Law on Copyright and Related Rights, Bosnia and Herzegovina

THE PARLIAMENTARY ASSEMBLY OF BOSNIA AND HERZEGOVINA

Pursuant to Article IV.4.a) of the Constitution of Bosnia and Herzegovina, the Parliamentary Assembly of Bosnia and Herzegovina, at the 80 th session of the House of Representatives, held on June 30, 2010, and at the 48th session of the House of Peoples, held on July 13, adopted the

COPYRIGHT AND RELATED RIGHTS LAW

PART 1 – GENERAL PROVISIONAS

Article 1 (Subject Matter of the Law)

This Law governs:

a) the right of authors with respect to their works in the domains of literature, science and art (copyright);

b) the rights of performers, producers of phonograms, film producers, broadcasting organizations, publishers and makers of databases with respect to their performances, phonograms, videograms, broadcasts and databases (related rights),

c) the management of copyright and related rights,

d) the protection of copyright and related rights,

e) the area of application of this Law.

Article 2 (Disclosure, the Public and Publication)

(1) Disclosure, under this Law, shall mean that a work of authorship or subject matter of a related right has been made available to the public for the first time, with the consent of an authorized person.

(2) The terms «public» and «the public», under this Law, shall mean a larger number of persons who are not connected by kinship or other personal relations.

(3) Publication, under this Law, shall mean that sufficient number of produced copies of a work of authorship or subject matter of a related right has been offered to the public or put into circulation with the consent of an authorized person.

Article 3 (Relation Between Copyright and Related Rights)

(1) Protection of related rights, in accordance with this Law, shall by no means affect the rights of authors whose works of authorship are protected by this Law.

(2) The provisions of this Law concerning the integral parts of a work of authorship, presumed authorship, coauthors, authors of compound works, contents of economic rights of the author and other rights of the author, content limitations on copyright, the beginning and the effects of expiration of the terms of copyright, the relation between copyright and ownership rights and legal transactions of copyright shall apply mutatis mutandis to related rights, unless otherwise set forth in Part five of this Law.

PART TWO – COPYRIGHT

CHAPTER I. WORK OF AUTHORSHIP

Article 4 (Protected Works)

(1) A work of authorship (hereinafter referred to as the «work») shall be an individual intellectual creation in the domain of literature, science and art, regardless of the kind, mode and form of expression, unless otherwise provided for in this Law.

(2) The works include in particular:

a) written works (literary texts, studies, manuals, articles and other writings as well as computer programmes),

b) spoken works (speeches, lectures, sermons and other works of a kind),

c) dramatic, dramatico-musical and puppetry works,

d) choreographic works and works of pantomime,

e) musical works with or without words,

f) audiovisual works (cinematographic works and works created in a manner similar to cinematographic creation),

g) works of visual art (drawings, paintings, graphics, sculptures and other works of a kind),

h) works of architecture (sketches, plans drafts and built structures),

i) works in all branches of applied art, graphic and industrial design,

j) photography works and works produced by a process similar to photography,

k) cartographic works,

l) presentations of scientific, educational or technical nature (technical sketches, plans, graphs, forms, expertise, experts' reports, plastic presentations and other works of a kind).

Article 5 (Elements of a Work)

The inception of a work, an unfinished work, a title and other elements of a work shall be protected as independent works, provided that they represent individual intellectual creations.

Article 6 (Alterations of a Work)

(1) Translations, adaptations, musical arrangements, musical remakes and other alterations of the original works, which are individual intellectual creations, shall be protected as independent works.

(2) The protection of the works referred to in paragraph (1) of this Article shall not affect the rights of the author of the original work.

Article 7 (Collections)

(1) The collections of works or other material (encyclopedias, miscellanea, anthologies, collections of folk literary and artistic creations, collections of documents, collections of court decisions, databases and the like) which, by reason of the selection, layout or the way of displaying their contents, constitute independent individual intellectual creations shall be considered works.

(2) The inclusion of original works in a collection must not infringe the rights of authors of such works. By inclusion of other original material in a collection, such material shall not become a protected work.

(3) The databases referred to in paragraph (1) of this Article shall be the collections of independent works, data or other material in any form, arranged according to the system or method and individually accessible by electronic or other means.

(4) The protection under this Article shall not apply to the computer programmes used in the making or operation of electronic databases.

Article 8 (Unprotected Creations)

(1) Copyright protection shall not extend to:

a) ideas, concepts, procedures, work methods, mathematical operations, principles or discoveries,

b)

c) d)

e)

official texts in the domain of legislation, administration and judiciary (laws, regulations, decisions, reports, minutes, judgments and alike), political speeches and speeches made at court hearings, daily news or miscellaneous information having the character of mere items of press information, folk leterary and artistic creations.

(2) The translations of the texts and speeches referred to in items b) and c) of paragraph (1) of this Article shall be copyrighted, unless they are published as official texts.

CHAPTER II. AUTHOR

Article 9 (Natural Person)

The author of a work is a natural person who created the work.

Article 10 (Presumption of Authorship)

The author is presumed to be a person whose forename and surname, pseudonym or another artist's mark appears in the customary manner on the work, until proven to the contrary.

Article 11 (Unknown Author)

(1) In the case of an anonymous or a pseudonymous work, the publisher whose name is indicated on the work shall be deemed the author's representative until the contrary is proven, and as such he shall be entitled to exercise author's moral and economic rights. If the publisher is not indicated on the work, the person who has disclosed the work shall be entitled to exercise copyright.

(2) Copyright to an unpublished work, of which the author is unknown, shall be exercised by a respective authors organization.

(3) The provisions of paragraphs (1) and (2) of this Article shall cease to apply once the author's identity has become known. The person who exercised copyright under the provisions of paragraphs (1) and (2) of this Article shall transfer the benefits derived from copyright to the author, unless otherwise provided by a contract. The legal rules on the position of a bona fide holder shall apply mutatis mutandis to the transfer of rights or handover of things.

(4) The persons referred to in paragraphs (1) and (2) of this Article may transfer single economic rights to third parties only in such scope and duration, and only on such conditions as are customary for the regular use of a particular kind of work and which are not contrary to the justifiable economic interests of the author. Otherwise, the author shall have the right to demand termination of the contract and claim compensation for

damages from the persons referred to in paragraphs (1) and (2) of this Article, as well as from the third party unto whom the rights have been transferred.

Article 12 (Coauthors)

(1) If the work created in collaboration of two or more persons constitutes an indivisible whole, all the co-authors shall have an indivisible copyright in it.

(2) A co-author's share shall be determined in proportion to the real contribution made by each co-author to the creation of a work, unless their relationships are regulated otherwise by a contract.

(3) The decision on the use of a work shall be made jointly by all co-authors. A co­ author may not withhold his consent contrary to the principles of conscientiousness and good faith.

(4) If a joint work consists of the parts which may be used separately and if the author of each such part may be identified, the author of each part shall be considered the original owner of the economic right in the part created by him.

Article 13 (Authors of Compound Works)

(1) If two or more authors join their works for the purpose of joint exploitation, each of them shall have the copyright in his own work. The relations between the authors of compound works shall be regulated by a contract.

(2) Unless otherwise agreed upon, the provision of paragraph (3) of Article 12 of this Law shall apply mutatis mutandis to the authors of compound works.

CHAPTER III. CONTENTS OF COPYRIGHT

Section A. General Provisions

Article 14 (Origins of Copyright)

Copyright stems from and belongs to the author by mere creation of a work and it is not conditioned by the fulfillment of any formalities or requirements in respect of the contents, quality or purpose thereof.

Article 15 (Contents of Copyright)

Copyright is an indivisible right to a work, containing exclusive personal and legal entitlements (moral rights of the author), exclusive economic entitlements (economic rights of the author) and other entitlements of the author (other rights of the author).

Section B. Moral Rights of the Author

Article 16 (Contents of Rights)

The moral rights of the author protect the author with respect to his intellectual and personal ties to his work.

Article 17 (Right to Disclosure)

The author shall have the exclusive right to decide whether, when, in which manner and in which form his work shall be disclosed.

Article 18 (Right to Recognition of Authorship)

(1) The author shall have the exclusive right to be recognized and indicated as the creator of his work.

(2) The author shall have the right to decide whether his work shall be disclosed under his name, pseudonym or another mark or anonymously.

Article 19 (Right to Integrity of the Work)

The author shall have the exclusive right to oppose to any modification or use of the work if such modification or use would be harmful to his honour or reputation.

Section C. Economic Rights of the Author

Article 20 (Contents of Rights)

(1) The economic rights of the author give the author an exclusive power to prohibit or to authorize the exploitation of his work and copies thereof, unless otherwise provided by this Law.

(2) Another person may exploit a work only with the permission of the author, unless otherwise provided by this Law.

(3) The author shall be entitled to special remuneration for any form of exploitation of his work by another person, unless otherwise provided by this Law or a contract.

(4) The economic rights of the author contain in particular:

a) right of reproduction, b) right of distribution, c) rental right, d) right of communication to the public

e) right of transformation, f) right of audiovisual adaptation (Article 110), g) right of translation.

Article 21 (Right of Reproduction)

(1) The right of reproduction shall be the exclusive right to fix a work in a tangible medium (a copy of the work) directly or indirectly, temporarily or permanently, in whole or in part, by any means and in any manner.

(2) The work is reproduced particularly in the form of graphic reproduction, three- dimensional reproduction, photograph, photocopy and reproduction in other forms making the same effect, sound or visual recording, building or carrying out an architectural structure and storage of the work in electronic form.

Article 22 (Right of Distribution)

(1) The right of distribution shall be the exclusive right to put into circulation the original or copies of a work, recording of a performance or phonogram in a tangible medium, by sale or another way of transfer of ownership, including importation for the purpose of such putting into circulation and public sale or another form of the transfer of ownership.

(2) The right of distribution shall also include the exclusive right to import the copies of the work to a certain state for further putting into circulation, regardless of whether they were made lawfully or not.

Article 23 (Right of Rental)

(1) The right of rental shall be the exclusive right to rent for use the original or copies of a work for a limited period of time and for direct or indirect economic advantage.

(2) The provisions of paragraph (1) of this Article shall not apply to the use of:

a) architectural structures, b) original or a copy of the work of applied art and industrial design, c) original or a copy of the work for the purpose of communication to

the public, d) original or a copy of the work for on-the-spot reference, e) within the scope of employment if the use is limited exclusively to

the execution of work related duties under such employment, f) computer program if it is not the essential object of the rental.

(3) The right of the rental of a computer program shall not apply to the rental of a computer program where the program itself is not the essential object of the rental.

Article 24 (Right of Communication to the Public)

The right of communication to the public shall be the exclusive right to make a work available to the public in an intangible form and it includes in particular:

a) right of public performance, b) right of public transmission, c) right of public presentation, d) right of public communication by means of phonograms and videograms, e) right of broadcasting and cable transmission, f) right of rebroadcasting and cable retransmission, g) right of secondary use of a broadcast work, h) right of making available to the public.

Article 25 (Public Performance)

The right of public performance shall be the exclusive right to communicate to the public:

a) a work in the literary or scientific domain by means of its live reading or reciting (right of live recitation),

b) a musical work by means of its live performance (right of public musical performance),

c) a dramatic, dramatico-musical, choreographic, puppetry or pantomime work by its live stage presentation (right of public stage presentation).

Article 26 (Public Transmission)

The right of public transmission shall be the exclusive right to communicate the recitation, musical performance or stage presentation of a work to the public which is outside the place of live recitation, performance or stage presentation of the work by means of loudspeaker, screen or similar technical device.

Article 27 (Public Presentation)

The right of public presentation shall be the exclusive right to communicate to the public an audiovisual work or a work in the domain of photography, fine art, architecture, applied art, industrial design, cartography or a presentation of scientific or technical nature by means of technical devices.

Article 28 (Public Communication by Means of Phonograms and Videograms)

The right of public communication by means of phonograms and videograms shall be the exclusive right to communicate to the public the recitations, performances or stage presentations of the works fixed in phonograms or videograms.

Article 29

(Broadcasting and Cable Transmission)

(1) The right of broadcasting and cable transmission shall be the exclusive right to communicate a work to the public by radio or television program signals intended for public reception, by wireless transmission (including satellite) or by wire transmission (including cable or microwave system).

(2) The satellite transmission referred to in paragraph (1) of this Article shall exist when program signals intended for public reception are sent in an uninterrupted communication chain to the satellite and back down to Earth under the control and responsibility of a broadcasting organization.

(3) If the program-carrying signals are encrypted, the satellite broadcasting shall exist on condition that the means for decrypting the signals are provided to the public by a broadcasting organization carrying out the broadcasting or by an authorized third party.

Article 30 (Rebroadcasting and Cable Retransmission)

The right of rebroadcasting or cable retransmission shall be the exclusive right to a simultaneous, unaltered and unabridged communication to the public of the broadcast of a work when:

a) such communication is made by a broadcasting organization other than the one which initially broadcasted the work or

b) the communication is made by another entity by cable or microwave system which involves more than 100 cable connections or when the work is initially broadcasted from another state (cable retransmission).

Article 31 (Secondary Use of a Broadcast Work)

The right of secondary use of a broadcast work shall be the exclusive right to simultaneous communication to the public of a broadcast work or a rebroadcast work or a work retransmitted by cable by means of loud speaker, screen or similar technical device.

Article 32 (Right of Making Available to the Public)

The right of making available to the public shall be the exclusive right to communicate a work to the public by wire or wireless transmission in such a way that a member of the public may access the work from a place and at a time chosen by him (internet, video­ on-demand, music-on-demand and the like).

Article 33 (Right of Transformation)

(1) The right of transformation shall be the exclusive right to translate, adapt for stage or musically arrange, alter or otherwise transform a pre-existing work.

(2) The right referred to in paragraph (1) of this Article shall extend also to the case where a pre-existing work is included or incorporated in a new work in an unaltered form.

(3) The author of a pre-existing work retains the exclusive right to use his work in a transformed form, unless otherwise provided by this Law or a contract.

Section D. Other Rights of the Author

Article 34 (Right to Remuneration for Public Lending)

(1) The author shall have the right to equitable remuneration if the original or a copy of his work is lent by the libraries or other institutions performing such activity.

(2) Public lending, within the meaning of this Law, shall mean allowing the use for a limited period of time, without direct or indirect economic advantage.

(3) The provisions of paragraphs (1) and (2) of this Article shall not apply to the use of:

a) originals or copies of library material in national libraries, libraries at public educational institutions and public specialized libraries,

b) architectural structures, c) originals or copies of the works of applied art and industrial

design, d) originals or copies of the works for the purpose of communication

to the public, e) originals or copies of the works for on-the-spot reference or

lending thereof among public institutions, f) within the scope of employment if the use is limited exclusively to

the execution of the work related duties under such employment.

(4) Lending of the originals or copies of the computer programs and databases is the exclusive right of their author.

Article 35 (Droit de suite)

(1) If an original work of fine art is resold after the first sale thereof by the author, the author shall have the right to be notified of such sale and a new owner, and to claim remuneration in the amount set forth in this Article, provided that the seller, buyer or agent is an art market professional (salesrooms, galleries, auction houses and the like).

(2) The seller, the buyer and the agent shall be jointly liable for the obligations referred to in paragraph (1) of this Article.

(3) The original works of fine art referred to in paragraph (1) of this Article shall include paintings, drawings, collages, graphics, gravures, photographs, tapestries, sculptures, artistic works made of clay, glass or other material and similar works created by the artist himself, or the reproductions of such works considered to be originals. The reproductions of works shall be considered originals if they are made by the author or a person authorized by him, in a limited number of copies which are, as a rule, numbered and signed by the author.

(4) The remuneration on the grounds of droit de suite shall be paid as percentage of the selling price of the original, net of tax.

(5) The remuneration referred to in paragraph (4) of this article shall be:

a) 4% for the portion of the selling price from KM 1.000 to KM 100.000, b) 3% for the portion of the selling price from KM 100.001 to KM

400.000, c) 1% for the portion of the selling price from KM 400.001 to KM

700.000, d) 0,5% for the portion of the selling price from KM 700.001 to KM

1.000.000, e) 0,25% for the portion of the selling price exceeding KM 1.000.000.

(6) Irrespective of the selling price of the original, the remuneration on the grounds of droit de suite may not exceed KM 25.000.

(7) Droit de suite may not be subject to waiver, transfer inter vivos by legal transactions and execution.

Article 36 (Right to Remuneration for Private and Other Internal Use)

(1) If, under the provisions of Article 46 of this Law, a work may be reproduced without author’s consent, the author of the works which, due to their nature, may be expected to be reproduced by photocopying or recording them on sound, video or text recording media for private or other internal use shall have the right to remuneration for such use.

(2) The remuneration, referred to in paragraph (1) of this Article, for sound and visual recording shall be payable:

a) at the first sale or importation of new technical devices for sound and visual recording and

b) at the first sale or importation of new blank sound, video or text recording media.

(3) The remuneration for photocopying referred to in paragraph (1) of this Article shall be payable:

a) at the first sale or importation of new photocopying devices, b) on made photocopies intended for sale.

(4) For the purposes of this Law, the importation into Bosnia and Herzegovina shall mean any release into circulation and any bringing of goods into the territory of Bosnia and Herzegovina, with the exception of small quantities intended for private and noncommercial use, which are brought into as a part of personal luggage or sent in small consignments.

(5) Equal to photocopying shall be considered all other reproduction techniques, and equal to sound and visual recording devices shall be considered all other devices allowing for the achievement of the same effect.

(6) The right to remuneration under the provision of paragraph (1) of this Article may not be subject to waiver, disposal with during lifetime and execution.

Article 37 (Persons Liable to Pay Remuneration)

(1) The remuneration referred to in paragraph (2) and item a) of paragraph (3) of Article 36 of this Law shall be paid by the manufacturers of sound and visual recording devices, manufacturers of photocopying devices and manufacturers of blank audio and video recording media.

(2) If the devices and blank media referred to in paragraph (1) of this Article are imported into Bosnia and Herzegovina, the remuneration referred to in Article 36 of this Law shall be paid by the importer.

(3) The manufacturers referred to in paragraph (1) of this Article shall not pay remuneration for the devices and blank media which are exported from Bosnia and Herzegovina.

(4) The remuneration referred to in item b) of paragraph (3) of Article 36 of this Law shall be paid by natural persons and legal entities rendering photocopying services against payment.

Article 38 (Amount of Remuneration)

(1) The amounts of individual remunerations for private and other internal reproduction, belonging collectively to all right holders under this Law, shall be fixed by the Council of Ministers of Bosnia and Herzegovina.

(2) The amounts referred to in paragraph (1) of this Article shall be fixed separately for different categories of devices and media as follows:

a) for any sound recording device – dependent on the technology (analogue, digital) and the fact whether such devices are intended exclusively for the reproduction of sound recordings or not,

b) for any audiovisual recording device – dependent on the technology (analogue, digital) and the fact whether such devices are intended exclusively for the reproduction of audiovisual or video recordings or not,

c) for any blank audio or video recording media – dependent on the technology (analogue, digital) and maximum duration of sound or picture reproduction,

d) for any photocopying device or other device with similar reproduction technique (fax, printer, photo printer and the like) – dependent on the maximum number of copies per minute and the possibility of color reproduction,

e) for every single photocopy made for sale to natural persons.

Article 39 (Right of Access and Delivery of a Work)

(1) The author shall have the right of access to the original or a copy of his work which is in the possession of another person if it is necessary for exercising his right of reproduction or transformation, and if it is not contrary to the justifiable interests of the possessor.

(2) The author may require the possessor to hand over the original of the work of fine art or photography for the purpose of exhibiting it in Bosnia and Herzegovina, provided that he proves prevailing interest.

(3) The possessor may condition the handover of the original, according to paragraph (2) of this Article, by posting of security or entering into an insurance agreement to the amount of the market value of the work.

(4) The right of access to the work, as well as exhibiting the work shall be exercised at author’s expense and with the least possible inconvenience caused to the possessor. In case of damage to the original or copies of the work, the author shall be liable for the entire damage, regardless of his fault.

CHAPTER IV. SUBSTANTIVE LIMITATIONS TO COPYRIGHT

Article 40 (General Rule)

(1) Substantive limitations to copyright shall be possible only in such cases as are stipulated in this Chapter, provided that the extent of such use of the works is limited by the intended purpose and that it is in conformity with good practices.

(2) Substantive limitations to copyright shall extend mutatis mutandis to the related rights referred to in Articles 119, 127, 132, 136 and 139 of this Law.

Section A. Statutory License

Article 41 (Teaching Material and Periodicals)

(1) Without the transfer of the economic right of the author, and subject to the payment of equitable remuneration, it shall be allowed to:

a) reproduce in reading books, textbooks, workbooks and examination material the excerpts from the works and individual works of photography, fine art, architecture, applied art, industrial and graphic design and cartography if these are disclosed works.

b) reproduce in periodical press or in the clippings therefrom individual published articles on current political, economic, religious and other similar current issues, unless it is explicitly prohibited by the author.

(2) The provisions of paragraph (1) of this Article shall apply mutatis mutandis to the public communication of the said works.

(3) In the case referred to in paragraphs (1) and (2) of this Article, the source and authorship shall be indicated if they are indicated on the work used.

Section B. Free Use

Article 42 (Disabled Persons)

The reproduction and distribution of a work shall be allowed for the benefit of disabled persons if such work is not available in the desired form, if the use thereof is directly related to the disability of such persons and limited to the extent of it, and if it is not done with the intention to gain direct or indirect economic advantage. In that case, the source and authorship shall be indicated if they are indicated on the work used.

Article 43 (Temporary Reproduction)

The temporary reproduction of a work shall be permitted if it is a transient or incidental act constituting an integral and essential part of a technological process and has no independent economic significance, and the sole purpose of which is to allow for the transmission of the work in the network among third parties through an intermediary, or for the authorized use thereof.

Article 44 (Informing the Public)

(1) Within the scope required for informing the public on current events, it shall be permitted:

a) to reproduce the works appearing as integral parts of the current event on which the public is being informed,

b) to prepare and reproduce clippings or abstracts from individual published newspaper and other similar articles in press reviews,

c) to reproduce public political, religious and other speeches made before state or local government offices, religious institutions or during state or religious ceremonies,

d) to freely use daily information and news having the nature of press release.

(2) The provisions of paragraph (1) of this Article shall apply mutatis mutandis to the public communication of the said works.

(3) In case of the use referred to in paragraph (1) of this Article, the source and authorship shall be indicated if they are indicated on the works used.

Article 45 (Teaching)

(1) For the purposes of teaching, it shall be permitted:

a) to publicly perform disclosed works in the form of face-to-face teaching, b) to publicly perform disclosed works at free entrance school events, provided that

performers receive no remuneration for their performance, c) to publicly communicate the broadcast school programs by means of

loudspeakers, screens or similar technical devices which are located within the educational institution.

(2) In the case of the use referred to in paragraph (1) of this Article, the source and authorship must be indicated if they are indicated on the work used.

Article 46 (Private and other Internal Reproduction)

(1) Without prejudice to the rights referred to in paragraph (1) of Article 36 of this Law, the reproduction of a disclosed work shall be free if only one copy has been made and if the conditions referred to in paragraphs (2) and (3) of this Article have been met.

(2) A natural person may reproduce a work freely:

a) on paper or similar medium, by means of photocopying or other photography technique making similar effect,

b) on any other media, provided that he does it for private use, provided that the copies are not intended for or accessible by the public and provided that such reproduction is not aimed at gaining direct or indirect economic advantage.

(3) Public archives, public libraries, museums and educational or scientific institutions may reproduce a work freely on any media for their internal use if they do it from their own copy and if they do not intend on gaining direct or indirect economic advantage by such reproduction.

(4) Unless otherwise provided by this Law or a contract, and independently of the provisions of paragraphs (1), (2) and (3) of this Article, the reproduction of the following shall not be permitted:

a) written works to the extent of the whole book – unless the copies of such book are out of print for a minimum of two years;

b) graphic editions of musical works (sheet music) – except by means of handwritten transcription,

c) electronic databases and computer programs, d) works of architecture, in the form of building an architectural structure, e) any work if such reproduction would be contrary to the ordinary exploitation of a

work and detrimental to the legitimate interests of the author or copyright holder to an unreasonable extent.

Article 47 (Quotations)

(1) It shall be permitted to literally quote passages and quotations from a disclosed work or individual disclosed works of photography, fine art, architecture, applied art and industrial and graphic design for the purpose of scientific research, critique, polemic, review, teaching and other reference to the extent justified by need for the intended illustration, confrontation or referral, and in accordance with good practices.

(2) In the case of the use referred to in paragraph (1) of this Article, the source and authorship must be indicated if they are indicated on the work used.

Article 48 (Nonessential Elements)

The disclosed works representing nonessential elements in relation to the main work in which they are included or in relation to the object with which they are used together, shall be used freely during the exploitation of such main work or such object.

Article 49 (Public Exhibitions or Auctions of Works)

(1) The organizers of public exhibitions or auctions of artistic or other works may freely use such works in connection with the promotion of such exhibitions or auctions to the extent necessary to achieve such purpose and provided that it is not done with the intention to gain direct economic advantage.

(2) In the case of the use referred to in paragraph (1) of this Article, the source and authorship must be indicated if they are indicated on the work used.

