23/2010:ނަންބަރުޤާނޫނު
ޙައްޤުތަ އެހެނިހެން އެއާގުޅޭ ޤާނޫނުކުގެކޮޕީރައިޓާއި
ބާބ1ު ވަނަ
ތަޢާރުފު
ނަން ޤާނޫނަކީ)ހ(.1ތަޢާރުފާއި އެހެނިހެން،މި އެއާގުޅޭ އަދި ކޮޕީރައިޓާއި ދިވެހިރާއްޖޭގައި ޙިމާޔަތްކޮށްދިނުމާއި އުނިކަމެއް،ޙައްޤުތައް ޙައްޤަކަށް ލިބިއްޖެނަމައެފަދަ
ޤާނޫނެވެ ކަނޑައެޅުމާބެހޭ އަދަބުތައް ފިޔަވަޅުތަކާއި .އެޅޭނެ ކިޔާނީ)ށ( ޤާނޫނަށް ޤާނޫނު[މި ޙައްޤުތަކުގެ އެހެނިހެން އެއާގުޅޭ ]ކޮޕީރައިޓާއި
.އެވެ
ދާއިރާ ހުރިހާ)ހ(.2ހިންގޭނެ އުފައްދާ ދިވެހިރާއްޖޭގައި ފެށުމުން ޢަމަލުކުރަން ޤާނޫނަށް މި މުޢާހަދާއެއްގައިތަ ބައިނަލްއަޤްވާމީ ތަޞްދީޤުކޮށްފައިވާ ދިވެހިރާއްޖެ ކެއްޗާއި
ދަށުން ޤާނޫނުގެ މި ތަކެތި އުފައްދާ ބަޔަކު ބަޔާންކުރެވިފައިވާ .ޙިމާޔަތްކުރެވޭނެއެވެ
އުފެއްދުމެއް)ށ( ބަޔާންކުރެވިފައިވާ ޙިމާޔަތްކުރެވޭނެކަމަށް ދަށުން ޤާނޫނުގެ މި ޢަ ޤާނޫނަށް އުފައްދާފައިވާނަމަމި ކުރިން ފެށުމުގެ ޤާނޫނުގެ،މަލުކުރަން މި
ޙާލަތުގައެވެ އަންނަނިވި ޙިމާޔަތްކުރެވޭނީ ޙައްޤުތައް އުފެއްދުމާގުޅޭ އެ .ދަށުން އެއްވެސް)1( ޢަމަލުކުރެވުނު ކުރިން ފެށުމުގެ ޢަމަލުކުރަން ޤާނޫނަށް މި
ޙިމާޔަތްކު އުފެއްދުމެއް އެ ދަށުން މުއްދަތުގަވާއިދެއްގެ ރެވުނު
2
ނުވަތަ ކަމަށްވާނަމަ؛ ހަމަނުވާ
މުޢާހަދާއެއްގޮ( �( ބައިނަލްއަޤްވާމީ ތަޞްދީޤުކޮށްފައިވާ ދިވެހިރާއްޖެ އުފެއްދުމެއްގެ އުފައްދާފައިވާ ބަޔަކު ބަޔާންކުރެވިފައިވާ ދަށުން
ހަމަނުވާނަމައެވެމުއްދަތު ދަށުން ޤާނޫނުގެ ޤައުމެއްގެ އުފެއްދި .އެ މުއްދަތު)ށ(މާއްދާގެމި)ނ( އުފެއްދުންތަކުގެ ޙިމާޔަތްކުރެވޭ ދަށުން ގެ
ކޮޕީރައިޓު އުފެއްދުމުގެ އެ ބަލާނީ ތާރީޚުކަމަށް ފެށޭ މުއްދަތު ގުނުމުގައި ރަޖިސްޓަރީކުރެވިފައިވާނަމަ ތަނެއްގެ ތާރީޚުރަޖިސްޓަރީ،އެއްވެސް ކުރެވުނު
ރަޖިސްޓަރީކުރެވިފައިނުވާނަމަ އުފެއް،ނުވަތަ ލިބެންފެށިއެ ޢާންމުކޮށް ދުމެއް .ތާރީޚެވެ
ބާބ2ު ވަނަ
ކޮޕީރައިޓު
ދަށުން ޤާނޫނުގެ މި ޙިމާޔަތްކުރެވޭ އުފެއްދުންތައް
ދަށުން.3 ޤާނޫނުގެ މި އުފެއްދުންތަކަށް ބާވަތްބާވަތުގެ ބަޔާންކޮށްފައިމިވާ ތިރީގައި ލިބިގެންވެއެވެ .ޙިމާޔަތް
ގިންީތ)ހ( ފަންނީ އަދި އުފެއްދުންތައްއަދަބީ ފަންނާނީ އަދި އަދަބީ ހިމެނޭ ،ގައި ތަކެތި ތިރީގައިމިވާ ޚާއްޞަކޮށް :ވަކިން
ލިޔުންތައް،ލުއިފޮތް،ފޮތް)1( މިނޫން އަދި ؛މަޒުމޫނު ތަޤުރީރުތަކާއި،އަދަބީ،ޢިލްމީ)2( އާޓިސްޓިކް ބުކޮށްމުޚާަޠއަދި
؛ދައްކާވާހަކަ ނެށުމާއި،ޑްރާމާމިޔުޒިކީ،ޑްރާމާ)3( ރާވައި،ސްޓޭޖު ނެށުން އެ
ގޮތާއި ހުށަހެޅުންތަކާއި،އަތުރާފައިވާ މިފަދަ ފިޔަވަޅުތަކާއި އުފެއްދުންތައް މިފަދަ ؛މިނޫންވެސް
3
އުފެއްދުންތައް،ރާގާއި،ލަވައާއި،ޅެމާއި)4( މިޔުޒިކީ ؛މިނޫންވެސް ފިލްމް)5( ފިލްމް،ފީޗަރ އަދި،މާޑްރާ،ޑޮކިއުމެންޓްރީ ލަވަ ވީޑީއޯ
މަސައްކަތްތައް؛ ހުށަހެޅުންތަކާއި ވިޝުއަލް ވީޑިއޯ އެހެނިހެން މަސައްކަތްތައް)6( ފަރުމާކުރުމުގެ ؛ކުރެހުމާއި މަސައްކަތްތައް)7( ؛ފޮޓޯގެ މަސައްކަތްތައް؛)8( ފަންނާނީ ހުންނަ އުފައްދާފައި ބޭނުމަކާއެކު އިތުރު
ޖޯގްރަފީ،ޕްލޭން،ޗާޓް،އިލަސްޓްރޭޝަން)9( އާއި ،ޓޮޕޯގްރަީފ،ސްކެޗް ސައިންސާގުޅޭ ނުވަތަ ޑައިމެންޝަންގ3ެފަރުމާކުރުން
އުފެއްދުންތައް؛ ޕްރޮގްރާމްތައް)10( ކޯޑުގެ(ކޮމްޕިއުޓަރ އޮބްޖެކްޓް ނުވަތަ ކޯޑު ސޯސް
ނަމަވެސް ހުރި ).ގޮތުގައި ޙިމާ)ށ( އުފެއްދުމެއް ދަށުން ޤާނޫނުގެ އުފެއްދުމެއްމި އެ ޔަތްކުރެވޭނީ
ނުވަތަ ސަބަބުން އެއްޗެއްގެ ހިމެނޭ އުފެއްދުމެއްގައި ނުވަތަ ހުށަހަޅައިދޭގޮތް ބަލައިގެންނޫނެވެ މަޤްޞަދަށް ނުވަތަ ފެންވަރަށް އެއްޗެއްގެ ޤާނޫނުގެ.އެ މި
އުފެއްދީތީވެއެވެ އުފެއްދުމެއް އެ ޙިމާޔަތްކުރެވޭނީ އުފެއްދުމެއް .ދަށުން
އުފެއްދުމެއްއެހެން އަލަށް ބޭނުންކޮށްގެން
އުފެއްދުންތައް އުފެއްދޭ
ތެރެއިން)ހ(.4 އުފެއްދުންތަކުގެ އުފެއްދޭ އަލަށް ބޭނުންކޮށްގެން އުފެއްދުމެއް އެހެން ޙިމާޔަތްކުރެވޭނެއެވެ ދަށުން ޤާނޫނުގެ މި މަސައްކަތްތައް .ތިރީގައިވާ
ތަރުޖަމާ)1( ގެނެވޭޚު،އެތުރުން،އުފެއްދުމެއްގެ އެއަށް އަދި ލާޞާ ބަދަލުތައް ؛އެކިއެކި
މަސައްކަތްތައް)2( ނަމަވެސް،އެއްކޮށްފައިވާ ސިފައެއްގައި ކޮންމެ ކޮށާރު މަޢުލޫމާތު އެއްކުރުމުގައި)ޑޭޓާބޭސް(އެއްކޮށްފައިވާ އަދި
އޮފް އެކްސްޕްރެޝަން ހުންނަ އަމިއްލަކަން އެތުރުމުގައި ނުވަތަ .ފޯކްލޯރ
4
ޙިމާޔަތްކުރެވޭއުިރ)ހ(މާއްދާގެމި)ށ( އުފެއްދުންތައް ކޮށްފައިވާ ބަޔާން ،ގައި ހިމެނިފައިވާ ނުވަތަ ބޭނުންކޮށްފައިވާ އުފެއްދުމުގައި މަސައްކަތެއް އެ ދެވިފައިވާ ފޯކްލޯރއަކަށް އޮފް އެކްސްޕްރެޝަން ނަުވތަ އުފެއްދުމަކަށް
ނާންނާނެއެވެ އުނިކަމެއް .ޙިމާޔަތަކަށް
މަސައްކަތަކަށްއަ ސްލީ ވުން
ޤާނޫނުގެ.5 މާއްދާއާއ3ިމި އުފެއްދުންތަކާއ4ިވަނަ ބަޔާންކޮށްފައިވާ މާއްދާގައި ވަނަ ނުވަތަ އުފެއްދުމަކީ އެ ލިބޭނީ ޙިމާޔަތް ދަށުން ޤާނޫނުގެ މި މަސައްކަތްތަކަށް
މަސައްކަ ނުވަތަ އުފެއްދުމެއް އަސްލީ އެފަރާތުގެ މަސައްކަތަކީ ތެއްއެ .ކަމަށްވާނަމައެވެ
ނުދޭ ޙިމާޔަތްކޮށް ތަކެތި
ޤާނޫނުގެ.6 މާއްދާއާއ3ިމި ނުހިމޭެނ4ވަނަ މާއްދާގައި ތިރީގައި،ވަނަ ނުދެވޭނެއެވެ ޙިމާޔަތްކޮށް ދަށުން ޤާނޫނުގެ މި ތަކެތި .ބަޔާންކުރެވިފައިވާ
ވީނަމަވެސް)ހ( ކޮށްދީފައި ބަޔާން ހުށަހަޅައި އެއްވެސް،އުފެއްދުމެއްގައި ގޮތެއް،ޚިޔާލެއް ހިންގާގޮތެއް،ނިޒާމެއް،ކަންހިނގާ ،ކަމެއް
އަސާސެއް ހުސް،ހޯދުމެއް،އުޞޫލެއް،ކަމެއްގެ ހަމަ ނުވަތަ އަދި ވީނަމަވެސް؛ ބަޔާންކޮށްދީފައި ސިފައެއްގައި ކޮންމެ ޑޭޓާއެއް
ރަސްމީ)ށ( ހުންނަ ބޭނުމުގައި ހިންގުމުގެ ޤާނޫނު ނުވަތަ ޤާނޫނީ ތަރުޖަމާލި ލިޔުންތަކުގެ އެފަދަ .ޔުމާއި
ކޮޕީރައިޓު ރަޖިސްޓަރީކުރުން
ޙައްޤުތައް)ހ(.7 އެ ލިބިގަތުމަށްޓަކައި ޙައްޤުތައް ކޮޕީރައިޓުގެ ދަށުން ޤާނޫނުގެ މި ލާޒިމުކަމެއްނޫނެވެ ރަޖިސްޓަރީކުރުމަކީ އިދާރާއެއްގައި .ސަރުކާރުގެ
ރަޖިްސ،އެހެންނަމަވެސް ޙައްޤުތައް ފަރާތަކަށްމިފަދަ ބޭނުންވާ ،ޓަރީކުރަން އިދާރާއެއްގައި ކަނޑައަޅާ ސަރުކާރުން ޙައްޤުތައް އެ
.ރަޖިސްޓަރީކުރެވިދާނެއެވެ މާއްދާގެ)ށ( ގޮތުގެމަތްިނ)ހ(މި ކޮށްފައިވާ ބަޔާން ކޮޕީރައިޓު،ގައި
5
އޮތްނަމަވެސް ފުރުޞަތު ކޮޕީރައިޓުގެ،ރަޖިސްޓަރީކުރުމުގެ ނުކުރާ ރަޖިސްޓަރީ ނާންނާނެއެވެޙައް އުނިކަމެއް އެއްވެސް އެކަމުން ރަޖިސްޓަރީކުރުމުގެ.ޤުތަކަށް
އޭނާގެ އުފެއްދުމަކީ އެ މުޞައްނިފަށް ޝަރީޢަތުގައި މަޤްޞަދަކީ މައިގަނޑު މަގުފަހިކޮށްދިނުމެވެ ސާބިތުކޮށްދިނުމަށް އުފެއްދުމެއްކަން .އަމިއްލަ
މާއްދާގެ)ނ( އި)ހ(މި ކަނޑައަޅާ ދަށުން ދަށުންގެ ޤާނޫނުގެ މި ދާރާއަކުން ގޮތުގެމަތިން ގަވާއިދުގައިވާ ފީއެއް،ހަދާ ރަޖިސްޓަރީކުރުމަށް ކޮޕީރައިޓު
.ނެގިދާނެއެވެ
ކުރާ ކޮޕީރައިޓު އުފެއްދުން
މާއްދީގޮތަކަށް އެކުލަވާލެވިފައިވުން
ހުންނަންވާނީ)ހ(.8 އުފެއްދުންތައް ކުރެވޭނެ ކޮޕީރައިޓު ދަށުން ޤާނޫނުގެ މި އެކުލަވާލެވިފައެވެ މާއްދީގޮތަކަށް މާއްދާގައި،ނަމަވެސް.ކޮންމެވެސް މި
ޤާނޫނުގެ މި ސަބަބުން ޝަރުޠުގެ ބާބުގައ2ިބަޔާންކޮށްފައިވާ ވަނަ ނޭޅޭނެއެވެ ހުރަހެއް ޙައްޤުތަކަށް ފަންނާނުންގެ .ބަޔާންކޮށްފައިވާ
އޮޓޮމެ)ށ( ބެލެހެއްޓުމަށްޓަކައި މަރާމާތުކޮށް ކޮމްޕިއުޓަރުންކޮމްޕިއުޓަރ ޓިކްކޮށް އެއްޗަކަށް އެކުލަވާލެވިފައިވާ މާއްދީގޮތަކަށް ޕްރޮގްރާމްތަކަކީ ކޮޕީކުރެވޭ
އަންނަފަދަކަމެއް،ނުވާތީވެ އުނިކަމެއް ޙައްޤަކަށް ކޮޕީރައިޓުގެ އެކަމަކީ ނުބެލެވޭނެއެވެ ދަށުން ޤާނޫނުގެ މި .ކަމަކަށް
ގޮތުގެ)ނ( ކޮށްފައިވާ ބަޔާން ޤާނޫނުގައި ރަޖިސްޓަރީކުރުން،މަތިންމި ކޮޕީރައިޓު އަމިއްލަ އެފަރާތުގެ އުފެއްދުމަކީ އެ ފަރާތަކުން ނުކުރާ އިޚްތިޔާރު ބޭނުމުގައި ސާބިތުކުރުމުގެ މަޖިލީހުގައި ޝަރީޢަތުގެ ،އުފެއްދުމެއްކަމަށް
އެކުލަވާލުމަށްފަހު މާއްދީގޮތަކަށް އުފެއްދުމެއް ރަޖިސްޓަރީކޮށްފައިވާ،އެ ފޮނުވިދާނެއެވެޕޯސްޓުން އެޑްރެހަށް އަމިއްލަ އެފަރާތުގެ އެއްޗެއް .އެ
ޝަރީޢަތުގެ ސިޓީއުރަ ިމފަދަ ފޮނުވާ އަމިއްލައަށް އެހެންނަމަވެސް ނުކަނޑައި ސިޓީއުރަ އެ ޤަބޫލުކުރެވޭނީ ގޮތުގައި ހެކީގެ ،މަޖިލީހުގައި
އޮތުމުންނެވެ އޮންނަގޮތަށް އެނގެން ސިޓީއުރައިން އެ ތާރީޚު .ޕޯސްޓްކުރި
6
މުޞައްނިފުގެ ޙައްޤުތައް
ހިނދަކު)ހ(.9 ބަޔާންކޮށްފައިނުވާހާ އެހެންގޮތަކަށް އެއްބަސްވުމެއްގައި ،ލިޔެވިފައިވާ މުޞައްނިފަށެވެ އުފެއްދުމުގެ އެ އޮންނާނީ ކޮޕީރައިޓު އުފެއްދުމުގެ .އެ
ބަޔާންކޮށްފައިނުވާ)ށ( އެހެންގޮތަކަށް އެއްބަސްވުމެއްގައި ހިނދަކުލިޔެވިފައިވާ ،ހާ ޝާއިޢުކުރުމާއި އުފެއްދުމެއް ޝާއިޢުކުރާނޭގޮތް،އެ އުފެއްދުމެއް އެ
މުޞައްނިފަށެވެ އުފެއްދުމުގެ އެ ލިބިގެންވަނީ ޙައްޤު .ކަނޑައެޅުމުގެ ހިނދަކު)ނ( ބަޔާންކޮށްފައިނުވާހާ އެހެންގޮތަކަށް އެއްބަސްވުމެއްގައި ،ލިޔެވިފައިވާ
ފަ އިޤްތިޞާދީ ގޮތުގައިއުފެއްދުމުގެ ވިޔަފާރީގެ އަދި ހޯދުމުގެ އިދާ ުއފެއްދުމުގެ އެ ލިބިގެންވަނީ ޙައްޤު ބޭނުންކުރުމުގެ އުފެއްދުމެއް އެ
.މުޞައްނިފަށެވެ
ޙައްޤުތައް ޤާނޫނުގެ)ހ(.10އިޤްތިޞާދީ ފެށިގެނ13ްމި މާއްދާއިން ދެމެދުގައިވ20ާވަނަ މާއްދާއާއި ވަނަ ކުރުމުގެއުފެއްދު،ގޮތުގެމަތިން ކަންތައްތައް ތިރީގައިމިވާ ގޮތުން މަކާގުޅޭ
ލިބިގެންވަނީ ޙައްޤު ދިނުމުގެ ހުއްދަ ކުރުމަށް އެއިންކަމެއް ނުވަތަ ވެރިފަރާތަށެވެ ނަކަލުކުރުމުގެ ނުވަތަ .މުޞައްނިފަށް
އުފެއްދުން)1( އަލުން ؛އުފެއްދުމެއް ކުރުން)2( ތަރުޖަމާ ؛އުފެއްދުމްެއ ގޮ( �( ބަދަލެއް ؛ނައުންއުފެއްދުމަކަށް ނުވާ)4( ހުއްދަދީފައި ފަރާތަކަށް އެހެން ވެރިފަރާތުން ނަކަލުކުރުމުގެ
ޢާންމުންނަށް ކޮޕީއެއް ނުވަތަ އަސްލެއް އުފެއްދުމެއްގެ ހިނދެއްގައި ދިނުން،ވިއްކުން އެހެން،ކުއްޔަށް ނުވަތަ ދޫކުރުން ޢާންމުންނަށް
ފޯރުކޮށްދިނުން ނަމަވެސް ؛ގޮތަކުން އުފެއް)5( ވިޝުއަލް ހިމެނޭ،ދުމެއްއޯޑިއޯ ރިކޯޑިންގއެއްގައި އަޑުގެ
ޕްރޮގްރާމެއް،އުފެއްދުމެއް ބޭސްއެއް،ކޮމްޕިއުޓަރ މަޢުލޫމާތު(ޑޭޓާ
7
މިޔުޒިކުގެ)ކޮށާރެއް ސިފައިގައިވާ ނޮޓޭޝަންއެއްގެ ނުވަތަ ވެރިފަރާތަކީ އެއްޗެއްގެ އެ ކޮޕީއެއް ނުވަތަ އަސްލެއް އުފެއްދުމެއްގެ
ކަމުގައިވިޔަ އެހެން،ސްކޮންމެފަރާތެއް ނުވަތަ ދިނުން ކުއްޔަށް ދޫކުރުން ޢާންމުންނަށް ވިޔަސް ؛ގޮތަކުން
ފެންނަގޮތަށް)6( ޢާންމުންނަށް ކޮޕީއެއް ނުވަތަ އަސްލު އުފެއްދުމުގެ ؛ބެހެއްޓުން
ހުށަހަޅައިދިނުން)7( ޢާންމުންނަށް ؛އުފެއްދުމެއް ކުރުން)8( ބްރޯޑްކާސްޓް ؛އުފެއްދުމެއް ވަސީލަތަކުންވިޔަސްމުއާޞަލާތުކުރުމު،އުފެއްދުމެއް)9( އެހެން ،ގެ
ފޯރުކޮށްދިނުން .ޢާންމުންނަށް ދޫކުރުމުގައި)ށ( ނުވަތަ ދިނުމުގައި ކުއްޔަށް ޕްރޮގްރާމެއް ކޮމްޕިއުޓަރ
ނުވާނަމަ މަޤްޞަދުކަމުގައި މައިގަނޑު އޭގެ ޕްރޮގްރާމަކީ މިއެއަކަށް،އެ ނޯ)5(ގެ)ހ(މާއްދާގެ ޙައްޤެއް ބުނެފައިވާ .ންނާނެއެވެގައި
ޙައްޤުތައް އިތުރުން)ހ(.11އަޚްލާޤީ ޙައްޤުތަކުގެ އިޤްތިޞާދީ ވެރި،މުޞައްނިފުގެ ނަކަލުކުރުމުގެ އަދި ނުވިނަމަވެސް ބަޔާން،ފަރާތްކަމުގައި ތިރީގައި ފަރާތަށް އުފެއްދި އެއްޗެއް
ލިބިގެންވެއެވެ ޙައްޤުތައް .ކޮށްފައިވާ އޭނާ)1( ކޮޕީތަކުގައި ފާޅުވާނޭގޮތަށްއުފެއްދުމުގެ ރަނގަޅަށް ނަން ގެ
އޭނާގެ ބޭނުންތަކުގައި އެއިންކުރާ ޢާންމުން އޮތުމާއި ބަޔާންކޮށްފައި ޙައްޤު؛ އޮތުމުގެ ބަޔާންކޮށްފައި ނަން
ބޭނުންތަކުގައި)2( އެއިންކުރާ ޢާންމުން އަދި ކޮޕީތަކުގައި އުފެއްދުމުގެ ޙައްޤު ބޭނުންކުރުމުގެ ވަނަން ހާމަނުކޮށް ނަން އަދި؛އޭނާގެ
އޭނާގޮ( �( ގޮތަކަށް ލިބޭފަދަ ގެއްލުމެއް ޢިއްޒަތަށް އަބުރަށާއި އޭނާގެ ގެނެވޭ ޙައްޤުނޫންގޮތަށް އަދި ބަދަލަކަށް ކޮންމެ ގެނެވޭ އުފެއްދުމަކަށް
ޙައްޤު ދެކޮޅުހެދުމުގެ އުނިއިތުރަކަށް .ކޮންމެ
8
މާއްދާގެ)ށ( މުޞައްނި)ހ(މި ޙައްޤެއް އެއްވެސް ކޮށްފައިވާ ބަޔާން ފުގެގައި ނުކުރެވޭނެއެވެ ބަދަލެއް ފަރާތަކަށް އެހެން މުޞައްނިފު.ހަޔާތުގައި ނަމަވެސް
ޝަރުޢީ ނުވަތަ ވަޞިއްޔަތަކުން ޙައްޤުތައް ބުނެވުުނ އިސްވެ މަރުވުމަށްފަހު ބަދަލުކުރެވިދާނެއެވެ އެހެންފަރާތަކަށް މަތިން .ހަމައިގެ
މާއްދާގެ)ނ( އަޚް)ހ(މި ކޮށްފައިވާ ބަޔާން އެއިންގައި ނުވަތަ ޙައްޤުތައް ލާޤީ ދޫކޮށްލެވިދާނެއެވެ މުޞައްނިފަށް ދޫކޮށްލާ.ބައެއް ދޫކޮށްލެވޭނީ މިގޮތަށް
ކުރުމަށްފަހުގައެވެ ބަޔާން ލިޔެ ޙާލަތު ދޫކޮށްލެވޭ ޙައްޤުތަކާއި ނުވަތަ .ޙައްޤު މާއްދާގެ މި ދޫކޮށްލާނަމަ)3(ގެ)ހ(އަދި ޙައްޤެއް ދޫކޮށްލާ،ގައިވާ
އޮންނަންވާނެއެވެމިންވަރަކާ ކަނޑައެޅިފައި ގޮތް ބަދަލުގެނެވޭނޭ .އި ލިބޭ)ރ( ޙައްޤުތައް އޭނާގެ މަރުވުމަށްފަހު ފަރުދަކަށް،މުޞައްނިފު ލިބިދޭ ނުވަތަ
މާއްދާގެ މި ޝަޚްޞަކަށްވެސް ޤާނޫނީ ދަށުން)ނ(ނުވަތަ ގެ .ޢަމަލުކުރެވިދާނެއެވެ
ބޭނުމަށްޓަކައި އަމިއްލަ އުފެއްދުން އަލުން
