных организаций;

10) содействует внедрению инновационных разработок в производство, созданию национальных конкурентоспособных продуктов (товаров) с улучшенными свойствами;

11) содействует формированию и развитию инновационной инфраструктуры;

12) развивает международное сотрудничество в сфере инновационной деятельности;

13) осуществляет иные полномочия в сфере инновационной деятельности, предусмотренные настоящим Законом и иными нормативными правовыми актами Туркменистана.

 

Статья 30. Полномочия государственных органов в области статистики, стандартизации, сертификации, метрологии и промышленной безопасности

Полномочия государственных органов в области статистики, стандартизации, сертификации, метрологии и промышленной безопасности, связанные с осуществлением инновационной деятельности, определяются законами Туркменистана, а также положениями об этих органах, утверждаемыми Кабинетом Министров Туркменистана.

 

Статья 31. Полномочия отраслевых государственных органов в области формирования и реализации государственной инновационной политики

Отраслевые государственные органы в пределах своих полномочий:

1) проводят государственную инновационную политику;

2) формируют приоритетные направления инновационной деятельности в соответствующей отрасли экономики;

3) осуществляют правовое, экономическое и организационное регулирование инновационной деятельности в соответствующей отрасли экономики;

4) обеспечивают реализацию государственных инновационных программ и инновационных проектов;

5) разрабатывают предложения по совершенствованию механизмов правового, экономического и организационного регулирования инновационной деятельности;

6) обеспечивают создание отраслевой инновационной инфраструктуры;

7) обеспечивают выполнение мер государственной поддержки субъектов инновационной деятельности и инновационной инфраструктуры, участвующих в реализации отраслевой инновационной деятельности;

8) формируют государственные заказы на поставку инновационной продукции и осуществляют на конкурсной основе их размещение, регистрируют договоры, связанные с выполнением инновационных проектов и трансфером технологий;

9) обеспечивают приёмку и регистрацию инновационной продукции, созданной в ходе осуществления инновационной деятельности в соответствующей отрасли экономики;

10) обеспечивают решение организационных, кадровых, финансовых, материально-технических и социальных вопросов инновационной деятельности в соответствующей отрасли экономики;

11) определяют порядок проведения оценки уровня инновационного развития соответствующей отрасли экономики;

12) осуществляют проведение инновационно-технологического мониторинга предприятий (организаций) соответствующих отраслей экономики;

13) осуществляют международное сотрудничество в сфере инновационной деятельности;

14) осуществляют иные полномочия в сфере инновационной деятельности, предусмотренные настоящим Законом и иными нормативными правовыми актами Туркменистана.

 

Статья 32. Полномочия органов местной исполнительной власти в области формирования и реализации государственной инновационной политики на подведомственной территории

Органы местной исполнительной власти в пределах своих полномочий:

1) участвуют в формировании и реализации государственной инновационной политики;

2) содействуют развитию инновационной деятельности на подведомственной территории;

3) разрабатывают и реализуют региональные программы, направленные на развитие инновационной деятельности в регионе;

4) принимают участие в создании специализированных организаций инновационной инфраструктуры в регионе;

5) привлекают научные, производственные и другие организации к выполнению инновационных проектов, направленных на решение задач социально-экономического развития региона;

6) осуществляют иные полномочия в сфере инновационной деятельности, предусмотренные настоящим Законом и иными нормативными правовыми актами Туркменистана.

 

 

ГЛАВА VI. ИННОВАЦИОННАЯ ИНФРАСТРУКТУРА

 

Статья 33. Услуги инновационной инфраструктуры

1. Услуги субъектов инновационной инфраструктуры, предоставляемые субъектам инновационной деятельности, можно классифицировать следующим образом:

1) производственно-технологические услуги;

2) кадровые услуги;

3) консалтинговые услуги;

4) информационные услуги;

5) финансовые услуги;

6) услуги сбыта инновационной продукции;

7) прочие услуги.

2. К производственно-технологическим услугам относятся:

1) помощь в разработке и продвижении инновационных проектов (обоснование инновационного проекта, проведение научно-исследовательских и опытно-конструкторских работ, создание опытных образцов);

2) предоставление производственных мощностей, оборудования;

3) предоставление производственных помещений;

4) предоставление непроизводственных (офисных) помещений, в том числе обеспечение охраной, коммуникациями (телефон, интернет) и другим.

3. К кадровым услугам относятся:

1) подбор, предоставление специалистов для выполнения необходимых исследований;

2) подбор, предоставление специалистов для наладки оборудования;

3) подбор, предоставление специалистов в области менеджмента, маркетинга, экономики и финансов, сбыта и других областях;

4) повышение квалификации сотрудников предприятия (организации).

4. К консалтинговым услугам относятся:

1) технологический консалтинг (разрешение вопросов, возникающих в ходе производственного процесса);

2) юридический консалтинг (юридическая защита предприятия; вопросы интеллектуальной собственности, сертификации);

3) консалтинг в области управления;

4) консалтинг в области инвестиций;

5) консалтинг в области экономики и финансов;

6) консалтинг в области маркетинга;

7) консалтинг в сфере внешнеэкономической деятельности.

5. К информационным услугам относятся:

1) доведение информации о новых разработках до потенциальных пользователей;

2) организация консультаций по использованию новых разработок;

3) доступ к патентной информации;

4) предоставление информации о рынках;

5) доступ к базам данных и статистической информации;

6) создание и поддержка баз данных.

6. К финансовым услугам относятся:

1) инвестирование в создание новшеств и на производство и реализацию инноваций;

2) кредитование инновационной деятельности;

3) другие формы финансирования, не запрещённые законодательством Туркменистана.

7. Услуги сбыта инновационной продукции включают в себя:

1) посредничество в реализации;

2) организацию выставок, презентаций;

3) организацию участия в конференциях, семинарах и других мероприятиях.

8. К прочим услугам относятся:

1) патентование, подготовка юридической документации;

2) делопроизводство;

3) ведение бухгалтерии;

4) подготовка бизнес-планов;

5) секретарские услуги, организационные услуги (связь с поставщиками и другое).

 

Статья 34. Субъекты инновационной инфраструктуры

1. К субъектам инновационной инфраструктуры, создаваемым в целях поддержки и обслуживания инновационной деятельности, относятся нижеследующие специализированные организации инновационной инфраструктуры:

1) научно-технологический центр;

2) технологический центр;

3) бизнес-инкубатор;

4) инновационный центр;

5) инновационный центр коллективного пользования;

6) центр трансфера технологий;

7) инновационный фонд;

8) венчурная организация;

9) иные юридические лица, отвечающие положениям настоящего Закона.

2. Научно-технологический центр, технологический центр, бизнес-инкубатор, инновационный центр, инновационный центр коллективного пользования, центр трансфера технологий, указанные в части 1 настоящей статьи, при наличии отличительных особенностей их предназначения и условий осуществления деятельности в качестве субъектов инновационной инфраструктуры, которые определяются в статьях 35-40 настоящего Закона, могут иметь статус научно-технологического парка.

Правовое положение, цели, задачи и функции деятельности; создание, регистрация и ликвидация; управление деятельностью; имущественные отношения и источники финансирования; направления государственной поддержки и другие положения правового регулирования деятельности научно-технологического парка определяются Законом Туркменистана «О научно-технологических парках».

3. К субъектам инновационной инфраструктуры, которые предоставляют услуги согласно классификации, указанной в статье 33 настоящего Закона, могут относиться научные организации и образовательные учреждения, организации научно-технической информации, обучающие центры, фонды поддержки среднего и малого инновационного предпринимательства и другие организации, деятельность которых регулируется настоящим Законом и иными нормативными правовыми актами Туркменистана.

 

Статья 35. Научно-технологический центр

Правовое положение, цели, задачи и направления деятельности научно-технологического центра регулируются настоящим Законом, Законом Туркменистана «О научных организациях» и иными нормативными правовыми актами Туркменистана.

 

Статья 36. Технологический центр

1. Технологический центр – субъект инновационной инфраструктуры, осуществляющий формирование условий, благоприятных для развития предпринимательства в научно-технической сфере при наличии оснащённой информационной и экспериментальной базы и высокой концентрации квалифицированных кадров.

Технологический центр является формой территориальной интеграции науки, образования и производства в виде объединения научных организаций, проектно-конструкторских бюро, образовательных учреждений, производственных предприятий или их подразделений.

2. Технологический центр осуществляет следующие виды деятельности:

1) предоставление на условиях договора материально-технической базы, включая предоставление офисных помещений и производственных баз, доступ к лабораторному оборудованию, коммуникациям и другим объектам, необходимым для реализации инновационного проекта, включая стадии проведения опытно-конструкторских разработок, испытаний в целях сертификации и стандартизации новых технологических процессов, товаров (работ, услуг) и начала серийного производства товаров (выполнения работ, оказания услуг);

2) предоставление физическим и юридическим лицам на условиях договора правовых, организационных, информационных услуг для реализации инновационного проекта;

3) обучение персонала основам инновационного менеджмента;

4) создание условий для привлечения организаций, предоставляющих консультационные услуги субъектам малого и среднего предпринимательства, расположенным на территории технологического центра;

5) предоставление отечественной и зарубежной научной и технологической информации субъектам предпринимательства.

3. Технологический центр должен располагать материально-технической базой, включая объекты недвижимости, необходимой для оказания содействия субъектам инновационной деятельности.

 

Статья 37. Бизнес-инкубатор

1. Бизнес-инкубатор – субъект инновационной инфраструктуры, создаваемый в целях образования новых предприятий, создания рабочих мест и экономического развития региона на основе комплексного подхода к организации инновационного процесса.

2. Бизнес-инкубаторы осуществляют следующие виды деятельности:

1) оказание содействия субъектам малого и среднего предпринимательства для осуществления инновационной деятельности;

2) предоставление на условиях договора работ и услуг, необходимых для подготовки инновационного проекта, включая оказание содействия подготовке технико-экономического обоснования инновационного проекта и документов на финансирование инновационного проекта;

3) оказание содействия привлечению инвестиций для реализации инновационных проектов;

4) предоставление на условиях договора материально-технической базы, необходимой для создания инноваций;

5) предоставление на условиях договора работ и услуг, необходимых для оформления заявок на получение охранных документов на объекты интеллектуальной собственности.

3. Бизнес-инкубаторы должны располагать персоналом, обладающим соответствующей квалификацией для предоставления работ и услуг субъектам инновационной деятельности, а также офисными и производственными помещениями, достаточными для создания инноваций.

 

Статья 38. Инновационный центр

Инновационный центр – субъект инновационной инфраструктуры, осуществляющий:

1) совместные исследования с предпринимательскими структурами;

2) обучение, переподготовку и (или) повышение квалификации специалистов в области основ теории инноваций;

3) содействие созданию предприятий инновационного предпринимательства.

Инновационные центры создаются органами местной исполнительной власти для обеспечения региональной инновационной политики и выполняют функции региональных сегментов инфраструктуры национальной инновационной системы.

 



 

Статья 39. Инновационный центр коллективного пользования

Инновационный центр коллективного пользования – центр услуг, где малым и средним предприятиям предпринимательского сектора экономики предоставляется возможность создания новых и усовершенствования существующих технологий в собственном производстве посредством пользования оборудованием, которым располагает данный центр.

 

Статья 40. Центр трансфера технологий

1. Центр трансфера технологий

– структурное подразделение организации, обладающей инновационными разработками, либо самостоятельное юридическое лицо, основная задача которого состоит в коммерциализации научных разработок, создаваемых в научных организациях и высших учебных заведениях.

2. Деятельность центров трансфера технологий направлена на:

1) участие специалистов государственных научных организаций, высших учебных заведений и промышленных предприятий в совместных разработках, производстве и распространении инвестиционной продукции;

2) проведение исследования конъюнктуры рынка по выявлению возможностей введения в гражданский оборот новшеств, а также товаров, технологий, услуг, организационно-технических решений, созданных на основе этих новшеств;

3) обеспечение возобновляемой финансовой основы для проведения исследований и разработок за счёт получения грантов от государственных органов, лицензионных платежей от использования ранее полученных результатов, инвестиций промышленных предприятий, фондов и иных финансовых учреждений и частных лиц;

4) проведение научной экспертизы технологических и промышленных идей и разработок;

5) оказание услуг в целях обеспечения правовой защиты новаций;

6) оказание инженерно-консультационных и проектных услуг (инжиниринговых услуг);

7) оказание услуг по подготовке бизнес-планов инновационных проектов;

8) содействие привлечению инвестиций, поиску инвесторов и (или) деловых партнёров;

9) оказание услуг по управлению инновационными проектами;

10) обучение персонала предприятий (организаций);

11) использование в негосударственном секторе экономики знаний и опыта, накопленных в государственных научных организациях и высших учебных заведениях;

12) оказание услуг по информационному продвижению новшеств и (или) товаров, технологий, услуг, организационно-технических решений, созданных на основе новшеств, посредством организации участия субъектов инновационной деятельности в проведении выставок, ярмарок, конференций и других мероприятий, изготовления рекламно-информационной продукции;

13) выполнение иных функций, предусмотренных нормативными правовыми актами Туркменистана.

3. Порядок создания, формы организации деятельности, задачи и функции центров трансфера технологий определяются положением о них, утверждаемым Кабинетом Министров Туркменистана.

 

Статья 41. Инновационный фонд

1. Инновационные фонды создаются как финансовые организации любых форм собственности, предусмотренных законодательством Туркменистана, по инициативе субъектов инновационной деятельности.

2. Инновационные фонды обеспечивают накопление и эффективное управление финансовыми средствами из государственных и частных источников, включая средства иностранных инвесторов, в целях инвестиционного кредитования инновационных программ и инновационных проектов, а также финансовой поддержки инновационной деятельности в соответствии с законодательством Туркменистана.

Средства инновационного фонда распределяются между претендентами на инвестиции на конкурсной основе.

3. В целях повышения общей инновационной активности в Туркменистане решением Президента Туркменистана может быть создан Национальный инновационный фонд, деятельность которого определяется законодательством Туркменистана.

 

Статья 42. Венчурная организация

1. В целях практического использования технических и технологических новаций, результатов научных достижений, ещё не опробованных на практике, могут создаваться венчурные организации.

2. Основными направлениями деятельности венчурной организации являются:

1) финансирование венчурных проектов;

2) передача субъектам инновационной деятельности по договору лизинга оборудования, необходимого для осуществления инновационной деятельности;

3) приобретение имущественных прав на объекты интеллектуальной собственности, результаты научно-исследовательских, опытно-конструкторских и опытно-технологических работ для последующей передачи этих прав субъектам инновационной деятельности, являющимся исполнителями венчурных проектов, на возмездной или безвозмездной основе;

4) оказание управленческих, консультационных и иных услуг субъектам инновационной деятельности, являющимся исполнителями венчурных проектов.

3. Порядок создания, формы организации деятельности, задачи и функции венчурных организаций определяются положением о них, утверждаемым Кабинетом Министров Туркменистана.

 

 

ГЛАВА VII. РЕГУЛИРОВАНИЕ ДОГОВОРНЫХ
ОТНОШЕНИЙ В СФЕРЕ ИННОВАЦИОННОЙ
ДЕЯТЕЛЬНОСТИ

 

Статья 43. Договорные отношения в сфере инновационной деятельности

1. Основной формой отношений между субъектами инновационной деятельности являются договоры (контракты), заключаемые в соответствии с законодательством Туркменистана.

2. Предметом договоров (контрактов) являются:

1) разработка и поставка инновационной продукции, в том числе осуществляемые в рамках государственного заказа;

2) оказание услуг и поручений по обеспечению совместной деятельности (партнёрства), связанной с разработкой, освоением производства и распространением инновационной продукции;

3) трансфер технологий и переуступка права интеллектуальной собственности, связанные с производством инновационной продукции.

3. Споры, возникающие при осуществлении инновационной деятельности, связанные с выполнением договорных обязательств, рассматриваются в порядке, установленном законодательством Туркменистана.

4. Договоры, связанные с выполнением государственных заказов на поставку инновационной продукции, договоры, связанные с трансфером технологий и переуступкой права интеллектуальной собственности, и сделки, связанные с услугами по предоставлению баз данных и иного информационного продукта, созданного или приобретённого за счёт бюджетных и иных средств государства, подлежат обязательной государственной регистрации в порядке, установленном законодательством Туркменистана.

 



 

Статья 44. Договоры на разработку и поставку инновационной продукции

1. Предметом договора на разработку и поставку инновационной продукции является выполнение работ, связанных с разработкой и поставкой инновационной продукции.

2. Обязательными условиями заключения договора на разработку инновационной продукции являются определение требований или технических условий на её разработку, условий закрепления права на интеллектуальную собственность, а также определение мер по обеспечению защиты информации о результатах научной деятельности.

 

Статья 45. Соглашения о совместных разработках инновационной продукции

1. Соглашения о совместных разработках инновационной продукции являются договорной формой кооперации организаций (юридических лиц) и предпринимателей (физических лиц) в области совместной инновационной деятельности, связанной с разработкой и реализацией инновационных проектов.

2. Правовое регулирование отношений и коллизий, возникающих при осуществлении совместных разработок инновационной продукции, осуществляется в соответствии с законодательством Туркменистана.

3. В соглашениях о совместных разработках инновационной продукции определяются:

1) вклады участников, условия образования и использования совместного имущества, включая объекты интеллектуальной собственности и средства индивидуализации продукции;

2) порядок координации или создания органа управления совместной деятельностью и органа контроля (аудита) по выполнению условий соглашения;

3) порядок заключения сделок с третьими лицами, связанными с реализацией данного соглашения;

4) права и обязанности участников совместной деятельности;

5) условия для осуществления предпринимательской деятельности и ограничения конкурентности;

6) условия ведения бухгалтерского учёта, порядок распределения прибыли (доходов) и покрытия убытков участников, а также порядок уплаты налогов и других обязательных платежей в рамках осуществления совместной деятельности;

7) порядок предоставления, использования и защиты информации в рамках совместной деятельности (конфиденциальностю( �

8) порядок использования персонала участников в рамках осуществления совместной деятельности;

9) порядок урегулирования разногласий и споров между участниками совместной деятельности;

10) изменение состава участников совместной деятельности и порядок выхода участника из состава участников данного соглашения;

11) срок действия соглашения и иные условия, принимаемые в рамках соглашения для обеспечения совместной деятельности.

