Бәсекелестік туралы
Күшін жойған
Қазақстан Республикасының 2008 жылғы 25 желтоқсандағы N 112-IV Заңы. Күші жойылды -
Қазақстан Республикасының 2015 жылғы 29 қазандағы № 375-V Кодексімен
Ескерту. Күші жойылды - ҚР 29.10.2015 № 375-V Кодексімен (01.01.2016 бастап
қолданысқа енгізіледі).
Қолданушылар назарына!
Қолданушыларға ыңғайлы болуы үшін РҚАО мазмұнды жасады.
МАЗМҰНЫ
РҚАО-ның ескертпесі!
Заңның қолданысқа енгізілу тәртібін 81-баптан қараңыз.
Осы Заң бәсекелестікті қорғау, монополистік қызметті шектеу және
тұтынушылардың заңды құқықтарын қорғау саласындағы қоғамдық қатынастарды реттейді.
1-БӨЛІМ. НЕГІЗГІ ЕРЕЖЕЛЕР
1-тарау. Жалпы ережелер
1-бап. Осы Заңның нысанасы мен мақсаты
1. Осы Заң нарық субъектілері мен тұтынушылардың құқықтарын осы Заңда
шектелген монополистік қызметтен, мемлекеттік органдардың, жергілікті атқарушы
органдардың бәсекелестікке қарсы әрекеттерінен және жосықсыз бәсекеден қорғаудың
құқықтық негіздерін айқындайды. Заң Қазақстан Республикасының тауар нарықтарындағы
адал бәсекелестікті қолдауға және оған қолайлы жағдайлар жасауға бағытталған.
2. Осы Заңның мақсаты бәсекелестікті қорғау, тауар нарықтарының тиімді жұмыс
істеуі үшін жағдайлар жасау, экономикалық кеңістіктің біртұтастығын, тауарлардың
еркін қозғалысын және Қазақстан Республикасындағы экономикалық қызметтің еркіндігін
қамтамасыз ету болып табылады.
Ескерту. 1-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 05.05.2015 № 312-V Заңымен (алғашқы
ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа
енгізіледі).
2-бап. Қазақстан Республикасының монополияға қарсы
заңнамасы
1. Қазақстан Республикасының монополияға қарсы заңнамасы Қазақстан
Республикасының Конституциясына негізделеді және осы Заң мен Қазақстан
Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерінен тұрады.
2. Егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартта осы Заңда
көзделгеннен өзгеше ережелер белгіленсе, онда халықаралық шарттың ережелері
қолданылады.
3-бап. Осы Заңның қолданылу аясы
1. Осы Заңның Қазақстан Республикасының аумағында күші болады және нарық
субъектілері, тұтынушылар, сондай-ақ мемлекеттік органдар, жергілікті атқарушы
органдар қатысатын Қазақстан Республикасының тауар нарықтарындағы бәсекелестікке
ықпал ететін немесе ықпал етуі мүмкін қатынастарға қолданылады.
2. Осы Заңның ережелері, егер Қазақстан Республикасы аумағының шегінен тыс
жерлерде нарық субъектісі жасаған іс-әрекеттер нәтижесінде мынадай шарттардың бірі
орындалса:
1) Қазақстан Республикасының аумағындағы негізгі құралдар және (немесе)
материалдық емес активтер, не нарық субъектілерінің акциялары (жарғылық капиталға
қатысу үлестері), Қазақстан Республикасының заңды тұлғаларына қатысты мүліктік
немесе мүліктік емес құқықтар тікелей немесе жанама қозғалса;
3) Қазақстан Республикасында бәсекелестік шектелсе, мұндай іс-әрекеттерге де
қолданылады.
Ескерту. 3-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 05.05.2015 № 312-V Заңымен (алғашқы
ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа
енгізіледі).
4-бап. Бәсекелестік принциптері
Бәсекелестіктің негізгі принциптері:
1) жарыспалылық;
2) адалдық;
3) заңдылық;
4) тұтынушылардың құқықтарын сақтау болып табылады.
Осы баптың бірінші бөлігінде белгіленген бәсекелестік қағидаттары нарық
субъектiлерiнiң ұйымдық-құқықтық нысаны мен тiркелген жеріне қарамастан, нарық
субъектiлерiнің барлығына бiркелкі түрде, бiрдей шамада және тең жағдайда
қолданылады.
Ескерту. 4-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 06.03.2013 N 81-V Заңымен (алғашқы
ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
5-бап. Бәсекелестік саласындағы мемлекеттік саясат
1. Бәсекелестік саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттарын
Қазақстан Республикасының Үкіметі әзірлейді және монополияға қарсы орган іске
асырады.
1-1. Монополияға қарсы орган бәсекелестікті қорғау және монополиялық қызметті
шектеу саласындағы мемлекеттік саясатты қалыптастыру жөнінде ұсыныстар әзірлейді.
2. Орталық және жергілікті атқарушы органдар осы Заңда және Қазақстан
Республикасының өзге де заңнамалық актілерінде айқындалған өз құзыреті шегінде
бәсекелестік саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыруға қатысады.
3. Мемлекеттік органдар өз құзыреті шегінде бәсекелестіктің дамуына
жәрдемдесуге және бәсекелестікке теріс ықпал ететін іс-әрекеттерді жасамауға
міндетті.
Ескерту. 5-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 06.03.2013 N 81-V (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн
өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.
6-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негiзгi ұғымдар
Осы Заңда мынадай негiзгi ұғымдар пайдаланылады:
1) акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерiнiң) елу пайызынан астамы
мемлекетке тиесiлi заңды тұлғалардың үлестес тұлғалары (бұдан әрі – үлестес
тұлғалар) – акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерiнiң) елу пайызынан
астамы мемлекетке тиесiлi заңды тұлғаларға акцияларының (жарғылық капиталға қатысу
үлестерiнiң) елу пайызынан астамы тiкелей не жанама түрде тиесiлi заңды тұлғалар.
Жанама тиесілік өзге заңды тұлға акцияларының (жарғылық капиталға қатысу
үлестерiнiң) елу пайызынан астамы әрбір келесі үлестес тұлғаға тиесілі болатынын
білдіреді;
1-1) әлеуеттi бәсекелес – бәсекелестiң тауарына ұқсас не оның тауарымен өзара
алмастырылатын тауарды өндіру және (немесе) өткiзу мүмкiндiгi бар (жабдыққа,
технологияларға ие), бiрақ тиiстi тауар нарығында оны өндірмейтін және өткiзбейтiн
нарық субъектiсi;
1-2) бәсекелес – тиісті тауар нарығында нарық субъектiлерiнің тауарына ұқсас
не оның тауарымен өзара алмастырылатын тауарды өндіруіне және (немесе) өткiзуіне
байланысты тиісті нарықтың басқа субъектiлерiмен жарыспалылық жағдайында болатын
нарық субъектiсi;
2) бәсекелестік - дербес жасаған іс-әрекеттері тиісті тауар нарығындағы
тауарлар айналысының жалпы жағдайына олардың әрқайсысының біржақты ықпал ету
мүмкіндігін тиімді шектейтін нарық субъектілерінің жарыспалылығы;
2-1) бәсекелестікке қарсы деңгейлес келісімдер немесе келісілген әрекеттер
(картель) – осы Заңның 10-бабының 1-тармағында және 11-бабының 1-тармағында
көрсетілген, бір тауар нарығында бәсекелестер не әлеуетті бәсекелестер болып
табылатын нарық субъектілері арасындағы бәсекелестікке қарсы келісімдер немесе
келісілген әрекеттер;
3) бірін-бірі алмастыратын тауарлар - тұтынушы оларды тұтыну (өндіру)
процесінде бірін-бірімен алмастыра алатындай, өзінің функционалдық мақсаты,
қолданылуы, сапалық және техникалық сипаттамалары, бағасы, сондай-ақ басқа да
параметрлері бойынша салыстыруға болатын тауарлар тобы болуы мүмкін;
3-1) жанама бақылау – заңды тұлғаның қабылдайтын шешiмдерiн заңды тұлға
немесе араларында тiкелей бақылау болатын бiрнеше заңды тұлғалар арқылы жеке немесе
заңды тұлғаның айқындау мүмкiндiгi;
3-2) кемсітушілік шарттар – басқа нарық субъектісімен (субъектілерімен)
салыстырғанда нарық субъектісі немесе бірнеше нарық субъектілері тең емес жағдайға
қойылған кездегі тауар нарығына кіру шарттары, тауарды өндіру, айырбастау, тұтыну,
сатып алу, сату, өзгедей беру шарттары;
4) мемлекеттiк монополия – осы Заңда көзделген тәртiппен енгiзiлетiн,
бәсекелестiк нарықта қандай да бiр тауарды өндiруге, өткізуге немесе сатып алуға
арналған мемлекеттiң айрықша құқығы;
5) монополистік қызмет - жағдайы тиісті тауар нарығын бақылауға, оның ішінде
тиісті тауар нарығындағы тауар айналысының жалпы жағдайына елеулі әсер етуге
мүмкіндік беретін нарық субъектілерінің қызметі;
6) монополияға қарсы орган - бәсекелестікті қорғау және монополистік қызметті
шектеу саласындағы басшылықты, мемлекеттік монополия саласына жатқызылған қызметті
бақылау мен реттеуді жүзеге асыратын мемлекеттік орган;
7) монополиялық жағдай - табиғи монополия, мемлекеттік монополия
субъектілерінің, сондай-ақ тиісті тауар нарығында жүз пайыз үлеске ие нарық
субъектілерінің жағдайы;
8) монополиялық табыс - нарық субъектісінің осы Заңда шектелген монополистік
қызметті жүзеге асыру нәтижесінде алған табысы;
9) нарық субъектiсi – кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыратын Қазақстан
Республикасының жеке тұлғасы, сондай-ақ заңды тұлғасы, шетелдiк заңды тұлға (оның
филиалы мен өкiлдiгі). Нарық субъектілеріне кәсіпкерлік қызметті өздерінің жарғылық
мақсаттарына сәйкес жүзеге асыратын коммерциялық емес ұйымдар да жатады;
10) реттелетін нарықтар - Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес
бағаларды мемлекеттік реттеу енгізілген тауар нарықтары;
11) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған
күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
12) сатушы (өнім беруші) - тауар өткізуші (беруші) жеке немесе заңды тұлға;
13) тауар - азаматтық айналым объектісі болып табылатын тауар, жұмыс,
көрсетілетін қызмет;
14) тауар нарығы - тұтынушының тауарды сатып алуға экономикалық, аумақтық
және технологиялық мүмкіндіктері негізге алына отырып айқындалатын, тауардың немесе
бірін-бірі алмастыратын тауарлардың айналым аясы;
15) тергеу – монополияға қарсы органның Қазақстан Республикасының монополияға
қарсы заңнамасын бұзушылықтың жасалғанын растайтын немесе жоққа шығаратын нақты
деректердi осы Заңда көзделген тәртiппен жинауға бағытталған iс-шаралары;
16) тұтынушы - тауарды өз мұқтажы үшін сатып алатын жеке немесе заңды тұлға;
16-1) тiкелей бақылау – жеке немесе заңды тұлғаның мынадай бiр немесе бiрнеше
iс-қимылдар жасау:
оның атқарушы органының, директорлар кеңесінің функцияларын жүзеге асыру;
заңды тұлғаның кәсiпкерлiк қызметiн жүргiзу шарттарын айқындау құқығын алу;
заңды тұлғаның дауыс беретін акцияларының (жарғылық капиталындағы қатысу
үлестерінің, пайларының) елу пайызынан астамына иелік ету арқылы заңды тұлға
қабылдайтын шешiмдердi айқындау мүмкiндiгi;
17) Үстем немесе монополиялық жағдайға ие нарық субъектілерінің мемлекеттік
тізілімі (бұдан әрі - тізілім) - табиғи немесе мемлекеттік монополия жағдайындағы
нарықтарды қоспағанда, тиісті тауар нарығында үстем немесе монополиялық жағдайға ие
нарық субъектілерінің тізбесі;
18) экономикалық қызметті үйлестіру – нарық субъектілерінің іс-әрекеттерін
осындай нарық субъектілерінің ешқайсысымен де бір тұлғалар тобына кірмейтін және
нарық субъектілерінің іс-әрекеттерін келісу жүзеге асырылатын сол тауар нарығында
(тауар нарықтарында) қызметін жүзеге асырмайтын үшінші тұлғаның келістіріп отыруы.
Ескерту. 6-бап жаңа редакцияда - ҚР 2012.07.10 № 34-V Заңымен (алғашқы ресми
жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі); өзгерістер енгізілді - ҚР
06.03.2013 N 81-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң
қолданысқа енгiзiледi); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн
күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 22.04.2015 № 308-V (алғашқы
ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа
енгізіледі); 05.05.2015 № 312-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін
күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
7-бап. Тұлғалар тобы
1. Өздеріне қатысты мынадай шарттардың бірі орындалса:
1) заңды тұлғаның дауыс беретiн акцияларының (жарғылық капиталындағы қатысу
үлестерiнiң, пайларының) елу пайызынан астамына тұлғаның тiкелей немесе жанама
түрде (үшiншi тұлғалар арқылы) иелiк ету құқығы болса;
2) заңды тұлғаның немесе бірнеше аффилиирленген заңды тұлғалардың басқа
тұлға қабылдайтын шешімдерді айқындауға, оның ішінде осы тұлғаның кәсіпкерлік
қызметті жүргізуінің шарттарын айқындауға не басқару органының өкілеттігін жүзеге
асыруға мүмкіндігі болса;
3) жеке тұлғаның, оның жұбайының (зайыбының), жақын туыстарының басқа тұлға
қабылдайтын шешімдерді айқындауға, оның ішінде осы тұлғаның кәсіпкерлік қызметті
жүргізуінің шарттарын айқындауға не басқару органы өкілеттігін жүзеге асыруға
мүмкіндігі болса;
4) тұлғаның әрқайсысы осы тармақтың 1)-3) тармақшаларында көрсетілген қандай
да бір негіз бойынша белгілі бір тұлғамен топқа кірсе, сондай-ақ басқа да тұлғалар
осындай тұлғалардың әрқайсысымен осы тармақтың 1)-3) тармақшаларында көрсетілген
қандай да бір негіз бойынша бір топқа кірсе, жеке және (немесе) заңды тұлғалардың
жиынтығы тұлғалар тобы болып табылады.
2. Тұлғалар тобы нарықтың біртұтас субъектісі ретінде қарастырылады. Осы
Заңның нарық субъектілеріне қатысты ережелері тұлғалар тобына қолданылады.
Ескерту. 7-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 06.03.2013 N 81-V Заңымен (алғашқы
ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
2-БӨЛІМ. МОНОПОЛИСТІК ҚЫЗМЕТ. ЖОСЫҚСЫЗ БӘСЕКЕЛЕСТІК
2-тарау. Монополистік қызмет
8-бап. Монополистік қызметтің түрлері
Осы Заңда шектелген монополистік қызметке:
1) нарық субъектілерінің бәсекелестікке қарсы келісімдері;
2) нарық субъектілерінің бәсекелестікке қарсы келісілген іс-әрекеттері;
3) үстем немесе монополиялық жағдайды теріс пайдалану жатады.
9-бап. Бәсекелестікке қарсы келісімдер мен келісілген
іс-әрекеттердің түрлері
1. Бір тауар нарығында бәсекелестер не әлеуетті бәсекелестер болып
табылатын нарық субъектілері арасындағы бәсекелестікке қарсы келісімдер мен
келісілген іс-әрекеттер деңгейлес болып табылады.
2. Бірі тауарды сатып алатын немесе оның әлеуетті сатып алушысы болып
табылатын, ал екіншісі тауарды ұсынатын немесе оның әлеуетті сатушысы (өнім
берушісі) болып табылатын бәсекелес емес нарық субъектілері арасындағы
бәсекелестікке қарсы келісімдер сатылас болып табылады.
10-бап. Бәсекелестікке қарсы келісімдер
1. Тұтынушылардың заңды құқықтарына қысым жасайтын және (немесе):
1) бағаларды (тарифтердi), жеңiлдетулердi, үстеме ақыларды (қосымша
ақыларды), үстеме бағаларды белгiлеуге немесе ұстап тұруға;
2) сауда-саттықта бағаларды өсіруге, төмендетуге немесе ұстап тұруға, сауда-
саттықтың, аукциондар мен конкурстардың қорытындыларын, оның ішінде лоттар бойынша
бөлу жолымен бұрмалауға;
3) тауар нарығын аумақтық қағидат, тауарларды сату немесе сатып алу көлемi,
өткiзiлетiн тауарлар ассортиментi не сатушылардың немесе сатып алушылардың
(тапсырыс берушiлердiң) құрамы бойынша бөлуге;
4) тауар өндiрiсiн қысқартуға немесе тоқтатуға;
5) белгiлi бiр сатушылармен не сатып алушылармен (тапсырыс берушiлермен) шарт
жасасудан бас тартуға әкеп соғатын немесе әкеп соғуы мүмкiн нарық субъектiлерi
арасындағы деңгейлес келiсiмдерге тыйым салынады.
2. Егер:
1) сатушы сатып алушы үшiн тауарды қайта сатудың ең жоғары бағасын
белгiлейтiн жағдайды қоспағанда, келiсiмдер тауарды қайта сату бағасын белгiлеуге
әкеп соғатын немесе әкеп соғуы мүмкiн болса;
2) келiсiмде сатушының бәсекелесi болып табылатын нарық субъектiсiнiң тауарын
сатып алушының сатпау мiндеттемесi көзделсе, нарық субъектiлерi арасындағы сатылас
келiсiмдерге тыйым салынады. Мұндай тыйым салу сатып алушының тауар белгiсiмен не
сатушыны немесе өндiрушiнi дараландырудың өзге де құралымен тауарларды сатуды
ұйымдастыруы туралы келiсiмдерге қолданылмайды.
3. Нарық субъектiлерiнiң арасындағы кез келген нысанда қол жеткiзiлген,
бәсекелестiктi шектеуге әкеп соғатын немесе әкеп соғуы мүмкiн, оның iшiнде:
1) нарықтың басқа субъектiлерiмен мәні бiрдей шарттарға кемсітушілік
шарттарды белгiлеуге немесе қолдауға, оның iшiнде тауарларды сатып алудың және
(немесе) өткiзудiң келiсiлген шарттарын белгiлеуге;
2) сауда-саттықты, аукциондар мен конкурстарды өткiзудiң белгiленген
тәртiбiн, оның iшiнде лоттар бойынша бөлу жолымен бұзу нәтижесiнде олардың
қорытындыларын бұрмалауға;
3) тауарларды өткiзудi негiзсiз шектеуге немесе тоқтатуға;
4) нарықтың басқа субъектiлерiнiң белгiлi бiр тауарларды сатушылар
(берушiлер) немесе олардың сатып алушылары ретiнде тауар нарығына кiруiн шектеуге
немесе одан ығыстырып шығаруға;
5) контрагенттердiң өзiнiң мазмұны бойынша немесе iскерлiк айналым дәстүрiне
сай осы шарттардың нысанасына қатысы жоқ қосымша мiндеттемелер (қаржылай қаражатты
және өзге де мүлiктi, мүлiктiк немесе мүлiктiк емес құқықтарды берудi негiзсiз
талап ету) қабылдауы кезiнде шарттар жасасуға қатысты бәсекелестiкке қарсы
келiсiмдерге тыйым салынады және олар Қазақстан Республикасының заңнамасында
белгiленген тәртiппен толығымен немесе iшiнара жарамсыз деп танылады.
Осы тармақта белгiленген тыйымдар мемлекеттік-жекешелік әріптестік шарттары,
оның ішінде концессия, кешенді кәсіпкерлік лицензия (франчайзинг) шарттары болып
табылатын сатылы келiсiмдерге не нарық субъектiлерiнiң тауар нарығындағы жиынтық
үлесi жиырма пайыздан аспаса, қолданылмайды.
4. Нарық субъектiлерiнiң экономикалық қызметiн осы баптың 1 – 3-
тармақтарында тізбеленген салдарларға әкеп соқтыра алатындай, әкеп соқтыратын
немесе әкеп соқтырған үйлестiруге тыйым салынады.
5. Осы баптың ережелерi, егер бiр тұлғалар тобына кiретiн нарық
субъектiлерiнiң бiрi нарықтың басқа субъектiсiне қатысты тiкелей немесе жанама
бақылау белгiлеген болса, сондай-ақ мұндай нарық субъектiлерi бiр тұлғаның тiкелей
немесе жанама бақылауында болса, осындай нарық субъектiлерi арасындағы келiсiмдерге
қолданылмайды.
6. Осы баптың талаптары зияткерлiк қызметтiң нәтижелерiне айрықша құқықтарды
жүзеге асыру туралы келiсiмдерге және соларға теңестiрiлген заңды тұлғаның
дараландыру құралдарына, өнiмдi, жұмыстарды немесе көрсетілетін қызметтердi
дараландыру құралдарына қолданылмайды.
7. Осы баптың 2-тармағында көрсетілгендерді қоспағанда, осы бапта көзделген
келiсiмдерге, егер олар нарық субъектiлерiне осы келiсiмдердiң мақсаттарына қол
жеткiзу үшiн қажет болып табылмайтын шектеулер қоймаса және тиiстi тауар нарығында
бәсекелестiктi жою үшiн мүмкiндiк жасамаса және егер нарық субъектiлерi мұндай
келiсiмдер өз нәтижесiнде:
1) тауарлар өндiрудi (өткiзудi) жетiлдiруге немесе техникалық (экономикалық)
прогресті ынталандыруға жәрдемдесетін немесе жәрдемдесе алатын не әлемдiк тауар
нарығында тараптар өндірген тауарлардың бәсекеге қабiлеттiлiгiн арттыратын немесе
арттыра алатын;
2) тиiстi тұлғалардың осындай iс-әрекет жасауынан иеленетiн артықшылықтардың
(пайдалардың) мөлшерлес бөлiгiн тұтынушылардың алатынын немесе алуы мүмкiн екенін
дәлелдесе, жол берiлетін болып танылады.
Ескерту. 10-бап жаңа редакцияда - ҚР 06.03.2013 N 81-V Заңымен (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
өзгерістер енгізілді - ҚР 05.05.2015 № 312-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен
кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 31.10.2015 № 380-V
(алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа
енгізіледі) Заңдарымен.
11-бап. Нарық субъектілерінің бәсекелестікке қарсы
келісілген іс-әрекеттері
1. Нарық субъектілерінің бәсекелестікті шектеуге «және (немесе)
тұтынушылардың заңды құқықтарына қысым жасауға бағытталған, оның ішінде:
1) тауарларды сатып алу немесе өткізу бағаларын не басқа жағдайларын
белгілеуге және (немесе) ұстап тұруға;
2) тауарларды өндіруді не өткізуді негізсіз шектеуге;
3) белгілі бір сатушылармен (өнім берушілермен) не сатып алушылармен шарттар
жасасудан негізсіз бас тартуға;
4) басқа субъектілермен мәні бірдей шарттарға кемсітушілік шарттар қолдануға
қатысты келісілген әрекеттеріне тыйым салынады.
2. Нарық субъектілерінің осы баптың 1-тармағында көрсетілген әрекеттері,
егер оларға барлық қатысушылар үшін осы әрекеттер жиынтығында мынадай:
1) нарық субъектілерінің үш ай мерзім ішінде қатар жасалған іс-әрекеттері
және нәтижесінде нарық субъектілерінің әрқайсысы келісілген іс-әрекеттердің болмауы
салдарынан көзделмеген пайда алған;
2) нарық субъектілерінің іс-әрекеттері олардың әрқайсысына алдын ала белгілі
болған;
3) олардың әрқайсысының әрекеттері келісілген әрекеттерге қатысатын өзге де
нарық субъектілерінің әрекеттерімен туындаған және тиісті тауар нарығында барлық
нарық субъектілеріне тең дәрежеде ықпал ететін мән-жайлардың салдары болып
табылмаған шарттарды қанағаттандырса, келісілген әрекеттер деп танылуы мүмкін.
3. Нарық субъектілерінің осы баптың 1-тармағында аталған іс-әрекеттері
жазбаша келісімнің болуына қарамастан, келісілген іс-әрекеттер болып танылады.
4. Егер келісілген іс-әрекеттерді бір тұлғалар тобына кіретін немесе тауар
нарығындағы жиынтық үлесі он бес проценттен аспайтын нарық субъектілері жасаса және
тұтынушылардың заңды құқықтарына қысым жасамаса және олар:
1) озық технологияларды енгізу жолымен өндірісті жетілдіруге;
2) шағын және орта кәсіпкерлікті дамытуға;
3) стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттарды әзірлеуге және қолдануға
бағытталса, ондай іс-әрекеттерге жол беріледі.
Ескерту. 11-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 06.03.2013 N 81-V (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
05.05.2015 № 312-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн
өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
12-бап. Үстем немесе монополиялық жағдай
1. Тиісті тауар нарығындағы нарық субъектісінің немесе бірнеше нарық
субъектісінің нарық субъектісіне немесе бірнеше нарық субъектісіне тиісті тауар
нарығын бақылауға, оның ішінде тауар айналысының жалпы жағдайына елеулі ықпал етуге
мүмкіндік беретін жағдайы үстем немесе монополиялық жағдай болып танылады.
1-1. Нарық субъектiсiнiң үстем жағдайы монополияға қарсы орган бекiтетiн
Тауар нарығындағы бәсекелес ортаның жай-күйіне талдау және бағалау жүргізу
жөніндегі әдiстемеге сәйкес мынадай мән-жайларды:
1) нарық субъектiсiнiң үлесiн және оның бәсекелестерi мен сатып алушыларының
үлестерiмен арақатынасын;
2) нарық субъектiсiнiң бiржақты тәртiппен тауар бағасының деңгейiн айқындау
және тиiстi тауар нарығында тауар өткiзудiң жалпы шарттарына шешушi ықпал ету
мүмкiндiгiн;
3) тауар нарығына кiру үшiн экономикалық, технологиялық, әкiмшiлiк немесе
өзге де шектеулердiң болуын;
4) нарық субъектiсiнiң тауар нарығында тауар айналымының жалпы шарттарына
шешушi ықпал ету мүмкiндiгінің болу кезеңін талдау негiзге алына
отырып белгiленедi.
2. Тиісті тауар нарығындағы үлесі отыз бес және одан да көп процентті
құрайтын нарық субъектісінің жағдайы үстем жағдай болып танылады.
3. Егер:
1) тиісті тауар нарығында неғұрлым көп үлес тиесілі болатын, үшеуден
аспайтын нарық субъектісінің жиынтық үлесі елу және одан көп процентті құраса;
2) тиісті тауар нарығында неғұрлым көп үлес тиесілі болатын, төртеуден
аспайтын нарық субъектісінің жиынтық үлесі жетпіс және одан көп процентті құраса,
бірнеше нарық субъектісінің әрқайсысының жағдайы үстем жағдай болып танылады.
4. Егер:
1) тиісті қаржы қызметтерін көрсету нарығында неғұрлым көп үлес тиесілі
болатын, екеуден аспайтын қаржылық ұйымның жиынтық үлесі елу және одан көп
процентті құраса;
2) тиісті қаржы қызметтерін көрсету нарығында неғұрлым көп үлес тиесілі
болатын, үшеуден аспайтын қаржылық ұйымның жиынтық үлесі жетпіс және одан көп
процентті құраса, қаржылық ұйымдардың жағдайы үстем жағдай болып танылады.
5. Тиісті тауар нарығындағы, оның ішінде қаржы қызметтерін көрсету
нарығындағы үлесі он бес проценттен аспайтын нарық субъектісінің жағдайы осы баптың
3 және 4-тармақтарына сәйкес үстем жағдай болып таныла алмайды.
6. Табиғи монополия, мемлекеттік монополия субъектілерінің, сондай-ақ тиісті
тауар нарығында жүз процент үстем үлеске ие нарық субъектілерінің жағдайы
монополиялық жағдай болып танылады.
Ескерту. 12-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 06.03.2013 N 81-V (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
05.05.2015 № 312-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн
өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
13-бап. Үстем немесе монополиялық жағдайды теріс
пайдалану
Үстем немесе монополиялық жағдайға ие нарық субъектiлерiнiң тиiстi тауар
нарығына кiрудi шектеуге, бәсекелестiктi болғызбауға, шектеуге және жоюға әкеп
соққан немесе әкеп соғатын және (немесе) тұтынушылардың, өзге де тұлғалардың заңды
мүдделерiне қысым жасайтын іс-әрекеттерiне немесе әрекетсiздiгiне, оның iшiнде:
1) монополиялық жоғары (төмен) немесе монопсониялық төмен бағаларды белгiлеу,
ұстап тұру;
2) нарық субъектiлерiмен немесе тұтынушылармен жасалған мәні бiрдей
келiсiмдерге объективті түрде ақтамайтын себептермен әртүрлi бағаларды не әртүрлi
шарттарды қолдану;
3) өзiнен сатып алынған тауарларды қайта сатуға аумақтық белгiсi, сатып
алушылар тобы, сатып алу шарттары бойынша, сондай-ақ саны, бағасы бойынша шектеулер
белгiлеу;
4) нарық субъектiсiне немесе тұтынушыға өз мазмұны бойынша немесе iскерлiк
айналым дәстүрiне сай осы келiсiмдердiң нысанасына қатысы жоқ қосымша мiндеттемелер
қабылдату жолымен келiсiм жасасуға шарт қою не оны күштеп таңу;
5) тиiстi тауарды өндiру немесе өткiзу мүмкiндiгi болған кезде жекелеген
сатып алушылармен шарт жасасудан немесе тауарды өткізуден негiзсiз бас тарту не
осындай шарт жасасуға күнтізбелік отыз күннен асатын мерзiмде жауап ұсынбаудан
көрінетін жалтару;
6) бәсекелестер өндiрген не өткiзетiн тауарларды сатып алу кезiнде шектеулер
қабылдау арқылы тауарларды беруге шарт қою;
7) өндiру немесе өнім беру мүмкiндiгi болған кезде тұтынушылардың сұраныстары
немесе тапсырыстары бар тауарларды өндiру және (немесе) беру көлемiн негiзсiз
қысқарту немесе өндiруді және (немесе) өнім беруді тоқтату;
8) егер тауардың бағасын көтеру тауарды алып қоюдың нәтижесi болып табылса,
тауарды айналымнан алып қою;
9) контрагентке шарттың нысанасына жатпайтын, экономикалық немесе
технологиялық тұрғыдан негiзделмеген шарт талаптарын күштеп таңу;
10) нарықтың басқа субъектiлерiне тауар нарығына кiруге немесе тауар
нарығынан шығуға кедергiлер жасау;
11) бір ғана тауарға әртүрлі бағаларды (тарифтерді) экономикалық,
технологиялық тұрғыдан немесе өзге де түрде негізсіз белгілеу, кемсітушілік
жағдайлар жасау сияқты iс-әрекеттерiне тыйым салынады.
Ескерту. 13-бап жаңа редакцияда - ҚР 06.03.2013 N 81-V Заңымен (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
14-бап. Тауардың монополиялық жоғары және монополиялық
төмен бағасы
1. Үстем немесе монополиялық жағдайға ие нарық субъектісі белгілеген баға,
егер:
1) осы баға нақ сол тауар нарығында бәсекелестік жағдайында үстем жағдайға
ие нарық субъектісімен бір тұлғалар тобына кірмейтін нарық субъектісі белгілейтін
ең жоғары бағадан асып кетсе немесе салыстырмалы тауар нарығында бәсекелестік
жағдайында қалыптасқан бағадан асып кетсе;
2) осы баға осындай тауарды өндіру және өткізу үшін қажет шығыстар мен пайда
сомасынан асып кетсе, тауардың монополиялық жоғары бағасы болып табылады.
2. Салыстырмалы тауар нарығы деп тауарды сатып алу немесе сату мақсаттарын
негізге ала отырып айқындалатын сатылатын тауар көлемі, тауарды сатып алушылар
немесе сатушылар (өнім берушілер) құрамы және тауар нарығына кіру талаптары бойынша
салыстырылатын басқа тауар нарығы түсініледі.
Нақ сол тауар нарығындағы бағаны салыстыру мүмкін болмаған жағдайда,
салыстырмалы тауар нарығындағы, оның ішінде Қазақстан Республикасының шегінен тыс
жерлердегі салыстырмалы тауар нарығындағы тауар бағасымен салыстыру жүргізіледі.
Егер салыстырмалы тауар нарығында бәсекелестік жағдайында қалыптасқан бағаны
не салыстырмалы тауар нарығын айқындау, оның ішінде Қазақстан Республикасының
шегінен тыс жерлерде айқындау мүмкін болмаса, нарық субъектісінің шығыстарына және
пайдасына талдау жүргізіліп, тауардың негізделген бағасы айқындалады.
3. Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріне сәйкес нарық субъектісіне
белгіленген тауар бағасы монополиялық жоғары баға болып танылмайды.
4. Үстем немесе монополиялық жағдайға ие нарық субъектісі белгілеген баға,
егер:
1) осы баға нақ сол тауар нарығында үстем жағдайға ие нарық субъектісімен
бір тұлғалар тобына кірмейтін нарық субъектісі белгілейтін бағадан төмен болса;
2) осы баға осындай тауарды өндіру мен өткізудің нақты шығыстары сомасынан
төмен болса, тауардың монополиялық төмен бағасы болып табылады.
5. Егер тауар бағасы осы баптың 4-тармағында көрсетілген критерийлердің ең
болмағанда біреуіне сәйкес келмесе, ол монополиялық төмен баға болып танылмайды.
Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріне сәйкес нарық субъектісіне
белгіленген тауар бағасы монополиялық төмен баға болып танылмайды.
Ескерту. 14-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 06.03.2013 N 81-V Заңымен
(алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа
енгiзiледi); 03.07.2013 № 121-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он
күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Конституциялық заңымен; 29.09.2014 N 239-V
(алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа
енгiзiледi) Заңымен.
15-бап. Монопсониялық жағдай және монопсониялық төмен
баға
1. Сатып алушы ретінде үстем немесе монополиялық жағдайға ие, тиісті тауар
нарығындағы үлесі жетпіс және одан көп процентті құрайтын нарық субъектісінің
жағдайы монопсониялық жағдай болып танылады.
2. Монопсониялық жағдайға ие нарық субъектісінің тауарды сатып алатын тауар
бағасы, егер:
1) осы баға монопсониялық жағдайға ие нарық субъектісіне тауар өткізетін
нарық субъектілері есебінен өндіру және (немесе) өткізу шығындарын төмендету
жолымен оған қосымша табыс алуға мүмкіндік берсе;
2) осы баға тауар өткізуші нарық субъектісіне осындай тауарды өндіру мен
өткізуіне қажетті шығыстар мен пайда сомасынан төмен болса, монопсониялық төмен
баға болып табылады.
3. Егер тауардың бағасы осы баптың 2-тармағында аталған критерийлердің
біреуіне де сәйкес келмесе, ол монопсониялық төмен баға болып танылмайды.
3-тарау. Жосықсыз бәсекелестік 16-бап. Жосықсыз бәсекелестік
1. Құқыққа сыйымсыз артықшылықтарға қол жеткізуге немесе оларды беруге
бағытталған, сондай-ақ тұтынушылардың заңды құқықтарын бұзатын бәсекелестіктегі кез
келген іс-әрекеттер жосықсыз бәсекелестік болып табылады. Жосықсыз бәсекеге тыйым
салынады.
2. Жосықсыз бәсекелестікке мынадай іс-әрекеттер жатады:
1) тауар таңбаларын, буманы құқыққа сыйымсыз пайдалану;
2) басқа өндірушінің тауарын құқыққа сыйымсыз пайдалану;
3) бұйымның сыртқы түрін көшіріп алу;
4) нарық субъектісінің беделін түсіру;
5) көрінеу жалған, жосықсыз және дәйексіз жарнама;
6) мәжбүрлі ассортиментпен тауар өткізу (сатып алу);
7) сатушыға (өнім берушіге) бойкот жасауға шақыру;
8) сатып алушының (өнім берушінің) беделін түсіруге шақыру;
9) нарық субъектісін бәсекелеспен шартты бұзуға шақыру;
10) сатушының (өнім берушінің) қызметкерін сатып алушылық;
11) сатып алушының қызметкерін сатып алушылық;
12) коммерциялық құпия болып табылатын ақпаратты құқыққа сыйымсыз пайдалану;
13) тұтынушыға тауардың сипатына, өндірілу тәсілі мен орнына, тұтынушылық
қасиеттеріне, сапасы мен санына және (немесе) оны өндірушілерге қатысты анық емес
ақпарат ұсына отырып, тауарды өткізу;
14) нарық субъектiсiнiң өзi өндiретiн және (немесе) өткiзетiн тауарларын
нарықтың басқа субъектiлерi өндiретiн және (немесе) өткiзетiн тауарлармен орынсыз
салыстыруы.