ޤާނޫނުގެ)ހ(.12 މާއްދާގ10ެމި އަދި)1(ގެ)ހ(ވަނަ ނުހިމެނޭގޮތަށް ގައި ޤާނޫނުގެ މާއްދާގ10ެމި ޝާއިޢު)ށ(ވަނަ ބަޔާންކުރެވިފައިވާގޮތަށް ގައި
ވެރިފަރާތުގެ ނަކަލުކުރުމުގެ ނުވަތަ މުޞައްނިފުގެ އުފެއްދުމެއްގެ ކޮށްފައިވާ އުފެއްދުމު އެ ނެތި އެއްގޮތަށްހުއްދައެއް އަސްލާއި އޭގެ ކޮޕީއެއް އެންމެ ގެ
އުފެއްދިދާނެއެވެ އަލުން ބޭނުމަށް އަމިއްލަ އޭނާގެ ހަމައެކަނި .މީހަކަށް މާއްދާގެ)ށ( ތިރީގައި)ހ(މި ހުއްދަ އުފެއްދުމުގެ ދީފައިވާ ގައި
ނޯންނާނެއެވެ ތަކެއްޗަށް .ބަޔާންކުރެވިފައިވާ ބިނާއެއް)1( އެހެން ނުވަތަ ކޮށްފައިވާޢިމާރާތެއް ފަރުމާ ކުރުމަށް
ނަކަލުކުރުން މަސައްކަތް ؛ފަރުމާކުރުމުގެ މިޔުޒިކްގޮ( �( ހުރި ގޮތުގައި ނޮޓޭޝަނެއްގެ ނުވަތަ ބޮޑުބައެއް ފޮތެއްގެ
ނަކަލުކުރުން ގޮތުގައި އުފެއްދުމެއްގެ އުފައްދާ އަލުން ؛މަސައްކަތެއް އެއް)3( ޑޭޓާބޭސް ހުރި ކޮށާރެއް(ޑިޖިޓަލްކޮށް އޭގެނު)މަޢުލޫމާތު ވަތަ
9
ނަކަލުކުރުން ؛ބޮޑުބައެއް ޤާނޫނުގޮ( �( ނޫންގޮތަކަށ18ްމި ބުނެފައިވާގޮތް މާއްދާގައި ވަނަ
އަދި ނަކަލުކުރުން؛ ޕްރޮގްރާމެއް ކޮމްޕިއުޓަރ ބުރޫއެރުމާއެކު)5( މަންފާއަށް ޢާންމު އޭގެ އުފައްދާއިރު އަލުން މަސައްކަތް
ނަކަލުކުރުމު ނުވަތަ މުޞައްނިފު މަސައްކަތުގެ ވެރިފަރާތުގެއެ ގެ ނަކަލުކުރުންތައް؛ އަންނަފަދަ އުނިކަމެއް ޙައްޤުތަކަށް
ފިލްމް)6( ފީޗަރ އުފައްދާފައިވާ ބޭނުންކުރުމަށް ،ވިޔަފާރީގެގޮތުގައި ފިލްމް އޯޑިއޯ،ޑްރާމާ،ޑޮކިއުމެންޓްރީ އެހެނިހެން އަދި ލަވަ ވީޑިއޯ
މަސައްކަތްތައް ހުށަހެޅުންތަކާއި .ވިޝުއަލް
ގޮތަކަ އަލުންވަގުތީ ށް އުފެއްދުން
ފުރިހަމަވާނަމަ.13 ޝަރުޠުތަކެއް ހުރިހާ ޤާނޫނުގެ،ތިރީގައިމިވާ މާއްދާގ10ެމި ވަނަ ގޮތުގެމަތިން)1(ގެ)ހ( ނާންނާނޭ އުނިކަމެއް ވަގުތީގޮތުން،އަށް މަސައްކަތެއް
އުފެއްދިދާނެއެވެ .އަލުން އުފެއްދުމެ)ހ( އެހެން އުފައްދާފައިވަނީ ޓްރާންސްމިޓްއަލުން ޑިޖިޓަލްކޮށް އް
އުފެއްދުމެއް ރައްކާކޮށްފައިވާ ޑިޖިޓަލްކޮށް ނުވަތަ ތެރޭގައި ކުރުމުގެ ކަމަށްވުން ތެރޭގައި ހެދުމުގެ .ފެންނަގޮތް
ފަރާތަކްުނ)ށ( ވާ ޝަޚްޞަކަށް ޤާނޫނީ ނުވަތަ މީހަކަށް އުފައްދާފައިވަނީ ،އަލުން ހުއްދައާއެ ވެރިފަރާތުގެ އަލުންނަކަލުކުރުމުގެ ޤާނޫނީގޮތުން ނުވަތަ ކު
ކަމަށްވުން ލިބިގެން ބާރު .އުފެއްދުމުގެ ހެދުމަށްޓަކައި)ނ( ފެންނާނޭގޮތް ނުވަތަ ޓްރާންސްމިޓްކުރުމަށް އުފެއްދުމެއް
އިކުއިޕްމަންޓް ބޭނުންކުރާ ހިނގާފައިވަނީ އެކަމެއް ކުރުމުގައި އެހީވެދޭކަމެއް ބޭނުންކުރުމު ބޭނުންކުރާ މާއްދާގެޢާންމުކޮށް މި ކަމަށްވެފައި އާއި)ހ(ގައި
ނުކުރެވޭގޮތަށް)ށ( ބޭނުން ކަމަކަށް އެހެން ފިޔަވައި ބުނެފައިވާކަމެއް ގައި ކަމުގައިވުން އުފެއްދުމެއް އުފައްދާ ފުހެލެވޭގޮތަށް އޮޓޮމެޓިކްކޮށް .ކޮޕީ
10
ހުށަހެޅުން ޤާނޫނުގެ)ހ(.14ހަވާލާދީ މާއްދާގ10ެމި ނާންނާނޭ)1(ގެ)ހ(ވަނަ އުނިކަމެއް އަށް މަތިން،ގޮތަށް އިންސާފުގެ ވަރަށްވުރެ،ހަމައާއި ބޭނުންވާ އެކުރާކަމަކަށް
ހުއްދައަކާ ވެރިފަރާތުގެ ނަކަލުކުރުމުގެ ނުވަތަ މުޞައްނިފު އިތުރުނުވާގޮތަށް ހުށަހަޅާ ހަވާލާދީ މިންވަރެއް ކުޑަ މަސައްކަތަކުން ޝާއިޢުކޮށްފައިވާ ނުލައި
އުފެއްދިދާނެއެވެހުށަހެޅުމެއް އަލުން ގޮތުން .ގެ މުޞައްނިފުގެ)ށ( މަސައްކަތުގައި ޝާއިޢުކޮށްފައިވާ ހުށަހެޅުން ހުށަހަޅާ ހަވާލާދީ
އޮތްނަމަ އެނގެން އެއްޗަކާއި،ނަން ޝާއިޢުކޮށްފައިވާ ނަމާއި މުޞައްނިފުގެ ކުރަންވާނެއެވެ ބަޔާން އުފެއްދުމުގައި އުފައްދާ އަލުން .ގޮތް
އިއުނގަންނަ އަލުން ދިނުމަށްޓަކައި
އުފެއްދުން
ޤާނޫނުގެ)ހ(.15 މާއްދާގ10ެމި އުނިކަމެއް)1(ގެ)ހ(ވަނަ އަށް ހުއްދައަކާ ވެރިފަރާތުގެ ނަކަލުކުރުމުގެ ނުވަތަ މުޞައްނިފުގެ ނާންނާނެގޮތަށް މަތިން އިންސާފުގެ ހަމައާއި މަސައްކަތެއް އުފައްދާފައިވާ އެފަރާތުން ،ނުލައި
އަލުންއުނގަން އިތުރުނުވާގޮތަށް ވަރަށްވުރެ ބޭނުންވާ ނައިދިނުމަށް .އުފެއްދިދާނެއެވެ
ނަމާއި)ށ( މުޞައްނިފުގެ އެއްޗެއްގެ އުފެއްދި ާޝއިޢުކޮށްފައިވާ،އަލުން މާއްދާގެ،އެއްޗަކާއި މި ކުރެވެން)ހ(ގޮތް އުފެއްދުމުގައި ބުނެފައިވާ ގައި
ބަޔާ ހާމަކޮށް ރަނގަޅަކަށް އެންމެ ކުރަންވާނެއެވެއޮތް .ން
އާއި ލައިބްރަރީ އަލުން އަރުޝީފްތަކުން
އުފެއްދުން އުފައްދާ
ޤާނޫނުގެ.16 މާއްދާގ10ެމި ނާންނާނޭގޮތުން)1(ގެ)ހ(ވަނަ އުނިކަމެއް އަށް ނުސީދާކޮށްކަމުގައިވިޔަސް ނުވަތަ ނުވާގޮތަށް،ސީދާކޮށް ފައިދާއަކަށް ވިޔަފާރީގެ
އަކުން ލައިބްރަރީ ނަކަލުކުރުމުގެކޮންމެ ނުވަތަ މުޞައްނިފު އަކުން އަރުޝީފް ނުވަތަ މިވާގޮތުގެމަތިން ތިރީގައި އެއްކޮޕީ އުފެއްދުމެއްގެ އެ ނުލައި ހުއްދައަކާ ،ވެރިފަރާތުގެ
.އުފެއްދިދާނެއެވެ ލިޔުމެއް)ހ( ޝާއިޢުކޮށްފައިވާ އުފެއްދުމަކީ އުފައްދާ މަސައްކަތެއް،އަލުން އެހެން
މަސައް އުފައްދާނުވަތަ އަލުން ބޭނުމަކަށް ވަކިމީހެއްގެ ބައެއް ކަތެއްގެ
11
ވާހިނދު؛ އުފެއްދުމަކަށް ޢިލްމީ)1( ނުވަތަ އުނގެނުމަކަށް ހަމައެކަނި ބޭނުންކުރެވެނީ ކޮޕީ
ލައިބްރަރީއަށް ދިރާސާއަކަށްޓަކައިކަން އަމިއްލަ ނުވަތަ ބޭނުމަކަށް ޔަޤީންވުމުން އަރުޝީފްއަށް ؛ނުވަތަ
އު)2( އުފެއްދި ހިނގިކަމެއްއަލުން އެންމެފަހަރަކު ހަމައެކަނި ފެއްދުމަކީ ތަކުރާރުވިޔަސް ނުވަތަ އުފައްދާފައިވާ،ކަމުގައިވުމުން އަލުން ކުރިން
އުފެއްދުމެއް އުފައްދާ ޙާލަތްތަކުގައި ތަފާތު ނެތި ގުޅުމެއް އެއްޗަކާއި އަދި ކަމުގައިވުމުން؛
ޖަމްޢި)3( ތަމްސީލުކޮށްދޭ ވެރިފަރާތްތައް އެފަދަނަކަލުކުރުމުގެ އްޔާއަކުން ލިބެން ލައިސަންސެއް ކަަހލަ ވަކި ހެދުމަށް ކޮޕީތައް ގޮތަކަށް
.ނެތުމުން ނުވަތަ)ށ( ލައިބްރަރީއެއް އެހެން ހަދާފައިވަނީ ކޮޕީއެއް އުފެއްދުމެއްގެ
ބެލެހެއްޓުމުގެ ރަނގަޅަށް ރައްކާކޮށް ކޮޕީއެއް އަރުޝީފްއެއްގައިވާ ގެއްލިފައި،މަޤްޞަދުގައި ހަލާކުވެފައިވާ،ވާނުވަތަ ބޭނުން،ނުވަތަ ނުވަތަ
ބޭނުންކުރުމުގެ ބަދަލުގައި ކޮޕީއެއްގެ ގޮސްފައިވާ ޙާލަތަށް ނުކުރެވޭ ހޯދުމަކީ ކޮޕީއެއް އަސްލު އުފެއްދުމެއްގެ އެ އަދި މަޤްޞަދުގައިކަމަށްވެފައި
ނުވެފައި ކުރެވޭނެކަމަކަށް އަލުން،ފަސޭހައިން އުފެއްދުމެއް އެ ކަމުގައިއުފައްދާފައިވަ އެންމެފަހަރަކު ގިނަފަހަރު،ނީ ފަހަރަށްވުރެ އެއް ނުވަތަ
މަތިން ފަހަރުތަކުގެ ގުޅުމެއްނެތް އަދި ތަފާތު މުޅިން އުފައްދާފައިވަނީ އަލުން .ކަމުގައިވުމުން
ޢާންމުންނަށް ދިނުމުގެ މަޢުލޫމާތު
ބޭނުމުގައި ބްރޯޑްކާސްޓް
ޤާނޫނުގެ.17 މާއްދާގ10ެމި އަށް)9(އަދި)8(؎( �(ގެ)ހ(ވަނަ ނާންނާނޭގޮތަށް ވެރިފަރާތުގެ،އުނިކަމެއް ނަކަލުކުރުމުގެ ނުވަތަ މުޞައްނިފު
ނުލައި އަދިހުއްދައަކާ އެނގޭނެގޮތަކަށް މުޞައްނިފު މަސައްކަތުގެ އެ ހާމައެ ބޮޑަކަށް ވީހާވެސް ހުރިގޮތް ފެންނަން ނުވަތަ ލިބެންހުރި މަސައްކަތް
12
އެނޫން ކުރުމަށާއި މަޢުލޫމާތު އެ ގޮތްތައް
މުއާޞަލާތުކުރުމަށް އުފައްދާ އަލުން
އުފެއްދުން
ކުރެވިދާނެއެވެ ކަންތައްތައް މިވާ ތިރީގައި .ކުރުމާއެކު
އިޤްތިޞާދީ)ހ( ހިނގަމުންދާ މަޖައްލާއެއްގައި ނުވަތަ ނުވަތަ،އިޖްތިމާޢީ،ނޫހެއް ލިޔުމެއް ޝާއިޢުކޮށްފައިވާ ގޮތުން ކަމަކާބެހޭ އެފަދަދީނީ ނުވަތަ
އުފެއްދުން އަލުން މަޖައްލާއެއްގައި ނުވަތަ ނޫހެއް އުފެއްދުމެއް ،ބްރޯޑްކާސްޓް ޢާންމުންނަށް އެހެންގޮތަކަށް އެނޫންވެސް ނުވަތަ ކުރުން ބްރޯޑްކާސްޓް ނުވަތަ
އިސްވެ.މުއާޞަލާތުކުރުން ވެރިފަރާތުން ނަކަލުކުރުމުގެ ނުވަތަ މުޞައްނިފު ކަހަލަ ނޫނީބަޔާންކުރެވުނު ހުއްދައާއެކު އެފަރާތުގެ އުފެއްދުމެއް އެއްވެސް
އެހެން އެނޫންވެސް ނުވަތަ ކުރުމަށް ބްރޯޑްކާސްޓް ނުވަތަ އުފެއްދުމަށް އަލުން ކަނޑައަޅާފައިވާނަމަ މުއާޞަލާތުކުރުމަށް ޢާންމުންނަށް ،އެއްވެސްގޮތަކަށް ނަކަލުކުރުމު ނުވަތަ މުޞައްނިފު ބަޔާންކުރެވިފައިވާގޮތަށް ގެއިސްވެ
ނުއުފެއްދޭނެއެވެ މަސައްކަތެއް އެ އަލުން ނުލާ ހުއްދައާއި .ވެރިފަރާތުގެ ނުވަތަ)ށ( ބްރޯޑްކާސްޓިންގއެއްގައި ނުވަތަ މަޖައްލާއެއްގައި ނުވަތަ ނޫހެއްގައި
ތަޤުރީރެއް ސިޔާސީ މުއާޞަލާތުކުރުމުގައި ޢާންމުންނަށް ގޮތަކަށް ،އެނޫންވެސް ތަޤުރީރެއް ނަސޭހަ،ޢިލްމީ މުޚާޠަ،ތެއްދީނީ ދައްކާބަޔަކާ ގޮތުން ބުކުރުމުގެ
ހިނގައި ކަންތައް މަޖިލީހެއްގައި ޝަރުޢީ ނުވަތަ ޤާނޫނީ ނުވަތަ ވާހަކައެއް ހަމައާއި ގޮތުން ދިނުމުގެ މަޢުލޫމާތު އެންމެފަހުގެ ވާހަކައެއް ދިޔަގޮތުގެ
އަދި އުފެއްދުން؛ އަލުން މަތިން އިންސާފުގެ ފޯރުކޮްށ)ނ( ޚަބަރު ފެނިފައިވާތާޒާ ނުވަތަ އަޑުއިވިފައިވާ މަޤްޞަދުގައި ދިނުމުގެ
އުފެއްދުން އަލުން މަތިން އިންސާފުގެ ހަމައާއި ބައެއް ކުރު .މަސައްކަތެއްގެ
ކޮމްޕިއުޓަރ ޕްރޮގްރާމަށް
އަލުން ބަދަލުގެނައުމާއި އުފެއްދުން
ޤާނޫނުގެ)ހ(.18 މާއްދާގ10ެމި އުނި)3(އާއި)1(ގެ)ހ(ވަނަ ކަމެއްއަށް ހުއްދައަކާ ވެރިފަރާތުގެ ނަކަލުކުރުމުގެ ނުވަތަ މުޞައްނިފު ގޮތަށް ނާންނާނެ ކޮޕީ އެއް ޕްރޮގްރާމެއްގެ އެ ގަތްފަރާތަކުން ޕްރޮގްރާމެއް ކޮމްޕިއުޓަރ ނުލައި ގެންނަންޖެހޭ ކޮންމެހެން ހިނދެއްގައި ގެންނަންޖެހޭ ބަދަލެއް ނުވަތަ
ޕްރޮގްރާމެއްގެ އެފަދަ އަލުންބަދަލަކާއެކު ބޭނުންތަކަށް ތިރީގައިމިވާ ކޮޕީ އެއް
13
.އުފެއްދިދާނެއެވެ ބޭނުން)1( ކޮމްޕިއުޓަރުގައި ބޭނުމެއްގައި ހޯދި ޕްރޮގްރާމް ކޮމްޕިއުޓަރ
ނުވަތަ؛ކުރުމަށް ބޭއްވުމުގޮ( �( ރައްކާކޮށްފައި ގިނަދުވަހަށް ޕްރޮގްރާމް ކޮމްޕިއުޓަރ
ގެއްލިގެން ކޮޕީ ބޭނުންކުރަމުންދާ ނުވަތަ ބޭނުންބޭނުމުގައި ނުވަތަ ބޭނުންކުރުމަށް ބަދަލުގައި އޭގެ ހަލާކުވެގެން ޙާލަތަކަށް .ނުކުރެވޭފަދަ
މާއްދާގެ)ށ( އެހެން)ހ(މި ފިޔަވައި ކަންތައްތައް ބަޔާންކޮށްފައިވާ ގައި މިފަދަ ނުވަތަ ކޮޕީއެއް ޕްރޮގްރާމެއްގެ ކޮމްޕިއުޓަރ އެއްވެސްކަމަކަށް
ގެނެސްގެ ބަދަލެއް ވިޔަސްޕްރޮގްރާމަކަށް އަދި.ބޭނުންކޮށްގެންނުވާނެއެވެ،ން ނުލައި ބަދަލުދިނުމަކާ ހިނދެއްގައި މަނާވެއްޖެ ގެންގުޅުން ކޮޕީއެއް މިފަދަ ލިބިގެންވެއެވެ އިދާރާއަށް ސަރުކާރުގެ ކަމާބެހޭ ބާރު ނައްތާލުމުގެ ކޮޕީއެއް .އެ
މަސައްކަތް ޢާންމުންނަށް
ބެހެއްޓުން ފެންނަގޮތަށް
ޤާނޫ.19 މާއްދާގ10ެނުގެމި ނާންނާނެގޮތަށް)6(ގެ)ހ(ވަނަ އުނިކަމެއް އަށް ވަސީލަތެއްވީ.ޓީ،ސްލައިޑެއް،ފިލްމެއް ސްކްރީނެއްފަދަ ނުވަތަ މަންޒަރެއް
ނުވަތަ އުފެއްދުމެއް ޝާއިޢުކޮށްފައިވާ ކުރިން ފިޔަވައި ތަކެތި ދެއްކޭ މެދުވެރިކޮށް ވިއްކާ ވާރިޘަކު އޭނާގެ ނުވަތަ އެހެންގޮތަމުޞައްނިފު އެނޫންވެސް ނުވަތަ ށްކަލާފައި
މުޞައްނިފުގެ ކޮޕީއެއް ނުވަތަ އަސްލު އުފެއްދުމެއްގެ ދީފައިވާ ފަރާތަކަށް އެހެން ބެހެއްޓިދާނެއެވެ ފެންނަގޮތަށް ޢާންމުންނަށް ނުލާ .ހުއްދައާއި
މުއްދަތު މާއްދާގެ)ހ(.20ކޮޕީރައިޓުގެ ބަޔާ)ބ(އަދި)ރ(،)ނ(،)ށ(މި ކަންތައްތަކާގައި ންކޮށްފައިވާ ގޮތުގެމަތިން އަދި،އެއްގޮތްވާ އިޤްތިޞާދީ އުފެއްދުމެއްގެ ނުވަތަ މަސައްކަތެއް
ޙައްޤުތައް މުޞައްނިފުގެ،އަޚްލާޤީ އުފެއްދުމެއްގެ އެ ނުވަތަ މަސައްކަތެއް އެ ފުރިހަމަ މަރުވުމަށްފަހު އެމީހަކު އަދި ވަންދެނ50ްހަޔާތުގައި އަހަރު
ޤާނޫނު ޙިމާޔަތްކުރެވޭނެއެވެމި ދަށްުނ .ގެ އުފައްދާފައިވާ)ށ( ގުޅިގެން ގިނަމީހުން އެއަށްވުރެ ނުވަތަ މީހަކު ދެ
14
ޙަ އަޚްލާޤީ އަދި އިޤްތިޞާދީ ދިރިހުރިއުފެއްދުމެއްގެ އެންމެފަހުން އްޤުތައް ހަޔާތުގައި އެއަށްފަހު،މުޞައްނިފުގެ ވަންދެނ50ްފުރިހަމައަދި އަހަރު
ޤާނޫނު ޙިމާޔަތްކުރެވޭނެއެވެމި ދަށުން .ގެ ފިޔަވައި)ނ( މަސައްކަތް ފަންނާނީ ހުންނަ އުފައްދާފައި ބޭނުމަކާއެކު އިތުރު
އުފެއްދުމާއި އަދި،ކަލެކްޓިވް އިޤްތިޞާދީ އުފެއްދުމުގެ ވިޝުއަލް އޯޑިއޯ ތާރީޚު އުފެއްދި އުފެއްދުމެއް އެ ޙިމާޔަތްކޮށްދެވޭނީ ޙައްޤުތައް ،އަޚްލާޤީ
ތާރީޚުނުވަތަ ލިބެންފެށި ޢާންމުންނަށް ޝާއިޢު،ފުރަތަމަ ފުރަތަމަ ނުވަތަ ފުރަތަމަ ފެށިގެން ތާރީޚަކުން އެންމެފަހުގެ ތެރެއިން ތާރީޚުތަކުގެ ކުރެވުނު
ވަންދެންނެވ50ެ .އަހަރު ޝާއިޢުކުރެވިފައިވާ)ރ( ވަނަމެއްގައި ނުވަތަ ނޭނގޭގޮތަށް ފަރާތް އުފެއްދި
އޭ ޙިމާޔަތްކޮށްދެވޭނީއުފެއްދުމެއްނަމަ ޙައްޤުތައް އަޚްލާޤީ އަދި އިޤްތިޞާދީ ގެ ތާރީޚު އުފެއްދި އުފެއްދުމެއް ލިބެންފެށި،އެ ޢާންމުންނަށް ފުރަތަމަ ނުވަތަ
އެންމެފަހުގެ،ތާރީޚު ތެރެއިން ތާރީޚުތަކުގެ ޝާއިޢުކުރެވުނު ފުރަތަމަ ނުވަތަ ފުރަތަމަ ފެށިގެން ވަންދެނ50ެތާރީޚަކުން މުއްދަތު.ވެއަހަރު މި ނަމަވެސް
ނުވަތަ ހާމަވެއްޖެނަމަ ކޮންފަރާތެއްކަން މުޞައްނިފަކީ ކުރިން ހަމަވުމުގެ ނުއުފެދޭނަމަ ޝައްކެއް ކަމާމެދު ކޮންފަރާތެއް މާއްދާގެ،މުޞައްނިފަކީ މި
ޢަމަލުކުރެވޭނެއެވެ)ށ(ނުވަތަ)ހ( ދަށުން .ގެ ހުނަްނ)ބ( އުފައްދާފައި ބޭނުމަކާއެކު އިޤްތިޞާދީއިތުރު މަސައްކަތުގެ ފަންނާނީ
ތާރީޚުން އުފައްދާ އުފެއްދުމެއް އެ ޙިމާޔަތްކޮށްދެވޭނީ ޙައްޤުތައް މޯރަލް އަދި ފުރިހަމަ ވަންދެންނެވ25ެފެށިގެން .އަހަރު
މީލާދީ)ޅ( ހަމަވާ މުއްދަތެއް އެ މުއްދަތުތައް ކަނޑައެޅިފައިވާ މާއްދާގައި މި ދެމިއޮން ނިޔަލަށް .ނާނެއެވެއަހަރުގެ