4. Если для осуществления совместной деятельности требуется специальное разрешение (лицензия), указанную деятельность от лица, являющегося членом партнёрства, осуществляют те участники совместной деятельности, которые имеют это разрешение (лицензию).

5. В целях создания условий для обеспечения качества и конкурентоспособности инновационной продукции участники совместной деятельности могут применять стандарты и технические условия, разрабатываемые в соответствии с национальными техническими регламентами, национальными и международными стандартами.

6. Соглашения о совместных разработках инновационной продукции в установленном порядке проходят согласование или регистрацию в органах, регулирующих предпринимательскую деятельность, в налоговых органах и иных уполномоченных государством органах или организациях в порядке, установленном законодательством Туркменистана.

7. Государственный орган исполнительной власти, участвующий в реализации инновационного проекта в рамках государственно-частного партнёрства, может делегировать государственной организации - главе партнёрства право заключать соглашения о совместных разработках от имени соответствующего государственного органа.

8. Согласно заключенному соглашению, государственная организация (глава партнёрства) может предоставлять другой стороне опцион для приобретения на приемлемых условиях прав на получаемые результаты интеллектуальной деятельности, включая объекты интеллектуальной собственности, от имени государства. При этом во всех случаях за государством сохраняется право на простую (неисключительную) лицензию на использование данного объекта интеллектуальной собственности.

9. Государственная научная организация, вступающая в соглашение о совместных разработках инновационной продукции с негосударственными организациями, может расходовать средства, полученные по таким соглашениям, на выплату вознаграждений авторам (изобретателям), на профильные для данной организации исследования и на другие предусмотренные настоящим Законом цели.

 



 

Статья 46. Договор о трансфере технологий

1. Договор о трансфере технологий предусматривает использование комплекса исключительных прав, деловой репутации, знаний и опыта лицензиара в определённом объёме (в частности, с установлением минимального и (или) максимального объёма использования), с указанием или без указания территории использования применительно к определённой сфере предпринимательской деятельности (продажа товаров, произведённых лицензиатом, осуществление иной хозяйственной деятельности, выполнение работ, оказание услуг).

2. По договору о трансфере технологий одна сторона (лицензиар) обязуется предоставить другой стороне (лицензиату) за вознаграждение на срок или без указания срока право использовать в предпринимательской деятельности лицензиата комплекс исключительных прав, принадлежащих лицензиару, в том числе право на такие результаты интеллектуальной деятельности, как патенты на изобретения, полезные модели, промышленные образцы и селекционные достижения, а также на предусмотренные договором объекты исключительных прав – программы для ЭВМ и базы данных, на охраняемую научно-техническую информацию (ноу-хау), товарный знак, знак обслуживания и на другие объекты.

3. Договор о трансфере технологий может быть заключён в форме договора коммерческой концессии (франчайзинга), форме лицензионного соглашения или иного договора, предусмотренного законодательством Туркменистана.

Оформление договора в письменной форме является обязательным условием.

4. Договор о трансфере технологий регистрируется уполномоченным органом, осуществившим регистрацию юридического лица или предпринимателя без образования юридического лица, выступающего по договору в качестве правообладателя. Договор, предусматривающий использование объектов интеллектуальной собственности, охраняемой в соответствии с патентным законодательством Туркменистана, также подлежит регистрации в уполномоченном органе исполнительной власти в области патентов и товарных знаков. При несоблюдении этого требования договор считается ничтожным.

5. Договором о трансфере технологий может быть предусмотрено право пользователя разрешать другим лицам использование предоставленного ему комплекса исключительных прав или части этого комплекса на условиях сублицензии, согласованных им с пользователем либо определённых в договоре о трансфере технологий.

Договор коммерческой субконцессии не может быть заключён на более длительный срок, чем договор о трансфере технологий, на основании которого он заключается.

6. Пользователь несёт субсидиарную ответственность за вред, причинённый лицензиару действиями вторичных лицензиатов, если иное не предусмотрено договором о трансфере технологий.

7. К сублицензионному договору применяются предусмотренные настоящей главой условия договора о трансфере технологий, если иное не вытекает из особенностей сублицензии.

8. Вознаграждение по договору о трансфере технологий может выплачиваться пользователем (лицензиатом) правообладателю (лицензиару) в форме фиксированных разовых или периодических платежей, отчислений от выручки, наценки на оптовую цену товаров, передаваемых лицензиаром для перепродажи, или в иной форме, предусмотренной договором.

9. Государство может передавать права на технологии, созданные и приобретённые за счёт бюджетных и иных средств государства, разработчикам и третьим лицам в целях их коммерциализации в порядке, установленном настоящим Законом и иными нормативными правовыми актами Туркменистана. Государство может приобретать у физических и юридических лиц права на использование технологий для государственных нужд, а также для обеспечения интересов национальной безопасности.

10. Физические и юридические лица, зарегистрированные на территории Туркменистана в качестве субъектов предпринимательской деятельности, могут на основании договора о трансфере технологий, заключённого в письменной форме, передавать права на технологии иностранным физическим и юридическим лицам в соответствии с законодательством Туркменистана.

11. Заключение договора об импорте технологии должно соответствовать законодательству Туркменистана и способствовать повышению научно-технического уровня и обеспечению развития национальной экономики.

При этом не допускается:

1) импортировать технологию, когда на тех же или более выгодных условиях такая же или эквивалентная технология может быть приобретена на территории Туркменистана;

2) обязывать получателя технологии производить выплаты, не соответствующие ценности технологии, на которую заключается договор.

12. В договоре об импорте технологии предусматриваются обязанности передающей стороны:

1) гарантировать качество продукции, производимой в результате применения импортной технологии, снижение себестоимости её производства, экономию энергетических ресурсов и материалов;

2) предоставлять в распоряжение принимающей стороны в период действия договора улучшения, связанные с передаваемой технологией;

3) информировать об опасности вредного воздействия технологии на жизнь и здоровье людей, а также на окружающую среду.

 

 

ГЛАВА VIII. ЗАЩИТА ПРАВ СУБЪЕКТОВ
ИННОВАЦИОННОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ

 

Статья 47. Осуществление прав на объекты интеллектуальной собственности

1. Владельцем прав на объекты интеллектуальной собственности, связанной с созданием инновационного продукта, признаётся лицо или его правопреемник в порядке, установленном договором на разработку и поставку инновационной продукции.

2. Правоотношения между заказчиком и исполнителем, создавшим инновационный продукт на основании гражданско-правового договора, в том числе договора подряда на создание научно-технической продукции, регулируются гражданским законодательством Туркменистана.

 

Статья 48. Права государства на инновационную продукцию и объекты интеллектуальной собственности

1. Государству принадлежат права на инновационную продукцию и объекты интеллектуальной собственности, создаваемые и приобретаемые за счёт бюджетных и иных средств государства, а также полученные путём иных способов в соответствии с законодательством Туркменистана.

2. Государство имеет право выкупа документированной информации, связанной с созданием инновационной продукции, у физических и юридических лиц в случае отнесения этой информации к государственной тайне.

3. Владелец информации, содержащей сведения, отнесённые к государственной тайне, вправе распоряжаться этой информацией только с разрешения соответствующих органов государственной власти и управления.

4. Объекты интеллектуальной собственности, принадлежащие государству и находящиеся в ведении органов государственной власти и управления в соответствии с их компетенцией, подлежат учёту и защите в составе государственного имущества.

5. Государство может осуществлять переуступку прав на принадлежащие ему объекты интеллектуальной собственности разработчикам инновационной продукции и третьим лицам в порядке, установленном законодательством Туркменистана.

 



 

Статья 49. Стандартизация, сертификация, регистрация и защита технологий и объектов интеллектуальной собственности

1. Порядок стандартизации и сертификации инновационной продукции, относящейся к объектам стандартизации и сертификации, определяется законодательством Туркменистана.

2. Технологии, базы и банки данных о них, объекты интеллектуальной собственности, технологическое ноу-хау и информация о технологиях, представляющая коммерческую или государственную тайну, а также средства их защиты подлежат регистрации в порядке, установленном законодательством Туркменистана.

3. Принадлежащие государству технологии являются общедоступными и открытыми, за исключением технологий, отнесённых к категории ограниченного доступа.

4. Владелец технологии обязан обеспечить надлежащий доступ к информации о технологии заинтересованным лицам. Ограничения доступа к информации о технологии возможны лишь в случаях, предусмотренных законодательством Туркменистана.

Организации, создавшие и использующие новые технологии с ограниченным доступом, формируют специальные службы, обеспечивающие защиту технологий.

Отказ владельца технологии в допуске к информации о технологии может быть обжалован в судебном порядке.

5. Порядок экспортного контроля за передачей технологий двойного применения, а также технологий и научно-технической информации, применяемых при создании вооружений и военной техники, регулируется законодательством Туркменистана.

6. Неисполнение или ненадлежащее исполнение обязательств по договору уступки права требования поставки, купли-продажи, по другим формам обмена технологиями между организациями рассматривается арбитражным судом.

Лица, которым необоснованно отказано в доступе к информации о технологиях, а также лица, получившие недостоверную информацию о технологиях, имеют право на возмещение нанесённого им вреда.

 

Статья 50. Методы защиты инноваций

Центральная роль в разработке правовых методов защиты инноваций принадлежит государству. Методы защиты инноваций способствуют получению максимальной экономической и социальной выгоды от защиты прав на интеллектуальную собственность.

К методам защиты инноваций относятся формальные и неформальные методы.

К формальным методам защиты инноваций относятся:

1) патенты;

2) регистрация дизайна;

3) торговые марки;

4) авторские права;

5) соглашения о конфиденциальности и коммерческая тайна.

К неформальным методам защиты инноваций относятся:

1) секретность, не подкреплённая юридическими соглашениями;

2) техническая сложность продукции;

3) преимущество перед конкурентами по времени освоения новой продукции.

 

 

ГЛАВА IX. МЕЖДУНАРОДНОЕ СОТРУДНИЧЕСТВО В СФЕРЕ ИННОВАЦИОННОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ

 

Статья 51. Основные положения международного сотрудничества в инновационной сфере

1. Субъекты инновационной деятельности вправе вступать в международные научные и научно-технические организации и объединения, участвовать в международных инновационных программах (проектах), инновационных программах (проектах) иностранных государств, заключать договоры (контракты) и иные соглашения с иностранными юридическими лицами на осуществление инновационной деятельности в порядке, установленном законодательством, международными договорами и соглашениями Туркменистана.

2. Международные договоры и соглашения Туркменистана могут предусматривать приобретение и продажу патентов и лицензий, применение иных форм передачи прав на использование технологий, включая создание совместных предприятий, а также оказание услуг в области маркетинга и управления инновационной деятельностью, оказание научно-технической помощи, реализацию инновационных проектов «под ключ» и другие действия, не запрещённые законодательством Туркменистана.

3. Инновационная деятельность, осуществляемая иностранными физическими и юридическими лицами, государствами и международными объединениями и организациями на территории Туркменистана, регулируется законодательством, международными договорами и соглашениями Туркменистана.

 



 

Статья 52. Формы международного сотрудничества в сфере инновационной деятельности

Международное сотрудничество Туркменистана в сфере инновационной деятельности осуществляется путём:

1) взаимного обмена информацией об изобретениях, о завершённых научных работах, разрабатываемых и осуществляемых инновационных программах (проектах);

2) разработки межгосударственных инновационных программ (проектов), создания благоприятных правовых, экономических и организационных условий для их реализации;

3) создания на двусторонней и многосторонней основе инновационных фондов для финансирования инновационных программ (проектов), реализуемых, в том числе, с участием малых и средних инновационных предприятий;

4) создания совместных организаций, временных коллективов, обеспечивающих развитие сотрудничества в сфере инновационной деятельности;

5) совместной подготовки, переподготовки и повышения квалификации кадров для инновационной деятельности;

6) проведения совместных научных исследований, технических и технологических разработок;

7) проведения международных конференций, конгрессов, симпозиумов и других мероприятий;

8) взаимного обмена научными работниками, управленческими кадрами и иными работниками, занятыми в сфере инновационной деятельности.

 

ГЛАВА X. ЗАКЛЮЧИТЕЛЬНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ

 

Статья 53. Ответственность за нарушение настоящего Закона

Нарушение настоящего Закона влечёт за собой ответственность, установленную законодательством Туркменистана.

 

Статья 54. Вступление в силу настоящего Закона

Настоящий Закон вступает в силу со дня его официального опубликования.

 

 

Президент             Гурбангулы

Туркменистана   Бердымухамедов

 

гор. Ашхабад

16 августа 2014 года

 № 106-V.



[i] Перевод с государственного языка Туркменистана.


TÜRKMENISTANYŇ KANUNY

 

 

 

Innowasiýa işi hakynda

 

 

Şu Kanun Türkmenistanda innowasiýa işiniň hukuk, ykdysady we guramaçylyk esaslaryny kesgitleýär.

 

I BAP. UMUMY DÜZGÜNLER

 

1-nji madda. Şu Kanunda ulanylýan esasy düşünjeler

1. Şu Kanunyň maksatlary üçin aşakdaky esasy düşünjeler ulanylýar:

1) innowasiýa işi – nowasiýalaryň (täze düzgünleriň) döredilmeginiň we olaryň esasynda amaly netijäniň – innowasiýalaryň (täze girizilen kadalaryň) alynmagyny üpjün edýän iş;

2) nowasiýa (täze düzgün) – şu aşakdaky alamatlara eýelik edýän, raýat-hukuk gatnaşyklarynyň obýekti bolup durýan intellektual işiň netijesi (täze bilim, tehniki çözgüt, tejribe ýa-da synag nusgasy we başgalar):

– täzelikler, ýagny hiliniň, häsiýetleriniň täzeligi we bar bolan meňzeşliklerden beýleki alamatlary boýunça tapawutlanýan;

– sarp edijilik peýdalylygy we howpsuzlygy nukdaý nazaryndan iş ýüzünde ulanylyjylyk;

– bäsdeşlige ukyplylyk we ykdysady netijelilik.

3) innowasiýa (täze girizilen kada) – raýat dolanyşygyna girizilen innowasiýa önümi. Innowasiýalaryň dört görnüşini tapawutlandyrýarlar: önüm, proses, marketing we guramaçylyk;

4) innowasiýa önümi – haýsydyr bir täze ýa-da has kämilleşdirilen önümiň (harydyň ýa-da hyzmatyň) – önüm innowasiýasy, önümçiligiň (tehnologiýanyň) ýa-da önüm getirmegiň täze usulynyň – proses innowasiýasy, marketingiň täze usulynyň – marketing innowasiýasy, işewür tejribede iş orunlarynyň guramaçylygynda ýa-da daşarky gatnaşyklarda täze – guramaçylyk usulynyň, raýat dolanyşygyna girizilip, amaly taýdan durmuşa  geçirilmegine eýe bolan innowasiýa işiniň netijesi.

Täze ýa-da kämilleşdirilen önüm haçan-da şeýle önüm bazarda peýda bolanyndan soň raýat dolanyşygyna girizilen hasap edilýär. Täze önümçilik prosesleri (tehnologiýalary), marketingiň usullary ýa-da guramaçylyk usullary olaryň innowasiýa işiniň subýektiniň işinde hakykatda peýdalanyp başlanandan soň raýat dolanyşygyna girizilen (ornaşdyrylan) hasaplanylýar;

5) innowasiýa kuwwaty – innowasiýa işini amala aşyrmak üçin çekilýän intellektual, maddy, maliýe, guramaçylyk we beýleki serişdeleriň jemi;

6) innowasiýa infrastrukturasy – innowasiýa işini amala aşyrmak üçin öz ygtyýarlyklarynyň çäginde önümçilik-tehnologik, işgärler, konsalting, maglumat, maliýe we beýleki hyzmatlary hödürleýän innowasiýa işiniň subýektleriniň jemi;

7) innowasiýa maksatnamasy – innowasiýalary döretmek, özleşdirmek we ýaýratmak boýunça wezipeleriň netijeli çözülmegini üpjün edýän, maliýeleşdirmegi amala aşyrmagyň möhletleri, serişdeleri, ýerine ýetirijiler, möçberleri we çeşmeleri boýunça ylalaşylan innowasiýa taslamalarynyň toplumy;

8) innowasiýa taslamasy – möhletleri we ýerine ýetirijileri boýunça baglanyşykly işleriň toplumyny, maliýeleşdirmegiň çeşmelerine, önümçiligi guramagyň usullaryna, işlenip taýýarlanylýan, içerki we (ýa-da) daşarky bazarlara berilýän bäsdeşlige ukyply innowasiýa önüminiň tehniki häsiýetnamalaryna we sarp edijilik häsiýetlerine bolan talaplary kesgitleýän taslama;

9) innowasiýa prosesi – innowasiýa işini guramak we amala aşyrmak bilen baglanyşykly yzygiderli hereketleriň (işleriň) jemi.

Innowasiýa prosesi umumy görnüşde innowasiýa önümini döretmegiň aşakdaky tapgyrlaryny öz içine alýar:

– ylmy barlaglar we taslama işläp taýýarlamalar;

– önümçilige ornaşdyrmak (tehnologik taýdan özleşdirmek);

– önümçilik (ulanmak);

– durmuşa geçirilmegine, ulanylmagyna, hyzmat edilmegine ýardam etmek;

– peýdalanylandan soň gaýtadan ulanmak.