Ескерту. 16-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 06.03.2013 N 81-V Заңымен (алғашқы
ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
17-бап. Тауар таңбаларын, буманы құқыққа сыйымсыз
пайдалану
Бөгде тауар таңбасын, қызмет көрсету таңбасын, фирмалық атауын, тауар
шығарылған жердің атауын немесе біртекті тауарлар үшін олармен ұқсас белгілерді
заңсыз пайдалану немесе құқық иеленушінің немесе оған уәкілетті тұлғаның
рұқсатынсыз әдеби, көркем шығармалардың, мерзімді басылымдардың атауын пайдалану
немесе буманы тұтынушыны тауардың сипатына, өндірілу тәсілі мен орнына, тұтынушылық
қасиеттеріне, сапасы мен санына қатысты немесе оны өндірушілерге қатысты
жаңылыстыруға ұшыратуы мүмкін болатындай етіп пайдалану тауар таңбаларын, буманы
құқыққа сыйымсыз пайдалану болып табылады.
18-бап. Басқа өндірушінің тауарын құқыққа сыйымсыз
пайдалану
Құқық иеленушінің немесе оған уәкілетті тұлғаның рұқсатынсыз өндірушінің
белгілерін өзгерту не алып тастау жолымен басқа өндірушінің тауарын өз белгісімен
шаруашылық айналымына енгізу басқа өндірушінің тауарын құқыққа сыйымсыз пайдалану
болып табылады.
19-бап. Бұйымның сыртқы түрін көшіріп алу
1. Нарықтың басқа субъектісі бұйымының сыртқы түрін қайта жасап шығару және
оны тұтынушыны тауар өндірушіге қатысты жаңылыстыруға ұшыратуы мүмкін болатындай
етіп шаруашылық айналымға енгізу бұйымның сыртқы түрін көшіріп алу болып табылады.
2. Егер мұндай көшіріп алу олардың функционалдық қолданылуына ғана
байланысты болса, бұйымның сыртқы түрін немесе оның бөліктерін көшіріп алу құқыққа
сыйымсыз болып танылмайды.
20-бап. Нарық субъектісінің беделін түсіру
Нарық субъектісінің қызметіне байланысты көрінеу жалған, дәйексіз
мәліметтерді кез келген нысанда тарату нарық субъектісінің беделін түсіру болып
табылады.
21-бап. Көрінеу жалған, жосықсыз және дәйексіз жарнама
Жосықсыз, дәйексіз және көрінеу жалған жарнамалардың белгілері Қазақстан
Республикасының заңдарына сәйкес белгіленеді.
22-бап. Мәжбүрлі ассортиментпен тауар өткізу (сатып алу)
Сатушының (өнiм берушiнiң) немесе сатып алушының тауарды өткiзуі (сатып алуы)
кезiнде сатушының (өнім берушінің), тұтынушының құқығына қысым жасайтын және өзiнiң
мазмұны бойынша немесе iскерлiк айналым дәстүрiне сай мәмiленiң нысанасына қатысы
жоқ қосымша талаптарды немесе шарттарды белгiлеу жөнiндегi кез келген iс-әрекеттерi
мәжбүрлi ассортиментпен тауар өткiзу (сатып алу) болып табылады.
Ескерту. 22-бап жаңа редакцияда - ҚР 06.03.2013 N 81-V Заңымен (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
23-бап. Сатушыға (өнім берушіге) бойкот жасауға шақыру
Бәсекелестің тікелей өзі немесе делдал арқылы ұйымдастырған, сатып
алушылардың сатушымен (өнім берушімен) шарттық қатынастарды орнатудан немесе оның
тауарларын сатып алудан бас тартуға бағытталған іс-әрекеттері сатушыға (өнім
берушіге) немесе оның тауарына бойкот жасауға шақыру болып табылады.
24-бап. Сатып алушыны (өнім берушіні) кемсітуге шақыру
Сатып алушы (өнім беруші) бәсекелесінің тікелей өзі немесе делдал арқылы өнім
берушіні (сатып алушыны) шарт жасасудан бас тартуға немесе мәні бірдей шарттар
бойынша өзге де сатып алушыларға (өнім берушілерге) кемсітушілік шарттар қолдануға
мәжбүрлеуге бағытталған әрекеттері сатып алушыны (өнім берушіні) кемсітуге шақыру
болып табылады.
Ескерту. 24-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 05.05.2015 № 312-V Заңымен (алғашқы
ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа
енгізіледі).
25-бап. Бәсекелеспен шартты бұзуға шақыру
Нарық субъектісінің тікелей өзі немесе делдал арқылы материалдық сыйақы,
басқа да артықшылықтар беру немесе ұсыну не нарық субъектісінің қызметін жүзеге
асыруына негізсіз кедергі келтіру арқылы бәсекелеспен шартқа қатысушының - нарықтың
өзге субъектісінің шарттық міндеттемелерді орындамауына немесе тиісінше
орындамауына бағытталған іс-әрекеттері бәсекелеспен шартты бұзуға шақыру болып
табылады.
26-бап. Сатушының (өнім берушінің) қызметкерін сатып
алушылық
Сатып алушы бәсекелесінің тікелей өзі немесе делдал арқылы сатушы (өнім
беруші) қызметкерінің қызметтік міндеттерін орындамағаны немесе тиісінше
орындамағаны үшін мүліктік және мүліктік емес игіліктерді беруі, бұл сатып алушы
бәсекелесінің сатып алушы алдында белгілі бір артықшылықтар алуына және (немесе)
сатып алушының шығын шегуіне әкеп соқса немесе әкеп соғу мүмкін болса, сатушының
(өнім берушінің) қызметкерін сатып алушылық болып табылады.
27-бап. Сатып алушының қызметкерін сатып алушылық
Сатушы (өнім беруші) бәсекелесінің тікелей өзі немесе делдал арқылы сатып
алушы қызметкерінің қызметтік міндеттерін орындамағаны немесе тиісінше орындамағаны
үшін оған мүліктік және мүліктік емес игіліктерді беруі, бұл сатушы (өнім беруші)
бәсекелесінің сатушы (өнім беруші) алдында белгілі бір артықшылықтар алуына және
(немесе) сатушының (өнім берушінің) шығын шегуіне әкеп соқса немесе әкеп соғуы
мүмкін болса, қызметкерді сатып алушылық болып табылады.
28-бап. Коммерциялық құпия болып табылатын ақпаратты
құқыққа сыйымсыз пайдалану
Кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыру кезінде Қазақстан
Республикасының заңнамасына сәйкес коммерциялық құпия болып табылатын мәліметтерді
құқық иесінің рұқсатынсыз пайдалану коммерциялық құпия болып табылатын ақпаратты
құқыққа сыйымсыз пайдалану болып табылады.
3-БӨЛІМ. БӘСЕКЕЛЕСТІК САЛАСЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК РЕТТЕУ
4-тарау. Кәсіпкерлік қызметке мемлекеттік қатысу
29-бап. Мемлекеттің кәсіпкерлік қызметке қатысу
принциптері
1. Мемлекеттің кәсіпкерлік қызметке қатысу принциптері:
1) заңдылық;
2) негізділік;
3) шектеулілік;
4) жарысқа қатыспаушылық болып табылады.
30-бап. Мемлекеттің кәсіпкерлік қызметке қатысуы
Мемлекеттің кәсіпкерлік қызметке қатысуы:
1) мемлекеттік кәсіпорындар құру;
2) заңды тұлғалардың жарғылық капиталдарына тікелей немесе жанама қатысу
жолымен жүзеге асырылады.
Ескерту. 30-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 22.04.2015 № 308-V Заңымен (алғашқы
ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа
енгізіледі).
31-бап. Мемлекеттің кәсіпкерлік қызметке қатысуына
негіздер
1. Мемлекет мынадай:
1) мемлекеттің ұлттық қауіпсіздігін, қорғаныс қабілетін немесе қоғамның
мүдделерін қорғауды қамтамасыз етудің өзге мүмкіндігі болмаған;
2) мемлекеттік меншіктегі стратегиялық объектілер пайдаланылған және күтіп-
ұсталған;
3) мемлекеттік монополияға жатқызылған салалардағы қызмет жүзеге асырылған;
4) мемлекеттік саясаттың тиімділігін талдау және оны жетілдіру жөнінде
ұсыныстар тұжырымдау үшін құрылатын ұйымдар қызметті жүзеге асырған;
5) тиісті тауар нарығында ұқсас не өзара алмастырылатын тауарды өндіруді және
(немесе) өткізуді жүзеге асыратын жеке кәсіпкерлік субъектісі (субъектілері)
болмаған;
6) даму институттарын, қаржы ұйымдарын басқару жүйесін оңтайландыру және
экономиканы дамыту жөніндегі шаралар шеңберінде құрылған ұлттық басқарушы
холдингтің құрылған үлестес тұлғалары қызметті жүзеге асырған;
7) Қазақстан Республикасының заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің
жарлықтарында немесе Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулыларында тікелей
көзделген жағдайларда кәсіпкерлік қызметке қатысады.
Акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерiнiң) елу пайызынан астамы
мемлекетке тиесілі заңды тұлғалар және олармен үлестес тұлғалар жүзеге асыратын
қызмет түрлерінің тізбесін Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітеді.
2. Осы баптың 1-тармағы бірінші бөлігінің 1) – 5) тармақшаларында көзделген
жағдайларды қоспағанда, акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерiнiң) елу
пайызынан астамы мемлекетке тиесілі заңды тұлғалар және олармен үлестес тұлғалар
тауар нарығында жеке кәсіпкерлік субъектілері ұсынып қойған қызметті жүзеге
асыратын еншілес ұйымдарды құруға құқылы емес.
3. Өз қызметін Қазақстан Республикасының аумағында жүзеге асыратын
мемлекеттік кәсіпорындарды, акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерiнiң)
елу пайызынан астамы мемлекетке тиесілі заңды тұлғаларды және олармен үлестес
тұлғаларды құру монополияға қарсы органның келісімімен жүзеге асырылады.
«Жеке кәсіпкерлік туралы» Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген
критерийлерге сәйкес шағын кәсіпкерлік субъектілеріне жататын, акцияларының
(жарғылық капиталға қатысу үлестерiнiң) елу пайызынан астамы мемлекетке тиесілі
заңды тұлғаларды және олармен үлестес тұлғаларды құруға, сондай-ақ мемлекеттің
оларға қатысуына тыйым салынады.
Өз қызметін Қазақстан Республикасының аумағында жүзеге асыратын мемлекеттік
кәсіпорындар, акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерiнiң) елу пайызынан
астамы мемлекетке тиесілі заңды тұлғалар және олармен үлестес тұлғалар жүзеге
асыратын қызмет түрлері кеңейтілген және (немесе) өзгертілген кезде монополияға
қарсы органның келісімі қажет.
4. Өз қызметін Қазақстан Республикасының аумағында жүзеге асыратын,
акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерiнiң) жиырма бес пайызынан астамы
мемлекетке тиесілі заңды тұлғаларды және олармен үлестес тұлғаларды құру жобаның
өзін-өзі ақтау мерзімі ескеріле отырып, кейіннен мемлекеттің акциялары (жарғылық
капиталға қатысу үлестерi) сатыла отырып, жүзеге асырылады.
5. Осы баптың 3-тармағында көзделген жағдайда, өз қызметін Қазақстан
Республикасының аумағында жүзеге асыратын мемлекеттік кәсіпорынды, акцияларының
(жарғылық капиталға қатысу үлестерiнiң) елу пайызынан астамы мемлекетке тиесілі
заңды тұлғаны және олармен үлестес тұлғаларды құру туралы шешім қабылдайтын орган
монополияға қарсы органға негіздейтін материалдарды ұсына отырып, монополияға қарсы
орган белгілеген нысан бойынша мұндай құру туралы өтінішхат ұсынады.
Өтінішхат келiп түскен кезден бастап күнтiзбелiк алпыс күн iшiнде монополияға
қарсы орган:
1) өз қызметін Қазақстан Республикасының аумағында жүзеге асыратын
мемлекеттiк кәсiпорынды, акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерiнiң) елу
пайызынан астамы мемлекетке тиесiлi заңды тұлғаны және онымен үлестес тұлғаны құру
болжанатын тауар нарықтарын зерттеп-тексеруге;
2) осы тауар нарықтарындағы бәсекелестiктiң даму деңгейi туралы, оның iшiнде
мемлекеттiк кәсiпорынның, акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерiнiң) елу
пайызынан астамы мемлекетке тиесілі заңды тұлғаның және онымен үлестес тұлғаның осы
тауар нарығында болу мерзiмi туралы қорытынды дайындауға;
3) өтінішхатты ұсынған органға негізделген шешiм жiберуге міндетті.
6. Монополияға қарсы орган, егер мұндай құру бәсекелестікті шектеуге әкелетін
болса, өз қызметін Қазақстан Республикасының аумағында жүзеге асыратын мемлекеттік
кәсіпорынды, акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерiнiң) елу пайызынан
астамы мемлекетке тиесілі заңды тұлғаны және онымен үлестес тұлғаны құруға келісім
беруден бас тартады.
7. Өз қызметін Қазақстан Республикасының аумағында жүзеге асыратын
мемлекеттік кәсіпорындар, акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерiнің) елу
пайызынан астамы мемлекетке тиесілі заңды тұлғалар және олармен үлестес тұлғалар
монополияға қарсы органның келісімінсіз құрылған жағдайда, монополияға қарсы орган
көрсетілген әрекеттерге сот тәртібімен шағым жасайды.
8. Осы баптың 3, 4, 5, 6 және 7-тармақтарының талаптары осы баптың 1-тармағы
бірінші бөлігінің 5) және 6) тармақшаларында көзделген жағдайларға ғана
қолданылады.
Ескерту. 31-бап жаңа редакцияда - ҚР 22.04.2015 № 308-V Заңымен (алғашқы
ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа
енгізіледі).
32-бап. Мемлекеттік монополия
1. Мемлекет тауарларды бәсекелес нарықта өткізу конституциялық құрылыстың,
ұлттық қауіпсіздіктің, қоғамдық тәртіпті, адамның құқықтары мен бостандықтарын
қорғаудың, халықтың денсаулығын сақтаудың жай-күйіне теріс ықпал етуі мүмкін қызмет
салаларында тауарды өндіруге және (немесе) сатуға, сатып алуға немесе оларды
пайдалануға мемлекеттің айрықша құқығын Заңмен бекіту жолымен бәсекелестікті
шектеуге құқылы.
2. Айрықша құқықты іске асыру мемлекеттік монополия субъектісін құру жолымен
жүзеге асырылады. Қазақстан Республикасы Үкіметі не Қазақстан Республикасы
Үкіметінің шешімі бойынша облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың,
астананың жергілікті атқарушы органдары құрған мемлекеттік кәсіпорын ғана
мемлекеттік монополия субъектісі бола алады.
2-1. Мемлекеттiк монополия субъектiсi өндiретiн және өткiзетiн тауарларға
баға белгiлеу қағидаларын монаполияға қарсы орган бекітеді.
3. Мемлекеттік монополия субъектісіне:
1) тауарларды өндірумен технологиялық тұрғыдан байланысты қызметті
қоспағанда, мемлекеттік монополия саласына жатпайтын тауарлар өндіруге;
2) заңды тұлғалардың акцияларын (жарғылық капиталға қатысу үлестерін)
иеленуге, сондай-ақ олардың қызметіне өзгеше түрде қатысуға;
3) мемлекеттік монополияға байланысты құқықтарды басқаға қайтадан беруге;
4) өздері өндіретін немесе өткізетін тауарларға уәкілетті орган белгілеген
бағалардан ерекшеленетiн баға белгiлеуге тыйым салынады.
Дүлей зілзала, эпидемия, эпизоотия кезінде, сондай-ақ негізгі қызметін одан
әрі жалғастыруға кедергі келтіретін шектеулер болған кезде мемлекеттік монополия
субъектісіне Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі бойынша негізгі қызметін
қайтадан жүргізгенге дейін технологиялық тұрғыдан негізгі қызметіне жақын өзге де
қызмет түрлерін жүзеге асыруға құқық беріледі.
4. Мемлекеттік монополия субъектілерінің қызметін мемлекеттік реттеу
Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жүзеге асырылады.
4-1. Мемлекеттiк монополия субъектiлерiнiң осы баптың 3-тармағында
белгiленген шектеулердi сақтауын бақылауды монополияға қарсы орган осы Заңға сәйкес
жүзеге асырады.
5. Мемлекеттік монополияны енгізген кезде мынадай талаптар сақталады:
1) нарық субъектілері осы шешім туралы ол қолданысқа енгізілгенге дейін
кемінде алты ай бұрын хабардар етілуге тиіс;
2) мемлекеттік монополия күшіне енгізілгеннен кейін осы тауарды алты ай
мерзім бойы өндірумен, сатумен айналысқан немесе пайдаланған нарық субъектілері,
орындалу мерзімі жоғарыда көрсетілген мерзімнен асатын мәмілелер жасауды
қоспағанда, осы тауарды өткізуді жүзеге асыруға құқылы;
3) нарық субъектілеріне мемлекеттік монополия енгізу салдарынан келтірілген
залалдар Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасына сәйкес өтеледі.
6. Осы баптың ережелері бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорының қызметіне
қолданылмайды.
Ескерту. 32-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.07.15 N 461-IV (2012.01.30
бастап қолданысқа енгізіледі); 2012.07.10 № 34-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен
бастап қолданысқа енгізіледі); 06.03.2013 N 81-V (алғашқы ресми жарияланғанынан
кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi), 21.06.2013 N 106-V
(алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа
енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн
күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 05.05.2015 № 312-V (алғашқы
ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі)
Заңдарымен.
5-тарау. Мемлекеттік органдардың, жергілікті атқарушы органдардың
бәсекелестiкке қарсы әрекеттері, келiсiмдерi
Ескерту. 5-тараудың тақырыбына өзгерістер енгізілді - ҚР 06.03.2013 N 81-V
(алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа
енгiзiледi); 05.05.2015 № 312-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін
күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
33-бап. Мемлекеттік органдардың, жергілікті атқарушы
органдардың бәсекелестiкке қарсы әрекеттері,
келiсiмдерi
Ескерту. 33-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді - ҚР 05.05.2015 № 312-V
Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң
қолданысқа енгізіледі).
1. Мемлекеттік органдардың, жергілікті атқарушы органдардың бәсекелестiктi
шектеуге немесе жоюға немесе тұтынушылардың заңды құқықтарына қысым жасауға әкеп
соққан немесе әкеп соғуы мүмкiн актiлер не шешiмдер қабылдаудан көрiнетiн
бәсекелестiкке қарсы әрекеттеріне конституциялық құрылысты қорғау, қоғамдық
тәртіпті, адамның құқықтары мен бостандықтарын, халықтың денсаулығы мен имандылығын
қорғау мақсатында Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларды
қоспағанда, Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен тыйым
салынады және олар толықтай немесе iшiнара жарамсыз деп танылады.
2. Мемлекеттік органдардың, жергілікті атқарушы органдардың бәсекелестiкке
қарсы әрекеттері болып, оның ішінде мыналар танылады:
1) қызметтiң қандай да бiр саласында нарық субъектiсiн құруға қатысты
шектеулер енгiзу;
2) нарық субъектiсiнiң қызметiн жүзеге асыруына негiзсiз кедергi келтiру;
3) тауарлардың еркiн қозғалысына қатысты тыйым салуларды белгiлеу немесе
шектеулер, нарық субъектiлерiнiң тауарларды өткiзу құқықтарына өзге де шектеулер
енгiзу;
4) нарық субъектiсiне сатып алушылардың белгiлi бiр санаты үшiн тауарларды
бiрiншi кезекте беру не белгiлi бiр сатушылардан (өнiм берушiлерден) тауарларды
бiрiншi кезекте сатып алу туралы немесе басымдықты тәртiппен шарттар жасасу туралы
нұсқаулар беру;
5) тауарларды сатып алушылар үшін олардың осындай тауарлар ұсынатын нарық
субъектiлерiн таңдауына шектеулер белгiлеу;
6) бағаларды көтеруге, төмендетуге немесе ұстап тұруға бағытталған iс-
әрекеттер;
7) тауар нарығын аумақтық қағидат, тауарлардың сатылу немесе сатып алыну
көлемi, өткiзiлетiн тауарлардың ассортиментi бойынша не сатушылардың (өнiм
берушiлердiң) немесе сатып алушылардың құрамы бойынша бөлуге бағытталған iс-
әрекеттер;
8) нарық субъектiлерiнiң тауар нарығына кiруiн, одан шығуын шектеу немесе
оларды тауар нарығынан ығыстырып шығару;
9) нарықтың жекелеген субъектiлерiне оларды бәсекелестерге қатысты
артықшылықты жағдайға қоятын жеңiлдiктер немесе басқа да басымдықтар беру немесе
бәсекелестермен салыстырғанда қызметте қолайсыз немесе кемсiтушілік жағдайлар
жасау;
10) нарық субъектiлерiн шарттарды басымдықты тәртiппен жасасуға, тауарларды
тұтынушылардың белгiлi бiр тобына бiрiншi кезекте беруге не тауарларды белгiлi бiр
сатушылардан (өнiм берушiлерден) бiрiншi кезекте сатып алуға тiкелей немесе жанама
мәжбүрлеу.
3. Конституциялық құрылысты қорғау, қоғамдық тәртіпті, адамның құқықтары мен
бостандықтарын, халықтың денсаулығы мен имандылығын қорғау мақсатында Қазақстан
Республикасының заңдарында, сондай-ақ, Қазақстан Республикасы ратификациялаған
халықаралық шарттарда көзделген жағдайларды қоспағанда, мемлекеттік органдар,
жергілікті атқарушы органдар, жергiлiктi өзiн-өзi басқару органдары арасындағы
немесе олар мен нарық субъектiлерi арасындағы келiсiмдерге, егер мұндай келiсiмдер
бәсекелестiктi болғызбауға, шектеуге немесе жоюға әкеп соғатын немесе әкеп соғуы
мүмкiн болса, тыйым салынады.
Ескерту. 33-бап жаңа редакцияда - ҚР 06.03.2013 N 81-V Заңымен (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
өзгерістер енгізілді - ҚР 05.05.2015 № 312-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен
кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.05.2015 № 312-V
(алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа
енгізіледі) Заңдарымен.
34-бап. Мемлекеттік көмек
Ескерту. 34-бап алып тасталды - ҚР 06.03.2013 N 81-V Заңымен (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
35-бап. Мемлекеттік көмек берудің тәртібі
Ескерту. 35-бап алып тасталды - ҚР 06.03.2013 N 81-V Заңымен (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
36-бап. Осы Заңның мемлекеттік көмек беру және оны
пайдалану жөніндегі талаптарын бұзудың салдарлары
Ескерту. 36-бап алып тасталды - ҚР 06.03.2013 N 81-V Заңымен (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
6-тарау. Монополияға қарсы орган Ескерту. 6-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен
(алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа
енгiзiледi).
37-бап. Монополияға қарсы органның жүйесі
1. Монополияға қарсы органның біртұтас жүйесін орталық мемлекеттік орган және
оған бағынысты аумақтық органдар құрайды.
2. Аумақтық органдар өзінің қызметін Қазақстан Республикасының заңнамасында
және орталық мемлекеттік орган бекіткен ережелерде белгіленген өкілеттіктер шегінде
жүзеге асырады.
38-бап. Монополияға қарсы органның міндеттері
Монополияға қарсы органның міндеттері:
1) адал бәсекелестікті дамытуға жәрдемдесу;
2) Қазақстан Республикасының монополияға қарсы заңнамасын құқықтық
бұзушылықтардың алдын алу, анықтау және тергеу, жолын кесу;
3) экономикалық шоғырлануға бақылау жасау;
4) бәсекелестікті шектейтін нарық субъектілерін монополиясыздандыру болып
табылады.
39-бап. Монополияға қарсы органның құзыреті
Монополияға қарсы орган:
1) бәсекелестiктi қорғау және монополистiк қызметтi шектеу саласындағы
мемлекеттiк саясатты iске асырады;
1-1) бәсекелестікті қорғау және монополиялық қызметті шектеу саласындағы
мемлекеттік саясатты қалыптастыру бойынша ұсыныстар әзірлейді;
2) бәсекелестікті қорғау және монополистік қызметті шектеу саласындағы
мемлекеттік органдар мен өзге де ұйымдарды салааралық үйлестіруді жүзеге асырады;
3) монополияға қарсы орган құзыретінің мәселелері бойынша халықаралық
ынтымақтастықты жүзеге асырады;
4) Қазақстан Республикасының монополияға қарсы заңнамасының сақталуына
мемлекеттік бақылауды жүзеге асырады;
5) мемлекеттік органдардың, жергілікті атқарушы органдардың бәсекелестікті
шектеуге және (немесе) жоюға бағытталған актілерінің, әрекеттерінің
(әрекетсіздігінің) жолын кеседі;
6) экономикалық шоғырлануға бақылауды жүзеге асырады;
7) Қазақстан Республикасының табиғи монополиялар және реттелетін нарықтар
туралы заңнамасында көзделген бұзушылықтарды қоспағанда, тиісті тауар нарығында
үстем немесе монополиялық жағдайды теріс пайдаланудың алдын алады және оны жояды;
8) нарық субъектілерінің бәсекелестікке қарсы келісімдерін және келісілген
іс-әрекеттерін, жосықсыз бәсекелестікті болдырмайды және олардың жолын кеседі;
9) нарық субъектiлерiн тiзiлiмге енгiзу және одан шығару қағидаларын
әзiрлейді және бекітеді;
10) бәсекелестікті дамыту, монополистік қызметті шектеу және тауар
нарықтарының жұмыс істеуі салаларында нормативтік құқықтық актілерді әзірлейді және
келіседі;
10-1) Қазақстан Республикасының монополияға қарсы заңнамасының нормаларын
қолдану туралы ақпаратты таратуды және адал бәсекелестікті насихаттауды жүзеге
асырады;
11) тауар нарықтарындағы бәсекелес ортаның жай-күйін талдауды және бағалауды
жүзеге асырады;
12) тиісті тауар нарығында үстем немесе монополиялық жағдайға ие нарық
субъектілерінің қызметін талдауды және оның мониторингін жүзеге асырады;
13) тізілімді қалыптастыруды және жүргізуді жүзеге асырады;
14) тауарлардың өзара алмастырылу, оларды сатып алуға қолжетімділік
критерийлерін, сондай-ақ тауар нарығының шекараларын айқындай отырып, тауар
нарығындағы бәсекелес ортаның жай-күйіне талдау және бағалау жүргізу әдістемелерін,
қаржы ұйымдарына қатысты – Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкімен келісу
бойынша бекітеді;
15) тауарларын реттелетін нарықтарда өткізетін нарық субъектілерін
қоспағанда, үстем немесе монополиялық жағдайға ие нарық субъектісі белгілеген
монополиялық жоғары (төмен), монопсониялық төмен бағаларды айқындайды;
16) монополиялық жоғары (төмен) және монопсониялық төмен бағаларды анықтау
жөніндегі әдістемені бекітеді;
17) нарық субъектілері, мемлекеттік органдардың, жергілікті атқарушы
органдардың Қазақстан Республикасының монополияға қарсы заңнамасын бұзушылық
фактілері бойынша осы Заңда белгіленген тәртіппен тергеп-тексеру жүргізеді;
18) Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен мемлекеттік
органдардан, оның ішінде мемлекеттік статистика саласындағы уәкілетті органнан,
мемлекеттік кіріс органдарынан, нарық субъектілерінен, сондай-ақ лауазымды және
өзге де жеке және заңды тұлғалардан осы Заңда көзделген өкілеттіктерін жүзеге асыру
үшін қажетті ақпаратты, оның ішінде коммерциялық және өзге де заңмен қорғалатын
құпияны құрайтын мәліметтерді сұратады және алады;
19) нарық субъектілеріне нұсқамалар, оның ішінде:
осы Заңды бұзушылықтарды және олардың салдарларын жою;
бастапқы жағдайды қалпына келтіру;
осы Заңға қайшы келетін шарттарды бұзу немесе өзгерту;
егер белгілі бір сатушылармен (өнім берушілермен) не сатып алушылармен шарт
жасасудан негізсіз бас тарту не жалтару бұзушылық болып табылса, нарықтың өзге
субъектісімен шарт жасасу туралы орындалуға міндетті нұсқамалар шығарады;
20) мемлекеттік органдарға, жергілікті атқарушы органдарға өздері қабылдаған
актілердің күшін жою немесе оларды өзгерту туралы, бұзушылықтарды тоқтату, сондай-
ақ өздері жасаған осы Заңға қайшы келетін келісімдерді бұзу немесе өзгерту туралы
орындалуға міндетті нұсқамалар енгізеді;
21) Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық
туралы кодексінде белгіленген тәртіппен әкімшілік құқық бұзушылық туралы істерді
қарайды және әкімшілік жазаларды қолданады;
21-1) мемлекеттік құпияларды және заңмен қорғалатын өзге де құпияны қамтитын
ақпаратты қоспағанда, өзінің интернет-ресурсында тауар нарықтарындағы
бәсекелестіктің жай-күйіне талдауды жариялайды;
22) алынып тасталды - ҚР 13.01.2014 N 159-V Заңымен (алғашқы ресми
жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
23) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған
күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
24) Қазақстан Республикасының монополияға қарсы заңнамасының бұзылуына
байланысты қылмыстық құқық бұзушылықтар белгілері бойынша істің сотқа дейінгі
тергеп-тексеруін жүргізу үшін құқық қорғау органдарына материалдар жібереді;
24-1) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен құқық
қорғау органдарына жедел-іздестіру іс-шараларын жүргізу туралы жүгінеді;
25) алынып тасталды - ҚР 13.01.2014 N 159-V Заңымен (алғашқы ресми
жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
26) жекелеген тауар нарықтарындағы бәсекелестіктің жай-күйі және монополистік
қызметті шектеу жөнінде қолданылатын шаралар туралы жылдық есепті жыл сайын
Қазақстан Республикасы Президентінің Әкімшілігіне және Қазақстан Республикасының
Үкіметіне 1 маусымнан кешіктірмей жібереді;
26-1) жүргiзілетiн бәсекелестiк саясаттың ақпараттық ашықтығын қамтамасыз
етедi, оның ішінде тоқсан сайын, есепті айдан кейінгі айдың он бесінен кешіктірмей,
бұқаралық ақпарат құралдарында және монополияға қарсы органның интернет-ресурсында
монополияға қарсы органның қызметi туралы мәлiметтердi орналастырады;
26-2) мемлекеттік монополия субъектісі өндіретін және өткізетін тауарларға
бағаның сараптамасын жүргізеді;
26-3) нарық субъектісінің, мемлекеттік органның, жергілікті атқарушы органның
лауазымды адамына Қазақстан Республикасының монополияға қарсы заңнамасын бұзуға
әкеп соғуы мүмкін әрекетті (әрекеттерді) жасауға жол бермеу туралы жазбаша нысанда
алдын ала ескерту жібереді;
26-4) бағаларды мемлекеттік реттеу қолданылатын, реттелетін нарық
субъектілері тауарларының (жұмыстарының, көрсетілетін қызметтерінің) тізбесін
бекітеді;
27) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан
Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде
көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.
Ескерту. 39-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2010.03.19 № 258-IV, 2011.07.05 N
452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі); 2012.07.05 N 30-V (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
06.03.2013 N 81-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң
қолданысқа енгiзiледi); 13.01.2014 N 159-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін
күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы
ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа
енгiзiледi); 07.11.2014 № 248-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн
күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 03.07.2014 № 227-V (01.01.2015
бастап қолданысқа енгізіледі); 22.04.2015 № 308-V (алғашқы ресми жарияланған
күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.05.2015 №
312-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң
қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
40-бап. Монополияға қарсы органның басқармасы
Ескерту. 40-бап алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми
жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
40-1-бап. Тiзiлiмдi қалыптастыру және жүргiзу
1. Тiзiлiмдi бекiту және оған өзгерiстер енгiзу монополияға қарсы органның
шешiмi бойынша жүзеге асырылады.
2. Тiзiлiм монополияға қарсы орган белгiлеген нысан бойынша бекiтiледi.
3. Монополияға қарсы орган нарық субъектiлерiн тiзiлiмге енгiзу (одан шығару)
туралы шешiм қабылдаған жағдайда, осы нарықта үстем немесе монополиялық жағдайға ие
нарық субъектiсiне монополияға қарсы орган нарық субъектiлерiн тiзiлiмге енгiзу
(одан шығару) туралы шешiм қабылдаған кезден бастап он жұмыс күнi iшiнде тiзiлiмнен
үзінді көшiрме жiберіледi.
4. Тұлғалар тобы тiзiлiмге бiртұтас нарық субъектiсi ретiнде енгiзiледi және
бұл ретте тұлғалар тобына кiретiн, тиiстi тауар нарығындағы қызметті жүзеге
асыратын барлық жеке және (немесе) заңды тұлғалар көрсетiледi.
5. Нарық субъектiлерiн тiзiлiмге енгiзу және одан шығару монополияға қарсы
орган бекіткен қағидаларға сәйкес жүзеге асырылады.
Ескерту. 6-тарау 40-1-баппен толықтырылды - ҚР 06.03.2013 N 81-V Заңымен
(алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа
енгiзiледi); өзгеріс енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған
күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.
41-бап. Монополияға қарсы орган басқармасының өкілеттігі
Ескерту. 41-бап алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми
жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
42-бап. Монополияға қарсы орган қызметкерлерінің
құқықтары
Монополияға қарсы орган қызметкерлерінің қызметтік міндеттерін атқарған
кезде, оның ішінде Қазақстан Республикасының монополияға қарсы заңнамасының бұзылуы
туралы өтініштерді қараған, монополияға қарсы заңнаманың бұзылуы туралы істерді
тергеп-тексерген, экономикалық шоғырлануға бақылауды жүзеге асырған және
бәсекелестік деңгейінің жай-күйін айқындаған кезде, өздеріне жүктелген
өкілеттіктерге сәйкес қызметтік куәліктерін және монополияға қарсы органның
Қазақстан Республикасының монополияға қарсы заңнамасының сақталуын тергеп-тексеру
жүргізу туралы шешімін көрсеткен кезде:
1) Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын сақтай отырып, мемлекеттік
органдар мен нарық субъектілерінің үй-жайлары мен аумақтарына кедергісіз кіруге;
2) монополияға қарсы орган белгілеген, бес жұмыс күнінен кем болмайтын
мерзімде мемлекеттік органдардан, жергілікті атқарушы органдардан, нарық
субъектілерінен, лауазымды адамдардан және өзге де жеке және заңды тұлғалардан
жазбаша ақпарат, сондай-ақ Қазақстан Республикасының монополияға қарсы заңнамасының
жол берілген бұзушылық фактілері бойынша жазбаша және (немесе) ауызша
түсініктемелер сұратуға және алуға құқығы бар.
Ескерту. 42-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми
жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
05.05.2015 № 312-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн
өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
43-бап. Монополияға қарсы орган қызметкерлерінің
коммерциялық, қызметтік және заңмен қорғалатын
өзге де құпияларды сақтау жөніндегі міндеті
1. Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жағдайларды қоспағанда,
монополияға қарсы орган өзінің өкілеттіктерін жүзеге асыру кезінде алған
коммерциялық, қызметтік, заңмен қорғалатын өзге де құпиялар болып табылатын ақпарат
жария етілуге жатпайды.
2. Монополияға қарсы органның қызметкерлері коммерциялық, қызметтік, заңмен
қорғалатын өзге де құпиялар болып табылатын ақпаратты жария еткені үшін Қазақстан
Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен жауаптылықта болады.
3. Монополияға қарсы органның не оның лауазымды адамдарының коммерциялық,
қызметтік, заңмен қорғалатын өзге де құпиялар болып табылатын ақпараттарды жария
етуі нәтижесінде жеке немесе заңды тұлғаға келтірілген зиян Қазақстан
Республикасының азаматтық заңнамасына сәйкес өтелуге жатады.
43-1-бап. Мемлекеттік әлеуметтік-экономикалық саясаттың
негізгі бағыттарын әзірлеуді салааралық және
өңіраралық үйлестіруді жүзеге асыратын
мемлекеттік органның құзыреті
Ескерту. 43-1-бап алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы
ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа
енгiзiледi).
7-тарау. Монополияға қарсы органның Қазақстан Республикасының құқық
қорғау органдарымен және басқа мемлекеттердің монополияға қарсы
органдарымен өзара iс-қимылы Ескерту. 7-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен
(алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа
енгiзiледi).
44-бап. Монополияға қарсы және реттеуші органдардың
өзара іс-қимылы
Ескерту. 44-бап алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми
жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
44-1-бап. Монополияға қарсы органның басқа мемлекеттердiң
монополияға қарсы органдарымен өзара iс-қимылы
1. Бiрыңғай экономикалық кеңiстiк шеңберiнде Кеден одағы елдерiнiң
монополияға қарсы органдары өзара іс-қимылды, оның ішінде хабарламалар, ақпарат
беру туралы сұраулар жіберу, консультациялар жүргiзу, тергеулер жөнiнде хабардар
ету жолымен жүзеге асырады.