Article 50 (Free Transformation)

The free transformation of a disclosed work shall be permitted if it concerns:

a) a parody or caricature, provided that it shall not or may not create confusion with regard to the source of the work,

b) private or other internal transformation which is not intended for and not available to the public,

c) transformation in connection with the permitted use of the work which is caused by the nature itself or the manner of such use.

Article 51 (Databases)

(1) The authorized user of a disclosed database or a copy thereof may freely reproduce or transform such database if it is needed for accessing its contents and for the regular use of such contents. If the user is authorized for only one part of the database, the reproduction and transformation of only such part shall be permitted.

(2) The contractual provisions which are contrary to paragraph (1) of this Article shall be rendered null and void.

Article 52 (Works Permanently Located in Public Places)

(1) The free use of the works permanently located in squares, parks, streets or other places accessible by the public shall be permitted.

(2) The works referred to in paragraph (1) of this Article shall not be reproduced in three-dimensional form, used for the same purpose as the original work or used for gaining economic advantage.

(3) In the case of the use referred to in paragraph (1) of this Article, the source and authorship must be indicated if they are indicated on the work used.

Article 53 (Official Procedures)

The free use of a work shall be permitted if it is indispensable in a specific concrete case for the purpose of the performance of duties related to public safety or any other official procedure.

Article 54 (Testing of Devices)

(1) The plants or shops manufacturing or selling phonograms and videograms, devices for reproduction or public communication of phonograms and videograms or devices for audio and video reception, as well as the workshops repairing such devices, may freely reproduce and publicly communicate the works to the extent required for testing the proper functioning of such objects during the manufacturing or direct sale to the customers or for the repair thereof.

(2) The recordings of works made in accordance with the provision of paragraph (1) of this Article must be deleted without delay.

CHAPTER V. TEMPORAL LIMITATIONS OF COPYRIGHT

Article 55 (General provision)

The copyright shall run for the life of its author and for 70 years after his death, unless otherwise provided by this Law.

Article 56 (Co-authors)

If copyright is jointly owned by co-authors, the term under Article 55 of this Law shall be calculated from the death of the last surviving co-author.

Article 57 (Anonymous and Pseudonymous Works)

(1) The copyright on an anonymous or pseudonymous work shall run for 70 years from the day of the lawful disclosure of the work.

(2) Where the pseudonym leaves no doubt as to the identity of the author or where the author reveals his identity during the term referred to in paragraph (1) of this Article, the term referred to in Article 55 of this Law shall apply.

Article 58 (Collective Works)

Copyright on collective works shall run for 70 years from the day of the lawful disclosure thereof.

Article 59 (Serial Works)

If this Law stipulates that the term of copyright shall be calculated from the day of the lawful disclosure of a work, and such work is disclosed in series (installments, volumes, editions, episodes or the like), the term of the protection shall be calculated for each of such parts separately.

Article 60 (Collections)

(1) Insubstantial alterations in the selection, adjustment or arrangement of the contents of a collection shall not extend the term of copyright on the collection.

(2) Insubstantial alterations referred to in paragraph (1) of this Article shall be additions, omissions or other alterations with regard to the selection, adjustment, or arrangement of material, necessary to retain the original character and purpose of the collection, in the manner envisaged by its author.

Article 61 (Right of Withdrawal)

The right of withdrawal under Article 84 of this Law shall run for the lifetime of the author.

Article 62 (Commencement of Terms and the Effects of their Expiry)

(1) All the terms under this Chapter, with the exception of the term referred to in Article 61 of this Law, shall be calculated from January 1 of the year following the year in which the event as of which the commencement of a term is calculated occurred.

(2) A work shall cease to be copyrighted after the expiry of the terms of copyright prescribed by this Section.

PART THREE – COPYRIGHT IN LEGAL TRANSACTIONS

CHAPTER I. GENERAL PROVISIONS

Article 63 (Inheritance of Copyright)

(1) Copyright as a whole, except for the right of withdrawal, shall be subject to inheritance. The provisions governing inheritance shall apply to the transfer of copyright by inheritance, unless otherwise provided by this Law.

Article 64 (Transferability of Copyright)

(1) Copyright as a whole is not transferable.

(2) The author may not transfer the moral rights of the author to another person.

(3) The author may transfer to another person the individual economic entitlements (economic rights of the author) and other rights of the author by a contract or another legal transaction, unless otherwise provided by this Law.

Article 65 (Execution)

(1) Copyright may not be subject to execution. Only the economic advantages resulting from the use of a work may be subject to execution.

(2) Execution shall not be permitted in respect of copyright in unfinished works and undisclosed originals.

Article 66 (Legal Capacity)

(1) The rights granted by this Law to the author, including the right to judicial protection, shall belong to another copyright holder to the extent to which they have been transferred to him by law or a legal transaction, unless otherwise provided by this Law.

(2) The active legal capacity in the management of the rights of their members in judicial and other official proceedings shall belong, under this Law, to the collective management organizations, trade unions and professional associations established for the purpose of the protection of copyright and related rights.

CHAPTER II. RELATION BETWEEN COPYRIGHT AND THE RIGHT OF OWNERSHIP

Article 67 (General Rule)

Copyright is separate and independent of the right of ownership or other substantial rights in the material object on which or in which a work is fixed, unless otherwise provided by law.

Article 68 (Separability of Legal Transactions)

(1) Disposing with individual economic rights of the author or other rights of the author in a work shall not affect ownership right in the material object on which or in which the work is fixed, unless otherwise provided by law or contract.

(2) Disposing with the ownership on the material object on which or in which a work is fixed shall not affect individual economic rights of the author or other rights of the author in such work, unless otherwise provided by law or contract.

Article 69 (Protection of the Original Work)

(1) The owner of an original work who, given the circumstances of the case, might presume justified interest of the author in the preservation of such original from destruction shall inform the author, prior to the destruction of such original, of his intention and offer him to buy it back at the price equaling the cost of materials. If the return of the original is impossible, the owner shall enable the author to make a copy of the work in an appropriate manner.

(2) The owner of an architectural structure shall inform only the author of his intention to demolish it and allow the author, at his request, to access the structure in order to photograph it. The author shall have the right to request the return of a copy of the blueprint of the work of architecture at his expense.

(3) The owner of the material object on which or in which a work is fixed without his consent may destroy such material object without fulfilling the obligation referred to in paragraphs (1) and (2) of this Article.

Article 70 (Transformation of a Constructed Architectural Structure)

(1) The author of a constructed work of architecture may not oppose to subsequent alterations to such structure if more than 5 years have elapsed since the completion of construction or issuance of an administrative use permit for the structure. If his name is indicated on the structure, the author shall have the right to request from the owner of the structure to put on it an appropriate written notice of the alterations to the work of architecture and the time of their making.

(2) If a work of architecture needs to be renovated, altered or otherwise remodeled due to inadequacy of in-built material or serious damages to the structure resulting from any cause, the owner of the structure shall be free to make alterations.

Article 71 (Exhaustion of the Right of Distribution)

The right of distribution of an original or a copy thereof shall be exhausted for the territory of Bosnia and Herzegovina with the first transfer of ownership of such original or a copy of the work within Bosnia and Herzegovina by the author or a person having his consent.

Article 72 (Community Property of Spouses)

Only the economic benefits derived from copyright shall be community property of the spouses.

CHAPTER III. GENERAL PART OF COPYRIGHT CONTRACT LAW

Article 73 (Scope of Transfer of Copyright)

The transfer of individual economic rights of the author or other individual rights of the author may be limited as to the contents, territory or time.

Article 74 (Exclusive and Non-Exclusive Transfer)

(1) The non-exclusive transfer of rights authorizes the holder to exploit a work in stipulated manner, in addition to the author and other right holders.

(2) The exclusive transfer of rights authorizes the holder to be the sole user of a work in stipulated manner, to the exclusion of the author and all other persons from the use thereof.

(3) The non-exclusive transfer of rights, contracted by the author prior to the subsequent exclusive transfer, shall have legal effect on the holder of exclusive rights, unless otherwise provided by contract between the author and holders of non-exclusive rights.

Article 75 (Presumptions as to the Scope of Transfer)

(1) Unless otherwise provided by this Law or a contract, it shall be deemed that non-exclusive transfer has been agreed upon, that the transfer is territorially limited to Bosnia and Herzegovina, and that is temporally limited to the term customary for the transfer of right of exploitation of the works of a specific category.

(2) If the kind and scope of individual economic rights of the author being transferred to a holder are not specified in a contract, it shall be deemed that only such rights are transferred and only to such an extent as is necessary to achieve the purpose of the contract.

Article 76 (Rule of Separation of Transfers)

(1) Individual economic rights of the author or other individual rights of the author shall be transferred separately, unless otherwise provided by this Law or a contract.

(2) The transfer of the right of reproduction of a work shall not include the transfer of the right of storing it in electronic form and the right of sound or visual fixation thereof, unless otherwise provided by this Law or a contract.

(3) The transfer of the right of distribution of the copies of a work shall not include the transfer of the right of importation thereof, unless otherwise provided by this Law or a contract.

(4) When transferring the right of rental of phonograms or videograms on which a work is fixed, the author retains the right to equitable remuneration for each rental. The author may not waive the right under this paragraph.

Article 77 (Presumptions of Joint Transfer)

(1) At transferring the right of reproduction of a work, it shall be deemed that the right of distribution of the copies of such work is transferred as well, with the exception of the importation thereof, unless otherwise provided in the contract.

(2) At transferring the right of broadcasting a work, it shall be deemed that a broadcasting organization is also transferred unto the right of:

a) making recordings of the work if such recordings are made with its own resources and for the purposes of its own broadcast, if the broadcast shall occur only once and if such recordings shall be destroyed within a month from the day of the broadcast (ephemeral recordings) at the latest,

b) delivering and storing ephemeral recordings in its own or in a public archive if such recordings have an exceptional documentary value. The broadcasting organization shall inform the author of such delivery and storing of recordings without delay.

Article 78

(Subsequent Transfer of Rights)

(1) A person to whom the economic right of the author or other right of the author has been transferred may not further transfer such right to third parties without author's consent, unless otherwise provided in the contract.

(2) The consent referred to in paragraph (1) of this Article shall not be required if subsequent transfer of right results from status changes, bankruptcy or regular liquidation of the right holder.

(3) Where subsequent transfer is allowed for without the author's consent by law or by contract, the former and the new right holder shall be jointly liable to the author with respect to his claims founded upon this Law.

Article 79 (Nullity of Certain Provisions on Transfer)

Any contractual provision shall be null and void if its purpose is transferring by the author to another person of:

a) copyright as a whole, b) moral rights of the author, c) economic rights of the author in all his future works, d) economic rights of the author in yet unknown ways of exploitation of his work.

Article 80 (Contract Form)

(1) Legal transactions by which economic rights of the author or other rights of the author are transferred or by which authorizations for the exploitation of the works are granted shall be in writing, unless otherwise provided by this Law.

(2) A legal transaction, which is not concluded in the form referred to in paragraph (1) of this Article, shall be valid if the parties to the contract fulfilled in whole or in substantial part the obligations arising from it. In such a case, all disputed and unclear provisions of the legal transaction with respect to the kind and scope of the rights transferred shall be construed in favor of the author.

Article 81 (Remuneration)

(1) It shall be deemed that the transfer of economic rights of the author and other rights of the author is always subject to the payment of remuneration, unless proven otherwise.

(2) If the remuneration has not been determined, it shall be determined according to the usual amounts of remuneration payable for a particular category of works, according to the scope and duration of exploitation of a work and according to other circumstances of the case.

(3) If the income generated from the exploitation of a work is in manifest disproportion to the agreed or determined remuneration amount, the author shall have the right to demand the revision of contract for the purpose of determining his more equitable share in such income or re-determining the amount of remuneration.

(4) The author may not waive the right referred to in paragraph (3) of this Article.

Article 82 (Records of Income and Profit)

(1) If the remuneration is agreed upon or determined in proportion to the income or profit derived from the exploitation of a work, the user of the work shall maintain appropriate books or other reliable records which will allow at any time for establishing the amount of income or profit generated.

(2) The user of a work shall inform the author of the amount of income or profit generated on a regular basis and to the extent necessary, as well as allow the author, at his request, to inspect the books or records referred to in paragraph (1) of this Article at least once a year.

Article 83 (Termination of Contract due to Failure to Perform)

(1) The author may terminate by unilateral declaration the contract by which he made the exclusive transfer of an economic right of the author if the other party exploits such right to an insufficient extent or does not exploit it at all, and the author's legitimate interests are adversely affected as a result of that. The author may not invoke the provision of this paragraph if the causes of non-exploitation or insufficient exploitation are predominantly on his side.

(2) The termination of contract in accordance with the provision of paragraph (1) of this Article shall not be possible prior to the expiry of two years from the transfer of such right. If the exclusive right refers to newspaper articles, such term shall be six months.

(3) The author may terminate the contract only on condition that he offers to the right holder sufficient extra time for the commencement of the exploitation of right to a sufficient extent.

(4) Upon termination of contract in accordance with the provisions of this Article, the economic right of the right holder shall cease.

(5) The author may not waive the right referred to in paragraph (1) of this Article.

Article 84 (Withdrawal Right)

(1) The author has the exclusive right to terminate by unilateral declaration the contract by which he made transfer of the economic rights of the author and deny further exploitation of his work, provided that he has serious moral reasons for doing so and provided that he indemnifies the holder of such rights prior to termination.

(2) The termination referred to in paragraph (1) of this Article shall enter into effect as of the day when the author secures the indemnification referred to in paragraph (1) of this Article.

(3) The holder of the right of exploitation shall communicate to the author the amount of damages within three months from the day of the receipt of termination notice. If the holder of the right of exploitation fails to do that, the termination notice shall enter into effect upon the expiry of that term.

(4) If the author subsequently decides that the work, with respect to which he exercised his withdrawal right, may be used again, he shall first offer the right of exploitation to the former right holder under the same terms and conditions as before.

(5) The author may not waive the right referred to in paragraph (1) of this Article.

(6) The provisions of this article shall not apply to computer programs, audiovisual works and databases.

CHAPTER IV. SPECIAL PART OF COPYRIGHT CONTRACT LAW

Section A. Publishing Contract

Article 85 (General Provisions)

(1) By entering into a publishing contract, the author undertakes to transfer to a publisher the right to reproduce his work by printing or other similar process and the right to distribute the copies of the work (publishing right), and the publisher undertakes to reproduce and distribute (publish) the work in the stipulated manner and pay to the author the stipulated remuneration.

(2) The publishing contract pertaining to a particular work may include the consent on a club edition, pocket edition, periodical publication in installments, transfer of the right of translation into a specified language, and the right of publishing the translated work, as well as other economic rights.

Article 86 (Contents of Contract)

(1) A publishing contract shall regulate in particular the type of transfer of rights, the extent and duration of transfer, the territory of application, and the time limit for publishing a work and the author’s royalty.

(2) Unless otherwise provided by a publishing contract, the publisher shall have the right to only one edition of a work, or to one print run of the agreed number of copies of the work. Where the contract provides for the possibility of a repeated partial reproduction of copies up to the total number of copies agreed (finishing of printing), the publisher shall inform the author without delay on each partial reproduction and communicate to him all the data necessary for his efficient monitoring of performance of the publishing contract.

(3) If the remuneration is stipulated as a percentage of the retail price of the copies of the work sold, the publishing contract shall also contain the provision on a minimum number of copies at the first edition. Such provision shall not be required if the contract provides for a minimum remuneration payable by the publisher to the author, regardless of the number of copies sold.

(4) If the remuneration is agreed upon as a flat rate, the publishing contract shall contain the provision on the total number of copies to be printed. If the number of copies to be printed is not specified and unless otherwise arises from the circumstances of the case or good business practices, the publisher may reproduce a maximum of 500 copies of the work.

(5) If the time limit for publishing a work is not otherwise stipulated, it shall be one year from the delivery of a copy of the work by the author to the publisher in a suitable form.

Article 87 (Entering into Contract through a Representative)

Author’s representative may enter into a publishing contract only with respect to the works which are expressly specified in the power of attorney granted by the author.

Article 88 (Exception to the Rule of a Written Form)

The publishing contract on publishing newspaper articles, drawings and other works in daily and periodical press does not need to be in writing.

Article 89 (Presumption of Exclusivity)

(1) During the validity of a publishing contract, the author may not transfer to another person the right of publishing the same work within the same territory and in the same language, unless otherwise provided by the publishing contract.

(2) The author may transfer the right of publishing newspaper articles to several persons simultaneously, unless otherwise provided by the publishing contract.

Article 90 (Publisher’s Right of Priority)

(1) The publisher who acquired the right of publishing a work in written form shall have the right of priority in relation to other publishers offering the same conditions, with respect to publishing such work in electronic or any other form.

(2) The publisher who intends on exploiting the right referred to in paragraph (1) of this Article shall communicate his intention within 30 days from the receipt of author’s written offer.

(3) The right of priority referred to in paragraph (1) of this Article shall run for three years from the expiry of the term agreed upon for publishing the work in printed form.

Article 91 (Improvements and Alterations)

Unless otherwise provided by publishing contract, a publisher shall allow the author, in the case of new editions of a work, to make improvements or other alterations to the work, provided that it shall not alter the character of the work and cause disproportionate costs to the publisher.

Article 92 (Destruction of the Original of a Work or an Edition due to Force Majeure)

(1) If a manuscript or other original of the work is destroyed after the delivery thereof to the publisher as a result of publisher’s fault or force majeure, the author shall be entitled to remuneration which would have been due to him if the work had been published.

(2) If the prepared edition of a work is completely destroyed due to force majeure before being put into circulation, the publisher shall be entitled to prepare a new edition, and the author shall be entitled to remuneration only for the destroyed edition.

(3) If the prepared edition of the work is partially destroyed due to force majeure before being put into circulation, the publisher shall be entitled to reproduce, without paying remuneration to the author, only such number of copies of the work as were destroyed.

Article 93 (Termination of Publishing Contract)

(1) A publishing contract shall terminate:

a) at the death of the author prior to completion of the work, b) by selling out the copies of all stipulated editions, c) by the expiration of the term of the contract.

(2) If the publisher fails to publish the work within the stipulated time limit, the author may terminate a publishing contract and claim indemnification, and in addition to that, he shall have the right to retain the remuneration received or to claim payment of the stipulated remuneration.

(3) If the time limit for publishing the work is not specified by contract, the publisher shall publish the work within the appropriate time limit, and not later than one year from the day of delivery of the work to the publisher.

(4) The author may terminate a publishing contract if the publisher, after selling out one edition, does not proceed with publishing the new edition agreed upon within one year from the day of authors' request, unless otherwise provided by contract.

(5) Within the meaning of the provisions of this Article, an edition shall be deemed to have been sold out if the number of unsold copies of the work is less than 5% of the entire edition.

Article 94 (Destruction of Copies of a Work)

(1) The publisher, who intends on selling the unsold copies of a work as recycling paper or destroying them in some other way, shall first offer the author to repurchase such copies at the price he would obtain for such sale.

(2) If the author declines the publisher’s offer referred to in paragraph (1) of this Article or accepts it only for a certain number of copies, the publisher may freely sell the remaining copies of the work as recycling paper or destroy them.

Section B. Contract for Performance

Article 95 (General Provision)

By a contract for performance, the author transfers to a user the right to public recitation, public performance or public stage presentation of his work, and the user undertakes to use the work in such manner as stipulated and pay remuneration to the author for it.

Article 96 (Obligations of a User)

A user shall allow the author the access to the performance of his work, provide technical conditions for the performance which ensure the respect for moral rights of the author and deliver to the author or his representative the program, other publications and public reviews of the performance, unless otherwise provided by contract.

Article 97 (Termination of Contract)

If a user fails to perform the work within the stipulated time limit, the author may terminate a contract for performance and claim indemnification, and in addition to that, he may retain the remuneration received or claim payment of the stipulated remuneration.

Section C. Contract for the Creation of a Commissioned Work

Article 98 (Commissioned Work)

(1) By entering into a contract for the creation of a commissioned work, the author undertakes to create a certain work and deliver a copy of such work to the person commissioning the work, and the person commissioning the work undertakes to pay to the author the stipulated remuneration.

(2) The person commissioning a work shall be entitled to supervise the work and give the author instructions and requests as to the appearance and contents of the work if, by doing so, he does not interfere to an unreasonable extent with the author's freedom of scientific or artistic creation.

(3) The author shall retain copyright in a commissioned work, with the exception of the right of distribution, unless otherwise provided by this Law or by a contract. The regulations governing contract for service shall apply mutatis mutandis to the contract for a commissioned work.

Article 99 (Collective Work)

(1) A collective work shall be the work created on the initiative and in the organization of a natural or legal person (person ordering the work), whose creation involved a large number of persons, and which shall be published and used under the name of the person ordering it (encyclopedias, lexicons, collections, almanacs and the like).

(2) A separate contract shall be concluded for the creation of a collective work. If the conditions referred to in paragraph (1) of this Article are not met, such contract shall be null and void.

(3) Unless otherwise provided by the contract, it shall be deemed that all economic rights of the author and other rights of the author in a collective work are exclusively and unlimitedly transferred to the person ordering the work.

Section D. WORK CREATED DURING THE COURSE OF EMPLOYMENT

Article 100 (Presumed Transfer of Rights to the Employer)

(1) If a work is created by an employee within the scope of his employment or following his employer’s instructions, it shall be deemed that all the economic rights of the author are exclusively transferred to the employee for the period of five years from the day of the completion of such work, unless otherwise provided by a contract or another act.

(2) The rights of the employer shall cease after the expiry of the term referred to in paragraph (1) of this Article by reverting to the author, unless the employer requested, before the expiry of such term, a new unlimited exclusive transfer thereof. In such a case, the author is entitled to equitable remuneration for further exploitation of his work.

Article 101 (Special Provisions on the Transfer of Rights)

(1) Without prejudice to the provisions of Article 100 of this Law, the author retains the exclusive right to use the work created within the scope of his employment within his collected works.

(2) Without prejudice to the provisions of Article 100 of this Law, the economic rights of the author and other rights of the author in a database and in a collective work shall be deemed to have been exclusively and unlimitedly transferred to the employer, unless otherwise provided by the contract. The transfer of rights in the computer program created within the scope of employment is governed by the provision of Article 103 of this Law.

PART FOUR – SPECIAL PROVISIONS PERTAINING TO PARTICULAR TYPES OF WORKS

CHAPTER I. COMPUTER PROGRAMS

Article 102 (General Provisions)

(1) A computer program, within the meaning of this Law, shall be a program in any form, including preparatory material for the creation thereof.

(2) The ideas and principles underlying any element of a computer program, including the elements underlying its interface, shall not be protected.

(3) Computer programs shall be protected as written works if they represent their author’s own intellectual creation.

Article 103 (Computer Program Created Within the Scope of Employment or on Commission)

If a computer program is created by an employee within the scope of his employment or following the instructions of his employer, or if it is created by an author under the contract for commissioned work, it shall be deemed that all the economic rights of the author in such program are exclusively and entirely transferred to the employer or to a person commissioning it, unless otherwise provided by a contract.

Article 104 (Rights of the Author of a Computer Program)

(1) Unless otherwise provided by Articles 105 and 106 of this Law, the author of a computer program shall have the exclusive rights which include:

a) reproduction of the components or an entire computer program by any means and in any form, regardless of whether such reproduction is temporary or permanent; if the loading, displaying, running, transmission or storage of the program necessitates its reproduction, such acts shall be subject to authorization by the author of the computer program,

b) translation, adaptation, arrangement or any other transformation of a computer program and the reproduction of the results of such transformations, provided that the rights of the person who transforms the program remain intact,

c) distribution of the original or the copies of a computer program in any form, including the rental thereof.

(2) The author may transfer the rights referred to in paragraph (1) of this Article to third parties by a contract.

Article 105 (Substantive Limitations to Author’s Rights)

(1) A lawful user of a computer program may execute, without author’s permission, the acts referred to in items a) and b) paragraph (1) of Article 104 of this Law, including the removal of errors, if it is necessary for the use of the computer program in accordance with its intended purpose.

(2) An authorized user of a computer program may reproduce, without author’s permission, a maximum of one backup copy of the program if it is necessary for the use thereof.

(3) An authorized user of a copy of a computer program may observe, study or test, without author’s permission, the functioning of the program in order to find out the ideas and principles underlying any element of such program if he does so while performing the loading, displaying, running, transmission or storing thereof which he is entitled to.

(4) The provisions of this Law pertaining to private and other internal reproduction (Article 46) and the right of withdrawal (Article 48) shall not apply to computer programs.

(5) Computer programs shall not be publicly lent (Article 34), unless otherwise provided by a contract with their author.

(6) The contractual provisions, which are intended to limit the rights of a lawful user contrary to paragraphs (2) and (3) of this Article, shall be null and void.

Article 106 (Decompilation)

(1) If the reproduction of a computer code and the translation of its form, within the meaning of the provision of items a) and b) of paragraph (1) of Article 104 of this Law, are indispensable to obtain the information necessary to achieve the interoperability of an independently created program with other programs, the authorization of the right holder shall not be required under the following conditions:

a) if such acts are performed by a licensee or another person who is entitled to use a copy of the program or a person who is authorized to do so on their behalf,

b) if the information necessary to achieve interoperability were not previously readily available to the persons referred to in item a) of this paragraph, and

c) if such acts are confined only to such parts of the original program which are necessary to achieve interoperability.