10) milli innowasiýa ulgamy – Türkmenistanyň kanunçylygyna laýyklykda innowasiýa işini býujet, salgyt, gümrük, ylmy-tehniki taýdan düzgünleşdirmek şertlerini belleýän guramaçylyk-hukuk, durmuş-ykdysady we institusional gatnaşyklaryň ulgamy;

11) döwlet innowasiýa syýasaty – Türkmenistanyň durmuş-ykdysady syýasatynyň düzüm bölegi, ol innowasiýa işini düzgünleşdirmäge gönükdirilen, döwlet tarapyndan amala aşyrylýan hukuk, ykdysady we guramaçylyk çäreleriniň toplumydyr;

12) innowasiýa kärhanasy – wagtyň garalýan döwründe innowasiýa önümini döretmek we öndürmek bilen baglanyşykly işi amala aşyrýan hojalygy ýörediji subýekt;

13) innowasiýa telekeçiligi – innowasiýa önümini döretmek, öndürmek we ýerlemek bilen baglanyşykly telekeçilik;

14) innowasiýalar bazary – innowasiýany döretmek üçin zerur we hödürlenilýän intellektual işiň netijelerine, ykdysadyýetiň degişli pudaklarynda ulanmak üçin innowasiýa önümine, hödürlenilýän innowasiýa taslamalarynyň durmuşa geçirilmegi üçin maýa goýumlaryna bolan islegiň we teklipleriň döreýän çygry. Innowasiýa bazarynyň düzüm bölegi bolup Türkmenistanyň ykdysadyýetiniň pudaklarynyň innowasiýa taýdan ösüşiniň ileri tutulýän ugurlaryna jogap berýän daşary ýurt döwletleriniň innowasiýa tehnologiýalary we beýleki innowasiýalar hyzmat edýärler;

15) innowasiýa işiniň töwekgelçiligi – innowasiýa işiniň maksatlaryna, şol sanda innowasiýa taslamanyň maksatlaryna ýetmezlik ähtimallygy;

16) tehnologiýalaryň transferi – täze düzgünleri almak (işläp taýýarlamak) çygryndan olaryň iş ýüzünde ulanylmagy çygryna berilmegine gönükdirilen çäreleriň toplumy.

2. Şu Kanunda ulanylýan beýleki düşünjeler olaryň Türkmenistanyň kanunçylygynda kesgitlenilişi ýaly manylarda ulanylýar.

 

2-nji madda. Innowasiýa işi hakynda Türkmenistanyň kanunçylygy

1. Innowasiýa işi hakynda Türkmenistanyň kanunçylygy Türkmenistanyň Konstitusiýasyna esaslanýar we innowasiýa işi çygrynda gatnaşyklary düzgünleşdirýän şu Kanundan we Türkmenistanyň beýleki kadalaşdyryjy hukuk namalaryndan durýar.

2. Eger Türkmenistanyň halkara şertnamasynda şu Kanunda göz öňünde tutulanlardan başga kadalar bellenilen bolsa, onda halkara şertnamasynyň kadalary ulanylýar.

 

3-nji madda. Şu Kanunyň hereket ediş çygry

1. Şu Kanunyň hereket ediş çygry aşakdakylary goşup, ony amala aşyrmagyň barşynda ýüze çykýan innowasiýa işiniň subýektleriniň arasyndaky hukuk, ykdysady we guramaçylyk gatnaşyklary bolup durýarlar:

1) innowasiýalary döretmegiň we ýaýratmagyň barşynda ýüze çykýan gatnaşyklar;

2) ylmy işiň netijeleriniň önümçilikde özleşdirilmegine bermek bilen baglanyşykly gatnaşyklar;

3) innowasiýa işini döwlet tarapyndan düzgünleşdirmegiň barşynda ýüze çykýan gatnaşyklar;

4) innowasiýa çygrynda daşary ykdysady işleriň amala aşyrylyşyndaky gatnaşyklar.

2. Şu Kanun innowasiýa işiniň maksatlaryna, obýektlerine we görnüşlerine garamazadan innowasiýa işiniň ähli subýektleri babatda hereket edýär.

 



 

II BAP. INNOWASIÝA IŞINIŇ GÖRNÜŞLERI,
OBÝEKTLERI WE SUBÝEKTLERI

 

4-nji madda. Innowasiýa işiniň görnüşleri

1. Innowasiýa işine işiň şu aşakdaky görnüşleri degişlidir:

1) innowasiýa önümini işläp taýýarlamak, öndürmek we ýaýratmak;

2) jemgyýet tarapyndan dolandyrmak çygryna ýaşaýşyň durmuş taýdan şertlerini we hilini gowulandyrmaga, bilimi, saglygy goraýşy ösdürmäge, raýatlaryň howpsuzlygyny üpjün etmäge we tebigaty goramaga ýardam edýän täze taglymlary we ylmy bilimleri ornaşdyrmak;

3) oýlap tapyjylyk we rasionalizatorçylyk işi;

4) innowasiýa önümini döretmek we özleşdirmek bilen baglanyşykly taslama, agtaryş, tejribe-konstruktorçylyk we tehnologik işlerini ýerine ýetirmek;

5) inžiniring işi – önümçiligi innowasiýa taýdan tehnologik gaýtadan enjamlaşdyrmagy amala aşyrmak, innowasiýa prosesiniň serwis taýdan utgaşdyrylmagyny we hyzmatyny guramak bilen baglanyşykly işleriň we hyzmatlaryň toplumy;

6) patent barlagy, baha kesmek işi we seljermek, intellektual eýeçiligi täjirleşdirmek we tehnologiýalaryň transferi bilen baglanyşykly beýleki işleri we hyzmatlary ýerine ýetirmek;

 

7) innowasiýa işiniň üpjünçiligi üçin maglumat we maslahat beriş hyzmaty;

8) daşary ýurt döwletlerinden alynýan häzirki zaman tehnologiýalaryna we enjamlaryna bolan talaplary kesgitlemek, olaryň Türkmenistanyň ykdysadyýetiniň pudaklarynyň innowasiýa taýdan ösüşiniň ugurlaryna laýyklygyny anyklamak we olary ýerli şertlere baglanyşdyrmak;

9) innowasiýa işini üpjün etmek üçin işgärleri taýýarlamak, gaýtadan taýýarlamak we olaryň hünärini ýokarlandyrmak;

10) innowasiýa önümini ýerlemek bazarlaryny guramak bilen baglanyşykly marketing barlaglaryny geçirmek we çäreleri amala aşyrmak;

11) innowasiýa önümlerini sertifikatlaşdyrmagy we standartlaşdyrmagy amala aşyrmak;

12) täze düzgünleri döretmäge, täze girizilen kadalary öndürmäge we ýaýratmaga gönükdirilen maýa goýum we lizing işini amala aşyrmak.

2. Innowasiýa işine ykdysady işiň görnüşleriniň klassifikasiýa ulgamyna, Türkmenistanyň gaýry kadalaşdyryjy hukuk namalaryna we halkara standartlaryna laýyklykda kesgitlenilýän işleriniň we hyzmatlarynyň beýleki görnüşleri hem degişli bolup biler.

 



 

5-nji madda. Innowasiýa işiniň obýektleri

Şu aşakdakylar innowasiýa işiniň obýektleridir:

1) täze bilimler we intellektual önümler;

2) täze sarp edijilik häsiýetlerine ýa-da täze tehniki häsiýetnamalara eýelik edýän täze tehnologiýalar, şeýle hem maddy gozgalýan emläkler we gozgalmaýan emläkler, tehniki önümler, önümçilik enjamlary;

3) önümçiligiň we (ýa-da) durmuş çygrynyň gurluşyny we hilini düýpgöter gowulandyrýan önümçilik we beýleki häsiýetli guramaçylyk-tehniki çözgütler;

4) täze tehnologiýalaryň ulanylmagyna esaslanan gazyp alyş tehniki serişdeleri we çig mal resurslaryny gaýtadan işleýiş usullary;

5) täze sarp edijilik häsiýetine eýe bolan harytlyk önümi;

6) innowasiýa işiniň netijesinde alynýan maddy we maddy däl maliýe aktiwleri, kärhanalaryň gymmatly kagyzlary;

7) innowasiýa maksatnamalary we innowasiýa taslamalary.

 

6-njy madda. Innowasiýa işiniň subýektleri

Şu aşakdakylar innowasiýa işiniň subýektleridir:

1) innowasiýa işini amala aşyrýan fiziki we ýuridik şahslar;

2) döwlet häkimiýet we dolandyryş edaralary hem-de döwlet innowasiýa syýasatynyň döredilmegine we durmuşa geçirilmegine hem-de innowasiýa işiniň düzgünleşdirilmegine gatnaşýan, olar tarapyndan ygtyýarly edilen guramalar;

3) innowasiýa işiniň barşynda ýerlenilýän we ulanylýan intellektual eýeçiligiň obýektleriniň eýeleri;

4) innowasiýa işine maýa goýumlaryny amala aşyrýan maýa goýujylar;

5) innowasiýa işini amala aşyrýan we üpjün edýän innowasiýa infrastrukturasynyň ýöriteleşdirilen guramalary.

 

7-nji madda. Innowasiýa işini amala aşyrmakda innowasiýa işiniň subýektleriniň delilleri

Innowasiýany döretmek, öndürmek we ýerlemek çygrynda innowasiýa işiniň subýektleri üçin esasy deliller aşakdakylardyr:

1) bäsdeşlik, isleg we ýerlemek bazarlary çygrynda: özüne bolan islegi azalýan harytlary çalyşmak; harytlaryň we hyzmatlaryň görnüşlerini giňeltmek; daşky gurşawa amatly bolan önümi işläp taýýarlamak; bazaryň paýyny saklamak ýa-da artdyrmak; täze bazarlara aralaşmak; sarp edijileriň talaplaryna bolan täsiriň wagtyny gysgaltmak;

2) önümçilik we eltmek babatda: harytlaryň we hyzmatlaryň hilini ýokarlandyrmak; önümçiligiň ýa-da hyzmat etmegiň çeýeligini ýokarlandyrmak; önümçiligiň ýa-da hyzmat etmegiň kuwwatyny ýokarlandyrmak; müşderileriň dürli talaplaryna seslenmek mümkinçiligini artdyrmak; zähmet birliginiň gymmatyny aşaklatmak; materiallaryň we energiýanyň sarp edilişini azaltmak; taslama işi üçin harajatlary aşaklatmak; önümçilik wagtyny gysgaltmak; halkara tehniki standartlara laýyklylygy gazanmak; hyzmatlar edilende amal harajatlaryny aşaklatmak; harytlaryň hereketiniň we (ýa-da) olary getirmegiň hem-de hyzmat etmegiň tizligini we netijeliligini ýokarlandyrmak;

3) iş orunlaryny guramak babatda: kommunikasiýalary we işiň dürli görnüşleriniň arkalaşygyny kämilleşdirmek; zähmet şertlerini gowulandyrmak.

 

 

8-nji madda. Innowasiýa işiniň subýektleriniň hukuklary

1. Innowasiýa işiniň subýektleri innowasiýa işiniň ugurlaryny, görnüşlerini we obýektlerini özbaşdak saýlaýarlar we innowasiýa işini amala aşyrmak üçin gerek bolan şärikli ýerine ýetirijileri şertnamalaýyn (kontrakt) esasda öz isleglerine görä çekýärler.

2. Innowasiýa işiniň subýektleri innowasiýa maksatnamalaryny we innowasiýa taslamalaryny buýrujylaryň we (ýa-da) ýerine ýetirijileriň, maýa goýujylaryň hem-de zerur maddy-tehniki serişdeleri getirijileriň, şeýle hem innowasiýa prosesine hyzmat edýän dellallaryň we innowasiýalary sarp edijileriň wezipelerini ýerine ýetirip bilerler.

3. Innowasiýa işiniň subýektleri innowasiýa işiniň netijelerine eýelik etmek, peýdalanmak we ygtyýar etmek, şol sanda Türkmenistanyň kanunçylygyna we halkara şertnamalaryna laýyklykda Türkmenistanyň çäginde we daşary ýurtlarda amallary amala aşyrmak hukugyna eýedirler.

4. Innowasiýa işiniň subýektlerine döwlet maýa goýum serişdelerini ýerleşdirmek maksatlary bilen guralýan bäsleşiklere gatnaşmak hukugy berilýär.

5. Innowasiýa işiniň subýektleri innowasiýa maksatnamalaryny we innowasiýa taslamalaryny durmuşa geçirenlerinde  döwlet goldawyny almak, şeýle hem döwlet hajatlary üçin ylmy talap edýän önümleri, tehnikany we tehnologiýalary satyn almak we innowasiýalary döretmek üçin döwlet buýurmalaryny ýerleşdirmek hukugyna eýedirler.

6. Innowasiýa işiniň subýektleri innowasiýa işiniň beýleki subýektleri tarapyndan işlenilip taýýarlanylan innowasiýalary özleşdirip bilerler. Bu maksatlar üçin olar ylmy-tehniki maglumaty satyn alyp, patentlenen oýlap tapyşlar üçin serişde geçirmeleri we ygtyýarnama tölegleri töläp, “nou-hau”-wy satyn alyp, beýleki subýektleriň innowasiýa işiniň netijeleri ornaşdyrylan enjama, maksatnama üpjünçiligine ýa-da ýarym fabrikatlara maýa goýup bilerler.

 

9-njy madda. Innowasiýa işiniň subýektleriniň hukuklarynyň  kepillikleri

Döwlet häkimiýet we dolandyryş edaralary şu Kanuna laýyklykda innowasiýa işiniň subýektlerine şulary kepillendirýärler:

1) maýa goýum serişdelerini çekmek we innowasiýa maksatnamalaryny we innowasiýa taslamalaryny durmuşa geçirmek bilen baglanyşykly esaslandyrylan töwekgelçilige bolan hukuklaryň ykrar edilmegini;

2) döwlet innowasiýa syýasatynyň ileri tutulýan ugurlary, durmuşa geçirilmäge degişli bolan patentli innowasiýa önümi hakynda maglumata bolan elýeterliligiň erkinligini, döwlet, gulluk, täjirçilik syry babatda Türkmenistanyň kanunçylygynda göz öňünde tutulan halatlar muňa degişli däldir;

3) döwlet buýurmalary boýunça ýerine ýetirilýän innowasiýa maksatnamalarynyň we innowasiýa taslamalarynyň maliýeleşdirilmegini;

4) ylmy-tehnologik maglumatlara elýeterliligi, ony edinmäge bolan hukugyny we olara ylym we tehnika babatda halkara maglumat gaznalaryna we ulgamlara elýeterliligi;

5) innowasiýa işini amala aşyrýan işgärleriň taýýarlanylmagyna, gaýtadan taýýarlanylmagyna we hünäriniň ýokarlandyrylmagyna ýardam etmegi;

6) innowasiýa işiniň çygrynda halkara hyzmatdaşlygynyň amala aşyrylmagyna we Türkmenistanyň halkara şertnamalarynyň we ylalaşyklarynyň çäklerinde ýerine ýetirilýän innowasiýa maksatnamalarynyň we innowasiýa taslamalarynyň maliýeleşdirilmegine ýardam etmegi.

 

III BAP. DÖWLET INNOWASIÝA SYÝASATY

 

10-njy madda. Döwlet innowasiýa syýasatynyň    maksady we esasy wezipeleri

1. Döwlet innowasiýa syýasatynyň maksady Türkmenistanyň durnukly durmuş-ykdysady ösüşini, ýurduň ilatynyň ýaşaýyş derejesini we hilini ýokarlandyrmagy, döwletiň ylmy-tehniki kuwwatynyň ösüşini we ulanylyşyny, häzirki zaman ekologiýa taýdan arassa, howpsuz, energiýa we serişde tygşytlaýjy tehnologiýalary, önümçilikleri ornaşdyrmagy we bäsdeşlige ukyply önümleriň täze görnüşleriniň ýerlenilmegini üpjün etmek üçin innowasiýa işini döwlet tarapyndan goldamagyň we höweslendirmegiň çäreler ulgamyny işläp taýýarlamak we durmuşa geçirmek bolup durýar.

2. Şu aşakdakylar döwlet innowasiýa syýasatynyň esasy wezipeleridir:

1) Türkmenistanyň ykdysadyýetiniň innowasiýa taýdan ösüşine gönükdirilen hukuk, ykdysady we guramaçylyk taýdan düzgünleşdirilmegini üpjün etmek;

2) milli innowasiýa ulgamyny döretmek we toplumlaýyn ösdürmek, Türkmenistanyň döwlet bähbitlerini hasaba almak bilen onuň dünýä innowasiýa ulgamyna goşulyşmagyny üpjün etmek;

3) Türkmenistanda innowasiýa infrastrukturasynyň döredilmegine we ösdürilmegine ýardam etmek;

4) ýurduň we dünýä ylmynyň gazananlaryndan ugur alyp, Türkmenistanyň ykdysadyýetiniň tehnologik taýdan ösüşini çaklamak;

5) Türkmensitanda innowasiýalar bazarynyň döredilmegine we ösdürilmegine ýardam etmek;

6) innowasiýa işini amala aşyrmak üçin zerur bolan intellektual, maglumat, maddy-tehniki we maliýe serişdelerine innowasiýa işiniň subýektleriniň elýeterliligi üçin amatly şertleri döretmek;

7) innowasiýa işiniň ösmegi üçin ylmyň, bilimiň, önümçiligiň we maliýe-karz çygrynyň özara baglanyşygyny üpjün etmek;

8) innowasiýa işiniň çygrynda döwlet-hususy hyzmatdaşlygy ösdürmek;

9) ykdysadyýetiň telekeçilik böleginiň innowasiýa işine ýardam etmek;

10) innowasiýa işiniň çygrynda işgärleriň taýýarlanylmagyny, gaýtadan taýýarlanylmagyny we hünäriniň ýokarlandyrylmagyny guramak;

11) innowasiýa işini amala aşyrmakda fiziki we ýuridik  şahslary höweslendirmek;

12) innowasiýa işini amala aşyrmak prosesinde döredilen intellektual eýeçiligiň obýektiniň awtoryny (şärikli awtorlaryny) höweslendirmek;

13) innowasiýa telekeçiliginiň çygrynda jemgyýetçilik birleşikleriniň (oýlap tapyjylar we rasionalizatorlar jemgyýetleriniň we beýleki jemgyýetçilik birleşmeleriniň) işini goldamak;

14) innowasiýa işiniň çygrynda halkara hyzmatdaşlygy ösdürmek.