2. Монополияға қарсы орган халықаралық ұйымдарға қатысу шеңберінде өзге
мемлекеттердің монополияға қарсы органдарына сұрау салулар жіберуге және сұрау
салулар бойынша ақпарат беруге құқылы.
Ескерту. 7-тарау 44-1-баппен толықтырылды - ҚР 06.03.2013 N 81-V Заңымен
(алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа
енгiзiледi).
45-бап. Монополияға қарсы және құқық қорғау органдарының
өзара іс-қимылы
1. Монополияға қарсы орган өз өкілеттігі шегінде Қазақстан Республикасының
құқық қорғау органдарымен мынадай нысандарда өзара іс-қимылды жүзеге асырады:
1) құқық қорғау органдарына монополияға қарсы құқық бұзушылықтардың
анықталған фактілері туралы хабарлайды;
2) тауар нарықтарындағы бәсекелестіктің жай-күйі туралы талдамалы ақпарат
пен мониторинг деректерін береді;
3) құқық қорғау органдарының сауал салуы бойынша өз құзыреті шегінде
зерттеулер, сараптамалар жүргізеді және Қазақстан Республикасының монополияға қарсы
заңнамасының мәселелері бойынша қорытындылар береді;
4) құқық қорғау органдарының, олардың аумақтық бөлімшелерінің қаулылары мен
сауал салуы бойынша өз қызметкерлерін Қазақстан Республикасының монополияға қарсы
заңнамасының бұзылуын тергеу жөніндегі іс жүргізу әрекеттері мен іс-шараларына
қатысуы үшін сарапшылар ретінде жібереді.
2. Қазақстан Республикасының құқық қорғау органдары өз өкілеттігі шегінде
монополияға қарсы органмен мынадай нысандарда өзара іс-қимылды жүзеге асырады:
1) монополияға қарсы органға Қазақстан Республикасының монополияға қарсы
заңнамасы саласында анықталған құқық бұзушылықтар туралы хабарлайды;
2) монополияға қарсы органның және оның аумақтық органдарының сауал салуы
мен өтініштері бойынша:
Қазақстан Республикасының монополияға қарсы заңнамасының бұзылуын тергеу
жөніндегі бірлескен іс-шараларды жүргізуге, сондай-ақ монополияға қарсы орган
қызметкерлерінің қызметтік міндеттерін орындауына кедергі келтіретін құқыққа қайшы
іс-әрекеттердің жолын кесу үшін қызметкерлерін жібереді;
Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексінде
көзделген тәртіппен монополияға қарсы органның жазбаша сауал салуына сәйкес
Қазақстан Республикасының монополияға қарсы заңнамасын бұзушылардың тұрған жерін
анықтау және оларды әкімшілік жауапкершілікке тарту үшін монополияға қарсы органға
жеткізу жөнінде шаралар қолданады;
Қазақстан Республикасының қылмыстық іс жүргізу заңнамасында көзделген
тәртіппен монополияға қарсы орган табыс ететін қылмыстық жаза қолданылатын
белгілері бар бәсекелестікке қарсы іс-әрекеттердің материалдары бойынша қылмыстық
іс қозғау туралы шешім қабылдайды, ол туралы монополияға қарсы органға хабарлайды;
монополияға қарсы органға Қазақстан Республикасының монополияға қарсы
заңнамасын бұзушылықтың дәлелдемелерін табуға және бекітуге практикалық көмек
көрсетеді.
4-БӨЛІМ. БӘСЕКЕЛЕСТІКТІ ҚОРҒАУ
8-тарау. Қазақстан Республикасының монополияға қарсы
заңнамасын бұзушылықтардың алдын алу
46-бап. Қазақстан Республикасының монополияға қарсы
заңнамасын бұзушылықтардың алдын алу
Қазақстан Республикасының монополияға қарсы заңнамасын бұзушылықтардың
алдын алу мақсатында монополияға қарсы орган:
1) тауар нарықтарындағы бәсекелестіктің жай-күйіне талдау;
2) экономикалық шоғырлануға бақылау;
3) үстем немесе монополиялық жағдайға ие нарық субъектілерінің
қызметтеріне мониторинг жүргізеді.
47-бап. Тауар нарықтарындағы бәсекелестіктің жай-күйін
талдау
1. Тауар нарықтарына талдау жүргізудің мақсаты бәсекелестікті қорғау мен
дамытуға, монополистік қызметтің алдын алуға, шектеуге және жолын кесуге
бағытталған шаралар кешенін әзірлеу үшін бәсекелестік деңгейін айқындау, үстем
немесе монополиялық жағдайға ие нарық субъектілерін анықтау болып табылады.
2. Тауар нарығын талдау статистикалық ақпарат және (немесе) мемлекеттік
органдар, нарық субъектілері және олардың бірлестіктері ұсынатын есептіліктің өзге
де нысандары негізінде, сондай-ақ осы баптың 10-тармағына сәйкес ұсынылатын ақпарат
негізінде жүргізіледі.
2-1. Монополияға қарсы орган жыл сайын тауар нарықтарындағы бәсекелестіктің
жай-күйіне талдау жүргізеді, оның қорытындылары бойынша Қазақстан Республикасының
Үкіметіне мемлекеттік кәсіпорындардың, акцияларының (жарғылық капиталға қатысу
үлестерiнiң) мемлекетке тиесілі пайыздарын көрсете отырып, акцияларының (жарғылық
капиталға қатысу үлестерiнiң) елу пайызынан астамы мемлекетке тиесiлi заңды
тұлғалардың, сондай-ақ бәсекелес ортаға беруге жататын қызмет түрлерінің тізбесін
жібереді.
3. Тауар нарығының шекаралары, егер тауарды немесе өзара алмастырылатын
тауарды осы аумақтың шегінен тыс жерлерден сатып алу экономикалық, технологиялық
және басқа себептер бойынша орынсыз болса, тұтынушының оларды сатып алатын аумағын
айқындайды.
4. Тауар нарықтарының шекаралары тауарларды сатып алудың қолжетімділігі
ескеріле отырып, мынадай:
1) осы аумақта тауар сатып алу мүмкіндігінің;
2) көлік шығындарының тауар құнына қатысты алғанда негізділігі мен өзін-өзі
ақтайтындығының;
3) тауарды тасымалдау кезінде оның сапасы, сенімділігі мен басқа да
тұтынушылық қасиеттері сақталуының;
4) тауарларды сатып алуға-сатуға, әкелуге және әкетуге шектеулер (тыйым
салу) болмауының;
5) өз шегінде тауарлардың сатылуы, берілуі жүзеге асырылатын аумақта
бәсекелестікке тең жағдайлар болуының критерийлері бойынша айқындалады.
5. Тиісті тауар нарықтарының шекараларын айқындауды монополияға қарсы орган:
1) тауарлар нарықтарына талдау жасау кезінде;
2) тізілімді қалыптастыру және жүргізу кезінде;
3) жеке тұлғаның, нарық субъектісінің және (немесе) заңды тұлғалар
бірлестіктерінің, сондай-ақ мемлекеттік органның дәлелді өтініші болған жағдайда;
4) Қазақстан Республикасының монополияға қарсы заңнамасын бұзу фактілері
анықталған кезде жүзеге асырады.
6. Тауар нарығының көлемі тауардың немесе өзара алмастырылатын тауарлардың
әкеліну және әкетілу көлемдері ескеріле отырып, нарық субъектілерінің тауарды
немесе өзара алмастырылатын тауарларды нарықтың шекаралары шегінде өткізуінің
заттай көрсеткіштердегі немесе құн көрсеткіштеріндегі сомасы ретінде айқындалады.
Нарық субъектісі өз өнімінің бір бөлігін өз мұқтажына пайдаланған жағдайда,
өткізу көлеміне тауар нарығындағы өткізу көлемі ғана қосылады.
7. Нарық субъектісінің тиісті тауар нарығындағы үлесі нарық субъектісінің
тауарды немесе өзара алмастырылатын тауарларды нарықтың географиялық шекаралары
шегінде өткізу көлемінің тиісті тауар нарығының жалпы көлеміне қатынасы ретінде
айқындалады.
8. Нарық субъектілерінің үлесін айқындау өнім беру көлемінің үлесі өнім
берудің жалпы көлемінде сексен бес проценттен асатын субъектілердің ақпараты болған
кезде мүмкін болады.
9. Алып тасталды - ҚР 05.05.2015 № 312-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен
кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
10. Нарық субъектілері, олардың бірлестіктері мен басшылары, мемлекеттік
органдар, жергілікті атқарушы органдар, оның ішінде мемлекеттік статистика
саласындағы уәкілетті орган, мемлекеттік кіріс органдары, олардың лауазымды
адамдары монополияға қарсы органның осы Заңда көзделген өкілеттіктерді жүзеге
асыруы үшін қажетті анық құжаттарды, жазбаша және ауызша түсініктемелерді және өзге
де ақпаратты, оның ішінде коммерциялық құпияны құрайтын ақпаратты монополияға қарсы
орган белгілеген, бес жұмыс күнінен кем болмайтын мерзімде монополияға қарсы
органның талап етуі бойынша беруге міндетті.
Ескерту. 47-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2010.03.19 № 258-IV; 2012.07.05
N 30-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа
енгізіледі); 06.03.2013 N 81-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он
күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен; 03.07.2013 № 121-V (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі)
Конституциялық заңымен; 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн
күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 07.11.2014 № 248-V (алғашқы
ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа
енгiзiледi); 22.04.2015 № 308-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін
күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.05.2015 № 312-V (алғашқы
ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі)
Заңдарымен.
48-бап. Үстем немесе монополиялық жағдайға ие нарық
субъектілері қызметінің мониторингі
1. Тиісті тауар нарығында үстем немесе монополиялық жағдайға ие нарық
субъектілерінің қызметі мониторингінің мақсаты, Қазақстан Республикасының табиғи
монополиялар және реттелетін нарықтар туралы заңнамасында көзделген бұзушылықтарды
қоспағанда, үстем немесе монополиялық жағдайды теріс пайдаланумен байланысты
бұзушылықтарды анықтау және олардың жолын кесу болып табылады.
2. Тізілімге енгізілген нарық субъектілері монополияға қарсы органға:
1) Қазақстан Республикасының аудиторлық қызмет туралы заңнамасына сәйкес жыл
сайынғы мiндеттi аудитке жататын нарық субъектілері үшін жыл қорытындылары бойынша
аудиттелген қаржылық есептілікті – келесі жылдың 31 тамызына дейінгі мерзімде;
2) өзінің дауыс беретін акцияларының (қатысу үлестерінің, пайларының) он
және одан да көп процентін сату немесе сенімгерлік басқаруға беру туралы тоқсан
сайынғы ақпаратты - есепті кезеңнен кейінгі айдың 15-іне дейінгі мерзімде;
3) өнімнің монополиялық түрлері бойынша өндіру мен өткізу көлемдері,
өткізілетін монополиялық тауарлардың босатылу бағалары мен табыстылық деңгейі
туралы, монополияға қарсы орган белгілейтін нысан бойынша тоқсан сайынғы ақпаратты
есепті кезеңнен кейінгі айдың 15-іне дейінгі мерзімде беруге міндетті.
Ескерту. 48-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 05.05.2015 № 312-V Заңымен (алғашқы
ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа
енгізіледі).
48-1-бап. Қазақстан Республикасының монополияға қарсы
заңнамасын бұзуға жол бермеу туралы алдын ала
ескерту
1. Қазақстан Республикасының монополияға қарсы заңнамасының бұзылуын алдын
алу мақсатында монополияға қарсы орган нарық субъектісінің, мемлекеттік органның,
жергілікті атқарушы органның лауазымды адамына Қазақстан Республикасының
монополияға қарсы заңнамасының бұзылуына әкеп соғуы мүмкін әрекеттерді жасауға жол
бермеу туралы жазбаша нысанда алдын ала ескерту жібереді.
2. Нарық субъектісінің, мемлекеттік органның, жергілікті атқарушы органның
лауазымды адамының тауар нарығындағы жоспарланып отырған әрекет туралы жария
өтініші, егер мұндай әрекет Қазақстан Республикасының монополияға қарсы заңнамасын
бұзуға әкеп соғуы мүмкін болса және бұл ретте тергеп-тексеру жүргізу үшін негіздер
болмаса, алдын ала ескерту жіберу үшін негіз болып табылады.
3. Алдын ала ескертуді жіберу туралы шешімді монополияға қарсы органның
басшысы монополияға қарсы органға нарық субъектісінің, мемлекеттік органның,
жергілікті атқарушы органның лауазымды адамының тауар нарығындағы жоспарланып
отырған әрекет туралы жария өтініші жөнінде белгілі болған күннен бастап он жұмыс
күнінен кешіктірілмейтін мерзімде қабылдайды.
4. Алдын ала ескертуде:
1) алдын ала ескертуді жіберу үшін негіздердің бар екендігі туралы түйіндер;
2) Қазақстан Республикасының монополияға қарсы заңнамасының бұзылуы мүмкін
нормалары қамтылуға тиіс.
Ескерту. 8-тарау 48-1-баппен толықтырылды - ҚР 05.05.2015 № 312-V Заңымен
(алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа
енгізіледі).
49-бап. Экономикалық шоғырлануға мемлекеттік бақылау
1. Үстем немесе монополиялық жағдайдың пайда болуын немесе күшеюiн және
(немесе) бәсекелестiктi шектеудi болғызбау мақсатында монополияға қарсы орган осы
Заңның 50-бабы 1-тармағының 1), 2) және 3) тармақшаларында көрсетілген мәмiлелердi
(iс-әрекеттерді) жүзеге асыруға монополияға қарсы органның алдын ала келiсiмiн алу
түрiнде не оның осы Заңның 50-бабы 1-тармағының 4) және 5) тармақшаларында
көрсетілген мәмiлелер туралы хабарламасы арқылы экономикалық шоғырлануға
мемлекеттiк бақылауды жүзеге асырады.
2. Экономикалық шоғырлануды жасауға ниеттенген не жасаған нарық субъектiлерi
монополияға қарсы органға экономикалық шоғырлануға келiсiм беру туралы өтінішхатпен
жүгiнедi немесе монополияға қарсы органды осы Заңда көзделген тәртiппен жасалған
экономикалық шоғырлану туралы хабардар етедi.
3. Осы Заңның 50-бабы 1-тармағының 4) және 5) тармақшаларында көрсетілген
экономикалық шоғырлануды жасауға ниеттенген нарық субъектілері алдын ала келісім
алу үшін монополияға қарсы органға өтінішхатпен осы Заңда көзделген тәртіппен
жүгінуге құқылы.
4. Егер экономикалық шоғырлану конкурстық рәсiмдер (аукциондар, тендерлер,
конкурстар) қолданылып жүргiзiлетін жағдайда, егер Қазақстан Республикасының
заңнамасында өзгеше көзделмесе, өтінішхат конкурс рәсiмi басталғанға дейiн де, одан
кейiн де, бiрақ жеңiмпаз жарияланған күннен бастап күнтізбелік отыз күннен
кешiктiрiлмей ұсынылуы мүмкiн.
5. Осы Заңның 50-бабы 1-тармағының 1) және 3) тармақшаларында көзделген
жағдайларда тiркеушi орган нарық субъектiлерiн, сондай-ақ жылжымайтын мүлiкке
құқықтарды мемлекеттiк тiркеудi, қайта тiркеудi монополияға қарсы органның
келiсiмiмен жүзеге асырады.
6. Монополияға қарсы органның келiсiмiнсiз жасалып, нарық субъектiсiнiң
немесе тұлғалар тобының үстем немесе монополиялық жағдайын орнықтыруға немесе
күшейтуге және (немесе) бәсекелестiктi шектеуге әкеп соққан экономикалық
шоғырлануды сот монополияға қарсы органның талап қоюы бойынша жарамсыз деп тануы
мүмкiн.
Осы бапты бұза отырып жүзеге асырылған нарық субъектiсiн, жылжымайтын мүлiкке
құқықтарды мемлекеттiк тiркеу, қайта тiркеу монополияға қарсы органның талап қоюы
бойынша сот тәртiбiмен заңсыз деп танылуы мүмкiн және олардың күшi жойылады.
Ескерту. 49-бап жаңа редакцияда - ҚР 06.03.2013 N 81-V Заңымен (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
50-бап. Экономикалық шоғырлану
1. Мыналар:
1) нарық субъектiсiн бiрiгу немесе қосылу жолымен қайта ұйымдастыру;
2) тұлғаның (тұлғалар тобының) нарық субъектiсiнiң дауыс беретiн акцияларын
(жарғылық капиталға қатысу үлестерiн, пайларын) сатып алуы, бұл ретте, егер мұндай
тұлға (тұлғалар тобы) сатып алуға дейiн осы нарық субъектiсiнiң акцияларына
(жарғылық капиталға қатысу үлестерiне, пайларына) иелiк етпесе немесе аталған нарық
субъектiсiнiң дауыс беретiн акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерiнiң,
пайларының) елу немесе одан да аз пайызына иелiк етсе, мұндай тұлға (тұлғалар тобы)
көрсетілген акциялардың (жарғылық капиталға қатысу үлестерiнiң, пайлардың) елу
пайызынан астамына иелiк ету құқығына ие болады.
Осы талап заңды тұлға құрылтайшыларына оның құрылуы кезінде қолданылмайды;
3) егер мәмiленiң (өзара байланысты мәмiлелердiң) нысанасы болып табылатын
мүлiктiң баланстық құны мүлiктi иелiктен шығаратын немесе басқаға беретiн нарық
субъектiсiнiң негiзгi өндiрiстiк құралдары мен материалдық емес активтерiнiң
баланстық құнының он пайызынан асып кетсе, нарық субъектiсiнiң (тұлғалар тобының)
нарықтың басқа субъектiсiнiң негiзгi өндiрiстiк құралдарын және (немесе)
материалдық емес активтерiн меншiкке алуы, иеленуi және пайдалануы, оның iшiнде
жарғылық капиталды төлеу (беру) есебiне меншiкке алуы, иеленуi және пайдалануы;
4) нарық субъектiсiнiң өзі кәсiпкерлiк қызметтi жүргiзген кезде нарықтың
басқа субъектiсiне оның орындауына мiндеттi нұсқаулар беруге не оның атқарушы
органының функцияларын жүзеге асыруға мүмкiндiк беретiн (оның iшiнде сенiмгерлiк
басқару туралы шарт, бiрлескен қызмет туралы шарт, тапсырма шарты негiзiнде)
құқықтарды сатып алуы;
5) бiр жеке тұлғалардың екi және одан да көп нарық субъектiлерiнiң атқарушы
органдарына, директорлар кеңестерiне, байқаушы кеңестерiне немесе басқарудың басқа
да органдарына аталған жеке тұлғалардың осы субъектiлерде кәсiпкерлiк қызметiн
жүргiзу шарттарын айқындау жағдайында қатысуы экономикалық шоғырлану деп танылады.
2. Мыналар:
1) егер бұл сатып алу оларды кейiннен қайта сату мақсатында аталған ұйымның
нарық субъектiсiнiң басқару органдарында дауыс беруге қатыспауы шартымен жүзеге
асырылатын болса, нарық субъектiсiнiң акцияларын (жарғылық капиталындағы қатысу
үлестерiн, пайларын) қаржылық ұйымдардың сатып алуы, сондай-ақ бұл сатып алу немесе
алу оларды кейiннен қайта сату мақсатында көрсетілген қаржылық ұйымдар мұндай
мүлікті өз мақсаттары үшін табыс табу мақсатында пайдаланбауы (қолданбауы) шартымен
жүзеге асырылатын болса, борышкердің міндеттемесін толығымен немесе бір бөлігінде
тоқтату мақсатында нарықтың басқа субъектісінің мүлкін, негізгі өндірістік
құралдарын және (немесе) материалдық емес активтерін қаржылық ұйымдардың сатып алуы
немесе меншігіне алуы;
2) оңалтуды немесе банкроттықты басқарушыны, уақытша әкімшілікті (уақытша
әкімшіні) тағайындау;
3) осы баптың 1-тармағында көрсетілген мәмiлелердi жүзеге асыру, егер мұндай
мәмiлелер бiр тұлғалар тобының iшiнде жасалса, экономикалық шоғырлану деп
танылмайды.
3. Егер қайта ұйымдастырылатын нарық субъектiлерiнiң (тұлғалар тобының)
немесе сатып алушының (тұлғалар тобының), сондай-ақ өзiнiң дауыс беру құқығындағы
акциялары (жарғылық капиталындағы қатысу үлестері, пайлары) сатып алынатын нарық
субъектiсi активтерiнiң жиынтық баланстық құны немесе олардың соңғы қаржы жылында
тауар өткiзуiнiң жиынтық көлемi өтінішхат (хабарлама) берiлген күнi белгіленген
айлық есептiк көрсеткiштiң он миллион еселенген мөлшерiнен асатын немесе мәмiлеге
қатысушы тұлғалардың бiрi тиiстi тауар нарығында үстем немесе монополиялық жағдайға
ие нарық субъектiсi болып табылатын жағдайларда, монополияға қарсы органның осы
баптың 1-тармағының 1), 2) және 3) тармақшаларында көрсетілген мәмiлелердi жүзеге
асыруға келiсiмi не осы баптың 1-тармағының 4) және 5) тармақшаларында көрсетілген
мәмiлелер туралы оның хабарламасы талап етiледi.
3-1. Мәмілелерді жасау Қазақстан Республикасының заңдарында, Қазақстан
Республикасы Президентінің жарлықтарында және (немесе) Қазақстан Республикасы
Үкіметінің қаулыларында тікелей көзделсе, осы баптың 1-тармағында көрсетілген
мәмілелерді жүзеге асыруға монополияға қарсы органның келісімі талап етілмейді.
4. Егер қаржылық ұйым активтерiнiң құны не өз капиталының шамасы монополияға
қарсы орган Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкiмен бiрлесiп белгiлеген мөлшерден
асып кетсе, қаржылық ұйымның қатысуымен экономикалық шоғырлануға келiсу талап
етіледі.
Егер осы баптың 1-тармағында көрсетілген экономикалық шоғырлануды бір
мезгілде қаржылық ұйым және тиісті тауар нарығында үстем немесе монополиялық
жағдайға ие нарық субъектісі болып табылатын нарық субъектісі жүзеге асыратын
жағдайда, мұндай нарық субъектісі осы баптың 3-тармағында көзделген норманы
басшылыққа алады.
5. Монополияға қарсы орган тиiстi тауар нарықтарын талдау негiзiнде аталған
нарықтар үшiн монополияға қарсы органның осы бапта көрсетілген мәмiлелердi жүзеге
асыруға келiсiмi қажет болатын активтер құнының неғұрлым жоғары мөлшерiн және
тауарлар өткiзу көлемiн белгiлеуге құқылы.
6. Тауарларды өткiзудiң жиынтық көлемi осы баптың 3-тармағына сәйкес
өтінішхат (хабарлама) берiлген жылдың алдындағы соңғы қаржы жылы тауарларды
өткiзуден түскен табыстың (түсiмнің) сомасы ретiнде қосылған құн салығының және
акциздiң сомасы шегерiле отырып айқындалады.
Егер нарық субъектiсi қызметiн бiр жылдан кем мерзiмде жүзеге асырған
жағдайда, тауарларды өткiзу көлемi нарық субъектiсiнің қызмет кезеңі үшiн
айқындалады.
7. Осы баптың 1-тармағының 1), 2) және 3) тармақшаларында көзделген мәмiлелер
жүзеге асырылған жағдайда монополияға қарсы органның алдын ала келiсiмi талап
етiледi.
Осы баптың 1-тармағының 4) және 5) тармақшаларында көзделген мәмiлелер жүзеге
асырылған жағдайда, монополияға қарсы орган мәмiле жасалған күннен кейiн
күнтізбелік қырық бес күннен кешiктiрiлмей хабардар етiлуге тиiс.
Ескерту. 50-бап жаңа редакцияда - ҚР 06.03.2013 N 81-V Заңымен (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
өзгерістер енгізілді - ҚР 07.03.2014 N 177-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен
кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.05.2015 № 312-V
(алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа
енгізіледі) Заңдарымен.
51-бап. Экономикалық шоғырлануға келісім беру туралы
өтінішхаттар беретiн тұлғалар
1. Осы Заңның 50-бабы 1-тармағының 1) тармақшасында көзделген жағдайларда
монополияға қарсы органға өтінішхатты тиiстi шешiм қабылдайтын тұлға немесе нарық
субъектiсiнiң құрылтайшылары (қатысушылары) бередi.
2. Осы Заңның 50-бабы 1-тармағының 2) және 3) тармақшаларында көрсетiлген
экономикалық шоғырлануға келісім беру туралы өтінішхатты монополияға қарсы органға
дауыс беретін акцияларды (жарғылық капиталындағы қатысу үлестерін, пайларын),
негiзгi өндiрiс құралдарын, материалдық емес активтердi немесе тиiстi құқықтарды
сатып алатын тұлға бередi.
3. Егер осы Заңның 50-бабы 1-тармағының 1), 2) және 3) тармақшаларында
көрсетiлген мәмiлелердiң тарапы болып бiрнеше тұлға әрекет етсе, онда өтінішхатты
мәмiленің қалған қатысушыларының атынан олардың бiреуi бере алады. Өтінішхатта
экономикалық шоғырлануды жасау туралы шешiмдi қабылдаған тұлғалардың мүдделерiн
монополияға қарсы органда бiлдiруге уәкiлеттi тұлға көрсетiледi.
Ескерту. 51-бап жаңа редакцияда - ҚР 06.03.2013 N 81-V Заңымен (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
52-бап. Өтінішхатты беру тәртібі
1. Өтінішхат осы Заңның 53-бабында аталған құжаттар мен мәліметтер қоса
тіркеле отырып, монополияға қарсы орган белгілеген нысан бойынша жазбаша түрде
жасалады.
2. Өтінішхатта көрсетілген мәліметтер және өтінішхатқа қоса тіркелген
құжаттар дәйекті және толық болуға, түпнұсқа немесе Қазақстан Республикасының
заңнамасында белгіленген тәртіппен расталған түпнұсқа көшірмелері түрінде табыс
етілуге тиіс. Өтінішхатқа қол қойған тұлға өтінішхатта және оған қосымшаларда
берілген мәліметтер мен құжаттардың дәйектілігі мен толықтығын жазбаша растауға
тиіс.
3. Өтінішхат және оған қосымшалар тігілген түрде ұсынылады және өтінішхат
беруші тұлғаның мөрімен (ол болған кезде) куәландырылады.
Жеке тұлға табыс ететін өтінішхат және оған қосымшалар тігілген түрде
беріледі және жеке тұлғаның нотариат куәландырған қолымен расталады.
4. Табыс етілетін құжаттар мен мәліметтер нөмірленеді және осы Заңның 53-
бабының тармақтары мен тармақшаларының нөмірлері көрсетіле отырып табыс етіледі.
Тармақтың және тармақшаның әрбір сұрағына толық жауап беріледі.
Толық ақпарат табыс ету мүмкіндігі болмаған жағдайда, экономикалық
шоғырлануға қатысушы бағалау немесе болжамдық ақпаратты, оның бағалау немесе
болжамдық болып табылатынын көрсете отырып береді, сондай-ақ ақпараттың алынған
көздері мен пайдаланылған бағалау мен болжам жасау әдістері көрсетіледі.
5. Коммерциялық құпия болып табылатын ақпарат "коммерциялық құпия" деген
міндетті белгімен табыс етіледі.
6. Өтінішхатқа мәліметтер мен құжаттар өтінішхат берілген жылдың алдындағы
қаржы жылы үшін, сондай-ақ уақыт кезеңі көрсетіле отырып, жыл басынан бергі
ағымдағы кезең үшін табыс етіледі.
Жыл басынан бергі ағымдағы кезең үшін жасалған мәліметтер мен құжаттар
болмаған жағдайда, мәліметтер мен құжаттар өтінішхат берілген жылдың алдындағы
қаржы жылы үшін табыс етіледі.
Егер нарық субъектісі өтінішхат берілгеннің алдындағы соңғы қаржы жылынан аз
мерзім ішінде жұмыс істеген жағдайда, мәліметтер мен құжаттар нарық субъектісінің
қызметті жүзеге асыруы басталғаннан бергі уақыт үшін табыс етіледі.
7. Нарық субъектісінің (тұлғалар тобының) Қазақстан Республикасында тауарлар
өндіру көлемдері туралы, өткізу туралы, тауарлар экспорты мен импортының көлемі
туралы мәліметтері өтінішхат берілген жылдың алдындағы екі қаржы жылы үшін, жыл
басынан бастап ағымдағы кезең үшін табыс етіледі, сондай-ақ ағымдағы кезеңнен
кейінгі үш жылға арналған болжам табыс етіледі.
Егер нарық субъектісі қызметін өтінішхат берілген кезге қарай екі жылдан аз
уақытта жүзеге асырған жағдайда, мәліметтер мен құжаттар нарық субъектісінің
қызметін жүзеге асыруы басталғаннан бергі уақыт үшін табыс етіледі.
8. Егер монополияға қарсы органның шешімі үшінші тұлғалардың осы Заңмен
қорғалатын құқықтарын елеулі түрде қозғауы мүмкін болса, олар экономикалық
шоғырлануға келісім беру туралы өтінішхаттарды қарауға қатысуға құқылы.
Экономикалық шоғырлануға келісім беру туралы өтінішхаттарды қарауға үшінші
тұлғаларды тарту мәселесін монополияға қарсы орган шешеді, ол туралы өтінішхат
берген тұлға хабардар етіледі.
Ескерту. 52-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.12.2014 № 269-V Заңымен
(01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі).
53-бап. Экономикалық шоғырлануға келісім беру туралы
өтінішхатқа қоса берілетін құжаттама
1. Осы Заңның 50-бабы 1-тармағының 1) тармақшасында көзделген экономикалық
шоғырлануға келiсім беру туралы өтінішхатты монополияға қарсы органға ұсыну үшiн
қажеттi құжаттамада:
1) тұлғаның немесе уәкiлеттi органның нарық субъектiсiн қайта ұйымдастыру
туралы шешiмiнiң жобасы;
2) қызмет түрлерiнде немесе олардың iскерлiк операциялары географиясында
жоспарланып отырған өзгерiстердi қоса алғанда, нарық субъектiсiн қайта ұйымдастыру
мақсатының негiздемесi;
3) құрылатын нарық субъектiсiнiң бекiтiлген жарғысы мен құрылтай шарты немесе
олардың жобалары;
4) құрылатын нарық субъектiсiне берiлетiн мүлiкті беру мәлiметтері мен
шарттарының тiзбесi;
5) қайта ұйымдастырылатын нарық субъектiлерiнiң әрқайсысы бойынша, сондай-ақ
қайта ұйымдастырылатын нарық субъектiлерiмен бiр тұлғалар тобына кiретiн нарықтың
әрбiр субъектiсi бойынша мыналар көрсетіледі:
жеке тұлға үшін – жеке басын куәландыратын құжаттың деректерi, азаматтығы
туралы мәліметтер, сондай-ақ тұрғылықты жері және заңды мекенжайы;
атауы, заңды және нақты мекенжайлары;
жарғылық капиталының мөлшері және қатысу үлесi;
акциялардың түрлерi;
6) нарықтың басқа субъектiлерiнiң атқарушы органының, директорлар кеңесiнiң
(байқаушы кеңестiң) де мүшелерi болып табылатын атқарушы орган, директорлар кеңесi
(байқаушы кеңес) мүшелерiнiң лауазымы көрсетiлген тiзiмi;
7) қайта ұйымдастырылатын нарық субъектiлерi өндiретiн және өткiзетiн
тауарларды өндiру мен өткiзудiң, тауарлардың экспорты мен Қазақстан Республикасына
импортының көлемi;
8) қайта ұйымдастырылатын нарық субъектiлерiмен бiр тұлғалар тобына кiретiн
нарық субъектiлерi өндiретiн немесе өткiзетiн нақ сол тауарларды немесе өзара
алмастырылатын тауарларды өндiру мен өткiзудiң, олардың экспорты мен Қазақстан
Республикасына импортының көлемi;
9) нақ сол немесе өзара алмастырылатын тауарлардың осы мәмiленi жасасу
нәтижесiнде өндiру мен өткiзу болжамы қамтылады.
2. Осы Заңның 50-бабы 1-тармағының 2) тармақшасында көзделген экономикалық
шоғырлануға келiсім беру туралы өтінішхатты монополияға қарсы органға беру үшiн
қажеттi құжаттар мен мәлiметтер тiзбесi:
1) шарт немесе шарттың жобасы не мәмiленiң жасалғанын растайтын өзге де
құжат;
2) сатып алушы бойынша және сатып алушымен бiр тұлғалар тобына кiретiн
нарықтың әрбiр субъектiсi бойынша мыналар көрсетіледі:
жеке тұлға үшiн – жеке басын куәландыратын құжаттың деректерi, азаматтығы
туралы мәліметтер, сондай-ақ тұрғылықты жері және заңды мекенжайы;
атауы, заңды және нақты мекенжайлары;
жарғылық капиталының мөлшері және қатысу үлесi;
акциялардың түрлерi;
өзiне қатысты осы Заңның 50-бабы 1-тармағының 2) тармақшасында көзделген iс-
әрекеттер жасалатын нарық субъектiсi өндiретiн немесе өткiзетiн тауарларға немесе
өзара алмастырылатын тауарларға ұқсас тауарларды өндiру мен өткiзудiң, олардың
экспорты мен Қазақстан Республикасына импортының көлемi;
3) нарықтың басқа субъектiлерiнiң атқарушы органының, директорлар кеңесiнiң
(байқаушы кеңестiң) де мүшелерi болып табылатын атқарушы орган, директорлар кеңесi
(байқаушы кеңес) мүшелерiнiң лауазымы көрсетiлген тiзiмi;
4) өзiне қатысты осы Заңның 50-бабы 1-тармағының 2) тармақшасында көзделген
iс-қимылдар жасалатын нарық субъектiсiнiң тауарларды өндiруi мен өткiзуiнiң,
олардың экспорты мен Қазақстан Республикасына импортының көлемi;
5) өзiне қатысты осы Заңның 50-бабы 1-тармағының 2) тармақшасында көзделген
iс-әрекеттер жасалатын нарық субъектiсiнiң тiкелей немесе жанама бақылауында
болатын нарық субъектiлерi өндiретiн немесе өткiзетiн нақ сол немесе өзара
алмастырылатын тауарларды өндiру мен өткiзудiң, олардың экспорты мен Қазақстан
Республикасына импортының көлемi;
6) мәмiле жасалғаннан кейiн өзiне қатысты осы Заңның 50-бабы 1-тармағының 2)
тармақшасында көзделген iс-әрекеттер жасалатын нарық субъектiсiне және (немесе)
оның тұлғалар тобына қатысты сатып алушы алатын құқықтар туралы мәлiметтер, оның
iшiнде мәмiле жасалғаннан кейiн сатып алушы иелiк ететiн нарық субъектiсi
акцияларының (жарғылық капиталындағы қатысу үлестерiнiң, пайларының) саны және
орналастыру бағасы, сондай-ақ олардың нарық субъектiсiнiң дауыс беру құқығы бар
акцияларының (жарғылық капиталындағы қатысу үлестерiнiң, пайларының) жалпы
санындағы пайыздық үлесi және олардың нарық субъектiсiнiң жарғылық капиталындағы
пайыздық үлесi;
7) нақ сол немесе өзара алмастырылатын тауарлардың осы мәмiленi жасасу
нәтижесiндегi өндiру мен өткiзу болжамы.
3. Осы Заңның 50-бабы 1-тармағының 3) тармақшасында көзделген экономикалық
шоғырлануға келісім беру туралы өтінішхатты монополияға қарсы органға беру үшiн
қажеттi құжаттар тiзбесi:
1) шарт немесе шарттың жобасы;
2) сатып алушы бойынша және сатып алушымен бiр тұлғалар тобына кiретiн
нарықтың әрбiр субъектiсi бойынша мыналар көрсетіледі:
жеке тұлға үшiн – жеке басын куәландыратын құжаттың деректерi, азаматтығы
туралы мәліметтер, сондай-ақ тұрғылықты жері және заңды мекенжайы;
атауы, заңды және нақты мекенжайлары;
жарғылық капиталының мөлшері және қатысу үлесi;
акциялардың түрлерi;
сатып алынатын мүлiктi пайдалану арқылы өндiрiлетiн нақ сол немесе өзара
алмастырылатын тауарларды өндiру мен өткiзудiң, олардың экспорты мен Қазақстан
Республикасына импортының көлемi;
3) баланстық құны көрсетіле отырып, мәміленің нысанасын құрайтын мүліктің
тізбесі;
4) тауарлардың түрлерi көрсетiле отырып, алынатын мүлiктiң қандай тауарларды
шығару үшiн пайдаланылғаны және пайдаланылатыны туралы мәлiметтер;
5) тауарлардың түрлерi көрсетiле отырып, алынатын мүлiктi пайдалану арқылы
тауарларды өндiру мен өткiзу болжамы;
6) нақ сол немесе өзара алмастырылатын тауарлардың осы мәмiленi жасасу
нәтижесiндегi өндiру мен өткiзу болжамы.