(2) The information obtained by applying the provision of paragraph (1) of this Article shall not be:

a) used for goals other than achieving the interoperability of an independently created computer program,

b) released to another persons, except when it is necessary for achieving the interoperability of an independently created program,

c) used for the development, production or marketing of another program substantially similar in its expression or for any other act infringing copyright.

(3) The provisions of this article shall not be construed in such a way as to allow for their application to be contrary to the normal exploitation of a computer program or to unreasonably prejudice the right holder’s legitimate interests.

4. The contractual provisions which are contrary to the provisions of this Article shall be null and void.

Article 107 (Special Protection Measures)

The following acts shall particularly be considered the infringement of copyright in a computer program:

a) any distribution of a copy of a computer program which is known or reasonably doubted to infringe copyright,

b) the possession of a copy of a computer program which is known or reasonably doubted to infringe copyright for commercial purposes.

Article 108 (Application of Other Legal Regulations)

The provisions of this Section shall not affect the application of other regulations governing computer programs, such as regulations concerning patents, trademarks, protection of layout designs of integrated circuits, competition and trade secret or contractual obligations.

CHAPTER II. AUDIOVISUAL WORKS

Article 109 (General Provision)

Audiovisual works, within the meaning of this Law, shall be cinematographic, television, documentary, animated, advertising films and short music videos, and other audiovisual works expressed by means of moving image sequence, with or without sound, regardless of the kind of medium in which they are fixed.

Article 110 (Right of Audiovisual Adaptation)

(1) The right of audiovisual adaptation shall be the exclusive right to transform the original work or include it in an audiovisual work.

(2) It shall be deemed that by entering into a contract for audiovisual adaptation the author of an original work transfers to a film producer the right of transformation and inclusion of the original work in an audiovisual work, his economic rights of the author in such audiovisual work, the translation and audiovisual transformations thereof and in the

photographs made in connection with the production of the audiovisual work, unless otherwise provided in the contract.

(3) Without prejudice to the provision of paragraph (2) of this Article, the author of the original work shall retain:

a) the exclusive right to a new audiovisual adaptation, but only after the expiry of ten years from entering into the contract referred to in paragraph (2) of this Article,

b) the exclusive right to further transformation of an audiovisual work into any other artistic form,

c) the right to adequate remuneration from a film producer for each rental of the copy of the audiovisually adapted work.

(4) The author may not waive the rights referred to in paragraph (3) of this Article.

Article 111 (Co-Authors of an Audiovisual Work)

(1) The co-authors of an audiovisual work shall be:

a) author of the adaptation, b) principal director, c) author of the screenplay, d) author of the dialogue, e) director of photography, f) composer of the film music created specially for the use in that work.

(2) If a drawing or an animation is the essential element of an audiovisual work, the principal draftsman or the principal animator shall be considered co-authors of such work.

Article 112 (Authors of Contributions to an Audiovisual Work)

The composer of music, principal draftsman and principal animator, who are not considered as co-authors of an audiovisual work within the meaning of the provision of Article 111 of this Law, as well as the scenographer, costumographer, make-up artist and film editor, shall own the rights in their respective individual contributions to the audiovisual work (authors of contributions).

Article 113 (Contract for Film Production)

(1) The relations among a film producer and the co-authors of an audiovisual work and the authors of contributions to such work, as well as the relations among the authors themselves, shall be regulated by a film production contract which shall be in writing.

(2) It shall be deemed that by entering into a film production contract, the co-authors transfer to a film producer, exclusively and unlimitedly, all their economic rights in an audiovisual work, the translation and audiovisual transformations thereof and in the

photographs made in connection with the production of the audiovisual work, unless otherwise provided by the contract.

(3) The co-authors of an audiovisual work shall be entitled to a special remuneration for each transferred economic right of the author or other right of the author.

(4) It shall be deemed that by entering into a film production contract, the authors of contributions transfer to a film producer, exclusively and unlimitedly, the right to use their contributions for the completion of an audiovisual work.

(5) Without prejudice to the provisions of paragraphs (1), (2) and (4) of this Article:

a) the co-authors shall retain the exclusive right to further transformation of an audiovisual work into another artistic form;

b) the authors of contributions shall retain the right to use separately their respective contributions to an audiovisual work, provided that such use does not prejudice the rights of a film producer;

c) the co-authors shall retain the right to an equitable remuneration from a film producer for each rental of the copies of an audiovisual work.

(6) The co-authors and the authors of contributions may not waive the rights referred to in paragraph (5) of this Article.

(7) A film producer shall send to the co-authors, at least once a year, a report on the amount of income earned for each form of the authorized use of an audiovisual work.

Article 114 (Completion of an Audiovisual Work)

(1) An audiovisual work shall be deemed completed when, in accordance with the contract entered into by the principal director and the film producer, the first standard copy of the work, which is the subject matter of the film production contract, is made.

(2) The destruction of the master copy of the first standard copy of an audiovisual work shall be prohibited.

(3) If any of the co-authors or authors of contributions refuses to continue to collaborate in the creation of an audiovisual work or if he is unable to continue such collaboration due to force majeure, he may not oppose to the use of the contribution he has already made for the completion of such work. Such author shall enjoy the respective author’s rights in the contribution to the audiovisual work already made.

Article 115 (Termination of Contract)

(1) If a film producer fails to complete an audiovisual work within five years from entering into the film production contract or if he does not start to exploit the completed audiovisual work within two years from the day of the completion thereof, the co-authors may demand that the contract be terminated, unless another term has been stipulated.

(2) In the case referred to in paragraph (1) of this Article, the co-authors of a work and authors of contributions shall retain the right to remuneration.

PART FIVE - RELATED RIGHTS

CHAPTER I. RIGHTS OF PERFORMERS

Article 116 (Performers)

(1) Performers, for the purposes of this Law, are actors, singers, musicians, dancers and other persons who act, sing, play, declaim, interpret or otherwise perform works or expressions of folklore.

(2) Performers, within the meaning of paragraph 1 of this Article, are also stage directors, orchestra conductors, choir directors and variety and circus artists.

Article 117 (Representative of a Group of Performers)

(1) The performers who perform in a group (members of an orchestra, choir, dancing or theatrical troupe, ensemble and the like) shall authorize one of their members to be their representative for granting the permissions necessary for performance and management of the performers' rights.

(2) The power of attorney referred to in paragraph 1 of this Article shall be in writing, and it shall be valid if majority consent of all members constituting the group of performers is obtained.

(3) The provisions of paragraphs (1) and (2) of this Article shall not apply to conductors, soloists, stage directors and lead actors who are not members of the group, unless otherwise specified in a contract between them and the group .

Article 118 (Moral Rights of Performers)

(1) A solo performer of the works or expressions of folklore shall have the exclusive right to be recognized and indicated as the performer, that is, to decide whether his name or other identification shall be indicated during the use of his performance.

(2) If the works or expressions of folklore are performed by a group of performers, the right referred to in paragraph (1) of this Article shall belong to the group as a whole, and to the soloists.

(3) Performers shall have the exclusive right to object to any alteration or use of their performance that would be prejudicial to their honor and reputation.

Article 119

(Economic Rights of Performers)

A performer shall have the exclusive right:

a) to fix his live performance,

b) to reproduce, directly or indirectly, the fixation of his performance in whatever manner and form,

c) to transmit his live performance to the public, d) to broadcast his live performance, with the exception of re-broadcasting

by the organization or with the consent of the organization which carries out broadcasting;

e) to make fixations of his performance available to the public; f) to distribute copies of the fixation of his performance; g) to rent copies of the fixation of his performance.

Article 120 (Remuneration for Private Use)

A performer shall have the right to remuneration for private or other internal reproduction, according to paragraph (2) of Article 36 of this Law.

Article 121 (Remuneration for Public Communication and Rental of the Fixation of Performance)

(1) A performer shall have the right to a portion of the remuneration which the producer of a phonogram is entitled to for public communication of a phonogram in which his performance is fixed.

(2) A performer who transfers his right of renting a fixation of his performance to a phonogram or film producer shall retain the right to equitable remuneration. The performer may not waive the right to equitable remuneration for rental.

Article 122 (Presumed Transfer to a Film Producer)

(1) By entering into a film production contract, it shall be deemed that a performer transferred to a film producer, exclusively and unlimitedly, all his performer’s economic rights pertaining to his performance, unless otherwise provided by contract.

(2) A performer is entitled to adequate remuneration from a film producer for each economic right transferred under the provisions of paragraph (1) of this Article.

(3) A performer may not waive the right referred to in paragraph (2) of this Article.

Article 123 (Use of Performance for the Completion of an Audiovisual Work)

If any of the performers refuses to complete his contribution to an audiovisual work, or if he is not able to proceed with the performance due to force majeure, he may not object to the use of the contribution already made for the completion of the audiovisual work. Such performer shall have respective rights in the contribution to the audiovisual work already made.

Article 124 (Performance Given within the Scope of Employment)

(1) A performance given within the scope of employment shall be the performance given by a performer-employee during the course of employment with certain employer, while executing his duties, or under the instructions of his employer.

(2) The provisions of Article 100 of this Law shall apply mutatis mutandis to the performance given within the scope of employment.

Article 125 (Term of Protection)

(1) The rights of performers shall run for 50 years computed from the day of performance. If the fixation of a performance is lawfully published or lawfully communicated to the public within that period of time, the rights of performers shall run for 50 years computed from the day of first publication or first communication, whichever is earlier.

(2) The term referred to in paragraph (1) of this Article shall start to run on January 1 of the year following the year in which the event from which the beginning of term is calculated occurred.

CHAPTER II RIGHTS OF PRODUCERS OF PHONOGRAMS

Article 126 (Producer of a Phonogram)

(1) “Producer of a phonogram”, within the meaning of this Law, is the natural person or legal entity who or which takes the initiative and has the responsibility for the first fixation of the sounds of a performance or other sounds, or the representations of sounds.

(2) “Fixation”, within the meaning of this Law, means the fixation of sounds or the representations of sounds in a medium from which they can be perceived, reproduced, or communicated through a certain device.

(3) “Phonogram”, within the meaning of this Law, is the fixation of the sounds of a performance or other sounds, or of the representations of sounds, other than in the form of a fixation included or incorporated in an audiovisual work.

Article 127 (Rights of Producers of Phonograms)

The producer of a phonogram shall have the exclusive right:

a) to reproduce his phonograms, directly or indirectly, in whatever manner and form;

b) to distribute his phonograms; c) to rent his phonograms; d) to make his phonograms available to the public.

Article 128 (Right to Remuneration for Communication to the Public)

(1) If a phonogram published for commercial purposes is used for broadcasting or another form of communication to the public, the user shall pay to the producer of the phonogram a single equitable remuneration for each single use.

(2) The producer of a phonogram shall pay a half of the remuneration referred to in paragraph (1) of this Article to the performers whose performance is fixed on the phonogram used, unless different share amounts are stipulated by the contract between them.

(3) For the purposes of this Article, the phonograms made available to the public in such a way as to allow an individual the access to such phonograms from a place and at a time chosen by him shall be considered as phonograms published for commercial purposes.

(4) The right to remuneration for the communication of a phonogram to the public shall run for 50 years from the date of the publication thereof, provided that it is still protected pursuant to Article 125 of this Law.

Article 129 (Remuneration for Private Use)

Pursuant to paragraph (2) of Article 36 of this Law, the producer of a phonogram shall have the right to adequate remuneration for each reproduction of his phonograms for private or other internal use.

Article 130 (Term of Protection)

(1) The rights of the producers of phonograms shall run for 50 years from the day of first fixation. If a phonogram is lawfully published within that period, the rights shall run for 50 years from the day of first publication. If a phonogram is not lawfully published within that period, but it is lawfully communicated to the public, the rights shall run for 50 years from the day of such first communication to the public.

(2) The time limit referred to in paragraph (1) of this Article starts to run as of January 1 of the year following the year in which the event from which the beginning of time limit is calculated occurred.

CHAPTER III RIGHTS OF FILM PRODUCERS

Article 131 (Film Producer and Videogram)

A film producer (producer of a videogram) shall be the natural person or legal entity who or which, on his or its own behalf, takes the initiative, raises funds, organizes, manages and assumes responsibility for the fixation of an audiovisual work or a sequence of moving images, accompanied by sounds or without sounds (videogram).

Article 132 (Rights of a Film Producer)

A film producer shall have the exclusive right:

a) to reproduce his videograms, b) to distribute his videograms, c) to rent his videograms, d) to publically present his videograms, e) to make his videograms available to the public.

Article 133 (Remuneration for Private Use)

Pursuant to paragraph (2) of Article 36 of this Law, a film producer shall have the right to adequate remuneration for sound and visual reproduction of his videograms for private or other internal use.

Article 134 (Term of Protection)

The rights of a film producer shall run for 50 years from the day of the first fixation of a videogram. If the videogram is lawfully published or lawfully communicated to the public within that period, the rights shall run for 50 years from the day of such first publication or the day of such first communication, whichever is earlier.

CHAPTER IV RIGHTS OF BROADCASTING ORGANIZATIONS

Article 135 (Broadcasting Organization and Broadcasts)

(1) A broadcasting organization shall be the legal entity which takes the initiative and has the responsibility for the production of a broadcast.

(2) A broadcast shall be an audio, visual, or audio-visual contents turned into electrical, electromagnetic or other signal broadcasted for the purpose of communication to the public.

Article 136 (Rights of Broadcasting Organizations)

A broadcasting organization shall have the exclusive right:

a) to rebroadcast its broadcasts by wire or wireless means,

b) to secondary use of its broadcasts, within the meaning of Article 31 of this Law if it involves the payment of entrance fee,

c) to fix its broadcasts, d) to reproduce the fixations of its broadcasts, e) to distribute the fixations of its broadcasts, f) to make its broadcasts available to the public.

Article 137 (Term of Protection)

The rights of a broadcasting organization shall run for 50 years from the day of first broadcast.

CHAPTER V. RIGHTS OF PUBLISHERS

Article 138 (Remuneration for Private Use)

(1) Pursuant to paragraph (3) of Article 36 of this Law, publishers shall have the right to remuneration for the reproduction of their editions for private or other internal use.

(2) The right to remuneration referred to in paragraph (1) of this Article shall run for 50 years from the lawful publication of a work.

Article 139 (Unpublished Works in Public Domain)

(1) A person who lawfully publishes or communicates to the public for the first time a yet undisclosed work in which copyright has already expired shall acquire the rights equivalent to the economic rights of the author and other rights of the author under this Law.

(2) The rights referred to in paragraph (1) of this Article shall run for 25 years from the first lawful publication of a work or the first lawful communication to the public.

Article 140 (Critical and Scientific Editions of Works in Public Domain)

(1) A person who prepares the edition of a work in which copyright has already expired, and which is a result of scientific research or adaptation, and which substantially differs from the existing editions of such work, shall acquire the rights equivalent to the economic rights of the author and other rights of the author under this Law.

(2) The rights referred to in paragraph (1) of this Article shall run for 30 years from the first lawful publication of the work.

CHAPTER VI RIGHTS OF MAKERS OF DATABASES

Article 141 (Database and Maker of a Database)

(1) A database, within the meaning of this Law, shall be a collection of independent works, data, or other material in any form, arranged in a systematic or methodical way and individually accessible through electronic or other means, whereby the obtaining, verification or presentation of its contents required a qualitatively or quantitatively substantial investment of human, technical or financial resources.

(2) A database producer shall be a legal entity or natural person which or who takes the initiative and risk of the investment of resources, referred to in paragraph (1) of this Article, in the creation thereof.

(3) The protection of a database or the contents thereof according to the provisions of this Section shall be independent from its protection by copyright or other rights. The inclusion of the material in a database and the use thereof shall not prejudice the rights existing in respect of such material.

Article 142 (Scope of Protection)

(1) The protection of a database includes:

a) the entire contents of a database, b) any qualitatively or quantitatively substantial part of the contents of a database, c) qualitatively or quantitatively insubstantial parts of the contents of a database if such parts are used repeatedly and systemically, which is in conflict with a normal exploitation of the database or which is unreasonably prejudicial to the legitimate interests of its producer.

(2) The protection shall not apply to computer programs used in the making of databases or for the operation of databases available in electronic form.

Article 143 (Rights of the Maker of a Database)

The producer of a database shall have the exclusive right:

a) to reproduce his database, b) to distribute the copies of his database, c) to rent the copies of his database, d) to make his database available to the public, e) to other forms of communication of his database to the public.

Article 144 (Rights and Obligations of Lawful Users)

(1) The lawful user of a disclosed database, or a copy thereof, may freely use qualitatively and quantitatively insubstantial parts of its contents for any purpose. If the user is authorized only with regard to a part of the database, this paragraph shall apply solely to such part.

(2) The lawful user of a disclosed database shall not perform the acts which are contrary to the customary use of such database or which prejudice the legitimate interests of its producer to an unreasonable extent.

(3) The lawful user of a disclosed database shall not prejudice copyright or related rights with respect to a work or a subject matter of protection which are contained in the database.

(4) The contractual provisions which are contrary to the provisions of this Article shall be null and void.

Article 145 (Limitations to the Rights of the Producer of a Database)

(1) The lawful user of a disclosed database may freely use substantial parts of the contents thereof in case of:

a) private or another internal use of a non-electronic database if the conditions under Article 46 of this Law are met,

b) teaching if the conditions under Article 45 of this Law are met.

(2) The use of a database shall be free in carrying out the duties related to public safety and in official procedures if the conditions under Article 53 of this Law are met.

Article 146 (Term of Protection)

(1) The rights of the producer of a database shall run for 15 years from the completion of the creation thereof. If the database is lawfully published within such term, the rights shall run for 15 years from such first publication.

(2) Each qualitatively or quantitatively substantial modification of the contents of a database, including the modification resulting from the accumulation of gradual updates, deletions or alterations, which may be considered a qualitative or quantitative new substantial investment in such database, shall effect the commencement of a new term of protection referred to in paragraph (1) of this Article.

PART SIX EXERCISE OF RIGHTS

CHAPTER I GENERAL PROVISIONS

Article 147 (Ways to Exercise Rights)

(1) The author may exercise his rights by himself or through a representative. The representative may be a natural person or a legal entity that the author empowers for representation.

(2) The authors' rights may be managed for each single work (individual management of rights) or for more works of more authors jointly (collective management of rights).

(3) The collective management of rights is governed by a separate law with the appropriate application of the provisions of this Law.

Article 148 (Individual Management of Rights through a Representative)

(1) Individual management of authors' rights through a representative involves representing authors in legal transactions with users or persons ordering their works, including the collection of author’s remunerations, as well as representing authors in judicial or other official proceedings for the protection of their authors' rights.

(2) If an author manages his author’s rights before a court or other state authority through the representative who is a legal entity, such representative shall have the right to claim remuneration for his services and the reimbursement of costs incurred in connection with rendering such services, according to the applicable schedule of attorney fees, provided that the authorized person of the legal entity fulfils the conditions for representation before courts or other state authorities.

Article 149 (Related Rights)

The provisions of this Chapter shall apply mutatis mutandis to related rights.

CHAPTER II. PROTECTION OF RIGHTS

Section A. General Provisions

Article 150 (Persons Entitled to Protection)

(1) A person whose rights under this Law have been infringed may seek protection of such rights and indemnification from the infringer according to the general rules on indemnification, unless otherwise provided by this Law.

(2) Equal protection may be sought by a person facing an actual threat of infringement of his rights under this Law.

Article 151 (Solidarity of Persons Entitled to Protection of and of Infringers)

(1) If several persons are entitled to seek protection of a right, each of them may seek protection of such right in its entirety.

(2) If several persons infringe the right under this Law, each of them shall be liable for the infringement in entirety.

Article 152 (Protection of Technological Measures)

(1) A person shall be deemed to have infringed the exclusive rights under this Law if he circumvented effective technological measures for the protection of works or subject matters of related rights.

(2) A person shall be deemed to have infringed the exclusive rights under this Law if he manufactured, imported, distributed, sold, rented, advertised for sale or rented or possessed for commercial purposes a technology, device, product, a component or a computer program, or if he rendered services:

a) which are promoted, advertised or marketed to enable the circumvention of the effective technological measures, or b) which have only limited commercial significance or use for purposes other than those of circumventing the effective technological measures, or c) which are primarily designed, manufactured, created, assembled, adapted or made for the purpose of circumventing the effective technological measures.

(3) “Technological measures”, within the meaning of this Law, shall mean any technology, device, medium, product, a component or a computer program which are intended, in the normal course of their application, to prevent or restrict acts which are not permitted by the right holder under this Law. Such measures shall be considered “effective” when the right holders under this Law restrict the use of their copyright works or subject matters of related rights by means of access control or protective methods, such as encrypting, deformation or other transformation of a work or a subject matter of related rights or by a reproduction control mechanism, ensuring the achievement of the protection objective.

(4) The provisions of this Article shall apply mutatis mutandis also to a technology, device, medium, product, a component or a computer program, designed for the removal or alteration of electronic rights management information (Article 153).

(5) The acts referred to in the provisions of this Article shall not constitute the infringement of rights if they are carried out in a single concrete case for the execution of duties related to public safety or any other official procedure.

Article 153

(Protection of Rights-Management Information)

(1) It shall be deemed that a person has infringed exclusive rights under this Law if he performs, without permission of a right holder, any of the following acts which cause, enable, facilitate or conceal the infringement of rights under this Law:

a) removal or alteration of any electronic rights management information, b) reproduction, distribution, importation for further distribution, rental, making available or communicating to the public copyright works or subject matters of related rights, from which the electronic rights management information has been removed or altered.

(2) The rights management information referred to in paragraph (1) of this Article is the information which is furnished by a right holder and which identifies: a work or the subject matter of the protection of a related right, the author or another right holder, the conditions for the use of the work, as well as numbers or codes representing such information if they are indicated on the copy of the work or subject matter of a related right or if they appear in connection with the communication thereof to the public.

Article 154 (Obligation to Use Indications)

A right holder, importer or another person applying technological measures or who has authorization and possibility to remove them must indicate, clearly and in a visible place, on each copy of a work or subject matter of related rights, manufactured or imported for commercial purposes, the application of technological measures under this Law, and state:

a) information pertaining to the applied technological measure and the effects thereof;

b) his name or the company’s name, and the contact address to enable the effective implementation of Article 155 paragraph (1) of this Law.

Article 155 (Exercise of Substantive Limitations on Rights)

(1) A right holder who uses technological measures, under this Law, shall enable the persons having lawful access to a copy of a work or subject matter of related rights at their request, in the shortest possible time, to exercise substantive limitations to the rights referred to in paragraph (3) of this Article by means of alteration or removal of a technological measure or in some other way.

(2) Where a right holder fails to act in accordance with the provision of paragraph (1) of this Article, claiming that the conditions under paragraph (3) of this Article do not exist, the persons seeking to exercise substantive limitations to rights may request mediation. Mediation may be requested without mediation agreement. The provisions on mediation of the law governing collective management of copyright and related rights shall be applied mutatis mutandis in the mediation procedure.

(3) Taking into account the conditions under this Law, including the possibility of the payment of remuneration, substantive limitations to rights, under the provisions of paragraph (1) of this Article, may be exercised in the case of:

a) use by disabled persons (Article 42), b) use for the purpose of teaching (Article 45), c) private or other internal reproduction (Article 46), d) official procedures (Article 53), e) ephemeral fixations by broadcasting organizations (paragraph (2) of Article 77).

(4) Paragraphs (1), (2), and (3) of this Article shall not apply to technological measures used for:

a) the fulfillment of right holder’s obligations under paragraph (1) of this Article, including the implementation of contracts concluded for such purpose,

b) copyrighted works used within the meaning of the provisions of Article 32 of this Law, on the basis of a relevant contract.

Section B Judicial Protection

Article 156 (Scope of the Right to Protection)

(1) If an exclusive right under this Law is infringed, the holder of such right may seek:

a) establishment of the infringement committed, b) prohibition of the continuation of infringement and of future similar infringements by means of cessation or refraining from the acts infringing such right, c) remedying the situation caused by infringement; d) withdrawal of the objects of infringement from the channels of commerce, respecting the interests of third innocent parties; e) complete removal of the objects of infringement from the channels of commerce, f) destruction of the objects of infringement; g) destruction of the means which are exclusively or predominantly intended or used for infringing acts and which are owned by infringers, h) surrender of the objects of infringement to the right holder against the payment of production costs, i) publication of the judgment.

(2) When deciding claims under items c) to h) of paragraph (1) of this Article, the court shall take into account all the circumstances of the case, in particular proportionality between the seriousness of infringement and the claim, as well as the interest of the entitled person in ensuring the effective protection of rights. The provisions of items c) and f) of paragraph (1) of this Article shall not apply to constructed architectural structures, unless the destruction of a structure is purposeful considering all the circumstances of the case, and in particular lesser value of the structure.

(3) In the proceedings against persons whose services were used for the infringement of rights, and the infringement has already been validly established in the proceedings against a third party, the infringement of rights shall be presumed to exist.

Article 157 (Indemnification)

(1) The general rules governing indemnification and liability for damages shall apply to all infringements of rights under this Law, unless otherwise provided by this Law.