 

11-nji madda. Döwlet innowasiýa syýasatynyň   esasy ýörelgeleri

Şu aşakdakylar döwlet innowasiýa syýasatynyň esasy ýörelgeleridir:

1) innowasiýa işiniň Türkmenistanyň durmuş-ykdysady taýdan ösüşiniň ileri tutulýan ugurlarynyň gazananlaryna gönükdirilmegi;

2) innowasiýa işiniň ähli subýektleriniň deňhukuklylygyny üpjün etmek;

3) bazar mehanizmlerini peýdalanmak bilen innowasiýa işiniň döwlet tarapyndan düzgünleşdirilmegini üpjün etmek;

4) innowasiýa işi amala aşyrylanda amatly maýa goýum ýagdaýyny döretmek;

5) innowasiýa işi babatda çeýe býujet, karz, salgyt, gümrük syýasatyny geçirmek;

6) innowasiýa işiniň we intellektual eýeçiligiň subýektleriniň hukuklarynyň we bähbitleriniň döwlet tarapyndan goragy;

7) innowasiýa işiniň amala aşyrylmagy netijesinde Türkmenistanyň milli, ykdysady, ekologiýa we maglumat howpsuzlygyny üpjün etmek;

8) innowasiýa çygrynda Türkmenistanyň halkara hyzmatdaşlygyny işjeňleşdirmek.

 

12-nji madda. Döwlet innowasiýa syýasatyny kemala    getirmegiň tapgyrlary

1. Şu aşakdakylar döwlet innowasiýa syýasatyny kemala getirmegiň esasy tapgyrlarydyr:

1) innowasiýa çaklamalary;

2) innowasiýa strategiýalary;

3) döwlet innowasiýa maksatnamalary;

4) innowasiýa taslamalary.

2. Orta möhletli we uzak möhletli geljek üçin ylmy-tehniki gazanylanlary önümçilik taýdan özleşdirmegiň esasy ugurlaryny öňünden görmek hökmünde innowasiýa çaklamalary şu aşakdakylaryň esasynda döredilýär:

1) geljekki döwür üçin Türkmenistanyň durmuş-ykdysady ösüşiniň ileri tutulýan ugurlarynyň;

2) ylmy we tehnikany ösdürmegiň çaklamalarynyň;

3) milli innowasiýa ulgamynyň ýagdaýyna we potensialynyň ösüşiniň geljegine baha bermek.

Innowasiýa çaklamalary ylmyň we tehnikanyň ösüş çaklamalary we milli innowasiýa ulgamynyň potensialynyň geljekki ösüşine we ýagdaýyna baha bermek görnüşinde, innowasiýa işini düzgünleşdirmek babatda ygtyýarly döwlet edarasynyň ylym we tehnika babatdaky işi düzgünleşdirmegi amala aşyrýan ygtyýarlandyrylan döwlet edarasy bilen bilelikde Türkmenistanyň Ministrler Kabineti tarapyndan tassyklanmaga hödürlenilýän Türkmenistanyň döwlet innowasiýa syýasatynyň Konsepsiýasynda görkezilýär.

3. Innowasiýa strategiýalaryny döretmegiň tapgyrynda ykdysadyýetiň pudaklarynyň innowasiýa ösüşiniň, orta möhletli we uzak möhletli geljek üçin innowasiýalary döretmegiň we ýaýratmagyň ileri tutulýan ugurlary kesgitlenilýär, şeýle hem innowasiýa işini ösdürmäge we goldamaga gönükdirilen hukuk, ykdysady we guramaçylyk çäreleriniň toplumy işlenip taýýarlanylýar.

Innowasiýa strategiýalary orta möhletli we uzak möhletli geljek üçin Türkmenistany durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň degişli maksatnamalarynyň düzüm bölegi bolup durýarlar.

4. Innowasiýa syýasatyny döretmegiň indiki tapgyrlarynda döwlet innowasiýa maksatnamalary we innowasiýa taslamalary işlenilip taýýarlanylýar we tassyklanylýar.

5. Şu maddanyň 1–4-nji bölekleriniň düzgünlerini hasaba almak bilen, ýerine ýetiriji ýerli häkimiýet edaralary sebitleriň innowasiýa ösüşiniň strategiýasy boýunça teklipleri taýýarlaýarlar, sebitiň innowasiýa maksatnamalaryny (taslamalaryny) işläp taýýarlaýarlar we olary durmuşa geçirmek boýunça çäreleri kesgitleýärler.

 

13-nji madda. Döwlet innowasiýa maksatnamalary we  innowasiýa taslamalary

1. Döwlet innowasiýa maksatnamalary innowasiýa ösüşini amala aşyrmak üçin döwletiň maliýe, maddy we işgärler güýjüni jemlemek maksady bilen işlenip taýýarlanylýar.

2. Döwlet innowasiýa maksatnamalaryny döretmek innowasiýa işiniň subýektleriniň teklipleriniň esasynda döwlet innowasiýa syýasatyny döretmek we durmuşa geçirmek babatda ygtyýarly döwlet edaralary tarapyndan amala aşyrylýar.

Döwlet innowasiýa maksatnamalary işlenilip taýýarlanylanda olary maliýeleşdirmegiň möçberleri we çeşmeleri kesgitlenilýär, olaryň durmuşa geçirilmegine we goldanylmagyna jogapkär ýerine ýetiriji häkimiýetiň ygtyýarly edaralary bellenilýär.

Döwlet innowasiýa maksatnamalaryny işläp taýýarlamagyň, ýerine ýetirmegiň we maliýeleşdirmegiň tertibi Türkmenistanyň Ministrler Kabineti tarapyndan kesgitlenilýär.

3. Döwlet innowasiýa maksatnamalary täze ýa-da kämilleşdirilen harydy, täze ýa-da kämilleşdirilen tehnologiýalary, täze hyzmatlary, önümçilik, administratiw, täjirçilik we başga häsiýetli täze guramaçylyk-tehniki çözgütleri raýat dolanyşygyna girizmek görnüşinde tabşyrylan ahyrky netijesi bolan innowasiýa taslamalarynyň düzüminde durmuşa geçirilýär.

Döwlet innowasiýa maksatnamalary döredilende hökmany döwlet ylmy-tehniki seljermesi we olara goşulýan innowasiýa taslamalarynyň bäsleşikli seçilip alynmasy amala aşyrylýar.

4. Döwlet häkimiýet we dolandyryş edaralary öz ygtyýarlyklarynyň çäklerinde döwlet innowasiýa maksatnamalaryny we innowasiýa taslamalaryny durmuşa geçirmek boýunça hem-de  innowasiýa işini döwlet tarapyndan goldamagyň kesgitlenen çäkleri boýunça teklipleri taýýarlaýarlar.

 

14-nji madda. Innowasiýa taslamalarynyň döwlet   ylmy-tehniki seljermesi

1. Innowasiýa taslamalarynyň döwlet ylmy-tehniki seljermesi bu taslamalary seljermek we baha bermek bilen, olary ýerine ýetirmegiň we maliýeleşdirmegiň maksadalaýyklygy we olary döwlet innowasiýa maksatnamalarynyň düzümine goşmak hakynda netijenamalary taýýarlaýar.

2. Innowasiýa taslamalarynyň döwlet ylmy-tehniki seljermesi maýa goýum taslamasynda işläp taýýarlamak üçin teklip edilýän önümiň (harydyň, hyzmatlaryň), önümi öndürmegiň (tehnologiýanyň) ýa-da eltmegiň usulynyň, marketingiň täze usulynyň ýa-da işewür tejribede ýa-da daşarky aragatnaşyklarda iş orunlaryny guramagyň täze guramaçylyk usulynyň hem innowasiýa önümine hem-de innowasiýanyň görnüşine bolan gatnaşygyny takyklaýar (önüm, proses, marketing, guramaçylyk).

3. Innowasiýa taslamalarynyň döwlet ylmy-tehniki seljermesini geçirmek üçin döredilýän bilermenler geňeşleriniň (toparlarynyň) düzümi ylym we tehnika babatdaky işleriň düzgünleşdirilmegini amala aşyrýan ygtyýarlandyrylan döwlet edarasy bilen bilelikde innowasiýa işini düzgünleşdirmek babatda ygtyýarly döwlet edarasy tarapyndan döredilýär we tassyklanylýar.

4. Innowasiýa taslamalarynyň döwlet ylmy-tehniki seljermesini geçirmek üçin ylmy guramalar, ýokary hünär bilim edaralary, alymlaryň jemgyýetçilik guramalary, şeýle hem aýry-aýry alymlar we hünärmenler, şol sanda daşary ýurt raýatlary şertnamalaýyn esasda çekilip bilner.

5. Innowasiýa taslamalarynyň döwlet ylmy-tehniki seljermesini guramagyň we geçirmegiň tertibi Türkmenistanyň Ministrler Kabineti tarapyndan kesgitlenilýär.

 

15-nji madda. Innowasiýa işiniň töwekgelçiligi we oňa   baha bermek

1. Innowasiýa taslamalary işlenilip taýýarlanylanda täze düzgünleri ulanmagyň bazar we tehnologik geljegiň kesgitlenmezligi bilen baglanyşykly innowasiýa işiniň töwekgelçiliginiň bolmak mümkinçiligi nazara alynýar.

2. Innowasiýa işiniň töwekgelçiligine baha bermek ony azaltmak boýunça çäreleri görmek, şeýle hem innowasiýa taslamasyny maliýeleşdirmegiň maksadalaýyklygy hakynda esasly karar kabul etmek maksady bilen amala aşyrylýar.

3. Innowasiýa işini düzgünleşdirmek babatda ygtyýarly döwlet edarasy, ylym we tehnika babatdaky işi düzgünleşdirmegi amala aşyrýan ygtyýarly döwlet edarasy bilen bilelikde innowasiýa işiniň töwekgelçiligine baha bermegiň usulyýetini işläp taýýarlaýarlar.

Innowasiýa işiniň töwekgelçiligine baha berlende elden giderilen peýda nazara alynmaýar.

 4. Innowasiýa işiniň subýektleri degişli innowasiýa taslamasy işlenip taýýarlanylanda innowasiýa işiniň töwekgelçiligine baha bermegi amala aşyrýan bilermenleri özbaşdak kesgitleýärler.

 5. Innowasiýa işiniň töwekgelçiligini azaltmak maksady bilen aşakdaky çäreler ulanylyp bilner:

1) innowasiýa işiniň töwekgelçiligini innowasiýa işiniň subýektleriniň we innowasiýa işine beýleki gatnaşyjylaryň arasynda paýlamak;

2) innowasiýa işiniň töwekgelçiligini azaltmak maksady bilen amala aşyrylýan diwersifikasiýa (şol bir wagtda özara baglanyşykly bolmadyk, dürli innowasiýa taslamalarynyň arasynda maliýe serişdelerini paýlamak);

3) innowasiýa taslamalary ýerine ýetirilende ätiýaçlandyryşy ulanmak.

 

16-njy madda. Innowasiýa-tehnologik gözegçilik

1. Kärhananyň (guramanyň) tehnologik ösüş derejesine we onuň innowasiýa işini amala aşyrmakda bar bolan  mümkinçiliklerine baha bermek, şeýle hem onuň amala aşyrylmagynyň saklanmagyna täsir edip biljek töwekgelçilik ýagdaýlary hasaba almak we seljermek üçin innowasiýa-tehnologiýa gözegçiligi geçirilip bilner.

2. Kärhananyň (guramanyň) innowasiýa işiniň amala aşyrylmagynyň saklanmagyna täsir edýän töwekgelçilik faktorlarynyň esasy toparlaryna şular degişlidir:

1) baha faktorlary (innowasiýa taslamasynyň bahasynyň ýokarylygy; innowasiýa işiniň subýektiniň içerki maliýe serişdeleriniň ýetmezçiligi; daşarky çeşmelerden maliýeleşdirmegiň ýoklugy ýa-da ýeterlik bolmazlygy);

2) bilimler bilen baglanyşykly faktorlar (ýeterlik bolmadyk innowasiýa kuwwaty; hünärli işgärleriň ýoklugy ýa-da ýeterlik bolmazlygy; täze tehnologiýalar hakynda maglumatyň ýoklugy ýa-da ýeterlik bolmazlygy; önümleri (hyzmatlary) ýerlemek bazarlary hakyndaky maglumatyň ýoklugy ýa-da ýeterlik bolmazlygy; işleri bilelikde ýerine ýetirmek üçin hyzmatdaşlary tapmagyň kynçylyklary);

3) bazar faktorlary (innowasiýa harytlaryna ýa-da hyzmatlaryna kesgitlenilmedik isleg; bazarda eýýäm onda kök alan kärhanalaryň agalyk etmegi);

4) institusional faktorlar (innowasiýa infrastrukturasynyň ýoklugy ýa-da gowşaklygy; eýeçilik hukugynyň goragynyň ýeterlik bolmazlygy; kanunçylygyň, kadalaryň, standartlaryň, salgyt salmak ulgamynyň kämil däldigi).

Innowasiýa işiniň amala aşyrylmagynyň saklanmagyna täsir edýän töwekgelçilik faktorlarynyň görkezilen toparlary boýunça, olaryň kärhananyň (guramanyň) innowasiýa taýdan ösüşine täsiriniň ýok edilmegine gönükdirilen çäreler kesgitlenilýär.

3. Innowasiýa-tehnologik gözegçilik innowasiýa infrastrukturasynyň ýöriteleşdirilen guramalary ýa-da beýleki guramalar tarapyndan innowasiýa işini düzgünleşdirmek babatda resmi taýdan ykrar edilen ygtyýarly döwlet edarasy tarapyndan bellenen beýleki guramalaryň gyzyklanýan kärhanalar (guramalar) bilen baglaşan şertnamalary esasynda geçirilýär.

4. Innowasiýa-tehnologik gözegçiligini geçirmegiň netijeleri boýunça kärhananyň (guramanyň) tehnologik ösüş derejesi we kärhananyň (guramanyň) hereket etmegini mundan beýläk-de kämilleşdirmäge we onuň harytlarynyň (işleriniň, hyzmatlarynyň) bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmaga gönükdirilen çäreler hakynda teklipleri öz içine alýan innowasiýa işini amala aşyrmagyň bar bolan mümkinçilikleri hakynda netijenama berilýär.

5. Innowasiýa-tehnologik gözegçiligini geçirmegiň tertibi innowasiýa işini düzgünleşdirmek babatda ygtyýarly döwlet edarasy tarapyndan kesgitlenilýär.

 

17-nji madda. Innowasiýa işiniň çygrynda döwlet-hususy   hyzmatdaşlyk

Innowasiýa işiniň çygrynda döwlet-hususy hyzmatdaşlyk:

1) taraplaryň ikisiniň hem bähbitlerini hasaba almaga esaslanan, döwlet bilen eýeçiligiň görnüşi döwlete dahylsyz bolan hojalygy ýörediji subýektleriň deňhukukly arkalaşykly hereketiniň esasynda;

2) döwlet innowasiýa syýasatynyň çäreleriniň durmuşa geçirilmegine eýeçiligiň görnüşine garamazdan hojalygy ýörediji subýektleriň erkin we açyk elýeterliliginiň esasynda;

3) innowasiýa işi amala aşyrylanda döwlet ylmy guramalary we  döwlet ýokary hünär bilim edaralary bilen bilelikde ylmy barlaglaryň we işläp taýýarlamalaryň geçirilmegine eýeçiligiň görnüşi döwlete dahylsyz bolan hojalygy ýörediji subýektleriň gatnaşmagynyň esasynda;

4) Döwlet innowasiýa maksatnamalaryna girýän, innowasiýa taslamalarynyň döredilmegine we durmuşa geçirilmegine eýeçiligiň görnüşi döwlete dahylsyz bolan hojalygy ýörediji subýektleriň gatnaşmagynyň esasynda;

5) innowasiýa taslamalary bilelikde durmuşa geçirilende döwlet bilen eýeçiligiň görnüşi döwlete dahylsyz bolan hojalygy ýörediji subýektleriň arasynda innowasiýa işiniň töwekgelçilikleriniň, girdejileriň we jogapkärçiligiň bölünmeginiň esasynda;  

6)  Býujet we döwletiň beýleki serişdeleriniň hasabyna döredilen ýa-da alnan innowasiýa işini amala aşyrmak üçin gerek bolan intellektual işiniň netijelerine bolan emläk hukuklaryny eýeçiligiň görnüşi döwlete dahylsyz bolan hojalygy ýörediji subýektlere bermegiň mümkinçiligi Türkmenistanyň kanunçylygynda bellenilen tertipde amala aşyrylýar.

 

IV BAP. INNOWASIÝA IŞINI DÖWLET TARAPYNDAN GOLDAMAK

 

18-nji madda. Innowasiýa işini döwlet tarapyndan   goldamagyň maksady we esasy ýörelgeleri

1. Innowasiýa işini döwlet tarapyndan goldamagyň maksady innowasiýalar bazaryny emele getirmek we onuň işlemegi, ykdysadyýetiň döwrebaplaşdyrylmagyny amala aşyrmak üçin, içerki we dünýä bazarlarynda ýurduň harytlarynyň, işleriniň we hyzmatlarynyň bäsdeşlige ukyplylygyny üpjün etmek, ilatyň ýaşaýşynyň hilini gowulandyrmak üçin amatly şertleri döretmek bolup durýar.

2. Innowasiýa işini döwlet tarapyndan goldamak aşakdaky esasy ýörelgelere laýyklykda amala aşyrylýar:

1) Türkmenistanyň durmuş-ykdysady ösüşiniň maksatlaryna ýetmek üçin innowasiýa işiniň döwlet goldawynyň netijeliligini üpjün etmek;

2) innowasiýa işini goldamak üçin býujet we döwletiň beýleki serişdelerini peýdalanmagyň salgylaýynlygy  we maksatlaýyn häsiýeti;

3) döwlet goldawy alnanda olaryň eýeçiliginiň görnüşine garamazdan innowasiýa işiniň subýektleriniň deňhukuklylygy;

4) innowasiýa prosesiniň ähli tapgyrlarynda, şol sanda kiçi we orta telekeçiligiň subýektleri üçin döwlet goldawynyň elýeterliligi;

5) innowasiýa işine döwlet goldawyny bermegiň aç-açanlygy;

6) innowasiýa işini höweslendirmek üçin bazar gurallarynyň we döwlet-hususy hyzmatdaşlyk gurallarynyň ileri tutulyp peýdalanylmagy.

3. Innowasiýa işini döwlet tarapyndan goldamak zerur hukuk, ykdysady we guramaçylyk şertlerini, şeýle hem innowasiýa işini amala aşyrýan fiziki we ýuridik şahslar üçin höweslendirmeleri döretmek maksady bilen, Türkmenistanyň kanunçylygyna laýyklykda Türkmenistanyň döwlet häkimiýet we dolandyryş edaralary tarapyndan kabul edilýän çäreleriň jemi hökmünde kesgitlenilýär.