4. Шетелдiк заңды тұлғалар осы бапқа сәйкес берілетін ақпараттан басқа
қосымша мыналарды:
1) өзi тұрған елдiң заңнамасына сәйкес оның заңды мәртебесiн растайтын,
шыққан елiнің сауда тiзiлiмiнен немесе өзге де балама құжаттан нотариат
куәландырған үзiндi көшiрмені;
2) егер шетелдiк заңды тұлғаның Қазақстан Республикасында тiркелген филиалы
немесе өкiлдiгi болса, филиалды немесе өкiлдiктi есептiк тiркеу туралы мәлiметтерді
және филиал немесе өкiлдiк туралы ереженiң көшiрмесiн;
3) егер сатып алушының – шетелдiк заңды тұлғаның немесе шетелдік қатысуы бар
нарық субъектiсiнiң Қазақстан Республикасында филиалы немесе өкiлдiгi болса,
филиалдың немесе өкiлдiктiң Қазақстан Республикасында өндiретiн және (немесе)
өткiзетiн тауарларының түрлерi тiзбеленген ақпаратты береді.
5. Осы Заңның 49-бабының 3-тармағында көзделген жағдайда экономикалық
шоғырлануға келісім беру туралы өтінішхатты осы Заңның 54-2-бабында көзделген
құжаттар мен мәліметтердің тізбесін ұсына отырып, тиісті құқықтарды сатып алатын
тұлға береді.
6. Егер қосымша мәлiметтердiң және (немесе) құжаттардың болмауы өтінішхатты
қарауға кедергi келтiретiн болса, монополияға қарсы орган оларды нарық
субъектісінен және (немесе) мемлекеттiк органдардан сұратуға құқылы.
Монополияға қарсы орган ақпаратты және (немесе) құжаттарды беру үшiн
белгiлейтiн мерзiм күнтiзбелiк он күннен кем болмауға тиiс.
Ескерту. 53-бап жаңа редакцияда - ҚР 06.03.2013 N 81-V Заңымен (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
54-бап. Экономикалық шоғырлануға келісім беру туралы
өтінішхаттарды қарау мерзімдері
1. Монополияға қарсы орган өтінішхатты алған күннен бастап күнтiзбелiк он күн
iшiнде ұсынылған материалдардың толықтығын тексеруге және өтінішхатты берушi
тұлғаны өтінішхатты қарауға қабылдағаны туралы немесе қабылдаудан бас тартылғаны
туралы жазбаша түрде хабардар етуге мiндеттi.
2. Экономикалық шоғырлануға келiсім беру туралы өтінішхатты қарау мерзiмi
өтінішхат қарауға қабылданған кезден бастап күнтiзбелiк отыз күннен аспауға тиiс.
3. Өтiнiшхатты қарау мерзiмi монополияға қарсы орган немесе сот
аталған өтiнiшхат немесе онымен байланысты басқа өтiнiшхат бойынша шешiм
қабылдағанға дейiн өтiнiшхатты қарау мүмкiн болмаған жағдайда тоқтатыла тұрады, ол
жөнінде монополияға қарсы орган өтiнiшхатты берген тұлғаны мұндай шешiм қабылданған
кезден бастап үш жұмыс күнi iшiнде жазбаша түрде хабардар етуге мiндеттi.
4. Монополияға қарсы орган өтінішхатты қарау барысында нарық субъектiсiнен
және (немесе) мемлекеттiк органнан шешiм қабылдау үшiн қажеттi қосымша мәліметтерді
және (немесе) құжаттарды бес жұмыс күнінен кем болмайтын мерзімде сұратуға құқылы.
5. Қосымша мәліметтерді және (немесе) құжаттарды ұсыну кезеңiнде өтiнiшхатты
қарау мерзiмi тоқтатыла тұрады, ол жөнінде монополияға қарсы орган өтiнiшхат берген
тұлғаны мұндай шешiм қабылданған кезден бастап үш жұмыс күнi iшiнде жазбаша түрде
хабардар етуге мiндеттi.
6. Монополияға қарсы орган нарық субъектісі және (немесе) мемлекеттік
органдар қосымша мәліметтерді және (немесе) құжаттарды ұсынғаннан кейін
экономикалық шоғырлануға келiсім беру туралы өтiнiшхатты қарауды қайта бастайды, ол
жөнінде өтiнiшхат берген тұлғаны үш жұмыс күнi iшiнде жазбаша түрде хабардар етуге
мiндеттi. Экономикалық шоғырлануға келiсім беру туралы өтiнiшхатты қарау қайта
басталған күннен бастап қарау мерзiмiнiң өтуi жалғасады.
Ескерту. 54-бап жаңа редакцияда - ҚР 06.03.2013 N 81-V Заңымен (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); өзгеріс
енгізілді - ҚР 05.05.2015 № 312-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін
күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
54-1-бап. Жасалған экономикалық шоғырлану туралы
монополияға қарсы органды хабардар ету тәртiбi
Осы Заңның 50-бабы 1-тармағының 4) және 5) тармақшаларында көзделген
мәмiлелердi жасасқан нарық субъектiлерi монополияға қарсы органды осы Заңның 50-
бабы 7-тармағының екінші бөлігінде белгіленген мерзімде хабардар етедi.
Жасалған экономикалық шоғырлану туралы жазбаша хабарлама монополияға қарсы
органға тiкелей де, байланыс мекемелерi арқылы да жіберiлуi мүмкiн.
Монополияға қарсы органды:
1) екi және одан да көп нарық субъектiлерiнiң атқарушы органдарының,
директорлар кеңестерiнің, байқаушы кеңестерiнің немесе басқарудың басқа да
органдарының құрамына кіретін жеке тұлғаның олардың кәсiпкерлiк қызметiн жүргiзу
шарттарын айқындауы жағдайында аталған жеке тұлға;
2) өзi кәсiпкерлiк қызметтi жүргiзген кезде нарықтың басқа субъектiсiнiң
орындауына мiндеттi нұсқаулар беруге не оның атқарушы органының функцияларын жүзеге
асыруға мүмкiндiк беретiн құқықтарды иемденіп алатын (оның iшiнде сенiмгерлiк
басқару туралы шарттың, бiрлескен қызмет туралы шарттың, тапсырма шартының
негiзiнде) нарық субъектiсi хабардар етуге тиiс.
Ескерту. 8-тарау 54-1-баппен толықтырылды - ҚР 06.03.2013 N 81-V Заңымен
(алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа
енгiзiледi).
54-2-бап. Монополияға қарсы органға жасалған (жоспарланып
отырған) экономикалық шоғырлану туралы
хабарламаға (өтінішхатқа) қоса берілетін
құжаттама
1. Монополияға қарсы органға осы Заңның 50-бабы 1-тармағының 4) тармақшасында
көзделген жасалған (жоспарланып отырған) экономикалық шоғырлану туралы хабарламаны
(өтінішхатты) жіберу (беру) үшiн қажеттi құжаттар мен мәлiметтер тiзбесi:
1) заңды тұлға растаған шарттың (шарт жобасының) көшiрмесi не мәміленің
жасалғанын (оны жасасу ниетін) растайтын өзге де құжат;
2) сатып алушы бойынша және сатып алушымен бiр тұлғалар тобына кiретiн
нарықтың әрбiр субъектiсi бойынша мыналар көрсетіледі:
жеке тұлға үшiн – жеке басын куәландыратын құжаттың деректерi, азаматтығы
туралы мәліметтер, сондай-ақ тұрғылықты жері және заңды мекенжайы;
атауы, заңды және нақты мекенжайлары;
жарғылық капиталының мөлшері және қатысу үлесi;
акциялардың түрлерi;
өзiне қатысты осы Заңның 50-бабы 1-тармағының 4) тармақшасында көзделген iс-
әрекеттер жасалатын нарық субъектiсi өндiретiн немесе өткiзетiн тауарларға немесе
өзара алмастырылатын тауарларға ұқсас тауарларды өндiру мен өткiзудiң, олардың
экспорты мен Қазақстан Республикасына импортының көлемi;
3) нарықтың басқа субъектiлерiнiң атқарушы органының, директорлар кеңесiнiң
(байқаушы кеңестiң) де мүшелерi болып табылатын атқарушы орган, директорлар кеңесi
(байқаушы кеңес) мүшелерiнiң лауазымы көрсетiлген тiзiмi;
4) өзiне қатысты осы Заңның 50-бабы 1-тармағының 4) тармақшасында көзделген
iс-әрекеттер жасалатын нарық субъектiсiнiң тауарларды өндiруi мен өткiзуiнiң,
олардың экспорты мен Қазақстан Республикасына импортының көлемi;
5) өзiне қатысты осы Заңның 50-бабы 1-тармағының 4) тармақшасында көзделген
iс-әрекеттер жасалатын нарық субъектiсiнiң тiкелей немесе жанама бақылауында
болатын нарық субъектiлерi өндiретiн немесе өткiзетiн нақ сол немесе өзара
алмастырылатын тауарларды өндiру мен өткiзудiң, олардың экспорты мен Қазақстан
Республикасына импортының көлемi;
6) өздерiне қатысты осы Заңның 50-бабы 1-тармағының 4) тармақшасында
көзделген iс-әрекеттер жасалатын нарық субъектiсiне және (немесе) оның тұлғалар
тобына қатысты сатып алушы мәмiле жасалғаннан кейiн алатын құқықтар туралы
мәлiметтер, оның iшiнде мәмiле жасалғаннан кейiн сатып алушы иелiк ететiн нарық
субъектiсi акцияларының (жарғылық капиталындағы қатысу үлестерiнiң, пайларының)
саны және орналастыру бағасы, сондай-ақ олардың нарық субъектiсiнiң дауыс беру
құқығы бар акцияларының (жарғылық капиталындағы қатысу үлестерiнiң, пайларының)
жалпы санындағы пайыздық үлесi және олардың нарық субъектiсiнiң жарғылық
капиталындағы пайыздық үлесi;
7) нақ сол немесе өзара алмастырылатын тауарлардың осы мәмiленi жасасу
нәтижесiндегi өндiру мен өткiзу болжамы.
2. Монополияға қарсы органға осы Заңның 50-бабы 1-тармағының 5) тармақшасында
көзделген жасалған (жоспарланып отырған) экономикалық шоғырлану туралы хабарламаны
(өтінішхатты) жіберу (беру) үшiн қажеттi құжаттар мен мәлiметтер тiзбесi:
1) екi және одан да көп нарық субъектiлерiнiң атқарушы органдарына,
директорлар кеңестерiне, байқаушы кеңестерiне және басқа да басқару органдарына
қатысуы көзделетiн жеке тұлға туралы мәлiметтер:
жеке басын куәландыратын құжаттың деректерi, өкiлеттiктерiн көрсете отырып,
осы субъектiлерде кәсiпкерлiк қызметтi жүргiзудiң шарттарын айқындауға мүмкiндiк
беретiн азаматтығы, жұмыс орны, атқаратын лауазымы туралы мәліметтер;
заңды тұлғалар тiзбесi, онда хабарламаны (өтінішхатты) жіберуші (беруші)
тұлға өкiлеттiктерiн көрсете отырып, кәсiпкерлiк қызметтi жүргiзу шарттарын
айқындайды;
2) хабарламаны (өтінішхатты) жіберуші (беруші) тұлға тағайындалатын немесе
сайланатын заңды тұлғаның (тұлғалар тобының) және басқару органының атауы;
3) хабарламаны (өтінішхатты) жіберуші (беруші) тұлғаның атқарушы органдарға,
директорлар кеңестерiне, байқаушы кеңестерге және басқа да басқару органдарына
кiруi жоспарланатын нарық субъектiлерiндегi лауазымның атауы;
4) хабарламаны (өтінішхатты) жіберуші (беруші) тұлғаның атқарушы органдарға,
директорлар кеңестерiне, байқаушы кеңестерге және басқа да басқару органдарына
кiруi жоспарланатын нарық субъектiлерiнде осы тұлғаға кәсiпкерлiк қызметтi жүргiзу
шарттарын айқындауға мүмкiндiк беретiн құқықтар тiзбесi;
5) хабарламаны (өтінішхатты) жіберуші (беруші) тұлға оларда кәсiпкерлiк
қызметтi жүргiзу шарттарын айқындайтын нарықтың әрбiр субъектiсi және тұлғалар тобы
бойынша мыналар көрсетіледі:
нарық субъектiсiнiң атауы, заңды және нақты мекенжайлары;
тауарлар өндiрудiң, өткiзудiң, олардың экспорты мен Қазақстан Республикасына
импортының көлемi;
6) хабарламаны (өтінішхатты) жіберуші (беруші) тұлғаның қатысуы жоспарланатын
нарық субъектiсi бойынша, сондай-ақ осы тұлға кiретiн тұлғалар тобы бойынша мыналар
көрсетіледі:
нарық субъектiсiнiң атауы, заңды және нақты мекенжайлары;
хабарламаны (өтінішхатты) жіберуші (беруші) тұлға оларда кәсiпкерлiк қызметтi
жүргiзу шарттарын айқындайтын нарық субъектiсi мен тұлғалар тобы өндiретiн және
өткiзетiн нақ сол немесе өзара алмастырылатын тауарларды өндiрудiң, өткiзудiң,
олардың экспорты мен Қазақстан Республикасына импортының көлемi.
Ескерту. 8-тарау 54-2-баппен толықтырылды - ҚР 06.03.2013 N 81-V Заңымен
(алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа
енгiзiледi).
55-бап. Экономикалық шоғырлануға тыйым салу
Егер экономикалық шоғырлану бәсекелестiктi шектеуге әкеп соғатын болса,
сондай-ақ осы Заңның 50-бабы 1-тармағының 2) тармақшасында көрсетілген, жария
компаниялардың айналымдағы акциялардың он пайыздан астамын өзара иеленуіне алып
келетін мәмілелер жасалған кезде, оған тыйым салынады.
Ескерту. 55-бап жаңа редакцияда - ҚР 06.03.2013 N 81-V Заңымен (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); өзгеріс
енгізілді - ҚР 22.04.2015 № 308-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін
күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
56-бап. Экономикалық шоғырлануға келісім беру туралы
өтінішхат бойынша шешім
1. Монополияға қарсы орган экономикалық шоғырлануға келісім беру
туралы өтінішхатты қарау нәтижелері бойынша:
1) экономикалық шоғырлануға келісім беру туралы;
2) дәлелді қорытынды бере отырып, экономикалық шоғырлануға тыйым салу туралы
шешімдердің бірін қабылдайды.
2. Монополияға қарсы органның экономикалық шоғырлануға келісім беру немесе
экономикалық шоғырлануға тыйым салу туралы шешімі монополияға қарсы органның
актісімен ресімделеді және осындай шешім қабылданған кезден бастап үш жұмыс күні
ішінде өтінішхат беруші тұлғаға, ал қаржылық ұйымдарға қатысты Қазақстан
Республикасының Ұлттық Банкіне де жіберіледі.
3. Монополияға қарсы органның экономикалық шоғырлануға келісім беру туралы
шешімі экономикалық шоғырлануға қатысушылардың экономикалық шоғырланудың
бәсекелестікке теріс ықпалын жоятын немесе бәсеңдететін белгілі бір талаптар мен
міндеттемелерді орындауымен байланыстырылуы мүмкін. Мұндай шарттар мен
міндеттемелер, оның ішінде мүлікті басқару, пайдалану немесе оған билік ету
жөніндегі шектеулерге қатысты болуы мүмкін.
4. Экономикалық шоғырлану монополияға қарсы органның экономикалық
шоғырлануға келісім беру туралы шешімі қабылданған күннен бастап бір жыл ішінде
жүзеге асырылуға тиіс. Егер экономикалық шоғырлану белгіленген мерзімде жүзеге
асырылмаса, экономикалық шоғырлануға қатысушылар экономикалық шоғырлануға келісім
беру туралы жаңа өтінішхат береді.
5. Монополияға қарсы орган өз бастамасы бойынша не мүдделі тұлғаның өтініші
бойынша:
1) егер шешім қабылданғаннан кейін үш жыл ішінде осы шешімді қабылдаудан бас
тартылуға тиіс екендігіне негіз болатын мән-жайлар белгілі болған;
2) егер шешім экономикалық шоғырлануды жүзеге асыру туралы өтінішхат берген
тұлға ұсынған дәйексіз ақпарат негізінде қабылданса, мұның өзі заңсыз шешім
қабылдауға алып келген;
3) экономикалық шоғырланудың қатысушылары монополияға қарсы органның
шешіміне орай туындаған талаптар мен міндеттемелерді орындамаған жағдайларда,
экономикалық шоғырлануға келісім беру немесе оған тыйым салу туралы шешімін қайта
қарауы мүмкін.
6. Шешімді қайта қарау нәтижелері бойынша монополияға қарсы орган:
1) шешімді өзгеріссіз қалдырады;
2) шешімді өзгертеді;
3) шешімнің күшін жояды;
4) жаңа шешім қабылдайды.
7. Егер монополияға қарсы орган шешімді қайта қарау нәтижелері бойынша
экономикалық шоғырлануға берілген келісімнің күшін жою туралы шешім қабылдаса,
нарық субъектісін, жылжымайтын мүлікке құқықтарды мемлекеттік тіркеу, қайта тіркеу
монополияға қарсы органның талап қоюы бойынша сот тәртібімен заңсыз деп танылады
және күші жойылады.
8. Өтініш беруші монополияға қарсы органның бұрын қабылдаған шешімін өзгерте
алатын қосымша ақпарат пен құжаттарды қарау үшін осы Заңда белгіленген тәртіппен
өтінішхат береді.
9. Монополияға қарсы органның экономикалық шоғырлануға бұрын қабылданған
шешімін қайта қарау жөніндегі шешімі монополияға қарсы органның актісімен
ресімделеді және мұндай шешім қабылданған кезден бастап үш жұмыс күні ішінде
мүдделі тұлғаға жіберіледі.
Ескерту. 56-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2011.03.25 N 421-IV (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі),
2012.07.05 N 30-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң
қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
56-1-бап. Монополияға қарсы органның жасалған экономикалық
шоғырлану туралы хабарлама бойынша шешiм
қабылдауы
1. Егер монополияға қарсы органға жасалған экономикалық шоғырлану туралы
хабарлама келiп түскеннен кейiн күнтiзбелiк қырық бес күн өткен соң монополияға
қарсы орган хабарламаны жiберген тұлғаға мәмiленiң күшiн жою қажеттiгi туралы
нұсқама жiбермеген жағдайда, экономикалық шоғырлану жүзеге асырылған болып
саналады.
2. Егер монополияға қарсы орган жасалған экономикалық шоғырлану туралы
хабарламаны қарау кезiнде оны жасаудың бәсекелестiктi шектеуге немесе жоюға, оның
iшiнде нарық субъектісінің үстем жағдайының пайда болуы немесе күшеюi жолымен
шектеуге немесе жоюға әкеп соғатыны немесе әкеп соғуы мүмкiн екендiгiн анықтайтын
жағдайда, монополияға қарсы орган күнтiзбелiк отыз күн iшiнде орындалуға жататын
мәміленің күшін жою қажеттігі туралы нұсқама шығарады.
3. Мәміленің күшін жою қажеттігі туралы нұсқама орындалмаған жағдайда
монополияға қарсы орган нарық субъектiсiн монополияға қарсы органның осы нұсқамасын
орындауға мәжбүрлеу туралы талап қоюмен сотқа жүгiнеді.
Ескерту. 8-тарау 56-1-баппен толықтырылды - ҚР 06.03.2013 N 81-V Заңымен
(алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа
енгiзiледi); өзгеріс енгізілді - ҚР 05.05.2015 № 312-V (алғашқы ресми жарияланған
күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
57-бап. Экономикалық шоғырлануға келісім беру туралы
өтінішхатты қарауды тоқтату негіздері
1. Экономикалық шоғырлануға келісім беру туралы өтінішхатты қарау:
1) өтініш берушілерден өтінішхатты кері қайтарып алу туралы хабарлама
түскен;
2) өтініш беруші ақпаратты монополияға қарсы орган белгілеген мерзімде
бермеген, егер мұндай ақпараттың болмауы өтінішхатты қарауға кедергі келтіретін
болған;
3) өтініш беруші өтінішхатты объективті түрде қарауға ықпал ететін дәйексіз
ақпарат берген жағдайларда тоқтатылуға жатады.
2. Монополияға қарсы органның өтінішхатты қарауды тоқтату туралы шешімі
монополияға қарсы органның актісімен ресімделеді және мұндай шешім қабылданған
кезден бастап үш жұмыс күні ішінде өтінішхат беруші тұлғаға жіберіледі.
3. Өтініш беруші өтінішхатты қарау тоқтатылғаннан кейін монополияға қарсы
органға экономикалық шоғырлануға келісім беру туралы жаңа өтінішпен жүгінуге
құқылы.
РҚАО-ның ескертпесі!
8-тарауды 57-1-баппен толықтыру көзделген - ҚР 05.05.2015 № 312-V Заңымен
(01.01.2017 бастап қолданысқа енгізіледі).
9-тарау. Қазақстан Республикасының монополияға қарсы заңнамасының
бұзылуын анықтау 58-бап. Қазақстан Республикасының монополияға қарсы
заңнамасының бұзылуын тергеуді бастау үшін
негіздер
1. Монополияға қарсы орган өз өкілеттігі шегінде Қазақстан Республикасының
монополияға қарсы заңнамасының бұзылуын тергейді және тергеу нәтижелері бойынша
шешім қабылдайды.
2. Қазақстан Республикасының монополияға қарсы заңнамасының бұзылуы туралы
мәліметтердің монополияға қарсы органға келіп түсуі тергеуді бастау үшін негіз
болып табылады, олар:
1) Қазақстан Республикасының монополияға қарсы заңнамасының бұзылуы
көрсетіле отырып, мемлекеттік органдардан келіп түскен материалдар;
2) Қазақстан Республикасының монополияға қарсы заңнамасының бұзылу белгілерін
көрсететін жеке және (немесе) заңды тұлғаның өтініші;
3) монополияға қарсы органның өз қызметін жүзеге асыруы кезінде нарық
субъектілерінің, мемлекеттік органдардың, жергілікті атқарушы органдардың
әрекеттерінен Қазақстан Республикасының монополияға қарсы заңнамасының бұзылу
белгілерін анықтауы;
4) монополияға қарсы органға келіп түскен Қазақстан Республикасының
монополияға қарсы заңнамасының бұзылу белгілерінің бар екендігі туралы бұқаралық
ақпарат құралдарының хабарлауы болып табылады.
5) алып тасталды - ҚР 05.05.2015 № 312-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған
күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).
3. Тергеудiң басталуы тергеу жүргізу туралы бұйрықпен ресiмделедi.
4. Әрекеттерінде бәсекелестікке қарсы деңгейлес келісім немесе келісілген
әрекет (картель) белгілері қарастырылатын тергеп-тексеру объектілерін қоспағанда,
тергеп-тексерудің басталуы туралы бұйрықтың көшiрмесi қол қойылған күнiнен бастап
үш жұмыс күнінен кешiктiрiлмей өтiнiш берушiге және тергеп-тексеру объектiсiне
жiберiледi.
Әрекеттерінде бәсекелестікке қарсы деңгейлес келісім немесе келісілген әрекет
(картель) белгілері қарастырылатын тергеп-тексеру объектілеріне қатысты тергеп-
тексеру – тергеп-тексеру объектілерін алдын ала хабардар етпей жүргізіледі.
Ескерту. 58-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 06.03.2013 N 81-V (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
05.05.2015 № 312-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн
өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
59-бап. Қазақстан Республикасының монополияға қарсы
заңнамасының бұзылуы туралы мәліметтерді алдын
ала қарау
Ескерту. 59-бап алып тасталды - ҚР 06.03.2013 N 81-V Заңымен (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
60-бап. Қазақстан Республикасының монополияға қарсы
заңнамасының бұзылуын тергеуге қатысушы тұлғалар
1. Мыналар:
1) өтініш беруші - Қазақстан Республикасының монополияға қарсы заңнамасының
бұзылуы туралы мәліметтерді монополияға қарсы органға жіберген жеке немесе заңды
тұлға;
2) тергеу объектісі - өзінің іс-әрекетіне қатысты тергеу жүргізілетін жеке
немесе заңды тұлға. Аталған тұлғалар тергеу жүргізу туралы бұйрық шығарылған кезден
бастап тергеу объектісі болып танылады;
3) мүдделі тұлғалар - Қазақстан Республикасының монополияға қарсы
заңнамасының бұзылуы туралы істі қарауға байланысты құқықтары мен заңды мүдделері
қозғалатын жеке немесе заңды тұлғалар;
4) монополияға қарсы органның лауазымды адамы - монополияға қарсы органның
тергеу жүргізуге уәкілетті қызметкері;
5) куә - тергеу үшін маңызы бар қандай да бір мән-жайлар өзіне белгілі болуы
мүмкін кез келген жеке тұлға;
6) сарапшы - арнайы ғылыми немесе практикалық білімі бар, іске қатысуға
мүдделі емес жеке тұлға Қазақстан Республикасының монополияға қарсы заңнамасының
бұзылуын тергеуге қатысушы тұлғалар болып табылады.
2. Тергеу жүргізу кезінде іске қатысушы тұлғалар өз құқықтары мен
міндеттерін өзі немесе өкілі арқылы жүзеге асыруға құқылы.
3. Егер тергеу барысында тергеу объектісінің емес, өзге тұлғаның іс-
әрекетінде (әрекетсіздігінде) Қазақстан Республикасының монополияға қарсы
заңнамасын бұзу белгілері бар екендігі анықталса, монополияға қарсы орган мұндай
тұлғаны осы Заңның 58-бабында көзделген тәртіппен тергеу объектісі ретінде тартады.
61-бап. Тергеу жүргізу
1. Нарық субъектісінің, мемлекеттік органның, жергілікті атқарушы органның
іс-әрекеттерінде осы Заңның 58-бабының 2-тармағында көзделген мәліметтерді қарау
шеңберінде белгіленетін Қазақстан Республикасының монополияға қарсы заңнамасын
бұзушылық белгілерінің болуын көрсететін нақты деректер болған жағдайда монополияға
қарсы орган тергеу жүргiзу туралы бұйрық шығарады.
1-1. Осы Заңның 13-бабының бұзылу нысанасына тергеп-тексеру жүргізілген кезде
монополияға қарсы орган тауар нарықтарына талдау жүргізу арқылы оған қатысты өтініш
(шағым) берілген нарық субъектісінің үстем немесе монополиялық жағдайын анықтауға
құқылы. Бұл ретте, осы нарық субъектісіне қатысты монополияға қарсы ден қою
шаралары оның нақты үстем болған кезеңінде де қолданылады.
2. Тергеу жүргізу туралы бұйрықта:
1) тергеу объектісінің атауы;
2) тергеу барысында анықталуға жататын мәселелер тізбесі және мән-жайлар
тобы;
3) тергеудің басталу және аяқталу мерзімі;
4) монополияға қарсы органның тергеу жүргізуге уәкілетті лауазымды
адамдарының тегі, аты және әкесінің аты қамтылуға тиіс.
3. Алып тасталды - ҚР 06.03.2013 N 81-V Заңымен (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
4. Қазақстан Республикасының монополияға қарсы заңнамасының бұзылуын тергеу
Қазақстан Республикасының монополияға қарсы заңнамасының бұзылуына тергеу жүргізу
туралы бұйрық шығарылған күннен бастап екі айдан аспайтын мерзімде жүргізіледі.
Монополияға қарсы орган істі тергеуді екі айдан аспайтын мерзімге ұзартуы мүмкін.
Мерзімді ұзарту туралы бұйрық шығарылады, бұйрықтың көшірмелері шығарылған күнінен
бастап үш күн ішінде өтiнiш берушiге және тергеу объектiсiне жiберiледi.
4-1. Монополияға қарсы орган тергеу басталғанға дейін тергеуді тағайындау
туралы актіні құқықтық статистика және арнайы есепке алу жөніндегі уәкілетті
органның аумақтық бөлімшесіне, оның ішінде электрондық форматта ұсыну арқылы оны
құқықтық статистика және арнайы есепке алу жөніндегі уәкілетті органда тіркейді.
5. Монополияға қарсы орган тергеу барысында бірнеше тергеуді біреуіне
біріктіру туралы немесе бөліп алу және жеке тергеу жүргізу туралы шешім қабылдай
алады.
Ескерту. 61-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2009.07.10. N 178-IV,
2012.07.10 N 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң
қолданысқа енгізіледі); 06.03.2013 N 81-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін
күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 05.05.2015 № 312-V (алғашқы
ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі)
Заңдарымен.
62-бап. Қазақстан Республикасының монополияға қарсы
заңнамасының бұзылуын тергеу кезіндегі
дәлелдемелер
1. Тергеуді дұрыс жүргізу үшін маңызы бар кез келген нақты деректер, оның
ішінде:
1) өтініш берушінің, тергеу объектісінің, мүдделі тұлғалардың және куәлердің
түсініктемелері;
2) сарапшылардың қорытындылары;
3) заттай дәлелдемелер;
4) өзге де құжаттар (оның ішінде компьютерлік ақпаратты, фото және кино
түсірілімдерін, дыбыс және бейне жазбаларды қамтитын материалдар) Қазақстан
Республикасының монополияға қарсы заңнамасының бұзылу фактілерінің дәлелдемелері
бола алады.
2. Дәлелдемелерді жинауды монополияға қарсы органның лауазымды адамы жүзеге
асырады.
3. Қазақстан Республикасының монополияға қарсы заңнамасының бұзылуын
тергеуге қатысушы адамдар нақты деректер ұсынуға және олардың дәйектілігін
дәлелдеуге құқылы.
63-бап. Қазақстан Республикасының монополияға қарсы
заңнамасының бұзылуын тергеуге қатысушы
тұлғалардың құқықтары
Қазақстан Республикасының монополияға қарсы заңнамасының бұзылуын тергеуге
қатысушы тұлғалардың:
1) нарықтың басқа субъектiлерiнiң құпия ақпараты және (немесе) коммерциялық
құпиясы бар материалдарын қоспағанда, iстің материалдарымен танысуға, олардан
үзiндi көшірмелер жасауға және көшiрмелерiн алуға;
2) дәлелдемелер ұсынуға және оларды зерттеуге қатысуға;
3) іске қатысушы басқа тұлғаларға сұрақтар қоюға;
4) сарапшылар тарту туралы өтінішхатпен шығуға;
5) жазбаша немесе ауызша нысанда түсініктемелер беруге, тергеу барысында
туындайтын барлық мәселелер бойынша өз дәлелдерін келтіруге;
6) іске қатысушы басқа тұлғалардың өтінішхаттарымен танысуға, іске қатысушы
басқа тұлғалардың өтінішхаттарына, дәлелдеріне қарсылық білдіруге құқығы бар.
Ескерту. 63-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 06.03.2013 N 81-V Заңымен (алғашқы
ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
64-бап. Монополияға қарсы органның лауазымды адамдарының
тергеу жүргізу кезіндегі құқықтары мен міндеттері
1. Монополияға қарсы органның лауазымды адамдарының тергеу жүргізу кезінде:
1) тергеу объектісінің аумағына және үй-жайларына кедергісіз кіруге;
2) тергеу нысанасына сәйкес тергеу объектісінің автоматтандырылған деректер
базасына (ақпараттық жүйелеріне) қол жеткізуге;
3) монополияға қарсы орган белгілеген, бес жұмыс күнінен кем болмайтын
мерзімде тергеп-тексеру объектісінің басшыларынан, лауазымды адамдарынан және басқа
да қызметкерлерінен тергеп-тексеру нысанасына қатысты қажетті ақпаратты, құжаттарды
немесе олардың көшірмелерін, тергеп-тексеру барысында туындаған мәселелер бойынша
ауызша және жазбаша түрде түсініктемелер сұратуға және алуға;
4) тергеп-тексеру жүргізу кезінде Қазақстан Республикасының басқа мемлекеттік
органдарының мамандарын және өзге де адамдарды сарапшылар ретінде тартуға;
5) тергеп-тексеру объектісінің аумақтарын, үй-жайларын (тұрғынжайын
қоспағанда), құжаттарын және заттарын, оның ішінде тергеп-тексеру объектісінің,
оның өкілінің, сондай-ақ монополияға қарсы орган тергеп-тексеруге қатысуға тартатын
өзге де адамдардың қатысуымен қарап-тексеруге құқығы бар.
2. Тергеу объектісінің басшысы және (немесе) лауазымды адамы монополияға
қарсы органның тергеу жүргізуге жауапты лауазымды адамының ауызша сауал салуы
бойынша ақпаратты, құжаттарды немесе олардың көшірмелерін, сондай-ақ жазбаша немесе
ауызша түсініктемелерді беруден бас тартқан жағдайда, оларға тиісінше жазбаша сауал
салу тапсырылады. Жазбаша сауал салуды тергеу объектісінің басшысына тапсыру мүмкін
болмаған жағдайда сауал салу тергеу объектісі басшысының атына хабарламалы тапсырыс
хатпен почта байланысы арқылы жіберіледі.
3. Сұратылатын ақпаратты тергеу объектісінің коммерциялық құпиясына жатқызу
тергеуді жүзеге асыратын монополияға қарсы органның лауазымды адамдарына ақпарат
беруден бас тарту үшін негіз бола алмайды.
Монополияға қарсы органның лауазымды адамдарының аталған ақпаратты пайдалануы
Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде белгіленген коммерциялық және өзге
де заңмен қорғалатын ақпаратты жария етуге қойылатын талаптар сақтала отырып жүзеге
асырылуға тиіс.
3-1. Нарық субъектiсi Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес ақпаратты
құпия ақпаратқа жатқызған жағдайда монополияға қарсы органға мәлiметтердi берген
кезде нарық субъектiсi белгi қою арқылы оның сипатының құпиялылығын көрсетуге
мiндеттi.
4. Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес ақпаратты басқа мемлекеттік
органға беру жағдайларын қоспағанда, тергеу барысында тергеу объектісі туралы
монополияға қарсы орган алған кез келген ақпарат таратылуға жатпайды.
5. Монополияға қарсы органның тергеуді жүзеге асыратын лауазымды адамдарының
тергеу нысанасына қатысы жоқ талаптар қоюына және өтінішпен жүгінуіне тыйым
салынады.
6. Бұзушылықтар және тергеу жүргізу туралы мәліметтерді қараған кезде
монополияға қарсы органның лауазымды адамдары:
1) дәлелдемелердің жан-жақты, толық және объективті жиналуы және зерттелуі
үшін барлық шараларды қабылдауға;
2) тергеп-тексерудің нәтижелері бойынша қорытындыны уақтылы дайындауға;
3) алып тасталды - ҚР 05.05.2015 № 312-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған
күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
4) аумақтық органдар тергеп-тексерулер жүргізу туралы бұйрықтарға қол қойған
күннен бастап үш жұмыс күнінен аспайтын мерзімде осы құжаттардың көшірмелерін
орталық мемлекеттік органға жіберуге міндетті.
Ескерту. 64-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 06.03.2013 N 81-V (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
05.05.2015 № 312-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн
өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
65-бап. Қазақстан Республикасының монополияға қарсы
заңнамасының бұзылуы туралы істі тергеуді
тоқтата тұру
1. Монополияға қарсы орган:
1) монополияға қарсы орган, сот, алдын ала тергеу органдары Қазақстан
Республикасының монополияға қарсы заңнамасының бұзылуын тергеу үшін маңызы бар
басқа істі қараған;
2) Қазақстан Республикасының монополияға қарсы заңнамасының бұзылуына сол
тергеу объектісіне қатысты басқа тергеу жүргізілген;
3) сараптама жүргізілген;
4) монополияға қарсы орган тауар нарықтарына талдау жүргізген жағдайларда,
Қазақстан Республикасының монополияға қарсы заңнамасының бұзылуын тергеп-тексеруді
тоқтата тұруға құқылы.
2. Қазақстан Республикасының монополияға қарсы заңнамасының бұзылуын тергеу
мерзімі тергеуді тоқтата тұру кезінде үзіледі және тергеу қайта басталған күннен
бастап жалғасады.
3. Монополияға қарсы органның лауазымды адамы тергеудi тоқтата тұру және
қайта бастау, сондай-ақ сараптама тағайындау туралы ұйғарым шығарады. Сараптама
тағайындау туралы ұйғарымның көшiрмесi осындай ұйғарым шығарылған күннен бастап үш
жұмыс күні ішінде сарапшыға жiберiледi.
Ескерту. 65-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 06.03.2013 N 81-V (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
05.05.2015 № 312-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн
өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
66-бап. Қазақстан Республикасының монополияға қарсы
заңнамасының бұзылуын тергеуді тоқтату
Монополияға қарсы орган:
1) тергеу объектісінің іс-әрекеттерінде Қазақстан Республикасының
монополияға қарсы заңнамасын бұзушылық болмаған;
2) жалғыз тергеу объектісі - заңды тұлға таратылған;
3) жалғыз тергеу объектісі - жеке тұлға қайтыс болған;
4) Қазақстан Республикасының әкімшілік құқық бұзушылық туралы заңнамасында
белгіленген талап қою мерзімі өтіп кеткен;
5) монополияға қарсы орган қарайтын іс-әрекеттерде (әрекетсіздікте)
Қазақстан Республикасының монополияға қарсы заңнамасын бұзушылықтың болуы туралы
немесе болмауы туралы қорытынды қамтылған заңды күшіне енген сот актісі болған
жағдайда, Қазақстан Республикасының монополияға қарсы заңнамасының бұзылуын
тергеуді тоқтатады.