(2) The infringer of a right shall indemnify the right holder in the amount determined pursuant to general rules governing indemnification, or in the amount equivalent to the stipulated or customary remuneration for the lawful use of works or subject matters of related rights of certain kind.

Article 158 (Penalty)

(1) If the economic right of the author under this Law is infringed intentionally or by gross negligence, the right holder may claim indemnification against the infringer up to three times the amount of stipulated remuneration, and if it is not stipulated, of adequate customary remuneration.

(2) When deciding a claim for the payment of penalty, the court shall take into account all the circumstances of the case, in particular the extent of the incurred damage, the degree of infringer’s guilt, the amount of stipulated or customary remuneration, and the preventive purpose of the penalty.

(3) If the incurred damage is in excess of the amount of penalty referred to in paragraph (1) of this Article, the right holder is entitled to claim the difference up to the amount of full indemnification.

Article 159 (Non-Material Damage)

Independently of indemnification for material damage, as well as in the case that there is no such damage, the author or the performer may claim the award of equitable monetary satisfaction for mental anguish suffered as a result of the infringement of moral rights. When deciding the claim, the court shall take into account all the circumstances of the case, in particular the intensity and duration of mental anguish caused by the infringement of moral rights.

Article 160 (Provisional Measures)

(1) The court shall order a provisional measure to secure claims under the provisions of this Law, if the claimant renders probable:

a) that he is the right holder under this Law, and b) that his right has been infringed or that there is an actual threat of

infringement.

(2) The right holder shall also render probable one of the following assumptions:

a) that a danger exists that the enforcement of claim will be made impossible or considerably impeded; b) that a provisional measure is necessary in order to prevent the occurrence of damage which will be difficult to repair later, or c) that by the adoption of a provisional measure, which would later in the course of the proceedings prove to be unfounded, the alleged infringer would not suffer more detrimental consequences than those that would be suffered by the right holder if such provisional measure was not adopted.

(3) The right holder who proposes the ordering of a provisional measure without prior notification and hearing of the opposite party shall render probable, in addition to the requirements under paragraphs (1) and (2) of this Article that any delay in ordering a provisional measure would cause to the right holder damage difficult to repair. In the case that provisional measure is ordered under the provisions of this paragraph, the court shall serve the decision on provisional measure to the opposite party immediately after the execution thereof.

(4) The right holder shall not have to prove the existence of danger that the enforcement of claim will be made impossible or considerably impeded if he renders probable that the proposed provisional measure will cause to the alleged infringer only insignificant damage. The danger shall be deemed to exist when the claims are to be enforced abroad.

(5) To secure claims under paragraph (1) of this Article, the court may order any provisional measure by which the purpose of security can be achieved, and in particular:

a) prohibit the alleged infringer from proceeding with actions which infringe the right under this Law; b) seize, remove from circulation and take into custody the objects of infringement and the means of infringement which are exclusively or predominantly intended or used for the commission of infringements.

(6) If the measure was ordered prior to filing of the claim, the court shall in its order specify a time limit within which the claimant must bring an action for the justification of such measure. The time limit may not be longer than 20 working days or 31 calendar days from the day of the service of the order to the claimant, whichever expires later.

(7) The court shall decide on the opposition against the order of a provisional measure within 30 days following the filing of the answer to the opposition or the expiry of the time limit for the filing such answer.

(8) The provisions of the law on civil procedure shall be applied in the procedure for ordering a provisional measure, unless otherwise stipulated by this Law.

Article 161 (Preservation of Evidence)

(1) The court shall issue an order to preserve evidence if the applicant presents to the court reasonable evidence that:

a) he is the right holder under this Law, b) his right has been infringed or that there is an actual threat of infringement, c) the evidence of infringement shall be destroyed or impossible to be presented later.

(2) The right holder who applies for the order to preserve evidence without prior notification and hearing of the opposite party shall, in addition to the requirements under paragraph (1) of this Article, render probable that there is a danger that the evidence of infringement shall be destroyed or impossible to present later, due to the acts of the opposite party. In the case of ordering the preservation of evidence pursuant to the provisions of this paragraph, the court shall serve its order for the preservation to the opposite party immediately after the evidence is presented.

(3) By the decision referred to in paragraph (1) of this Article, the court may order the presentation of any evidence, and in particular:

a) inspection of premises, business records, inventory, databases, computer memory units, or other material objects,

b) seizure of samples of the objects of infringement,

c) examination and surrender of documents,

d) appointment and examination of experts,

e) examination of witnesses.

(4) The preservation of evidence may also be sought after the completion of proceedings by a final decision if it is necessary for the institution of proceedings on the grounds of extraordinary remedies or during such proceedings.

(5) In the proceedings for the preservation of evidence, according to the provisions of this Article, the provisions of the law on civil procedure pertaining to judicial measures for the preservation of evidence, unless otherwise stipulated by this Law. The procedure for the preservation of evidence shall be expeditious.

(6) Where it is subsequently found that the proposal for the preservation of evidence is unjustified or if the right holder does not justify such proposal, the opposite party may request:

a) return of the seized objects; b) prohibition of use of the information obtained; c) indemnification.

(7) The court shall ensure the protection of confidential information pertaining to the parties in the proceedings for the preservation of evidence under the provisions of this Article, and take care that the court proceedings are not abused solely for the purpose of obtaining confidential information on the opposite party.

Article 162 (Obligation to Furnish Information)

(1) During the lawsuit in the matter of the infringement of a right under this Law, and on the basis of a justified claim of one of the parties, the court may order the infringer of the right to provide information on the source and distribution channels of the goods or services infringing the right under this Law.

(2) The court may order that the information referred to in paragraph (1) of this Article be provided to the court also by the persons who, within the scope of commercial activity:

a) possess the goods presumed to infringe the right under this Law, b) use the services presumed to infringe the right under this Law, or c) render the services presumed to infringe the right under this Law.

(3) It shall be deemed that an act is performed within the scope of commercial activity if it is performed for direct or indirect economic advantage. The notion of commercial activity does not include the acts of bona fide ultimate consumers.

(4) The court may order that the information referred to in paragraph (1) of this Article is provided to the court also by a person indicated by any person referred to in paragraph (2) of this Article as involved in manufacturing, making and distribution of goods or rendering services presumed to infringe the right under this Law.

(5) The information requested on the grounds of paragraph (1) of this Article may include:

a) name, address or the name and registered office of the manufacturer, maker, distributor, supplier and other former possessors of goods or service providers, as well as the intended wholesalers and retailers; b) information on the quantities of manufactured, made, delivered, received or ordered goods or services, as well as on the prices obtained for the goods and services concerned.

Article 163 (Presentation of Evidence)

(1) Where the court decides to admit the proposed evidence held by the opposite party, such party shall surrender such evidence at the request of the court.

(2) Paragraph (1) of this Article pertains also to banking, financial and business documents controlled by the opposite party if the infringement was committed on a commercial scale.

(3) The respective provisions of the law regulating civil procedure shall be applied in the procedure for the presentation of evidence, unless otherwise stipulated by this Law.

(4) Following the presentation of evidence, the court shall ensure, according to paragraph (1) of this Article, the protection of confidential information pertaining to the

parties, and take care that judicial proceedings are not abused solely with the intention to obtain confidential information on the opposite party.

CHAPTER III MEASURES FOR SECURING THE PROTECTION OF RIGHTS

Section A. Deposit and Register of Works

Article 164 (Deposit of Copyright Works)

(1) In order to preserve evidence or for other reasons, a right holder under this Law may deposit originals or copies of his works or subject matters of related rights at the Institute for Intellectual Property of Bosnia and Herzegovina. The deposit of a work shall be entered in the records of works kept by the Institute for Intellectual Property of Bosnia and Herzegovina.

(2) Until proven otherwise, it shall be deemed that the rights in the works and subject matters of related rights entered into the records of works referred to in paragraph (1) of this Article exist and belong to the person indicated therein as the holder thereof.

(3) The records of works are public and unified for the whole territory of Bosnia and Herzegovina.

(4) If there is doubt as to whether it is a work or a subject matter of related right that is suitable for entering into the records of works, the opinion on it shall be given by the Institute for Intellectual Property of Bosnia and Herzegovina.

(5) The provisions of this Article shall not affect the existence and protection of rights under this Law.

(6) More detailed regulations concerning the manner and the form of depositing works and entering thereof in the records of works shall be enacted by the Institute for Intellectual Property of Bosnia and Herzegovina.

Article 165 (Symbols of Retained Exclusive Rights)

(1) The holder of exclusive rights under this Law may place on the original of his work or a copy thereof the symbol © in front of his name or company’s name, and the year of publication.

(2) The holder of exclusive rights in phonograms under this Law may place on the original or copies of his published phonogram, or on their containers, the symbol (P) in front of his name or company’s name, and the year of first publication.

(3) Until proven otherwise, it shall be deemed that the exclusive rights in the works or phonograms bearing such symbols exist and belong to the person indicated together with such symbol.

(4) The provisions of this Article shall not affect the existence and the protection of rights under this Law.

Section B. Customs Measures

Article 166 (Request of a Right holder)

(1) The holder of exclusive rights under this Law, who reasonably suspects that importation or export of the goods manufactured in contravention of the provisions of this Law shall take place, may file a request with the relevant customs authorities for the protection of his rights by means of customs measures of temporary impounding the goods.

(2) The request for protection of rights under paragraph (1) of this Article must contain in particular:

a) details of the applicant and the holder of the exclusive right under this Law if they are not the same person;

b) detailed description of goods, enabling the customs outposts to identify them;

c) proof that the applicant or a person authorized by him is the holder of the exclusive right under this Law in connection with such goods;

d) proof that the exclusive right is likely to have been infringed;

e) other details held by the applicant, relevant for deciding on the request, such as details on the location of the goods and the destination thereof, the expected date of arrival or dispatch of the consignment, means of transportation, details of the importer, exporter or recipient, and the like;

f) time period within which the customs outposts shall act on such request, and which may not be longer than two years from the date of its filing.

(3) The customs authorities may, before issuing the decision granting the request referred to in paragraph (1) of this Article, request the right holder to deposit security for the costs of storage and transportation of the goods, as well as for the compensation of damage which may be incurred by the customs authorities in connection with the goods.

(4) If the customs authorities grant the request referred to in paragraph (1) of this Article, it shall inform all customs units and the right holder about it.

Article 167 (Procedure Following the Temporary Impounding of Goods)

(1) If in the course of customs procedure a customs outpost finds the goods matching the description of the goods indicated in the decision of the customs authorities, it shall temporarily impound such goods. The decision on temporary impounding of the goods shall be delivered to its importer. It shall be specified in the decision on impounding the goods that the owner of the goods, or a person entitled to

dispose with the goods may declare, within ten working days from the date of temporary impounding, whether the goods are counterfeit or whether another infringement of right under this Law is involved.

(2) If the customs outpost retaining the goods in temporary custody does not receive a written declaration of the owner or a person entitled to dispose with the goods within the time period mentioned in paragraph (1) of this Article, the customs outpost may seize and destroy the goods at the request and expense of the right holder.

(3) Where the owner of the goods or a person entitled to dispose with the goods submits the declaration, within the time period mentioned in paragraph (1) of this Article, that the goods are not counterfeit or that no other infringement of right under this Law is involved, the right holder may, within ten working days from receipt of the notification of such declaration, bring an action for the infringement of rights. Where particular circumstances of the case justify it, customs authorities may allow, at the request of the right holder, additional time limit for bringing an action, which may not be longer than ten working days.

(4) During temporary custody of the goods, the right holder or a person entitled by him may carry out the inspection and control of the goods and accompanying documents to the extent necessary for establishing his claims and obtaining judicial protection of his rights, ensuring the protection of confidential information. The importer is also entitled to carry out the inspection and control of the goods.

(5) Where the right holder fails to bring an action in accordance with paragraph (3) of this Article, the temporarily impounded goods shall be released into circulation.

(6) Where the right holder institutes judicial proceedings pursuant to the provisions of paragraph (3) of this Article, the customs outpost shall order seizure of goods until court’s final decision.

Article 168 (Ex-Officio Procedure)

(1) If a customs outpost reasonably suspects, in the course of customs procedure in connection with the importation or export of the goods, that the rights under this Law are infringed by certain goods, it shall temporarily impound such goods, and inform customs authorities about it.

(2) Customs authorities shall inform the right holder in writing about the impounding of the goods, the suspicion that his rights are infringed, and the possibility of filing a request under Article 166 of this Law within five working days from the date of impounding.

(3) If the right holder files a request in accordance with paragraph (2) of this Article, the goods shall be impounded until the decision of customs authorities. If customs authorities grant the request referred to in Article 166 of this Law, the goods shall be temporarily impounded for another ten working days. The right holder must carry out the actions specified in paragraph (4) of Article 167 of this Law within such time.

(4) The provisions of Articles 167 and 168 of this Law shall not apply to the importation or export of small quantities of the goods intended for private and non­ commercial use, which are brought into or taken out of the country as part of traveler’s personal luggage or are sent in small consignments.

Article 169 (Application of Other Customs Regulations)

(1) Other valid customs regulations shall apply mutatis mutandis to the customs procedure in connection with the goods infringing the rights under this Law.

(2) The regulations governing the implementation of customs measures under this Section of the Law shall be enacted by the Council of Ministers of Bosnia and Herzegovina, upon the motion of the Indirect Taxation Authority of Bosnia and Herzegovina.

(3) The customs procedure in connection with the goods infringing the rights under this Law shall be expeditious.

PART SEVEN – PENAL PROVISIONS

Article 170 (Misdemeanor)

(1) A legal entity shall be fined for misdemeanor in the amount ranging from KM 1.000 to KM 200.000, and an entrepreneur shall be fined in the amount ranging from KM 1.000 to KM 20.000, if it or he:

a) without the transfer of the respective economic right of the author, where such transfer is necessary according to the provisions of this Law, reproduces, distributes, rents, publicly performs, publicly transmits, publicly presents, publicly communicates by means of a phonogram or a videogram, broadcasts, rebroadcasts, secondarily uses, emits, makes available to the public, transforms, audio-visually adapts, or otherwise exploits a work or a copy thereof (Articles 21 to 33 and Article 110 of this Law);

b) possesses a copy of a computer program for commercial purposes and thereat knows or should know that such copy infringes copyright (item b) of Article 107 of this Law);

c) without the transfer of the respective exclusive right, when such transfer is required under the provisions of this Law, reproduces, fixes, publicly transmits or broadcasts a live performance, or reproduces, makes available to the public, distributes or rents a phonogram or a videogram with a fixed performance, or otherwise exploits the performance (Article 119 of this Law);

d) without transfer of the respective exclusive right, when such transfer is required under the provisions of this Law, reproduces, distributes, rents, makes available to the public, or otherwise exploits a phonogram or a videogram (Articles 127 and 132 of this Law);

e) without transfer of the respective exclusive right, when such transfer is required under the provisions of this Law, rebroadcasts, fixes,

reproduces, distributes, makes available to the public or otherwise uses a broadcast or the fixation thereof (Article 136 of this Law);

f) without transfer of the respective exclusive right, when such transfer is required under the provisions of this Law, reproduces, distributes, rents, makes available to the public or otherwise uses a database or a copy thereof (Article 143 of this Law);

g) removes or alters any electronic copyright or related rights management information (item a) of paragraph (1) of Article 153 of this Law);

h) reproduces, distributes, imports for further distribution, rents or communicates to the public a copyright work or a subject matter of related rights, or the copies thereof, from which an electronic right management information was unlawfully removed or altered (item b) of paragraph (1) of Article 153 of this Law);

i) circumvents effective technological measures or manufactures, imports, distributes, sells, rents, advertises for sale or rental, or possesses for commercial purposes a technology, device, product, a component or a computer program, or renders a service with the intention of unlawful circumvention of the effective technological measures under paragraph (2) of Article 152 of this Law (paragraphs (1) and (2) of Article 152 of this Law);

j) manufactures, imports, distributes, sells, rents, advertises for sale or rental or possesses for commercial purposes a technology, device, product, a component or a computer program for the removal or alteration of electronic rights management information (paragraph (4) of Article 152 of this Law).

(2) The responsible person of a legal entity or of an entrepreneur shall be fined for misdemeanor referred to in paragraph (1) of this Article in the amount ranging from KM 3.000 to KM 20.000.

(3) A natural person shall be fined in the amount ranging from KM 3.000 to KM 10.000 for the misdemeanor referred to in paragraph (1) of this Article.

(4) Material objects created in perpetration of misdemeanors referred to in paragraph (1) of this Article shall be confiscated and destroyed, whereas material objects or devices intended or used for perpetrating such misdemeanors shall be confiscated.

(5) The misdemeanor procedure on the grounds of the provisions of this Article shall be expeditious.

Article 171 (Protective Measure)

(1) A legal entity or an entrepreneur who perpetrate a misdemeanors referred to in paragraph (1) of Article 170 of this Law in the course of carrying out their business activities, may be subject to the protective measure involving the prohibition of business activities or the parts thereof which infringe copyright or related rights, for a maximum duration of one year, if the misdemeanor perpetrated is exceptionally serious regarding the manner in which it was perpetrated, consequences of the act or other circumstances of the misdemeanor perpetrated.

(2) A legal entity or an entrepreneur who repeatedly perpetrate the misdemeanor referred to in paragraph (1) of Article 170 of this Law shall be subject to the protective measure involving the prohibition of business activities or the parts thereof which infringe copyright or related rights, for a minimum duration of one year.

Article 172 (Fines for Obstructing the Exercise of Substantial Limitation to Rights)

(1) A legal entity or an entrepreneur shall be punished for misdemeanor by fine amounting from KM 3.000 to KM 20.000 if it/he fails to provide to the person having lawful access to a copy of the work or subject matter of related rights the means which enable the exercise of substantive limitations to the rights under Article 155 of this Law.

(2) The responsible person of a legal entity or of an entrepreneur shall be punished for the misdemeanor referred to in paragraph (1) of this Article by fine amounting from KM 1.500 to KM 20.000.

(3) A natural person shall be punished by fine amounting from KM 1.500 to KM 10.000 for the misdemeanor referred to in paragraph (1) of this Article.

Article 173 (Inspectional Control)

(1) Inspectional control over the compliance with the provisions of this Law in the segment of trafficking in goods and services shall be conducted in the first instance by the respective inspections in the Federation of Bosnia and Herzegovina, the Republika Srpska and the Brčko District of Bosnia and Herzegovina in charge of control over the regulations in the field of trafficking in goods and services (market), and in the second instance by the respective ministries in the Federation of Bosnia and Herzegovina, the Republika Srpska and the Brčko District of Bosnia and Herzegovina in charge of the field of trafficking in goods and services (market).

(2) The inspections referred to in paragraph (1) of this Article shall conduct inspectional control through competent market inspectorates.

Article 174 (Competencies of the Competent Market Inspector)

(1) In the conduct of inspectional control referred to in Article 173 of this Law, a competent market inspector, besides general competencies prescribed by law and other regulations governing the procedure of inspectional control, shall also be authorized to:

(a) permanently seize the goods intended for trafficking in which infringe one of economic rights under this Law and order its destruction in the case when the owner of the goods or another person authorized to dispose with the goods states himself that such goods infringe someone’s exclusive economic right under this Law;

(b) temporarily seize the goods intended for trafficking in which is reasonably suspected to infringe one of the economic rights under this Law, and

inform the right holder or his representative that he may propose permanent seizure of the goods within five days;

(c) permanently seize the goods intended for trafficking in and order the destruction thereof at the expense of the right holder if the right holder or his representative, in the case referred to in item b) of this paragraph, declares and proves that such goods infringe one of his exclusive economic rights under this Law;

(d) temporarily prohibit manufacturing of or trafficking in the goods or services which are reasonably suspected to infringe one of the economic rights under this Law and inform the right holder or his representative that he may propose ordering of the measure prohibiting manufacturing and trafficking in the goods and services within five days;

(e) permanently prohibit from manufacturing and trafficking in the goods or services a person who manufactured or put into circulation the goods or service if the right holder or his representative, in the case referred to in item d) of this paragraph, declares or proves that such goods or service infringe one of his exclusive economic rights under this Law.

(2) In addition to the measures referred to in items c) and e) of paragraph (1) of this Article, the inspector may also order a measure of prohibiting the work and business activities for the duration of 30 to 90 days to a person who manufactured or put into circulation the goods or service which infringe one of the economic rights under this Law.

(3) A right holder or his representative may, in the cases when temporary measures referred to in paragraph (1) of this Article are ordered, carry out the inspection of the goods and accompanying documents to the extent necessary to establish the facts relevant for filing a motion for further measures of inspectional control referred to in paragraph (1) of this Article, which are of permanent character, to be taken.

(4) The notification referred to in paragraph (1) of this Article shall contain the instruction on the options and terms of filing a motion for further measures of inspectional control of permanent character to be taken, the statement of reasons for suspicion that the goods or service infringe one of the economic rights under this Law, detailed information on the goods or service, owner of the goods or service provider, current location of the goods or place where the service is provided, and the information relevant for the contact between the right holder and the inspection authorities.

(5) The notification referred to in paragraph (1) of this Article shall be delivered to the right holder or his representative in writing, by electronic mail, fax or in another suitable way ensuring expediency of procedure, and in justified cases, it can also be relayed verbally.

(6) The declaration of the right holder or his representative referred to in paragraph (1) of this Article, given during the course of the procedure of inspectional control, that the goods or service concerned infringes one of his exclusive economic rights under this Law must be in written form and certified by competent authority, and it must also contain a declaration to the effect that he accepts full liability for the compensation of damages in case that the goods or service concerned prove not to infringe one of his exclusive economic rights under this Law, and in addition to that, in case of a motion for the measures referred to in item c) of paragraph (1) of this Article to be taken, a

declaration to the effect that he shall bear the costs of the destruction of goods when it is permanently seized and identified for destruction.

(7) The temporary measures referred to paragraph (1) of this Article shall cease, and temporarily seized goods shall be returned, in the case when:

(a) the right holder or his representative is unknown or unreachable; (b) the right holder or his representative does not request or has not

requested within the specified time limit further measures of inspectional control to be taken;

(c) the right holder or his representative fails to make written and certified declaration that the goods or service concerned infringes one of his exclusive economic rights under this Law or fails to make the declaration which contains all the necessary elements prescribed by paragraph 6 of this Article;

(d) the right holder or his representative fails to prove that the goods or service in concerned infringes one of his exclusive economic rights under this Law;

(e) in other cases stipulated by this Law.

PART EIGHT - AREA OF APPLICATION OF THE LAW

Article 175 (General Provisions)

(1) The authors, as well as other copyright or related right holders who are nationals of Bosnia and Herzegovina or who have domicile or principal place of business in Bosnia and Herzegovina shall enjoy the protection under the provisions of this Law.

(2) Other foreign natural persons or legal entities (aliens) shall enjoy equal protection as persons referred to in paragraph (1) of this Article if it is stipulated by an international treaty or this Law, or on the grounds of material reciprocity. Until proven otherwise, it shall be presumed that material reciprocity exists.

(3) Notwithstanding the provisions of paragraphs (1) and (2) of this Article, the aliens shall enjoy the protection under the provisions of this Law:

a) with respect to moral rights in any case; b) with respect to resale right and right to remuneration for private and other

internal reproduction, provided that material reciprocity exists.

Article 176 (Authors)

(1) In addition to the authors referred to in Article 175 of this Law, the protection under the provisions of this Law shall also be granted to:

a) the authors whose works were first published in Bosnia and Herzegovina or within 30 days from the date of their publication in another state,

b) the authors of audiovisual works whose producer has principal place of business or domicile in Bosnia and Herzegovina,

c) authors of works of architecture, constructed within the territory of Bosnia and Herzegovina, and of works of visual art located within the territory of Bosnia and Herzegovina as immovable property or a firm integral part thereof.

(2) Where a work is created by coauthors, all of them shall enjoy protection under the provisions of this Law if at least one of them fulfils any of the conditions referred to in paragraph (1) of this Article.

Article 177 (Performers)

(1) In addition to the performers referred to in Article 175 of this Law, the protection under this Law shall also be granted to the performers:

a) whose performances take place within the territory of Bosnia and Herzegovina,

b) whose performances are fixed in phonograms which are protected under this Law;

c) whose performances are, without fixation on phonograms, included in the broadcasts of broadcasting organizations which are protected under this Law.

(2) Where there are several performers taking part in a performance, all of them shall enjoy protection under the provisions of this Law, provided that at least one of them is a national of Bosnia and Herzegovina or has domicile in Bosnia and Herzegovina.

Article 178 (Phonogram Producers, Film Producers and Publishers)

(1) In addition to the phonogram producers and film producers referred to in Article 175 of this Law, phonogram producers and film producers whose phonograms or videograms were first fixed in Bosnia and Herzegovina shall also enjoy protection under the provisions of this Law.

(2) In addition to the publishers referred to in Article 175 of this Law, the publishers whose editions were first published in Bosnia and Herzegovina or within 30 days from the publication thereof in another state, shall also enjoy protection under the provisions of this Law.

Article 179 (Broadcasting Organizations)

In addition to the broadcasting organizations referred to in Article 175 of this Law, broadcasting organizations which transmit their broadcasts through the transmitters located within the territory of Bosnia and Herzegovina shall also enjoy protection under the provisions of this Law.