15
އިޤްތިޞާދީ ފުރަތަމަ ޙައްޤުތަކުގެ
ވެރިފަރާތް
މާއްދާގެ)ހ(.21 ކަންތައްތަކާ)ބ(އަދި)ރ(،)ނ(،)ށ(މި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ގައި ގޮތުގެމަތިން ވެރިފަރާތަކީ،އެއްގޮތްވާ ފުރަތަމަ ޙައްޤުތަކުގެ އިޤްތިޞާދީ
މުޞައްނިފެވެ އުފެއްދުމެއްގެ .އެ މީ)ށ( އުފައްދާފައިވާދެ ގުޅިގެން ގިނަމީހުން އެއަށްވުރެ ނުވަތަ ހަކު
ފުރަތަމަ،އުފެއްދުމެއްނަމަ ޙައްޤުތަކުގެ އިޤްތިޞާދީ އުފެއްދުމެއްގެ އެ މުޞައްނިފުންނެވެ ހުރިހާ އުފެއްދި އުފެއްދުމެއް އެ ނަމަވެސް.ވެރިފަރާތަކީ
ބައިތަކެ ބޭނުންކުރެވޭ ވަކިވަކިން އުފެއްދުމެއްގައި އަދި،އްވާނަމަމިފަދަ އެނގޭނަމަ ވަކިވަކިން މުޞައްނިފުން ބައިތަކުގެ ބައެއްގެ،އެކިއެކި އެފަދަ
އުފެއްދި އެބައެއް ވާނީ ވެރިފަރާތަކަށް ފުރަތަމަ ޙައްޤުތަކުގެ އިޤްތިޞާދީ މުޞައްނިފުންނެވެ ނުވަތަ .މުޞައްނިފު
ފުރަތަ)ނ( ޙައްޤުތަކުގެ އިޤްތިޞާދީ އުފެއްދުމެއްގެ ވެރިފަރާތަކީކަލެކްޓިވް މަ ނުވަތަ ފަރުދު ވަކި އިރުޝާދުދިން އަދި އިސްނެގި އުފައްދަން އުފެއްދުމެއް އެ
ޝަޚްޞެވެ .ޤާނޫނީ ފަރާތެއްގެ)ރ( ލިބިފައިވާ ޝަޚްޞެއް ޤާނޫނީ ނުވަތަ ފަރުދެއްގެ
ފުރަތަމަ ޙައްޤުތަކުގެ އިޤްތިޞާދީ އުފެއްދުމެއްގެ އުފައްދާ މުވައްޒަފަކަށްވެހުރެ ވާނީ އެހެންގޮތަކަށް،ވެރިފަރާތަކަށް ދެމެދުގައި ދެފަރާތުގެ އެ
ހިނދަކު ނުވާހާ ފަރާތެވެ،އެއްބަސްވެވިފައި ދީފައިވާ .ވަޒީފާ އުފެއްދުމެއްނަމަ)ބ( ވިޝުއަލް ފުރަތަމަ،އޯޑިއޯ ޙައްޤުތަކުގެ އިޤްތިޞާދީ
ހިނދަ ނުވާހާ އެއްބަސްވެފައި އެހެންގޮތަކަށް ވާނީ އޭގެ،ކުވެރިފަރާތަކަށް ބައިވެރިވި.ޕްރޮޑިއުސަރެވެ އުފެއްދުމުގައި ވިޝުއަލް އޯޑިއޯ
ކުރިން،މުޞައްނިފުންނާއި މަސައްކަތެއްގައި އުފައްދާފައިވާ އަލަށް ބޭނުންކުރެވިފައިވާނަމަ އުފެއްދުމެއް އުފެއްދުމުގެ،އުފައްދާފައިވާ އެ
ނިސްބަތު މަސައްކަތުގެ ކޮށްފައިވާ އެމީހުން ނުވަތަމުޞައްނިފުންނަށް ން ކުރެވިފައިވާ ރައްކާތެރި ޙައްޤުތައް އިޤްތިޞާދީ މަސައްކަތްތަކުގެ އެ
ދެމެހެއްޓިދާނެއެވެ ޙައްޤުތައް އިޤްތިޞާދީ އެފަރާތްތަކުގެ .މިންވަރަކުން
16
މުޞައްނިފުކަމަށް މުޞައްނިފު،ބެލުމާއި
ސީލުކުރުންތަމް
ހިނދަކު)ހ(.22 ނުދެވޭހާ ސާބިތުކޮށް ގޮތަކަށް ނުވަތަ،އެހެން އުފެއްދުމެއްގައި ބަޔާން އުޞޫލާއެއްގޮތަށް ޢާންމު މުޞައްނިފުކަމަށް އޭގެ މަސައްކަތެއްގައި
ބެލެވޭނެއެވެ މުޞައްނިފުކަމަށް އޭގެ މީހަކީ މިގޮތުން.ކޮށްފައިވާ ވަނަމެއްކަމުގައިވިޔަސް ނަމަކީ ޝައްކު،ބަޔާންކޮށްފައިވާ ކާކުކަމާމެދު އެމީހަކީ
ހިނދަކު ޢަމަލުކުރެވޭނެއެވެ،ނުއުފެދޭހާ ދަށުން މާއްދާގެ .މި މާއްދާގެ)ށ( ގޮތުގެމަތިން)ހ(މި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ފަހުބައިގައި ކާކުކަން،ގެ
ބޭނުންކޮށްގެން ވަނަމެއް ނުވަތަ އުފެއްދުމެއްގައި އުފައްދާފައިވާ ނޭނގޭގޮތަށް ހިނދަކު ނުދެވޭހާ ސާބިތުކޮށް ގޮތަކަށް އުފެއްދުމެއް،އެހެން އެ
މުޞައްނިފުޝާ ފަރާތަކީ ބުނެފައިވާ އުފެއްދުމުގައި އިޢުކުރިކަމަށް ބަލަންވާނެއެވެ ފަރާތްކަމަށް މުޞައްނިފަކަށް.ތަމްސީލުކުރާ މިގޮތުން އަދި
އެއަށް ބޭނުންކޮށް ޙައްޤުތައް އިޤްތިޞާދީ އަދި މޯރަލް ލިބިގެންވާ
ލިބިގެންވެއެވެ އެފަރާތަކަށް ޙައްޤު އޭނާއަކީމުޞައްނި.ޢަމަލުކުރުމުގެ ފު އަންނާނެއެވެ ނިމުމަކަށް ބަލާބެލުން މިގޮތުން ހާމަކުރުމުން .ކާކުކަން
މުޞައްނިފުގެ އެހެން ޙައްޤުތައް
ދިނުމާއި ،ފަރާތަކަށް ބޭނުންކުރުމަށް
ދިނުން ލައިސަންސް
އެހެން)ހ(.23 ބައެއް އޭގެ ނުވަތަ އެއްކޮށް ޙައްޤުތައް އިޤްތިޞާދީ މުޞައްނިފުގެ .ދެވިދާނެއެވެފަރާތަކަށް
ޙައްޤު)ށ( އެ ނުވަތަ ދޭންވާނީ ފަރާތަކަށް އެހެން ޙައްޤެއް އިޤްތިޞާދީ ވެރިފަރާތުން ނަކަލުކުރުމުގެ ނުވަތަ މުޞައްނިފު ލައިސަންސް ބޭނުންކުރުމުގެ
ލިޔުމަކުންނެވެ ދޭންވާނީ ފަރާތަކަށް ދޭފަރާތާއި.އެހެން ލިޔުމުގައި ،މި ލައި ނުވަތަ ފަރާތުން ހޯދާލިބިގަންނަ ލައިސަންސް ދޭފަރާތާއި ސަންސް
އޮންނަންވާނެއެވެ ސޮއިކޮށްފައި .ފަރާތުން ދޭއިރު)ނ( ފަރާަތކަށް އެހެން އޭގެބައެއް ނުވަތަ އެއްކޮށް ޙައްޤެއް އިޤްތިޞާދީ
ނުވަތަނުވަތަ މުޞައްނިފު ލައިސަންސް ބޭނުންކުރުމުގެ ޙައްޤު އެ
17
ވަކިފަރާތަކަ ވެރިފަރާތުން ދޭއިރުނަކަލުކުރުމުގެ ކަނޑައެޅިގެން،ށް އޭގައި ޙައްޤެއް އިތުރު އެހެން ފިޔަވައި ޙައްޤުތައް ބަޔާންކުރެވިފައިވާ
ނުވާނެއެވެ ބަލައިގެން ހިމެނިދާނެކަމަށް ނުވަތަ .ހިމެނޭނެކަމަށް
ނަކަލުކުރުމުގެ ވެރިފަރާތްތައް ތަމްސީލުކޮށްދޭ
ޖަމްޢިއްޔާ
ގަވާއިދުގައިވާ.24 ހަދާ ދަށުން ޤާނޫނުގެ ވެރިފަރާތްތައް،ގޮތުގެމަތިންމި ނަކަލުކުރުމުގެ އުފެއްދިދާނެއެވެ ޖަމްޢިއްޔާއެއް ވެރިފަރާތްތައް.ތަމްސީލުކޮށްދޭ ނަކަލުކުރުމުގެ
ޙައްޤުތަކުގެ އެހެނިހެން އެއާއިގުޅޭ ކޮޕީރައިޓާއި ޖަމްޢިއްޔާއަކީ ތަމްސީލުކޮށްދޭ ވެރިފަރާތް،ވެރިފަރާތްތަކުން އެފަދަ ކުރިމަގުގައި މީހުންނުވަތަ ނުވަތަ،ތަކަށްވާނެ
އޭޖެންޓުން މީހުންގެ،ވެރިފަރާތްތަކުގެ ވެރިފަރާތްތަކަށްވާނެ އެފަދަ ކުރިމަގުގައި ނުވަތަ ޖަމްޢިއްޔާއެކެވެ އުފައްދާ ގުޅިގެން ޤާނޫނުގެ.އޭޖެންޓުން މި ޖަމްޢިއްޔާއެއްގައި މިފަދަ
ބޭ ފަރާތްތަކުން އެހެން އުފެއްދުންތައް ޙިމާޔަތްކުރެވޭ ނުންކުރުމަށްޓަކައިދަށުން ކަމާބެހޭ ދޫކުރުމަށްޓަކައި ލައިސަންސްތައް އެފަދަ ނުވަތަ ދޫކުރުން ލައިސަންސް
ތެރޭގައި،ފަރާތްތަކާއެކު މަޤްޞަދުތަކުގެ މައިގަނޑު ޖަމްޢިއްޔާގެ އެ ނެގޯޝިއޭޓުކުރުން .ހިމެނެންވާނެއެވެ
ބާބ3ު ވަނަ
އުފެއް މަސައްކަތްތަކާއި ތަންތަނުގައި ރިކޯޑިންގސްޓޭޖުފަދަ އަޑުގެ ފަންނާނުންނާއި ހުށަހަޅައިދޭ ދުންތައް ޙިމާޔަތްކުރުން ޖަމާޢަތްތައް ކުރާ ބްރޯޑްކާސްޓް ޕްރޮޑިއުސަރުންނާއި އުފައްދާ
ސްޓޭޖުފަދަ ތަންތަނުގައި
މަސައްކަތްތަކާއި އުފެއްދުންތައް
ހުށަހަޅައިދޭ ހުއްދަ ފަންނާނުންގެ
ކަންތައްތައް ހޯދަންޖެހޭ
ޤާ)ހ(.25 ގޮތުގެމަތިނ29ްނޫނުގެމި އެއްގޮތްވާ މާއްދާއާ ބަޔާން،ވަނަ ތިރީގައި ޙައްޤު ދިނުމުގެ ހުއްދަ އެކަންތައްތަކަށް ކަންތައްތައްކުރުމާއި ކޮށްފައިވާ
ފަންނާނަކަށެވެ ކުރާ ޕަރފޯމް .ލިބިގެންވަނީ އެނޫންގޮތަކަށް)1( ފިޔަވައި ޙާލަތްތައް ބަޔާންކުރެވިފައިވާ ތިރީގައި
ކުރުންފަންނާ ބްރޯޑްކާސްޓް އުފެއްދުން ނުވަތަ މަސައްކަތް ނެއްގެ މުއާޞަލާތުކުރުން ޢާންމުންނަށް ގޮތަކަށް އެނޫންވެސް ؛ނުވަތަ
18
ޤާނޫނުގެ)ހ( ކަހަލ29ަމި ބަޔާންކޮށްފައިވާ މާއްދާގައި ވަނަ ފަންނާނުގެ ނުވަތަ ފިކްސޭޝަނަކުން ފިކްސޭޝަނަކަށްނުވާ
ހަދާ ހޯދުމަކާނުލައި ފިކްސޭޝަނަކުންހުއްދަ ފައިވާ ފޯރުކޮށްދިނުން؛ ޢާންމުންނަށް ނުވަތަ ކުރުން ބްރޯޑްކާސްޓް
ނުވަތަ ނުވަތަ)ށ( ޖަމާޢަތުން ކުރި ބްރޯޑްކާސްޓް ފުރަތަމަ އެންމެ
ކުރުން ބްރޯޑްކާސްޓް އެ އަލުން އެކު ހުއްދައާއި އެފަރާތުގެ ފޯރުކޮށްދިނުން ޢާންމުންނަށް .ނުވަތަ
ފިކްސޭޝަންފަންނާނުގޮ( �( ޕަރފޯމަންސެއްގެ ؛ފިކްސްނުކުރާ ނުވަތަ)3( ސީދާކޮށް ފިކްސޭޝަން ޕަރފޯމަންސެއްގެ ފަންނާނެއްގެ
އުފެއްދުން އަލުން ސިފައަކަށް އެއްވެސް ؛ނުސީދާކޮށް އޭގޮ( �( ނުވަތަ ފިކްސޭޝަނެއް ޕަރފޯމަންސެއްގެ ފަންނާނެއްގެ
އެނޫންގޮ ނުވަތަ ވިއްކައިގެން ނަމަވެސްކޮޕީއެއް ތަކަށް ފުރަތަމަ ހަމައަށް ޢާންމުންނާއި ބަދަލުކޮށްގެން މިލްކުވެރިކަން
؛ފޯރުކޮށްދިނުން އޭގޮ( �( ނުވަތަ ފިކްސޭޝަނެއް ޕަރފޯމަންސެއްގެ ފަންނާނެއްގެ
ފަރާތެއްކަމުގައިވިޔަސް ކޮންމެ ވެރިފަރާތަކީ ކޮޕީގެ ،ކޮޕީއެއް ދައް އަނބުރާ ނުވަތަ ކުއްޔަށް ދިންުނޢާންމުންނަށް އަދި؛ކާގޮތަށް
ފަންނާނެއްގޮ( �( ވަގުތަކު ބޭނުން ތާކުން ބޭނުން ޢާންމުން ނުވަތަ ޛަރީޢާއިން ނަރެއްގެ ފެންނާނޭގޮތަށް މަސައްކަތެއް ފިކްސޭޝަން ޕަރފޯމަންސްގެ ފަންނާނުގެ އެ ވަޔަރލެސްކޮށް
ހެދުން ލިބޭނޭގޮތް .ޢާންމުންނަށް އޯ)ށ( ޕަރފޯމަންސް ހިމެނުމަށްފަންނާނެއްގެ ފިކްސޭޝަނެއްގައި ވިޝުއަލް ޑިއޯ
ދީފިނަމަ ހުއްދަ ފަންނާނު މަސައްކަތަށް،އެ މާއްދާގެއެ ގެ)ހ(މި ޢަމަލުނުކުރެވޭނެއެވެ .ދަށުން
19
ވަކިން)ނ( ޙައްޤުތަކާއި އިޤްތިޞާދީ އެހެން،ފަންނާނެއްގެ ޙައްޤުތައް އެ އަދި ވީނަމަވެސް ބަދަލުވެފައި ގެންދާ،ފަރާތަކަށް ހުށަހަޅަމުން ވަގުތުން އޭނާ
ފިކްސޭޝަނެއްގައި ޕަރފޯމަންސެއްގެ އެފަދަ ނުވަތަ ޕަރފޯމަންސެއްގެ އޭނާއަށް ޙައްޤު ހާމަކުރުމުގެ އޭނާކަން ހުށަހަޅައިދިނީ ޕަރފޯމަންސެއް އެ
އަތުވެދާނެފަދަ.ލިބިގެންވެއެވެ އުނިކަމެއް ޢިއްޒަތަށް އަބުރާއި އޭނާގެ އަދި ބަދަލުގެނެވިފައިވާނަމަ ޕަރފޯމަންސަކަށް އެފަދަ ކަންކަމާއި،ގޮތަކަށް އެފަދަ
ޙައްޤުވެސް އުފުލުމުގެ ޝަކުވާ ލިބިގެންވެއެވެދެކޮޅަށް .އޭނާއަށް ހާމަނުކުރާ ނަން ފަންނާނުގެ ސަބަބުން ބޭނުންކުރެވޭގޮތުގެ ޕަރފޯމަންސް
އިސްތިސްނާވެއެވެ މާއްދާއިން މި ލިބިދޭ.ޙާލަތްތައް ދަށުން މާއްދާގެ މި ޤާނޫނުގެ،ޙައްޤުތަކަށް މި ބަލާފައި ޙާލަތަށް ވަނ11ަމައްސަލައެއްގެ
ލިބިދެއެވެގައި)ނ(އާއި)ށ(މާއްދާގެ ޙައްޤުތައް .ބަޔާންކުރެވިފައިވާ އެއްވެސް)ރ( ޤާނޫނުގެ މި ހަދާއިރު ކޮންޓްރެކްޓް ފަންނާނުން ކުރާ ޕަރފޯމް
ހެދުމުގެ،މާއްދާއަކުން ކޮންޓްރެކްޓް ފައިދާހުރިގޮތަށް ފަންނާނުންނަށް އެ މާއްދާއެއް އެއްވެސް ޤާނޫނުގެ މި ޙައްޤަކަށް އެއްވެސް އޮންނަ މައްޗަށް
ނާޅައެވެ .ހުރަހެއް ޙައްޤުތައް)ބ( ބަޔާންކޮށްފައިވާ މާއްދާގައި އަޑު،މި ހުށަހެޅުމުގެ ހުށަހަޅައިދޭ
ހިފަހައްޓާއެއްޗެއް(ފޮނޮގްރާމެއް ތާރީޚަކުން)އަޑު ފިކްސޭޝަނަކަށްވާ ގައި ކުރާ ޕަރފޯމް ހިނދެއްގައި ނެތް ފިކްސޭޝަނެއް އެފަދަ ނުވަތަ ފެށިގެން
ފެށިގެ ނިޔަލަށ50ްންތާރީޚަކުން އަހަރުގެ ހަމަވާ އަހަރު .ޙިމާޔަތްކޮށްދެވޭނެއެވެ
ރިކޯޑިންގއެއް އަޑުގެ އުފައްދާ
ޕްރޮޑިއުސަރުގެ ހުއްދަ ފަރާތުން
ކަންތައްތައް ހޯދަންޖެހޭ
ޤާނޫނުގެ)ހ(.26 ގޮތުގެމަތްިނ29މި ބަޔާންކުރެވިފައިވާ މާއްދާގައި ،ވަނަ ޙައް ކުރުމުގެ ކަންކަން ކަންކަންކުރަންއަންނަނިވި އެ ނުވަތަ ޤު
އުފައްދާ ރިކޯޑިންގއެއް އަޑުގެ ހަމައެކަނި ލިބިފައިވަނީ ޙައްޤު ހުއްދަދިނުމުގެ .ޕްރޮޑިއުސަރަށެވެ
20
ވިޔަސް)1( ސިފައެއްގައި ކޮންމެ ރިކޯޑިންގއެއް ނުވަތަ،އަޑުގެ ސީދާކޮށް އުފެއްދުން؛ އަލުން ނުސީދާކޮށް
ޢާންމުންނަ)2( ހުއްދައާއެކު އަޑުގެޕްރޮޑިއުސަރުގެ ފޯރުކޮށްނުދޭ އަދި ްށ ނުވަތަ ވިއްކުން ޢާންމުންނަށް ކޮޕީ ނުވަތަ އަސްލު ރިކޯޑިންގއެއްގެ
ބަދަލުކުރުން؛ މިލްކުވެރިކަން ގޮތަކަށް އެހެން އެނޫންވެސް ވިޔަސް)3( މީހެއްކަމުގައި ކޮންމެ ވެރިފަރާތަކީ އަޑުގެ،ޮކޕީގެ
ދޫކު ކުއްޔަށް ޢާންމުންނަށް ކޮޕީއެއް ނުވަތަރިކޯރޑިންގއެއްގެ ރުން އަދި ދޫކުރުން؛ ޢާންމުންނަށް ގެނެސްދޭގޮތަށް އަނބުރާ
ރިކޯޑިންގއެއް)4( އަޑުގެ ޛަރީޢާއިން ވަޔަރލެސްގެ ނުވަތަ ނަރެއް ލިބޭނޭގޮތްހެދުން ޢާންމުކޮށް ވަގުތަކު ބޭނުން ބޭނުންތާކުން .މީހުންނަށް
މާއްދާގެ)ށ( ޙައްޤުތައް)ހ(މި ބަޔާންކުރެވިފައިވާ ރިކޯޑިންގއަޑުގެ،ގައި ފެށިގެން ތާރީޚުން ޝާއިޢުކުރެވިފައިނުވާ،ޝާއިޢުކުރެވުނު ނުވަތަ
ތާރީޚުން،ރިކޯޑިންގއެއްނަމަ ހެދިފައިވާ ފިކްސޭޝަން ރިކޯޑިންގއެއްގެ އެ ޙިމާޔަތްކޮށްދެވޭނެއެވ50ެފެށިގެން ނިޔަލަށް އަހަރުގެ ހަމަވާ .އަހަރު
ރިކޯޑިންގއެއް އަޑުގެ ދެވޭ ބޭނުންކުރުމަށް
އުޖޫރަހަމަ
ރިކޯޑިންގއެއް)ހ(.27 އަޑުގެ ޝާއިޢުކޮށްފައިވާ އުފައްދާ މީހަކު ބޭނުމަށް ވިޔަފާރީގެ ސީދާ އެއްޗެއް ރިކޯޑްކޮށްފައިވާ އަލުން އުފެއްދުމަކުން މިފަދަ ނުވަތަ ނުވަތަ ކުރުމަށް ޕަރފޯމް ތަނެއްގައި ޢާންމު ނުވަތަ ކުރުމަށް ބްރޯޑްކާސްޓް
ޢާންމު ގޮތަކަށް ބޭނުންކޮށްފިނަމަމިނޫންވެސް މުއާޞަލާތުކުރުމަށް ،ންނަށް އަދި ފަންނާނުންނަށް ނުވަތަ ފަންނާނަށް ކުރި ޕަރފޯމް ފަރާތުން ބޭނުންކުރި އުޖޫރައެއް އިންސާފުވެރި ޕްރޮޑިއުސަރަށް އުފެއްދި ރިކޯޑިންގ އަޑުގެ
ދައްކަންވާނެއެވެ .އެއްފަހަރާ ޕްރޮޑިއުސަ)ށ( އުފެއްދި ރިކޯޑިންގއެއް ފަންނާނުއަޑުގެ ކުރި ޕަރފޯމް ރާއި
ފަންނާނުންނާއި ނުވާހާނުވަތަ އެއްބަސްވެފައި އެހެންގޮތަކަށް ދެމެދުގައި މާއްދާގެ،ހިނދަކު އެއްޗެއްގެ)ހ(މި ލިބޭ އުޖޫރައަށް ބުނެފައިވާ ގައި
21
ފަންނާނުންނަށް ނުވަތަ ފަންނާނަށް ކުރި ޕަރފޯމް އެއްބައި ދެބައިކުޅަ ދޭންވާނެއެވެ .ޕްރޮޑިއުސަރު
ނުވަތަ)ނ( ފެށިގެން ތާރީޚުން ޝާއިޢުކޮށްފައިވާ ރިކޯޑިންގއެއް އަޑުގެ ނުވާނަމަ ތާރީޚުން،ޝާއިޢުކޮށްފައި ހަދާ ފިކްސޭޝަން ރިކޯޑިންގއެއްގެ އެ
ބުނެފައިވ50ާފެށިގެން މާއްދާގައި މި ނިޔަލަށް އަހަރުގެ ހަމަވާ އަހަރު ޙިމާޔަތްކުރެވޭނެ ޙައްޤު އުޖޫރައިގެ .އެވެއިންސާފުވެރި
ނަރު)ރ( ލިބޭގޮތަށް ވަގުތަކު ބޭނުން ތަނެއްގައި ބޭނުން މީހުންނަށް ޢާންމުކޮށް ފޯރުކޮށްދީފައިވާނަމަ ރިކޯޑިންގއެއް އަޑުގެ ޛަރީޢާއިން ވަޔަރލެސްގެ ،ނުވަތަ ޝާއިޢުކޮށްފައިވަނީ ރިކޯޑިންގއެއް މިފަދަ ބެލެވޭނީ ބޭނުމަށްޓަކައި މާއްދާގެ މި
ކަ ބޭނުމަށް .މަށެވެވިޔަފާރީގެ
ކުރާ ބްރޯޑްކާސްޓް ހުއްދަ ތަންތަނުން