67-бап. Қазақстан Республикасының монополияға қарсы
заңнамасының бұзылуын тергеу нәтижелері бойынша
монополияға қарсы органның шешімдері
1. Монополияға қарсы органның лауазымды адамы Қазақстан Республикасының
монополияға қарсы заңнамасының бұзылуын тергеу нәтижелері бойынша қорытынды
әзірлейді, оның негізінде монополияға қарсы орган:
1) осы Заңның 66-бабында көзделген негіздер бойынша Қазақстан
Республикасының монополияға қарсы заңнамасының бұзылуын тергеуді тоқтату туралы;
2) әкімшілік құқық бұзушылық туралы іс қозғау туралы;
3) Қазақстан Республикасының монополияға қарсы заңнамасының бұзылуын жою
туралы нұсқама шығару туралы;
4) қылмыстық іс қозғау үшін материалдарды құқық қорғау органдарына беру
туралы тиісті шешім (шешімдер) қабылдайды.
2. Қазақстан Республикасының монополияға қарсы заңнамасының бұзылуын тергеу
нәтижелері бойынша қорытындыға монополияға қарсы органның лауазымды адамы
(лауазымды адамдары) қол қойған күн тергеудің аяқталуы болып есептеледі.
3. Қазақстан Республикасының монополияға қарсы заңнамасының бұзылуын тергеу
нәтижелері туралы қорытындыны бекіту тергеу аяқталған күннен бастап күнтізбелік
отыз күннен аспайтын мерзімде монополияға қарсы органның бұйрығымен ресімделеді.
4. Тергеп-тексеру нәтижелерi бойынша қорытындыны бекіту туралы бұйрықтың
көшірмесі қол қойылған күнінен бастап үш жұмыс күнiнен кешiктiрiлмей, тергеп-
тексерудің нәтижелерi бойынша қорытынды қоса беріле отырып, тергеп-тексеру
объектiсiне тапсырылады немесе хабарламалы хатпен жiберiледi. Өтiнiш берушi
қабылданған шешiм туралы нақ сол мерзiмде хабардар етiледi.
5. Тергеу нәтижелері бойынша қорытындыны бекіту туралы бұйрыққа қол қойылған
(шешім қабылданған) күн әкімшілік құқық бұзушылықты жасау фактілері анықталған кез
болып есептеледі.
6. Тергеу объектісі тергеу нәтижелері бойынша қорытындыны бекіту туралы
бұйрыққа Қазақстан Республикасының азаматтық іс жүргізу заңнамасында көзделген
тәртіппен сотқа шағым бере алады.
Ескерту. 67-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 06.03.2013 N 81-V Заңымен
(алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа
енгiзiледi); 03.07.2013 № 121-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он
күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Конституциялық заңымен; 05.05.2015 № 312-V
(алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа
енгізіледі) Заңымен.
10-тарау. Қазақстан Республикасының монополияға қарсы заңнамасын бұзудың
жолын кесу және монополияға қарсы органның нұсқамаларын қайта қарау 68-бап. Монополиялық табысты айқындаудың негіздері және
тәртібі
1. Нарық субъектісі монополиялық табысты:
1) нарық субъектілерінің бәсекелестікке қарсы келісімдер немесе келісілген
іс-әрекеттер жасауы;
2) нарық субъектісінің өзінің үстем немесе монополиялық жағдайын теріс
пайдалануы нәтижесінде алуы мүмкін.
2. Монополиялық табыс нарық субъектісінің осы баптың 1-тармағында аталған
іс-әрекеттерді жүзеге асырған кезінен бастап нарық субъектісі осы іс-әрекеттерді
тоқтатқан кезге дейін айқындалады.
3. Монополиялық табыс:
1) үстем немесе монополиялық жағдайға ие нарық субъектісі монополиялық жоғары
бағаны қолдану кезінде алынған табыс пен осы Заңның 14-бабының ережелеріне сәйкес
айқындалған бағалар негізінде есептелген табыс арасындағы айырма ретінде
монополиялық жоғары бағалар белгілеген кезде;
2) үстем немесе монополиялық жағдайға ие нарық субъектісі үстем жағдайға ие
нарық субъектісінің бәсекелестерді тауар нарығынан ығыстырып шығару есебінен өткізу
көлемін ұлғайту нәтижесінде алған қосымша табысы ретінде монополиялық төмен баға
белгілеген кезде;
3) монопсониялық жағдайға ие нарық субъектісі тауар өткізуші нарық
субъектісінің осындай тауарды өндіру мен өткізуге қажетті шығыстар мен пайдасы
негізінде айқындаған бағасы бойынша осы нарық субъектісінің тауарды сатып алу
шығындары мен тауарларды монопсониялық төмен бағалар бойынша сатып алу кезінде
қалыптасқан шығындары арасындағы айырма ретінде монопсониялық төмен баға белгілеген
кезде;
4) нарық субъектісі, осы іс-әрекеттерден алынған, тауарларды өндіруге және
(немесе) өткізуге қажетті негізделген шығыстар мен іс жүзінде төленген салық
шегерілген бүкіл табыс ретінде бәсекелестікке қарсы келісімдерді немесе келісілген
іс-әрекеттерді жасаған кезде айқындалады.
4. Монополиялық табысты алып қою Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық
бұзушылық туралы кодексінде белгіленген тәртіппен жүргізіледі.
69-бап. Монополияға қарсы ден қою шаралары
1. Монополияға қарсы орган белгіленген өкілеттіктеріне сәйкес:
1) нарық субъектілеріне нұсқамалар, оның ішінде:
осы Заңды бұзуды тоқтату және (немесе) олардың салдарын жою;
бастапқы жағдайды қалпына келтіру;
осы Заңға қайшы келетін шарттарды бұзу немесе өзгерту;
егер белгілі бір сатушылармен (өнім берушілермен) не сатып алушылармен шарт
жасасудан негізсіз бас тарту не жалтару бұзушылық болып табылса, нарықтың басқа
субъектісімен шарт жасасу;
осы Заңның бұзылуына жол бермеу туралы орындалуы мiндеттi нұсқамалар беруге;
2) мемлекеттік органдарға, жергілікті атқарушы органдарға өздері қабылдаған
актілердің күшін жою немесе оларды өзгерту туралы, бұзушылықтарды тоқтату, сондай-
ақ өздері жасаған, осы Заңға қайшы келетін келісімдерді бұзу немесе өзгерту туралы
орындалуға міндетті нұсқамалар беруге;
3) бәсекелестікті қорғау және монополистік қызметті шектеу саласындағы
әкімшілік құқық бұзушылық туралы істерді қарауға және Қазақстан Республикасының
Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексінде белгіленген тәртіппен әкімшілік жазалар
қолдануға;
4) сотқа талап қойып және өтінішпен жүгінуге, сондай-ақ соттар Қазақстан
Республикасының монополияға қарсы заңнамасының қолданылуы мен бұзылуына байланысты
істерді қараған кезде процестерге қатысуға құқылы.
2. Осы Заң бұзылған жағдайда нарық субъектілері, мемлекеттік органдар,
жергілікті атқарушы органдар:
1) монополияға қарсы органның нұсқамаларына сәйкес бұзушылықтарды тоқтатуға
және оның салдарын жоюға, бастапқы жағдайды қалпына келтіруге, шартты бұзуға,
нарықтың басқа субъектісімен шарт жасасуға немесе оған өзгерістер енгізуге,
монополияға қарсы орган Қазақстан Республикасының монополияға қарсы заңнамасына
сәйкес келмейді деп таныған актінің күшін жоюға, нұсқамада көзделген өзге де іс-
әрекеттерді орындауға;
2) келтірілген залалды Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасына
сәйкес өтеуге;
3) монополияға қарсы органның Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық
бұзушылық туралы кодексінде белгіленген тәртіппен әкімшілік жаза қолдану туралы
қаулысын орындауға міндетті.
3. Нұсқама монополияға қарсы орган белгілеген ақылға қонымды мерзімде
орындалуға жатады. Монополияға қарсы орган берілген нұсқамалардың орындалуын
бақылауды жүзеге асырады.
Нұсқама орындалмаған жағдайда, монополияға қарсы орган нарық субъектісін,
мемлекеттік органды монополияға қарсы органның нұсқамасын орындауға мәжбүрлеу
туралы талап қойып сотқа жүгінуге құқылы.
Ескерту. 69-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 06.03.2013 N 81-V (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
05.05.2015 № 312-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн
өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
70-бап. Нұсқаманы ресімдеуге қойылатын талаптар
Нұсқама монополияға қарсы органның қатаң есептілік бланкісінде ресімделеді
және ол:
1) өзіне (өздеріне) қатысты нұсқама жасалатын нарық субъектісінің және
(немесе) мемлекеттік органның және (немесе) жергілікті атқарушы органның атауын
немесе олардың лауазымды адамдарын;
2) Қазақстан Республикасының монополияға қарсы заңнамасын бұзудың анықталған
фактісінің (фактілерінің), сондай-ақ нарық субъектісі не мемлекеттік орган немесе
жергілікті атқарушы орган немесе олардың лауазымды адамдары бұзған құқық
нормаларының сипаттамасын;
3) нарық субъектісі және (немесе) мемлекеттік орган және (немесе) жергілікті
атқарушы орган немесе олардың лауазымды адамдары Қазақстан Республикасының
монополияға қарсы заңнамасын бұзушылықты жою үшін жасауға тиіс (немесе оны (оларды)
жасаудан тартынуға тиіс) әрекеттерді;
4) нұсқаманың орындалу мерзімін;
5) нұсқаманың орындалуы туралы ақпаратты беру мерзімін;
6) нұсқамаға қол қоюға уәкілетті адамның қолын;
7) монополияға қарсы органның елтаңбалық мөрін қамтуға тиіс.
Ескерту. 70-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 05.05.2015 № 312-V Заңымен (алғашқы
ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа
енгізіледі).
71-бап. Монополияға қарсы органның нұсқамаларын қайта
қарау
1. Монополияға қарсы орган нұсқаманы (өзінің немесе аумақтық органының
нұсқамасын) өз бастамасы бойынша не мүдделі тұлғаның өтініші бойынша:
1) елеулі мән-жайлар монополияға қарсы органға белгілі болмаған және белгілі
болуы мүмкін болмаған, мұның өзі заңсыз немесе негізсіз нұсқама шығаруға әкеп
соққан;
2) нұсқама дәйексіз ақпараттың негізінде шығарылып, мұның өзі заңсыз немесе
негізсіз нұсқама шығаруға әкеп соққан;
3) нұсқама Қазақстан Республикасы заңнамасының нормалары бұзыла отырып
шығарылған;
4) нұсқамада жіберілген жаңылыс тұстар мен анық арифметикалық қателер
түзетілген жағдайларда қайта қарай алады.
Монополияға қарсы орган өз нұсқамасының орындалуын оны қайта қарау
аяқталғанға дейін тоқтата тұра алады, бұл туралы іске қатысушы тұлғаларға жазбаша
хабарланады.
2. Қайта қарау нәтижелері бойынша монополияға қарсы орган:
1) нұсқаманы өзгеріссіз қалдыруы;
2) нұсқаманы өзгертуі;
3) нұсқаманың күшін жоюы;
4) жаңа нұсқама шығаруы мүмкін.
3. Монополияға қарсы орган мүдделі тұлғаның өтініші бойынша нұсқаманы қайта
қараған кезде өтініш (шағым) берген тұлғаның немесе мүддесіне орай өтініш (шағым)
берілген тұлғаның жағдайын нашарлатуға құқылы емес.
72-бап. Монополияға қарсы органның аумақтық органдарының
нұсқамаларын тексеру
Монополияға қарсы органның аумақтық органдары қабылдаған нұсқамалар нарық
субъектілерінің өтініштері бойынша немесе жоғары тұрған монополияға қарсы органның
бастамасы бойынша тексерілуі мүмкін.
73-бап. Монополияға қарсы органның нұсқамаларына шағым
жасау
1. Монополияға қарсы органның нұсқамаларына Қазақстан
Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен сотқа шағым жасалуы мүмкін.
2. Аумақтық органдардың нұсқамаларына монополияға қарсы органға шағым жасау
үшін:
1) іс үшін маңызы бар мән-жайлардың толық анықталмауы;
2) іс үшін маңызы бар және анықталған деп танылған мән-жайлардың
дәлелденбеуі;
3) шешімде жазылған тұжырымдардың істің мән-жайларына сәйкес келмеуі;
4) Қазақстан Республикасы заңнамасының нормаларын бұзу немесе дұрыс
қолданбау негіз болып табылады.
3. Нарық субъектісі монополияға қарсы органның аумақтық органының нұсқамасы
өзіне тапсырылған күннен бастап үш ай ішінде оған Қазақстан
Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен монополияға қарсы органға не
сотқа шағым жасай алады.
74-бап. Үстем немесе монополиялық жағдайды теріс
пайдаланған жағдайларда мәжбүрлеп бөлу немесе
бөліп шығару
1. Егер үстем немесе монополиялық жағдайға ие нарық субъектісі осы Заңның 10
, 11 және 13-баптарында көзделген бұзушылықтар үшін күнтізбелік бір жыл ішінде екі
рет әкімшілік жауапқа тартылса және бәсекелестікті шектейтін іс-әрекеттер жасауды
жалғастырса, монополияға қарсы орган бәсекелестікті дамыту мақсатында осы нарық
субъектісін мәжбүрлеп бөлу немесе оның құрамынан құрылымдық бөлімшелері базасында
бір немесе бірнеше заңды тұлғаларды бөліп шығару туралы талап қойып сотқа жүгінуге
құқылы.
2. Сот, егер жиынтығында:
1) құрылымдық бөлімшелердің технологиялық негізделген өзара байланысы
болмаса;
2) тиісті тауар нарығында қайта ұйымдастыру нәтижесінде құрылған заңды
тұлғалардың дербес қызметі мүмкіндігінің болу талаптары орындалса, бәсекелестікті
дамыту мақсатында мәжбүрлеп бөлу немесе бөліп шығару туралы шешім қабылдайды.
3. Соттың мәжбүрлеп бөлу немесе бөліп шығару туралы шешімі меншік иесінің
немесе оның уәкілетті органының аталған шешімде көзделген талаптарды ескере отырып
және аталған шешімде айқындалған, бірақ алты айдан аспайтын мерзімде орындауына
жатады.
11-тарау. Қазақстан Республикасының монополияға қарсы заңнамасын бұзғаны
үшін жауаптылық
75-бап. Қазақстан Республикасының монополияға қарсы
заңнамасын бұзғаны үшін жауаптылық
Қазақстан Республикасының монополияға қарсы заңнамасын бұзу Қазақстан
Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылыққа әкеп соғады.
76-бап. Монополиялық табысты аударудан босату
1. Монополияға қарсы орган, нарық субъектілерін, жиынтығында мынадай
талаптар сақталған:
1) нарық субъектісі монополияға қарсы органға бәсекелестікке қарсы
келісімдер немесе келісілген іс-әрекеттер туралы мәлімдеген кезде, монополиялық
орган басқа көздерден бәсекелестікке қарсы осы келісімдер немесе келісілген іс-
әрекеттер туралы ақпарат алмаған;
2) нарық субъектісі бәсекелестікке қарсы келісімдерге немесе келісілген іс-
әрекеттерге өзінің қатысуын тоқтату жөнінде шұғыл шаралар қабылдаған;
3) нарық субъектісі мәлімдеген кезден бастап бүкіл тергеу барысында
бәсекелестікке қарсы келісімдер немесе келісілген іс-әрекеттер фактілері туралы бар
ақпаратты хабарлаған;
4) нарық субъектісі бәсекелестікке қарсы келісімдерді немесе келісілген іс-
әрекеттерді жасау салдарынан тұтынушыларға келтірілген нұқсанды ерікті түрде өтеген
жағдайда, бәсекелестікке қарсы келісімдер немесе келісілген іс-әрекеттер жасау
салдарынан алған монополиялық табысын алып қоюдан босату туралы өтінішхатпен
Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде белгіленген тәртіппен сотқа
жүгінеді.
2. Нарық субъектісінің шын өкінуіне байланысты монополиялық табысын алып
қоюдан босату туралы шешімді сот Қазақстан Республикасының қылмыстық және әкімшілік
заңнамаларының нормаларына сәйкес қабылдайды.
5-БӨЛІМ. ҚОРЫТЫНДЫ ЖӘНЕ ӨТПЕЛІ ЕРЕЖЕЛЕР
12-тарау. Өтпелі ережелер
77-бап. Жұмыс істеп тұрған мемлекеттік кәсіпорындардың
қызметі
1. Осы Заң қолданысқа енгізілгенге дейін құрылған мемлекеттік кәсіпорындар
ол қолданысқа енгізілген күннен бастап екі жыл ішінде өзінің тиісті тауар нарығында
одан әрі жүргізетін қызметіне монополияға қарсы органның оң қорытындысын алуға
міндетті.
2. Монополияға қарсы орган осы мерзімде мемлекеттік кәсіпорындар жұмыс
істейтін тауар нарықтарын зерттеп-тексеруге және осы тауар нарықтарындағы
бәсекелестіктің даму деңгейі туралы, оның ішінде мемлекеттік кәсіпорындардың осы
тауар нарығындағы одан әрі жүргізетін қызметінің орындылығы туралы қорытындылар
дайындауға міндетті.
3. Осы Заң қолданысқа енгізілгенге дейін құрылған және өзінің одан әрі
жүргізетін қызметіне осы баптың 1-тармағында белгіленген мерзім ішінде монополияға
қарсы органның оң қорытындысын алмаған мемлекеттік кәсіпорындар осы мерзім өткеннен
кейін үш ай ішінде Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жекешелендірілуге
немесе мемлекеттік мекеме болып қайта құрылуға тиіс.
78-бап. Акцияларының (үлестерінің) елу проценттен астамы
мемлекетке тиесілі заңды тұлғалардың және
олармен аффилиирленген тұлғалардың қызметі
1. Осы Заң қолданысқа енгізілгенге дейін құрылған, акцияларының
(үлестерінің) елу проценттен астамы мемлекетке тиесілі заңды тұлғалар және олармен
аффилиирленген тұлғалар, мұндай құру Қазақстан Республикасының заңдарында тікелей
көзделген жағдайларды қоспағанда, осы Заң қолданысқа енгізілген күннен бастап үш
жыл ішінде өзінің тиісті тауар нарығында одан әрі жүргізетін қызметіне монополияға
қарсы органның оң қорытындысын алуға міндетті.
2. Монополияға қарсы орган осы мерзімде осы нарық субъектілері жұмыс
істейтін тауар нарықтарын зерттеп-тексеруге және осы нарықтардағы бәсекелестіктің
даму деңгейі туралы, оның ішінде осы нарықта мемлекеттің шаруашылық жүргізуші
серіктестік немесе акционерлік қоғам арқылы одан әрі қатысуының орындылығы туралы
қорытынды дайындауға міндетті.
3. Осы Заң қолданысқа енгізілгенге дейін құрылған және тиісті саладағы одан
әрі жүргізетін қызметіне монополияға қарсы органның оң қорытындысын алмаған,
акцияларының (үлестерінің) елу проценттен астамы мемлекетке тиесілі заңды
тұлғалардың және олармен аффилиирленген тұлғалардың акциялары (үлестері) осы баптың
1-тармағында белгіленген мерзім өткеннен кейін үш ай ішінде сауда-саттыққа
шығарылуға тиіс. Осы нарық субъектілерінің акциялары (үлестері), акцияларының
(үлестерінің) жиырма бес проценттен астамы мемлекетке тиесілі заңды тұлғаларды
қоспағанда, заңды тұлғаларға сатылады.
79-бап. Монополияға қарсы органның басқармасы
Ескерту. 79-бап алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми
жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
13-тарау. Қорытынды ережелер
80-бап. Осы Заңды қолдану тәртібі
Осы Заң, осы Заңның 77 және 78-баптарында көзделген жағдайларды қоспағанда,
ол қолданысқа енгізілгеннен кейін туындаған қоғамдық қатынастарға қолданылады. Осы
Заң қолданысқа енгізілгенге дейін туындаған басқа құқықтық қатынастар бойынша ол
қолданысқа енгізілгеннен кейін туындайтын құқықтар мен міндеттерге қолданылады.
81-бап. Осы Заңды қолданысқа енгізу тәртібі
1. Осы Заң 2009 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі.
2. Осы Заң қолданысқа енгізілген күннен бастап мыналардың күші жойылды деп
танылсын:
1) "Жосықсыз бәсеке туралы" 1998 жылғы 9 маусымдағы Қазақстан
Республикасының Заңы (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 1998 ж., N 9-
10, 84-құжат; 2000 ж., N 21, 397-құжат; 2004 ж., N 23, 142-құжат; 2006 ж., N 3, 22-
құжат; N 15, 95-құжат);
2) "Бәсеке және монополистік қызметті шектеу туралы" 2006 жылғы 7 шілдедегі
Қазақстан Республикасының Заңы (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2006
ж., N 15, 94-құжат; 2007 ж., N 19, 148-құжат).
Қазақстан Республикасының
Президенті Н. Назарбаев
© 2012. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің "Республикалық құқықтық ақпарат
орталығы" ШЖҚ РМК
О конкуренции
Утративший силу
Закон Республики Казахстан от 25 декабря 2008 года № 112-IV. Утратил силу Кодексом
Республики Казахстан от 29 октября 2015 года № 375-V
Сноска. Утратил силу Кодексом РК от 29.10.2015 № 375-V (вводится в действие с
01.01.2016).
Оглавление
Примечание РЦПИ!
Порядок введения в действие Закона РК см. ст. 81
Настоящий Закон регулирует общественные отношения в области защиты
конкуренции, ограничения монополистической деятельности и защиты законных прав
потребителей.
РАЗДЕЛ 1. ОСНОВНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ
Глава 1. Общие положения
Статья 1. Предмет и цели настоящего Закона
1. Настоящий закон определяет правовые основы защиты прав субъектов рынка и
потребителей от монополистической деятельности, ограниченной настоящим Законом,
антиконкурентных действий государственных органов, местных исполнительных органов и
недобросовестной конкуренции. Закон направлен на поддержание и создание
благоприятных условий для добросовестной конкуренции на товарных рынках Республики
Казахстан.
2. Целями настоящего Закона являются защита конкуренции, создание условий для
эффективного функционирования товарных рынков, обеспечение единства экономического
пространства, свободного перемещения товаров и свободы экономической деятельности в
Республике Казахстан.
Сноска. Статья 1 с изменениями, внесенными Законом РК от 05.05.2015 № 312-V
(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого
официального опубликования).
Статья 2. Антимонопольное законодательство Республики
Казахстан
1. Антимонопольное законодательство Республики Казахстан основывается
на Конституции Республики Казахстан и состоит из настоящего Закона и иных
нормативных правовых актов Республики Казахстан.
2. Если международным договором, ратифицированным Республикой Казахстан,
установлены иные правила, чем те, которые предусмотрены настоящим Законом, то
применяются правила международного договора.
Статья 3. Сфера применения настоящего Закона
1. Настоящий Закон действует на территории Республики Казахстан и
распространяется на отношения, которые влияют или могут повлиять на конкуренцию на
товарных рынках Республики Казахстан, в которых участвуют субъекты рынка,
потребители, а также государственные органы, местные исполнительные органы.
2. Положения настоящего Закона применяются также к совершенным за пределами
территории Республики Казахстан действиям субъекта рынка, если в результате таких
действий выполняется одно из следующих условий:
1) прямо или косвенно затрагиваются находящиеся на территории Республики
Казахстан основные средства и (или) нематериальные активы, либо акции (доли участия
в уставном капитале) субъектов рынка, имущественные или неимущественные права в
отношении юридических лиц Республики Казахстан;
2) ограничивается конкуренция в Республике Казахстан.
Сноска. Статья 3 с изменениями, внесенными Законом РК от 05.05.2015 № 312-V
(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого
официального опубликования).
Статья 4. Принципы конкуренции
Основными принципами конкуренции являются:
1) состязательность;
2) добросовестность;
3) законность;
4) соблюдение прав потребителей.
Принципы конкуренции, установленные частью первой настоящей статьи,
применяются одинаковым образом, в равной мере и на равных условиях ко всем
субъектам рынка независимо от организационно-правовой формы и места регистрации
таких субъектов рынка.
Сноска. Статья 4 с изменением, внесенным Законом РК от 06.03.2013 № 81-V
(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого
официального опубликования).
Статья 5. Государственная политика в сфере конкуренции
1. Основные направления государственной политики в области конкуренции
разрабатываются Правительством Республики Казахстан и реализуются антимонопольным
органом.
1-1. Антимонопольный орган вырабатывает предложения по формированию
государственной политики в сфере защиты конкуренции и ограничения монополистической
деятельности.
2. Центральные и местные исполнительные органы принимают участие в реализации
государственной политики в области конкуренции в пределах их компетенции,
определенной настоящим Законом и иными законодательными актами Республики
Казахстан.
3. Государственные органы в пределах своей компетенции обязаны содействовать
развитию конкуренции и не совершать действий, отрицательно влияющих на конкуренцию.
Сноска. Статья 5 с изменениями, внесенными законами РК от 06.03.2013 № 81-V
(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого
официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V(вводится в действие по истечении
десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
Статья 6. Основные понятия, используемые
в настоящем Законе
В настоящем Законе используются следующие основные понятия:
1) аффилиированные лица юридических лиц, более пятидесяти процентов акций
(долей участия в уставном капитале) которых принадлежат государству (далее –
аффилиированные лица), – юридические лица, в которых более пятидесяти процентов
акций (долей участия в уставном капитале) прямо либо косвенно принадлежат
юридическим лицам, более пятидесяти процентов акций (долей участия в уставном
капитале) которых принадлежат государству. Косвенная принадлежность означает
принадлежность каждому последующему аффилиированному лицу более пятидесяти
процентов акций (долей участия в уставном капитале) иного юридического лица;
1-1) потенциальный конкурент – субъект рынка, который имеет возможность
(владеет оборудованием, технологиями) производить и (или) реализовать товар,
аналогичный либо взаимозаменяемый с товаром конкурента, но не производит и не
реализует его на соответствующем товарном рынке;
1-2) конкурент – субъект рынка, находящийся в состоянии состязательности с
другими субъектами соответствующего рынка ввиду того, что производит и (или)
реализует на соответствующем товарном рынке товар, аналогичный либо
взаимозаменяемый с товаром субъектов рынка;
2) конкуренция – состязательность субъектов рынка, при которой их
самостоятельные действия эффективно ограничивают возможность каждого из них
односторонне воздействовать на общие условия обращения товаров на соответствующем
товарном рынке;
2-1) антиконкурентные горизонтальные соглашения или согласованные действия
(картель) – антиконкурентные соглашения или согласованные действия между субъектами
рынка, являющимися конкурентами либо потенциальными конкурентами на одном товарном
рынке, указанные в пункте 1 статьи 10 и пункте 1 статьи 11 настоящего Закона;
3) взаимозаменяемые товары – группа товаров, которые могут быть сравнимы по
их функциональному назначению, применению, качественным и техническим
характеристикам, цене, а также по другим параметрам таким образом, что потребитель
заменяет их друг другом в процессе потребления (производства);
3-1) косвенный контроль – возможность физического или юридического лица
определять решения, принимаемые юридическим лицом, через юридическое лицо или
несколько юридических лиц, между которыми существует прямой контроль;
3-2) дискриминационные условия – условия доступа на товарный рынок, условия
производства, обмена, потребления, приобретения, продажи, иной передачи товара, при
которых субъект рынка или несколько субъектов рынка поставлены в неравное положение
по сравнению с другим (другими) субъектом (субъектами) рынка;
4) государственная монополия – исключительное право государства на
производство, реализацию или покупку какого-либо товара на конкурентном рынке,
вводимое в порядке, предусмотренном настоящим Законом;
5) монополистическая деятельность – деятельность субъектов рынка, положение
которых дает возможность контролировать соответствующий товарный рынок, в том числе
позволяет оказывать значительное влияние на общие условия обращения товара на
соответствующем товарном рынке;
6) антимонопольный орган – государственный орган, осуществляющий руководство
в сфере защиты конкуренции и ограничения монополистической деятельности, контроль и
регулирование деятельности, отнесенной к сфере государственной монополии;
7) монопольное положение – положение субъектов естественной монополии,
государственной монополии, а также субъектов рынка, занимающих стопроцентную долю
на соответствующем товарном рынке;
8) монопольный доход – доход, полученный субъектом рынка в результате
осуществления монополистической деятельности, ограниченной настоящим Законом;
9) субъект рынка – физическое лицо, а также юридическое лицо Республики
Казахстан, иностранное юридическое лицо (его филиал и представительство),
осуществляющие предпринимательскую деятельность. К субъектам рынка также относятся
некоммерческие организации, осуществляющие предпринимательскую деятельность в
соответствии с их уставными целями;
10) регулируемые рынки – товарные рынки, на которых введено государственное
регулирование цен в соответствии с законами Республики Казахстан;
11) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V(вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после дня его первого официального
опубликования);
12) продавец (поставщик) – физическое или юридическое лицо, реализующее
(поставляющее) товар;
13) товар – товар, работа, услуга, являющиеся объектом гражданского оборота;
14) товарный рынок – сфера оборота товара или взаимозаменяемых товаров,
определяемая исходя из экономической, территориальной и технологической возможности
потребителя приобрести товар;
15) расследование – мероприятия антимонопольного органа, направленные на сбор
фактических данных, подтверждающих или опровергающих совершение нарушения
антимонопольного законодательства Республики Казахстан, в порядке, предусмотренном
настоящим Законом;
16) потребитель – физическое или юридическое лицо, приобретающее товар для
собственных нужд;
16-1) прямой контроль – возможность физического или юридического лица
определять решения, принимаемые юридическим лицом, посредством одного или
нескольких следующих действий:
осуществление функций его исполнительного органа, совета директоров;
получение права определять условия ведения предпринимательской деятельности
юридического лица;
распоряжение более чем пятьюдесятью процентами голосующих акций (долей
участия в уставном капитале, паев) юридического лица;
17) Государственный реестр субъектов рынка, занимающих доминирующее или
монопольное положение (далее – реестр), – перечень субъектов рынка, занимающих
доминирующее или монопольное положение на соответствующем товарном рынке, за
исключением рынков, находящихся в состоянии естественной или государственной
монополии;
18) координация экономической деятельности – согласование действий субъектов
рынка третьим лицом, не входящим в одну группу лиц ни с одним из таких субъектов
рынка и не осуществляющим деятельность на том товарном рынке (товарных рынках), на
котором (которых) осуществляется согласование действий субъектов рынка.
Сноска. Статья 6 в редакции Закона РК от 10.07.2012 № 34-V (вводится в
действие со дня его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными
законами РК от 06.03.2013 № 81-V (вводится в действие по истечении десяти
календарных дней после его первого официального опубликования); от 29.09.2014 №
239-V(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его
первого официального опубликования); от 22.04.2015 № 308-V (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после дня его первого официального
опубликования); от 05.05.2015 № 312-V (вводится в действие по истечении десяти
календарных дней после дня его первого официального опубликования).
Статья 7. Группа лиц
1. Группой лиц является совокупность физических и (или) юридических лиц,
применительно к которым выполняется одно из следующих условий:
1) лицо имеет право прямо или косвенно (через третьих лиц) распоряжаться
более чем пятьюдесятью процентами голосующих акций (долей участия в уставном
капитале, паев) юридического лица;
2) юридическое лицо или несколько аффилиированных юридических лиц имеют
возможность определять решения, принимаемые другим лицом, в том числе определять
условия ведения этим лицом предпринимательской деятельности либо осуществлять
полномочия органа управления;
3) физическое лицо, его супруг(а), близкие родственники имеют возможность
определять решения, принимаемые другим лицом, в том числе определять условия
ведения этим лицом предпринимательской деятельности либо осуществлять полномочия
органа управления;
4) лица, каждое из которых по какому-либо указанному в подпунктах 1) - 3)
настоящего пункта основанию входит в группу с одним и тем же лицом, а также другие
лица, входящие с каждым из таких лиц в одну группу по какому-либо указанному в
подпунктах 1) - 3) настоящего пункта основанию.
2. Группа лиц рассматривается как единый субъект рынка. Положения настоящего
Закона, относящиеся к субъектам рынка, распространяются на группу лиц.
Сноска. Статья 7 с изменением, внесенным Законом РК от 06.03.2013 № 81-V
(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого
официального опубликования).
РАЗДЕЛ 2. МОНОПОЛИСТИЧЕСКАЯ ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ.
НЕДОБРОСОВЕСТНАЯ КОНКУРЕНЦИЯ
Глава 2. Монополистическая деятельность
Статья 8. Виды монополистической деятельности
К монополистической деятельности, ограниченной настоящим Законом,
относятся:
1) антиконкурентные соглашения субъектов рынка;
2) антиконкурентные согласованные действия субъектов рынка;
3) злоупотребление доминирующим или монопольным положением.
Статья 9. Виды антиконкурентных соглашений и
согласованных действий
1. Антиконкурентные соглашения или согласованные действия между субъектами
рынка, являющимися конкурентами либо потенциальными конкурентами на одном товарном
рынке, являются горизонтальными.
2. Антиконкурентные соглашения между неконкурирующими субъектами рынка, один
из которых приобретает товар или является его потенциальным приобретателем, а
другой предоставляет товар или является его потенциальным продавцом (поставщиком),
являются вертикальными.
Статья 10. Антиконкурентные соглашения
1. Запрещаются горизонтальные соглашения между субъектами рынка, которые
ущемляют законные права потребителей и (или) приводят или могут привести к:
1) установлению или поддержанию цен (тарифов), скидок, надбавок (доплат),
наценок;
2) повышению, снижению или поддержанию цен на торгах, искажению итогов
торгов, аукционов и конкурсов, в том числе путем раздела по лотам;
3) разделу товарного рынка по территориальному принципу, объему продажи или
покупки товаров, ассортименту реализуемых товаров либо составу продавцов или
покупателей (заказчиков);
4) сокращению или прекращению производства товаров;
5) отказу от заключения договоров с определенными продавцами либо
покупателями (заказчиками).
2. Запрещаются вертикальные соглашения между субъектами рынка, если:
1) соглашения приводят или могут привести к установлению цены перепродажи
товара, за исключением случая, когда продавец устанавливает для покупателя
максимальную цену перепродажи товара;
2) соглашением предусмотрено обязательство покупателя не продавать товар
субъекта рынка, который является конкурентом продавца. Такой запрет не
распространяется на соглашения об организации покупателем продажи товаров под
товарным знаком либо иным средством индивидуализации продавца или производителя.
3. Запрещаются и признаются недействительными полностью или частично в
порядке, установленном законодательством Республики Казахстан, достигнутые в любой
форме антиконкурентные соглашения между субъектами рынка, которые приводят или
могут привести к ограничению конкуренции, в том числе касающиеся:
1) установления или поддержания дискриминационных условий к равнозначным
договорам с другими субъектами рынка, в том числе установления согласованных
условий приобретения и (или) реализации товаров;
2) искажения итогов торгов, аукционов и конкурсов в результате нарушения
установленного порядка их проведения, в том числе путем раздела по лотам;
3) необоснованного ограничения или прекращения реализации товаров;
4) ограничения доступа на товарный рынок или устранения с него других
субъектов рынка в качестве продавцов (поставщиков) определенных товаров или их
покупателей;
5) заключения договоров при условии принятия контрагентами дополнительных
обязательств, которые по своему содержанию или согласно обычаям делового оборота не
касаются предмета этих договоров (необоснованных требований передачи финансовых
средств и иного имущества, имущественных или неимущественных прав).
Запреты, установленные настоящим пунктом, не распространяются на вертикальные
соглашения, являющиеся договорами государственно-частного партнерства, в том числе
договорами концессии, комплексной предпринимательской лицензии (франчайзинга) либо
если совокупная доля субъектов рынка на товарном рынке не превышает двадцати
процентов.
4. Запрещается координация экономической деятельности субъектов рынка,
способная привести, приводящая или приведшая к последствиям, перечисленным в
пунктах 1–3 настоящей статьи.
5. Положения настоящей статьи не распространяются на соглашения между
субъектами рынка, входящими в одну группу лиц, если одним из таких субъектов рынка
в отношении другого субъекта рынка установлен прямой или косвенный контроль, а
также если такие субъекты рынка находятся под прямым или косвенным контролем одного
лица.
6. Требования настоящей статьи не распространяются на соглашения об
осуществлении исключительных прав на результаты интеллектуальной деятельности и
приравненные к ним средства индивидуализации юридического лица, средства
индивидуализации продукции, работ или услуг.