Article 180 (Comparison of the Terms of Protection)

(1) The terms of protection under this Law shall apply to foreign authors enjoying the protection under this Law, but they expire no later than the date of expiry of protection in the state whose nationals they are, and they may not be longer than the terms under this Law.

(2) The terms of protection under this Law shall apply to foreign holders of related rights who enjoy protection under this Law, but they expire no later than the date of expiry of protection in the state whose nationals they are or in which they have principal place of business, and they may not be longer than the terms under this Law.

Article 181 (Communication to the Public by Satellite)

(1) The authors and holders of related rights whose works or subject matters of related rights are communicated to the public by satellite shall enjoy protection under this Law, provided that the respective program-carrying signals, under control and responsibility of a broadcasting organization in Bosnia and Herzegovina, are sent into an uninterrupted chain of communication to a satellite and back to Earth.

(2) The protection under the provisions of this Law shall also exist in the case where the condition referred to in paragraph (1) of this Article is not met if:

a) the uplink station from which program-carrying signals are transmitted is located in Bosnia and Herzegovina or

b) the broadcasting organization which commissioned the communication to the public by a satellite has its principal place of business in Bosnia and Herzegovina.

Article 182 (Stateless Persons and Refugees)

(1) The authors and holders of related rights with no citizenship or whose citizenship cannot be determined shall enjoy equal protection under this Law as the citizens of Bosnia and Herzegovina, provided that they are domiciled in it.

(2) If the authors and related right holders are not domiciled in Bosnia and Herzegovina or it cannot be determined, they shall enjoy equal protection as the citizens of Bosnia and Herzegovina if they have residence in it.

(3) If authors and related right holders have no residence in Bosnia and Herzegovina either, they shall enjoy equal protection as the citizens of the state in which they do have domicile or residence.

(4) The provisions of this Article shall also apply to the authors and related right holders enjoying refugee status under international treaties or the laws of Bosnia and Herzegovina.

PART NINE - TRANSITIONAL AND FINAL PROVISIONS

Article 183 (Application of the Law)

(1) This Law shall apply to the works and subject matters of related rights that come into existence after the entry into force of this Law.

(2) This Law shall also apply to the works, performances, phonograms and broadcasts that came into existence before the entry into force of this Law, and in respect of which the rights recognized by prior law or the law of the country of their origin did not cease before the day of the entry into force of this Law.

(3) This Law shall apply to databases as subject matters of related rights, created after January 1, 1983.

Article 184 (Prohibition of Retroactive Application)

This Law shall not apply to contracts or acts of using, entered into or performed in accordance with valid regulations before its entry into force.

Article 185 (Application of the Law on Computer Programs and Databases)

The provisions of this Law pertaining to computer programs and databases shall also apply to computer programs and databases created or made before the date of its entry into force, provided that it is without prejudice to the contracts concluded and rights acquired before that date.

Article 186 (Payment of Remuneration for Private or Other Internal Use)

(1) The provisions of this Law pertaining to the obligation of payment of remuneration for private or other internal use (articles 36 and 37 of this Law) shall start to apply following the expiry of one year from its entry into force.

(2) The implementing regulations on the remuneration amounts for the reproduction for private or other internal use referred to in paragraph (1) of Article 38 of this Law shall be enacted by the Council of Ministers of Bosnia and Herzegovina within six months from the date of entry into force of this Law, at the latest.

Article 187 (Implementing Regulations on the Deposit of Works)

The implementing regulations governing deposit and maintenance of records of copyright works and subject matters of related rights referred to in Article 164 of this Law shall be enacted by the Institute for Intellectual Property of Bosnia and Herzegovina within one year from the date of entry into force of this Law at the latest.

Article 188 (Remuneration for the Communication of Phonograms to the Public)

The application of the provisions of this Law pertaining to remuneration for the communication of phonograms to the public (Articles 121 and 128 of this Law) shall commence after the end of the year 2013.

Article 189 (Legislation on the Inspectional Control of the Market)

The Federation of Bosnia and Herzegovina, the Republika Srpska and the Brčko District of Bosnia and Herzegovina shall amend, within one year from the entry of this Law into force, their respective laws governing the inspectional control of the market in order to ensure effective protection of copyright and related rights against violation.

Article 190 (Application of International Treaties)

The provisions of international treaties pertaining to copyright and related rights, to which Bosnia and Herzegovina acceded, shall apply to subject-matters dealt with by this Law, and in the case of conflict with the provisions of this Law, the provisions of international treaties shall apply.

Article 191 (Cessation of Application of Prior Law and Exceptions)

(1) By entry into force of this Law, the Law on Copyright and Related Rights in Bosnia and Herzegovina (Official Journal of Bosnia and Herzegovina, volumes 7/02 and 76/06) shall cease to be in force, with the exception of the provisions of:

(a) CHAPTER VIII – MANAGEMENT OF COPYRIGHT, pertaining to the collective management of copyright (articles 86, 87, 88, 89, 90 and 91);

(b) CHAPTER XIII – MANAGEMENT OF THE RIGHTS OF PERFORMING ARTISTS, pertaining to the collective management of related rights (articles 105, 106, 107 and 108);

(c) CHAPTER XVI – PENAL PROVISIONS, pertaining to criminal offences (articles 120,121,122, 123 and 124), and

(d) CHAPTER XVII – MISDEMEANORS, pertaining to the collective management of rights (articles 130,131 and 132), court jurisdiction (Article 134) and budgetary issues (Article 135).

(2) The provisions of paragraph (1) of this Article under a), b), c) and d) shall apply until the entry into force of the Law on the Collective Management of Copyright and Related Rights.

Article 192 (Entering of This Law into Force)

This Law shall enter into force on the eighth day following its publication in the Official Journal of Bosnia and Herzegovina.

Speaker House of Representatives

Parliamentary Assembly BiH Niko Lozančić

Speaker House of Peoples

Parliamentary Assembly BiH Sulejman Tihić

Godina XIV Broj/Broj Godina XIV Utorak, 3. avgusta 2010. godine 63 Utorak, 3. kolovoza/augusta 2010.

godine

ISSN 1512-7494 - hrvatski jezik ISSN 1512-7508 - srpski jezik

ISSN 1512-7486 - bosanski jezik

PARLAMENTARANA SKUPŠTINA BOSNE I HERCEGOVINE

Na temelju članka IV.4.a) Ustava Bosne i Hercegovine, Parlamentarna skupština Bosne i Hercegovine na 80. sjednici Zastupničkog doma, održanoj 30. lipnja 2010. godine, i na 48. sjednici Doma naroda, održanoj 13. srpnja 2010. godine, usvojila je

ZAKON

O AUTORSKOM I SRODNIM PRAVIMA

DIO PRVI - OPĆE ODREDBE

Članak 1. (Predmet Zakona)

Ovim se Zakonom ureĎuju:

a) pravo autora na njihovim djelima iz područja književnosti, znanosti i umjetnosti (autorsko pravo),

b) prava izvoĎača, proizvoĎača fonograma, filmskih producenata, organizacija za radiodifuziju, nakladnika i proizvoĎača baza podataka na njihovim izvoĎenjima, fonogramima, videogramima, emisijama i bazama podataka (srodna prava),

c) ostvarivanje autorskog prava i srodnih prava,

d) zaštita autorskog prava i srodnih prava,

e) područje primjene Zakona.

Članak 2. (Objavljivanje, javnost i izdavanje)

(1) Objavljivanje, u smislu ovoga Zakona, znači da je autorsko djelo ili predmet srodnog prava s odobrenjem ovlaštene osobe prvi puta postalo dostupno javnosti.

(2) Izrazi javan i javnost, u smislu ovoga Zakona, znače veći broj osoba koje nisu meĎusobno povezane rodbinskom vezom ili drugim osobnim vezama.

(3) Izdavanje, u smislu ovoga Zakona, znači da je dostatan broj izraĎenih primjeraka autorskog djela ili predmeta srodnog prava s odobrenjem ovlaštene osobe ponuĎen javnosti ili stavljen u promet.

Članak 3. (Odnos autorskog i srodnih prava)

(1) Zaštita srodnih prava, sukladno ovome Zakonu, ni na koji način ne utječe na prava autorâ čija su djela zaštićena ovim Zakonom.

(2) Odredbe ovoga Zakona o sastojcima autorskog djela, pretpostavci autorstva, suautorima, autorima spojenih djela, sadržaju autorskih imovinskih prava i drugih prava autorâ, sadržajnim ograničenjima autorskog prava, početku i učincima isteka rokova trajanja autorskog prava, odnosu izmeĎu autorskog prava i prava vlasništva, te o autorskom pravu u pravnom prometu primjenjuju se na odgovarajući način i na srodna prava, osim ako je u petome dijelu ovoga Zakona drukčije odreĎeno.

DIO DRUGI - AUTORSKO PRAVO

POGLAVLJE I. AUTORSKO DJELO

Članak 4. (Zaštićena djela)

(1) Autorskim djelom smatra se individualna duhovna tvorevina iz područja književnosti, znanosti i umjetnosti bez obzira na vrstu, način i oblik izražavanja, ako ovim Zakonom nije drukčije odreĎeno.

(2) Autorskim djelom osobito se smatraju:

a) pisana djela (književni tekstovi, studije, priručnici, članci i ostali napisi, kao i računalni programi),

b) govorna djela (govori, predavanja, propovijedi i druga djela iste naravi),

c) dramska, dramsko-glazbena i lutkarska djela,

d) koreografska i pantomimska djela,

e) glazbena djela s riječima ili bez riječi,

f) audiovizualna djela (filmska djela i djela stvorena na način sličan filmskom stvaranju),

g) djela likovnih umjetnosti (crteži, slike, grafike, kipovi i druga djela iste naravi),

h) djela arhitekture (skice, planovi, nacrti i izgraĎeni objekti),

i) djela svih grana primijenjenih umjetnosti, grafičkog i industrijskog oblikovanja,

j) fotografska djela i djela proizvedena postupkom sličnim fotografskom,

k) kartografska djela,

l) prezentacije znanstvene, obrazovne ili tehničke naravi (tehničke skice, planovi, grafikoni, formulari, ekspertize, nalazi vještaka, prezentacije u plastičnom obliku i druga djela iste naravi).

Članak 5. (Sastojci autorskog djela)

Osnutak djela, nezavršeno djelo, naslov i drugi sastojci djela, ako predstavljaju individualne duhovne tvorevine, zaštićeni su kao samostalno autorsko djelo.

Članak 6. (Prerada autorskog djela)

(1) Prijevodi, prilagodbe, glazbeni aranžmani, glazbene obrade i druge prerade izvornih autorskih djela koje predstavljaju individualnu duhovnu tvorevinu zaštićeni su kao samostalna autorska djela.

(2) Zaštita djela iz stavka (1) ovoga članka nema utjecaja na pravo autora izvornoga djela.

Članak 7. (Zbirke)

(1) Autorskim djelom smatraju se i zbirke autorskih djela ili druge graĎe (enciklopedije, zbornici, antologije, zbirke narodnih književnih i umjetničkih tvorevina, zbirke dokumenata, zbirke sudskih odluka, baze podataka i slično) koje, s obzirom na odabir, raspored ili način izlaganja svoga sadržaja, predstavljaju samostalne individualne duhovne tvorevine.

(2) Uključenjem izvornih djela u zbirku ne smije se povrijediti pravo autora tih djela. Uključenjem druge izvorne graĎe u zbirku ta graĎa ne postaje zaštićeno djelo.

(3) Baze podataka iz stavka (1) ovoga članka predstavljaju zbirke samostalnih djela, podataka ili druge graĎe u bilo kakvom obliku koje su sustavno i metodički sreĎene i pojedinačno dostupne elektroničkim putem ili na drugi način.

(4) Zaštita se prema ovome članku ne primjenjuje na računalne programe korištene za izradu ili rad elektroničkih baza podataka.

Članak 8. (Nezaštićene tvorevine)

(1) Autorskopravno nisu zaštićeni:

a) ideje, koncepti, postupci, radne metode, matematičke operacije, načela ili otkrića,

b) službeni tekstovi iz područja zakonodavstva, uprave i pravosuĎa (zakoni, uredbe, odluke, izvješća, zapisnici, sudske odluke i slično),

c) politički govori i govori održani tijekom sudskih rasprava,

d) dnevne vijesti ili razne informacije koje imaju karakter kratke vijesti sadržane u obavijesti za tisak,

e) narodne književne i umjetničke tvorevine.

(2) Prijevodi tekstova i govora iz stavka (1) toč. b) i c) ovoga članka autorskopravno su zaštićeni, osim ako su objavljeni kao službeni tekstovi.

POGLAVLJE II. AUTOR

Članak 9. (Fizička osoba)

Autor djela je fizička osoba koja je stvorila djelo.

Članak 10. (Pretpostavka autorstva)

Autorom se smatra osoba čije su ime i prezime, pseudonim ili neki drugi znak označeni na djelu na uobičajeni način, dok se ne dokaže protivno.

Članak 11. (Nepoznati autor)

(1) U slučaju anonimnog ili pseudonimnog djela nakladnik čije je ime naznačeno na djelu smatra se zastupnikom autora, dok se ne dokaže protivno, i kao takav ovlašten je vršiti moralna i imovinska prava autora. Ako nakladnik nije naznačen na djelu, osoba koja je objavila djelo ovlaštena je ostvarivati autorsko pravo.

(2) Autorsko pravo na neobjavljena djela čiji autor nije poznat ostvaruje odgovarajuća organizacija autorâ.

(3) Odredbe st. (1) i (2) ovoga članka prestaju se primjenjivati od trenutka kada se utvrdi identitet autora. Osoba koja je ostvarivala autorsko pravo prema odredbama st. (1) i (2) ovoga članka dužna je prenijeti koristi od autorskih prava na autora, ako ugovorom nije drukčije dogovoreno. Na prijenos prava odnosno predaju stvari na odgovarajući se način primjenjuju pravna pravila o položaju savjesnog imatelja.

(4) Osobe iz st. (1) i (2) ovoga članka mogu prenositi pojedinačna imovinska prava na treće osobe samo u takvom opsegu i trajanju, te samo pod takvim uvjetima koji su uobičajeni za redovitu uporabu odreĎene vrste djela i koji nisu protivni opravdanim ekonomskim interesima autora. U protivnom slučaju autor ima pravo tražiti raskid ugovora i naknadu štete od osoba iz st. (1) i (2) ovoga članka, kao i od treće osobe na koju su prava prenesena.

Članak 12. (Suautori)

(1) Ako autorsko djelo stvoreno suradnjom dviju ili više osoba čini nedjeljivu cjelinu, svim suautorima pripada nedjeljivo autorsko pravo.

(2) Udjel pojedinog suautora odreĎuje se razmjerno stvarnome doprinosu koji je svaki od suautora dao u stvaranju djela, ako njihovi meĎusobni odnosi nisu drukčije ureĎeni ugovorom.

(3) Odluku o uporabi autorskog djela donose zajedno svi suautori. Suautor ne može uskratiti svoju suglasnost protivno načelima savjesnosti i poštenja.

(4) Ako se suautorsko djelo sastoji od dijelova koji se mogu zasebno koristiti i ako se autor svakog takvog dijela može identificirati, autor svakog dijela smatrat će se izvornim vlasnikom imovinskog prava u dijelu koji je on stvorio.

Članak 13. (Autori spojenih djela)

(1) Ako dva ili više autora spoje svoja djela radi zajedničkog iskorištavanja, svaki od njih ima autorsko pravo na svome dijelu. Odnosi izmeĎu autora spojenih djela ureĎuju se meĎusobnim ugovorom.

(2) Ako nije drukčije dogovoreno, odredba članka 12. stavak (3) ovoga Zakona na odgovarajući se način primjenjuje i na autore spojenih djela.

POGLAVLJE III. SADRŢAJ AUTORSKOG PRAVA

Odjeljak A. Opće odredbe

Članak 14. (Nastanak prava)

Autorsko pravo nastaje i pripada autoru na temelju samog stvaranja autorskog djela i nije uvjetovano ispunjenjem bilo kojih formalnosti ili zahtjeva glede njegovog sadržaja, kvalitete ili svrhe.

Članak 15. (Sadržaj autorskog prava)

Autorsko pravo jedinstveno je pravo na autorskom djelu koje sadrži isključive osobno- pravne ovlasti (autorska moralna prava), isključive imovinskopravne ovlasti (autorska imovinska prava) i druge ovlasti autora (druga prava autora).

Odjeljak B. Autorska moralna prava

Članak 16. (Sadržaj prava)

Autorska moralna prava štite autora glede njegovih duhovnih i osobnih veza s njegovim djelom.

Članak 17. (Pravo objavljivanja)

Autor ima isključivo pravo odlučiti hoće li, kada, na koji način i u kojem obliku njegovo djelo biti objavljeno.

Članak 18. (Pravo priznavanja autorstva)

(1) Autor ima isključivo pravo biti priznat i označen kao stvaratelj svojega djela.

(2) Autor ima pravo odrediti da se njegovo djelo objavi pod njegovim imenom, pod pseudonimom, odnosno nekom drugom oznakom ili anonimno.

Članak 19. (Pravo poštivanja djela)

Autor ima isključivo pravo suprotstaviti se svakom mijenjanju ili uporabi djela ako bi takvo mijenjanje ili uporaba vrijeĎali njegovu čast i ugled.

Odjeljak C. Autorska imovinska prava

Članak 20. (Sadržaj prava)

(1) Autorska imovinska prava sadrže isključivo ovlast autora da zabrani ili dopusti iskorištavanje svojega djela i primjeraka toga djela, ako ovim Zakonom nije drukčije odreĎeno.

(2) Druga osoba može iskorištavati autorsko djelo samo s dopuštenjem autora, osim ako ovim Zakonom nije drukčije odreĎeno.

(3) Za svaki oblik iskorištavanja autorskog djela od druge osobe autoru pripada posebna naknada, osim ako ovim Zakonom ili ugovorom nije drukčije odreĎeno.

(4) Autorska imovinska prava osobito sadrže:

a) pravo reproduciranja,

b) pravo distribuiranja,

c) pravo davanja u najam,

d) pravo priopćavanja javnosti,

e) pravo prerade,

f) pravo audiovizualne prilagodbe (članak 110.),

g) pravo prijevoda.

Članak 21. (Pravo reproduciranja)

(1) Pravo reproduciranja isključivo je pravo na fiksiranje djela na materijalnom nosaču (primjerku djela) neizravno ili izravno, privremeno ili trajno, djelomično ili u cjelini, bilo kakvim sredstvima i na bilo kakav način.

(2) Djelo se reproducira osobito u obliku grafičkog umnožavanja, trodimenzionalnog umnožavanja, fotografiranja, fotokopiranja i umnožavanja drugim postupcima kojima se postiže isti učinak, zvučnog ili vizualnog snimanja, izgradnjom odnosno izvedbom arhitektonskog objekta i pohranom djela u elektroničkom obliku.

Članak 22. (Pravo distribuiranja)

(1) Pravo distribuiranja isključivo je pravo na stavljanje u promet izvornika ili preslika djela, snimke izvedbe ili fonograma na materijalnom nosaču, prodajom ili drugim načinom prijenosa vlasništva, uključujući uvoz radi takvog stavljanja u promet i javne prodaje ili drugog oblika prijenosa vlasništva.

(2) Pravo distribuiranja obuhvaća i isključivo pravo na uvoz umnoženih primjeraka djela u odreĎenu zemlju radi daljnjeg stavljanja u promet, neovisno o tomu jesu li izraĎeni na zakonit način ili ne.

Članak 23. (Pravo davanja u najam)

(1) Pravo davanja u najam isključivo je pravo na davanje na korištenje izvornika ili primjerka djela na vremenski ograničeno razdoblje, u svrhu ostvarivanja neizravne ili izravne ekonomske koristi.

(2) Odredbe stavka (1) ovoga članka ne odnose se na korištenje:

a) arhitektonskih objekata,

b) izvornika ili primjerka djela primijenjenih umjetnosti i industrijskog oblikovanja,

c) izvornika ili primjerka djela radi priopćavanja javnosti,

d) izvornika ili primjerka djela radi uvida na licu mjesta,

e) u radnom odnosu, ako je korišenje ograničeno isključivo na izvršenje radnih obveza iz tog odnosa,

f) računalnog programa ukoliko on nije bitan predmet najma.

(3) Pravo davanja u najam računalnog programa ne primjenjuje se na davanje u najam računalnog programa ako sâm program nije osnovni predmet davanja u najam.

Članak 24. (Pravo priopćavanja javnosti)

Pravo priopćavanja javnosti isključivo je pravo na činjenje djela dostupnim javnosti u nematerijalnom obliku i osobito obuhvaća:

a) pravo na javnu izvedbu,

b) pravo na javni prijenos,

c) pravo na javno prikazivanje,

d) pravo na javno priopćavanje s fonograma i videograma,

e) pravo na radiodifuzno i kabelsko emitiranje,

f) pravo na radiodifuzno i kabelsko reemitiranje,

g) pravo na sekundarno korištenje djela koje se radiodifuzno emitira,

h) pravo na čininjenje dostupnim javnosti.

Članak 25. (Javna izvedba)

Pravo javne izvedbe isključivo je pravo na priopćavanje javnosti:

a) djela iz područja književnosti ili znanosti njegovim čitanjem ili recitiranjem uživo (pravo javnog recitiranja),

b) glazbenog djela njegovom izvedbom uživo (pravo javne glazbene izvedbe),

c) dramskog, dramsko-glazbenog, koreografskog, lutkarskog ili pantomimskog djela njegovim scenskim prikazivanjem uživo (pravo javnog scenskog prikazivanja).

Članak 26. (Javni prijenos)

Pravo javnog prijenosa isključivo je pravo na priopćavanje, recitiranje, glazbenu izvedbu ili scensko prikazivanje djela javnosti koja se nalazi izvan prostora u kojem se djelo uživo recitira, izvodi ili scenski prikazuje putem zvučnika, zaslona ili drugog tehničkog ureĎaja.

Članak 27. (Javno prikazivanje)

Pravo javnog prikazivanja isključivo je pravo na priopćavanje javnosti audiovizualnog djela ili djela iz područja fotografije, likovnih umjetnosti, arhitekture, primijenjenih umjetnosti, industrijskog oblikovanja, kartografije ili prikaza znanstvene ili tehničke naravi pomoću tehničkih ureĎaja.

Članak 28. (Javno priopćavanje s fonograma i videograma)

Pravo javnog priopćavanja s fonograma i videograma isključivo je pravo na priopćavanje javnosti recitacije, izvedbe ili scenskog prikazivanja djela koja su snimljena na fonograme ili videograme.

Članak 29. (Radiodifuzno i kabelsko emitiranje)

(1) Pravo radiodifuznog odnosno kabelskog emitiranja isključivo je pravo na priopćavanje djela javnosti pomoću radijskih ili televizijskih programskih signala namijenjenih za javni prijam, bežičnim prijenosom (uključujući satelit) ili žičanim prijenosom odnosno žičanim prijenosom (uključujući kabelski ili mikrovalni sustav).

(2) Emitiranje putem satelita iz stavka (1) ovoga članka postoji kad se pod kontrolom i odgovornošću organizacije za radiodifuziju programski signali koji su namijenjeni za javni prijam šalju u neprekinutom komunikacijskom lancu prema satelitu i nazad na Zemlju.

(3) Ako su programski signali kodirani, emitiranje putem satelita postoji pod uvjetom da su sredstva za dekodiranje signala dostupna javnosti od organizacije za radiodifuziju koja obavlja emitiranje ili od ovlaštene treće osobe.

Članak 30. (Radiodifuzno i kabelsko reemitiranje)

Pravo radiodifuznog odnosno kabelskog reemitiranja isključivo je pravo na istodobno, u neizmijenjenom obliku i cjelini, priopćavanje javnosti radiodifuzno emitiranog djela kada:

a) takvo priopćavanje obavlja druga organizacija za radiodifuziju a ne one koja djelo izvorno emitira, ili

b) drugi subjekt obavlja priopćavanje kabelskim ili mikrovalnim sustavom koji obuhvaća više od 100 priključaka ili kada se djelo izvorno emitira iz druge države (kabelsko reemitiranje).

Članak 31. (Sekundarna uporaba djela koje se radiodifuzno emitira)

Pravo sekundarne uporabe djela koje se radiodifuzno emitira isključivo je pravo na istodobno priopćavanje javnosti djela koje je radiodifuzno emitirano odnosno radiodifuzno ili kabelski reemitirano putem zvučnika, zaslona ili sličnog tehničkog ureĎaja.

Članak 32. (Pravo činidbe dostupnim javnosti)

Pravo činidbe dostupnim javnosti isključivo je pravo na priopćavanje javnosti djela žičanim ili bežičnim prijenosom na način koji pojedincu omogućava pristup djelu s mjesta i u vrijeme koje sâm odabere (internet, video-on-demand, music-on-demand i slično).

Članak 33. (Pravo prerade)

(1) Pravo prerade isključivo je pravo na prijevod, dramsku ili glazbenu obradu, promjenu ili na bilo koji drugi način preradu izvornoga djela.

(2) Pravo iz stavka (1) ovoga članka obuhvaća i slučaj kada se izvorno djelo u neizmijenjenom obliku uvrsti ili ugradi u novo djelo.