 

19-njy madda. Innowasiýa işini döwlet tarapyndan  goldamagyň  ugurlary

1. Innowasiýa işiniň döwlet tarapyndan goldawy şu aşakdaky ugurlarda amala aşyrylýar:

1) innowasiýa işini maliýeleşdirmek;

2) innowasiýa işini salgyt taýdan düzgünleşdirmek we beýleki ýeňillikler;

3) innowasiýa işini maglumat taýdan üpjün etmek;

4) ykdysadyýetiň telekeçilik böleginiň innowasiýa işine ýardam etmek;

5) innowasiýa işini amala aşyrmagyň barşynda döredilen intellektual eýeçiligiň obýektiniň awtoryny (şärikli awtorlaryny) höweslendirmek;

6) innowasiýa işi çygrynda işgärleriň taýýarlanylmagyna, gaýtadan taýýarlanylmagyna we hünäriniň ýokarlandyrylmagyna ýardam etmek.

2. Döwlet tarapyndan innowasiýa işiniň goldanylmagyny üpjün etmegiň şertleri şu Kanun hem-de Türkmenistanyň beýleki kadalaşdyryjy hukuk namalary bilen kesgitlenilýär.

 

20-nji madda. Innowasiýa işini maliýeleşdirmek

1. Şu aşakdakylar innowasiýa işini maliýeleşdirmegiň çeşmeleridir:

1) Türkmenistanyň Döwlet býujetiniň serişdeleri;

2) innowasiýa işiniň subýektleriniň öz serişdeleri;

3) banklaryň, şol sanda daşary ýurt banklarynyň karzlary;

4) hususy maýa goýujylaryň, şol sanda hem daşary ýurtly maýa goýujylaryň serişdeleri;

5) Türkmenistanyň kanunçylygynda  gadagan edilmedik beýleki çeşmeleriň serişdeleri.

2. Türkmenistanyň Döwlet býujetiniň serişdelerinden şu aşakdakylar maliýeleşdirilýär:

1) döwlet innowasiýa maksatnamalary;

2) ýerine ýetiriji häkimiýetiň döwlet edaralarynyň buýurmalary boýunça amala aşyrylýan innowasiýa önümini satyn almalar (şu maksatlar üçin niýetlenen serişdelerden);

3) kiçi hem-de orta telekeçiligi döwlet tarapyndan goldamak we innowasiýa işini döwlet tarapyndan goldamak boýunça çäreleriň çäklerinde amala aşyrylýan innowasiýa telekeçiligini goldamak.

3. Döwlet häkimiýet we dolandyryş edaralarynyň gatnaşmagynda innowasiýa işini maliýe taýdan goldamak maksady bilen Türkmenistanyň kanunçylygyna laýyklykda innowasiýa gaznalary döredilip bilner.

Innowasiýa gaznalary gaýtarmak ýa-da muzdsuz esasda innowasiýa taslamalaryny maliýeleşdirmek üçin serişdeleri berip biler, şeýle hem olaryň tertipnamalarynda bellenilen tertipde innowasiýa işiniň subýektleriniň borçnamalary boýunça zamun bolujylaryň wezipelerini ýerine ýetirip bilerler.

4. Innowasiýa telekeçiliginiň ösüşini goldamak, innowasiýa taslamalarynyň başlangyç maliýeleşdirilmegini amala aşyrmak, innowasiýa kärhanalaryny döretmegi we ösdürmegi goldamak maksady bilen, Türkmenistanyň kanunçylygynda bellenilen tertipde wençur (ýokary töwekgelçilikli) gaznalary döredilip bilner.

Wençur gaznalary innowasiýa işini amala aşyrýan guramalaryň we kärhanalaryň, töwekgelçilikli maýa goýum taslamalaryny durmuşa geçirmek üçin döredilýän kärhanalaryň paýdarlyk maýasyna maýa goýumlara ýöriteleşýän karz edaralarynyň we beýleki maliýe institutlarynyň paýly gatnaşygynyň hasabyna täjirçilik guramalary görnüşinde döredilýär. Wençur gaznalaryny döretmäge we olaryň işine bellenilen tertipde gyzyklanýan döwlet edaralary, şeýle-de hususy maýa goýujylar, şol sanda daşary ýurtly maýa goýujylar hem gatnaşyp bilerler. Wençur gaznalaryny döretmegiň we işini düzgünleşdirmegiň tertibi Türkmenistanyň kanunçylygy bilen kesgitlenilýär.

5. Telekeçilik subýektleriniň innowasiýa işini maliýeleşdirmek, olaryň öz serişdeleriniň, şol sanda özleri tarapyndan çekilen serişdeleriniň hasabyna amala aşyrylýar.

6. Innowasiýa işini maýa goýujylaryň hasabyna maliýeleşdirmek karzlar, maliýe lizingi we paýnamalara, obligasiýalara, weksellere we innowasiýa işiniň subýektleri tarapyndan meňzedilýän beýleki gymmatly kagyzlara maýa goýumlary görnüşinde amala aşyrylýar.

Mundan başga-da innowasiýa işini maliýeleşdirmek bilelikdäki innowasiýa işi hakynda hyzmatdaşlyk ylalaşyklarynyň çäklerinde maýa goýujylaryň pul, emläk we beýleki goýumlarynyň hasabyna we maýa goýumlaryny çekmegiň Türkmenistanyň kanunçylygyna ters gelmeýän beýleki usullarynyň hasabyna hem amala aşyrylyp bilner.

 

21-nji madda. Innowasiýa işine ýeňillikler we   salgyt salmak

1. Innowasiýa işini amala aşyrmakda ylmy-tehniki parklaryň dahyllylary (rezidentleri) üçin kesgitlenen ýer bölegini (jaýlary) kärendä bermek we serwis hyzmatlaryndan peýdalanmak üçin Türkmenistanyň kadalaşdyryjy hukuk namalarynda kesgitlenilen ýeňillikler berilýär.

2. Döwlet innowasiýa işine  salgyt salmak Türkmenistanyň salgyt kanunçylygyna laýyklykda amala aşyrylýar.

 

22-nji madda. Innowasiýa işiniň maglumat üpjünçiligi

1. Ylmy-tehniki maglumatyň ýaýradylmagyny we işiň bu çygrynyň utgaşdyrylmagyny üpjün etmek maksady bilen, döwlet ylmy-tehniki maglumatyň ýygnalmagyny, döwlet tarapyndan hasaba alynmagyny, analitik işlenip taýýarlanylmagyny, saklanylmagyny we innowasiýa işiniň subýektlerine ýetirilmegini amala aşyrýan ylym we tehnika babatda döwlet maglumat gaznalarynyň we ulgamlarynyň döredilmegini üpjün edýär.

2. Ylym we tehnika babatda döwlet maglumat gaznalary we ulgamlary hasaba alnan patentler, intellektual eýeçiligiň beýleki obýektleri hakyndaky maglumaty, şeýle hem innowasiýa işiniň subýektleriniň ylmy-tehniki maglumata bolan islegleri hakyndaky maglumaty goşup, bar bolan ylmy-tehniki işläp taýýarlamalar hakyndaky maglumatlar binýadyny döredýärler we goldaýarlar.

3. Innowasiýa işi üçin ylmy-tehniki maglumaty döretmek, toplamak, agtarmak, almak, saklamak, işläp taýýarlamak, paýlamak we peýdalanmak bilen baglanyşykly hukuk gatnaşyklaryny düzgünleşdirmegiň hukuk esaslary ylmy-tehniki maglumat babatda Türkmenistanyň kanunçylygy bilen kesgitlenilýär.

 

23-nji madda. Ykdysadyýetiň telekeçilik böleginiň   innowasiýa işine ýardam bermek

1. Kiçi we orta telekeçiligiň subýektleri şu Kanuna we kiçi we orta telekeçiligi döwlet tarapyndan goldamak babatda Türkmenistanyň beýleki kadalaşdyryjy hukuk namalaryna laýyklykda innowasiýa işini amala aşyranlarynda döwlet tarapyndan goldawdan peýdalanýarlar.

2. Kiçi we orta telekeçiligiň subýektleri üçin innowasiýa taslamasynyň durmuşa geçirilýän döwründe ylmy-tehnologiýa parklaryň innowasiýa infrastrukturasynyň obýektlerinde ýeňillikli kärende töleginiň şertlerinde önümçilik we edara üçin meýdanlarynyň bölünip berilmegi göz öňünde tutulýar.

3. Kiçi we orta telekeçiligiň subýektleri üçin innowasiýa taslamasynyň durmuşa geçirilýän döwründe ylmy-tehnologiýa parklaryň innowasiýa infrastrukturasynyň obýektlerinde ýeňillikli esasda hyzmatlaryň berilmegi göz öňünde tutulýar.

 

24-nji madda. Innowasiýa işini amala aşyrmagyň barşynda döredilen intellektual eýeçiligiň obýektiniň awtoryny (şärikli awtorlaryny) höweslendirmek

Döwlet innowasiýa işini amala aşyrmagyň barşynda döredilen intellektual eýeçiligiň obýektiniň awtoryny (şärikli awtorlaryny) höweslendirmek maksady bilen şu aşakdakylary belleýär:

1) ýuridik şahs, ýuridik şahsy döretmezden hususy telekeçi täze önümi öndürende we ýerläninde, täze tehnologiýanyň esasynda önümi öndürende we ýerläninde, şeýle hem täze hyzmatlar edilende, eger bu önüm, tehnologiýa, hyzmatlar bazaryň kesgitlenen bölegi üçin täze bolsalar, şertnamanyň esasynda innowasiýa işini amala aşyrmagyň barşynda döredilen intellektual eýeçiligiň obýektiniň awtoryna (şärikli awtorlaryna) hak-heşdek tölemäge borçludyrlar;

2) ýuridik şahs, ýuridik şahsy döretmezden hususy telekeçi kämilleşdirilen önümi öndürende we ýerläninde, kämilleşdirilen tehnologiýanyň esasynda önüm öndürende we ýerläninde, şeýle hem önümçilik, administratiw, täjirçilik ýa-da beýleki häsiýetli täze guramaçylyk-tehniki çözgütler peýdalanylanda kämilleşdirilen önümiň ykdysady ähmiýetine, önümçilik, administratiw, täjirçilik ýa-da başga häsiýetli guramaçylyk-tehniki çözgütleriň peýdalanylyşyna baglylykda şertnamanyň esasynda innowasiýa işini amala aşyrmagyň barşynda döredilen intellektual eýeçiligiň obýektiniň awtoryna (şärikli awtorlaryna) hak-heşdek tölemäge borçludyrlar;

3) innowasiýa işini amala aşyrmagyň barşynda döredilen intellektual eýeçiligiň obýektlerine aýratyn hukuklara eýelik edijiler bolup durýan ýuridik şahs, ýuridik şahsy döretmezden hususy telekeçi salgytlar, ýygymlar (paçlar), beýleki hökmany tölegler tölenenden soň şertnamanyň esasynda intellektual eýeçiligiň görkezilen obýektleriniň awtorlaryna (şärikli awtorlaryna) hak-heşdekleri töleýärler;

4) ýuridik şahs innowasiýany peýdalananda ondan peýda (girdeji) almak göz öňünde tutulman, eýsem beýleki sosial taýdan ähmiýetli netije gazanylan mahalynda, şertnamanyň esasynda bu innowasiýany döreden intellektual eýeçiligiň obýektiniň awtoryna (şärikli awtorlaryna) birwagtlaýyn hak-heşdegi tölemäge borçludyr, onuň iň az möçberi Türkmenistanyň kanunçylygy bilen bellenilýär.

 

25-nji madda. Innowasiýa işi çygrynda işgärleriň taýýarlanylmagyna, gaýtadan taýýarlanylmagyna we hünäriniň ýokarlandyrylmagyna ýardam etmek

1. Döwlet innowasiýa işi çygrynda işgärleri taýýarlamagyň, gaýtadan taýýarlamagyň we olaryň hünärini ýokarlandyrmagyň ulgamyny ösdürmek boýunça çäreleriň işlenip taýýarlanylmagyna we durmuşa geçirilmegine ýardam edýär.

2. Innowasiýa işi çygrynda işgärleri taýýarlamagyň, gaýtadan taýýarlamagyň we olaryň hünärini ýokarlandyrmagyň ulgamyny döwlet tarapyndan goldamagyň çäreleri hökmünde aşakdakylar amala aşyrylýar:

1) innowasiýa işini üpjün etmek bilen baglanyşykly inženerleriň, tehnologlaryň, menejerleriň we beýleki hünärmenleriň hünär taýýarlygyna we kwalifikasiýasyna bolan döwlet talaplarynyň ulgamyny işläp taýýarlamak;

2) ylmy talap edýän ýokary tehnologiýaly önümi öndürmek babatda hünärmenleri taýýarlamaga bolan döwlet buýurmalaryny döretmek;

3) innowasiýa tehnologiýalary babatda hünärmenleriň hünär synagynyň, hünärini ýokarlandyrmak we gaýtadan taýýarlamak ulgamyna bolan talaplary işläp taýýarlamak;

4) innowasiýa telekeçiligi çygrynda hünärmenleriň hünäriniň ýokarlandyrylmagyna we iş bilen üpjün edilmegine ýardam edýän hünär öwrediji ýöriteleşdirilen merkezleriň işini goldamak;

5) ylmy taýdan bilimleri we tehniki taýdan gazanylanlary wagyz etmek, ýaşlaryň tehniki taýdan döredijiligini we onuň hünär gözükdirmesini goldamak.

3. Döwlet Türkmenistanyň ykdysadyýetiniň pudaklarynyň innowasiýa taýdan ösüşiniň ileri tutulýan ugurlaryny hasaba almak bilen, daşary ýurtly ökde hünärmenleriň çekilmegine, şeýle hem ýurduň hünärmenleriniň daşary ýurduň esasy ylym-bilim merkezlerinde okadylmagyna we hünär tälimini almagyna ýardam edýär.

4. Döwlet inžener-tehniki bilimi babatda döwletara standartlarynyň işlenip taýýarlanylmagyna we innowasiýa işi üçin işgärleriň taýýarlanylmagyna ýurduň hünärmenleriniň gatnaşmagyna ýardam edýär.

 

V BAP. INNOWASIÝA IŞINI DÜZGÜNLEŞDIRMEK
BABATDA DÖWLET HÄKIMIÝET WE DOLANDYRYŞ EDARALARYNYŇ YGTYÝARLYKLARY

 

26-njy madda. Innowasiýa işini düzgünleşdirmek babatda Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň  ygtyýarlyklary

Türkmenistanyň Ministrler Kabineti:

1) Türkmenistanyň döwlet innowasiýa syýasatynyň konsepsiýasyny kabul edýär;

2) Türkmenistanda innowasiýa işini ösdürmegiň ileri tutulýan ugurlaryny kesgitleýär;

3) orta möhletli we uzak möhletli döwürler üçin Türkmenistanyň innowasiýa ulgamyny döretmegiň we ösdürmegiň maksatnamalaryny tassyklaýar;

4) döwlet innowasiýa maksatnamalaryny tassyklaýar;

5) innowasiýa taslamalaryny ýerine ýetirmek üçin döwlet buýurmasyny döredýär;

6) döwlet innowasiýa syýasatyny döretmek we durmuşa geçirmek babatda ygtyýarly döwlet edaralarynyň işine kadaly düzgünleşdirmäni, ýolbaşçylygy we gözegçiligi amala aşyrýar;

7) innowasiýa işini düzgünleşdirmek babatda ygtyýarly döwlet edarasyny kesgitleýär;

8) innowasiýa infrastrukturasynyň subýektlerini döretmegiň we ösdürmegiň meselelerini düzgünleşdirýär;

9) döwlet innowasiýa syýasatyny durmuşa geçirmäge gatnaşýan innowasiýa işiniň subýektlerini goldamagy amala aşyrýar;

10) innowasiýa işi çygrynda daşary ýurt döwletleri we halkara guramalary bilen hyzmatdaşlygy üpjün edýär;

11) innowasiýa işi çygrynda Türkmenistanyň kanunçylygy bilen onuň ygtyýaryna degişli edilen beýleki ygtyýarlyklary amala aşyrýar.

 



 

27-nji madda. Döwlet innowasiýa syýasatyny döretmek we  durmuşa geçirmek babatda ygtyýarly döwlet edaralary

Döwlet innowasiýa syýasatyny döretmek we durmuşa geçirmek babatda ygtyýarly döwlet edaralaryna şular degişlidir:

1) innowasiýa işini düzgünleşdirmek babatda ygtyýarly döwlet edarasy;

2) ylym we tehnika babatda işi düzgünleşdirmegi amala aşyrýan ygtyýarly döwlet edarasy;

3) statistika, standartlaşdyrmak we sertifikatlaşdyrmak, metrologiýa we senagat howpsuzlygy babatda döwlet edaralary;

4) ygtyýarlyklarynyň bir böleginde döwlet innowasiýa syýasatyny döretmek we durmuşa geçirmek ugry bolan pudaklaýyn döwlet edaralary;

5) ygtyýarlyklarynyň bir böleginde edara tabynlygyndaky çäkde döwlet innowasiýa syýasatyny döretmek we durmuşa geçirmek ugry bolan ýerine ýetiriji ýerli häkimiýet edaralary.  