7. Соглашения, предусмотренные настоящей статьей, за исключением указанных в
пункте 2 настоящей статьи, признаются допустимыми, если они не накладывают на
субъектов рынка ограничения, не являющиеся необходимыми для достижения целей этих
соглашений, и не создают возможность для устранения конкуренции на соответствующем
товарном рынке, и если субъекты рынка докажут, что такие соглашения имеют или могут
иметь своим результатом:
1) содействие совершенствованию производства (реализации) товаров или
стимулированию технического (экономического) прогресса либо повышение
конкурентоспособности товаров производства сторон на мировом товарном рынке;
2) получение потребителями соразмерной части преимуществ (выгод), которые
приобретаются соответствующими лицами от совершения таких действий.
Сноска. Статья 10 в редакции Закона РК от 06.03.2013 № 81-V (вводится в
действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального
опубликования); с изменениями, внесенными законами РК от 05.05.2015 № 312-V
(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого
официального опубликования); от 31.10.2015 № 380-V (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после дня его первого официального
опубликования).
Статья 11. Антиконкурентные согласованные действия
субъектов рынка
1. Запрещаются согласованные действия субъектов рынка, направленные на
ограничение конкуренции и (или) ущемление законных прав потребителей, в том числе
касающиеся:
1) установления и (или) поддержания цен либо других условий приобретения или
реализации товаров;
2) необоснованного ограничения производства либо реализации товаров;
3) необоснованного отказа от заключения договоров с определенными продавцами
(поставщиками) либо покупателями;
4) применения дискриминационных условий к равнозначным договорам с другими
субъектами.
2. Действия субъектов рынка, указанные в пункте 1 настоящей статьи, могут
быть признаны согласованными, если для всех участвующих в них эти действия
удовлетворяют в совокупности следующим условиям:
1) параллельные действия субъектов рынка, совершенные в течение
трехмесячного срока и в результате которых каждый из субъектов рынка получил
выгоду, которая не предполагалась в результате отсутствия согласованных действий;
2) действия субъектов рынка заранее известны каждому из них;
3) действия каждого из них вызваны действиями иных субъектов рынка,
участвующих в согласованных действиях, и не являются следствием обстоятельств, в
равной мере влияющих на все субъекты рынка на соответствующем товарном рынке.
3. Действия субъектов рынка, указанные в пункте 1 настоящей статьи,
признаются согласованными независимо от наличия письменного соглашения.
4. Допускаются согласованные действия, если они совершены субъектами рынка,
входящими в одну группу лиц, или совокупная доля которых на товарном рынке не
превышает пятнадцати процентов, не ущемляют законных прав потребителей и направлены
на:
1) совершенствование производства путем внедрения передовых технологий;
2) развитие малого и среднего предпринимательства;
3) разработку и применение нормативных документов по стандартизации.
Сноска. Статья 11 с изменениями, внесенными законами РК от 06.03.2013 № 81-V
(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого
официального опубликования); от 05.05.2015 № 312-V (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после дня его первого официального
опубликования).
Статья 12. Доминирующее или монопольное положение
1. Доминирующим или монопольным положением признается положение субъекта
рынка или нескольких субъектов рынка на соответствующем товарном рынке, дающее
субъекту рынка или нескольким субъектам рынка возможность контролировать
соответствующий товарный рынок, в том числе оказывать значительное влияние на общие
условия обращения товара.
1-1. Доминирующее положение субъекта рынка устанавливается в соответствии с
Методикой по проведению анализа и оценки состояния конкурентной среды на товарном
рынке, утверждаемой антимонопольным органом, исходя из анализа следующих
обстоятельств:
1) доля субъекта рынка и ее соотношение с долями конкурентов и покупателей;
2) возможность субъекта рынка в одностороннем порядке определять уровень цены
товара и оказывать решающее влияние на общие условия реализации товара на
соответствующем товарном рынке;
3) наличие экономических, технологических, административных или иных
ограничений для доступа на товарный рынок;
4) период существования возможности субъекта рынка оказывать решающее влияние
на общие условия обращения товара на товарном рынке.
2. Доминирующим признается положение субъекта рынка, доля которого на
соответствующем товарном рынке составляет тридцать пять и более процентов.
3. Доминирующим признается положение каждого из нескольких субъектов рынка,
если:
1) совокупная доля не более чем трех субъектов рынка, которым принадлежат
наибольшие доли на соответствующем товарном рынке, составляет пятьдесят и более
процентов;
2) совокупная доля не более чем четырех субъектов рынка, которым принадлежат
наибольшие доли на соответствующем товарном рынке, составляет семьдесят и более
процентов.
4. Доминирующим признается положение финансовых организаций, если:
1) совокупная доля не более чем двух финансовых организаций, которым
принадлежат наибольшие доли на соответствующем рынке финансовых услуг, составляет
пятьдесят и более процентов;
2) совокупная доля не более чем трех финансовых организаций, которым
принадлежат наибольшие доли на соответствующем рынке финансовых услуг, составляет
семьдесят и более процентов.
5. Доминирующим в соответствии с пунктами 3 и 4 настоящей статьи не может
быть признано положение субъекта рынка, доля которого на соответствующем товарном
рынке, в том числе и на рынке финансовых услуг, не превышает пятнадцати процентов.
6. Монопольным признается положение субъектов естественной монополии,
государственной монополии, а также субъектов рынка, занимающих стопроцентную долю
доминирования на соответствующем товарном рынке.
Сноска. Статья 12 с изменениями, внесенными законами РК от 06.03.2013 № 81-V
(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого
официального опубликования); от 05.05.2015 № 312-V (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после дня его первого официального
опубликования).
Статья 13. Злоупотребление доминирующим или
монопольным положением
Запрещаются действия или бездействие субъектов рынка, занимающих доминирующее
или монопольное положение, которые привели или приводят к ограничению доступа на
соответствующий товарный рынок, недопущению, ограничению и устранению конкуренции и
(или) ущемляют законные права потребителей, иных лиц, в том числе такие действия,
как:
1) установление, поддержание монопольно высоких (низких) или монопсонически
низких цен;
2) применение разных цен либо разных условий к равнозначным соглашениям с
субъектами рынка или потребителями без объективно оправданных на то причин;
3) установление ограничений на перепродажу купленных у него товаров по
территориальному признаку, кругу покупателей, условиям покупки, а также по
количеству, цене;
4) обусловливание либо навязывание заключения соглашения путем принятия
субъектом рынка или потребителем дополнительных обязательств, которые по своему
содержанию или согласно обычаям делового оборота не касаются предмета этих
соглашений;
5) необоснованный отказ от заключения договора или от реализации товара с
отдельными покупателями при наличии возможности производства или реализации
соответствующего товара либо уклонение, выразившееся в непредставлении ответа на
заключение такого договора в срок, превышающий тридцать календарных дней;
6) обусловливание поставки товаров принятием ограничений при покупке товаров,
произведенных либо реализуемых конкурентами;
7) необоснованное сокращение объемов производства и (или) поставки или
прекращение производства и (или) поставки товаров, на которые имеются спрос или
заказы потребителей, при наличии возможности производства или поставки;
8) изъятие товара из обращения, если результатом такого изъятия явилось
повышение цены товара;
9) навязывание контрагенту экономически или технологически необоснованных
условий договора, не относящихся к предмету договора;
10) создание препятствий доступу на товарный рынок или выходу из товарного
рынка другим субъектам рынка;
11) экономически, технологически или иным образом необоснованное установление
различных цен (тарифов) на один и тот же товар, создание дискриминационных условий.
Сноска. Статья 13 в редакции Закона РК от 06.03.2013 № 81-V (вводится в
действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального
опубликования).
Статья 14. Монопольно высокая и монопольно низкая
цена товара
1. Монопольно высокой ценой товара является цена, установленная субъектом
рынка, занимающим доминирующее или монопольное положение, если:
1) эта цена превышает максимально высокую цену, которую на этом же товарном
рынке в условиях конкуренции устанавливает субъект рынка, не входящий в одну группу
лиц с субъектом рынка, занимающим доминирующее положение, или превышает цену на
сопоставимом товарном рынке, которая сформировалась в условиях конкуренции;
2) эта цена превышает сумму необходимых для производства и реализации такого
товара расходов и прибыли.
2. Под сопоставимым товарным рынком понимается другой товарный рынок,
сопоставимый по объему продаваемого товара, составу покупателей или продавцов
(поставщиков) товара, определяемому исходя из целей приобретения или продажи
товара, и условиям доступа на товарный рынок.
В случае, если невозможно сравнить цену на этом же товарном рынке, сравнение
производится с ценой товара на сопоставимом товарном рынке, в том числе за
пределами Республики Казахстан.
В случае, если невозможно определить цену, сложившуюся в условиях конкуренции
на сопоставимом товарном рынке, либо сопоставимый товарный рынок, в том числе за
пределами Республики Казахстан, проводится анализ расходов и прибыли субъекта рынка
и определяется обоснованная цена товара.
3. Не признается монопольно высокой цена товара, установленная субъекту рынка
в соответствии с законодательными актами Республики Казахстан.
4. Монопольно низкой ценой товара является цена, установленная субъектом
рынка, занимающим доминирующее или монопольное положение, если:
1) эта цена ниже цены, которую на этом же товарном рынке устанавливает
субъект рынка, не входящий в одну группу лиц с субъектом рынка, занимающим
доминирующее положение;
2) эта цена ниже суммы фактических расходов на производство и реализацию
такого товара.
5. Цена товара не признается монопольно низкой, если она не соответствует
хотя бы одному из указанных в пункте 4 настоящей статьи критериев. Не признается
монопольно низкой цена товара, установленная субъекту рынка в соответствии с
законодательными актами Республики Казахстан.
Сноска. Статья 14 с изменениями, внесенными законами РК от 06.03.2013 № 81-V
(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого
официального опубликования); Конституционным Законом РК от 03.07.2013 № 121-V
(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого
официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V(вводится в действие по истечении
десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
Статья 15. Монопсоническое положение и монопсонически
низкая цена
1. Монопсоническим положением признается положение субъекта рынка,
занимающего доминирующее или монопольное положение в качестве покупателя, доля
которого на соответствующем товарном рынке составляет семьдесят и более процентов.
2. Монопсонически низкой ценой является цена товара, по которой приобретает
товар субъект рынка, занимающий монопсоническое положение, если:
1) эта цена позволяет субъекту рынка, занимающему монопсоническое положение,
получить дополнительный доход путем снижения затрат на производство и (или)
реализацию за счет субъектов рынка, реализующих ему товар;
2) эта цена ниже суммы необходимых субъекту рынка, реализующему товар,
расходов на производство и реализацию такого товара и прибыли.
3. Цена товара не признается монопсонически низкой, если она не
соответствует хотя бы одному из указанных в пункте 2 настоящей статьи критериев.
Глава 3. Недобросовестная конкуренция
Статья 16. Недобросовестная конкуренция
1. Недобросовестной конкуренцией являются любые действия в конкуренции,
направленные на достижение или предоставление неправомерных преимуществ, а также
нарушающие законные права потребителей. Недобросовестная конкуренция запрещается.
2. К недобросовестной конкуренции относятся следующие действия:
1) неправомерное использование товарных знаков, упаковки;
2) неправомерное использование товара другого производителя;
3) копирование внешнего вида изделия;
4) дискредитация субъекта рынка;
5) заведомо ложная, недобросовестная и недостоверная реклама;
6) реализация (приобретение) товара с принудительным ассортиментом;
7) призыв к бойкоту продавца (поставщика);
8) призыв к дискриминации покупателя (поставщика);
9) призыв субъекта рынка к разрыву договора с конкурентом;
10) подкуп работника продавца (поставщика);
11) подкуп работника покупателя;
12) неправомерное использование информации, составляющей коммерческую тайну;
13) реализация товара с предоставлением потребителю недостоверной информации
в отношении характера, способа и места производства, потребительских свойств,
качества и количества товара и (или) его производителей;
14) некорректное сравнение субъектом рынка производимых и (или) реализуемых
им товаров с товарами, производимыми и (или) реализуемыми другими субъектами рынка.
Сноска. Статья 16 с изменениями, внесенными Законом РК от 06.03.2013 № 81-V
(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого
официального опубликования).
Статья 17. Неправомерное использование товарных знаков,
упаковки
Неправомерным использованием товарных знаков, упаковки является незаконное
использование чужого товарного знака, знака обслуживания, фирменного наименования,
наименования места происхождения товара или сходных с ними обозначений для
однородных товаров или использование без разрешения правообладателя или
уполномоченного на то лица названий литературных, художественных произведений,
периодических изданий, или использование упаковки в виде, который может ввести
потребителя в заблуждение в отношении характера, способа и места производства,
потребительских свойств, качества и количества товара или в отношении его
производителей.
Статья 18. Неправомерное использование товара другого
производителя
Неправомерным использованием товара другого производителя является введение
в хозяйственный оборот под своим обозначением товара другого производителя путем
изменений либо снятия обозначений производителя без разрешения правообладателя или
уполномоченного на то лица.
Статья 19. Копирование внешнего вида изделия
1. Копированием внешнего вида изделия является воспроизведение внешнего
вида изделия другого субъекта рынка и введение его в хозяйственный оборот, которое
может привести к введению в заблуждение потребителя в отношении производителя
товара.
2. Не признается неправомерным копирование внешнего вида изделия или его
частей, если такое копирование обусловлено исключительно их функциональным
применением.
Статья 20. Дискредитация субъекта рынка
Дискредитацией субъекта рынка является распространение в любой форме
заведомо ложных, недостоверных сведений, связанных с деятельностью субъекта рынка.
Статья 21. Заведомо ложная, недобросовестная и
недостоверная реклама
Признаки недобросовестной, недостоверной и заведомо ложной рекламы
устанавливаются в соответствии с законами Республики Казахстан.
Статья 22. Реализация (приобретение) товара
с принудительным ассортиментом
Реализацией (приобретением) товара с принудительным ассортиментом являются
любые действия продавца (поставщика) или покупателя по установлению дополнительных
требований или условий при реализации (приобретении) товара, которые ущемляют права
продавца (поставщика), потребителя и которые по своему содержанию или согласно
обычаям делового оборота не касаются предмета сделки.
Сноска. Статья 22 в редакции Закона РК от 06.03.2013 № 81-V (вводится в
действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального
опубликования).
Статья 23. Призыв к бойкоту продавца (поставщика)
Призывом к бойкоту продавца (поставщика) или его товара являются
организованные конкурентом непосредственно или через посредника действия,
направленные на отказ покупателей от установления договорных отношений с продавцом
(поставщиком) или приобретения его товаров.
Статья 24. Призыв к дискриминации покупателя (поставщика)
Призывом к дискриминации покупателя (поставщика) являются действия конкурента
покупателя (поставщика) непосредственно или через посредника, направленные на
принуждение поставщика (покупателя) к отказу от заключения договора или применению
дискриминационных условий к иным покупателям (поставщикам) по равнозначным
договорам.
Сноска. Статья 24 с изменениями, внесенными Законом РК от 05.05.2015 № 312-V
(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого
официального опубликования).
Статья 25. Призыв к разрыву договора с конкурентом
Призывом к разрыву договора с конкурентом являются действия субъекта рынка,
направленные на невыполнение или выполнение ненадлежащим образом договорных
обязательств иного субъекта рынка - участника договора с конкурентом, путем
предоставления или предложения непосредственно или через посредника материального
вознаграждения, других преимуществ либо необоснованного препятствования субъекту
рынка в осуществлении им своей деятельности.
Статья 26. Подкуп работника продавца (поставщика)
Подкупом работника продавца (поставщика) является предоставление ему
конкурентом покупателя непосредственно или через посредника имущества или
неимущественных благ за ненадлежащее исполнение или неисполнение работником
продавца (поставщика) служебных обязанностей, что приводит или может привести к
получению конкурентом покупателя определенных преимуществ перед покупателем и (или)
убыткам покупателя.
Статья 27. Подкуп работника покупателя
Подкупом работника является предоставление ему конкурентом продавца
(поставщика) непосредственно или через посредника имущества или неимущественных
благ за ненадлежащее исполнение или неисполнение работником покупателя служебных
обязанностей, что приводит или может привести к получению конкурентом продавца
(поставщика) определенных преимуществ перед продавцом (поставщиком) и (или) убыткам
продавца (поставщика).
Статья 28. Неправомерное использование информации,
составляющей коммерческую тайну
Неправомерным использованием информации, составляющей коммерческую тайну,
является использование без разрешения правообладателя при осуществлении
предпринимательской деятельности сведений, составляющих в соответствии
с законодательством Республики Казахстан коммерческую тайну.
РАЗДЕЛ 3. ГОСУДАРСТВЕННОЕ РЕГУЛИРОВАНИЕ
В СФЕРЕ КОНКУРЕНЦИИ
Глава 4. Государственное участие
в предпринимательской деятельности
Статья 29. Принципы участия государства
в предпринимательской деятельности
Принципами участия государства в предпринимательской деятельности являются:
1) законность;
2) обоснованность;
3) ограниченность;
4) несостязательность.
Статья 30. Участие государства в предпринимательской
деятельности
Участие государства в предпринимательской деятельности осуществляется
путем:
1) создания государственных предприятий;
2) прямого или косвенного участия в уставных капиталах юридических лиц.
Сноска. Статья 30 с изменениями, внесенными Законом РК от 22.04.2015 № 308-V
(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого
официального опубликования).
Статья 31. Основания участия государства в
предпринимательской деятельности
1. Государство участвует в предпринимательской деятельности в следующих
случаях:
1) отсутствия иной возможности обеспечения национальной безопасности,
обороноспособности государства или защиты интересов общества;
2) использования и содержания стратегических объектов, находящихся в
государственной собственности;
3) осуществления деятельности в сферах, отнесенных к государственной
монополии;
4) осуществления деятельности организациями, создаваемыми для анализа
эффективности и выработки предложений по совершенствованию государственной
политики;
5) отсутствия на соответствующем товарном рынке субъекта (субъектов) частного
предпринимательства, осуществляющего (осуществляющих) производство и (или)
реализацию аналогичного либо взаимозаменяемого товара;
6) осуществления деятельности созданными аффилиированными лицами
национального управляющего холдинга, образованного в рамках мер по оптимизации
системы управления институтами развития, финансовыми организациями и развитию
экономики;
7) прямо предусмотренных законами Республики Казахстан, указами Президента
Республики Казахстан или постановлениями Правительства Республики Казахстан.
Перечень видов деятельности, осуществляемых юридическими лицами, более
пятидесяти процентов акций (долей участия в уставном капитале) которых принадлежат
государству, и аффилиированными с ними лицами, утверждается Правительством
Республики Казахстан.
2. Юридические лица, более пятидесяти процентов акций (долей участия в
уставном капитале) которых принадлежат государству, и аффилиированные с ними лица
не вправе создавать дочерние организации, осуществляющие деятельность, уже
представленную субъектами частного предпринимательства на товарном рынке, за
исключением случаев, предусмотренных подпунктами 1) – 5) части первой пункта 1
настоящей статьи.
3. Создание государственных предприятий, юридических лиц, более пятидесяти
процентов акций (долей участия в уставном капитале) которых принадлежат
государству, и аффилиированных с ними лиц, которые будут осуществлять свою
деятельность на территории Республики Казахстан, осуществляется с согласия
антимонопольного органа.
Запрещаются создание юридических лиц, более пятидесяти процентов акций (долей
участия в уставном капитале) которых принадлежат государству, и аффилиированных с
ними лиц, которые в соответствии с критериями, установленными Законом Республики
Казахстан «О частном предпринимательстве», относятся к субъектам малого
предпринимательства, а также участие государства в них.
При расширении и (или) изменении осуществляемых видов деятельности
государственными предприятиями, юридическими лицами, более пятидесяти процентов
акций (долей участия в уставном капитале) которых принадлежат государству, и
аффилированными с ними лицами, которые будут осуществлять свою деятельность на
территории Республики Казахстан, необходимо согласие антимонопольного органа.
4. Создание юридических лиц, более двадцати пяти процентов акций (долей
участия в уставном капитале) которых принадлежат государству, и аффилированных с
ними лиц, которые будут осуществлять свою деятельность на территории Республики
Казахстан, осуществляется с последующей продажей акций (долей участия в уставном
капитале) государства с учетом срока окупаемости проекта.
5. В случае, предусмотренном пунктом 3 настоящей статьи, орган, принимающий
решение о создании государственного предприятия, юридического лица, более
пятидесяти процентов акций (долей участия в уставном капитале) которого принадлежат
государству, и аффилиированных с ними лиц, которые будут осуществлять свою
деятельность на территории Республики Казахстан, представляет в антимонопольный
орган ходатайство о таком создании с предоставлением обосновывающих материалов по
форме, установленной антимонопольным органом.
В течение шестидесяти календарных дней с момента поступления ходатайства
антимонопольный орган обязан:
1) обследовать товарные рынки, на которых предполагается создать
государственное предприятие, юридическое лицо, более пятидесяти процентов акций
(долей участия в уставном капитале) которого принадлежат государству, и
аффилиированное с ним лицо, которые будут осуществлять свою деятельность на
территории Республики Казахстан;
2) подготовить заключение об уровне развития конкуренции на данных товарных
рынках, в том числе о сроке присутствия государственного предприятия, юридического
лица, более пятидесяти процентов акций (долей участия в уставном капитале) которого
принадлежат государству, и аффилиированного с ним лица на данном товарном рынке;
3) направить органу, представившему ходатайство, обоснованное решение.
6. Антимонопольный орган отказывает в выдаче согласия на создание
государственного предприятия, юридического лица, более пятидесяти процентов акций
(долей участия в уставном капитале) которого принадлежат государству, и
аффилиированного с ним лица, которые будут осуществлять свою деятельность на
территории Республики Казахстан, если такое создание ведет к ограничению
конкуренции.
7. В случае создания государственных предприятий, юридических лиц, более
пятидесяти процентов акций (долей участия в уставном капитале) которых принадлежат
государству, и аффилиированных с ними лиц, которые осуществляют свою деятельность
на территории Республики Казахстан без согласия антимонопольного органа,
антимонопольный орган обжалует в судебном порядке указанные действия.
8. Требования пунктов 3, 4, 5, 6 и 7 настоящей статьи распространяются только
на случаи, предусмотренные подпунктами 5) и 6) части первой пункта 1 настоящей
статьи.
Сноска. Статья 31 в редакции Закона РК от 22.04.2015 № 308-V (вводится в
действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального
опубликования).
Статья 32. Государственная монополия
1. Государство вправе ограничивать конкуренцию в тех сферах деятельности, в
которых реализация товаров на конкурентном рынке может оказать негативное влияние
на состояние конституционного строя, национальной безопасности, охраны
общественного порядка, прав и свобод человека, здоровья населения путем закрепления
Законом исключительного права государства на производство и (или) продажу, покупку
товара или пользование им.
2. Реализация исключительного права осуществляется путем создания субъекта
государственной монополии. Субъектом государственной монополии может быть
только государственное предприятие, созданное Правительством Республики Казахстан
либо местными исполнительными органами областей, городов республиканского значения,
столицы по решению Правительства Республики Казахстан.
2-1. Правила ценообразования на товары, производимые и реализуемые субъектом
государственной монополии, утверждаются антимонопольным органом.
3. Субъекту государственной монополии запрещается:
1) производить товары, не относящиеся к сфере государственной монополии, за
исключением деятельности, технологически связанной с производством товаров;
2) владеть акциями (долями участия в уставном капитале), а также иным
образом участвовать в деятельности юридических лиц;
3) переуступать права, связанные с государственной монополией;
4) устанавливать цены на производимые или реализуемые им товары, отличающиеся
от цен, установленных уполномоченным органом.
При стихийных бедствиях, эпидемии, эпизоотии, а также при наличии
ограничений, препятствующих дальнейшему продолжению основной деятельности, решением
Правительства Республики Казахстан субъекту государственной монополии
предоставляется право на период до возобновления основной деятельности осуществлять
иные, технологически близкие к основной, виды деятельности.
4. Государственное регулирование деятельности субъектов государственной
монополии осуществляется в соответствии с законами Республики Казахстан.
4-1. Контроль за соблюдением субъектами государственной монополии
ограничений, установленных пунктом 3 настоящей статьи,
осуществляется антимонопольным органом в соответствии с настоящим Законом.
5. При введении государственной монополии соблюдаются следующие условия:
1) субъекты рынка должны быть извещены о данном решении не менее чем за
шесть месяцев до его введения в действие;
2) субъекты рынка, занимавшиеся производством, продажей или пользовавшиеся
этим товаром в течение шестимесячного срока после введения в действие
государственной монополии, вправе осуществлять реализацию этого товара, за
исключением совершения сделок, срок исполнения которых превышает вышеуказанный
срок;
3) субъектам рынка возмещаются убытки, причиненные в результате введения
государственной монополии в соответствии с гражданским законодательством Республики
Казахстан.
6. Положения настоящей статьи не распространяются на деятельность единого
накопительного пенсионного фонда.
Сноска. Статья 32 с изменениями, внесенными законами РК от 15.07.2011 № 461-
IV (вводится в действие с 30.01.2012); от 10.07.2012 № 34-V (вводится в действие со
дня его первого официального опубликования); от 06.03.2013 № 81-V (вводится в
действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального
опубликования); от 21.06.2013 № 106-V (вводится в действие по истечении десяти
календарных дней после его первого официального опубликования); от 29.09.2014 №
239-V(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его
первого официального опубликования); от 05.05.2015 № 312-V (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после дня его первого официального
опубликования).
Глава 5. Антиконкурентные действия, соглашения
государственных органов, местных исполнительных органов
Сноска. Заголовок главы 5 с изменениями, внесенными законами РК от 06.03.2013
№ 81-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого
официального опубликования); от 05.05.2015 № 312-V (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после дня его первого официального
опубликования).
Статья 33. Антиконкурентные действия, соглашения
государственных органов, местных исполнительных
органов
Сноска. Заголовок статьи 33 с изменениями, внесенными Законом РК от
05.05.2015 № 312-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после
дня его первого официального опубликования).
1. Запрещаются и признаются недействительными полностью или частично в
порядке, установленном законодательством Республики Казахстан, антиконкурентные
действия государственных органов, местных исполнительных органов, выразившиеся в
принятии актов либо решений, которые привели или могут привести к ограничению или
устранению конкуренции или ущемлению законных прав потребителей, за исключением
случаев, предусмотренных законами Республики Казахстан в целях защиты
конституционного строя, охраны общественного порядка, прав и свобод человека,
здоровья и нравственности населения.
2. Антиконкурентными действиями государственных органов, местных
исполнительных органов в том числе признаются:
1) введение ограничений в отношении создания субъекта рынка в какой-либо
сфере деятельности;
2) необоснованное препятствование осуществлению деятельности субъекта рынка;
3) установление запретов или введение ограничений в отношении свободного
перемещения товаров, иных ограничений прав субъекта рынка на реализацию товаров;
4) указания субъекту рынка о первоочередных поставках товаров для
определенной категории покупателей либо первоочередном приобретении товаров у
определенных продавцов (поставщиков) или заключении в приоритетном порядке
договоров;
5) установление для приобретателей товаров ограничений выбора субъектов
рынка, которые предоставляют такие товары;
6) действия, направленные на повышение, снижение или поддержание цен;
7) действия, направленные на раздел товарного рынка по территориальному
принципу, объему продажи или покупки товаров, ассортименту реализуемых товаров либо
по составу продавцов (поставщиков) или покупателей;
8) ограничение доступа на товарный рынок, выхода из товарного рынка или
устранение с него субъектов рынка;
9) предоставление отдельным субъектам рынка льгот или других преимуществ,
которые ставят их в привилегированное положение относительно конкурентов, или
создание неблагоприятных или дискриминационных условий деятельности по сравнению с
конкурентами;
10) прямое или косвенное принуждение субъектов рынка к приоритетному
заключению договоров, к первоочередной поставке товаров определенному кругу
потребителей либо первоочередному приобретению товаров у определенных продавцов
(поставщиков).
3. Запрещаются соглашения между государственными органами, местными
исполнительными органами, органами местного самоуправления или между ними и
субъектами рынка, если такие соглашения приводят или могут привести к недопущению,
ограничению или устранению конкуренции, за исключением случаев, предусмотренных
законами Республики Казахстан в целях защиты конституционного строя, охраны
общественного порядка, прав и свобод человека, здоровья и нравственности населения,
а также международными договорами, ратифицированными Республикой Казахстан.
Сноска. Статья 33 в редакции Закона РК от 06.03.2013 № 81-V (вводится в
действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального
опубликования); с изменениями, внесенными Законом РК от 05.05.2015 № 312-V
(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого
официального опубликования).
Статья 34. Государственная помощь
Сноска. Статья 34 исключена Законом РК от 06.03.2013 № 81-V (вводится в
действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального
опубликования).
Статья 35. Порядок предоставления государственной помощи
Сноска. Статья 35 исключена Законом РК от 06.03.2013 № 81-V (вводится в
действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального
опубликования).
Статья 36. Последствия нарушения требований настоящего
Закона по предоставлению и использованию
государственной помощи
Сноска. Статья 36 исключена Законом РК от 06.03.2013 № 81-V (вводится в
действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального
опубликования).
Глава 6. Антимонопольный орган
Сноска. Заголовок главы 6 в редакции Закона РК от 29.09.2014 № 239-V(вводится
в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального
опубликования).
Статья 37. Система антимонопольного органа
1. Единую систему антимонопольного органа составляют центральный
государственный орган и подчиненные ему территориальные органы.
2. Территориальные органы осуществляют свою деятельность в пределах
полномочий, установленных законодательством Республики Казахстан, и положения,
утвержденного центральным государственным органом.
Статья 38. Задачи антимонопольного органа
Задачами антимонопольного органа являются:
1) содействие развитию добросовестной конкуренции;
2) предупреждение, выявление и расследование, пресечение правонарушений
антимонопольного законодательства Республики Казахстан;
3) контроль за экономической концентрацией;
4) демонополизация субъектов рынка, ограничивающих конкуренцию.
Статья 39. Компетенция антимонопольного органа
Антимонопольный орган:
1) реализует государственную политику в области защиты конкуренции и
ограничения монополистической деятельности;
1-1) вырабатывает предложения по формированию государственной политики в
области защиты конкуренции и ограничения монополистической деятельности;
2) осуществляет межотраслевую координацию государственных органов и иных
организаций в сфере защиты конкуренции и ограничения монополистической
деятельности;
3) осуществляет международное сотрудничество по вопросам компетенции
антимонопольного органа;
4) осуществляет государственный контроль за соблюдением антимонопольного
законодательства Республики Казахстан;
5) пресекает акты, действия (бездействия) государственных органов, местных
исполнительных органов, направленные на ограничение и (или) устранение конкуренции;
6) осуществляет контроль за экономической концентрацией;
7) предупреждает и устраняет злоупотребления доминирующим или монопольным
положением на соответствующем товарном рынке, за исключением нарушений,
предусмотренных законодательством Республики Казахстан о естественных монополиях и
регулируемых рынках;
8) предотвращает и пресекает антиконкурентные соглашения и согласованные
действия субъектов рынка, недобросовестную конкуренцию;
9) разрабатывает и утверждает правила включения и исключения субъектов рынка
из реестра;
10) разрабатывает и согласовывает нормативные правовые акты в области
развития конкуренции, ограничения монополистической деятельности и функционирования
товарных рынков;
10-1) осуществляет распространение информации о применении норм
антимонопольного законодательства Республики Казахстан и пропаганду добросовестной
конкуренции;
11) осуществляет анализ и оценку состояния конкурентной среды на товарных
рынках;
12) осуществляет анализ и мониторинг деятельности субъектов рынка,
занимающих доминирующее или монопольное положение на соответствующем товарном
рынке;
13) осуществляет формирование и ведение реестра;
14) утверждает методики по проведению анализа и оценки состояния конкурентной
среды на товарном рынке с определением критериев взаимозаменяемости товаров,
доступности их приобретения, а также границ товарного рынка, в отношении финансовых
организаций – по согласованию с Национальным Банком Республики Казахстан;
15) выявляет монопольно высокую (низкую), монопсонически низкую цену,
установленную субъектом рынка, занимающим доминирующее или монопольное положение,
за исключением субъектов рынка, реализующих товары на регулируемых рынках;
16) утверждает методики по выявлению монопольно высокой (низкой)
и монопсонически низкой цен;
17) проводит расследования по фактам нарушения антимонопольного
законодательства Республики Казахстан субъектами рынка, государственными органами,
местными исполнительными органами в порядке, установленном настоящим Законом;
18) запрашивает и получает в порядке, установленном законами Республики
Казахстан, от государственных органов, в том числе уполномоченного органа в области
государственной статистики, органов государственных доходов, субъектов рынка, а
также должностных и иных физических и юридических лиц, необходимую для
осуществления полномочий, предусмотренных настоящим Законом, информацию, в том
числе сведения, составляющие коммерческую и иную охраняемую законом тайну;
19) выносит субъектам рынка обязательные для исполнения предписания, в том
числе об (о):
устранении нарушений настоящего Закона и их последствий;
восстановлении первоначального положения;
расторжении или изменении договоров, противоречащих настоящему Закону;
заключении договора с иным субъектом рынка в случае, если нарушением
является необоснованный отказ либо уклонение от заключения договора с определенными
продавцами (поставщиками) либо покупателями;
20) вносит государственным органам, местным исполнительным органам
обязательные для исполнения предписания об отмене или изменении принятых ими актов,
о прекращении нарушений, а также расторжении или изменении заключенных ими
соглашений, противоречащих настоящему Закону;
21) рассматривает дела об административных правонарушениях и налагает
административные взыскания в порядке, установленном Кодексом Республики Казахстан
об административных правонарушениях;
21-1) публикует на своем интернет-ресурсе анализ состояния конкуренции на
товарных рынках, за исключением информации, содержащей государственные секреты и
иную охраняемую законом тайну;
22) исключен Законом РК от 13.01.2014 № 159-V (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после дня его первого официального
опубликования);
23) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V(вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после дня его первого официального
опубликования);
24) направляет в правоохранительные органы материалы для проведения
досудебного расследования дела по признакам уголовных правонарушений, связанных с
нарушением антимонопольного законодательства Республики Казахстан;
24-1) в установленном законодательством Республики Казахстан порядке
обращается в правоохранительные органы о проведении оперативно-розыскных
мероприятий;
25) исключен Законом РК от 13.01.2014 № 159-V (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после дня его первого официального
опубликования);
26) ежегодно не позднее 1 июня направляет в Администрацию Президента
Республики Казахстан и Правительству Республики Казахстан годовой отчет о состоянии
конкуренции на отдельных товарных рынках и мерах, принимаемых по ограничению
монополистической деятельности;
26-1) обеспечивает информационную открытость проводимой конкурентной
политики, в том числе ежеквартально, не позднее пятнадцатого числа месяца,
следующего за отчетным, размещает сведения о деятельности антимонопольного органа в
средствах массовой информации и на интернет-ресурсе антимонопольного органа;
26-2) проводит экспертизу цены на товары, производимые и реализуемые
субъектом государственной монополии;
26-3) направляет должностному лицу субъекта рынка, государственного органа,
местного исполнительного органа предостережение в письменной форме о недопустимости
совершения действия (действий), которое (которые) может (могут) привести к
нарушению антимонопольного законодательства Республики Казахстан;
26-4) утверждает перечень товаров (работ, услуг) субъектов регулируемого
рынка, на которые распространяется государственное регулирование цен;
27) осуществляет иные полномочия, предусмотренные настоящим Законом, иными
законами Республики Казахстан, актами Президента Республики Казахстан и
Правительства Республики Казахстан.
Сноска. Статья 39 с изменениями, внесенными законами РК от 19.03.2010 № 258-
IV; от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с 13.10.2011); от 05.07.2012 № 30-
V(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого
официального опубликования); от 06.03.2013 № 81-V (вводится в действие по истечении
десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от
13.01.2014 № 159-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после
дня его первого официального опубликования); от 03.07.2014 № 227-V (вводится в
действие с 01.01.2015); от 29.09.2014 № 239-V(вводится в действие по истечении
десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от
07.11.2014 № 248-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после
дня его первого официального опубликования); от 22.04.2015 № 308-V (вводится в
действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального
опубликования); от 05.05.2015 № 312-V (вводится в действие по истечении десяти
календарных дней после дня его первого официального опубликования).
Статья 40. Правление антимонопольного органа
Сноска. Статья 40 исключена Законом РК от 29.09.2014 № 239-V(вводится в
действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального
опубликования).
Статья 40-1. Формирование и ведение реестра
1. Утверждение реестра и внесение в него изменений осуществляются по решению
антимонопольного органа.
2. Реестр утверждается по форме, определяемой антимонопольным органом.
3. В случае принятия решения антимонопольным органом о включении (исключении)
субъектов рынка в реестр субъекту рынка, занимающему доминирующее или монопольное
положение на данном рынке, в течение десяти рабочих дней с момента принятия решения
антимонопольным органом о включении (исключении) субъектов рынка в реестр
направляется выписка из реестра.
4. Группа лиц включается в реестр как единый субъект рынка, и при этом
указываются все физические и (или) юридические лица, входящие в группу лиц,
осуществляющие деятельность на соответствующем товарном рынке.