(3) Autor izvornog djela zadržava isključivo pravo na uporabu svojega djela u preraĎenom obliku, ako ovim Zakonom ili ugovorom nije drukčije odreĎeno.

Odjeljak D. Druga prava autora

Članak 34. (Pravo na naknadu za davanje na poslugu)

(1) Autor ima pravo na odgovarajuću naknadu ako se izvornik ili primjerak njegova djela daju na poslugu putem javnih knjižnica odnosno drugih institucija kojima je to djelatnost.

(2) Davanje na poslugu, u smislu ovoga Zakona, znači davanje na korištenje u vremenski ograničenom razdoblju, bez ostvarivanja neizravne ili izravne ekonomske koristi.

(3) Odredbe st. (1) i (2) ovoga članka ne odnose se na korištenje:

a) izvornika ili primjeraka knjižničnog materijala u nacionalnim knjižnicama, knjižnicama javnih obrazovnih institucija i javnim specijaliziranim knjižnicama,

b) arhitektonskih objekata,

c) izvornika ili primjeraka djela primijenjenih umjetnosti i industrijskog oblikovanja,

d) izvornika ili primjeraka djela radi priopćavanja javnosti,

e) izvornika ili primjeraka djela radi uvida na licu mjesta, ili za njihovu posudbu izmeĎu javnih ustanova,

f) u radnom odnosu, ako je korištenje ograničeno isključivo na izvršenje radnih obveza iz tog odnosa.

(4) Davanje na poslugu izvornika ili primjeraka računalnih programa i baza podataka isključivo je pravo njihovog autora.

Članak 35. (Pravo slijeĎenja)

(1) Ako je izvornik djela likovne umjetnosti nakon što ga je autor prvi puta prodao ponovno prodan, autor ima pravo biti obaviješten o prodaji i novom vlasniku i potraživati naknadu u opsegu odreĎenom u ovome članku pod uvjetom da se prodavatelj, kupac ili posrednik profesionalno bave prometom umjetničkih djela (prodajni saloni, galerije, aukcijske kuće i slično).

(2) Za obveze iz stavka (1) ovoga članka odgovaraju prodavatelj, kupac i posrednik solidarno.

(3) Izvornicima djela likovnih umjetnosti iz stavka (1) ovoga članka smatraju se slike, crteži, kolaži, grafike, gravure, fotografije, tapiserije, kipovi, umjetnička djela izraĎena u keramici, staklu ili drugom materijalu i slična djela koja je stvorio autor vlastoručno, ili se radi o reprodukcijama takvih djela koje se smatraju izvornicima. Reprodukcije djela smatraju se izvornicima ako ih je izradio autor ili osoba koju je on ovlastio u ograničenom broju primjeraka koji su, u pravilu, numerirani i potpisani od autora.

(4) Naknada na temelju prava slijeĎenja plaća se u postotku od prodajne cijene izvornika bez uključenog poreza.

(5) Naknada iz stavka (4) ovoga članka iznosi:

a) 4% od dijela cijene ostvarene u iznosu od 1.000 KM do 100.000 KM,

b) 3% od dijela cijene ostvarene u iznosu od 100.001 KM do 400.000 KM,

c) 1% od dijela cijene ostvarene u iznosu od 400.001 KM do 700.000 KM,

d) 0,5% od dijela cijene ostvarene u iznosu od 700.001 KM do 1.000.000 KM,

e) 0,25% od dijela cijene ostvarene u iznosu iznad 1.000.000 KM.

(6) Neovisno o prodajnoj cijeni izvornika, naknada na temelju prava slijeĎenja ne može iznositi više od 25.000 KM.

(7) Pravo slijeĎenja ne može biti predmetom odricanja, prijenosa pravnim poslovima meĎu živima i prisilne ovrhe.

Članak 36. (Pravo na naknadu za privatnu i drugu vlastitu uporabu)

(1) Ako se, prema odredbama članka 46. ovoga Zakona, autorsko djelo može reproducirati bez autorovog odobrenja, autor djela za koja se, s obzirom na njihovu narav, može očekivati da će biti reproducirana fotokopiranjem ili snimanjem na nosače zvuka, slike ili teksta, za privatnu ili drugu vlastitu uporabu ima pravo na naknadu od takve uporabe.

(2) Naknada iz stavka (1) ovoga članka za zvučno i vizualno snimanje plaća se:

a) pri prvoj prodaji ili uvozu novih tehničkih ureĎaja za zvučno i vizualno snimanje i

b) pri prvoj prodaji ili uvozu novih praznih nosača zvuka, slike ili teksta.

(3) Naknada iz stavka (1) ovoga članka za fotokopiranje plaća se:

a) pri prvoj prodaji, ili uvozu novih ureĎaja za fotokopiranje,

b) od izraĎenih fotokopija namijenjenih za prodaju.

(4) Za potrebe ovoga Zakona, uvoz u Bosnu i Hercegovinu znači svako puštanje u promet i svako unošenje robe na teritorij Bosne i Hercegovine, osim ako se radi o malim količinama namijenjenim za privatnu i nekomercijalnu uporabu koje se unose kao dio osobne prtljage ili šalju u malim pošiljkama.

(5) S fotokopiranjem su izjednačene sve druge tehnike reproduciranja, a ureĎajima za zvučno i vizualno snimanje izjednačeni su svi drugi ureĎaji kojima se omogućava postizanje istog efekta.

(6) Pravo na naknadu, prema odredbi stavka (1) ovoga članka, ne može biti predmetom odricanja, raspolaganja za vrijeme života i prisilne ovrhe.

Članak 37. (Osobe obvezane na plaćanje naknade)

(1) Naknadu iz članka 36. st. (2) i (3) točka a) ovoga Zakona plaćaju proizvoĎači ureĎaja za zvučno i vizualno snimanje, proizvoĎači ureĎaja za fotokopiranje i proizvoĎači praznih nosača zvuka, slike ili teksta.

(2) Ako se ureĎaji i prazni nosači iz stavka (1) ovoga članka uvoze u Bosnu i Hercegovinu, naknadu iz članka 36. ovoga Zakona plaća uvoznik.

(3) ProizvoĎači iz stavka (1) ovoga članka ne plaćaju naknadu za ureĎaje i prazne nosače koji se izvoze iz Bosne i Hercegovine.

(4) Naknadu iz članka 36. stavak (3) točka b) ovoga Zakona plaćaju fizičke i pravne osobe koje uz naplatu obavljaju usluge fotokopiranja.

Članak 38. (Iznos naknade)

(1) Iznose pojedinih naknada za reproduciranje za privatnu i drugu vlastitu uporabu, koji pripadaju zajednički svim nositeljima prava prema ovome Zakonu, odreĎuje Vijeće ministara Bosne i Hercegovine.

(2) Iznosi iz stavka (1) ovoga članka odreĎuju se posebno za različite kategorije ureĎaja i nosača, i to:

a) za svaki ureĎaj za zvučno snimanje - ovisno o tehnologiji (analogno, digitalno) i činjenici radi li se o ureĎajima namijenjenim isključivo reproduciranju zvučnih snimki ili ne,

b) za svaki ureĎaj za audiovizualno snimanje - ovisno o tehnologiji (analogno, digitalno) i činjenici radi li se o ureĎajima namijenjenim isključivo reproduciranju audiovizualnih ili videosnimki ili ne,

c) za svaki prazan nosač zvuka ili slike - ovisno o tehnologiji (analogno, digitalno) i najduljem mogućem trajanju reprodukcije zvuka ili slike,

d) za svaki ureĎaj za fotokopiranje ili drugi ureĎaj sa sličnom tehnikom reproduciranja (telefaks, pisač, fotopisač i sl.) - ovisno o najvećem mogućem broju preslika u minuti i o mogućnosti reproduciranja u boji,

e) za svaku pojedinačnu fotokopiju izraĎenu za prodaju fizičkim osobama.

Članak 39. (Pravo pristupa i predaje djela)

(1) Autor ima pravo pristupa izvorniku ili primjerku svojega djela koje se nalazi u posjedu druge osobe ukoliko je to nužno za ostvarenje njegovog prava na reproduciranje ili preradu i ako to nije protivno opravdanim interesima posjednika.

(2) Autor može zahtijevati od posjednika da preda izvornik djela likovne umjetnosti ili fotografije radi izlaganja u Bosni i Hercegovini, ukoliko dokaže da postoji jači interes.

(3) Posjednik može predaju izvornika, prema stavku (2) ovoga članka, uvjetovati davanjem jamstva ili sklapanjem ugovora o osiguranju u visini tržišne vrijednosti djela.

(4) Pravo pristupa djelu kao i izlaganje djela ostvaruju se na autorov trošak i s najmanjim mogućim smetanjem posjednika. U slučaju oštećenja izvornika ili primjeraka djela autor odgovara za svu štetu, bez obzira na svoju krivnju.

POGLAVLJE IV. SADRŢAJNA OGRANIĉENJA AUTORSKOG PRAVA

Članak 40. (Opće pravilo)

(1) Sadržajna ograničenja autorskog prava moguća su samo u slučajevima predviĎenim u ovome poglavlju, s tim što je opseg takve uporabe autorskih djela ograničen namjerom koja se želi postignuti i sukladnošću s dobrim običajima.

(2) Sadržajna ograničenja autorskog prava protežu se na odgovarajući način i na srodna prava iz čl. 119., 127., 132., 136. i 139. ovoga Zakona.

Odjeljak A. Zakonska licencija

Članak 41. (Nastavni materijali i periodika)

(1) Bez pribavljanja imovinskog autorskog prava, a uz obvezu plaćanja odgovarajuće naknade, dopušteno je:

a) reproducirati u čitankama, udžbenicima, radnim bilježnicama i ispitnim materijalima ulomke autorskih djela i pojedinačna autorska djela fotografije, likovne umjetnosti, arhitekture, primijenjene umjetnosti, industrijskog i grafičkog dizajna i kartografije ako se radi o objavljenim djelima,

b) reproducirati u periodičnom tisku ili u pregledima takvog tiska (clipping) pojedinačne objavljene članke o aktualnim političkim, gospodarskim, vjerskim i drugim sličnim tekućim pitanjima, osim ako je to autor izrijekom zabranio.

(2) Odredbe stavka (1) ovoga članka na odgovarajući se način primjenjuju i za javno priopćavanje spomenutih djela.

(3) U slučaju iz st. (1) i (2) ovoga članka moraju se naznačiti izvor i ime autora, ako je to naznačeno na iskorištenom djelu.

Odjeljak B. Slobodna uporaba

Članak 42. (Osobe s invaliditetom)

Dopušteno je reproducirati i distribuirati djela za potrebe osoba s invaliditetom ako to djelo ne postoji u traženom obliku, ako je njegova uporaba u izravnoj vezi s invalidnošću tih osoba i ograničena na njezin opseg, te ako to nije učinjeno s namjerom ostvarivanja neizravne ili izravne ekonomske koristi. U tome slučaju izvor i ime autora moraju biti naznačeni, ako su naznačeni na djelu koje se koristi.

Članak 43. (Privremeno reproduciranje)

Privremeno reproduciranje autorskog djela dopušteno je ako predstavlja prolaznu ili prateću radnju, koja čini sastavni i bitan dio tehnološkog procesa i nema nikakvog samostalnog ekonomskog značenja, a njezina jedina svrha je omogućiti prijenos djela u mreži izmeĎu trećih osoba putem posrednika, ili njegovu ovlaštenu uporabu.

Članak 44. (Informiranje javnosti)

(1) Dopušteno je u opsegu potrebnom za informiranje javnosti o tekućim dogaĎajima:

a) reproducirati autorska djela koja se pojavljuju kao sastavni dio tekućeg dogaĎaja o kojem se informira javnost,

b) pripremiti i reproducirati kratke izvatke ili sažetke iz pojedinih objavljenih novinskih i drugih sličnih članaka u pregledima tiska,

c) reproducirati javne političke, vjerske i druge govore održane u tijelima državne ili lokalne vlasti, vjerskim ustanovama ili prigodom državnih ili vjerskih svečanosti,

d) slobodno koristiti dnevne informacije i vijesti koje imaju narav novinskog izvještaja.

(2) Odredbe stavka (1) ovoga članka na odgovarajući se način primjenjuju i za javno priopćavanje spomenutih djela.

(3) U slučaju korišenja iz stavka (1) ovoga članka moraju se naznačiti izvor i ime autora, ako je to naznačeno na iskorištenom djelu.

Članak 45. (Nastava)

(1) Za potrebe nastave dopušteno je:

a) javno izvoditi objavljena djela u obliku izravnog poučavanja na nastavi,

b) javno izvoditi objavljena djela na besplatnim školskim priredbama, pod uvjetom da izvoĎači ne prime naknadu za svoju izvedbu,

c) javno priopćavati radiodifuzno emitirane školske emisije putem zvučnika, zaslona ili sličnih tehničkih ureĎaja koji se nalaze unutar obrazovne ustanove.

(2) U slučaju uporabe iz stavka (1) ovoga članka moraju se naznačiti izvor i ime autora, ako je to naznačeno na iskorištenom djelu.

Članak 46. (Reproduciranje za privatnu i drugu vlastitu uporabu)

(1) Uz poštivanje prava iz članka 36. stavak (1) ovoga Zakona, slobodno reproduciranje objavljenog autorskog djela jest ako je uraĎeno samo u jednom primjerku i ako su ispunjeni uvjeti iz st. (2) ili (3) ovoga članka.

(2) Fizička osoba može slobodno reproducirati djelo:

a) na papiru ili sličnom nosaču, fotokopiranjem ili korištenjem druge fotografske tehnike sa sličnim efektom,

b) na bilo kojem drugom nosaču ako to čini za privatnu uporabu, ako primjerci nisu namijenjeni ili pristupačni javnosti i ako tim reproduciranjem nema namjeru ostvariti izravnu ili neizravnu imovinsku korist.

(3) Javni arhivi, javne knjižnice, muzeji i obrazovne ili znanstvene ustanove mogu za vlastite potrebe slobodno reproducirati djelo na bilo kojem nosaču ako to učine iz vlastitog primjerka i ako takvim reproduciranjem nemaju namjeru ostvariti neizravnu ili izravnu imovinsku korist.

(4) Ako ovim Zakonom ili ugovorom nije drukčije odreĎeno, neovisno o odredbama st. (1), (2) i (3) ovoga članka, nije dopušteno reproducirati:

a) pisana djela u opsegu cijele knjige - osim ako su primjerci te knjige rasprodani najmanje dvije godine,

b) grafička izdanja glazbenih djela (notni materijali) - osim ručnim prepisivanjem,

c) elektroničke baze podataka i računalnih programa,

d) djela arhitekture, u obliku izgradnje arhitektonskog objekta,

e) bilo koji djela ukoliko bi takvo reproduciranje bilo protivno uobičajenom iskorištavanju djela i oštećivalo u nerazumnoj mjeri zakonite interese autora odnosno nositelja autorskog prava.

Članak 47. (Citati)

(1) Dopušteno je doslovno navoditi ulomke i citate iz objavljenog autorskog djela ili pojedinačnih objavljenih djela fotografije, likovne umjetnosti, arhitekture, primijenjene umjetnosti i industrijskog i grafičkog dizajna radi znanstvenog istraživanja, kritike, polemike, recenzije, nastave i drugog osvrta u mjeri opravdanoj potrebom prikaza, suočenja ili upućivanja koje se želi postići i sukladno dobrim običajima.

(2) U slučaju uporabe iz stavka (1) ovoga članka moraju se naznačiti izvor i ime autora, ako je to naznačeno na iskorištenom djelu.

Članak 48. (Nebitni sastojci)

Objavljena djela koja predstavljaju nebitan sastojak u odnosu na glavno djelo u koje su uključena, ili u odnosu na stvar s kojom se zajedno rabe u slobodnoj su uporabi pri iskorištavanju takvog glavnog djela ili takve stvari.

Članak 49. (Javne izložbe ili dražbe autorskih djela)

(1) Organizatori javnih izložbi ili dražbi umjetničkih ili drugih autorskih djela mogu slobodno koristiti ta djela u vezi s promidžbom tih izložbi ili dražbi u opsegu potrebnom za postizanje takve svrhe i pod uvjetom da to ne čine s namjerom da postignu izravnu imovinsku korist.

(2) U slučaju uporabe iz stavka (1) ovoga članka moraju se naznačiti izvor i ime autora, ako je to naznačeno na iskorištenom djelu.

Članak 50. (Slobodna prerada djela)

Dopuštena je slobodna prerada objavljenog autorskog djela ako se radi o:

a) parodiji ili karikaturi, ako to ne stvara ili ne može stvarati zabune glede izvora djela,

b) privatnoj ili drugoj vlastitoj preradi koja nije namijenjena i nije pristupačna javnosti,

c) preradi u vezi s dopuštenim korištenjem djela koja je prouzročena samom naravi ili načinom tog korištenja.

Članak 51. (Baze podataka)

(1) Ovlašteni korisnik objavljene baze podataka ili njezinog primjerka može slobodno reproducirati ili preraditi tu bazu podataka ako je to potrebno radi pristupa njezinom sadržaju i redovitog korištenja tog sadržaja. Ako je korisnik ovlašten samo za dio baze podataka, dopušteno mu je reproducirati i preraditi samo taj dio.

(2) Ugovorne odredbe koje su oprečne stavku (1) ovoga članka ništave su.

Članak 52. (Djela trajno smještena na javnim mjestima)

(1) Dopušteno je slobodno koristiti autorska djela koja su trajno smještena na trgovima, parkovima, ulicama ili drugim mjestima pristupačnim javnosti.

(2) Djela iz stavka (1) ovoga članka ne smiju se reproducirati u trodimenzionalnom obliku, koristiti za istu namjeru kao izvorno djelo ili koristiti za postizanje imovinske koristi.

(3) U slučaju uporabe iz stavka (1) ovoga članka moraju se naznačiti izvor i ime autora, ako je to naznačeno na iskorištenom djelu.

Članak 53. (Službeni postupci)

Dopuštena je slobodno koristiti autorsko djelo ako je to nužno u pojedinačnom konkretnom slučaju radi izvršenja zadaća javne sigurnosti ili bilo kojeg službenog postupka.

Članak 54. (Provjera ureĎaja)

(1) Pogoni ili trgovine koje proizvode ili prodaju fonograme i videograme, ureĎaje za reproduciranje ili javno priopćavanje fonograma i videograma ili ureĎaje za prijam zvuka i slike, kao i radionice koje popravljaju takve ureĎaje mogu slobodno reproducirati i javno priopćavati autorska djela u opsegu koji je potreban za provjeru ispravnosti funkcioniranja tih predmeta prilikom proizvodnje ili izravne prodaje kupcima ili za njihov popravak.

(2) Snimke autorskih djela uraĎene na temelju odredbe stavka (1) ovoga članka moraju se bez odgode izbrisati.

POGLAVLJE V. VREMENSKA OGRANIĈENJA AUTORSKOG PRAVA

Članak 55. (Opća odredba)

Autorsko pravo traje za života autora i 70 godina nakon njegove smrti, ako ovim Zakonom nije drukčije propisano.

Članak 56. (Suautori)

Ukoliko autorsko pravo zajednički pripada suautorima, rok iz članka 55. ovoga Zakona računa se od smrti suautora koji je posljednji umro.

Članak 57. (Anonimna i pseudonimna djela)

(1) Autorsko pravo na anonimno djelo i djelo objavljeno pod pseudonimom traje 70 godina od dana zakonite objave djela.

(2) Ako pseudonim ne ostavlja nikakvu dvojbu glede identiteta autora ili ako autor u roku iz stavka (1) ovoga članka otkrije svoj identitet, primjenjuje se rok iz članka 55. ovoga Zakona.

Članak 58. (Kolektivna djela)

Autorsko pravo na kolektivnim djelima traje 70 godina od dana zakonite objave djela.

Članak 59. (Djela u nastavcima)

Ako je ovim Zakonom propisano da se rok trajanja autorskog prava računa od dana zakonite objave djela, a to je djelo objavljeno u dijelovima (nastavci, svesci, naklade, epizode i slično), rok trajanja zaštite računa se za svaki od tih dijelova posebno.

Članak 60. (Zbirke)

(1) Nebitne promjene u izboru, sukladnosti ili rasporedu sadržaja zbirke ne produljuju trajanje autorskog prava na zbirci.

(2) Nebitnim promjenama iz stavka (1) ovoga članka smatraju se dodavanja, ispuštanja ili druga preinačavanja glede izbora, sukladnosti ili rasporeda graĎe, koja su potrebna da zbirka zadrži svoj prvobitan karakter i namjenu, na način koji je predvidio njezin autor.

Članak 61. (Pravo pokajanja)

Pravo pokajanja iz članka 84. ovoga Zakona traje za života autora.

Članak 62. (Početak rokova i djelovanje njihovog isteka)

(1) Svi rokovi iz ovoga poglavlja, osim roka iz članka 61. ovoga Zakona, počinju teći od 1. siječnja godine koja slijedi nakon godine u kojoj je nastala činjenica od koje se računa početak roka.

(2) Istekom rokova trajanja autorskog prava propisanih u ovom odjeljku autorsko djelo prestaje biti autorskopravno zaštićeno.

DIO TREĆI - AUTORSKO PRAVO U PRAVNOM PROMETU

POGLAVLJE I. OPĆE ODREDBE

Članak 63. (NasljeĎivanje autorskog prava)

Autorsko pravo kao cjelina, osim prava pokajanja, predmetom je nasljeĎivanja. Na prijenos autorskog prava nasljeĎivanjem primjenjuju se propisi o nasljeĎivanju, ako ovim Zakonom nije drukčije odreĎeno.

Članak 64. (Prenosivost autorskog prava)

(1) Autorsko pravo neprenosivo je kao cjelina.

(2) Autor ne može prenijeti na drugu osobu autorska moralna prava.

(3) Autor može ugovorom ili drugim pravnim poslom prenijeti na drugu osobu pojedinačne imovinske ovlasti (autorska imovinska prava) i druga prava autora, osim ako ovim Zakonom nije drukčije odreĎeno.

Članak 65. (Prisilna ovrha)

(1) Autorsko pravo ne može biti predmetom prisilne ovrhe. Predmetom prisilne ovrhe mogu biti samo imovinske koristi koje potječu iz uporabe autorskog djela.

(2) Prisilna ovrha nije dopuštena u vezi s autorskim pravom na nedovršenim djelima i na neobjavljenim izvornicima.

Članak 66. (Legitimacija)

(1) Prava koja ovaj Zakon daje autoru, uključujući pravo na ostvarivanje sudske zaštite, pripadaju drugom nositelju autorskog prava u opsegu u kojem su zakonom ili pravnim poslom prenesena na njega, ako ovim Zakonom nije drukčije odreĎeno.

(2) Aktivna legitimacija za ostvarivanje zaštite prava svojih članova, prema ovome Zakonu, u sudskim i drugim službenim postupcima pripada i kolektivnim organizacijama, sindikalnim organizacijama i profesionalnim udrugama utemeljenim radi zaštite autorskih i srodnih prava.

POGLAVLJE II. ODNOS AUTORSKOG PRAVA I PRAVA VLASNIŠTVA

Članak 67. (Opće pravilo)

Autorsko pravo samostalno je i neovisno o pravu vlasništva ili drugim stvarnim pravima na stvari na kojoj ili u kojoj je autorsko djelo fiksirano, ako zakonom nije drukčije propisano.

Članak 68. (Odvojenost pravnog prometa)

(1) Raspolaganje pojedinačnim autorskim imovinskim pravima ili drugim pravima autora na djelu ne utječe na pravo vlasništva na stvari na kojoj ili u kojoj je autorsko djelo fiksirano, ako zakonom ili ugovorom nije drukčije odreĎeno.

(2) Raspolaganje vlasništvom na stvari na kojoj ili u kojoj je autorsko djelo fiksirano ne utječe na pojedinačna autorska imovinska prava ili druga prava autora na tome djelu, ako zakonom ili ugovorom nije drukčije odreĎeno.

Članak 69. (Zaštita izvornika autorskog djela)

(1) Vlasnik izvornika djela koji bi, s obzirom na okolnosti slučaja, mogao pretpostaviti da autor ima opravdani interes sačuvati taj izvornik od uništenja, dužan je prije uništenja takvog izvornika obavijestiti autora o toj namjeri i ponuditi mu otkup prema cijeni vrijednosti materijala. Ako predaja izvornika nije moguća, vlasnik je dužan omogućiti autoru izradu primjerka djela na odgovarajući način.

(2) Vlasnik arhitektonskog objekta dužan je samo obavijestiti autora o namjeri da uništi objekt i dopustiti autoru, na njegov zahtjev, pristup objektu kojim se omogućava fotografiranje toga objekta. Autor ima pravo tražiti i predaju primjerka nacrta arhitektonskog djela na svoj trošak.

(3) Vlasnik stvari na kojoj ili u kojoj je djelo fiksirano bez njegovog dopuštenja može uništiti tu stvar bez obveze iz st. (1) i (2) ovoga članka.

Članak 70. (Prerada izgraĎenog arhitektonskog objekta)

(1) Autor izgraĎenog djela arhitekture ne može se protiviti kasnijim izmjenama na tome objektu ako je od završetka izgradnje odnosno izdavanja upravne dozvole za uporabu objekta proteklo više od pet godina. Ako je na objektu označeno njegovo ime, autor ima pravo tražiti da vlasnik objekta stavi odgovarajuću napomenu o izmjenama arhitektonskog djela i vremenu kada je to učinjeno.