ކަންތައްތައް ހޯދަންޖެހޭ
ހުރިހާ)ހ(.28 ހުއްދަދިނުމުގެ ކުރަން ނުވަތަ ކަންތައްތައްކުރުމުގެ ތިރީގައިމިވާ ޤާނޫނުގެ މި ލިބިގެންވަނީ ބަޔާންވެގެންވ29ާޙައްޤެއް މާއްދާގައި ވަނަ
ކު،ގޮތުގެމަތިން ބްރޯޑްކާސްޓް ތަނަކަށެވެހަމައެކަނި .ރާ ބްރޯޑްކާސްޓް)1( އަލުން އެއްޗެއް ކޮށްފައިވާ ބްރޯޑްކާސްޓް އެތަނަކުން
؛ކުރުން މުއާޞަލާތުކުރުން)2( ޢާންމުންނަށް ބްރޯޑްކާސްޓެއް ކޮށްފައިވާ ؛އެތަނަކުން ހެދުން)3( ފިކްސޭޝަން އެއްޗެއްގެ ކޮށްފައިވާ ބްރޯޑްކާސްޓް ؛އެތަނަކުން
އަދި ކޮށްފަ)4( ބްރޯޑްކާސްޓް އުފެއްދުންއެތަނަކުން އަލުން އެއްޗެއް .އިވާ
ޙައްޤުތައް)ށ( ބަޔާންކޮށްފައިވާ މާއްދާގައި ތާރީޚަކުން،މި ކުރާ ބްރޯޑްކާސްޓް ޙިމާޔަތްކުރެވޭނެއެވ50ެފެށިގެން ނިޔަލަށް އަހަރުގެ ހަމަވާ .އަހަރު
ނުވާ ޙިމާޔަތްކުރެވިފައި ތަކެތި
ޤާނޫނުގެ.29 މާއްދ28ާއަދ25،26،27ިމި ބަޔާންކޮށްވަނަ ތިރީގައި ނުހިނގާނެއެވެ މައްޗަކަށް ކަންތައްތަކުގެ .ހަވާލާދީފައިވާ
22
މަޤްޞަދުގައި)ހ( ދިނުމުގެ މަޢުލޫމާތު ގޮތުން ކަންތައްތަކާބެހޭ ހިނގާ އޭރަކު މަސައްކަތަކުން އެ އިތުރުނުވާގޮތަށް ވަރަށްވުރެ އެކަށީގެންވާ އެކަމަކަށް
ކުރުން؛ ބޭނުން ކުޑަމިންވަރެއް ކުރިން)ށ( ބޭނުމުގައި ދިރާސާއެއްކުރުމުގެ ހަމައެކަނި ރޮނގުން ސައިންސްގެ
އުފެއްދުން؛ އަލުން އެއްޗެއް އުފައްދާފައިވާ ހުންނަ)ނ( އުފައްދާފައި ދިނުމަށް މަޢުލޫމާތު ނުވަަތ ބޭނުމަށް ކިޔަވައިދިނުމުގެ
ފި ފޮނޮގްރާމްތައް ހުންނަ ހިފަހައްޓާފައި އަޑު ޔަވައިހުށަހެޅުންތަކާއި އުނގަންނައިދިނުމަށް ފަދައިން ކިޔަވައިދޭ ކްލާހެއްގައި ހަމައެކަނި އެހެންތަކެތި
އަދި އުފެއްދުން؛ އަލުން ގޮތުގެމަތްިނ)ރ( ބަޔާންކޮށްފައިވާ ބާބުގައި ނުވަތަ،ދެވަނަ މުޞައްނިފު
ނުވަތަ މަސައްކަތެއް ނުލައި ހުއްދައަކާ ވެރިފަރާތުގެ ނަކަލުކުރުމުގެ ޙާލަތްތަކަށްއުފެއްދުމެ ބޭނުންކުރެވޭ .އް
ބާބ4ު ވަނަ
ލިބިދިނުން ޙައްޤުތައް
އެޅުން ޙިމާޔަތްކުރުމަށްޓަކައި)ހ(.30ފިޔަވަޅު ޙައްޤުތައް ބަޔާންކޮށްފައިވާ ޤާނޫނުގައި ،މި އުޞޫލުތަކާއި ހަމަޖެހިފައިވާ ބެލުމަށް މައްސަލަތައް މަދަނީ ދިވެހިރާއްޖޭގައި
ގޮތުގެމަތިންގަވާއިދުތަކާއެއްގޮތް މައްޗަށް،ވާ އިންސާފުގެ ހަމައާއި އަދި ބާރު،ރިޢާޔަތްކޮށް ޢަމަލުކުރުމުގެ ބަޔާންކޮށްފައިވާގޮތަށް ތިރީގައި
ލިބިގެންވެއެވެ ކޯޓުތަކަށް ކަމާބެހޭ .ދިވެހިރާއްޖޭގެ އަރައިގަތުން)1( ޙައްޤަކަށް ޙިމާޔަތްކޮށްދެވިފައިވާ ދަށުން ޤާނޫނުގެ މި
23
އަރައިގަންނަމުން ނެރުން؛ނުވަތަ އަމުރު ހުއްޓާލުމަށް ގެންދިއުން އަދި
ޙައްޤެއްގޮ( �( އެއްވެސް ޙިމާޔަތްކޮށްދެވިފައިވާ ދަށުން ޤާނޫނުގެ މި އެއްވެސް ނުއުފެއްދޭނެ މެނުވީ ހޯދައިގެން ހުއްދަ ވެރިފަރާތުން ތުހުމަތުކުރެވޭނަމަ އުފައްދާފައިވާކަމަށް ނުހޯދައި ހުއްދަ ،އެއްޗެއް
އެއާބެ އެއްޗަކާއި ނެރުންއެ އަމުރު ހިފެހެއްޓުމަށް ލިޔުންތައް .ހޭ ސަބަބުތަކެއް)ށ( ތުހުމަތުކުރެވޭ އަރައިގެންފިކަމަށް ޙައްޤަކަށް ޤާނޫނުގައިވާ މި
އަދި،ހުރިނަމަ މަދަނީ ޢަމަލުކުރަމުންދާ ދިވެހިރާއްޖޭގައި ކަމާބެހޭގޮތުން ގަވާއިދުތަކުގައި އިޖުރާއަތުތަކާ ފާސްކޮށްހޯދައިބަލާ،ޖިނާއީ
ގޮތުގެމަތިންހިފެހެއްޓުމާބެހޭގޮތުން އުޞޫލުތަކާއެއްގޮތްވާ ކަނޑައަޅާފައިވާ ތަޙުޤީޤުކޮށް އެކަން ފަރާތްތަކުން އަޅަންޖެހޭ ފިޔަވަޅުތައް،ފިޔަވަޅު އަޅަންޖެހޭ
.އަޅަންވާނެއެވެ
ފިޔަވަޅުތައް ފަރާތެއް)ހ(.31މަދަނީ އެއްވެސް ޙިމާޔަތްކޮށްދީފައިވާ ދަށުން ޤާނޫނުގެ ޙައްޤަކަށްމި ގެ އަރައިގެންފިނަމަ ބަޔަކު ނުވަތަ މާލަށާއި،މީހަކު އެފަރާތުގެ ސަބަބުން އޭގެ
ކުރިނަމަ ލިބިގަތުމަށް ެއކަން ބަދަލާއި ގެއްލުމެއްގެ ލިބުނު ކުރި،އަބުރަށް އޮންނާނެއެވެ ވެރިފަރާތަށް ޙައްޤުގެ އެ ޙައްޤު ލިބިގަތުމުގެ ޚަރަދު .ހޭދައެއްގެ
މާއްދާ)ށ( ކަނޑައަޅާނީ)ހ(ގެމި މިންވަރު ބަދަލުގެ ބަޔާންކޮށްފައިވާ ގައި އަރައިގަތް ޙައްޤަކަށް އެ މިންވަރަށާއި ގެއްލުމުގެ ލިބުނު ވެރިފަރާތަށް ޙައްޤުގެ
ބަލައިގެންނެވެ މައްޗަށް ފައިދާއެއްގެ ލިބުނު އެއިން .ފަރާތަކަށް އެއްވެސް)ނ( ޙިމާޔަތްކޮށްދީފައިވާ ދަށުން ޤާނޫނުގެ ޙައްޤަކަށްމި ފަރާތެއްގެ
އެފަދަކަމެއްކަން އެކުރަނީ އޭނާ ކޮށްފައިވަނީ އެކަން ފަރާތަކުން އަރައިގަތް ކަމަށްވާނަމަ ޙާލަތެއްގައި ނެތް އެއްވެސްގޮތެއް އެނގޭނެ ނުވަތަ ،ނޭނގި މައްޗަށް ފައިދާގެ ލިބުނު އެކަމަކުން އަތުލައިދޭނީ ބަދަލު ކޯޓުން
24
.ބަލައިގެންނެވެ
ޤާނޫ)ރ( ޙައްޤަކަށްމި ފަރާތެއްގެ އެއްވެސް ޙިމާޔަތްކޮށްދީފައިވާ ދަށުން ނުގެ ގޮތަކަށް އަންނަފަދަ ކޮޕީތަކެއް،އުނިކަމެއް އުފައްދާފައިވާ ޚިލާފަށް ޤާނޫނާއި
ނޭދޭނަމައަދި،ހުރިނަމަ އެހެންގޮތަކަށް ވެރިފަރާތުން ޙައްޤުތަކުގެ ،އެ ކަ ނުވާނެ ގެއްލުމެއް ވެރިފަރާތަށް ކޮޕީތައްޙައްޤުތަކުގެ އެ ގޮތަކަށް ހަލަ
ލިބިގެންވެއެވެ ކޯޓަށް ބާރު އަމުރުކުރުމުގެ ފަރާތަކުން.ނައްތާލުމަށް ތިންވަނަ އަންނަފަދަ އުނިކަމެއް ޙައްޤަކަށް ފަރާތެއްގެ އެއްވެސް ކޮޕީތަކަކީ ހޯދާފައިވާ ހޯދާފައިވާ ނިޔަތުގައި ހެޔޮ ނޭނގިހުރެ ކޮޕީތަކެްއކަން އުފައްދާފައިވާ ގޮތަކަށް
އިސްތިސްނާވެއެވެކޮ މާއްދާއިން މި .ޕީތައް ޙައްޤަކަށް)ބ( ފަރާތެއްގެ އެއްވެސް ޙިމާޔަތްކޮށްދީފައިވާ ދަށުން ޤާނޫނުގެ މި
ޤަބޫލުކުރެވޭ ބޭނުންކޮށްފާނެކަމަށް އެއްޗެއް އެއްވެސް އަރައިގަތުމަށް ހުރިނަމަ ނައްތާލުމަށް،ސަބަބުތަކެއް ވެރިފަރާތާނުވަތަ،އެތަކެތި އިޙައްޤުގެ
ލިބިގެންވެއެވެއެ ކޯޓަށް ބާރު އަމުރުކުރުމުގެ ހަވާލުކުރުމަށް .އެއްޗެއް ޙައްޤަކަށްމި)ޅ( ފަރާތެއްގެ އެއްވެސް ޙިމާޔަތްކޮށްދީފައިވާ ދަށުން ޤާނޫނުގެ
ހުރިނަމަ ސަބަބުތަކެއް ޤަބޫލުކުރެވޭ ކޮށްފާނެކަމަށް ޢަމަލެއް ،އަރައިގަތުމުގެ އަމުރުކުރު ނުކުރުމަށް ލިބިގެންވެއެވެއެކަމެއް ކޯޓަށް ބާރު ކޯޓު.މުގެ އަދި
ނުކިޔަމަންތެރިވެއްޖެނަމަ ބަލައި،އަމުރަށް ބޮޑުމިނަށް ކުޑަ މައްސަލައިގެ އާއި)ދިހަހާސް(10,000/- ރުފިޔާއާ)އެއްލައްކަ(100,000/-ރުފިޔާ
ލިބިގެންވެއެވެ ކޯޓަށް ބާރު ކުރުމުގެ ޖޫރިމަނާ ޢަދަދަކުން .ދެމެދުގެ
ނުވަތަމި)ހ(.32ފިޔަވަޅުތައްޖިނާއީ ގަސްތުގައި ޙައްޤަކަށް ޙިމާޔަތްކޮށްދީފައިވާ ދަށުން ޤާނޫނުގެ ޢަމަލުކޮށްފިނަމަ ގޮތަކަށް އަންނަފަދަ އުނިކަމެއް ،އިހުމާލަކުންވިޔަސް
އާއި)ފަންސާސްހާސް(50,000/-އެފަރާތެއް 300,000/-ރުފިޔާ ދެމެދު)ތިންލައްކަ( ޖޫރިމަނާގެ.ޖޫރިމަނާކުރުމެވެޢަދަދަކުންގެރުފިޔާއާ
ލިބިފައިވާ ވެރިފަރާތަށް ޙައްޤެއްގެ ޙިމާޔަތްކުރެވިފައިވާ ކަނޑައަޅާނީ ޢަދަދު
25
ބިނާކޮށްގެންނެވެ މައްޗަށް ގެއްލުމެއްގެ ލިބޭނެ .ނުވަތަ
މާއްދާގެ)ށ( ސާބިތުވެފައިވާ)ހ(މި އެކަން ކުށެއްކޮށްގެން ބުނެފައިވާ ގައި ފުރަތަމަ ސާބިތުވާތާފަރާތަކުން ތެރޭގައި)ފަހެއް(5ކުށް އަހަރުދުވަހުގެ
ތަކުރާރުކޮށްފިނަމަ ކުށެއް މާއްދާގެ،އެފަދަ ބަޔާންކުރެވިފައިވާ)ހ(މި ގައި ކޯޓަށް ބާރު އިތުރުކުރުމުގެ ދެގުނައަށް މިންވަރު މަތީ އަދަބުތަކުގެ
.ލިބިގެންވެއެވެ ހިންގަމުންދާއިރު)ނ( މައްސަލަ ގޮތުން މާއްދާއާއ30ިޤާނޫނުގެމި،ޖިނާއީ ވަނަ
ނުނިމ31ި މައްސަލަ މަދަނީ ބަޔާންކޮށްފައިވާގޮތަށް މާއްދާގައި ވަނަ ބަދަލު،އޮވެއްޖެނަމަ ގެއްލުމުގެ މަދަނީ ތެރޭގައި މައްސަލައިގެ ޖިނާއީ
ހިންގިދާނެއެވެ ބައިވެސް .ނަގައިދިނުމުގެ
ޙައްޤުތައް ޙިމާޔަތްކުރުމަށް
ފަންނީ ބޭނުންކުރާ ސީލަތްތަކާއިވަ
ރައިޓްސް މެނޭޖްމަންޓް
އިންފޮމޭޝަންގެ ޙައްޤުތަކަށް
ނަހަމަގޮތުގައި އަރައިގަތުމުން އެކަމާދެކޮޅަށް
އަޅާފިޔަވަޅުތަކާއި އަދަބުތައް ކަނޑައަޅާ
ޚިލާފު)ހ(.33 ޤާނޫނާ ބެލެވޭނީ ކަންތައްތައް ބަޔާންކޮށްފައިވާ ތިރީގައި ޤާނޫ.ޢަމަލުތަކެއްކަމަށެވެ މި މާއްދާއާއ30ިނުގެއަދި ވަނ31ަވަނަ
އެކަންތައްތަކަކ32ީމާއްދާއާއި ބަލާނީ ޢަމަލުކުރުމުގައި މާއްދާއަށް ވަނަ ކަމަށެވެ ކަންތައްތަކެއް އަރައިގަނެވޭ ޙައްޤުތަކަށް ޙިމާޔަތްކޮށްދޭ ޤާނޫނުން .މި
ނުވަތަ)1( މަސައްކަތެއް ނުވަތަފަންނީ ރިކޯޑިންގއެއް އަޑުގެ ކުރާ ހެދުމަށްޓަކައިބްރޯޑްކާސްޓް ނުއުފެއްދޭގޮތަށް އަލުން އެއްޗެއް
ގޮތުން ވަސީލަތެއްގެ ކޮންޓްރޯލްކުރުމަށްޓަކައި ކަމެއް އެފަދަ ނުވަތަ ނުހިފޭގޮތް ބޭނުން އެއްޗެއްގެ އެއްވެސް އުފައްދާފައިވާ ބޭނުންކުރުމަށް ކުރާނެ ނުވަތަ ބޭނުންކުރާ އަޅަން ހުރަސް އެކަމަށް ނުވަތަ ހެދުން
ވި ކަހަލަފަރާތަކަށް އެއްވެސް ކުއްޔަށްދިނުމަށް ނުވަތަ އްކުމަށް އުފެއްދުން ؛އެއްޗެއް
ނުވަތަ)2( ކޮށްގެން މެދުވެރިކޮށްބްރޯޑްކާސްޓް ނުވަތަ،ސެޓަލައިޓް ލިބިގަތުމުގެ ޕްރޮގްރާމެއް ފޮނުވާ ސިއްރުވާގޮތަށް ގޮތަކަށް އެނޫންވެސް
ފަރާތަކަށް ލިބިގަތުން،ޙައްޤެއްނެތް ނުވަތަ ލިބިގަތުމަށް
26
އެއްވެސް ދިނުމަށް ކުއްޔަށް ނުވަތަ ވިއްކުމަށް ފަސޭހަކުރުމަށްޓަކައި އުފެއްދުން ؛އެއްޗެއް
މެނޭޖްމަންޓް)3( ރައިޓްސް އިލެކްޓްރޯނިކް ނުލައި ހުއްދައަކާ އަދި ބަދަލުކުރުން؛ ނުވަތަ ނެގުން އިންފޮމޭޝަން
ހުއްދަނެތި)4( ވަނީ އިންފޮމޭޝަން މެނޭޖްމަންޓް ރައިޓްސް އިލެކްޓްރޯނިކް އެނގޭފަދަނަ ނުވަތަ އެނގިހުރެ ބަދަލުކޮށްފައިކަން ނުވަތަ ގާފައިކަން
މަސައްކަތެއް ފަންނާނެއްގެ ނުލައި ހުއްދައަކާ އެފަދަ ހުރެ ،ގޮތަކަށް ބްރޯޑްކާސްޓެއް،ޕަރފޯމަންސެއް ނުވަތަ ރިކޯޑިންގއެއް އަޑުގެ
ފޯރުކޮށްދިނުން ޢާންމުންނަށް،ޢާންމުންނަށް ނުވަތަ އިމްޕޯޓުކުރުންފޯރުކޮށްދިނުމަށަްޓ ކުރުން،ކައި ބްރޯޑްކާސްޓް ،ނުވަތަ
މުއާޞަލާތުކުރުން ޢާންމުންނަށް .ނުވަތަ މާއްދާގެ)ށ( ފަރާތަކުން)ހ(މި އެއްވެސް ކުރެވިފައިވާގޮތަށް ބަޔާން ގައި
ކޮޕީރައިޓާއި ބަޔާންކުރާ ޤާނޫނުގައި މި ބެލެވޭނީ އެކަން އަދި ޢަމަލުކޮށްފިނަމަ އެހެނިހެ ގުޅޭ ފޭރިގަތުންކަމަށެވެއެއާއި ޙައްޤުތައް މީހެއްގެ.ން ކުރި ކުށް މި އެފަރާތެއް އާއި)އެއްހާސް(1000/-އަދަބަކީ -/100,000ރުފިޔާ
ޖޫރިމަނާކުރުމެވެ)އެއްލައްކަ( ޢަދަދަކުން ދެމެދުގެ މީގެ.ރުފިޔާއާ އަދި ޤާނޫނުގެ މި ފަރާތަށް ލިބުނު ގެއްލުން ސަބަބުން އެކަމުގެ ނަވ30ައިތުރުން
ޙައްޤުލިބިގެންވެއެވ31ެމާއްދާއާއި އެޅުމުގެ ފިޔަވަޅު ދަށުން މާއްދާގެ .ވަނަ ބާބ5ު ވަނަ
ކަންކަން އެހެނިހެން
ދާއިރާ ޙިމާޔަތްކުރުމަށް)ހ(.34ޢަމަލުކުރެވޭ މަސައްކަތްތައް އުފެއްދުމާއި ފަންނާނީ އަދި އަދަބީ ކަންކަން ބަޔާންކޮށްފައިވާ ޤާނޫނުގައި ބާވަތްމި ތިރީގައިމިވާ ހިންގޭނީ
މަސައްކަތްތަކަށެވެ .ބާވަތުގެ
27
ގޮތުގެމަތިން)1( ޤާނޫނުގައިވާ ނުވަތަ،މި މުޞައްނިފުން ދިވެހި މަސައްކަތްތައް މުޞައްނިފުންގެ ދިރިއުޅޭ ؛ދިވެހިރާއްޖޭގައި
އެއްބަސްވުންތަކާއި)2( ބައިނަލްއަޤްވާމީ ބައިވެރިވާ ދިވެހިރާއްޖެ ޙި ދަށުން ލާޒިމުވާމުޢާހަދާތަކުގެ ދިވެހިރާއްޖެއަށް މާޔަތްކޮށްދިނުމަށް
ބަޔާންކޮށްފައިވާ މުޢާހަދާތަކުގައި އެ މަސައްކަތްތައް މުޞައްނިފުންގެ މިންވަރަށް؛
ނުވަތަ)3( ޤާއިމުކޮށްފައިވާ އޮފީސް މަރުކަޒީ ދިވެހިރާއްޖޭގައި ވިޝުއަލް އޯޑިއޯ ޕްރޮޑިއުސަރުންގެ ދިރިއުޅޭ ދިވެހިރާއްޖޭގައި
އަދި؛މަސައްކަތްތައް މަސައްކަތާއި)4( ފަރުމާކުރުމުގެ ޢިމާރާތްތަކުގެ ހަދާފައިވާ ،ރާއްޖޭގައި
ހަދާފައިވާ ތަންތަނުގައި،ދިވެހިރާއްޖޭގައި އެނޫން ޢިމާރާތްތަކާއި މަސައްކަތްތައް ފަންނާނީ ކޮށްފައިވާ .ބޭނުން
ދަށުން)ށ( ޤާނޫނުގެ މި ޙައްޤުތައް ފަންނާނުންގެ ބަޔާންކޮށްފައިވާ ތިރީގައި .މާޔަތްކޮށްދެވެއެވެޙި ފަންނާނުން؛)1( ހިމެނޭ ތެރޭގައި ރައްޔިތުންގެ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ދިވެހިރާއްޖޭގޮ( �( ފުރިހަމަވާ ޝަރުޠުތައް ބަޔާންކުރެވިފައިވާ ތިރީގައި
ފަންނާނުން؛ ނުވާ ރައްޔިތުންނަށް
ސަރަޙައްދުގެ)ހ( ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހިނގާފައިވަނީ ޕަރފޯމަންސް ކަމަށް ނުވަތަ؛ވުމުންތެރޭގައި
އަޑުގެ)ށ( ޙިމާޔަތްކޮށްފައިވާ ދަށުން ޤާނޫނުގެ މި އެކުލަވާލެވިފައިވުމުން ޕަރފޯމަންސް ؛ރިކޯޑިންގއެއްގައި
ނުވަތަ
28
ނުހެދޭ)ނ( ފިކްސޭޝަނަކަށް ރިކޯޑިންގއެއްގައި އަޑުގެ އެހެންނަމަވެސް ދަށުން،ޕަރފޯމަންސެއް ޤާނޫނުގެ މި
ބްރޯޑް ހިމެނޭޙިމާޔަތްކުރެވޭ ކާސްޓިންގއެއްގައި ކަމުގައިވުމުން .ޕަރފޯމަންސެއް
ރިކޯޑިންގތައް)ނ( އަޑުގެ ބަޔާންކުރެވިފައިވާ ތިރީގައި ދަށުން ޤާނޫނުގެ މި .ޙިމާޔަތްކޮށްދެއެވެ
ރިކޯޑިންގތައް؛)1( އަޑުގެ ޕްރޮޑިއުސްކުރާ ރައްޔިތަކު ދިވެހިރާއްޖޭގެ ފިކްސޭޝަނަ)2( ފުރަތަމަ އެންމެ އަޑުގެދިވެހިރާއްޖޭގައި ހަދާފައިވާ ކަށް
އަދި ރިކޯޑިންގތައް؛ އަޑުގޮ( �( ޝާއިޢުކުރެވިފައިވާ ފުރަތަމަ އެންމެ ދިވެހިރާއްޖޭގައި
.ރިކޯޑިންގތައް ބްރޯޑްކާސްޓްތައް)ރ( ބަޔާންކުރެވިފައިވާ ތިރީގައި ދަށުން ޤާނޫނުގެ މި
.ޙިމާޔަތްކޮށްދެއެވެ އޯގަ)1( ހުންނަ އޮފީސްތައް މަރުކަޒީ ނައިޒޭޝަންތަކުގެދިވެހިރާއްޖޭގައި
އަދި ބްރޯޑްކާސްޓްތައް؛ ކުރާ)2( ބްރޯޑްކާސްޓް ބަހައްޓާފައިވާ ދިވެހިރާއްޖޭގައި