5. Включение и исключение субъектов рынка из реестра осуществляются в
соответствии с правилами, утвержденными антимонопольным органом.
Сноска. Глава 6 дополнена статьей 40-1 в соответствии с Законом РК от
06.03.2013 № 81-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после
его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными Законом РК от
29.09.2014 № 239-V(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после
дня его первого официального опубликования).
Статья 41. Полномочия Правления антимонопольного органа
Сноска. Статья 41 исключена Законом РК от 29.09.2014 № 239-V(вводится в
действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального
опубликования).
Статья 42. Права сотрудников антимонопольного органа
Сотрудники антимонопольного органа при исполнении служебных обязанностей, в
том числе при рассмотрении заявлений о нарушении антимонопольного законодательства
Республики Казахстан, расследовании дел о нарушении антимонопольного
законодательства, осуществлении контроля за экономической концентрацией и
определении состояния уровня конкуренции, в соответствии с возложенными на них
полномочиями при предъявлении ими служебных удостоверений и решения
антимонопольного органа о проведении расследования соблюдения антимонопольного
законодательства Республики Казахстан имеют право:
1) получать беспрепятственный доступ в помещения и на территорию
государственных органов и субъектов рынка с соблюдением требований законодательства
Республики Казахстан;
2) запрашивать и получать письменную информацию в сроки, установленные
антимонопольным органом, которые не могут быть менее пяти рабочих дней, от
государственных органов, местных исполнительных органов, субъектов рынка,
должностных и иных физических и юридических лиц, а также письменные и (или) устные
объяснения по фактам допущенных нарушений антимонопольного законодательства
Республики Казахстан.
Сноска. Статья 42 с изменениями, внесенными законами РК от 29.09.2014 № 239-
V(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого
официального опубликования); от 05.05.2015 № 312-V (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после дня его первого официального
опубликования).
Статья 43. Обязанность сотрудников антимонопольного
органа по соблюдению коммерческой, служебной
и иной охраняемой законом тайны
1. Информация, составляющая коммерческую, служебную, иную охраняемую законом
тайну, полученная антимонопольным органом при осуществлении своих полномочий, не
подлежит разглашению, за исключением случаев, установленных законами Республики
Казахстан.
2. За разглашение информации, составляющей коммерческую, служебную, иную
охраняемую законом тайну, сотрудники антимонопольного органа несут
ответственность, установленную законами Республики Казахстан.
3. Вред, причиненный физическому или юридическому лицу в результате
разглашения антимонопольным органом либо его должностными лицами информации,
составляющей коммерческую, служебную, иную охраняемую законом тайну, подлежит
возмещению в соответствии с гражданским законодательством Республики Казахстан.
Статья 43-1. Компетенция государственного органа,
осуществляющего межотраслевую и
межрегиональную координацию разработки
основных направлений государственной
социально-экономической политики
Сноска. Статья 43-1 исключена Законом РК от 29.09.2014 № 239-V(вводится в
действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального
опубликования).
Глава 7. Взаимодействие антимонопольного органа с правоохранительными
органами Республики Казахстан и антимонопольными органами других государств Сноска. Заголовок главы 7 в редакции Закона РК от 29.09.2014 № 239-V(вводится
в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального
опубликования).
Статья 44. Взаимодействие антимонопольного и
регулирующих органов
Сноска. Статья 44 исключена Законом РК от 29.09.2014 № 239-V(вводится в
действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального
опубликования).
Статья 44-1. Взаимодействие антимонопольного органа с
антимонопольными органами других государств
1. В рамках Единого экономического пространства антимонопольные органы стран
Таможенного союза осуществляют взаимодействие, в том числе путем направления
уведомлений, запросов о предоставлении информации, проведения консультаций,
информирования о расследованиях.
2. Антимонопольный орган в рамках участия в международных организациях вправе
направлять запросы в антимонопольные органы иных государств и предоставлять
информацию по их запросам.
Сноска. Глава 7 дополнена статьей 44-1 в соответствии с Законом РК от
06.03.2013 № 81-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после
его первого официального опубликования).
Статья 45. Взаимодействие антимонопольного и
правоохранительных органов
1. Антимонопольный орган осуществляет взаимодействие с правоохранительными
органами Республики Казахстан в пределах своих полномочий в следующих формах:
1) информирует правоохранительные органы о выявленных фактах антимонопольных
правонарушений;
2) предоставляет аналитическую информацию и данные мониторингов о состоянии
конкуренции на товарных рынках;
3) в пределах своей компетенции проводит по запросам правоохранительных
органов исследования, экспертизы и дает заключения по вопросам антимонопольного
законодательства Республики Казахстан;
4) по постановлениям и запросам правоохранительных органов, их
территориальных подразделений направляет в качестве экспертов своих работников для
участия в процессуальных действиях и мероприятиях по расследованию нарушений
антимонопольного законодательства Республики Казахстан.
2. Правоохранительные органы Республики Казахстан осуществляют взаимодействие
с антимонопольным органом в пределах своих полномочий в следующих формах:
1) информируют антимонопольный орган о выявленных правонарушениях в сфере
антимонопольного законодательства Республики Казахстан;
2) по запросам и обращениям антимонопольного органа и его территориальных
органов:
направляют сотрудников для проведения совместных мероприятий по
расследованию нарушений антимонопольного законодательства Республики Казахстан, а
также для пресечения противоправных действий, препятствующих исполнению служебных
обязанностей работниками антимонопольного органа;
принимают меры по установлению местонахождений нарушителей антимонопольного
законодательства Республики Казахстан и их доставлению в антимонопольный орган для
привлечения к административной ответственности согласно письменным запросам
антимонопольного органа в порядке, предусмотренном Кодексом Республики Казахстан об
административных правонарушениях;
в порядке, предусмотренном уголовно-процессуальным законодательством
Республики Казахстан, принимают решения о возбуждении уголовных дел по
представляемым антимонопольным органом материалам с признаками уголовно-наказуемых
антиконкурентных действий, о чем информируют антимонопольный орган;
оказывают практическую помощь антимонопольному органу в обнаружении и
закреплении доказательств нарушений антимонопольного законодательства Республики
Казахстан.
РАЗДЕЛ 4. ЗАЩИТА КОНКУРЕНЦИИ
Глава 8. Предупреждение нарушений антимонопольного
законодательства Республики Казахстан Статья 46. Предупреждение нарушений антимонопольного
законодательства Республики Казахстан
В целях предупреждения нарушений антимонопольного законодательства
Республики Казахстан антимонопольным органом проводится:
1) анализ состояния конкуренции на товарных рынках;
2) контроль за экономической концентрацией;
3) мониторинг деятельности субъектов рынка, занимающих доминирующее или
монопольное положение.
Статья 47. Анализ состояния конкуренции на товарных
рынках
1. Целями проведения анализа товарных рынков являются определение уровня
конкуренции, выявление субъектов рынка, занимающих доминирующее или монопольное
положение, для разработки комплекса мер, направленных на защиту и развитие
конкуренции, предупреждение, ограничение и пресечение монополистической
деятельности.
2. Анализ товарного рынка производится на основании статистической информации
и (или) иных форм отчетности, представляемых государственными органами, субъектами
рынка и их объединениями, а также на основании информации, предоставляемой в
соответствии с пунктом 10 настоящей статьи.
2-1. Антимонопольный орган ежегодно проводит анализ состояния конкуренции на
товарных рынках, по итогам которого направляет в Правительство Республики Казахстан
перечень государственных предприятий, юридических лиц, более пятидесяти процентов
акций (долей участия в уставном капитале) которых принадлежат государству, с
указанием процентов акций (долей участия в уставном капитале), которые принадлежат
государству, а также видов деятельности, подлежащих передаче в конкурентную среду.
3. Границы товарного рынка определяют территорию, на которой потребители
приобретают товар или взаимозаменяемый товар, если его приобретение нецелесообразно
за пределами данной территории по экономическим, технологическим и другим причинам.
4. Границы товарного рынка определяются с учетом доступности приобретения
товаров по следующим критериям:
1) возможность приобретения товара на данной территории;
2) обоснованность и оправданность транспортных затрат относительно стоимости
товара;
3) сохранение качества, надежности и других потребительских свойств товара
при его транспортировке;
4) отсутствие ограничений (запретов) купли-продажи, ввоза и вывоза товаров;
5) наличие равных условий конкуренции на территории, в пределах которой
осуществляются реализация, поставка товаров.
5. Определение границ соответствующих товарных рынков осуществляется
антимонопольным органом:
1) при анализе товарных рынков;
2) при формировании и ведении реестра;
3) в случае мотивированного обращения физического лица, субъекта рынка и
(или) объединений юридических лиц, а также государственного органа;
4) при выявлении фактов нарушения антимонопольного законодательства
Республики Казахстан.
6. Объем товарного рынка определяется как сумма реализации субъектами рынка
товара или взаимозаменяемых товаров в пределах границ рынка в натуральных
показателях или стоимостных показателях, с учетом объемов ввоза и вывоза товара или
взаимозаменяемых товаров.
В случае использования субъектом рынка части своей продукции для собственных
нужд в объем реализации включается только объем, реализуемый на товарном рынке.
7. Доля субъекта рынка на соответствующем товарном рынке определяется как
отношение объема реализации субъектом рынка товара или взаимозаменяемых товаров в
пределах географических границ рынка к общему объему соответствующего товарного
рынка.
8. Определение доли субъектов рынка возможно при наличии информации от
субъектов, доля объема поставки которых занимает в общем объеме поставки более
восьмидесяти пяти процентов.
9. Исключен Законом РК от 05.05.2015 № 312-V (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после дня его первого официального
опубликования).
10. Субъекты рынка, их объединения и руководители, государственные органы,
местные исполнительные органы, в том числе уполномоченный орган в области
государственной статистики, органы государственных доходов, их должностные лица,
обязаны по требованию антимонопольного органа предоставлять достоверные документы,
письменные и устные объяснения и иную информацию, в том числе составляющую
коммерческую тайну, необходимые для осуществления антимонопольным органом
полномочий, предусмотренных настоящим Законом, в срок, установленный
антимонопольным органом, который не может быть менее пяти рабочих дней.
Сноска. Статья 47 с изменениями, внесенными законами РК от 19.03.2010 № 258-
IV; от 05.07.2012 № 30-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней
после его первого официального опубликования); от 06.03.2013 № 81-V (вводится в
действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального
опубликования); Конституционным Законом РК от 03.07.2013 № 121-V (вводится в
действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального
опубликования); Законом РК от 29.09.2014 № 239-V(вводится в действие по истечении
десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от
07.11.2014 № 248-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после
дня его первого официального опубликования); от 22.04.2015 № 308-V (вводится в
действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального
опубликования); от 05.05.2015 № 312-V (вводится в действие по истечении десяти
календарных дней после дня его первого официального опубликования).
Статья 48. Мониторинг деятельности субъектов рынка,
занимающих доминирующее или монопольное
положение
1. Целью мониторинга деятельности субъектов рынка, занимающих доминирующее
или монопольное положение на соответствующем товарном рынке, является выявление и
пресечение нарушений, связанных со злоупотреблением доминирующим или монопольным
положением, за исключением нарушений, предусмотренных законодательством Республики
Казахстан о естественных монополиях и регулируемых рынках.
2. Субъекты рынка, включенные в реестр, обязаны предоставлять в
антимонопольный орган:
1) аудированную финансовую отчетность для субъектов рынка, подлежащих
обязательному ежегодному аудиту в соответствии с законодательством Республики
Казахстан об аудиторской деятельности по итогам года, – в срок до 31 августа
следующего года;
2) ежеквартальную информацию о продаже или передаче в доверительное
управление десяти и более процентов своих голосующих акций (долей участия, паев) -
в срок до 15 числа, следующего за отчетным;
3) ежеквартальную информацию по монопольным видам продукции, об объемах
производства и реализации, отпускных ценах и уровне доходности реализуемых
монопольных товаров по форме, определяемой антимонопольным органом, - в срок до 15
числа, следующего за отчетным.
Сноска. Статья 48 с изменениями, внесенными Законом РК от 05.05.2015 № 312-V
(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого
официального опубликования).
Статья 48-1. Предостережение о недопустимости нарушения
антимонопольного законодательства Республики
Казахстан
1. В целях предупреждения нарушения антимонопольного законодательства
Республики Казахстан антимонопольный орган направляет должностному лицу субъекта
рынка, государственного органа, местного исполнительного органа предостережение в
письменной форме о недопустимости совершения действий, которые могут привести к
нарушению антимонопольного законодательства Республики Казахстан.
2. Основанием для направления предостережения является публичное заявление
должностного лица субъекта рынка, государственного органа, местного исполнительного
органа о планируемом поведении на товарном рынке, если такое поведение может
привести к нарушению антимонопольного законодательства Республики Казахстан и при
этом отсутствуют основания для проведения расследования.
3. Решение о направлении предостережения принимается руководителем
антимонопольного органа в срок не позднее десяти рабочих дней со дня, когда
антимонопольному органу стало известно о публичном заявлении должностного лица
субъекта рынка, государственного органа, местного исполнительного органа о
планируемом поведении на товарном рынке.
4. Предостережение должно содержать:
1) выводы о наличии оснований для направления предостережения;
2) нормы антимонопольного законодательства Республики Казахстан, которые
могут быть нарушены.
Сноска. Глава 8 дополнена статьей 48-1 в соответствии с Законом РК от
05.05.2015 № 312-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после
дня его первого официального опубликования).
Статья 49. Государственный контроль за
экономической концентрацией
1. В целях предотвращения возникновения или усиления доминирующего или
монопольного положения и (или) ограничения конкуренции антимонопольный орган
осуществляет государственный контроль за экономической концентрацией, выражающийся
в предварительном получении согласия антимонопольного органа на осуществление
сделок (действий), указанных в подпунктах 1), 2) и 3) пункта 1 статьи 50 настоящего
Закона, либо его уведомлении о сделках, указанных в подпунктах 4) и 5) пункта 1
статьи 50 настоящего Закона.
2. Субъекты рынка, намеревающиеся совершить либо совершившие экономическую
концентрацию, обращаются в антимонопольный орган с ходатайством о даче согласия на
экономическую концентрацию или уведомляют антимонопольный орган о совершенной
экономической концентрации в порядке, предусмотренном настоящим Законом.
3. Субъекты рынка, намеревающиеся совершить экономическую концентрацию,
указанную в подпунктах 4) и 5) пункта 1 статьи 50 настоящего Закона, вправе
обратиться с ходатайством в антимонопольный орган для предварительного получения
согласия в порядке, предусмотренном настоящим Законом.
4. В случае, если экономическая концентрация проводится с применением
конкурсных процедур (аукционы, тендеры, конкурсы), ходатайство может представляться
как до начала конкурсной процедуры, так и после, но не позднее тридцати календарных
дней с даты объявления победителя, если иное не предусмотрено законодательством
Республики Казахстан.
5. Государственная регистрация, перерегистрация субъектов рынка, а также прав
на недвижимое имущество в случаях, предусмотренных подпунктами 1) и 3) пункта 1
статьи 50 настоящего Закона, осуществляются регистрирующим органом с согласия
антимонопольного органа.
6. Экономическая концентрация, совершенная без согласия антимонопольного
органа, которая привела к установлению или усилению доминирующего или монопольного
положения субъекта рынка или группы лиц и (или) ограничению конкуренции, может быть
признана судом недействительной по иску антимонопольного органа.
Государственная регистрация, перерегистрация субъекта рынка, прав на
недвижимое имущество, осуществленные в нарушение настоящей статьи, могут быть
признаны в судебном порядке незаконными и отменяются по иску антимонопольного
органа.
Сноска. Статья 49 в редакции Закона РК от 06.03.2013 № 81-V (вводится в
действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального
опубликования).
Статья 50. Экономическая концентрация
1. Экономической концентрацией признаются:
1) реорганизация субъекта рынка путем слияния или присоединения;
2) приобретение лицом (группой лиц) голосующих акций (долей участия в
уставном капитале, паев) субъекта рынка, при котором такое лицо (группа лиц)
получает право распоряжаться более чем пятьюдесятью процентами указанных акций
(долей участия в уставном капитале, паев), если до приобретения такое лицо (группа
лиц) не распоряжалось акциями (долями участия в уставном капитале, паями) данного
субъекта рынка или распоряжалось пятьюдесятью или менее процентами голосующих акций
(долей участия в уставном капитале, паев) указанного субъекта рынка.
Данное требование не распространяется на учредителей юридического лица при
его создании;
3) получение в собственность, владение и пользование, в том числе в счет
оплаты (передачи) уставного капитала, субъектом рынка (группой лиц) основных
производственных средств и (или) нематериальных активов другого субъекта рынка,
если балансовая стоимость имущества, составляющего предмет сделки (взаимосвязанных
сделок), превышает десять процентов балансовой стоимости основных производственных
средств и нематериальных активов субъекта рынка, отчуждающего или передающего
имущество;
4) приобретение субъектом рынка прав (в том числе на основании договора о
доверительном управлении, договора о совместной деятельности, договора поручения),
позволяющих давать обязательные для исполнения указания другому субъекту рынка при
ведении им предпринимательской деятельности либо осуществлять функции его
исполнительного органа;
5) участие одних и тех же физических лиц в исполнительных органах, советах
директоров, наблюдательных советах или других органах управления двух и более
субъектов рынка при условии определения указанными физическими лицами в данных
субъектах условий ведения их предпринимательской деятельности.
2. Экономической концентрацией не признаются:
1) приобретение акций (долей участия в уставном капитале, паев) субъекта
рынка финансовыми организациями, если это приобретение осуществляется в целях их
последующей перепродажи при условии, что указанная организация не принимает участия
в голосовании в органах управления субъекта рынка, а также приобретение или
получение в собственность финансовыми организациями имущества, основных
производственных средств и (или) нематериальных активов другого субъекта рынка с
целью прекращения обязательства должника в целом или в части, если это приобретение
или получение осуществляется в целях их последующей перепродажи при условии, что
указанные финансовые организации не используют (не эксплуатируют) такое имущество с
целью извлечения дохода в собственных целях;
2) назначение реабилитационного или банкротного управляющего, временной
администрации (временного администратора);
3) осуществление сделок, указанных в пункте 1 настоящей статьи, если такая
сделка происходит внутри одной группы лиц.
3. Согласие антимонопольного органа на осуществление сделок, указанных в
подпунктах 1), 2) и 3) пункта 1 настоящей статьи, либо его уведомление о сделках,
указанных в подпунктах 4) и 5) пункта 1 настоящей статьи, требуется в случаях, если
совокупная балансовая стоимость активов реорганизуемых субъектов рынка (группы лиц)
или приобретателя (группы лиц), а также субъекта рынка, акции (доли участия в
уставном капитале, паи) с правом голоса которого приобретаются, или их совокупный
объем реализации товаров за последний финансовый год превышает
десятимиллионнократный размер месячного расчетного показателя, установленный на
дату подачи ходатайства (уведомления), или одним из лиц, участвующих в сделке,
является субъект рынка, занимающий доминирующее или монопольное положение на
соответствующем товарном рынке.
3-1. Согласие антимонопольного органа на осуществление сделок, указанных
в пункте 1 настоящей статьи, не требуется, когда совершение сделок прямо
предусмотрено законами Республики Казахстан, указами Президента Республики
Казахстан и (или) постановлениями Правительства Республики Казахстан.
4. Согласие на экономическую концентрацию с участием финансовой организации
требуется, если стоимость активов либо величина собственного капитала финансовой
организации превышает размеры, установленные антимонопольным органом совместно с
Национальным Банком Республики Казахстан.
В случае, если экономическая концентрация, указанная в пункте 1 настоящей
статьи, осуществляется субъектом рынка, являющимся одновременно финансовой
организацией и субъектом рынка, занимающим доминирующее или монопольное положение
на соответствующем товарном рынке, такой субъект рынка руководствуется нормой,
предусмотренной пунктом 3 настоящей статьи.
5. Антимонопольный орган на основании анализа соответствующих товарных рынков
вправе устанавливать более высокие размеры стоимости активов и объемы реализации
товаров для данных рынков, при которых необходимо согласие антимонопольного органа
на осуществление сделок, указанных в настоящей статье.
6. Совокупный объем реализации товаров в соответствии с пунктом 3 настоящей
статьи определяется как сумма дохода (выручки) от реализации товаров за последний
финансовый год, предшествовавший подаче ходатайства (уведомления), за вычетом суммы
налога на добавленную стоимость и акциза.
В случае, если субъект рынка осуществлял деятельность менее одного года,
объем реализации товаров определяется за период деятельности субъекта рынка.
7. В случае осуществления сделок, предусмотренных подпунктами 1), 2) и 3)
пункта 1 настоящей статьи, требуется предварительное согласие антимонопольного
органа.
В случае осуществления сделок, предусмотренных подпунктами 4) и 5) пункта 1
настоящей статьи, антимонопольный орган должен быть уведомлен не позднее чем через
сорок пять календарных дней после даты заключения сделки.
Сноска. Статья 50 в редакции Закона РК от 06.03.2013 № 81-V (вводится в
действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального
опубликования); с изменениями, внесенными законами РК от 07.03.2014 № 177-V
(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого
официального опубликования); от 05.05.2015 № 312-V (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после дня его первого официального
опубликования).
Статья 51. Лица, подающие ходатайства о даче согласия
на экономическую концентрацию
1. В случаях, предусмотренных подпунктом 1) пункта 1 статьи 50 настоящего
Закона, ходатайство подается в антимонопольный орган лицом, принимающим
соответствующее решение, или учредителями (участниками) субъекта рынка.
2. Ходатайство о даче согласия на экономическую концентрацию, указанную в
подпунктах 2) и 3) пункта 1 статьи 50 настоящего Закона, подается в антимонопольный
орган лицом, приобретающим голосующие акции (доли участия в уставном капитале,
паи), основные производственные средства, нематериальные активы или соответствующие
права.
3. Если стороной сделок, указанных в подпунктах 1), 2) и 3) пункта 1 статьи
50 настоящего Закона, выступают несколько лиц, то ходатайство может подаваться
одним лицом от имени остальных участников сделки. В ходатайстве указывается лицо,
уполномоченное для представления в антимонопольном органе интересов лиц, принявших
решение о совершении экономической концентрации.
Сноска. Статья 51 в редакции Закона РК от 06.03.2013 № 81-V (вводится в
действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального
опубликования).
Статья 52. Порядок подачи ходатайств
1. Ходатайство составляется в письменном виде по форме, установленной
антимонопольным органом, с приложением документов и сведений, предусмотренных
в статье 53 настоящего Закона.
2. Сведения, указанные в ходатайстве, и документы, приложенные к
ходатайству, должны быть достоверными и полными, представлены в виде оригиналов или
копии оригиналов, заверенных в установленном законодательством Республики Казахстан
порядке. Лицо, подписавшее ходатайство, должно письменно подтвердить достоверность
и полноту представленных в ходатайстве и приложениях к нему сведений и документов.
3. Ходатайство и приложения к нему представляются в прошитом виде и
заверяются печатью (при ее наличии) лица, подающего ходатайство.
Ходатайство и приложения к нему, представляемые физическим лицом, подаются в
прошитом виде и заверяются нотариально удостоверенной подписью физического лица.
4. Представляемые документы и сведения нумеруются и представляются с
указанием номеров пунктов и подпунктов статьи 53 настоящего Закона. На каждый
вопрос пункта и подпункта представляется исчерпывающий ответ.
При невозможности предоставить полную информацию участником экономической
концентрации предоставляется оценочная или прогнозная информация с указанием на то,
что она является оценочной или прогнозной, а также указываются источники ее
получения и использованные методы оценки и прогноза.
5. Сведения, составляющие коммерческую тайну, представляются с обязательной
пометкой "коммерческая тайна".
6. Сведения и документы к ходатайству представляются за финансовый год,
предшествующий году подачи ходатайства, а также за текущий период с начала года с
указанием временного периода.
В случае отсутствия сведений и документов, составленных за текущий период с
начала года, сведения и документы представляются за финансовый год, предшествующий
году подачи ходатайства.
В случае, если субъект рынка существовал в течение срока, меньшего чем
последний финансовый год, предшествовавший подаче ходатайства, сведения и документы
представляются за время с начала осуществления деятельности субъекта рынка.
7. Сведения об объемах производства, о реализации товаров в Республике
Казахстан, об объемах экспорта и импорта товаров субъекта рынка (группы лиц)
представляются за два финансовых года, предшествующих году подачи ходатайства, за
текущий период с начала года, а также представляется прогноз на три года, следующих
за текущим периодом.
В случае, если субъект рынка осуществлял деятельность менее двух лет на
момент подачи ходатайства, сведения и документы представляются за время с начала
осуществления деятельности субъекта рынка.
8. В рассмотрении ходатайств о даче согласия на экономическую концентрацию
вправе принимать участие третьи лица, если решение антимонопольного органа может
существенно затронуть их права, охраняемые настоящим Законом.
Вопрос привлечения к участию в рассмотрении ходатайства о согласии на
экономическую концентрацию третьих лиц решается антимонопольным органом, о чем
уведомляется лицо, подавшее ходатайство.
Сноска. Статья 52 с изменением, внесенным Конституционным Законом РК от
03.07.2013 № 121-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после
его первого официального опубликования); Законом РК от 29.12.2014 № 269-V (вводится
в действие с 01.01.2015).
Статья 53. Документация, прилагаемая к ходатайству о даче
согласия на экономическую концентрацию
1. Документация, необходимая для представления в антимонопольный орган
ходатайства о даче согласия на экономическую концентрацию,
предусмотренную подпунктом 1) пункта 1 статьи 50 настоящего Закона, включает:
1) проект решения лица или уполномоченного органа о реорганизации субъекта
рынка;
2) обоснование цели реорганизации субъекта рынка, включая планируемые
изменения в видах деятельности или географии их деловых операций;
3) утвержденный устав и учредительный договор создаваемого субъекта рынка или
их проекты;
4) перечень сведений и условий передачи имущества, передаваемого создаваемому
субъекту рынка;
5) по каждому из реорганизуемых субъектов рынка, а также по каждому субъекту
рынка, входящему с реорганизуемыми субъектами рынка в одну группу лиц, указываются:
для физического лица – данные документа, удостоверяющего его личность,
сведения о гражданстве, а также место жительства и юридический адрес;
наименование, юридический и фактический адреса;
размер уставного капитала и доля участия;
виды акций;
6) список членов исполнительного органа, совета директоров (наблюдательного
совета) с указанием должности, являющихся также членами исполнительного органа,
совета директоров (наблюдательного совета) других субъектов рынка;
7) объем производства и реализации товаров, экспорта и импорта товаров в
Республику Казахстан, производимых и реализуемых реорганизуемыми субъектами рынка;
8) объем производства и реализации, экспорта и импорта в Республику Казахстан
тех же или взаимозаменяемых товаров, производимых или реализуемых субъектами рынка,
входящими в одну группу лиц с реорганизуемыми субъектами рынка;
9) прогноз производства и реализации тех же или взаимозаменяемых товаров в
результате совершения данной сделки.
2. Перечень документов и сведений, необходимых для подачи в антимонопольный
орган ходатайства о даче согласия на экономическую концентрацию,
предусмотренную подпунктом 2) пункта 1 статьи 50 настоящего Закона:
1) договор или проект договора либо иной документ, подтверждающий совершение
сделки;
2) по приобретателю и по каждому субъекту рынка, входящему с приобретателем в
одну группу лиц, указываются:
для физического лица – данные документа, удостоверяющего его личность,
сведения о гражданстве, а также место жительства и юридический адрес;
наименование, юридический и фактический адреса;
размер уставного капитала и доля участия;
виды акций;
объем производства и реализации, экспорта и импорта в Республику Казахстан
товаров, аналогичных товарам или взаимозаменяемым товарам, производимым или
реализуемым субъектом рынка, в отношении которого совершаются действия,
предусмотренные подпунктом 2) пункта 1 статьи 50 настоящего Закона;
3) список членов исполнительного органа, совета директоров (наблюдательного
совета) с указанием должности, являющихся также членами исполнительного органа,
совета директоров (наблюдательного совета) других субъектов рынка;
4) объем производства и реализации, экспорта и импорта товаров в Республику
Казахстан субъекта рынка, в отношении которого совершаются действия,
предусмотренные подпунктом 2) пункта 1 статьи 50 настоящего Закона;
5) объем производства и реализации, экспорта и импорта в Республику Казахстан
тех же или взаимозаменяемых товаров, производимых или реализуемых субъектами рынка,
находящимися под прямым или косвенным контролем субъекта рынка, в отношении
которого совершаются действия, предусмотренные подпунктом 2) пункта 1 статьи 50
настоящего Закона;
6) сведения о правах, которые после совершения сделки получит приобретатель
по отношению к субъекту рынка и (или) его группе лиц, в отношении которых
совершаются действия, предусмотренные подпунктом 2) пункта 1 статьи 50 настоящего
Закона, в том числе количество и цена размещения акций (долей участия в уставном
капитале, паев) субъекта рынка, которыми будет распоряжаться приобретатель после
совершения сделки, а также их доля в процентах от общего числа акций (долей участия
в уставном капитале, паев) с правом голоса субъекта рынка и их доля в процентах от
уставного капитала субъекта рынка;
7) прогноз производства и реализации тех же или взаимозаменяемых товаров в
результате совершения данной сделки.
3. Перечень документов, необходимых для подачи в антимонопольный орган
ходатайства о даче согласия на экономическую концентрацию,
предусмотренную подпунктом 3) пункта 1 статьи 50 настоящего Закона:
1) договор или проект договора;
2) по приобретателю и по каждому субъекту рынка, входящему с приобретателем в
одну группу лиц, указываются:
для физического лица – данные документа, удостоверяющего его личность,
сведения о гражданстве, а также место жительства и юридический адрес;
наименование, юридический и фактический адреса;
размер уставного капитала и доля участия;
виды акций;
объем производства и реализации, экспорта и импорта в Республику Казахстан
тех же или взаимозаменяемых товаров, которые будут производиться с использованием
приобретаемого имущества;
3) перечень имущества, составляющего предмет сделки, с указанием балансовой
стоимости;
4) сведения о том, для выпуска каких товаров использовалось и будет
использоваться получаемое имущество с указанием видов товаров;
5) прогноз производства и реализации товаров с использованием получаемого
имущества с указанием видов товаров;
6) прогноз производства и реализации тех же или взаимозаменяемых товаров в
результате совершения данной сделки.
4. Иностранные юридические лица, помимо информации, предоставляемой в
соответствии с настоящей статьей, дополнительно предоставляют:
1) нотариально засвидетельствованную выписку из торгового реестра страны
происхождения или иного эквивалентного документа, подтверждающего его юридический
статус в соответствии с законодательством страны его местонахождения;
2) сведения об учетной регистрации филиала или представительства и копию
положения о филиале или представительстве, если иностранное юридическое лицо имеет
зарегистрированные в Республике Казахстан филиал или представительство;
3) информацию с перечислением видов товаров, производимых и (или) реализуемых
в Республике Казахстан филиалом или представительством, если иностранное
юридическое лицо или субъект рынка с иностранным участием – приобретатель имеет в
Республике Казахстан филиал или представительство.
5. В случае, предусмотренном пунктом 3 статьи 49 настоящего Закона,
ходатайство о даче согласия на экономическую концентрацию подается лицом,
приобретающим соответствующие права, с представлением перечня документов и
сведений, предусмотренных статьей 54-2 настоящего Закона.
6. Антимонопольный орган вправе запросить дополнительные сведения и (или)
документы у субъекта рынка и (или) государственных органов, если их отсутствие
препятствует рассмотрению ходатайства.
Срок, устанавливаемый антимонопольным органом для предоставления информации и
(или) документов, не должен быть менее десяти календарных дней.
Сноска. Статья 53 в редакции Закона РК от 06.03.2013 № 81-V (вводится в
действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального
опубликования).
Статья 54. Сроки рассмотрения ходатайств о даче согласия
на экономическую концентрацию
1. Антимонопольный орган обязан в течение десяти календарных дней со дня
получения ходатайства проверить полноту представленных материалов и в письменном
виде уведомить лицо, подавшее ходатайство, о принятии или об отказе в принятии
ходатайства к рассмотрению.
2. Срок рассмотрения ходатайства о даче согласия на экономическую
концентрацию не должен превышать тридцать календарных дней с момента принятия
ходатайства к рассмотрению.
3. Срок рассмотрения ходатайства приостанавливается в случае
невозможности рассмотрения ходатайства до принятия решения антимонопольным органом
или судом по указанному или связанному с ним другому ходатайству, о чем
антимонопольный орган в течение трех рабочих дней с момента принятия такого решения
обязан в письменном виде уведомить лицо, подавшее ходатайство.
4. В ходе рассмотрения ходатайства антимонопольный орган вправе запросить в
сроки, которые не могут быть менее пяти рабочих дней, от субъекта рынка и (или)
государственного органа дополнительные сведения и (или) документы, необходимые для
принятия решения.
5. На период представления дополнительных сведений и (или) документов срок
рассмотрения ходатайства приостанавливается, о чем антимонопольный орган в течение
трех рабочих дней с момента принятия такого решения обязан в письменном виде
уведомить лицо, подавшее ходатайство.
6. Антимонопольный орган возобновляет рассмотрение ходатайства о даче
согласия на экономическую концентрацию после представления дополнительных сведений
и (или) документов субъектом рынка и (или) государственными органами, о чем обязан
в течение трех рабочих дней в письменном виде уведомить лицо, подавшее ходатайство.
Со дня возобновления рассмотрения ходатайства о даче согласия на экономическую
концентрацию течение срока рассмотрения продолжается.
Сноска. Статья 54 в редакции Закона РК от 06.03.2013 № 81-V (вводится в
действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального
опубликования); с изменениями, внесенными Законом РК от 05.05.2015 № 312-V
(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого
официального опубликования).
Статья 54-1. Порядок уведомления антимонопольного органа
о совершенной экономической концентрации
Субъекты рынка, совершившие сделки, предусмотренные подпунктами 4) и 5)
пункта 1 статьи 50 настоящего Закона, уведомляют антимонопольный орган в срок,
установленный частью второй пункта 7 статьи 50 настоящего Закона.
Письменное уведомление о совершенной экономической концентрации может быть
передано как непосредственно в антимонопольный орган, так и через учреждения связи.
Антимонопольный орган должен быть уведомлен:
1) физическим лицом, которое входит в состав исполнительных органов, советов
директоров, наблюдательных советов или других органов управления двух и более
субъектов рынка, при условии определения указанным физическим лицом условий ведения
их предпринимательской деятельности;
2) субъектом рынка, приобретающим права (в том числе на основании договора о
доверительном управлении, договора о совместной деятельности, договора поручения),
позволяющие давать обязательные для исполнения указания другому субъекту рынка при
ведении им предпринимательской деятельности либо осуществлять функции его
исполнительного органа.
Сноска. Глава 8 дополнена статьей 54-1 в соответствии с Законом РК от
06.03.2013 № 81-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после
его первого официального опубликования).
Статья 54-2. Документация, прилагаемая к уведомлению
(ходатайству) в антимонопольный орган о
совершенной (планируемой)
экономической концентрации
1. Перечень документов и сведений, необходимых для направления (подачи)
уведомления (ходатайства) в антимонопольный орган о совершенной (планируемой)
экономической концентрации, предусмотренной подпунктом 4) пункта 1 статьи 50
настоящего Закона:
1) копия договора (проект договора), заверенная (заверенный) юридическим
лицом, либо иной документ, подтверждающий совершение (намерение совершить) сделки
(сделку);
2) по приобретателю и по каждому субъекту рынка, входящему с приобретателем в
одну группу лиц, указываются:
для физического лица – данные документа, удостоверяющего его личность,
сведения о гражданстве, а также место жительства и юридический адрес;
наименование, юридический и фактический адреса;
размер уставного капитала и доля участия;
виды акций;
объем производства и реализации, экспорта и импорта в Республику Казахстан
товаров, аналогичных товарам или взаимозаменяемым товарам, производимым или
реализуемым субъектом рынка, в отношении которого совершаются действия,
предусмотренные подпунктом 4) пункта 1 статьи 50 настоящего Закона;
3) список членов исполнительного органа, совета директоров (наблюдательного
совета) с указанием должности, являющихся также членами исполнительного органа,
совета директоров (наблюдательного совета) других субъектов рынка;
4) объем производства и реализации, экспорта и импорта товаров в Республику
Казахстан субъекта рынка, в отношении которого совершаются действия,
предусмотренные подпунктом 4) пункта 1 статьи 50 настоящего Закона;
5) объем производства и реализации, экспорта и импорта в Республику Казахстан
тех же или взаимозаменяемых товаров, производимых или реализуемых субъектами рынка,
находящимися под прямым или косвенным контролем субъекта рынка, в отношении
которого совершаются действия, предусмотренные подпунктом 4) пункта 1 статьи 50
настоящего Закона;
6) сведения о правах, которые после совершения сделки получит приобретатель
по отношению к субъекту рынка и (или) его группе лиц, в отношении которых
совершаются действия, предусмотренные подпунктом 4) пункта 1 статьи 50 настоящего
Закона, в том числе количество и цена размещения акций (долей участия в уставном
капитале, паев) субъекта рынка, которыми будет распоряжаться приобретатель после
совершения сделки, а также их доля в процентах от общего числа акций (долей участия
в уставном капитале, паев) с правом голоса субъекта рынка и их доля в процентах от
уставного капитала субъекта рынка;
7) прогноз производства и реализации тех же или взаимозаменяемых товаров в
результате совершения данной сделки.