(2) Ako je arhitektonsko djelo potrebno obnoviti, izmijeniti ili na drugi način preraditi uslijed nedostataka ugraĎenih materijala ili ozbiljnih oštećenja objekta nastalih iz bilo kojih razloga, vlasnik objekta može ga slobodno preraditi.

Članak 71. (Iscrpljivanje prava distribuiranja)

Prvim prijenosom vlasništva na izvorniku ili primjerku djela na području Bosne i Hercegovine od autora ili osobe koja ima njegovu suglasnost iscrpljuje se pravo distribuiranja tog izvornika ili primjerka za područje Bosne i Hercegovine.

Članak 72. (Zajednička imovina bračnih drugova)

U zajedničku imovinu bračnih drugova ulaze samo imovinske koristi koje potječu iz autorskog prava.

POGLAVLJE III. OPĆI DIO AUTORSKOG UGOVORNOG PRAVA

Članak 73. (Opseg prijenosa autorskog prava)

Prijenos pojedinačnih autorskih imovinskih prava ili pojedinačnih drugih prava autora može biti sadržajno, prostorno ili vremenski ograničen.

Članak 74. (Neisključivi i isključivi prijenos)

(1) Neisključivi prijenos prava ovlašćuje nositelja da na ugovoreni način iskorištava autorsko djelo, pored autora i drugih nositelja prava.

(2) Isključivi prijenos prava ovlašćuje nositelja da samo on na ugovoreni način iskorištava autorsko djelo uz isključivanje autora i svih drugih osoba od uporabe djela.

(3) Neisključivi prijenos prava, koji je autor ugovorio prije nego što je ugovorio isključivi prijenos, ima pravni učinak u odnosu na nositelja isključivog prava, osim ako ugovorom izmeĎu autora i nositelja neisključivih prava nije drukčije utvrĎeno.

Članak 75. (Pretpostavke glede opsega prijenosa prava)

(1) Ako ovim Zakonom ili ugovorom nije drukčije odreĎeno, smatra se da je dogovoren neisključivi prijenos, da prijenos vrijedi samo za područje Bosne i Hercegovine i da vrijedi samo za vrijeme koje je uobičajeno za prijenos prava iskorištavanja autorskih djela odreĎene vrste.

(2) Ako ugovorom nisu utvrĎeni vrsta i opseg pojedinačnih autorskih imovinskih prava koja se prenose na nositelja, smatra se da su prenesena samo ona prava i samo u onom opsegu koji je potreban za postizanje cilja ugovora.

Članak 76. (Pravilo odvojenosti prijenosa)

(1) Pojedinačna autorska imovinska prava ili pojedinačna druga prava autora prenose se zasebno, osim ako ovim Zakonom ili ugovorom nije drukčije odreĎeno.

(2) Pri prijenosu prava na reproduciranje djela ne prenosi se i pravo na njegovu pohranu u elektroničkom obliku i pravo na njegovo zvučno ili vizualno snimanje, ako ovim Zakonom ili ugovorom nije drukčije odreĎeno.

(3) Pri prijenosu prava na distribuiranje primjeraka djela ne prenosi se i pravo na njihov uvoz, ako ovim Zakonom ili ugovorom nije drukčije odreĎeno.

(4) Pri prijenosu prava na davanje u najam fonograma ili videograma na kojima je snimljeno autorsko djelo autor zadržava pravo na primjerenu naknadu za svako davanje u najam. Autor se ne može odreći prava iz ovoga stavka.

Članak 77. (Pretpostavke o zajedničkom prijenosu)

(1) Pri prijenosu prava na reproduciranje djela smatra se da je ugovoren i prijenos prava na distribuiranje primjeraka toga djela, izuzev njihovog uvoza, ako ugovorom nije drukčije odreĎeno.

(2) Pri prijenosu prava na radiodifuzno emitiranje djela smatra se da je na organizaciju za radiodifuziju preneseno i pravo na:

a) izradu snimki djela ako su te snimke uraĎene vlastitim sredstvima i za potrebe vlastite emisije, ako se radi samo o jednokratnom emitiranju i ako se te snimke najkasnije u roku od mjesec dana od dana emitiranja unište (efemerne snimke),

b) predaju i pohranu efemernih snimki vlastitom ili javnom arhivu ako te snimke imaju iznimnu dokumentarnu vrijednost. O takvoj je predaji i pohrani snimki organizacija za radiodifuziju dužna bez odgode obavijestiti autora.

Članak 78. (Daljnji prijenos prava)

(1) Osoba na koju je preneseno autorsko imovinsko pravo ili drugo pravo autora ne može to pravo prenijeti dalje na treće osobe bez dopuštenja autora, ako ugovorom nije drukčije utvrĎeno.

(2) Dopuštenje iz stavka (1) ovoga članka nije potrebno ako je daljnji prijenos prava posljedica statusnih promjena kod nositelja prava, njegovog stečaja ili redovite likvidacije.

(3) Ako je na temelju zakona ili ugovora daljnji prijenos prava moguć bez dozvole autora, prethodni i novi nositelj prava odgovaraju autoru solidarno glede njegovih zahtjeva utemeljenih na ovome Zakonu.

Članak 79. (Ništavost pojedinih odredbi o prijenosu)

Ništava je svaka ugovorna odredba čiji je cilj da autor prenese na drugu osobu:

a) autorsko pravo kao cjelinu,

b) moralna autorska prava,

c) autorska imovinska prava na svim svojim budućim djelima,

d) autorska imovinska prava za još nepoznate načine iskorištavanja svojega djela.

Članak 80. (Oblik ugovora)

(1) Pravni poslovi kojima se prenose autorska imovinska prava ili druga prava autora, ili kojima se daju dopuštenja za iskorištavanje autorskih djela moraju biti u pisanom obliku, osim ako ovim Zakonom nije drukčije odreĎeno.

(2) Pravni posao koji nije zaključen u obliku iz stavka (1) ovoga članka bit će valjan ako su ugovorne stranke u cjelini ili u pretežitom dijelu ispunile obveze koje iz njega proizlaze. U tome slučaju sve prijeporne i nejasne odredbe pravnog posla glede vrste i opsega prenesenih prava tumače se u korist autora.

Članak 81. (Autorska naknada)

(1) Smatra se da se prijenos autorskih imovinskih prava ili drugih prava autora uvijek provodi uz naknadu, osim ako se dokaže protivno.

(2) Ako naknada nije bila odreĎena, ona se odreĎuje prema uobičajenim visinama naknada za pojedinu vrstu djela prema osegu i trajanju iskorištavanja djela i prema drugim okolnostima slučaja.

(3) Ako se iskorištavanjem autorskog djela ostvari prihod koji je očito nesrazmjeran s ugovorenom ili odreĎenom naknadom, autor ima pravo tražiti izmjenu ugovora radi odreĎivanja njegovog pravednijeg udjela u tome prihodu odnosno ponovno odreĎivanje visine naknade.

(4) Autor se ne može odreći prava iz stavka (3) ovoga članka.

Članak 82. (Popis prihoda i dobiti)

(1) Ako je naknada dogovorena ili odreĎena ovisno o prihodima ili dobiti ostvarenoj iskorištavanjem autorskog djela, korisnik djela obvezan je voditi odgovarajuće knjige ili drugi pouzdani popis iz kojega će u svakom trenutku biti moguće ustanoviti iznos ostvarenog prihoda ili dobiti.

(2) Korisnik djela obvezan je redovito i u potrebnom opsegu izvještavati autora o visini ostvarenog prihoda ili dobiti, te omogućiti autoru, na njegov zahtjev, najmanje jednom godišnje uvid u knjige ili popis iz stavka (1) ovoga članka.

Članak 83. (Raskid ugovora zbog neizvršenja)

(1) Autor može jednostranom izjavom volje raskinuti ugovor kojim je na isključivi način prenio autorsko imovinsko pravo ako druga stranka to pravo izvršava u nedostatnom opsegu ili ga uopće ne izvršava, pa su zbog toga opravdani interesi autora ozbiljno ugroženi. Autor se ne može pozivati na odredbu ovoga stavka ako su uzroci za neizvršenje ili nedostatno izvršenje prava pretežito na njegovoj strani.

(2) Raskid ugovora, prema odredbi stavka (1) ovoga članka, nije moguć prije nego što proteknu dvije godine od prijenosa toga prava. Ako se isključivo pravo odnosi na novinske članke, taj rok iznosi šest mjeseci.

(3) Autor može raskinuti ugovor samo pod uvjetom da ponudi nositelju prava dostatan dodatni rok za početak izvršenja prava u zadovoljavajućem opsegu.

(4) Raskidom ugovora, prema odredbama ovoga članka, autorsko imovinsko pravo nositelja se gasi.

(5) Autor se ne može odreći prava iz stavka (1) ovoga članka.

Članak 84. (Pravo pokajanja)

(1) Autor ima isključivo pravo jednostranom izjavom volje raskinuti ugovor kojim je prenio autorska imovinska prava i uskratiti daljnje iskorištavanje svojega djela ako za to ima ozbiljne moralne razloge i ako prethodno nadoknadi običnu štetu nositelju tih prava.

(2) Raskid iz stavka (1) ovoga članka ima učinak od dana kad autor položi osiguranje za naknadu štete iz stavka (1) ovoga članka.

(3) Nositelj prava iskorištavanja mora, u roku od tri mjeseca od dana primitka izjave o raskidu, priopćiti autoru opseg obične štete. Ako nositelj prava iskorištavanja to ne učini, izjava o raskidu ima učinak istekom tog roka.

(4) Ako autor kasnije odluči da se djelo glede kojeg je ostvario pravo pokajanja može ponovno koristiti, dužan je pravo iskorištavanja najprije i pod prijašnjim uvjetima ponuditi onome s kim je prethodno raskinuo ugovor.

(5) Autor se ne može odreći prava iz stavka (1) ovoga članka.

(6) Odredbe ovoga članka ne odnose se na računalne programe, audiovizualna djela i baze podataka.

POGLAVLJE IV. POSEBNI DIO AUTORSKOG UGOVORNOG PRAVA

Odjeljak A. Nakladniĉki ugovor

Članak 85. (Opće odredbe)

(1) Nakladničkim ugovorom autor se obvezuje prenijeti na nakladnika pravo reproduciranja svojega djela tiskanjem ili drugim sličnim postupkom i pravo distribuiranja primjeraka djela (pravo izdavanja), a nakladnik se obvezuje da djelo na ugovoreni način reproducira i distribuira (izda) i autoru za to plati ugovorenu naknadu.

(2) Nakladnički ugovor za pojedinačno odreĎeno djelo može sadržavati i suglasnost o klupskoj nakladi, džepnoj nakladi, periodičnoj nakladi u nastavcima, prijenosu prava prevoĎenja na pojedinačno odreĎeni jezik, te pravo naklade prevedenog djela kao i druga imovinska prava.

Članak 86. (Sadržaj ugovora)

(1) Nakladnički ugovor mora osobito urediti vrstu prijenosa prava, opseg i trajanje prijenosa prava, teritorij važenja prava, rok za izdavanje djela i autorski honorar.

(2) Ako nakladničkim ugovorom nije drukčije utvrĎeno, nakladnik ima pravo samo na jedno izdanje djela, odnosno samo na jednokratno umnožavanje ugovorenog broja primjeraka djela. Ako je ugovorom odreĎena mogućnost višekratnog djelomičnog umnožavanja primjeraka do postizanja ukupne ugovorene visine naklade (doštampavanje), nakladnik je dužan bez odgode obavijestiti autora o svakom djelomičnom umnožavanju i priopćiti mu sve podatke potrebne za njegovo učinkovito kontroliranje poštivanja nakladničkog ugovora.

(3) Ako je naknada ugovorena u postotku od maloprodajne cijene prodanih primjeraka djela, nakladnički ugovor mora sadržavati i odredbu o njihovom najmanjem broju pri prvoj nakladi. Takva odredba nije potrebna ako ugovor odreĎuje minimalnu naknadu koju je nakladnik dužan platiti autoru neovisno o broju prodanih primjeraka.

(4) Ako je naknada ugovorena u paušalnom iznosu, nakladnički ugovor mora sadržavati odredbu o ukupnoj visini naklade. Ako naklada nije odreĎena i ako iz okolnosti slučaja ili dobrih poslovnih običaja ne proizlazi drukčije, nakladnik može izdati najviše 500 primjeraka djela.

(5) Ako rok za izdavanje djela nije drukčije ugovoren, on iznosi godinu dana od kada je autor predao nakladniku primjerak djela u odgovarajućem obliku.

Članak 87. (Sklapanje ugovora posredstvom zastupnika)

Zastupnik autora može sklopiti nakladnički ugovor samo za ona djela koja su izričito navedena u autorovoj ovlasti.

Članak 88. (Iznimka od pisanog oblika)

Nakladnički ugovor o izdavanju članaka, crteža i drugih autorskih djela u dnevnom i periodičnom tisku ne mora biti u pisanom obliku.

Članak 89. (Pretpostavka isključivosti)

(1) Dok vrijedi nakladnički ugovor, autor ne može prenijeti na drugu osobu pravo izdavanja istoga djela na istom teritoriju i na istom jeziku, osim ako je nakladničkim ugovorom drukčije odreĎeno.

(2) Autor može prenijeti pravo izdavanja novinskih članaka istodobno na više osoba, osim ako nakladničkim ugovorom nije drukčije odreĎeno.

Članak 90. (Nakladničko pravo prvenstva)

(1) Nakladnik koji je stekao pravo na izdavanje djela u tiskanom obliku ima, glede izdavanja toga djela u elektroničkom ili bilo kojem drugom obliku, pravo prvenstva u odnosu na druge nakladnike koji ponude iste uvjete.

(2) Nakladnik koji se namjerava koristiti pravom iz stavka (1) ovoga članka dužan je izjasniti se o tomu u roku od 30 dana od dana primitka autorove pisane ponude.

(3) Pravo prvenstva iz stavka (1) ovoga članka traje tri godine od isteka roka ugovorenog za izdavanje djela u tiskanom obliku.

Članak 91. (Poboljšanja i izmjene djela)

Ako nakladničkim ugovorom nije drukčije odreĎeno, nakladnik je obvezan u slučaju novih naklada djela omogućiti autoru da unese poboljšanja ili druge izmjene autorskog djela pod pretpostavkom da to ne mijenja karakter autorskog djela i ne uzrokuje nesrazmjerne troškove nakladniku.

Članak 92. (Propast izvornika djela ili naklada uslijed više sile)

(1) Ako je rukopis ili drugi izvornik djela nakon njegove predaje nakladniku uništen krivnjom nakladnika ili uslijed više sile, autor ima pravo na naknadu koja bi mu pripala da je autorsko djelo izdano.

(2) Ako je pripremljeno izdanje djela uslijed više sile potpuno uništeno prije njegovog stavljanja u promet, nakladnik ima pravo pripremiti novo izdanje, a autoru pripada naknada samo za propalo izdanje.

(3) Ako pripremljeno izdanje djela uslijed više sile djelomično propadne prije njegovog stavljanja u promet, nakladnik ima pravo, bez plaćanja naknade autoru, reproducirati samo onoliko primjeraka djela koliko ih je propalo.

Članak 93. (Prestanak nakladničkog ugovora)

(1) Nakladnički ugovor prestaje:

a) smrću autora prije završetka autorskog djela,

b) iscrpljenjem naklade svih ugovorenih izdanja,

c) istekom roka važenja ugovora.

(2) Autor može raskinuti nakladnički ugovor i tražiti naknadu štete a, osim toga, ima pravo zadržati primljenu naknadu, odnosno tražiti isplatu dogovorene naknade ako nakladnik ne izda djelo u ugovorenom roku.

(3) Ako rok za izdavanje djela nije utvrĎen ugovorom, nakladnik je dužan izdati djelo u primjerenom roku, a najkasnije u roku od jedne godine od dana predaje djela nakladniku.

(4) Autor može raskinuti nakladnički ugovor ako nakladnik, nakon iscrpljenja jednog izdanja, ne pristupi izdavanju novog ugovorenog izdanja u roku od jedne godine od dana kad je autor to zahtijevao, osim ako ugovorom nije drukčije odreĎeno.

(5) Smatra se da je, u smislu odredbi ovoga članka, izdanje iscrpljeno ako je broj neprodanih primjeraka djela manji od 5% cjelokupnog izdanja.

Članak 94. (Uništenje primjeraka djela)

(1) Nakladnik koji namjerava neprodane primjerke djela prodati kao papir za preradu ili ih na drugi način uništiti, dužan je otkup tih primjeraka ponuditi prvo autoru po cijeni koju bi ostvario za takvu prodaju.

(2) Ako autor ne prihvati ponudu nakladnika iz stavka (1) ovoga članka ili je prihvati samo za odreĎeni broj primjeraka, preostale primjerke djela nakladnik može slobodno prodati kao papir za preradu ili ih uništiti.

Odjeljak B. Ugovor o izvedbi

Članak 95. (Opća odredba)

Ugovorom o izvedbi djela autor prenosi korisniku pravo javnog recitiranja, javne izvedbe ili javnog scenskog prikazivanja svojega djela, a korisnik se obvezuje da će djelo na ugovoreni način koristiti i za to platiti autoru naknadu.

Članak 96. (Obveze korisnika)

Korisnik je dužan omogućiti autoru pristup izvedbi djela, ostvariti tehničke uvjete za izvedbu koji osiguravaju poštivanje autorskih moralnih prava, te autoru ili njegovu zastupniku dostaviti program, druge publikacije i javne kritike izvedbe, ako ugovorom nije drukčije odreĎeno.

Članak 97. (Raskid ugovora)

Ako korisnik ne izvede djelo u ugovorenom roku, autor može raskinuti ugovor o izvedbi i tražiti naknadu štete a, uz to može i zadržati naknadu odnosno tražiti isplatu ugovorene naknade.

Odjeljak C. Ugovor o stvaranju djela po narudţbi

Članak 98. (Djelo po narudžbi)

(1) Ugovorom o stvaranju autorskog djela po narudžbi autor se obvezuje da stvori odreĎeno autorsko djelo i primjerak toga djela preda naručitelju, a naručitelj se obvezuje autoru za to platiti ugovorenu naknadu.

(2) Naručitelj ima pravo nadzirati posao i dati autoru upute i zahtjeve u vezi s izgledom i sadržajem djela ako time ne zadire u nerazumnoj mjeri u autorovu slobodu znanstvenog ili umjetničkog stvaralaštva.

(3) Autorsko pravo na djelu po narudžbi, osim prava distribuiranja, zadržava autor, ako ovim Zakonom ili ugovorom nije drukčije odreĎeno. Na ugovor o autorskom djelu po narudžbi na odgovarajući se način primjenjuju propisi kojima se ureĎuje ugovor o djelu.

Članak 99. (Kolektivno djelo)

(1) Kolektivnim autorskim djelom smatra se djelo stvoreno na poticaj i u organizaciji fizičke ili pravne osobe (naručitelj) u čijem je stvaranju sudjelovao veliki broj osoba, te koje se objavljuje i koristi pod imenom naručitelja (enciklopedije, leksikoni, zbornici, almanasi i slično).

(2) Za stvaranje kolektivnog djela sklapa se poseban ugovor. Ako nisu ispunjeni uvjeti iz stavka (1) ovoga članka, takav ugovor je ništav.

(3) Ukoliko ugovorom nije drukčije odreĎeno, smatra se da su sva autorska imovinska prava i druga prava autora na kolektivnom djelu isključivo i neograničeno prenesena na naručitelja.

Odjeljak D. Autorsko djelo stvoreno u radnom odnosu

Članak 100. (Pretpostavka prijenosa prava na poslodavca)

(1) Ako autorsko djelo stvori zaposlenik u izvršavanju svojih radnih obveza ili prema uputama poslodavca, smatra se da su sva autorska imovinska prava isključivo prenesena na poslodavca za razdoblje od pet godina od dana završetka takvog djela, ako ugovorom ili drugim aktom nije drukčije odreĎeno.

(2) Nakon isteka roka iz stavka (1) ovoga članka prava poslodavca prestaju tako što se vraćaju autoru, osim ako je poslodavac prije isteka toga roka zatražio njihov ponovni isključivi prijenos bez ograničenja. U tome slučaju autoru pripada pravo na odgovarajuću naknadu za daljnje iskorištavanje njegova djela.

Članak 101. (Posebne odredbe o prijenosu prava)

(1) Neovisno o odredbama članka 100. ovoga Zakona, autor zadržava isključivo pravo uporabe djela stvorenog u radnom odnosu unutar svojih sabranih djela.

(2) Neovisno o odredbama članka 100. ovoga Zakona, smatra se da su autorska imovinska prava i druga prava autora na temelju podataka i na kolektivnom djelu isključivo i neograničeno prenesena na poslodavca, ako ugovorom nije drukčije odreĎeno. Prijenos prava na računalnom programu stvorenom u radnom odnosu ureĎuje se odredbom članka 103. ovoga Zakona.

DIO ĈETVRTI - POSEBNE ODREDBE O POJEDINIM AUTORSKIM DJELIMA

POGLAVLJE I. RAĈUNALNI PROGRAMI

Članak 102. (Opće odredbe)

(1) Računalni program, u smislu ovoga Zakona, jest program u bilo kojem obliku, uključujući pripremne materijale za njegovu izradu.

(2) Ideje i načela na kojima se temelji bilo koji element računalnog programa, uključujući elemente koji su osnova za njegovo sučelje, nisu zaštićeni.

(3) Računalni programi zaštićeni su kao pisana autorska djela ako predstavljaju vlastitu intelektualnu tvorevinu njihovog autora.

Članak 103. (Računalni program stvoren u radnom odnosu ili po narudžbi)

Ako je računalni program stvorio zaposlenik u izvršavanju svojih obveza ili prema uputama poslodavca, ili ako ga je stvorio autor na temelju ugovora o narudžbi, smatra se da su sva autorska imovinska prava na takvom programu isključivo i u cjelini prenesena na poslodavca ili naručitelja, ako ugovorom nije drukčije utvrĎeno.

Članak 104. (Prava autora računalnog programa)

(1) Ako u čl. 105. i 106. ovoga Zakona nije drukčije odreĎeno, autor računalnog programa ima isključiva prava koja obuhvaćaju:

a) reproduciranje sastavnih dijelova ili cijelog računalnog programa bilo kojim sredstvima i na bilo koji način, neovisno o tomu radi li se o privremenom ili trajnom reproduciranju; ukoliko učitavanje, prikazivanje, stavljanje u rad, prenošenje ili pohranjivanje programa zahtijeva njegovo reproduciranje, za te radnje traži se dozvola autora računalnog programa,

b) prevoĎenje, prilagodbu, obradu ili bilo koju drugu preradu računalnog programa i reproduciranje rezultata tih prerada s tim da ostaju netaknuta prava osobe koja je preradila program,

c) distribuiranje izvornika ili primjeraka računalnog programa u bilo kojem obliku, uključujući njihovo davanje u najam.

(2) Autor može prenijeti prava iz stavka (1) ovoga članka na treće osobe na temelju ugovora.

Članak 105. (Sadržajna ograničenja autorskih prava)

(1) Zakoniti korisnik računalnog programa može bez odobrenja autora obaviti radnje iz članka 104. stavak (1) toč. a) i b) ovoga Zakona, uključujući otklanjanje grešaka, ako je to potrebno za korištenje računalnog programa u skladu s njegovom namjenom.

(2) Ovlašteni korisnik računalnog programa može bez odobrenja autora reproducirati najviše jednu sigurnosnu presliku programa, ako je to potrebno za njegovo korištenje.

(3) Ovlašteni korisnik primjerka računalnog programa može bez odobrenja autora promatrati, proučavati ili testirati funkcioniranje programa s ciljem otkrivanja ideja i načela koji čine osnovu bilo kojeg elementa toga programa, ako to čini prilikom njegovog učitavanja, prikazivanja, rada, prenošenja ili pohranjivanja za koje je ovlašten.

(4) Odredbe ovoga Zakona o privatnom i drugom vlastitom reproduciranju (članak 46.) i o pravu pokajanja (članak 84.) ne odnose se na računalne programe.

(5) Računalni programi ne smiju se javno davati na poslugu (članak 34.), osim ako je ugovorom s njihovim autorom drukčije utvrĎeno.

(6) Ugovorne odredbe kojima se nastoje ograničavati prava zakonitog korisnika protivno st. (2) i (3) ovoga članka su ništave.

Članak 106. (Dekompilacija)

(1) Ako je reproduciranje računalnog koda i prevoĎenje njegovog oblika, prema odredbi članka 104. stavak (1) toč. a) i b) ovoga Zakona, nužno za dobivanje informacija potrebnih za postizanje interoperabilnosti neovisno stvorenog programa s drugim programima, nije potrebno odobrenje nositelja prava pod sljedećim uvjetima:

a) ako te radnje poduzima osoba koja ima odobrenje za uporabu, ili druga osoba koja ima pravo koristiti primjerak programa, ili osoba koja je u njihovo ime ovlaštena to učiniti,

b) ako informacije potrebne za postizanje interoperabilnosti prethodno nisu bile izravno dostupne osobama iz točke a) ovog stavka i

c) ako su te radnje ograničene samo na one dijelove izvornog programa koji su potrebni za postizanje interoperabilnosti.