ބްރޯޑްކާސްޓްތައް .ޓްރާންސްމީޓަރތަކުގެ އެއްބަސްވުންތަކުގެ)ބ( މުޢާހަދާތަކާއި ބައިނަލްއަޤްވާމީ ބައިވެރިވާ ދިވެހިރާއްޖެ
އުފެއްދުންތަ ޙިމާޔަތްކޮށްދީފައިވާ ފަންނާނުންނާއިދަށުން އަޑުގެ،ކާއި ޖަމާޢަތްތައް ކުރާ ބްރޯްޑކާސްޓް އަދި ޕްރޮޑިއުސަރުންނާއި އުފައްދާ ރިކޯޑިންގ ގޮތުގެމަތިން ޙިމާޔަތްކޮށްދީފައިވާ އެއްބަސްވުންތަކުން މުޢާހަދާތަކާއި އެ
ޙިމާޔަތްކޮށްދެވޭނެއެވެ ދަށުންވެސް ޤާނޫނުގެ .މި
ޤާނޫނަށް މި ކުރި ންޢަމަލުކުރުމުގެ
ތަކެތި އުފައްދާފައިވާ
އުފެއްދުމެއް)ހ(.35 ބަޔާންކޮށްފައިވާ ޙިމާޔަތްކުރެވޭނެކަމަށް ދަށުން ޤާނޫނުގެ މި އުފައްދާފައިވާނަމަ ކުރިން ފެށުމުގެ ޢަމަލުކުރަން ޤާނޫނަށް ޤާނޫނުގެ،މި މި
29
އަންނަނިވި ޙިމާޔަތްކުރެވޭނީ ޙައްޤުތައް އުފެއްދުމާގުޅޭ އެ ދަށުން .އެވެޙާލަތްތަކުގަ
އެއްވެސް)1( ޢަމަލުކުރެވުނު ކުރިން ފެށުމުގެ ޢަމަލުކުރަން ޤާނޫނަށް މި މުއްދަތު ޙިމާޔަތްކުރެވުނު އުފެއްދުމެއް އެ ދަށުން ގަވާއިދެއްގެ
ހަމަނުވާކަމަށްވާނަމަ؛ މުޢާހަދާއެއްގޮ( �( ބައިނަލްއަޤްވާމީ ތަޞްދީޤުކޮށްފައިވާ ދިވެހިރާއްޖެ
ޙިމާޔަތްލިބޭނެ އުފައްދާފައިވާދަށުން ބަޔަކު ބަޔާންކުރެވިފައިވާ ކަމަށް ދަށުން ޤާނޫނުގެ ޤައުމެއްގެ އުފެއްދި އެ މުއްދަތު އުފެއްދުމެއްގެ
.ހަމަނުވާނަމަ
މާއްދާގެ)ށ( މުއްދަތު)ހ(މި އުފެއްދުންތަކުގެ ޙިމާޔަތްކުރެވޭ ދަށުން ގެ އުފެއްދު އެ ބަލާނީ ތާރީޚުކަމަށް ފެށޭ މުއްދަތު ކޮޕީރައިޓުގުނުމުގައި މެއްގެ
ރަޖިސްޓަރީކުރެވިފައިވާނަމަ ތަނެއްގައި ތާރީޚު،އެއްވެސް ރަޖިސްޓަރީކުރެވުނު ރަޖިސްޓަރީކުރެވިފައިނުވާނަމަ ލިބެންފެށި،ނުވަތަ ޢާންމުކޮށް އުފެއްދުމެއް އެ
.ތާރީޚެވެ
އިސްތިސްނާވާ ކަންކަން
އުފައްދާފަ.36 ކުރިން ފެށުމުގެ ޢަމަލުކުރަން ޤާނޫނަށް އުފެއްދުންތަކާއިމި ،އިވާ ރިކޯޑިންގތަކާއި،ޕަރފޯމަންސްތަކާއި ގޮތުން،އަޑުގެ ކުރުމާގުޅޭ ބްރޯޑްކާސްޓް އަދި
އެއްބަސްވުންތަކާއި ބޭނުންކުރެވުނު،ވެވިފައިވާ އުނގަންނައިދިނުމަށްޓަކައި ލައިބްރަރީއާއި،އުފެއްދުންތަކާއި ތަންތަން،އަދި މިފަދަ އަދި އަރުޝީފްތަކުންނާއި
ޤާނޫނުންބޭނު މި ކޮޕީތައް އުފެއްދުންތަކުގެ ބޭނުންކުރެވުނު ފަރާތްތަކުން ންކުރާ ވާނެއެވެ .އިސްތިސްނާ
ބައިނަލްއަޤްވާމީ މުޢާހަދާތަކަށް ޢަމަލުކުރުން
އެހެނިހެން.37 ކޮޕީރައިޓާއިގުޅޭ އަދި ކޮޕީރައިޓު ބައިވެރިވެފައިވާ ދިވެހިރާއްޖެއިން ބައިނަލްއަޤްވާމީ ބަޔާންކުރެވިފައިވާ،މުޢާހަދާތައްޙައްޤުތަކާބެހޭ ޤާނޫނުގައި މި
ހިނގާނެއެވެ ބާރު މައްޗަށް މާއްދާއެއް.ކަންކަމުގެ އެއްވެސް ޤާނޫނުގައިވާ މި އަދި
30
ތަޢާރުޟުވާނަމަ މާއްދާއަކާ އެއްވެސް މުޢާހަދާއެއްގެ ބައިނަލްއަޤްވާމީ މި،މިފަދަ މާ މުޢާހަދާއެއްގެ އެ މައްޗަށް މާއްދާގެ ހިނގާނެއެވެޤާނޫނުގެ ބާރު .އްދާގެ
ހަދައި ގަވާއިދު ހިންގުން
ފަށާ.38 ޢަމަލުކުރަން ޤާނޫނަށް މި ގަވާއިދުތައް ހަދަންޖެހޭ ހިންގުމަށްޓަކައި ޤާނޫނު މި ފެށިގެން ހަދަންވާނެއެ)ހައެއް(6ތާރީޚުން ތެރޭގައި ޤާނޫނު.ވެމަސްދުވަހުގެ މި
ގަވާއިދުތައްހިންގުމަށްޓަކައި ހިންގާނީހަދަންޖެހޭ އެކަމަށް،ހަދައި މިނިސްޓްރީއަކުންނެވެ ކަނޑައަޅާ .ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ
ޢަމަލުކުރަން ޤާނޫނަށް ފެށުން
ފާސްވެ.39 ޤާނޫނު މި ފަށާނީ ޢަމަލުކުރަން ޤާނޫނަށް ދިވެހި،މި ސަރުކާރުގެތަޞްދީޤުކޮށް ފެށިގެންނެވެ ދުވަހުން ޝާއިޢުކުރާ ޤާނޫނު.ގެޒެޓުގައި މި ތަޞްދީޤުކުރާތާއަދި
އަށްޑިހަ(180 ޢަމަލުކުރަން)ސަތޭކަ ފުރިހަމައަށް ޤާނޫނަށް މި ތެރޭގައި ދުވަހުގެ .ވާނެއެވެ
އުވާލެވޭ ޤާނޫނުގައި މާއްދާތައް ބައެއް
ނަންބަރު.40 ޤާނޫނު ފެށުމާއެކު ޢަމަލުކުރަން ޤާނޫނަށް ޢާންމު(2008/6މި ޤާނޫނު ޖަދުވަލު)ގަވާއިދުތަކާބެހޭ އަންނަނިވ1ިގެ ބަޔާންކުރެވިފައިވާ ގައި އުވުނީއެވެ .ގަވާއިދުތައް
ނަންބަރު)ހ( ރަޖިސްޓަރީކުރުމުގެ(51ގަވާއިދު ފޮތް އުފައްދާ ދިވެހިރާއްޖޭގައި ).ގަވާއިދު
ނަންބަރު)ށ( ފާސްކުރުމުގެ(52ގަވާއިދު ލަވަ ޅެމާއި ދިވެހިރާއްޖޭގައި ).ގަވާއިދު
ނަންބަރު)ނ( ރާގު(53ގަވާއިދު އަމިއްލަ މިޔުޒިކް/ދިވެހިރާއްޖޭގައި ގަވާއިދު ).ރަޖިސްޓަރީކުރުމުގެ
ނަންބަރު)ރ( ރަޖިސްޓަރީކުރުމުގެ(54ގަވާއިދު އަލްބަމް އޯޑިއޯ ދިވެހިރާއްޖޭގައި ).ގަވާއިދު
ހިނދަކު.41މާނަ ނުވާހާ ބުނެފައި އެހެންގޮތަކަށް ޤާނޫނުގައި :މި
31
ވިެރ[ އެވަީނ]ފަރާތްނަކަލުކުރުމުގެ ބުނެފައި :ކަމަށް މުޞައްނިފަށް؛)1( ލިބިފައިވާނަމަ މުޞައްނިފަށް ޙައްޤުތައް އިޤްތިޞާދީ ނުވަތަ)2( ފަރުދަކަށް އެހެން ނޫން މުޞައްނިފު ޙައްޤުތައް އިޤްތިޞާދީ
ލިބިފައިވާނަމަ ޝަޚްޞަކަށް ނުވަތަ،ޤާނޫނީ ފަރުދެއް އެ އަދި ޝަޚްޞަކަށް؛ އެ
ޙައްޤު)3( ޝަޚްޞެއްގެއިޤްތިޞާދީ ޤާނޫނީ ނުވަތަ ފަރުދެއްގެ ތައް ނުވަތަ ފަރުދު ލިބިދެވިފައިވާ އެކަން ބަދަލުކޮށްފައިވާނަމަ މައްޗަށް
.ޝަޚްޞަކަށް
އެވަނީ]ނޮޓޭޝަން[ ބުނެފައި ހުށަހަޅައިދޭ،ކަމަށް ލިޔުމުން މިޔުޒިކު އަޑުއަހާ .ނިޒާމަކަށެވެ
އިންފޮމޭޝްަނ[ މެނޭޖްމަންޓް އެވަނީ]ރައިޓްސް ބުނެފައި ޤާނޫނު،ކަމަށް މި މުޞައްނިފުންނާއި އުފެއްދުންތަކުގެ އެ އުފެއްދުމާއި ،ޕަރފޯމަންސްތަކާއި،ބުނާ
ފަންނާނުންނާއި ހުށަހަޅައިދޭ ރިކޯޑިންގތަކާއި،ޕަރފޯމަންސް އަޑުގެ،އަޑުގެ ޕްރޮޑިއުސަރުންނާއި އުފެއްދި އުފެއްދުންތަކާއި،ރިކޯޑިންގ ކުރާ ،ބްރޯޑްކާސްޓް
އަދި ފަރާތްތަކާއި ކުރާ ދަށުންބްރޯޑްކާސްޓް ޤާނޫނުގެ މި ޙައްޤުތަކިާއ،މިލްކުކޮށްދޭނަމަ ޙައްޤުތައްމިލްކުކޮށްދޭ އެ
މަޢުލޫމާތަށެވެ އެނގޭނޭ ވަކިކުރަން މީހުން މިނުވަތަ.މިލްކުކޮށްދޭ އުފެއްދުމެއް ބުނެފައިވާ ރިކޯޑި،ހުށަހެޅުމެއް،ޤާނޫނުގައި ންގއެއްއަޑުގެ
ގަވާއިދުތަކާއި ބޭނުންކުރުމުގެ އުފެއްދުމެއް ކުރާ ބްރޯޑްކާސްޓް ނުވަތަ މަޢުލޫމާތަށެވެ އަންގައިދޭ މަޢުލޫމާތުތައް.ޝަރުޠުތައް މިފަދަ އަދި
ބޭނުންކޮށްގެންކަމަށްވާނަމަ ކޯޑުތައް ނަންބަރުތަކާއި ،އެކުލަވާލެވިފައިވަނީ މާނައިގަ ލަފްޒުގެ މި މަޢުލޫމާތުވެސް ހިމެނެއެވެއެފަދަ .އި
ކުރުން[ އެވަނީ]ބްރޯޑްކާސްޓް ބުނެފައި ،އުފެއްދުމެއް،ކަމަށް
32
ޓްރާންސްމިޝަންޕަރފޯމަންސެއް ވަޔަރލެސް ރިކޯޑިންގއެއް އަޑުގެ ނުވަތަ ފޮނުވުމަށެވެ ދުރަށް ޢާންމުންނަށް ސެޓެލައިޓް.މެދުވެރިކޮށް މީގެތެރޭގައި
ފޮނުވުންވެސް ފޮނުވާ ދުރަށް .ހިމެނެއެވެމެދުވެރިކޮށް
ދިނުން[ އެވަނީ]ކުއްޔަށް ބުނެފައި އަޑުގެ،ކަމަށް ނުވަތަ އުފެއްދުމެއްގެ ފައިދާއެއް މުއްދަތަކަށް ވަކި ކޮޕީއެއް ނުވަތަ އަސްލު ރިކޯޑިންގއެއްގެ
ކުއްޔަށްދޫކުރުމަށެވެ މަޤްޞަދުގައި .ހޯދުމުގެ
އެވީަނ]ކޮމްޕިއުޓަރ[ ބުނެފައި ޕްރޮސެސްކުރުމުގެމަޢުލޫމާތު،ކަމަށް އެހެން މިފަދަ ނުވަތަ ވަސީލަތުން އިލެކްޓްރޯނިކްގެ ލިބިފައިވާ ޤާބިލުކަން
ތަކެއްޗަށެވެ ހަދާފައިހުންނަ .ގޮތަކުން
ޕްރޮގްރާމް[ އެވަީނ]ކޮމްޕިއުޓަރ ބުނެފައި އެނގޭ،ކަމަށް ކޮމްޕިއުޓަރަށް ގޮތަކު،ސްކީމަކުން،ކޯޑަކުން،ބަހަކުން އެހެންވެސް ކޮމްޕިއުޓަރުން،ންނުވަތަ
ނެރުމަށްޓަކައި ނަތީޖާއެއް ވަކި ނުވަތަ މަސައްކަތެއްކުރުމަށް ވަކި އިރުޝާދުތަކަށެވެ ނުވަތަ އެންގުންތަކަށް .އެކުލަވާލާފައިވާ
އުފެއްދުމެއް[ އެވަނީ]ކަލެކްޓިވް ބުނެފައި ނުވަތަ،ކަމަށް މީހެއްގެ ވަކި ނުވަ އިސްނަގައިގެން ޝަޚްޞެއް ވަކި އެމީހެއްގެޤާނޫނީ ދީގެން އިރުޝާދު ތަ
ހިއްސާވާ އޭގައި ނެރުމަށާއި ގޮތުގައި ުއފެއްދުމެއްގެ ޝަޚްޞެއްގެ އެ ނުވަތަ މީހަކު ދެ އެއްބަސްވެގެން ހާމަނުކުރުމަށް ފަރާތްތައް ނުވަތަ މީހުން އެހެން
އުފެއްދުންތަކަށެވެ އުފައްދާ މީހުން ގިނަ އެއަށްވުރެ .ނުވަތަ
ފޯކްލޯރއެކްސްޕްރެޝަން[ އެވަނީ]އޮފް ބުނެފައި މުޖުތަމަޢެއްގެ،ކަމަށް މުޖްތަމަޢެއްގެ އެ ނިސްބަތްވާގޮތަށް ބަޔަކަށް ވަކި މައްޗަށް އާދަކާދައިގެ ސިފަތަކާއި އަގުކުރާ އަދި ޘަޤާފަތް އެބައެއްގެ ޝަޚްޞާއި އިޖްތިމާޢީ
33
ނު ފަރުދަކު އަމިއްލަ ދޭހަވާގޮތަށް ހަމަތައް ވަޒަންކުރާ ބަޔަކުކަންތައްތައް ވަތަ އަނގަބަހުން ގޮތަކުން،މީހުން އެހެންވެސް ނުވަތަ ޙަރަކާތަކުން ނުވަތަ
އުފެއްދުމަށެވެ ހިމެނެއެވެ.އުފައްދާ ތަކެތި ތިރީގައިމިވާ .މީގެތެރޭގައި ވާހަކައާއި)1( ޒަމާނުގެ ޅެމާއި،އެވޭލާ ޒަމާނުގެ އަދި،އެވޭލާ ބަނދި
އަރަތް ؛އިހުގެ ރާގުތައް)2( އާއި ލަވަ ؛އެވޭލާ ތަމްސީލުތައްއޮ( �( އެވޭލާ ނެށުމާއި ؛ވޭލާ އުފެއްދުންތަކާއި،ބިންވަޅުނެގުންތަކާއި،ކުރެހުންތަކާއި)4( ސިފަ
މަސައްކަތްތަކާއި،)ސްކަލްޕްޗަރ( ކަނބުރުވެރިކަމުގެ،މުށީގެ މަސައްކަތްތަކާއި،މަސައްކަތްތަކާއި އަތްތެރި،ތިލޭރުކަމުގެ
އުފެއްދުންތަކާއި އަދި،މަސައްކަތުގެ އަށްކޮސްޓިއުމް މުޖުތަމަޢު އުފެއްދުންތަކެވެ ފަދަ ފޭރާން .ނިސްބަތްވާ
އެވަނީ]މަސައްކަތެއް[އަދި]އުފެއްދުމެއް[ ބުނެފައި ޤާނޫނުގެ،ކަމަށް މި މާއްދާގ3ެ މާއްދާގ4ެއާއި)ހ(ވަނަ ކޮށްފައިވާ)ހ(ވަނަ ބަޔާން ގައި
އުފެއްދުމަށެވެ ނަޤްލީ އަދި އަސްލީ ފަންނާނީ އަދި .އަދަބީ
މަސައްކަތް[ ފަންނާނީ ހުންނަ އުފައްދާފައި ބޭނުމަކާއެކު ކަމަށް]އިތުރު އެވަނީ ގޮތުން،ބުނެފައި ޞިނާޢީ ނުވަތަ އަތުން ހިފޭގޮތަށް ބޭނުމެއް އިތުރު
އުފެއްދުމަށެވެ ފަންނާނީ ހުންނަ .އުފައްދާފައި އުފެއްދްުނ[ އެވީަނ]އަލުން ބުނެފައި އުފެއްދުމަކުންއުފައްދާފައިވާ،ކަމަށް
ރިކޯޑިންގއަކުން އަޑުގެ ވަގުތީގޮތުން،ނުވަތަ ނުވަތަ ދާއިމީކޮށް ކޮންމެގޮތަކަށް އެހެން ނުވަތަ ރައްކާކުރެވޭގޮތަށް ވަސީލަތުން އިލެކްޓްރޯނިކްގެ
ކޮޕީ،ވިޔަސް ގިނަ އެއަށްވުރެ ނުވަތަ ކޮޕީ އެއް ބެހެއްޓޭގޮތަށް .އުފެއްދުމަށެވެ
34
ވިޝުއަްލ[ ބުނެފައިއު]އޯޑިއޯ ކަމަށް މަސައްކަތެއް ނުވަތަ ފެއްދުމެއް ނަމަވެސް،އެވަނީ އެކުލެވިފައިނުވާ އަޑު އަދި އެކުލެވޭ ޙަރަކާތެއް،އަޑު
މަންޒަރުތަކެއްގެ ގުޅިފައިވާ ދައްކުވައިދޭ ޙަރަކާތަްތކެއް ނުވަތަ އުފެއްދުންތަކަށެވެ އުފައްދާފައިވާ ފެންނާނެގޮތަށް .ސިލްސިލާއެއްހެން
ރިކޯޑިންގއަ[ އެވަނީ]ޑުގެ ބުނެފައި ގޮތަކަށް،ކަމަށް ކޮންމެ އަޑުތައް މީޑިއަމްއެއްގައި ކޮންމެ އަދި ވިޔަސް ހެދުނުކަމުގައި ފިކްސޭޝަނަކަށް
ކަމުގައިވިޔަސް އެނޫންވެސް،އެކުލެވިގެން ނުވަތަ އަޑުތަކުގެ ޕަރފޯމަންސެއްގެ ފިކްސޭޝަނަކަށެވެ އަޑުތަކުގެ ވި.އެހެނިހެން މަސައްކަތެއްގެޝުއޯޑިއޯ އަލް
ހިމެނިގެންވާ އެކުއެކީގައި މަންޒަރު އަޑާއި ސައުންޑްޓްރެކްފަދަ ނުހިމެނެއެވެ ތެރޭގައި މާނައިގެ މި .ފިކްސޭޝަންތައް
ޙައްޤުތައް[ އެވީަނ]އިޤްތިޞާދީ ބުނެފައި ޤާނޫނުގެ،ކަމަށް ވަނ10ަމި ޙައްޤުތަކަށެވެ ބުނެފައިވާ .މާއްދާގައި
އެވަނީ]ޙައްޤުތައްއަޚްލާޤީ[ ބުނެފައި ޤާނޫނުގެ،ކަމަށް ވަނ11ަމި ޙައްޤުތަކަށެވެ ކޮށްފައިވާ ބަޔާން .މާއްދާގައި
އެވަނީ]މުޞައްނިފު[ ބުނެފައި އުފައްދާފައިވާ،ކަމަށް އުފެއްދުމެއް .މީހާއަށެވެ
އެވީަނ]ފަންނާނުން[ ބުނެފައި މިޔުޒިކް،ކަމަށް ކިޔާމީހުންނާއި ލަވަ ހުށަހަޅާކު ދައްކައި ޙަރަކާތްތައް ތަމްސީލުގެ މިނޫނަސް އަދި ޅޭމީހުންނާއި
ޘަޤާފީ އަދި އަދަބީ އެހެނިހެން އިތުރުންވެސް މީގެ މީހުންނާއި ހަދާ މީހުންނަށެވެ ދައްކައިދޭ .ޙަރަކާތްތައް
އެވަނީ]ފިކްސޭޝަން[ ބުނެފައި އިހުސާސްކުރެވޭނެ،ކަމަށް އަސަރު އޭގެ
35
އަލުން ޓްރާންސްމިޓްނުވަތަ ވަސީލަތަކުން ކޮންމެވެސް ނުވަތަ އުފެއްދިދާނެ ތަމްސީލުކުރާނެ އެއަޑު ނުވަތަ އަޑުތަކެއް އެއްކޮށްލެވިފައިވާ ކުރެވިދާނެގޮތަށް
.އުފެއްދުމަކަށެވެ
މަސައްކަްތ[ އެވަނީ]ފޮޓޯގެ ބުނެފައި އިލެކްޓްރޯނިކް،ކަމަށް ނުވަތަ ކެމިކަލް ޓެކްނިކެއް އެހެން އެހެންނުވަތަ ނުވަތަ އަލި ބޭނުންކޮށްގެން ވިޔަސް
އުފެއްދޭ ތަސްވީރު އެއިން ނުވަތަ ގޮތުގައި ތަސްވީރެއްގެ ރޭޑިއޭޝަނެއް ކުރުމަށެވެ ރިކޯޑް އުފެއްދުމަކުން.އުފެއްދުމެއްގެގޮތަށް ވިޝުއަލް އޯޑިއޯ
ނުބެލެވޭނެއެވެ އުފެއްދުމަކަށް ފޮޓޯގްރަފިކް މަންޒަރެއް ހިމޭން .ނަގާފައިވާ އުފެއްދުމުގެއެ ވިޝުއަލް އޯޑިއޯ ބެލެވޭނީ އެބައެއް ނުވަތަ މަންޒަރެއް
ގޮތުގައެވެ .ބައެއްގެ
އުފައްދާފައިވާ[ ގުޅިގެން މީހުން ގިނަ އެއަށްވުރެ ނުވަތަ މީހަކު ދެ އެވަނީ]އުފެއްދުމެއް ބުނެފައި ނުވަތަ،ކަމަށް މީހުން ދެ ފަންނާނުންގެ
މީހުން ގިނަ މަސައެއަށްވުރެ ކުރާއެ ހިއްސާވެގެން ،އްކަތަކަށް ނުވާ އުފެއްދުމެއްކަމަށް ކަލެކްޓިވް ބަޔާންކުރެވިފައިވާ މާއްދާގައި މި
.އުފެއްދުމަށެވެ
އެވަނީ]ޕަރފޯމް[ ބުނެފައި ޕަރފޯމަންސެއް،ކަމަށް ފަންނާނެއް .ހުށަހަޅައިދިނުމަށެވެ
އެވަނީ]ޕަރފޯމަންސް[ ބުނެފައި މިނޫންވެސް،ލަވަ،ކަމަށް އަދި މިޔުޒިކު ޘަޤާފީ އަދި އަދަބީ އެހެނިހެން އަދި ޙަރަކާތްތަކަށާއި ތަމްސީލުގެ
.ޙަރަކާތްތަކަށެވެ
އެވަނީ]ޕްރޮޑިއުސަރު[ ބުނެފައި މަސައްކަތެއް،ކަމަށް ވިޝުއަލް އޯޑިއޯ އުފެއްދުމަކަށް އެ ނުވަތަ އިސްނެގި އުފެއްދުމަށް ރިކޯޑިންގއެއް އަޑުގެ ނުވަތަ
36
ޝަޚްޞަށެވެޒި ޤާނޫނީ އެކަމުގެ ނުވަތަ މީހާ .ންމާދާރުވާ
ދިނުން[ ހުށަހަޅައި އެވަނީ]ޢާންމުންނަށް ބުނެފައި ގާތްތިމާގެ،ކަމަށް ތިބެވިދާނެ ނުވަތަ ތިބި އެހެންމީހުން ފިޔަވައި މީހުން ގާތްކޮށްއުޅޭ މީހުންނާއި