2. Перечень документов и сведений, необходимых для направления (подачи)
уведомления (ходатайства) в антимонопольный орган о совершенной (планируемой)
экономической концентрации, предусмотренной подпунктом 5) пункта 1 статьи 50
настоящего Закона:
1) сведения о физическом лице, участие которого предполагается в
исполнительных органах, советах директоров, наблюдательных советах и других органах
управления двух и более субъектов рынка:
данные документа, удостоверяющего личность, сведения о гражданстве, месте
работы, занимаемой должности, позволяющие определять условия ведения
предпринимательской деятельности в данных субъектах с указанием полномочий;
перечень юридических лиц, в которых лицо, направляющее (подающее) уведомление
(ходатайство), определяет условия ведения предпринимательской деятельности с
указанием полномочий;
2) наименование юридического лица (группы лиц) и органа управления, в которые
назначается или избирается лицо, направляющее (подающее) уведомление (ходатайство);
3) наименование должности в субъектах рынка, в исполнительные органы, советы
директоров, наблюдательные советы и другие органы управления которых планируется
вхождение лица, направляющего (подающего) уведомление (ходатайство);
4) перечень прав, позволяющих лицу, направляющему (подающему) уведомление
(ходатайство), определять условия ведения предпринимательской деятельности в
субъектах рынка, в исполнительные органы, советы директоров, наблюдательные советы
и другие органы управления которых планируется вхождение данного лица;
5) по каждому субъекту рынка и группе лиц, в которых лицо, направляющее
(подающее) уведомление (ходатайство), определяет условия ведения
предпринимательской деятельности, указываются:
наименование субъекта рынка, юридический и фактический адреса;
объем производства, реализации, экспорта и импорта товаров в Республику
Казахстан;
6) по субъекту рынка, в котором планируется участие лица, направляющего
(подающего) уведомление (ходатайство), а также по группе лиц, в которую входит
данное лицо, указываются:
наименование субъекта рынка, юридический и фактический адреса;
объем производства, реализации, экспорта и импорта тех же или
взаимозаменяемых товаров в Республику Казахстан, производимых и реализуемых
субъектом рынка и группой лиц, в которых лицо, направляющее (подающее) уведомление
(ходатайство), определяет условия ведения предпринимательской деятельности.
Сноска. Глава 8 дополнена статьей 54-2 в соответствии с Законом РК от
06.03.2013 № 81-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после
его первого официального опубликования).
Статья 55. Запрет на экономическую концентрацию
Экономическая концентрация запрещается, если она приводит к ограничению
конкуренции, а также при совершении сделок, указанных в подпункте 2) пункта 1
статьи 50 настоящего Закона, которые приводят к взаимному владению публичными
компаниями более десятью процентами акций, находящихся в обращении.
Сноска. Статья 55 в редакции Закона РК от 06.03.2013 № 81-V (вводится в
действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального
опубликования); с изменениями, внесенными Законом РК от 22.04.2015 № 308-V
(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого
официального опубликования).
Статья 56. Решение по ходатайствам о согласии на
экономическую концентрацию
1. По результатам рассмотрения ходатайства о согласии на экономическую
концентрацию антимонопольным органом принимается одно из следующих решений:
1) о согласии на экономическую концентрацию;
2) о запрете на экономическую концентрацию с мотивированным заключением.
2. Решение антимонопольного органа о согласии на экономическую концентрацию
или запрете экономической концентрации оформляется актом антимонопольного органа и
в течение трех рабочих дней со дня принятия такого решения направляется лицу,
подавшему ходатайство, а в отношении финансовых организаций и Национальному Банку
Республики Казахстан.
3. Согласие антимонопольного органа на экономическую концентрацию может быть
обусловлено выполнением участниками экономической концентрации определенных
требований и обязательств, которые устраняют или смягчают отрицательное влияние
экономической концентрации на конкуренцию. Такие условия и обязательства могут
касаться в том числе ограничения по управлению, пользованию или распоряжению
имуществом.
4. Экономическая концентрация должна быть осуществлена в течение года со дня
принятия решения антимонопольным органом о предоставлении согласия на экономическую
концентрацию. Если экономическая концентрация в установленный срок не осуществлена,
участники экономической концентрации подают новое ходатайство о предоставлении
разрешения на экономическую концентрацию.
5. Антимонопольный орган по собственной инициативе либо по заявлению
заинтересованного лица может пересмотреть свое решение о согласии или запрете на
экономическую концентрацию в случаях:
1) если в течение трех лет после принятия решения стали известны
обстоятельства, на основании которых в принятии данного решения должно было быть
отказано;
2) если решение было принято на основании недостоверной информации,
предоставленной лицом, подавшем ходатайство об осуществлении экономической
концентрации, что привело к принятию незаконного решения;
3) невыполнения участниками экономической концентрации требований и
обязательств, которыми было обусловлено решение антимонопольного органа.
6. По результатам пересмотра решения антимонопольный орган:
1) оставляет решение без изменений;
2) изменяет решение;
3) отменяет решение;
4) принимает новое решение.
7. В случае, если по результатам пересмотра решения антимонопольный орган
принимает решение об отмене согласия на экономическую концентрацию, государственная
регистрация, перерегистрация субъекта рынка, прав на недвижимое имущество
признаются незаконными и отменяются в судебном порядке по иску антимонопольного
органа.
8. Для рассмотрения дополнительной информации и документов, которые могут
изменить ранее принятое решение антимонопольного органа, заявителем подается
ходатайство в порядке, установленном настоящим Законом.
9. Решение антимонопольного органа по пересмотру ранее принятого решения на
экономическую концентрацию оформляется актом антимонопольного органа и в течение
трех рабочих дней с момента принятия такого решения направляется заинтересованному
лицу.
Сноска. Статья 56 с изменениями, внесенными законами РК от 25.03.2011 № 421-
IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого
официального опубликования); от 05.07.2012 № 30-V(вводится в действие по истечении
десяти календарных дней после его первого официального опубликования).
Статья 56-1. Принятие антимонопольным органом решения
по уведомлению о совершенной
экономической концентрации
1. В случае, если по истечении сорока пяти календарных дней после поступления
в антимонопольный орган уведомления о совершенной экономической концентрации
антимонопольным органом не будет направлено предписание о необходимости отмены
сделки лицу, направившему уведомление, экономическая концентрация считается
осуществленной.
2. В случае, если антимонопольным органом при рассмотрении уведомления о
совершенной экономической концентрации будет установлено, что ее совершение привело
или может привести к ограничению или устранению конкуренции, в том числе путем
возникновения или усиления доминирующего положения субъекта рынка, антимонопольный
орган выносит предписание о необходимости отмены сделки, которое подлежит
исполнению в течение тридцати календарных дней.
3. В случае неисполнения предписания о необходимости отмены сделки
антимонопольный орган обращается в суд с иском о понуждении субъекта рынка
исполнить данное предписание антимонопольного органа.
Сноска. Глава 8 дополнена статьей 56-1 в соответствии с Законом РК от
06.03.2013 № 81-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после
его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными Законом РК от
05.05.2015 № 312-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после
дня его первого официального опубликования).
Статья 57. Основания прекращения рассмотрения
ходатайства о согласии на экономическую
концентрацию
1. Рассмотрение ходатайства о согласии на экономическую концентрацию
подлежит прекращению в случаях:
1) поступления от заявителей уведомлений об отзыве ходатайства;
2) непредоставления заявителем информации в определенный антимонопольным
органом срок, если отсутствие такой информации препятствует рассмотрению
ходатайства;
3) предоставление заявителем недостоверной информации, влияющей на
объективное рассмотрение ходатайства.
2. Решение антимонопольного органа о прекращении рассмотрения ходатайства
оформляется актом антимонопольного органа и в течение трех рабочих дней с момента
принятия такого решения направляется лицу, подавшему ходатайство.
3. После прекращения рассмотрения ходатайства заявитель вправе обратиться в
антимонопольный орган с новым заявлением о согласии на экономическую концентрацию.
Примечание РЦПИ!
Главу 8 предусмотрено дополнить статьей 57-1 в соответствии с Законом РК от
05.05.2015 № 312-V (вводится в действие с 01.01.2017).
Глава 9. Выявление нарушений антимонопольного
законодательства Республики Казахстан Статья 58. Основания для начала расследования нарушения
антимонопольного законодательства
Республики Казахстан
1. Антимонопольный орган в пределах своих полномочий расследует нарушения
антимонопольного законодательства Республики Казахстан и принимает по результатам
расследования решение.
2. Основанием для начала расследования является поступление в
антимонопольный орган сведений о нарушении антимонопольного законодательства
Республики Казахстан, которыми являются:
1) материалы, поступившие от государственных органов, с указанием на
нарушение антимонопольного законодательства Республики Казахстан;
2) обращение физического и (или) юридического лица, указывающее на признаки
нарушения антимонопольного законодательства Республики Казахстан;
3) обнаружение антимонопольным органом при осуществлении своей деятельности в
действиях субъектов рынка, государственных органов, местных исполнительных органов
признаков нарушения антимонопольного законодательства Республики Казахстан;
4) сообщения средств массовой информации о наличии признаков нарушений
антимонопольного законодательства Республики Казахстан, поступившие в
антимонопольный орган.
5) Исключен Законом РК от 05.05.2015 № 312-V (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после дня его первого официального
опубликования).
3. Начало расследования оформляется приказом о проведении расследования.
4. Копия приказа о начале расследования не позднее трех рабочих дней со дня
его подписания направляется заявителю и объекту расследования, за исключением
объектов расследования, в действиях которых усматриваются признаки
антиконкурентного горизонтального соглашения или согласованного действия (картель).
Расследование в отношении объектов расследования, в действиях которых
усматриваются признаки антиконкурентного горизонтального соглашения или
согласованного действия (картель), проводится без предварительного уведомления
объектов расследования.
Сноска. Статья 58 с изменениями, внесенными законами РК от 06.03.2013 № 81-V
(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого
официального опубликования); от 05.05.2015 № 312-V (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после дня его первого официального
опубликования).
Статья 59. Предварительное рассмотрение сведений о
нарушении антимонопольного законодательства
Республики Казахстан
Сноска. Статья 59 исключена Законом РК от 06.03.2013 № 81-V (вводится в
действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального
опубликования).
Статья 60. Лица, участвующие в расследовании нарушений
антимонопольного законодательства Республики
Казахстан
1. Лицами, участвующими в расследовании нарушений антимонопольного
законодательства Республики Казахстан, являются:
1) заявитель - физическое или юридическое лицо, направившее в
антимонопольный орган сведения о нарушении антимонопольного законодательства
Республики Казахстан;
2) объект расследования - физическое или юридическое лицо, в отношении
действий которого проводится расследование. Указанные лица признаются объектом
расследования с момента издания приказа о проведении расследования;
3) заинтересованные лица - физические или юридические лица, чьи права и
законные интересы затрагиваются в связи с рассмотрением дела о нарушении
антимонопольного законодательства Республики Казахстан;
4) должностное лицо антимонопольного органа - сотрудник антимонопольного
органа, уполномоченный на проведение расследования;
5) свидетель - любое физическое лицо, которому могут быть известны какие-
либо обстоятельства, имеющие значение для расследования;
6) эксперт - не заинтересованное в деле физическое лицо, обладающее
специальными научными или практическими знаниями.
2. При проведении расследования лица, участвующие в деле, вправе
осуществлять свои права и обязанности самостоятельно или через представителя.
3. Если в ходе расследования будет установлено, что признаки нарушения
антимонопольного законодательства Республики Казахстан содержатся в действии
(бездействии) не объекта расследования, а иного лица, антимонопольный орган
привлекает такое лицо в качестве объекта расследования в порядке,
предусмотренном статьей 58 настоящего Закона.
Статья 61. Проведение расследования
1. В случае наличия фактических данных, указывающих на наличие в действиях
субъекта рынка, государственного органа, местного исполнительного органа признаков
нарушений антимонопольного законодательства Республики Казахстан, устанавливаемых в
рамках рассмотрения сведений, предусмотренных пунктом 2 статьи 58 настоящего
Закона, антимонопольным органом издается приказ о проведении расследования.
1-1. При проведении расследования на предмет нарушений статьи 13 настоящего
Закона антимонопольный орган путем проведения анализа товарных рынков вправе
выявлять доминирующее или монопольное положение субъекта рынка, в отношении
которого подается заявление (жалоба). При этом меры антимонопольного реагирования в
отношении данного субъекта рынка применяются и за период его фактического
доминирования.
2. Приказ о проведении расследования должен содержать:
1) наименование объекта расследования;
2) перечень вопросов и круг обстоятельств, подлежащих установлению в ходе
расследования;
3) срок начала и окончания расследования;
4) фамилии, имена и отчества должностных лиц антимонопольного органа,
уполномоченных на проведение расследования.
3. Исключен Законом РК от 06.03.2013 № 81-V (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).
4. Расследование нарушений антимонопольного законодательства Республики
Казахстан проводится в срок, не превышающий двух месяцев со дня издания приказа о
проведении расследования нарушений антимонопольного законодательства Республики
Казахстан. Срок расследования дела может быть продлен антимонопольным органом, но
не более чем на два месяца. О продлении срока издается приказ, копии приказа в
течение трех дней со дня его издания направляются заявителю и объекту
расследования.
4-1. Антимонопольный орган до начала расследования регистрирует
в уполномоченном органе по правовой статистике и специальным учетам акт о
назначении расследования путем его представления территориальному подразделению
уполномоченного органа по правовой статистике и специальным учетам, в том числе в
электронном формате.
5. Антимонопольный орган в ходе расследования может принять решение об
объединении нескольких расследований в одно или о выделении и проведении отдельного
расследования.
Сноска. Статья 61 с изменениями, внесенными законами РК от 10.07.2009 №
178-IV; от 10.07.2012 № 36-V(вводится в действие по истечении десяти календарных
дней после его первого официального опубликования); от 06.03.2013 № 81-V (вводится
в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального
опубликования); от 05.05.2015 № 312-V (вводится в действие по истечении десяти
календарных дней после дня его первого официального опубликования).
Статья 62. Доказательства при расследовании нарушения
антимонопольного законодательства Республики
Казахстан
1. Доказательствами фактов нарушения антимонопольного законодательства
Республики Казахстан могут быть любые фактические данные, имеющие значение для
правильного проведения расследования, в том числе:
1) объяснения заявителя, объекта расследования, заинтересованных лиц и
свидетелей;
2) заключения экспертов;
3) вещественные доказательства;
4) иные документы (в том числе материалы, содержащие компьютерную
информацию, фото- и киносъемки, звуко-, аудио- и видеозаписи).
2. Сбор доказательств осуществляет должностное лицо антимонопольного органа.
3. Лица, участвующие в расследовании нарушений антимонопольного
законодательства Республики Казахстан, вправе представлять фактические данные и
доказывать их достоверность.
Статья 63. Права лиц, участвующих в расследовании
нарушений антимонопольного законодательства
Республики Казахстан
Лица, участвующие в расследовании нарушений антимонопольного
законодательства Республики Казахстан, имеют право:
1) знакомиться с материалами дела, делать выписки из них и снимать копии, за
исключением материалов, содержащих конфиденциальную информацию и (или) коммерческую
тайну других субъектов рынка;
2) представлять доказательства и участвовать в их исследовании;
3) задавать вопросы другим лицам, участвующим в деле;
4) заявлять ходатайства о привлечении экспертов;
5) давать пояснения в письменной или устной форме, приводить свои доводы по
всем возникающим в ходе расследования вопросам;
6) знакомиться с ходатайствами других лиц, участвующих в расследовании,
возражать против ходатайств, доводов других лиц, участвующих в расследовании.
Сноска. Статья 63 с изменением, внесенным Законом РК от 06.03.2013 № 81-V
(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого
официального опубликования).
Статья 64. Права и обязанности должностных лиц
антимонопольного органа при проведении
расследования
1. Должностные лица антимонопольного органа при проведении расследования
имеют право:
1) на беспрепятственный доступ на территорию и в помещения объекта
расследования;
2) на доступ к автоматизированным базам данных (информационным системам)
объекта расследования в соответствии с предметом расследования;
3) запрашивать и получать в срок, установленный антимонопольным органом,
который не может быть менее пяти рабочих дней, от руководителей, должностных лиц и
других работников объекта расследования необходимую информацию, документы или их
копии, относящиеся к предмету расследования, объяснения в устном и письменном виде
по вопросам, возникшим в ходе расследования;
4) привлекать при проведении расследования в качестве экспертов специалистов
других государственных органов Республики Казахстан и иных лиц;
5) осматривать территории, помещения (за исключением жилища), документы и
предметы объекта расследования, в том числе с участием объекта расследования, его
представителя, а также иных лиц, привлекаемых антимонопольным органом к участию в
расследовании.
2. В случае отказа руководителя и (или) должностных лиц объекта
расследования по устному запросу должностного лица антимонопольного органа,
ответственного за проведение расследования, предоставить информацию, документы или
их копии, а также письменные либо устные объяснения, им вручается соответствующий
письменный запрос. В случае невозможности вручения письменного запроса руководителю
объекта расследования он направляется почтовой связью на имя руководителя объекта
расследования заказным письмом с уведомлением.
3. Не может служить основанием для отказа в предоставлении информации
должностным лицам антимонопольного органа, осуществляющим расследование, отнесение
запрашиваемой информации к коммерческой тайне объекта расследования.
Использование указанной информации должностными лицами антимонопольного
органа должно осуществляться с соблюдением установленных законодательными актами
Республики Казахстан требований к разглашению сведений, составляющих коммерческую и
иную охраняемую законом тайну.
3-1. В случае отнесения субъектом рынка информации к конфиденциальной в
соответствии с законодательством Республики Казахстан при представлении сведений в
антимонопольный орган субъект рынка обязан указать конфиденциальность ее характера
путем нанесения отметки.
4. Любая информация об объекте расследования, полученная антимонопольным
органом в ходе расследования, не подлежит распространению, за исключением случаев
передачи информации другому государственному органу в соответствии с законами
Республики Казахстан.
5. Должностным лицам антимонопольного органа, осуществляющим расследование,
запрещается предъявлять требования и обращаться с просьбами, не относящимися к
предмету расследования.
6. Должностные лица антимонопольного органа при рассмотрении сведений о
нарушениях и проведении расследования обязаны:
1) принимать все меры к всестороннему, полному и объективному сбору
доказательств и их исследованию;
2) своевременно готовить заключения по результатам расследования;
3) исключен Законом РК от 05.05.2015 № 312-V (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после дня его первого официального
опубликования);
4) в срок, не превышающий трех рабочих дней со дня подписания
территориальными органами приказов о проведении расследований, направлять копии
этих документов в центральный государственный орган.
Сноска. Статья 64 с изменениями, внесенными законами РК от 06.03.2013 № 81-V
(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого
официального опубликования); от 05.05.2015 № 312-V (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после дня его первого официального
опубликования).
Статья 65. Приостановление расследования дела о
нарушении антимонопольного законодательства
Республики Казахстан
1. Антимонопольный орган вправе приостановить расследование нарушения
антимонопольного законодательства Республики Казахстан в случаях:
1) рассмотрения антимонопольным органом, судом, органами предварительного
следствия другого дела, имеющего значение для расследования нарушений
антимонопольного законодательства Республики Казахстан;
2) проведения другого расследования нарушений антимонопольного
законодательства Республики Казахстан в отношении этого же объекта расследования;
3) проведения экспертизы;
4) проведения антимонопольным органом анализа товарных рынков.
2. Срок расследования нарушения антимонопольного законодательства Республики
Казахстан прерывается при приостановлении расследования и продолжается с момента
возобновления расследования.
3. О приостановлении и возобновлении расследования, а также назначении
экспертизы должностное лицо антимонопольного органа выносит определение. Копия
определения о назначении экспертизы направляется эксперту в течение трех рабочих
дней со дня вынесения такого определения.
Сноска. Статья 65 с изменениями, внесенными законами РК от 06.03.2013 № 81-V
(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого
официального опубликования); от 05.05.2015 № 312-V (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после дня его первого официального
опубликования).
Статья 66. Прекращение расследования нарушений
антимонопольного законодательства Республики
Казахстан
Антимонопольный орган прекращает расследование нарушений антимонопольного
законодательства Республики Казахстан в случае:
1) отсутствия в действиях объекта расследования нарушений антимонопольного
законодательства Республики Казахстан;
2) ликвидации юридического лица - единственного объекта расследования;
3) смерти физического лица - единственного объекта расследования;
4) за истечением срока давности, установленного законодательством Республики
Казахстан об административных правонарушениях;
5) наличия вступившего в законную силу судебного акта, в котором содержатся
выводы о наличии или об отсутствии нарушения антимонопольного законодательства
Республики Казахстан в рассматриваемых антимонопольным органом действиях
(бездействии).
Статья 67. Решения антимонопольного органа по
результатам расследования нарушений
антимонопольного законодательства
Республики Казахстан
1. По результатам расследования нарушений антимонопольного законодательства
Республики Казахстан должностное лицо антимонопольного органа готовит заключение,
на основании которого антимонопольный орган принимает соответствующее
(соответствующие) решение (решения):
1) о прекращении расследования нарушения антимонопольного законодательства
Республики Казахстан по основаниям, предусмотренным статьей 66 настоящего Закона;
2) о возбуждении дела об административном правонарушении;
3) о вынесении предписания об устранении нарушений антимонопольного
законодательства Республики Казахстан;
4) о передаче материалов в правоохранительные органы для возбуждения
уголовного дела.
2. Завершением расследования считается день подписания должностным лицом
(должностными лицами) антимонопольного органа заключения по результатам
расследования нарушений антимонопольного законодательства Республики Казахстан.
3. Утверждение заключения по результатам расследования нарушений
антимонопольного законодательства Республики Казахстан оформляется приказом
антимонопольного органа в срок не более тридцати календарных дней со дня завершения
расследования.
4. Копия приказа об утверждении заключения по результатам расследования не
позднее трех рабочих дней со дня его подписания вручается или направляется письмом
с уведомлением объекту расследования, с приложением заключения по результатам
расследования. Заявитель в те же сроки информируется о принятом решении.
5. День подписания приказа об утверждении заключения по результатам
расследования (принятия решения) считается моментом обнаружения факта совершения
административного правонарушения.
6. Приказ об утверждении заключения по результатам расследования может быть
обжалован объектом расследования в суде в порядке, предусмотренном гражданским
процессуальным законодательством Республики Казахстан.
Сноска. Статья 67 с изменениями, внесенными законами РК от 06.03.2013 № 81-V
(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого
официального опубликования); Конституционным Законом РК от 03.07.2013 № 121-V
(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого
официального опубликования); от 05.05.2015 № 312-V (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после дня его первого официального
опубликования).
Глава 10. Пресечение нарушений антимонопольного
законодательства Республики Казахстан и пересмотр
предписаний антимонопольного органа Статья 68. Основания и порядок определения монопольного
дохода
1. Монопольный доход может быть получен субъектом рынка в результате:
1) совершения антиконкурентного соглашения или согласованных действий
субъектов рынка;
2) злоупотребления субъектом рынка своим доминирующим или монопольным
положением.
2. Монопольный доход определяется с момента осуществления субъектом рынка
действий, указанных в пункте 1 настоящей статьи, до момента прекращения субъектом
рынка данных действий.
3. Монопольный доход определяется при:
1) установлении субъектом рынка, занимающим доминирующее или монопольное
положение, монопольно высоких цен - как разница между доходом, полученным при
применении монопольно высокой цены, и доходом, рассчитанным на основании цены,
определенной в соответствии с положениями статьи 14 настоящего Закона;
2) установлении субъектом рынка, занимающим доминирующее или монопольное
положение, монопольно низкой цены - как дополнительный доход, полученный субъектом
рынка, занимающим доминирующее положение, в результате увеличения объемов
реализации за счет устранения конкурентов с товарного рынка;
3) установлении субъектом рынка, занимающим монопсоническое положение,
монопсоническо низкой цены - как разница между затратами данного субъекта рынка на
покупку товара по цене, определенной на основании необходимых субъекту рынка,
реализующему товар, расходов на производство и реализацию такого товара и прибыли,
и затратами, сложившимися при покупке товаров по монопсоническо низким ценам;
4) совершении субъектом рынка антиконкурентных соглашений или согласованных
действий как весь доход, полученный от данных действий, за вычетом обоснованных
расходов, необходимых для производства и (или) реализации товара, и фактически
уплаченных налогов.
4. Изъятие монопольного дохода производится в порядке, установленном Кодексом
Республики Казахстан об административных правонарушениях.
Статья 69. Меры антимонопольного реагирования
1. В соответствии с установленными полномочиями антимонопольный орган
вправе:
1) давать субъектам рынка обязательные для исполнения предписания, в том
числе о:
прекращении нарушений настоящего Закона и (или) устранении их последствий;
восстановлении первоначального положения;
расторжении или изменении договоров, противоречащих настоящему Закону;
заключении договора с другим субъектом рынка в случае, если нарушением
является необоснованный отказ либо уклонение от заключения договора с определенными
продавцами (поставщиками) либо покупателями;
недопущении нарушений настоящего Закона;
2) давать государственным органам, местным исполнительным органам
обязательные для исполнения предписания об отмене или изменении принятых ими актов,
о прекращении нарушений, а также расторжении или изменении заключенных ими
соглашений, противоречащих настоящему Закону;
3) рассматривать дела об административных правонарушениях в области защиты
конкуренции и ограничения монополистической деятельности и налагать
административные взыскания в порядке, установленном Кодексом Республики Казахстан
об административных правонарушениях;
4) обращаться в суд с исками и заявлениями, а также участвовать в процессах
при рассмотрении судами дел, связанных с применением и нарушением антимонопольного
законодательства Республики Казахстан.
2. При нарушении настоящего Закона субъекты рынка, государственные органы,
местные исполнительные органы обязаны:
1) в соответствии с предписаниями антимонопольного органа прекратить
нарушение и устранить его последствия, восстановить первоначальное положение,
расторгнуть договор, заключить договор с другим субъектом рынка или внести в него
изменения, отменить акт, признанный антимонопольным органом не соответствующим
антимонопольному законодательству Республики Казахстан, выполнить иные действия,
предусмотренные предписанием;
2) возместить причиненные убытки в соответствии с
гражданским законодательством Республики Казахстан;
3) исполнить постановление антимонопольного органа о наложении
административного взыскания в порядке, установленном Кодексом Республики Казахстан
об административных правонарушениях.
3. Предписание подлежит исполнению в установленный антимонопольным органом
разумный срок. Антимонопольный орган осуществляет контроль за исполнением выданных
предписаний.
В случае неисполнения предписания антимонопольный орган вправе обратиться в
суд с иском о понуждении субъекта рынка, государственного органа исполнить
предписание антимонопольного органа.
Сноска. Статья 69 с изменениями, внесенными законами РК от 06.03.2013 № 81-V
(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого
официального опубликования); от 05.05.2015 № 312-V (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после дня его первого официального
опубликования).
Статья 70. Требования к оформлению предписания
Предписание оформляется на бланке строгой отчетности антимонопольного
органа и должно содержать:
1) наименование субъекта рынка и (или) государственного органа, и (или)
местного исполнительного органа, в отношении которого (которых) составляется
предписание, или их должностных лиц;
2) описание установленного факта (фактов) нарушения антимонопольного
законодательства Республики Казахстан, а также нормы права, которые были нарушены
субъектом рынка либо государственным органом или местным исполнительным органом,
или их должностными лицами;
3) действия, которые должен (должны) совершить субъект рынка и (или)
государственный орган, и (или) местный исполнительный орган или их должностные лица
для устранения нарушения антимонопольного законодательства Республики Казахстан
(или от совершения которого (которых) должен (должны) воздержаться);
4) срок исполнения предписания;
5) срок предоставления информации об исполнении предписания;
6) подпись лица, уполномоченного подписывать предписание;
7) гербовая печать антимонопольного органа.
Сноска. Статья 70 с изменениями, внесенными Законом РК от 05.05.2015 № 312-V
(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого
официального опубликования).
Статья 71. Пересмотр предписаний антимонопольного органа
1. Антимонопольный орган по собственной инициативе либо по заявлению
заинтересованного лица может пересмотреть предписание (свое или территориального
органа) в случаях:
1) если существенные обстоятельства не были и не могли быть известны
антимонопольному органу, что привело к вынесению незаконного или необоснованного
предписания;
2) если предписание было вынесено на основании недостоверной информации, что
привело к вынесению незаконного или необоснованного предписания;
3) если предписание было вынесено с нарушением норм законодательства
Республики Казахстан;
4) исправления допущенной в предписании описки или явной арифметической
ошибки.
Антимонопольный орган может приостановить выполнение своего предписания до
окончания его пересмотра, о чем письменно уведомляются лица, принимающие участие в
деле.
2. По результатам пересмотра антимонопольный орган может:
1) оставить предписание без изменений;
2) изменить предписание;
3) отменить предписание;
4) вынести новое предписание.
3. При пересмотре предписания по заявлению заинтересованного лица
антимонопольный орган не вправе ухудшить положение лица, подавшего заявление
(жалобу) или лица, в интересах которого она была подана.
Статья 72. Проверка предписаний территориальных
органов антимонопольного органа
Предписания, принятые территориальными органами антимонопольного органа,
могут быть проверены по заявлениям субъектов рынка или по инициативе вышестоящего
антимонопольного органа.
Статья 73. Обжалование предписаний антимонопольного органа
1. Предписания антимонопольного органа могут быть обжалованы в суде в
порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.
2. Основаниями для обжалования в антимонопольный орган предписаний
территориального органа являются:
1) неполное выяснение обстоятельств, имеющих значение для дела;
2) недоказанность обстоятельств, имеющих значение для дела и признанных
установленными;
3) несоответствие выводов, изложенных в решении, обстоятельствам дела;
4) нарушение или неправильное применение норм законодательства Республики
Казахстан.
3. Предписание территориального органа антимонопольного органа может быть
обжаловано субъектом рынка в антимонопольном органе либо в суде в течение трех
месяцев со дня, когда оно было вручено субъекту рынка, в порядке,
установленном законодательством Республики Казахстан.
Статья 74. Принудительное разделение или выделение
в случаях злоупотребления доминирующим или
монопольным положением
1. В случае, если субъект рынка, занимающий доминирующее или монопольное
положение, дважды в течение одного календарного года привлекался к административной
ответственности за нарушения, предусмотренные статьями 10, 11 и 13 настоящего
Закона, и продолжает совершать действия, ограничивающие конкуренцию,
антимонопольный орган в целях развития конкуренции вправе обратиться в суд с иском
о принудительном разделении данного субъекта рынка или выделении из его состава на
базе его структурных подразделений одного или нескольких юридических лиц.
2. Суд принимает решение о принудительном разделении или выделении в целях
развития конкуренции, если выполняются в совокупности следующие условия:
1) отсутствует технологически обусловленная взаимосвязь структурных
подразделений;
2) существует возможность самостоятельной деятельности на соответствующем
товарном рынке для юридических лиц, созданных в результате реорганизации.
3. Решение суда о принудительном разделении либо выделении подлежит
исполнению собственником или уполномоченным им органом с учетом требований,
предусмотренных указанным решением, и в срок, который определен указанным решением
и не может быть более чем шесть месяцев.
Глава 11. Ответственность за нарушение
антимонопольного законодательства Республики Казахстан
Статья 75. Ответственность за нарушение антимонопольного
законодательства Республики Казахстан
Нарушение антимонопольного законодательства Республики Казахстан влечет
ответственность, установленную законами Республики Казахстан.
Статья 76. Освобождение от перечисления монопольного
дохода
1. Антимонопольный орган обращается в суд в порядке,
установленном законодательными актами Республики Казахстан, с ходатайством об
освобождении субъекта рынка от изъятия монопольного дохода, полученного в
результате совершения антиконкурентных соглашений или согласованных действий, при
совокупном соблюдении следующих условий:
1) к моменту, когда субъект рынка заявляет антимонопольному органу об
антиконкурентных соглашениях или согласованных действиях, антимонопольный орган не
получал информации о данных антиконкурентных соглашениях или согласованных
действиях из других источников;
2) субъект рынка предпринимает срочные меры по прекращению своего участия в
антиконкурентных соглашениях или согласованных действиях;
3) субъект рынка сообщает имеющуюся информацию о фактах антиконкурентных
соглашений или согласованных действий на протяжении всего расследования с момента
заявления;
4) добровольном возмещении субъектом рынка ущерба потребителям, причиненного
в результате совершения антиконкурентных соглашений или согласованных действий.
2. Решение об освобождении от изъятия монопольного дохода субъекта рынка в
связи с деятельным раскаянием принимается судом в соответствии с нормами уголовного
и административного законодательства Республики Казахстан.
РАЗДЕЛ 5. Заключительные и переходные положения
Глава 12. Переходные положения Статья 77. Деятельность действующих государственных
предприятий
1. Государственные предприятия, созданные до введения в действие настоящего
Закона, обязаны в течение двух лет со дня введения его в действие получить
положительное заключение антимонопольного органа на свою дальнейшую деятельность на
соответствующем товарном рынке.
2. Антимонопольный орган в этот же срок обязан обследовать товарные рынки,
на которых действуют государственные предприятия, и подготовить заключения об
уровне развития конкуренции на данных товарных рынках, в том числе о
целесообразности дальнейшей деятельности на данном товарном рынке государственных
предприятий.
3. Государственные предприятия, созданные до введения в действие настоящего
Закона и не получившие положительного заключения антимонопольного органа на
дальнейшую деятельность в течение срока, установленного пунктом 1 настоящей статьи,
в течение трех месяцев по истечении данного срока должны быть приватизированы или
преобразованы в государственное учреждение в соответствии
с законодательством Республики Казахстан.
Статья 78. Деятельность юридических лиц, более
пятидесяти процентов акций (долей) которых
принадлежат государству, и аффилиированных
с ними лиц
1. Юридические лица, более пятидесяти процентов акций (долей) которых
принадлежат государству, и аффилиированные с ними лица, созданные до введения в
действие настоящего Закона, за исключением когда такое создание прямо предусмотрено
законами Республики Казахстан, обязаны в течение трех лет со дня введения в
действие настоящего Закона получить положительное заключение антимонопольного
органа на дальнейшую деятельность на соответствующем товарном рынке.
2. Антимонопольный орган в этот же срок обязан обследовать товарные рынки,
на которых действуют данные субъекты рынка, и подготовить заключение об уровне
развития конкуренции на данных товарных рынках, в том числе о целесообразности
дальнейшего присутствия на данном товарном рынке государства в лице хозяйствующего
товарищества и акционерного общества.
3. Акции (доли) юридических лиц, более пятидесяти процентов акций (долей)
которых принадлежат государству, и аффилиированных с ними лиц, созданных до
введения в действие настоящего Закона и не получивших согласия антимонопольного
органа на дальнейшую деятельность в соответствующей отрасли, в течение трех месяцев
по истечении срока, установленного пунктом 1 настоящей статьи, должны быть
выставлены на торги. Продажа акций (долей) данных субъектов рынка осуществляется
юридическим лицам, за исключением тех, в которых более двадцати пяти процентов
акций (долей) принадлежат государству.
Статья 79. Правление антимонопольного органа
Сноска. Статья 79 исключена Законом РК от 29.09.2014 № 239-V(вводится в
действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального
опубликования).
Глава 13. Заключительные положения
Статья 80. Порядок применения настоящего Закона
Настоящий Закон применяется к общественным отношениям, возникшим после
введения его в действие, за исключением случаев, предусмотренных статьями 77 и 78
настоящего Закона. По остальным правоотношениям, возникшим до введения его в
действие, настоящий Закон применяется к тем правам и обязанностям, которые
возникнут после введения.
Статья 81. Порядок введения в действие настоящего Закона
1. Настоящий Закон вводится в действие с 1 января 2009 года.
2. Признать утратившими силу со дня введения в действие настоящего закона:
1) Закон Республики Казахстан от 9 июня 1998 года "О недобросовестной
конкуренции" (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 1998 г., N 9-10, ст. 84;
2000 г., N 21, ст. 397; 2004 г., N 23, ст. 142; 2006 г., N 3, ст. 22; N 15, ст.
95);
2) Закон Республики Казахстан от 7 июля 2006 года "О конкуренции и
ограничении монополистической деятельности" (Ведомости Парламента Республики
Казахстан, 2006 г., N 15, ст. 94; 2007 г., N 19, ст. 148).
Президент
Республики Казахстан Н. Назарбаев
© 2012. РГП на ПХВ Республиканский центр правовой информации Министерства юстиции Республики
Казахстан