 

28-nji madda. Innowasiýa işini düzgünleşdirmek  babatda ygtyýarly döwlet edarasynyň ygtyýarlyklary

Innowasiýa işini düzgünleşdirmek babatda ygtyýarly döwlet edarasy:

1) döwlet innowasiýa syýasatyny işläp taýýarlaýar we amala aşyrýar;

2) ylym we tehnika babatdaky işi düzgünleşdirmegi amala aşyrýan  ygytyýarlandyrylan döwlet edarasy bilen bilelikde Türkmenistanyň döwlet innowasiýa syýasatynyň konsepsiýasyny işläp taýýarlaýar;

3) Türkmenistanyň durmuş-ykdysady ösüşiniň maksatlaryny we ileri tutulýan ugurlaryny hasaba almak bilen innowasiýa işiniň çygrynda dolandyrmagy we düzgünleşdirmegi amala aşyrýar;

4) Türkmenistanda innowasiýa işini ösdürmegiň ileri tutulýan ugurlary boýunça teklipleri işläp taýýarlaýar;

5) innowasiýa işini hukuk, ykdysady we guramaçylyk taýdan düzgünleşdirmek mehanizmlerini kämilleşdirmek boýunça teklipleri işläp taýýarlaýar;

6) orta möhletli we uzak möhletli döwürler üçin Türkmenistanyň milli innowasiýa ulgamyny ösdürmegiň maksatnamalaryny işläp taýýarlaýar;

7) döwlet innowasiýa maksatnamalaryny döredýär;

8) döwlet innowasiýa maksatnamalaryny we innowasiýa taslamalaryny durmuşa geçirmegiň gözegçiligini we olaryň ýerine ýetirilişiniň netijeliligine baha bermegi amala aşyrýar;

9) innowasiýa işini ösdürmek boýunça döwlet edaralarynyň işini utgaşdyrýar;

10) ykdysady işiň görnüşleri boýunça innowasiýa taýdan ösüş derejesine we administratiw-çäk birlikleriň innowasiýa taýdan ösüş derejesine baha bermegi amala aşyrmagyň tertibini kesgitleýär;

11)  pudaklaýyn döwlet edaralary bilen bilelikde kärhanalaryň  (guramalaryň) ylmy-usulyýet üpjünçiligini we innowasiýa-tehnologik gözegçiliginiň geçirilmegini amala aşyrýar;

12) ýaşyryn maglumaty, şol sanda döwlet syryna degişli maglumaty gorap saklamagyň we peýdalanmagyň şertleriniň berjaý edilmek meselelerini goşup, intellektual eýeçiligiň obýektlerine we olary peýdalanmaga bolan hukuklary goramak bilen baglanyşykly meseleleri düzgünleşdirýär;

13) innowasiýa infrastrukturasynyň ýöriteleşdirilen guramalaryny döretmek boýunça Türkmenistanyň Ministrler Kabinetine teklipler girizýär;

14) innowasiýa infrastrukturasynyň ýöriteleşdirilen guramalarynyň akkreditasiýasyny amala aşyrýar;

15) innowasiýa işi babatda şu Kanunda we Türkmenistanyň beýleki kadalaşdyryjy hukuk namalarynda göz öňünde tutulan beýleki ygtyýarlyklary amala aşyrýar.

 

29-njy madda. Ylym we tehnika babatdaky işi düzgünleşdirmegi amala aşyrýan ygtyýarlandyrylan döwlet edarasynyň ygtyýarlyklary

Ylym we tehnika babatdaky işi düzgünleşdirmegi amala aşyrýan ygtyýarlandyrylan döwlet edarasy:

1) innowasiýa işini düzgünleşdirmek babatda ygtyýarly döwlet edarasy bilen bilelikde Türkmenistanyň döwlet innowasiýa syýasatynyň konsepsiýasyny işläp taýýarlaýar;

2) Türkmenistanda innowasiýa işini ösdürmegiň ileri tutulýan ugurlarynyň döredilmegine gatnaşýar;

3) döwlet innowasiýa maksatnamalarynyň we innowasiýa taslamalarynyň döredilmegine we durmuşa geçirilmegine gatnaşýar;

4) ylym we tehnika babatda döwlet innowasiýa maksatnamalary bilen göz öňünde tutulýan düýpli we amaly barlaglaryň ýerine ýetirilmegini utgaşdyrýar;

5) innowasiýa işini hukuk, ykdysady we guramaçylyk taýdan düzgünleşdirmegiň mehanizmlerini kämilleşdirmek boýunça teklipleriň işlenip taýýarlanylmagyna gatnaşýar;

6) olaryň edara tabynlygyna garamazdan innowasiýa işiniň subýektleriniň ylmy-usulyýet ýolbaşçylygyny amala aşyrýar;

7) innowasiýa-tehnologik gözegçiligini geçirmegiň ylmy-usulyýet üpjünçiligini amala aşyrýar;

8) işgärleri innowasiýa işi üçin Turkmenistanda bolşy ýaly, daşary ýurt döwletlerinde hem taýýarlamagyň, gaýtadan taýýarlamagyň we olaryň hünärini ýokarlandyrmagyň ulgamyny guraýar;

9) ylmy guramalaryň ulgamynda innowasiýa işini ösdürýär;

10) innowasiýa işläp taýýarlamalaryň önümçilige ornaşdyrylmagyna, gowulandyrylan häsiýetleri bolan, milli bäsdeşlige ukyply önümleriň (harytlaryň) öndürilmegine ýardam edýär;

11) innowasiýa infrastrukturasynyň döredilmegine we ösdürilmegine ýardam edýär;

12) innowasiýa işi çygrynda halkara hyzmatdaşlygyny ösdürýär;

13) innowasiýa işi çygrynda şu Kanunda we Türkmenistanyň beýleki kadalaşdyryjy hukuk namalarynda göz öňünde tutulan beýleki ygtyýarlyklary amala aşyrýar.

 

30-njy madda. Statistika, standartlaşdyrmak we sertifikatlaşdyrmak, metrologiýa we senagat howpsuzlygy babatda döwlet edaralarynyň ygtyýarlyklary

Innowasiýa işini amala aşyrmak bilen baglanyşykly statistika, standartlaşdyrmak, sertifikatlaşdyrmak, metrologiýa we senagat howpsuzlygy babatda döwlet edaralarynyň ygtyýarlyklary Türkmenistanyň kadalaşdyryjy hukuk namalary, şeýle hem  ol edaralar hakynda Türkmenistanyň Ministrler Kabineti tarapyndan tassyklanylýan düzgünnamalarda kesgitlenilýär.

 

31-nji madda. Döwlet innowasiýa syýasatyny döretmek we durmuşa geçirmek babatda döwlet pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň ygtyýarlyklary

Döwlet pudaklaýyn dolandyryş edaralary öz ygtyýarlyklarynyň çäginde:

1) döwlet innowasiýa syýasatyny amala aşyrýarlar;

2) ykdysadyýetiň degişli pudagynda innowasiýa işiniň ileri tutulýan ugurlaryny düzýärler;

3) ykdysadyýetiň degişli pudagynda innowasiýa işiniň hukuk, ykdysady we guramaçylyk düzgünleşdirmesini amala aşyrýarlar;

4) döwlet innowasiýa maksatnamalarynyň we innowasiýa taslamalarynyň durmuşa geçirilmegini üpjün edýärler;

5) innowasiýa işini hukuk, ykdysady we guramaçylyk taýdan düzgünleşdirmegiň mehanizmlerini kämilleşdirmek boýunça teklipleri işläp taýýarlaýarlar;

6) pudaklaýyn innowasiýa infrastrukturasynyň döredilmegini üpjün edýärler;

7) pudaklaýyn innowasiýa işiniň durmuşa geçirilmegine gatnaşýan innowasiýa işiniň we innowasiýa infrastrukturasynyň subýektlerini döwlet tarapyndan goldamagyň çäreleriniň ýerine ýetirilmegini üpjün edýärler;

8) innowasiýa önümini getirmek üçin döwlet buýurmalaryny döredýärler we bäsleşik esasynda olaryň ýerleşdirilmegini amala aşyrýarlar, innowasiýa taslamalaryny ýerine ýetirmek we tehnologiýalaryň transferi bilen baglanyşykly şertnamalary hasaba alýarlar;  

9) ykdysadyýetiň degişli pudagynda inowasiýa işini amala aşyrmagyň barşynda döredilen innowasiýa önüminiň kabul edilmegini we hasaba alynmagyny üpjün edýärler;

10) ykdysadyýetiň degişli pudagynda innowasiýa işiniň guramaçylyk, işgärler, maliýe, maddy-tehniki we durmuş meseleleriniň çözülmegini üpjün edýärler;

11) ykdysadyýetiň degişli pudagynyň innowasiýa taýdan ösüş derejesine baha bermegi geçirmegiň tertibini kesgitleýärler;

12) ykdysadyýetiň degişli pudagynyň kärhanalarynda (guramalarynda) innowasiýa-tehnologik gözegçiligiň geçirilmegini amala aşyrýarlar;

13) innowasiýa çygrynda halkara hyzmatdaşlygyny amala aşyrýarlar;

14) innowasiýa işi çygrynda şu Kanunda we Türkmenistanyň beýleki kadalaşdyryjy hukuk namalarynda göz öňünde tutulan beýleki ygtyýarlyklary amala aşyrýarlar.

 

32-nji madda. Edara tabynlygyndaky çäkde döwlet innowasiýa syýasatyny döretmek we durmuşa geçirmek babatda ýerine ýetiriji ýerli häkimiýet  edaralarynyň ygtyýarlyklary

Ýerine ýetiriji ýerli häkimiýet edaralary öz ygtyýarlyklarynyň çäginde:

1) döwlet innowasiýa syýasatynyň döredilmegine we durmuşa geçirilmegine gatnaşýarlar;

2) edara tabynlygyndaky çäkde innowasiýa işiniň ösüşine ýardam edýärler;

3) sebitde innowasiýa işini ösdürmäge gönükdirilen sebit maksatnamalaryny işläp taýýarlaýarlar we durmuşa geçirýärler;

4) sebitde innowasiýa infrastrukturasynyň ýöriteleşdirilen guramalarynyň döredilmegine gatnaşýarlar;

5) sebitiň durmuş-ykdysady ösüşiniň wezipeleriniň çözülmegine gönükdirilen innowasiýa taslamalarny ýerine ýetirmäge ylmy, önümçilik we beýleki guramalary çekýärler;

6) innowasiýa işi çygrynda şu Kanunda we Türkmenistanyň beýleki kadalaşdyryjy hukuk namalarynda göz öňünde tutulan beýleki ygtyýarlyklary amala aşyrýarlar.

 

VI BAP. INNOWASIÝA INFRASTRUKTURASY

 

33-nji madda. Innowasiýa infrastrukturasynyň hyzmatlary

1. Innowasiýa işiniň subýektlerine innowasiýa infrastrukturasynyň subýektleri tarapyndan berilýän hyzmatlary aşakdaky görnüşde görkezmek bolar:

1) önümçilik-tehnologik hyzmatlar;

2) işgärler hyzmatlary;

3) konsalting hyzmatlary;

4) maglumat hyzmatlary;

5) maliýe hyzmatlary;

6) innowasiýa önümlerini satmak hyzmatlary;

7) beýleki hyzmatlar.

2. Önümçilik-tehnologik hyzmatlara şular degişlidir:

1) innowasiýa taslamalaryny işläp taýýarlamakda we öňe sürmekde kömek bermek (innowasiýa taslamasynyň esaslandyrylmasy, ylmy- barlag we tejribe-konstruktorçylyk işlerini geçirmek, tejribe nusgalyklaryny döretmek);

2) önümçilik kuwwatlyklaryny, enjamlary bermek;

3) önümçilik jaýlaryny bermek;

4) önümçilik däl (edara) jaýlaryny bermek, şol sanda gorag, kommunikasiýalar (aragatnaşyk ulgamy, internet) we başgalar bilen üpjün etmek.

3. Işgärler hyzmatlaryna şular degişlidir:

1) zerur barlaglary ýerine ýetirmek üçin hünärmenleri seçip almak, bermek;

2) enjamlary sazlamak üçin hünärmenleri seçip almak, bermek;

3) menejment, marketing, ykdysadyýet we maliýe, ýerlemek ýaly ugurlary we başga ugurlar boýunça hünärmenleri seçip almak, hödürlemek;

4) kärhananyň  (guramanyň) işgärleriniň hünärini ýokarlandyrmak.

4. Konsalting hyzmatlaryna şular degişlidir:

1) tehnologik konsalting (önümçilik prosesiniň barşynda ýüze çykýan meseleleri çözmek);

2) hukuk konsaltingi (kärhananyň hukuk goragy, intellektual eýeçiligiň, sertifikasiýanyň meseleleri);

3) dolandyrmak babatda konsalting;

4) maýa goýumlary babatda konsalting;

5) ykdysadyýet we maliýe babatda konsalting;

6) marketing babatda konsalting;

7) daşary ykdysady iş çygrynda konsalting.

5. Maglumat hyzmatlaryna şular degişlidir:

1) täze işläp taýýarlamalar hakyndaky maglumatlaryň olary giňden ulanyjylara ýetirilmegi;

2) täze işläp taýýarlamalary peýdalanmak boýunça maslahatlary guramak;

3) patent maglumatyna bolan elýeterlilik;

4) bazarlar hakynda maglumat bermek;

5) maglumat binýatlaryna, statistik maglumata elýeterlilik;

6) maglumatlar binýatlaryny döretmek we goldamak.

6. Maliýe hyzmatlaryna şular degişlidir:

1) innowasiýalary öndürmäge we durmuşa geçirmäge hem-de täze düzgünleri döretmäge maýa goýmak;

2) innowasiýa işini karzlaşdyrmak;

3) maliýeleşdirmegiň Türkmenistanyň kanunçylygynda gadagan edilmedik beýleki görnüşleri.

7. Innowasiýa önümini satmak hyzmatlary şu aşakdakylary öz içine alýar:

1) satmakda dellalçylyk;

2) sergileri, tanyşdyrmalary guramak;

3) maslahatlara, seminarlara we başgalara gatnaşmagy guramak.

8. Beýleki hyzmatlara şular girýär:

1) patentlemek, hukuk resminamasyny taýýarlamak;

2) iş dolandyryjylygy;

3) buhgalteriýany ýöretmek;

4) täjirçilik meýilnamalaryny taýýarlamak;

5) kätipçilik hyzmatlary, guramaçylyk hyzmatlary (getirijiler bilen aragatnaşyk we başgalar).

 

34-nji madda. Innowasiýa infrastrukturasynyň subýektleri

1. Innowasiýa işini goldamak we hyzmat etmek maksatlary üçin döredilýän innowasiýa infrastrukturasynyň subýektlerine innowasiýa infrastrukturasynyň aşakdaky ýöriteleşdirilen guramalary degişlidir:

1) ylmy-tehnologiýa merkezi;

2) tehnologiýa merkezi;

3) täjirçilik inkubatory;

4) innowasiýa merkezi;

5) köpçülikleýin peýdalanylýan innowasiýa merkezi;

6) tehnologiýalaryň transfer merkezi;

7) innowasiýa gaznasy;

8) wençur guramasy;

9) şu Kanunyň düzgünlerine laýyk gelýän beýleki ýuridik şahslar.

2. Şu maddanyň birinji böleginde görkezilen ylmy-tehnologiýa merkezi, tehnologiýa merkezi, täjirçilik inkubatory, innowasiýa merkezi, köpçülikleýin peýdalanylýan innowasiýa merkezi, tehnologiýalaryň transfer merkezi, şu Kanunyň 35–40-njy maddalarynda kesgitlenilişi ýaly, innowasiýa infrastrukturasynyň subýektleri hökmünde olaryň niýetlenilen işinde we innowasiýa işiniň amala aşyrylyşynda tapawutlandyryjy aýratynlyklar bolan ýagdaýynda, olar ylmy-tehologiýa parkynyň statusyna eýe bolup bilerler.

Ylmy tehnologiýa parkynyň hukuk düzgüni, maksatlary, wezipeleri we ýerine ýetirýän işleri; ony döretmek, hasaba almak we ýatyrmak; işiň dolandyrylyşy; emläk gatnaşyklary we maliýeleşdirmek çeşmeleri; döwlet tarapyndan goldamagyň ugurlary hem-de onuň işini hukuk taýdan düzgünleşdirmegiň beýleki kadalary – “Ylmy-tehnologiýa parklary hakynda” Türkmenistanyň Kanuny bilen kesgitlenilýär.

3. Şu Kanunyň 33-nji maddasynda sanalyp geçilen görnüşlere  laýyklykda hyzmatlary amala aşyrýan innowasiýa infrastrukturasynyň subýektlerine ylmy guramalar we bilim edaralary, ylmy-tehniki maglumat guramalary, öwrediji merkezler, orta we kiçi innowasiýa telekeçiligini goldamak gaznalary we işi şu Kanun hem-de Türkmenistanyň beýleki kadalaşdyryjy hukuk namalary bilen düzgünleşdirilýän beýleki guramalar degişli bolup biler.

 

35-nji madda. Ylmy-tehnologiýa merkezi

Ylmy-tehnologiýa merkeziniň hukuk ýagdaýy, maksatlary, wezipeleri we işiniň ugurlary şu Kanun, “Ylmy edaralar hakynda” Türkmenistanyň Kanuny we Türkmenistanyň beýleki kadalaşdyryjy hukuk namalary bilen düzgünleşdirilýär.

 

36-njy madda. Tehnologiýa merkezi

1. Tehnologiýa merkezi – enjamlaşdyrylan maglumat we synag binýady hem-de ökde, ýokary hünärli işgärleriň jemlenen mahalynda ylmy-tehniki çygyrda telekeçiligi ösdürmek üçin amatly şertleriň döredilmegini amala aşyrýan innowasiýa infrastrukturasynyň subýekti.

Tehnologiýa merkezi ylmy guramalary, taslama-konstruktorçylyk býurolaryny, bilim edaralaryny, önümçilik kärhanalaryny ýa-da olaryň düzüm birliklerini birleşdirmek görnüşinde ylmyň, bilimiň we önümçiligiň çäkleýin birleşmesiniň   görnüşi bolup durýar.

2. Tehnologiýa merkezi işiň şu aşakdaky görnüşlerini amala aşyrýar:

1) edara jaýlarynyň we önümçilik binýatlarynyň berilmegini, innowasiýa taslamasyny durmuşa geçirmek üçin zerur bolan barlaghana enjamyna, kommunikasiýalara we beýleki obýektlere elýeterliligi goşup, täze tehnologik prosesleri, harytlary (işleri, hyzmatlary) sertifikatlaşdyrmak we standartlaşdyrmak we harytlary (işleri, hyzmatlary) tapgyrlaýyn öndürmäge başlamak maksady bilen, tejribe-konstruktorçylyk işläp taýýarlamalaryny, synaglaryny geçirmek tapgyryny goşup, şertnamanyň esasynda maddy-tehniki binýady bermek;

2) innowasiýa taslamasyny durmuşa geçirmek üçin şertnamanyň şertlerinde fiziki we ýuridik şahslara hukuk, guramaçylyk, maglumat hyzmatlaryny bermek;

3) işgärlere innowasiýa menejmentiniň esaslaryny okatmak;

4) tehnologiýa merkeziniň çäginde ýerleşen kiçi we orta telekeçiligiň subýektlerine maglumat hyzmatlaryny berýän guramalary çekmek üçin şertleri döretmek;

5) telekeçiligiň subýektlerine ýurduň we daşary ýurduň ylmy we tehnologik maglumatlaryny bermek.