އެ އެކިތަންތަނުގައި އެފަދަ ނުވަތަ އެއްފަހަރާ ކިފަހަރުތަނެއްގައި ކަމަށް،ކަމަށްވިޔަސް މުއާޞަލާތުކުރުން ޢާންމުންނަށް މާއްދާގައި މި
ކަންތައްތައް ބަޔާންކުރެވިފައިވާ ތިރީގައި ނޫންގޮތަކުން ގޮތަށް ބުނެފައިވާ .ކުރުމަށެވެ
އުފެއްދުމެއްގައި)1( އެހެން ފިޔަވައި އުފެއްދުމެއް ވިޝުއަލް ،އޯޑިއޯ ކަމަށްވި ނުސީދާކޮށް ނުވަތަ ކިޔުން،ޔަސްސީދާކޮށް އުފެއްދުމެއް ،އެ
ތަޢާރުފުކޮށްދިނުން،ނެށުން،ކުޅުން އަދި ؛އެކްޓްކުރުން ގުޅިގެންދާގޮތަށް)2( މަންޒަރުތައް އުފެއްދުމެއްނަމަ ވިޝުއަލް އޯޑިއޯ
ހުށަހެޅުން އަޑުއިވޭގޮތަށް އަންނަ އެއާއެކުގައި ނުވަތަ؛ދެއްކުމާއި ރިކޯޑިންގއެއްނަމަ)3( އި،އަޑުގެ އަޑު .އްވުމެވެރިކޯޑިންގގެ
މުއާޞަލާތުކުރުން[ އެވީަނ]ޢާންމުންނަށް ބުނެފައި ،އުފެއްދުމެއް،ކަމަށް މަންޒަރު،ޕަރފޯމަންސެއް ބްރޯޑްކާސްޓްއެއްގެ ނުވަތަ ރިކޯޑިންގއެއް އަޑުގެ
ނުވަތަ މެދުވެރިކޮށް ނަރު އެކުގައި މަންޒަރު އަޑާއި ނުވަތަ އަޑު ނުވަތަ އަ ޓްރާންސްމިޝަން ތަނަކާއިވަޔަރލެސްކޮށް ޓްރާންސްމިޓްކުރާ އެ ކުން
އަޑު،ޓްރާންސްމިޓްނުކުރާނަމަ،ދުރުތާކުން ނުވަތަ މަންޒަރު ނުލިބޭނެ ލިބުނުކަމުގައި އެކިތަންތަނުން އެކިވަގުތު ނުވަތަ އެއްވަގުތެއްގައި އެއްތަނަކުން
ބަޔަކަށް އެހެން ފިޔަވައި މީހުން ގާތްތިމާގެ އަޑު،ވިޔަސް ޓްރާންސްމިޓްކުރާ ފޮނުވުމަށެވެނުވަ ލިބޭގޮތަށް މަންޒަރު އަޑާއި ނުވަތަ މަންޒަރު .ތަ ބެހެއްޓްުނ[ ގޮތަށް ފެންނަ އެވަނީ]ޢާންމުންނަށް ބުނެފައި ،ކަމަށް
ބަޔާންކޮށްފައިވާ ތިރީގައި ނަމަވެސް ކޮޕީއެއް ނުވަތަ އަސްލު އުފެއްދުމުގެ ގޮތަކަށް ކުރެ ގާތްކޮށް،ގޮތްތަކުން މީހުންނާއި މީހުންގާތްތިމާގެ އުޅޭ
37
މީހުންނަށް އެހެން އެކި،ފިޔަވައި ނުވަތަ ތަނެއްގައި ތިބެވޭނެ އައިސް ވަގުތު އެކި ތަންތަނުގައި އެކި ނުވަތަ އެއްވަގުތެއްގައި ތަންތަނުގައި ބުނެފައިވާގޮތަށް މުއާޞަލާތުކުރުންކަމަށް ޢާންމުންނަށް މާއްދާގައި މި
ދެއްކުމަށެވެ .ނޫންގޮތަކަށް ފޮ( �( ބެހެއްޓުން؛ހަމަސީދާ ންނަގޮތަށް އެނޫންވެސް.ޓީ،ސްލައިޑެއް،ފިލްމެއް)2( ނުވަތަ މަންޒަރެއްގެގޮތުން ވީ
ދައްކާލުން ސްކްރީނެއްގައި ؛ގޮތަކުން އެނޫން)2(އާއި)1()3( ނުވަތަ ނޫންގޮތަކަށް ގޮތްތައް ބުނެފައިވާ ގައި
ދެއްކުން މެދުވެރިކޮށްގެންވިޔަސް ނުވަތަ؛ވަސީލަތެއް ވިޝުއަލް)4( އަންނަގޮތްއޯޑިއޯ ގުޅިގެން މަންޒަރުތައް އުފެއްދުމެއްގައި
ދެއްކުން ވިޔަސް .ނޫންގޮތަކަށް
ދޫކުރްުނ[ އެވީަނ]ޢާންމުކޮށް ބުނެފައި އަޑުގެ،ކަމަށް ނުވަތަ އުފެއްދުމެއްގެ ކުތުބުޚާނާ ޚިދުމަތްދޭ ޢާންމުންނަށް ކޮޕީއެއް ނުވަތަ އަސްލު ރިކޯޑިންގއެއްގެ
އަރްޝީފެ ނުވަތަ ވިޔަފާރީގެއަކުން މުއަްދތަކަށް ވަކި މަރުކަޒަކުން އްފަދަ ދޫކުރުމަށެވެ ނުވާގޮތަށް .ބޭނުމަކަށް
އެވަނީ]ޝާއިޢުކޮށްފައިވާ[ ބުނެފައި ކަމަށް އުފެއްދުމެއްނަމަ،އުފެއްދުމެއް ނުވަތަ ވެރިފަރާތް ނަކަލުކުރުމުގެ ނުވަތަ އަޑުގެ،މުޞައްނިފުގެ
ފަރާ އުފެއްދި ވާރިޘުންގެރިކޯޑިންގއެއްނަމަ އެފަރާތުގެ ނުވަތަ ތުގެ ވިއްކުމަށް ޢާންމުކޮށް ދިނުމަށް،ހުއްދައާއެކު ދޫކުރުމަށް،ކުއްޔަށް ޢާންމުކޮށް
ތައްޔާރުކޮށްފައި ލިބޭނޭގޮތަށް ޢަދަދަކަށް ގިނަ އެކަށީގެންވާ ކޮޕީތައް ހަރު އޭގެ .ހުރުމަށެވެ
ބު]އަސްލީ[ މަސައްކަތެއްކަމަށް ނުވަތަ އެވީަނއުފެއްދުމެއް ،ނެފައި އަސާސްގެ މައިގަނޑު އުފެދުމުގެ މަސައްކަތެއް އެ ނުވަތަ އުފެއްދުމެއް އެ
38
.މައްޗަށެވެ
މަޖިލީހުގެބުދަވ2010ިއޮކްޓޯބަރ6 ރައްޔިތުންގެ އޮތް އަހަރުގ2010ެދުވަހު ވަނަ ފާސްކުޅ3ަދައުރުގެވަނަތިން ޖަލްސާއިން ޙައްޤުތަކުގެކޮ[ވަނަ އެހެނިހެން އެއާގުޅޭ ،ބަލައި]ބިލުޕީރައިޓާއި
.ތަޞްދީޤުކޮށްފީމެވެ
1431ޛުލްޤަޢިދ13ާ 2010އޮކްޓޯބަރ21
- SECTION: 1 -INTRODUCTION
- SECTION 2 -COPYRIGHTS
- WORKS PROTECTED UNDER THIS ACT
- DERIVATIVE WORKS
- ORIGINALITY OF WORKS
- WORKS NOT PROTECTED
- REGISTRATION OF COPYRIGHT
- REGISTERED COPYRIGHT WORKS TO BE FIXED IN A MEDIUM
- AUTHOR’S RIGHTS
- ECONOMIC RIGHTS
- MORAL RIGHTS
- PRIVATE REPRODUCTION FOR PERSONAL PURPOSES
- TEMPORARY REPRODUCTION
- QUOTATION
- REPRODUCTION FOR TEACHING
- REPROGRAPHIC REPRODUCTION BY LIBRARIES AND ARCHIVES
- REPRODUCTION, BROADCASTING AND OTHER COMMUNICATION TO THE PUBLIC FOR INFORMATORY PURPOSES
- REPRODUCTION AND ADAPTATION OF COMPUTER PROGRAMS
- DISPLAY OF WORKS
- DURATION OF COPYRIGHT
- ORIGINAL OWNERSHIP OF ECONOMIC RIGHTS
- PRESUMPTION OF AUTHORSHIP AND REPRESENTATION OF THE AUTHOR
- ASSIGNMENT AND LICENSE OF AUTHOR’S RIGHTS
- THE ORGANIZATION THAT REPRESENTS THE OWNERS OF COPYRIGHT
- SECTION 3 -PROTECTION OF PERFORMERS, PRODUCERS OF SOUND RECORDING AND BROADCASTING ORGANIZATIONS
- SECTION 4 -ENFORCEMENT OF RIGHTS
- SECTION 5 -MISCELLENEOUS
Law number: 23/2010
THE COPYRIGHT & RELATED RIGHTS ACT
Courtesy translation provided by WIPO, © 2011
SECTION: 1
INTRODUCTION
Introduction and name: 1. (a) This Act protects the copyrights and related rights in the
Maldives and stipulates the actions and penalties resulting from
infringement of these.
(b) This Act shall be referred as the “Copyright & Related Rights
Act”.
Application of the Act: 2. (a) Upon coming into effect, this Act will protect the works
produced in Maldives and the works produced by signatories of
international conventions which Maldives is party to.
(b) Works that were produced before this Act came into force will be protected under the following circumstances.
(1) The duration for which the work was protected under any
regulation, prior to this Act coming into force, has not expired; or
(2) The duration of such works protected by legislation of a signatory to which Maldives is party to has not expired.
(c) When calculating the duration of copyright and related rights
for this Section (b), the registration date, if registered, shall be
the date the work was registered and if not registered, shall be
the date on which the work was first made available to the
public.
SECTION‐2
COPYRIGHTS
WORKS PROTECTED UNDER THIS ACT
3. The following types of works stated below have been protected under this Act.
(a) Literary and artistic works that fall under intellectual and professional domain, and particularly the following works:
(1) Books, pamphlets, articles and other writings;
(2) Academic, literary and artistic speeches and addresses;
(3) Drama, musicals, stage performances, choreography, steps and other presentations
and other works for stage productions;
(4) Poems, songs, tunes, and other musical products:
(5) Feature films, documentary films, drama, video songs and other video‐visual
presentations and works:
(6) Works of art and architecture:
(7) Photographic works;
(8) Works of applied arts;
(9) Illustrations, charts, plans, sketches and three‐dimensional works related to
geography, topography, architecture or science;
(10) Computer programs (even if represented as source codes or object codes).
(b) Under this Act, works shall be protected by the sole fact of their creation, irrespective of their mode or form of expression, as well as of their content, quality and purpose.
DERIVATIVE WORKS
4. (a) The following derivative works shall also be protected under this Act.
(1) Translations, adaptations, arrangements and other transformations or modifications of works;
(2) Collections of works, collections of data (databases) in whatever form, and collections of expressions of folklore that are original by selection or arrangement.
(b) The protection of any work referred to in Subsection (a) shall not in any way affect any protection of pre‐existing work or expression of folklore incorporated in or utilized for the making of such a work.
ORIGINALITY OF WORKS
5. The protection of any product or works referred to in Sections 3 and 4 of this Regulation shall only extend to originally created products or work.
WORKS NOT PROTECTED
6. Notwithstanding the provisions of Section 3 and 4, no protection shall extend under this Regulation to:
(a) any idea, procedure, system, method of operation, concept, principle, discovery or mere data, even if expressed, described, explained, illustrated or embodied in a work; and
(b) any official text of a legislative, administrative or legal nature, as well as any official translation of such documents.
REGISTRATION OF COPYRIGHT
7. (a) This Act does not deem it compulsory for parties to register their work in a Government authority in order to gain protection under this Act. However, the Act allows those parties who desire to register such works, to be registered in the allocated Government authority.
(b) As per (a) of this Section, the rights of those works not registered will not be affected in any way by not choosing to seek registration of copyrights. The main purpose of such a registration is to provide a means for a right holder to convey in a court judgment that the work is his creation.
(c) (a) of his Section allows the allocated Government authority to levy a registration fee to register copyrights under this Act.
REGISTERED COPYRIGHT WORKS TO BE FIXED IN A MEDIUM
8. (a) All works registered under this Act has to be fixed in a medium to be registered.
However the rights of artists as stipulated in Section 2 will not be affected due to the conditions imposed by this subject.
(b) Programs that can be copied automatically for the repair and maintenance of computers are not fixed, but these not being fixed shall not affect copyrights under this Act.
(c) Any person who does not desire to register a work under this Act but wants to prove in a court of law that it is his own work, can fix the work in a medium and post the work through registered post to his personal address. However self posted packages can only be admitted as evidence in such a court of law, if the post is unopened and intact, and if the date of postage can be determined from the cover of the post.
AUTHOR’S RIGHTS
9. (a) Unless written and specified otherwise, the copyright of a work belongs to the
author of the work.
(b) Unless written and specified under a contract, the author has the right to publish and or determine how his work shall be published.
(c) Unless written and specified under a contract, the author of a work has the right to exploit his work for economic purposes and use it for commercial gain.
ECONOMIC RIGHTS
10. (a) Subject to the provisions of Section 13 to 20, the exclusive right to carry out or to authorize the following acts in relation to the work rests with the author or the copyright holder .
(1) reproduction of the work;
(2) translation of the work;
(3) adaptation or transformation of the work;
(4) the distribution to the public by sale, rental, public lending or otherwise of the original or a copy of the work that has not already been authorized by the owner of copyright for the same to another party.