3. Tehnologiýa merkezi innowasiýa işiniň subýektlerine ýardam etmek üçin, gozgalmaýan emlägiň obýektlerini goşup, maddy-tehniki binýada ygtyýar etmelidir.

 

37-nji madda. Täjirçilik inkubatory

1. Täjirçilik inkubatory – täze kärhanalary, iş orunlaryny döretmek we innowasiýa prosesini guramaga toplumlaýyn çemeleşmek esasynda sebiti ykdysady taýdan ösdürmek maksady bilen döredilýän innowasiýa infrastrukturasynyň subýekti.

2. Täjirçilik inkubatorlary işiň aşakdaky görnüşlerini amala aşyrýarlar:

1) innowasiýa işini amala aşyrmak üçin kiçi we orta telekeçiligiň subýektlerine ýardam etmek;

2) innowasiýa taslamasyny maliýeleşdirmek üçin innowasiýa taslamasynyň we resminamalarynyň tehniki-ykdysady esaslandyrmasynyň taýýarlanylmagyna ýardam etmegi goşup, şertnamanyň şertlerinde innowasiýa taslamasyny taýýarlamak üçin zerur  bolan işleri we hyzmatlary bermek;

3) innowasiýa taslamalaryny durmuşa geçirmek üçin maýa goýumlarynyň çekilmegine ýardam etmek;

4) şertnamanyň şertlerinde innowasiýalary döretmek üçin zerur bolan maddy-tehniki binýady bermek;

5) şertnamanyň şertlerinde intellektual eýeçiligiň obýektlerine  gorag resminamalaryny almaga bolan ýüz tutmalary resmileşdirmek üçin gerek bolan işleri we hyzmatlary bermek.

3. Täjirçilik inkubatorlary innowasiýa işiniň subýektlerine işleri we hyzmatlary bermek üçin degişli hünäre eýelik edýän işgärlere, şeýle hem innowasiýalary döretmek üçin gerek bolan edara we önümçilik jaýlaryna ygtyýar etmelidirler.

 

38-nji madda. Innowasiýa merkezi

Innowasiýa merkezi – innowasiýa infrastrukturasynyň şu aşakdakylary amala aşyrýan subýektidir:

1) telekeçilik düzümler bilen bilelikdäki barlaglary;

2) innowasiýanyň esaslary babatda hünärmenleriň okadylmagyny, gaýtadan taýýarlanylmagyny we hünäriniň ýokarlandyrylmagyny;

3) innowasiýa telekeçiliginiň kärhanalarynyň döredilmegine ýardam etmegi.

Innowasiýa merkezleri sebit innowasiýa syýasatyny üpjün etmek üçin ýerine ýetiriji ýerli häkimiýet edaralary tarapyndan döredilýär we milli innowasiýa ulgamynyň infrastrukturasynyň sebit böleginiň wezipelerini ýerine ýetirýärler.

 

39-njy madda. Köpçülikleýin peýdalanylýan innowasiýa merkezi

Köpçülikleýin peýdalanylýan innowasiýa merkezi –  ykdysadyýetiň telekeçilik böleginiň kiçi we orta kärhanalaryna, şol merkeziň öz önümçiliginde onuň enjamlaryndan peýdalanmak arkaly täze tehnologiýalary döretmäge we degişli hereket edýän tehnologiýalary kämilleşdirilmäge mümkinçilik berýän hyzmatlar merkezi.

 

40-njy madda. Tehnologiýalaryň transfer merkezi

1. Tehnologiýalaryň transfer merkezi – innowasiýa işläp taýýarlamalaryna eýelik edýän guramanyň gurluş düzüm birligi ýa-da, esasy wezipesi ylmy guramalarda we ýokary okuw mekdeplerinde döredilýän ylmy işläp taýýarlamalary täjirleşdirmekden ybarat bolan özbaşdak ýuridik şahs.

2. Tehnologiýalaryň transfer merkezleriniň işi aşakdakylara gönükdirilendir:

1) döwlet ylmy guramalarynyň, ýokary okuw mekdepleriniň we senagat kärhanalarynyň hünärmenleriniň bilelikdäki işläp taýýarlamalara, maýa goýum önümini öndürmäge we ýaýratmaga gatnaşmagyna;

2) täze düzgünleri, şeýle hem olaryň esasynda döredilen önümleri, tehnologiýalary, hyzmatlary, guramaçylyk-tehniki çözgütleri raýat dolanyşygyna girizmek mümkinçiliklerini ýüze çykarmak boýunça bazaryň ýagdaýynyň barlaglaryny geçirmäge;

3) döwlet edaralaryndan grantlary, öň alnan netijeleri peýdalanmakdan ygtyýarnama töleglerini, senagat kärhanalarynyň,  gaznalaryň we beýleki maliýe edaralarynyň hem-de hususy adamlaryň maýa goýumlaryny almagyň hasabyna barlaglary we işläp taýýarlamalary geçirmek üçin täzelenýän maliýe esasyny üpjün etmäge;

4) tehnologik we senagat taglymlarynyň we işläp taýýarlamalarynyň ylmy seljermesini geçirmäge;

5) täze düzgünleriň hukuk goragyny üpjün etmek maksady bilen hyzmatlary bermäge;

6) inženerçilik-maslahat beriş we taslama hyzmatlaryny (inžiniring hyzmatlaryny) etmäge;

7) innowasiýa taslamalarynyň täjirçilik meýilnamalaryny taýýarlamak boýunça hyzmatlary etmäge;

8) maýa goýumlarynyň çekilmegine, maýa goýujylaryň we (ýa-da) işewür hyzmatdaşlaryň peýda bolmagyna ýardam etmäge;

9) innowasiýa taslamalaryny dolandyrmak boýunça hyzmatlary etmäge;

10) kärhanalaryň (guramalaryň) işgärlerini okatmaga;

11) döwlet ylmy guramalarynda we ýokary okuw mekdeplerinde toplanylan bilimleri we tejribäni ykdysadyýetiň döwlete dahylsyz böleginde peýdalanmaga;

12) innowasiýa işiniň subýektleriniň sergileri, ýarmarkalary, maslahatlary we beýleki çäreleri geçirmäge, mahabat-maglumat önümini taýýarlamaga gatnaşmagyny guramak arkaly täze düzgünleriň we (ýa-da) täze düzgünleriň esasynda döredilen harytlaryň, tehnologiýalaryň, hyzmatlaryň, guramaçylyk-tehniki çözgütleriň maglumat taýdan öňe ilerledilmegi boýunça hyzmatlary etmäge;

13) Türkmenistanyň kadalaşdyryjy hukuk namalarynda göz öňünde tutulan beýleki wezipeleri ýerine ýetirmäge.

3. Tehnologiýalaryň transfer merkezlerini döretmegiň tertibi, işini guramagyň görnüşleri, meseleleri we wezipeleri olar hakynda Türkmenistanyň Ministrler Kabineti tarapyndan tassyklanylýan düzgünnama bilen kesgitlenilýär.

 



 

41-nji madda. Innowasiýa gaznasy

1. Innowasiýa gaznalary innowasiýa işiniň subýektleriniň başlangyjy boýunça, Türkmenistanyň kanunçylygynda göz öňünde tutulan eýeçiligiň islendik görnüşindäki maliýe guramasy hökmünde döredilýär.

2. Innowasiýa gaznalary Türkmenistanyň kanunçylygyna laýyklykda innowasiýa maksatnamalaryny we innowasiýa taslamalaryny, şeýle hem innowasiýa işini maliýe taýdan goldamagyň beýleki görnüşlerini maýa goýum taýdan karzlaşdyrmak maksady bilen daşary ýurt maýa goýujylaryň serişdelerini goşup, döwlet we hususy çeşmelerden maliýe serişdeleriniň toplanylmagyny we netijeli dolandyrylmagyny üpjün edýärler.

Innowasiýa gaznasynyň serişdeleri maýa goýumlara dalaşgärleriň arasynda bäsleşik esasynda paýlanylýar.

3. Türkmenistanda umumy innowasiýa işjeňligini ýokarlandyrmak maksady bilen, Türkmenistanyň Prezidentiniň çözgüdi esasynda Milli innowasiýa gaznasy döredilip bilner, onuň işi Türkmenistanyň kanunçylygy bilen kesgitlenilýär.

 

42-nji madda. Wençur guramasy

1. Täze tehniki we tehnologik düzgünleri, amalyýetde heniz synag edilmedik ylmyň gazananlarynyň netijelerini iş ýüzünde peýdalanmak maksady bilen wençur guramalary döredilip bilner.

2. Wençur guramasynyň işiniň esasy ugurlary aşakdakylardyr:

1) wençur taslamalaryny maliýeleşdirmek;

2) innowasiýa işini amala aşyrmak üçin zerur bolan enjamlary lizing şertnamasy boýunça innowasiýa işiniň subýektlerine bermek;

3) intellektual eýeçiligiň obýektleri, ylmy-barlag, tejribe-konstruktorçylyk we tejribe-tehnologik işleriň netijeleri üçin emläk hukuklaryny edinmek, geljekde bu hukuklary wençur taslamalaryny ýerine ýetirijiler bolup durýan innowasiýa işiniň subýektlerine muzdly ýa-da muzdsuz esasda geçirmek;

4) wençur taslamalaryny ýerine ýetirijiler bolup durýan innowasiýa işiniň subýektlerine dolandyryjylyk, maslahat beriş we beýleki hyzmatlary etmek.

3. Wençur guramalaryny döretmegiň tertibi, olaryň işini guramagyň görnüşleri, meseleleri we wezipeleri olar barada Türkmenistanyň Ministrler Kabineti tarapyndan tassyklanan düzgünnama arkaly kesgitlenilýär.

 

VII BAP. INNOWASIÝA IŞI ÇYGRYNDA ŞERTNAMALAÝYN GATNAŞYKLARY DÜZGÜNLEŞDIRMEK

 

43-nji madda. Innowasiýa işi çygrynda şertnamalaýyn   gatnaşyklar

1. Innowasiýa işiniň subýektleriniň arasynda gatnaşyklaryň esasy görnüşi Türkmenistanyň kanunçylygyna laýyklykda baglaşylýan şertnamalardyr (kontraktlardyr).

2. Şu aşakdakylar şertnamalaryň (kontraktlaryň) mazmunydyr:

1) innowasiýa önümini, şol sanda döwlet buýurmalarynyň çäklerinde amala aşyrylýan innowasiýa önümini işläp taýýarlamak we bermek;

2) innowasiýa önümini işläp taýýarlamak, öndürilmegini özleşdirmek we ýaýratmak bilen baglanyşykly bilelikdäki işi (hyzmatdaşlygy) üpjün etmek boýunça hyzmatlary we tabşyryklary ýerine ýetirmek;

3) innowasiýa önümini öndürmek bilen baglanyşykly tehnologiýalaryň transferi we öz intellektual eýeçilik hukuklaryny bermek.

3. Şertnamalaýyn borçnamalary ýerine ýetirmek bilen baglanyşykly innowasiýa işi amala aşyrylanda ýüze çykýan jedellere Türkmenistanyň kanunçylygynda bellenilen tertipde garalýar.

4. Innowasiýa önümini bermek üçin döwlet buýurmalaryny ýerine ýetirmek bilen baglanyşykly şertnamalar, tehnologiýalaryň transferi we öz intellektual eýeçilik hukuklaryny bermek bilen baglanyşykly şertnamalar we maglumatlar binýatlaryny, býujet we döwletiň beýleki serişdeleriniň hasabyna alnan ýa-da döredilen beýleki maglumat önümini bermek boýunça hyzmatlar bilen baglanyşykly geleşikler Türkmenistanyň kanunçylygynda bellenilen tertipde döwlet tarapyndan hökmany hasaba alynmaga degişlidir.

 

44-nji madda. Innowasiýa önümini işläp taýýarlamak we    bermek boýunça şertnamalar

1. Innowasiýa önümini işläp taýýarlamak we bermek üçin şertnamanyň mazmuny innowasiýa önümini işläp taýýarlamak we bermek bilen baglanyşykly işleri ýerine ýetirmek bolup durýar.

2. Innowasiýa önümini işläp taýýarlamak üçin şertnamany baglaşmagyň hökmany şertleri ony işläp taýýarlamak üçin talaplary ýa-da tehniki şertleri kesgitlemek, intellektual eýeçilige bolan hukuklary berkitmegiň şertlerini, şeýle hem ylmy işiň netijeleri hakyndaky maglumatlaryň goragyny üpjün etmek boýunça çäreleri kesgitlemek bolup durýar.

 

45-nji madda. Innowasiýa önümini bilelikde işläp   taýýarlamak hakynda ylalaşyklar

1. Innowasiýa önümini bilelikde işläp taýýarlamak hakynda ylalaşyklar innowasiýa taslamalaryny işläp taýýarlamak we durmuşa geçirmek bilen baglanyşykly bilelikdäki innowasiýa işi babatda guramalaryň (ýuridik şahslaryň) we telekeçileriň (fiziki şahslaryň) kooperasiýasynyň şertnamalaýyn görnüşidir.

2. Innowasiýa önüminiň bilelikde gaýtadan işlenilmeginiň amala aşyrylmagy bilen baglanyşykly ýüze çykýan hukuk gatnaşyklaryny we düşünişmezlikleri düzgünleşdirmek Türkmenistanyň kanunçylygyna laýyklykda amala aşyrylýar.

3. Bilelikdäki iş hakyndaky ylalaşygyň şertlerinde aşakdakylar kesgitlenilýär:

1) intellektual eýeçiligiň obýektlerini we önümiň hususylaşdyrmak serişdelerini goşup, gatnaşyjylaryň goýumlary, bilelikdäki emlägi döretmegiň we peýdalanmagyň şertleri;

2) bilelikdäki işi dolandyrýan edarany we ylalaşygyň şertlerini ýerine ýetirmek boýunça gözegçilik ediji edarany (auditi) utgaşdyrmak ýa-da döretmek tertibi;

3) bu ylalaşygy durmuşa geçirmek bilen baglanyşykly üçünji şahslar bilen geleşikleri baglaşmagyň tertibi;

4) bilelikdäki işe gatnaşyjylaryň hukuklary we borçlary;

5) telekeçilik işini amala aşyrmak we bäsdeşligi çäklendirmek üçin şertler;

6) bilelikdäki işi amala aşyrmagyň çäginde buhgalterlik hasaba alşyny ýöretmegiň şertleri, gatnaşyjylaryň peýdasyny (girdejilerini) paýlamagyň we ýitgilerini ýapmagyň tertibi, şeýle-de salgytlary we beýleki hökmany tölegleri tölemegiň tertibi;

7) bilelikdäki işiň çäklerinde maglumaty bermegiň, peýdalanmagyň we goramagyň tertibi (ýaşyrynlyk);

8) bilelikdäki işi amala aşyrmagyň çäklerinde gatnaşyjylaryň işgärini peýdalanmagyň tertibi;

9) bilelikdäki işe gatnaşyjylaryň arasyndaky düşünişmezlikleri we jedelleri düzgünleşdirmegiň tertibi;

10) bilelikdäki işe gatnaşyjylaryň düzüminiň üýtgemegi we gatnaşyjynyň bu ylalaşygyň (hyzmatdaşlygyň) gatnaşyjylarynyň düzüminden çykmagynyň tertibi;

11) ylalaşygyň hereket ediş möhleti we bilelikdäki işi üpjün etmek üçin ylalaşygyň çäklerinde kabul edilýän beýleki şertler.

4. Eger bilelikdäki işi amala aşyrmak üçin hyzmatdaşlyk edilýän şahsdan görkezilen iş üçin ýörite rugsatlar (ygtyýarnamalar) talap edilse, muny hyzmatdaşlygyň agzasy bolup, rugsady (ygtyýarnamasy) bolan bilelikdäki işe gatnaşyjylar amala aşyrýarlar.

5. Innowasiýa önüminiň hilini we bäsdeşlige ukyplylygyny üpjün etmek üçin şertleri döretmek maksady bilen, bilelikdäki işe gatnaşyjylar milli tehniki dessurlara, milli we halkara standartlaryna laýyklykda işlenilip taýýarlanylýan standartlary we tehniki şertleri ulanyp bilerler.

6. Innowasiýa önümini işläp taýýarlamak boýunça bilelikdäki iş hakyndaky ylalaşyklar bellenilen tertipde telekeçilik işini düzgünleşdirýän edaralarda, salgyt edaralarynda we döwlet tarapyndan ygtyýarly edilen beýleki edaralarda ýa-da guramalarda Türkmenistanyň kanunçylygynda bellenilen tertipde ylalaşylmakdan ýa-da hasaba alynmakdan geçýärler.

7. Döwlet-hususy hyzmatdaşlygyň çäklerinde innowasiýa taslamasynyň durmuşa geçirilmegine gatnaşýan ýerine ýetiriji häkimiýetiň döwlet edarasy bilelikdäki işläp taýýarlamalar hakynda ylalaşygy degişli döwlet edarasynyň adyndan baglaşmak hukugyny döwlet guramasyna – hyzmatdaşlygyň baştutanyna berip biler.

8. Baglaşylan ylalaşyga laýyklykda, döwlet guramasy (hyzmatdaşlygyň baştutany) döwletiň adyndan intellektual eýeçiligiň  obýektlerini goşup, intellektual işiň alynýan netijelerine hukuklary kabul ederlikli şertlerde edinmek üçin beýleki tarapa opsiony berip biler. Şunda ähli halatlarda intellektual eýeçiligiň bu obýektini peýdalanmak üçin ýönekeý (aýratyn bolmadyk) ygtyýarnama bolan hukuk döwletde saklanyp galýar.