(5) rental or public lending of the original or a copy of an audiovisual work, a work included in a sound recording, a computer program, a database or a musical work in the form of notation, irrespective of the ownership of the original or copy concerned;
(6) public display of the original or a copy of the work;
(7) public performance of the work;
(8) broadcasting of the work;
(9) publicizing of the work through other communicative media.
(b) The rights of rental and lending under item (a) of (5) do not apply to rental or lending of computer programs where the program itself is not the main object of the rental or lending.
MORAL RIGHTS
11. (a) Independent of his economic rights, and even where he is no longer the owner of the said rights, the author of a work is entitled to:
(1) The right to have his name indicated prominently on the copies of his product and in any public use of his work;
(2) The right to not have his name indicated on the copies of his product and in public use of his work, and the right to use a pseudonym; and
(3) the right to object to any distortion of his work which could cause damage to his honor or reputation and the right to object to any unjustified modifications of his work.
(b) None of the rights mentioned in the Subsection (a) shall be transferred to another person during the life of the author. However, the aforementioned rights can be transferred by testamentary disposition or by operation of law following the death of the author.
(c) The author may waive all or any of the moral rights mention in Subsection (a), provided that it is clearly specified in writing the right or rights waived and the circumstances the waiver is applicable to, and provided further that any waiver of the right under item (3) of Subsection (a) specifies the nature and extent of the modification.
(d) Following the death of the author, the physical person or the legal entity upon whom the rights rest can act as per (c) of this Regulation.
PRIVATE REPRODUCTION FOR PERSONAL PURPOSES
12. (a) Notwithstanding the provisions of Section 10 (a) (1), and subject to the provisions of Subsection (b), the private reproduction of a published work in a single copy shall be permitted without the authorization of the author or owner of copyright, where the reproduction is made by a person exclusively for his own personal purposes.
(b) The permission under Subsection (a) shall not extend to the following.
(1) to the reproduction of a work of architecture in the form of building or other construction;
(2) to reproduction in the form of the whole or a substantial part of a book or of a musical work in the form of notation;
(3) to reproduction of the whole or a substantial part of a database in digital form;
(4) to reproduction of a computer program, except as provided in Section 18 of this regulation; and
(5) to reproduction of any work in cases where reproduction would affect the normal proceedings the work may generate and could prejudice the legitimate interests of the author or other owner of the copyright.
(6) to reproduction of feature films, documentary films, dramas, video songs and other audiovisual presentations created for commercial use.
TEMPORARY REPRODUCTION
13. Notwithstanding the provisions of Section 10 (a)(1), the temporary reproduction of a work shall be permitted if all the following conditions are met;
(a) the reproduction is made in the process of a digital transmission of the work or while making a digitally stored work perceptible,
(b) the reproduction is by a person or entity with the authorization of the owner of copyright or is entitled to it by law.
(c) it is an accessory to that transmission or making perceptible, that occurs during the normal operation of the equipment used and results in the automatic deletion of the copy without enabling the retrieval of the work for any other purpose than those specified in items (a) and (b).
QUOTATION
14. (a) Notwithstanding the provisions of Section 10 (a) (1), the reproduction, in the form of quotation, of a short part of a published work shall be permitted without authorization of the author or other owner of copyright, provided that the reproduction is compatible with fair practice and does not exceed the extent justified by the purpose.
(b) The quotation shall be accompanied by an indication of source, the name of the author, and form of publication as far as practicable of the provisions specified in (a) of this Section.
REPRODUCTION FOR TEACHING
15. (a) Notwithstanding the provisions of Section 10 (a) (1), a limited portion of a published work can be reproduced and presented as a quotation without the authorization of the author or other owner of copyright, provided that such reproduction is compatible with fair practice and does not exceed the extent justified by the purpose;
(b) The reproduction shall be accompanied by an indication of source, the name of the author, and form of publication as far as practicable of the provisions specified in (a) of this Section.
REPROGRAPHIC REPRODUCTION BY LIBRARIES AND ARCHIVES
16. Notwithstanding the provisions of Section 10 (a) (1), any library or archive whose activities do not serve direct or indirect commercial gain may, without the authorization of the author or other owner of copyright, make a single copy of the work by reprographic reproduction in the following ways.
(a) where the work reproduced is a published article, other short work or short extract of a work, and where the purpose of the reproduction is to satisfy the request of a particular person, provided that;
(1) the library or archive is satisfied that the copy will be used solely for the purpose of study, scholarship or private research,
(2) the act of reproduction is an isolated case occurring, if repeated, on separate and unrelated occasions, and
(3) there is no collective license available that is, offered by a collective administration organization of which the library or archive is or should be aware, under which such copies can be made; or
(b) Where the copy is made in order to preserve and if necessary, replace a copy or to replace a copy which has been lost, destroyed or rendered unusable in the permanent collection of another similar library or archive, provided that it is impossible to obtain such a copy under reasonable conditions, and provided further that the act of reprographic reproduction is an isolated case occurring, if repeated, on separate and unrelated occasions.
REPRODUCTION, BROADCASTING AND OTHER COMMUNICATION TO THE PUBLIC FOR INFORMATORY PURPOSES
17. Notwithstanding the provisions of Section 10 (a), (8) and (9), the following acts shall be permitted in respect of a work without the authorization of the author or the other owner of the copyright, subject to the obligation to indicate the source and the name of the author as far as practicable:
(a) the reproduction in a newspaper or periodical, the broadcasting or other communication to the public of an article published in a newspaper or periodical on current economic, political or religious topics or a broadcast work of the same character. This permission shall not apply where the right to authorize reproduction, broadcasting or other communication to the public is expressly reserved on the copies by the author or other owner of copyright, or in connection with broadcasting or other communication to the public of the work;
(b) the reproduction in a newspaper or periodical, the broadcasting or other communication to the public of a political speech, a lecture, sermon or other work of similar nature delivered in public, or a speech delivered during legal proceedings, to the extent justified by the purpose of providing current information; and
(c) for the purpose of reporting current events, the reproduction and the broadcasting or other communication to the public of short excerpts of a work seen or heard in the course of such events, to the extent justified by the purpose.
REPRODUCTION AND ADAPTATION OF COMPUTER PROGRAMS
18. (a) Notwithstanding Section 10 (a) (1) and (3), the reproduction, in a single copy, or the adaptation of a computer program by the lawful owner of a copy of that computer program shall be permitted without the authorization of the author or other owner of copyright, provided that the copy or adaptation is necessary for the following.
(1) for use of the computer program with a computer, for the purpose and extent for which the computer program has been obtained; or
(2) for archival purposes and for the replacement of the lawfully owned copy of the computer program in the event that the said copy of the computer program is lost, destroyed or rendered unusable.
(b) No copy or adaptation of a computer program shall be used for any purpose other than those specified in (a) of this Section. In the event that continued possession of the copy of the computer program ceases to be lawful, the relevant government authority has the power to destroy any such copy or adaptation without compensation.
DISPLAY OF WORKS
19. Notwithstanding the provisions of Section 10 (6) of (a), the public display of originals or copies of works shall be permitted without the authorization of the author, provided that the display is made other than by means of a film, slide, television image or otherwise on screen or by means of any other devise or process, and provided further that the work has been published or the original or the copy displayed has been sold, given away or otherwise transferred to another person by the author or his successor in title.
DURATION OF COPYRIGHT
20. (a) Subject to (b),(c),(d) and (e), the economic and moral rights shall be protected during the life of the author and for full fifty years after his death.
(b) In the case of co and joint authorship, the economic and moral rights shall be protected under this Regulation, during the life of the last surviving author and for full fifty years after his death.
(c) In the case of collective work, other than a work of applied art, and in the case of an audiovisual work, the economic and moral rights shall be protected for fifty years from the date on which the work was either made, first made available to the public, or first published, whichever date is latest.
(d) In the case of a work published anonymously or under a pseudonym, the economic and moral rights shall be protected for fifty years from the date on which the work was wither made, first made available to the public or first published, whichever date is the latest. Provided where the author’s identity is revealed or is no longer doubtful before the expiration of the said period, the provisions of subsection (a) or (b) shall apply.
(e) In the case of a work of applied art, the economic and moral rights shall be protected for twenty five years from the making of the work.
(f) All periods mentioned in the preceding subsections shall run to the end of the calendar year in which it would otherwise expire
ORIGINAL OWNERSHIP OF ECONOMIC RIGHTS
21. (a) Subject to the provisions of subsections (a) to (e), the original owner of the economic rights is the author who has created the work.
(b) In the case of a work of joint authorship, the co‐authors shall be the original owners of the economic rights. If, however, a work of joint authorship consists of parts that can be used separately and the author of each part can be identified, the author of each part shall be the original owner of the economic rights in the part that he has created.
(c) In the case of a collective work, the individual or legal entity under whose initiative and direction which the work has been created shall be the original owner of the economic rights.
(d) In the case of work created by an author employed by an individual or legal entity in the course of his employment, the original owner of the economic rights shall be, unless provided otherwise in a contract, the employer.
(e) In the case of audiovisual work, the original owner of the economic rights shall be the producer, unless provided otherwise in a contract. The co‐authors of the audiovisual work and if the new production incorporated an adaptation of a pre‐existing work, the rights of authors shall be protected to the extent of their contribution or to the extent to their economic rights are protected.
PRESUMPTION OF AUTHORSHIP AND REPRESENTATION OF THE AUTHOR
22. (a) In the absence of proof to the contrary, the person whose name is indicated as the author on a work in the usual manner shall be presumed to be the author of the work. This provision shall be applicable even if the name is a pseudonym, where the pseudonym leaves no doubt as to the identity of the author.
(b) In case of an anonymous or pseudonymous work, subject to the provision in the latter part of (a) of this Section, the publisher whose name appears on the work shall, in the absence of proof to the contrary, be presumed to represent the author and, in this capacity, shall be entitled to exercise and enforce the moral and economic rights of the author. This presumption shall cease to apply when the author reveals his identity.
ASSIGNMENT AND LICENSE OF AUTHOR’S RIGHTS
23. (a) The economic rights of an author can be assignable in whole or in part to another party.
(b) Any assignment of an economic right, and any license to do an act subject to authorization by the author or other owner of copyright, shall be in writing signed by the assignor and the assignee, or by the licenser and the licensee.
(c) In the case of an assignment in whole or in part of any economic right, or of a license to do an act is authorized by the author or other owner of copyright, it shall not be presumed to include the assignment or license of any other rights not explicitly referred in it.
THE ORGANIZATION THAT REPRESENTS THE OWNERS OF COPYRIGHT
24. As per the provisions of this Regulation, an organization can be created to represent the owners of copyright. The organization that represents the owners of copyright shall be one jointly created by owners of copyrights and related rights, or potential owners of copyrights and related rights, or the agents of said owners, or potential agents of these owners. The organization shall work together and negotiate with the relevant bodies, one of the main objects of which would be to issue licenses for other parties to access the works protected under this Regulation.
SECTION 3
PROTECTION OF PERFORMERS, PRODUCERS OF SOUND RECORDING AND BROADCASTING ORGANIZATIONS
ACTS REQUIRING AUTHORIZATION OF PERFORMERS
25. (a) Subject to the provisions of Section 29, a performer shall have the exclusive right to carry out or authorize any of the following acts:
(1) the broadcasting or other communication to the public of his performance, except where the broadcasting or other communication;
(a) is made from a fixation of the performance, other than a fixation made under the terms of Section 29 or otherwise made without the authorization of the performer or
(b) is a re‐broadcasting made or authorized by the organization initially broadcasting the performance;
(2) the fixation of his unfixed performance:
(3) the direct or indirect reproduction of a fixation of his performance, in any manner or form;
(4) the first making available to the public of a fixation of his performance, or copies of it, through sale or other transfer or ownership;
(5) rental to the public or public lending of a fixation of his performance, or copies of it, irrespective of the ownership of the copy rented or lent; and
(6) the making available to the public of his fixed performance, by wire or wireless means, in such a way that members of the public may access them from a place or at a time individually chosen by them.
(b) Once the performer has authorized the incorporation of his performance in an audiovisual fixation, the provisions of subsection (a) shall cease to be applicable.
(c) Independent of the performer’s economic rights and even after the transfer of those rights, the performer shall, with regard to his live performances and fixation of performances, have the right to claim to be identified as the performer of said performance; and to object to any distortion or modification of his performances that would be prejudicial to his reputation. The provisions of subsections (b) and (c) of Section 11 apply in consideration of the event to the rights granted under this subsection.
(d) In drawing up contracts by performers, no terms in this Section shall deprive them of the right to agree on terms and conditions more favourable for them in regard to their performances.
(e) The rights under this Section shall be protected until the end of the fiftieth calendar year following the year in which the performance was fixed in a phonogram, or in the absence of such a fixation, from the end of the year in which the performance took place.
ACTS REQUIRING AUTHORIZATION OF PRODUCERS OF SOUND RECORDINGS
26. (a) Subject to the provisions of Section 29, a producer of a sound recording shall have the
exclusive right to carry out or to authorize any of the following acts:
(1) direct or indirect reproduction of sound recording in any manner or form;
(2) the making available to the public by sale or other transfer of ownership, of the original or copies of the sound recording that has not already been subject to a distribution authorized by the producer;
(3) rental to the public or public lending of a copy of the sound recording, irrespective of the ownership of the copy rented or lent;
(4) the making available to the public of the sound recording, by wire or wireless means, in such a way that members of the public may access it from a place or at a time individually chosen by them.
(b) The rights under Subsection (a) shall be protected from the publication of the sound recording until the end of the fiftieth calendar year following the year of publication or, if the sound recording has not been published from the fixation of the sound recording until the end of the fiftieth calendar year, following the year of fixation.
EQUITABLE REMUNERATION FOR USE OF SOUND RECORDING
27. (a) If a sound recording published for commercial purposes, or a reproduction of such recording is used directly for broadcasting or other communication to the public, or is publicly performed, a single equitable remuneration for the performer or performers and the producer of the sound recording shall be paid by the user to the producer.
(b) Unless otherwise agreed between the performers and the producer, half of the amount received by the producer under Subsection (a) shall be paid by the producer to the producer to the performer or performers.
(c) The right to equitable remuneration under this Section shall begin from the date of publication of the sound recording until the end of the fiftieth calendar year following the year of publication or, if sound recording has not been published from the date of fixation of the sound recording until the end of the fiftieth calendar year following the year of fixation.
(d) For the purposes of this Section, sound recordings that have been made available to the public by wire or wireless means in such a way that members of the public may access them from a place and at a time individually chosen by them shall be regarded as having been published for commercial purposes.
ACTS REQUIRING AUTHORIZATION OF THE BROADCASTING ORGANIZATIONS
28. (a) Subject to the provisions of Section 29 a broadcasting organization shall have the
exclusive right to carry out or to authorize any of the following acts:
(1) the re‐broadcasting of its broadcast;
(2) the communication to the public of its broadcast;
(3) the fixation of its broadcast; and
(4) the reproduction of its broadcast.
(b) The rights under this Section shall be protected from the moment when the
broadcasting takes place until the end of the fiftieth calendar year.
WORKS NOT PROTECTED
29. Section 25,26,27 and 28 shall not apply where the acts referred to in those sections are related to
(a) using short excerpts for reporting current events to the extent justified by the purpose of providing current information;
(b) reproduction solely for scientific research;
(c) reproduction solely for the purpose of face‐face teaching activities, except for performances and phonograms which have been published as teaching or instructional materials; and
(d) cases where, under Section 2, a work can be used without the authorization of the author or other owner of copyright.
SECTION 4
ENFORCEMENT OF RIGHTS
MEASURES
30. (a) The court having jurisdiction of civil action arising under this Regulation, shall have the authority, to act as per law and order and fair practice on the following.
(1) to grant injunctions to prohibit the committing, or continuation of committing, of infringement of any right protected under this Regulation; and
(2) to order impounding of copies of works or sound recordings suspected of being made or imported without the authorization of an owner of any right protected under this regulation.
(b) For relevant Government authorities to check, investigate and take necessary steps as per civil and criminal procedures of the country in instances where there is reason to suspect infringement of the rights protected under this Act.
31. CIVIL REMEDIES
(a) The owner of any right protected under this Regulation whose right has been infringed shall be entitled to payment, by the infringer, of damages for the property and the prejudice sustained as a consequence of infringement, as well as the payment of expenses caused by these acts, inclusive of legal costs incurred in obtaining the damages.
(b) The amount of damages specified in (a) of this Section shall be fixed after assessing the extent of damages suffered by the owner of the right, as well as the infringer’s profits attributable to the infringement.
(c) Where the infringer did not know or had no way of knowing that he was engaged in infringing activity, the court may limit damages to the profits of the infringer attributable to the infringement.
(d) Where infringing copies exist, and if the owners of rights do not request otherwise, the court shall have the authority to order the destruction of those copies in a manner which does not harm the right holder. This provision shall not be applicable to copies which were acquired by a third party in good faith, with no intention of infringing of the rights of anyone.
(e) Where there is reason to believe that there is danger that a material may be used to
commit or continue to commit acts of infringement against the rights of an individual, the court shall, order their destruction or order them to be returned to the owner of the right.
(f) Where there is reason to believe that there is a danger that acts of infringement may be continued, the court has the authority to order such acts not be committed. Further, if the order is not respected, the court shall fix a fine of between 10.000/‐(ten‐thousand) Rufiyaa and 300,000/‐ (three laks) Rufiyaa, which shall be paid depending on the extent of the violation.
JUDICIAL MEASURES
32. (a) Deliberate or inadvertent infringement of any rights protected under this Regulation will
result in a levy of a fine between 50,000/‐ (fifty thousand) Rufiyaa and 300,000/‐ (Three
hundred thousand) Rufiyaa by the court. The amount of fine shall be fixed based on the
damages incurred to the right holder or of the damages that are foreseen to incur on
the right holder.
(b) If any infringer who was proven to have infringed a right stated in (a) of this Section,
commits any subsequent infringements within 5 (five) years of the first infringement,
the court has the power to levy two times the highest amount of fine as stated in
subsection (a).
(c) During judicial proceedings, and if civil proceedings as stated in subsection (30)
and (31) of this Section has not been completed, the proceedings for civil damages can
also be continued with the judicial proceedings.
MEASURES, REMEDIES AND SANCTIONS AGAINST ABUSES IN RESPECT OF TECHNICAL MEANS OF PROTECTION AND RIGHTS MANAGEMENT INFORMATION
33.(a) The following acts shall be considered unlawful and in the application of Sections 30, 31 and 32,
shall be considered as infringements of rights protected under this Regulation:
(1) The manufacture for sale or rental of any device or means specifically designed or adapted to prevent any device or means intended to impair the quality of copies made or prevent making copies;
(2) The manufacture for sale or rental of any device or means that facilitate or enable the reception of an encrypted program, which is broadcast or transmitted through satellite, or otherwise communicated to the public, by those who are not entitled to receive the program;
(3) The removal or modification of any electronic rights management information without authorization;
(4) Unauthorized distribution, import for distribution, broadcasting, communication to the public or making available to the public, of works, performances, sound recordings or broadcasts, knowing or having reason to know that electronic rights management information has been removed or modified without authority.
(b) If any party conducts any acts stated in subsection (a) of this Section, it shall be considered as an infringement of copyright or related rights and the infringer will be fined an amount between 1000/‐ (one thousand) Rufiyaa and 100,000/‐ (one hundred thousand) Rufiyaa. The right holder also has the option to take action under sanctions provided for in Sections 30 and 31 of this Act.
SECTION 5
MISCELLENEOUS
SCOPE OF APPLICATION
34. (a) The provisions of this Act concerning the protection of literary and artistic works shall apply to;
(1) works of authors who are nationals of, or reside in the Republic of Maldives;
(2) works that are eligible for protection in the Republic of Maldives in accordance with any international convention or international agreement to which the Republic of Maldives is party to.
(3) audiovisual works of producers who have his head office established in or is a resident of the Republic of Maldives; and
(4) architectural works in the Republic of Maldives and other artistic works incorporated in buildings and other structures located in the Republic of Maldives.
(b) The provisions of this Act shall protect the works of the following performers:
(1) performers who are nationals of the Republic of Maldives;
(2) performers who are nationals of Republic of Maldives but whose performances;
(a) take place within the territory of the Republic of Maldives; or
(b) are incorporated in sound recordings that are protected under this Act; or
(c) have not been fixed in a sound recording but are included in broadcast qualifying for protection under this Act.
(c) The provisions of this Act protect the following sound recordings;
(1) sound recordings produced by nationals of the Republic of Maldives;
(2) sound recordings first fixed in the Republic of Maldives;
(3) sound recordings first published in the Republic of Maldives.
(d) The provisions of this Act protect the following broadcasts;
(1) broadcasts of broadcast organizations, the head offices of which are situated in the Republic of Maldives; and
(2) broadcasts transmitted from transmitters situated in the Republic of Maldives
(e) The provisions in this Act shall also apply to performers, producers of sound recordings and broadcasting organizations that are eligible for protection in accordance with any international convention other international agreement to which the Republic of Maldives is party to.
WORKS PROTECTED BEFORE THE ACT CAME INTO FORCE
35. (a) Works that were produced before this Act came into force will be protected under the following
circumstances.
(1) The duration for which the work was protected under any regulation, prior to this Act came into force, has not expired.
(2) The duration of such works protected by legislation of a signatory to which Maldives is party to has not expired.
(b) When calculating the duration of copyright and related rights for this Section, the registration date, if registered, shall be the date the work was registered and if not registered, shall be the date on which the work was first made available to the public.
WORKS NOT INCLUDED
36. Protection of literary and artistic works, performers, producers of sound recordings and broadcasting organizations, books, pamphlets, articles, library and archive materials, teaching aids and other writings produced before this Act came into force ceases to have effect.
APPLICATION OF INTERNATIONAL TREATIES
37. The provisions of any international treaties on copyright and related rights to which the Republic of Maldives is party, shall apply to matters specified in this Act and, in case of conflict between the two, the provisions of the international treaty shall prevail over this Act.
ENACTMENT AND ENFORCEMENT OF REGULATIONS UNDER THE ACT
38. The regulations governing the implementation of this Act shall be formulated within six (6) months of this Act coming into force. The Regulation shall be promulgated by the Ministry designated by the President of the Republic of Maldives.
DATE ACT COMES INTO FORCE
39. This Act shall come into force upon passing from the Parliament and ratification of the Act by the President and on being gazetted. The Act shall be fully complied with, within 180 (one hundred and eighty) days of ratification.
ACTS BEING REPEALED
40. Once this Act comes into force, the following Regulations stated in Annex 1 of this Act , Act Number 6/2008 (General Regulations Act), will be repealed.
(a) Regulation number 51, (The Regulation governing books produced in the Maldives)
(b) Regulation number 52, (The Regulation governing approval of songs and poetry)
(c) Regulation number 53, (The Regulation governing registration of original music and musical compilations)
(d) Regulation number 54, (The Regulation governing the registration of audio albums).
INTERPRETATIONS
41. For the purpose of this Act, the following terms have the following meaning:
“Reproductive rights”, or “reproduction” is stated to mean;
(a) if the economic rights are available to the author, then such rights,
(b) if the economic rights are transferred to another person(s) or legal entities, other than the author, then such rights,
“Notation” means music written to be performed;
“Rights management information” is any information which identifies the works specified under this Regulation, the authors of the work, the performer, the performance of the performer, the sound recording, the producer of the sound recording, the broadcast, the broadcaster, and information that identifies the rights and the owner of any right under this Act, or information about the terms and conditions of use of the work, the performance, the sound recording or the broadcast. If such numbers or codes represent such information, these are also included in the meaning of this term.
“Broadcasting” is the communication of a work, a performance or a sound recording to the public by wireless transmission, including transmission by satellite.
“Rental” is the transfer of the possession of the original or a copy of a work or sound recording for a particular period of time for profit‐making purposes;
A “computer” is an electronic or similar device having information processing capabilities;
“Computer program” is a set of instructions expressed in words, codes, schemes or in any other form, which is enables a computer to perform or achieve a particular task or result;
A “collective work” is a work created by two or more persons at the initiative and under the direction of a person or legal entity, with the understanding that it will presented by the person or entity under his own name and that the identity of the contributing persons will not be indicated;
An “expression of folklore” is a creation of groups or individuals which represents a group’s traditions, its cultural and social identity, its standards and values that are transmitted orally, by imitation or by other means, including:
- (a)
-
Folk tales, folk poetry, and folk riddles;
- (b)
-
Folk songs and instrumental folk music;
- (c)
-
Folk dances and folk plays;
- (d)
-
Productions of folk arts in particular, drawings, paintings, carvings, sculptures, poetry, terra‐cotta, mosaic, woodwork, metal ware, jewelry, handicrafts, costumes, and indigenous textiles.
A “work” is any literary or artistic work under Sections 3(a) and 4(a).
“An artistic work produced to facilitate another work” is any work that is produced either by hand or mechanically to facilitate another work.
“Reproduction” is making of one or more copies of a work or sound recording in any manner or form, including any permanent or temporary storage of the work or sound recording in electronic form.
An “audiovisual work’ is a work that consists of a series of related images with motion, with or without accompanying sounds, which are made visible.
“Sound recording” is any exclusively aural fixation of the sounds of a performance or of other sounds, or of a representation of sounds, regardless of the method by which the sounds are fixed or the medium in which the sounds are embodied. Audiovisual works and soundtracks that have a fixation of sounds and images are not included in the meaning of this term.
“Economic rights” are the rights mentioned in Section 10;
“Moral rights” are the rights mentioned in Section 11;
“Author” is the person who has created the work;
“Performers” are singers, musicians, and other persons, who sing, deliver, play in, or otherwise perform literary and artistic and cultural works.
“Fixation” means the embodiment of sounds, or of the representation of it, from which they can be perceived, reproduced or transmitted through a device;
“A photographic work” is a recording of light or other radiation on any medium on which an image is produced or from which an image may be produced, irrespective of the chemical, electronic or other techniques by which such recording is made. A still picture extracted from an audiovisual work will not be considered as a photographic work, but as an audiovisual work.
A “work of joint authorship” is a work to the creation of which two or more authors have contributed, provided the work does not qualify as a “collective work” as stated in the interpretation above;
“Perform” means any presentation by an artist;
“Performance” means songs, music, drama, and other dramatic‐musical, literary and cultural works.
The “producer” of an audiovisual work or a sound recording is the person or legal entity that undertakes the initiative and responsibility for the making of the audiovisual work or sound recording;
“Public performance” is where a performance can be perceived at a place or at places where persons outside the normal circle of the family and its closest acquaintances are or can be present, irrespective of whether they are or can be present at the same place and time, or at different places and/or times, without intending it be a communication to the public as specified in this Section, in the following ways:
- (a)
-
In the case of a work other than an audiovisual work, the recitation, playing, dancing, acting or otherwise performing the work, either directly or by means of any device or process;
- (b)
-
In the case of an audiovisual work, the showing of images in sequence and of the making of accompanying sounds audible; and
- (c)
-
In the case of sound recording, making the recording sounds audible.
“Communication to the public” is the transmission by wire or without wire of the images or sounds, or both, of a work, a performance, a sound recording or a broadcast in such a way that images or sounds can be perceived by persons outside the normal circle of a family and its closest social acquaintances at a place or places so distant from the place where the transmission originates that, without the transmission, the images or sounds would not be perceivable and further, irrespective of whether the persons can receive the images or sounds at the same place and time, or at different places and/ or times individually chosen by them;
“Public display” is the showing of the original or a copy of the work where it can be perceived at a place or at places where persons outside the normal circle of the family and its closest acquaintances are or can be present, irrespective of whether they are or can be present at the same place and time, or at different places and/or times, without intending it be a communication to the public as specified in this Section, in the following ways:
- (1)
-
Direct display;
- (2)
-
By means of a film, slide, television image or otherwise on screen;
- (3)
-
By means of any other device or process other than those mentioned in (1) and (2); or
- (4)
-
By an audiovisual method, with separate images.
“Public lending” is the release of the original or a copy of a work or a sound recording for a limited period of time for non‐profit making purpose, by an institution or a public service facility such as a public library or archive.
“Published” refers to a work or a sound recording, tangible copies of which have been made available to the public in a reasonable quantity for sale, rental, public lending, provided that, in the case of a work, the making available to the public took place with the consent of the author or other owner of copyright, and in the case of a sound recording, consent of the author or other owner of copyright, and in case of a sound recording, with the consent of the producer of the sound recording or his successor in title.
“Originality of the work” refers to the substantiality of the work.
13 Zulgaidha 1431
21st October 2010