9. Döwlete dahylsyz guramalar bilen innowasiýa önümini bilelikde işläp taýýarlamak hakyndaky ylalaşyga girýän döwlet ylmy guramasy, şeýle ylalaşyklar boýunça alnan serişdeleri awtorlara (oýlap tapyjylara) hak-heşdekleri tölemek üçin, bu gurama degişli bolup durýan barlaglara hem-de şu Kanunda göz öňünde tutulan beýleki maksatlara harçlap biler.

 

46-njy madda. Tehnologiýalaryň transferi hakynda şertnama

1. Tehnologiýalaryň transferi hakynda şertnama telekeçilik işiniň belli bir çygrynda peýdalanmak çägini görkezip ýa-da görkezmän ulanarlykly (ygtyýarnamaly tarapyndan öndürilen harytlary satmak, başga hojalyk işini amala aşyrmak, işleri ýerine ýetirmek, hyzmatlary etmek) aýratyn hukuklar toplumynyň, işewür abraýyň, ygtyýarnamalynyň belli bir möçberdäki bilimini we tejribesini (peýdalanmagyň az we (ýa-da) köp möçberini bellemek bilen) peýdalanmagy göz öňünde tutýar.

2. Tehnologiýalaryň transferi hakynda şertnama boýunça bir tarap (ygtyýarnama beriji) beýleki tarapa (ygtyýarnamala) hak-heşdek hökmünde belli bir möhlete ýa-da möhleti görkezmezden ygtyýarnamalynyň telekeçilik işinde peýdalanmaga ygtyýarnama berijä degişli bolan aýratyn hukuklaryň toplumyny, şol sanda intellektual eýeçiligiň oýlap tapyşa berlen patentler, peýdaly modeller, senagat nusgalyklary we seleksiýanyň üstünlikleri ýaly netijelerine bolan hukuklary, şeýle hem aýratyn hukuklaryň şertnamada göz öňünde tutulan obýektlerine – EHM üçin programmalaryny we goralýan ylmy-tehniki maglumata (“nou-hau”) maglumatlar binýadyny, haryt nyşanyny, hyzmat ediş nyşanyny we başga obýektleri bermäge borçludyr.

3. Tehnologiýalaryň transferi hakynda şertnama täjirçilik konsessiýasy (françaýzingi) hakynda şertnama görnüşinde, ygtyýarnamaly ylalaşyk ýa-da Türkmenistanyň kanunçylygynda göz öňünde tutulan başga şertnama görnüşinde  baglaşylyp bilner.

Şertnamanyň ýazmaça görnüşinde resmileşdirilmegi onuň hökmany şertidir.

4. Tehnologiýalaryň transferi hakyndaky şertnama ýuridik şahsyň  ýa-da ýuridik şahsy döretmezden hukuk eýesi hökmünde şertnama  boýunça çykyş edýän telekeçiniň hasaba alynmagyny amala aşyran ygtyýarly edara tarapyndan hasaba alynýar.

Türkmenistanyň patent kanunçylygyna laýyklykda goralýan, intellektual eýeçiligiňk obýektleriniň peýdalanylmagyny göz öňünde tutýan şertnama, patentler we haryt nyşanlary babatda ýerine ýetiriji häkimiýetiň ygtyýarly edarasynda hem hasaba alynmaga degişlidir. Bu talap berjaý edilmedik mahalynda şertnama  ähmiýetsiz diýlip hasap edilýär.

5. Tehnologiýalaryň transferi hakyndaky şertnama bilen peýdalanyja berlen aýratyn hukuklar toplumynyň ýa-da onuň peýdalanyjy bilen ylalaşylan ýa-da tehnologiýalaryň transferi hakynda şertnamada kesgitlenilen kömekçi ygtyýarnamanyň şertlerinde bu toplumyň bir bölegini peýdalanmaga beýleki şahslara rugsat bermek hukugy göz öňünde tutulyp bilner.

Täjirçilik kömekçi konsessiýa şertnamasy onuň esas edilip baglaşylan tehnologiýalaryň transferi hakynda şertnama garanda has uzak möhlete baglaşylyp bilinmez.

6. Eger tehnologiýalaryň transferi hakyndaky şertnamada başga zat göz öňünde tutulmasa, ikinji ygtyýarnamalylaryň hereketleri bilen ygtyýarnamala ýetirilen zyýan üçin peýdalanyjy subsidiar jogapkärçilik çekýär.

7. Eger kömekçi ygtyýarnamanyň aýratynlyklaryndan  başga zat gelip çykmasa, onda kömekçi ygtyýarnamanyň şertnamasy üçin tehnologiýalaryň transferi hakyndaky şertnamanyň şu bapda göz öňünde tutulan şertleri ulanylýar.

8. Tehnologiýalaryň transferi hakyndaky şertnama boýunça hak-heşdek bellenilen bir gezeklik ýa-da döwürleýin tölegler, gelip gowuşan girdejilerden serişde geçirmeler, ygtyýarnamaly tarapyndan alyp satmak üçin berilýän harytlaryň lomaý bahasyna goşulan bahalar görnüşinde ýa-da şertnamada göz öňünde tutulan başga görnüşde hukuga eýelik edijä (ygtyýarnamala) peýdalanyjy (ygtyýarnamaly) tarapyndan tölenilip bilner.

9. Döwlet, býujet we döwletiň beýleki serişdeleriniň hasabyna döredilen we alnan tehnologiýalar üçin hukuklary olary täjirleşdirmek maksady bilen işläp taýýarlaýjylara we üçünji şahslara şu Kanunda we beýleki kadalaşdyryjy hukuk namalarynda bellenilen tertipde berip bilerler. Döwlet, döwlet hajatlary üçin, şeýle hem milli howpsuzlygyň bähbitlerini üpjün etmek üçin tehnologiýalary peýdalanmak hukuklaryny fiziki we ýuridik şahslardan edinip biler.

10. Telekeçilik işiniň subýektleri hökmünde Türkmenistanyň çäginde hasaba alnan fiziki we ýuridik şahslar ýazmaça görnüşde baglaşylan tehnologiýalaryň transferi hakynda şertnamanyň esasynda tehnologiýalara bolan hukuklary Türkmenistanyň kanunçylygyna laýyklykda daşary ýurtly fiziki we ýuridik şahslara berip bilerler.

11. Tehnologiýany daşary döwletden getirmek hakynda şertnamanyň baglaşylmagy Türkmenistanyň kanunçylygyna laýyk gelmelidir we ylmy-tehniki derejäniň ýokarlanmagyna we milli ykdysadyýetiň ösüşiniň üpjün edilmegine ýardam etmelidir.

Şunda aşakdakylara ýol berilmeýär:

1) haçan-da şol ýa-da has amatly şertlerde şunuň ýaly ýa-da şuňa meňzeş tehnologiýa Türkmenistanyň çäginde edinilip bilinse, tehnologiýany daşary döwletden getirmäge;

2) tehnologiýany alyjyny baglaşylan şertnamada görkezilen tehnologiýanyň özüne kybapdaş bolmadyk gymmatlyklaryna töleg geçirmegi borçly etmäge.

12. Tehnologiýany daşary döwletden getirmek hakyndaky şertnamada berýän tarapyň aşakdaky borçlary göz öňünde tutulýar:

1) daşary döwletden getirilen tehnologiýany ulanmagyň netijesinde öndürilen önümiň hilini kepillendirmek, ony öndürmegiň özüne düşýän gymmatyny aşaklatmak, energetiki serişdeleri we materiallary tygşytlamak;

2) şertnamanyň hereket edýän döwründe geçirilýän tehnologiýa bilen baglanyşykly gowulandyrmalary kabul edýän tarapyň ygtyýaryna bermek;

3) adamlaryň ömrüne we saglygyna, şeýle hem daşky gurşawa tehnologiýanyň ýaramaz täsiriniň howpy hakynda habar bermek.

 

VIII BAP. INNOWASIÝA IŞINIŇ SUBÝEKTLERINIŇ HUKUKLARYNY GORAMAK

 

47-nji madda. Intellektual eýeçiligiň obýektlerine bolan   hukuklary amala aşyrmak

1. Innowasiýa önümini döretmek bilen baglanyşykly intellektual eýeçiligiň obýektlerine bolan hukuklaryň eýesi diýlip innowasiýa önümini işläp taýýarlamak we getirmek üçin şertnamada bellenilen tertipde şahs ýa-da onuň hukuk oruntutary ykrar edilýär.

2. Raýat hukuk-şertnamasynyň esasynda, şol sanda ylmy-tehniki önümi döretmek üçin potratçylyk şertnamasynyň esasynda buýrujy bilen innowasiýa önümini döreden ýerine ýetirijiniň arasyndaky hukuk gatnaşyklary Türkmenistanyň raýat kanunçylygynyň düzgünleri bilen düzgünleşdirilýär.

 

48-nji madda. Döwletiň innowasiýa önümine we intellektual    eýeçiligiň obýektlerine bolan hukuklary

1. Býujet we döwletiň beýleki serişdeleriniň hasabyna döredilýän we edinilýän, şeýle hem Türkmenistanyň kanunçylygynda bellenilen beýleki usullar arkaly alnan innowasiýa önümine we intellektual eýeçiligiň obýektlerine bolan hukuklar döwlete degişlidir.

2. Döwlet innowasiýa önümini döretmek bilen baglanyşykly resminamalaşdyrylan maglumaty, eger-de bu maglumat döwlet syryna degişli edilen mahalynda fiziki we ýuridik şahslardan töläp almak hukugyna eýedir.

3. Döwlet syryna degişli edilen habarlary özünde saklaýan maglumatyň eýesi bu maglumata diňe döwlet häkimiýetiniň degişli edaralarynyň rugsady bilen ygtyýar etmäge haklydyr.

4. Döwlet häkimiýet we dolandyryş edaralarynyň ygtyýarlyklaryna laýyklykda olaryň ygtyýarynda durýan, döwlete degişli intellektual eýeçilik obýektleri döwlet emläginiň düzüminde hasaba alynmaga we goralmaga degişlidir.

5. Döwlet Türkmenistanyň kanunçylygynda bellenilen tertipde, innowasiýa önümini işläp taýýarlaýjylara we üçünji şahslara degişli intellektual eýeçiligiň obýektlerine bolan hukuklaryny bermegi amala aşyryp biler.

 

49-njy madda. Intellektual eýeçiligiň tehnologiýalarynyň we obýektleriniň standartlaşdyrylmagy,  sertifikatlaşdyrylmagy, hasaba alnyşy we olary goramak

1. Standartlaşdyrmagyň we sertifikatlaşdyrmagyň obýektleri bolýan innowasiýa önümlerini (işleri, hyzmatlary) standartlaşdyrmagyň we sertifikatlaşdyrmagyň tertibi Türkmenistanyň kanunçylygy bilen kesgitlenýär.

2. Intellektual eýeçiligiň tehnologiýalary, binýatlary we olar hakdaky maglumatlar banklary, obýektleri, tehnologik “nou-hau” we tehnologiýalar hakynda täjirçilik ýa-da döwlet syry bolan malumat, şeýle hem olary goramagyň serişdeleri Türkmenistanyň kanunçylygynda bellenilen tertipde hasaba alynmaga degişlidir.

3. Çäklendirilen elýeterliligiň derejesine degişli edilen tehnologiýalardan başga, döwlete degişli tehnologiýalar umumy elýeter we açyk bolup durýarlar.

4. Tehnologiýanyň eýesi gyzyklanýan adamlara tehnologiýa hakyndaky maglumata bolan göwnejaý elýeterliligi üpjün etmäge borçludyr. Tehnologiýa hakyndaky maglumata bolan elýeterlilige çäklendirmeler diňe Türkmenistanyň kanunçylygynda göz öňünde tutulan halatlarda mümkindir.

Çäklendirilen elýeterlilikli ýokary tehnologiýalary döreden we peýdalanýan guramalar tehnologiýalaryň goragyny üpjün edýän ýörite gulluklary döredýärler.

Tehnologiýanyň eýesiniň tehnologiýa hakyndaky maglumata bolan elýeterlilikden ýüz döndermegi kazyýet tertibinde şikaýat edilip bilner.

5. Ikitaraplaýyn ulanylýan tehnologiýanyň, şeýle hem ýaraglar we harby tehnika döredilende ulanylýan tehnologiýanyň we ylmy-tehniki maglumatyň berlişine eksport gözegçiliginiň tertibi Türkmenistanyň kanunçylygy bilen düzgünleşdirilýär.

6. Guramalaryň arasynda tehnologiýalary getirmegiň, satyn almak-satmagyň talaplarynyň hukuklaryny bermek şertnamasy boýunça, olary alyşmagyň başga görnüşleri boýunça borçnamalaryň ýerine ýetirilmezligi ýa-da göwnejaý ýerine ýetirilmezligi arbitraž kazyýeti tarapyndan garalýar.

Tehnologiýalar hakyndaky maglumata elýeterlilikden esassyz ýüz dönderilen adamlar, şeýle hem tehnologiýalar hakynda nädogry maglumaty alan adamlar özlerine ýetirilen zyýanyň öweziniň dolunmak hukugyna eýedirler.

 

50-nji madda. Innowasiýalary goramagyň usullary

Innowasiýalary goramagyň hukuk usullarynyň işlenilip taýýarlanylmagynda esasy wezipe döwlete degişlidir. Innowasiýalary goramagyň usullary intellektual eýeçilige bolan hukuklary goramakdan ýokary ykdysady we durmuş bähbitleriniň alynmagyna ýardam edýärler.

Innowasiýalary goramagyň usullaryna hakyky we hakyky däl usullar degişlidir.

Innowasiýalary goramagyň hakyky usullaryna şular degişlidir:

1) patentler;

2) dizaýny hasaba almak;

3) söwda markalary;

4) awtorlyk hukuklar;

5) ýaşyrynlyk hakynda ylalaşyklar we täjirçilik syry.

Innowasiýalary goramagyň hakyky däl usullaryna şular degişlidir:

1) hukuk ylalaşyklary bilen berkidilmedik gizlinlik;

2) önümiň tehniki çylşyrymlylygy;

3) täze önümiň özleşdirilýän wagty boýunça bäsdeşleriň öňünde artykmaçlyk.

 

IX BAP. INNOWASIÝA IŞI BABATDA HALKARA HYZMATDAŞLYGY

 

51-nji madda. Innowasiýa çygrynda halkara   hyzmatdaşlygynyň esasy düzgünleri

1. Innowasiýa işiniň subýektleri halkara ylmy we ylmy-tehniki guramalara we birleşiklere girmäge, halkara innowasiýa maksatnamalaryna (taslamalaryna), daşary ýurt döwletleriniň innowasiýa maksatnamalaryna (taslamalaryna) gatnaşmaga, innowasiýa işini amala aşyrmak üçin daşary ýurtly ýuridik şahslar bilen şertnamalar (kontraktlar) we beýleki ylalaşyklary Türkmenistanyň kanunçylygynda, halkara şertnamalarynda we ylalaşyklarynda bellenilen tertipde baglaşmaga haklydyrlar.

2. Türkmenistanyň halkara şertnamalary we ylalaşyklary patentleriň we ygtyýarnamalaryň edinilmegini we satylmagyny, bilelikdäki kärhanalaryň döredilmegini goşup, tehnologiýalary peýdalanmak hukuklaryny bermegiň beýleki görnüşleriniň ulanylmagyny, şeýle hem innowasiýa işiniň marketing we dolandyryş babatynda hyzmatlaryň edilmegini, ylmy-tehniki kömegiň berilmegini, taslamalaryň “gutarnykly” durmuşa geçirilmegini we Türkmenistanyň kanunçylygynda gadagan edilmedik başga hereketleri göz öňünde tutup biler.

3. Daşary ýurt döwletleriniň fiziki we ýuridik şahslary, döwlet we halkara birleşikleri hem-de guramalary tarapyndan Türkmenistanyň çäginde amala aşyrylýan innowasiýa işi Türkmenistanyň kanunçylygy we halkara şertnamalary we ylalaşyklary bilen düzgünleşdirilýär.

 



 

52-nji madda. Innowasiýa işi çygrynda halkara   hyzmatdaşlygynyň görnüşleri

Innowasiýa işi çygrynda Türkmenistanyň halkara hyzmatdaşlygy aşakdakylar arkaly amala aşyrylýar:

1) oýlap tapyşlar we innowasiýa maksatnamalarynda  (taslamalarynda) işlenip taýýarlanylýan we amala aşyrylmagy tamamlanan ylmy işler hakynda maglumaty özara alyşmak;

2) döwletara innowasiýa maksatnamalaryny (taslamalaryny) işläp taýýarlamak, olary durmuşa geçirmek üçin amatly hukuk, ykdysady we guramaçylyk şertlerini döretmek;

3) durmuşa geçirilýän, şol sanda kiçi we orta innowasiýa kärhanalaryň gatnaşmagynda innowasiýa maksatnamalaryny (taslamalaryny) maliýeleşdirmek üçin ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn esasda innowasiýa gaznalaryny döretmek;

4) innowasiýa işi çygrynda hyzmatdaşlygyň ösdürilmegini üpjün edýän bilelikdäki guramalary, wagtlaýyn kollektiwleri döretmek;

5) innowasiýa işi üçin işgärleri bilelikde taýýarlamak, gaýtadan taýýarlamak we olaryň hünärini ýokarlandyrmak;

6) bilelikdäki ylmy barlaglary, tehniki we tehnologiýa işläp taýýarlamalary geçirmek;

7) halkara maslahatlaryny, kongresleri, simpoziumlary we başga çäreleri geçirmek;

8) innowasiýa işiniň çygrynda işleýän ylmy, dolandyryjy we beýleki işgärleri özara alyş-çalyş etmek.

 

X BAP. JEMLEÝJI DÜZGÜNLER

 

53-nji madda. Şu Kanunyň bozulandygy üçin jogapkärçilik

Şu Kanunyň bozulmagy Türkmenistanyň kanunçylygynda bellenilen jogapkärçilige eltýär.

 

54-nji madda. Şu Kanunyň güýje girmegi

Şu Kanun onuň resmi taýdan çap edilen gününden güýje girýär.

 

 

Türkmenistanyň     Gurbanguly Prezidenti Berdimuhamedow

 

 

 

Aşgabat şäheri.

2014-nji ýylyň 16-njy awgusty.

№ 106-V.

 


立法 关联 (1 文本) 关联 (1 文本)
无可用数据。

WIPO Lex编号 TM055