(2) Informacije dobivene primjenom odredbe stavka (1) ovoga članka ne smiju se:

a) koristiti za ciljeve različite od postizanja interoperabilnosti neovisno stvorenog računalnog programa,

b) prenositi drugim osobama, osim kad je to potrebno za postizanje interoperabilnosti neovisno stvorenog programa,

c) koristiti za razvoj, proizvodnju ili marketing drugog programa bitno sličnog u svojem izrazu ili za bilo koju drugu radnju kojom se nanosi povreda autorskog prava.

(3) Odredbe ovoga članka ne smiju se tumačiti tako da omogućuju da njihova primjena bude oprečna redovitoj uporabi računalnog programa, ili da neopravdano nanosi štetu zakonitim interesima nositelja prava.

(4) Ugovorne odredbe oprečne odredbama ovoga članka su ništave.

Članak 107. (Posebne mjere zaštite)

Povredom prava na računalnom programu osobito se smatraju i sljedeće radnje:

a) bilo koja distribucija primjerka računalnog programa za koji se zna ili za koji se utemeljeno sumnja da povreĎuje autorsko pravo,

b) posjedovanje primjerka računalnog programa u komercijalne svrhe za koji se zna ili za koji se utemeljeno sumnja da povreĎuje autorsko pravo.

Članak 108. (Primjena drugih pravnih propisa)

Odredbe ovoga odjeljka ne utječu na primjenu drugih propisa kojima se ureĎuju računalni programi, kao što su propisi o patentu, žigu, zaštiti topografija integriranih krugova, konkurenciji i poslovnoj tajni ili na ugovorne obveze.

POGLAVLJE II. AUDIOVIZUALNA DJELA

Članak 109. (Opća odredba)

Audiovizualna djela, prema ovome Zakonu, jesu kinematografski, televizijski, dokumentarni, crtani, reklamni i kratki glazbeni videofilmovi, te druga audiovizualna djela izražena slikama koje u slijedu daju dojam pokreta, sa zvukom ili bez zvuka, neovisno o vrsti nosača na kojemu su fiksirana.

Članak 110. (Pravo audiovizualne prilagodbe)

(1) Pravo audiovizualne prilagodbe isključivo je pravo na preradu ili uključivanje izvornog djela u audiovizualno djelo.

(2) Sklapanjem ugovora o audiovizualnoj prilagodbi smatra se da je autor izvornog djela prenio na filmskog producenta pravo na preradu i uključivanje izvornog djela u audiovizualno djelo, svoja autorska imovinska prava na tome audiovizualnom djelu, njegovom prijevodu, njegovim audiovizualnim preradama i na fotografijama nastalim u vezi s produkcijom audiovizualnog djela, ako ugovorom nije drukčije odreĎeno.

(3) Neovisno o odredbi stavka (2) ovoga članka, autor izvornog djela zadržava:

a) isključivo pravo na novu audiovizualnu prilagodbu, ali tek nakon proteka deset godina od sklapanja ugovora iz stavka (2) ovoga članka,

b) isključivo pravo na daljnju preradu audiovizualnog djela u bilo koji drugi umjetnički oblik,

c) pravo na odgovarajuću naknadu od filmskog producenta za svako davanje u najam primjerka audiovizualnog prilagoĎenog djela.

(4) Autor se ne može odreći prava iz stavka (3) ovoga članka.

Članak 111. (Suautori audiovizualnog djela)

(1) Suautorima audiovizualnog djela smatraju se:

a) autor prilagodbe,

b) glavni redatelj,

c) autor scenarija,

d) autor dijaloga,

e) glavni snimatelj (direktor fotografije),

f) skladatelj filmske glazbe, stvorene posebno za uporabu u tome djelu.

(2) Ako je crtež odnosno animacija bitan element audiovizualnog djela, suautorom toga djela smatra se i glavni crtač odnosno glavni animator.

Članak 112. (Autori doprinosa audiovizualnom djelu)

Skladatelj glazbe, glavni crtač i glavni animator, koji se ne smatraju suautorima audiovizualnog djela prema odredbi članka 111. ovoga Zakona, kao i scenograf, kostimograf, slikar maski i montažer imaju prava na svojim individualnim doprinosima audiovizualnom djelu (autori doprinosa).

Članak 113. (Ugovor o filmskoj produkciji)

(1) Odnosi izmeĎu filmskog producenta i suautora audiovizualnog djela i autora doprinosa tome djelu kao i odnosi izmeĎu samih autora ureĎuju se ugovorom o filmskoj produkciji, koji mora biti u pisanom obliku.

(2) Sklapanjem ugovora o filmskoj produkciji smatra se da su suautori isključivo i neograničeno prenijeli na filmskog producenta sva svoja autorska imovinska prava na audiovizualnom djelu, njegovom prijevodu, njegovim audiovizualnim preradama i fotografijama nastalim u vezi s produkcijom audiovizualnog djela, ako ugovorom nije drukčije odreĎeno.

(3) Suautorima audiovizualnog djela pripada posebna naknada za svako preneseno autorsko imovinsko pravo ili drugo pravo autora.

(4) Sklapanjem ugovora o filmskoj produkciji smatra se da su autori doprinosa isključivo i neograničeno prenijeli na filmskog producenta pravo uporabe njihovih doprinosa za dovršetak audiovizualnog djela.

(5) Neovisno o odredbama st. (1), (2) i (4) ovoga članka:

a) suautori zadržavaju isključivo pravo na daljnju preradu audiovizualnog djela u drugi umjetnički oblik,

b) autori doprinosa zadržavaju pravo na odvojeno iskorištavanje svojih doprinosa audiovizualnom djelu, ako se time ne zadire u prava filmskog producenta,

c) suautori zadržavaju pravo na pravednu naknadu od filmskog producenta za svako davanje u najam primjeraka audiovizualnog djela.

(6) Suautori i autori doprinosa ne mogu se odreći prava iz stavka (5) ovoga članka.

(7) Filmski producent obvezan je najmanje jednom godišnje slati suautorima izvješće o visini ostvarenih prihoda za svaki oblik dopuštene uporabe audiovizualnog djela.

Članak 114. (Dovršetak audiovizualnog djela)

(1) Audiovizualno djelo smatra se dovršenim kada je, sukladno ugovoru izmeĎu glavnog redatelja i filmskog producenta, izraĎen prvi standardni primjerak djela koje je predmetom ugovora o produkciji.

(2) Zabranjeno je uništiti matricu prvog standardnog primjerka audiovizualnog djela.

(3) Ako koji od suautora ili autora doprinosa odbije nastaviti suraĎivati na stvaranju audiovizualnog djela, ili ako uslijed više sile nije u mogućnosti nastaviti tu suradnju, ne može se protiviti da se doprinos koji je već dao koristi za dovršetak toga djela. Takav autor ima odgovarajuća autorska prava na već učinjenom doprinosu audiovizualnom djelu.

Članak 115. (Raskid ugovora)

(1) Ako filmski producent ne dovrši audiovizualno djelo u roku od pet godina od dana sklapanja ugovora o produkciji, ili ako dovršeno audiovizualno djelo ne počne iskorištavati u roku od dvije godine od dana njegovog dovršetka, suautori mogu tražiti raskid ugovora, ako nije ugovoren neki drugi rok.

(2) U slučaju iz stavka (1) ovoga članka suautori djela i autori doprinosa zadržavaju pravo na naknadu.

DIO PETI - SRODNA PRAVA

POGLAVLJE I. PRAVA IZVOĐAĈA

Članak 116. (IzvoĎači)

(1) IzvoĎači, u smislu ovoga Zakona, jesu glumci, pjevači, glazbenici, plesači i druge osobe koje glumom, pjevanjem, sviranjem, pokretima, recitiranjem ili interpretiranjem na drugi način izvode autorska ili folklorna djela.

(2) IzvoĎačima, u smislu stavka (1) ovoga članka, smatraju se i redatelji kazališnih predstava, dirigenti orkestara, voĎe pjevačkih zborova, te varijetetski i cirkuski umjetnici.

Članak 117. (Zastupnik skupine izvoĎača)

(1) IzvoĎači koji sudjeluju u skupini (članovi orkestra, zbora, plesne ili glumačke skupine, ansambla i sl.) dužni su ovlastiti jednog od svojih članova kao svoga zastupnika za davanje odobrenja potrebnih za izvedbu i za ostvarivanje izvoĎačkih prava.

(2) Ovlast iz stavka (1) ovoga članka mora biti u pisanom obliku i vrijedi ako je postignuta suglasnost većine svih članova koji čine skupinu izvoĎača.

(3) Odredbe st. (1) i (2) ovoga članka ne primjenjuju se na dirigente, soliste, redatelje kazališnih predstava i glavne glumce koji nisu članovi skupine, ako ugovorom izmeĎu njih i skupine nije drukčije odreĎeno.

Članak 118. (Moralna prava izvoĎača)

(1) IzvoĎač koji individualno izvodi autorska ili folklorna djela ima isključivo pravo biti priznat i naznačen kao izvoĎač, odnosno odlučiti hoće li njegovo ime ili druga oznaka identiteta biti naznačeni pri uporabi njegove izvedbe.

(2) Ako izvoĎači izvode autorska ili folklorna djela kao skupina, pravo iz stavka (1) ovoga članka pripada skupini kao cjelini i solistima.

(3) IzvoĎači imaju isključivo pravo suprotstaviti se svakom mijenjanju ili uporabi njihove izvedbe ako bi se time vrijeĎali njihova čast i ugled.

Članak 119. (Imovinska prava izvoĎača)

IzvoĎač ima isključivo pravo:

a) snimati svoje žive izvedbe,

b) izravno ili neizravno reproducirati snimke svoje izvedbe na bilo koji način i u bilo kojem obliku,

c) prenositi javnosti svoje žive izvedbe,

d) radiodifuzno emitirati svoje žive izvedbe, osim reemitiranja od organizacije ili uz odobrenje organizacije koja obavlja emitiranje,

e) činiti dostupnim javnosti snimki svoje izvedbe,

f) distribuirati primjerke snimki svoje izvedbe,

g) davati u najam primjerke snimke svoje izvedbe.

Članak 120. (Naknada za privatnu uporabu)

IzvoĎač ima pravo na naknadu za privatno ili drugo vlastito reproduciranje, prema članku 36. stavak (2) ovoga Zakona.

Članak 121. (Naknada za javno priopćavanje i davanje u najam snimke izvedbe)

(1) IzvoĎač ima pravo na udjel u naknadi koja pripada proizvoĎaču fonograma za priopćavanje javnosti fonograma sa snimkom njegove izvedbe.

(2) IzvoĎač koji svoje pravo davanja u najam snimke izvedbe prenese na proizvoĎača fonograma ili filmskog producenta zadržava pravo na pravednu naknadu. IzvoĎač se ne može odreći prava na pravednu naknadu za davanje u najam.

Članak 122. (Pretpostavka prijenosa prava na filmskog producenta)

(1) Sklapanjem ugovora o filmskoj produkciji smatra se da je izvoĎač isključivo i neograničeno prenio sva svoja izvoĎačka imovinska prava u vezi s njegovom izvedbom na filmskog producenta, ako ugovorom nije drukčije odreĎeno.

(2) Za svako od imovinskih prava, prenesenih prema odredbama stavka (1) ovoga članka, izvoĎač ima pravo na odgovarajuću naknadu od filmskog producenta.

(3) IzvoĎač se ne može odreći prava iz stavka (2) ovoga članka.

Članak 123. (Uporaba izvedbe za dovršetak audiovizualnog djela)

Ako koji od izvoĎača odbije završiti svoj doprinos audiovizualnom djelu, ili ako uslijed više sile nije u mogućnosti nastaviti izvedbu, ne može se protiviti da se ostvareni dio izvedbe koristi za dovršetak audiovizualnog djela. Takav izvoĎač ima odgovarajuća prava na već učinjeni doprinos audiovizualnom djelu.

Članak 124. (Izvedba ostvarena u radnom odnosu)

(1) Izvedba nastala u radnom odnosu označava izvedbu koju za vrijeme trajanja radnog odnosa kod odreĎenog poslodavca ostvari izvoĎač-zaposlenik izvršavajući svoje radne obveze ili prema uputama poslodavca.

(2) Na izvedbu ostvarenu u radnom odnosu na odgovarajući se način primenjuju odredbe članka 100. ovoga Zakona.

Članak 125. (Trajanje prava)

(1) Prava izvoĎača traju 50 godina od dana izvedbe. Ako je snimka izvedbe u tome roku zakonito izdana ili zakonito priopćena javnosti, prava izvoĎača traju 50 godina od dana prvog izdanja ili prvog priopćavanja, ovisno o tomu koji je dan bio prije.

(2) Rok iz stavka (1) ovoga članka počinje teći od 1. siječnja godine koja slijedi nakon godine u kojoj je nastala činjenica od koje se računa početak roka.

POGLAVLJE II. PRAVA PROIZVOĐAĈA FONOGRAMA

Članak 126. (ProizvoĎač fonograma)

(1) ProizvoĎač fonograma, u smislu ovoga Zakona, jest fizička ili pravna osoba koja poduzme inicijativu i snosi odgovornost za prvo snimanje zvukova jedne izvedbe ili drugih zvukova ili onoga što predstavlja zvukove.

(2) Snimanje, u smislu ovoga Zakona, znači fiksiranje zvukova ili onoga što predstavlja zvukove na nosač s kojega se oni mogu slušati, reproducirati ili priopćavati putem odreĎenog ureĎaja.

(3) Fonogram, u smislu ovoga Zakona, jest snimka zvukova izvedbe ili drugih zvukova ili onoga što predstavlja zvukove, osim ako se radi o snimci koja je uključena odnosno ugraĎena u audiovizualno djelo.

Članak 127. (Prava proizvoĎača fonograma)

ProizvoĎač fonograma ima isključivo pravo:

a) izravno ili neizravno reproducirati svoje fonograme, na bilo koji način i u bilo kojem obliku,

b) distribuirati svoje fonograme,

c) davati u najam svoje fonograme,

d) činiti dostupnim javnosti svoje fonograme.

Članak 128. (Pravo na naknadu za priopćavanje javnosti)

(1) Ako se fonogram izdan u komercijalne svrhe koristi za radiodifuzno emitiranje ili neki drugi oblik priopćavanja javnosti, korisnik je za svaku pojedinačnu uporabu obvezan platiti proizvoĎaču fonograma jedinstvenu pravednu naknadu.

(2) Polovicu naknade iz stavka (1) ovoga članka proizvoĎač fonograma dužan je platiti izvoĎačima čija je izvedba snimljena na korištenom fonogramu, ako ugovorom izmeĎu njih nisu odreĎeni drukčiji udjeli.

(3) Za potrebe ovoga članka, fonogrami koji su učinjeni dostupnim javnosti na način koji omogućava pojedincu pristup tim fonogramima s mjesta i u vrijeme koje sâm odabere smatraju se fonogramima izdanim u komercijalne svrhe.

(4) Pravo na naknadu za priopćavanje javnosti fonograma traje 50 godina od dana njegove objave, pod uvjetom da je on još uvijek zaštićen prema članku 125. ovoga Zakona.

Članak 129. (Naknada za privatnu uporabu )

ProizvoĎač fonograma ima pravo na odgovarajuću naknadu za svako reproduciranje svojih fonograma za privatnu ili drugu vlastitu uporabu prema članku 36. stavak (2) ovoga Zakona.

Članak 130. (Trajanje prava)

(1) Prava proizvoĎača fonograma traju 50 godina od dana prvog fiksiranja. Ako je fonogram u tome roku zakonito izdan, prava traju 50 godina od dana prvog izdanja. Ako fonogram u tome roku nije zakonito izdan, ali je zakonito priopćen javnosti, prava traju 50 godina od dana takvog prvog priopćavanja javnosti.

(2) Rok iz stavka (1) ovoga članka počinje teći od 1. siječnja godine koja slijedi nakon godine u kojoj je nastala činjenica od koje se računa početak roka.

POGLAVLJE III. PRAVA FILMSKIH PRODUCENATA

Članak 131. (Filmski producent i videogram)

Filmski producent (proizvoĎač videograma) je fizička ili pravna osoba koja u svoje ime daje inicijativu, prikuplja financijska sredstva, organizira, rukovodi i preuzima odgovornost za fiksiranje audiovizualnog djela ili slijeda pomičnih slika praćenih zvukom ili bez zvuka (videogram).

Članak 132. (Prava filmskog producenta)

Filmski producent ima isključivo pravo:

a) reproducirati svoje videograme,

b) distribuirati svoje videograme,

c) davati u najam svoje videograme,

d) javno prikazivati svoje videograme,

e) činiti dostupnim javnosti svoje videograme.

Članak 133. (Naknada za privatnu uporabu)

Filmski producent ima pravo na odgovarajuću naknadu za zvučno i vizualno reproduciranje svojih videograma za privatnu ili drugu vlastitu uporabu prema članku 36. stavak (2) ovoga Zakona.

Članak 134. (Trajanje prava)

Prava filmskog producenta traju 50 godina od dana prvog fiksiranja videograma. Ako je videogram u tome roku zakonito izdan ili zakonito priopćen javnosti, prava traju 50 godina od dana takvog prvog izdanja ili dana takvog prvog priopćavanja, ovisno o tomu koji dan je bio prije.

POGLAVLJE IV. PRAVA ORGANIZACIJA ZA RADIODIFUZIJU

Članak 135. (Organizacija za radiodifuziju i emisije)

(1) Organizacija za radiodifuziju je pravna osoba koja poduzima inicijativu i snosi odgovornost za proizvodnju emisije.

(2) Emisija je zvučni, vizualni odnosno zvučno-vizualni sadržaj pretvoren u električni, elektromagnetni ili drugi signal koji se emitira radi priopćavanja javnosti.

Članak 136. (Prava organizacija za radiodifuziju)

Organizacija za radiodifuziju ima isključivo pravo:

a) reemitirati svoje emisije bežično ili putem žica,

b) sekundarno uporabiti svoje emisije, u smislu članka 31. ovoga Zakona, ako se to radi uz naplatu ulaznica,

c) snimati svoje emisije,

d) reproducirati snimke svojih emisija,

e) distribuirati snimke svojih emisija,

f) činiti dostupnim javnosti svoje emisije.

Članak 137. (Trajanje prava)

Prava organizacije za radiodifuziju traju 50 godina od dana prvog emitiranja.

POGLAVLJE V. PRAVA NAKLADNIKA

Članak 138. (Naknada za privatnu uporabu)

(1) Nakladnici imaju pravo na naknadu za reproduciranje svojih izdanja za privatnu ili drugu vlastitu uporabu prema članku 36. stavak (3) ovoga Zakona.

(2) Pravo na naknadu iz stavka (1) ovoga članka traje 50 godina od zakonitog izdanja djela.

Članak 139. (Neobjavljena slobodna djela)

(1) Osoba koja prvi puta zakonito izda ili priopći javnosti još neobjavljeno autorsko djelo na kojem su autorska prava već istekla stječe prava koja odgovaraju autorskim imovinskim pravima i drugim pravima autora prema ovome Zakonu.

(2) Prava iz stavka (1) ovoga članka traju 25 godina od prvog zakonitog izdanja djela ili prvog zakonitog priopćavanja javnosti.

Članak 140. (Kritička i znanstvena izdanja slobodnih djela)

(1) Osoba koja pripremi izdanje autorskog djela na kojemu su autorska prava već istekla, a koje je rezultat znanstvenog istraživanja ili obrade i bitno se razlikuje od postojećih izdanja toga djela, stječe prava koja odgovaraju autorskim imovinskim pravima i drugim pravima autora prema ovome Zakonu.

(2) Prava iz stavka (1) ovoga članka traju 30 godina od prvog zakonitog izdanja djela.

POGLAVLJE VI. PRAVA PROIZVOĐAĈA BAZE PODATAKA

Članak 141. (Baza podataka i proizvoĎač baze podataka)

(1) Baza podataka, u smislu ovoga Zakona, jest zbirka samostalnih djela, podataka ili druge graĎe u bilo kojem obliku koja je sustavno ili metodički ureĎena i pojedinačno pristupačna putem elektroničkih ili drugih sredstava i kod koje je pribavljanje, verifikacija ili predstavljanje njezinog sadržaja tražilo kvalitativno ili kvantitativno znatno ulaganje ljudskih, tehničkih ili financijskih sredstava.

(2) ProizvoĎač baze podataka je pravna ili fizička osoba koja poduzima inicijativu i preuzima rizik ulaganja sredstava navedenih u stavku (1) ovoga članka u njezinu izradu.

(3) Zaštita baze podataka ili njezinog sadržaja, prema odredbama ovoga odjeljka, neovisna je od njezine zaštite autorskim pravom ili drugim pravima. Uključivanjem graĎe u bazu podataka i njezinim korištenjem ne smije se zadirati u prava koja postoje na toj graĎi.

Članak 142. (Opseg zaštite)

(1) Zaštita baze podataka obuhvaća:

a) cjelokupan sadržaj baze podataka,

b) svaki kvalitativno ili kvantitativno znatan dio sadržaja baze podataka,

c) kvalitativno ili kvantitativno neznatne dijelove sadržaja baze podataka ako se ti dijelovi koriste ponavljano i sustavno, pa je to protivno redovitoj uporabi baze podataka ili u nerazumnoj mjeri nanosi štetu zakonitim interesima njezinog proizvoĎača.

(2) Zaštita se ne odnosi na računalne programe koji su korišteni za izradu baze podataka ili za rad s bazama podataka koje su dostupne elektroničkim putem.

Članak 143. (Prava proizvoĎača baze podataka)

ProizvoĎač baze podataka ima isključivo pravo:

a) reproducirati svoje baze podataka,

b) distribuirati primjerke svoje baze podataka,

c) davati u najam primjerke svoje baze podataka,

d) činiti dostupnim javnosti svoje baze podataka,

e) na drugi oblika priopćavanja javnosti svoje baze podataka.

Članak 144. (Prava i obveze ovlaštenih korisnika)

(1) Ovlašteni korisnik objavljene baze podataka ili njezinog primjerka može se slobodno koristiti kvalitativno ili kvantitativno neznatnim dijelovima njezinog sadržaja u bilo koju svrhu. Ako je korisnik ovlašten samo za dio baze podataka, ovaj se stavak primjenjuje samo na taj dio.

(2) Ovlašteni korisnik objavljene baze podataka ne smije obavljati radnje koje su oprečne uobičajenoj uporabi te baze ili koje u nerazumnoj mjeri nanose štetu zakonitim interesima njezinog proizvoĎača.

(3) Ovlašteni korisnik objavljene baze podataka ne smije nanijeti štetu autorskom ili srodnim pravima glede dijela ili predmeta zaštite koji su sadržani u bazi podataka.

(4) Ugovorne odredbe koje su oprečne odredbama ovoga članka su ništave.

Članak 145. (Ograničenja prava proizvoĎača baze podataka)

(1) Ovlašteni korisnik objavljene baze podataka može se slobodno koristiti znatnim dijelovima njezinog sadržaja u slučaju:

a) privatne ili druge vlastite uporabe baze podataka koja nije elektronička, ako postoje uvjeti iz članka 46. ovoga Zakona,

b) nastave, ako postoje uvjeti iz članka 45. ovoga Zakona.

(2) Uporaba baze podataka je slobodna u izvršavanju zadaća javne sigurnosti i u službenim postupcima, ako postoje uvjeti iz članka 53. ovoga Zakona.

Članak 146. (Trajanje prava)

(1) Prava proizvoĎača baze podataka traju 15 godina od završetka njezine izrade. Ako je u tome roku baza podataka zakonito objavljena, prava traju 15 godina od takve prve objave.

(2) Svaka kvalitativno ili kvantitativno znatna izmjena sadržaja baze podataka, uključujući izmjenu nastalu akumuliranjem postupnih dopuna, brisanja ili izmjena, koja se može smatrati kvalitativno ili kvantitativno novim znatnim ulaganjem u tu bazu podataka, prouzrokuje početak ponovnog roka trajanja zaštite iz stavka (1) ovoga članka.

DIO ŠESTI - OSTVARIVANJE PRAVA

POGLAVLJE I. OPĆE ODREDBE

Članak 147. (Način ostvarivanja prava)

(1) Autor može ostvarivati svoja autorska prava sâm ili posredstvom zastupnika. Zastupnik može biti fizička ili pravna osoba koju autor ovlasti za zastupanje.

(2) Autorska prava mogu se ostvarivati za svako pojedinačno autorsko djelo (individualno ostvarivanje prava) ili za više autorskih djela više autora zajedno (kolektivno ostvarivanje prava).

(3) Kolektivno ostvarivanje prava ureĎuje se posebnim zakonom uz odgovarajuću primjenu odredbi ovoga Zakona.

Članak 148. (Individualno ostvarivanje prava posredstvom zastupnika)

(1) Individualno ostvarivanje autorskih prava posredstvom zastupnika obuhvaća zastupanje autora u pravnim poslovima s korisnicima odnosno naručiteljima njihovih djela, uključujući naplatu autorskih naknada i zastupanje autora u sudskim ili drugim službenim postupcima radi zaštite njihovih autorskih prava.

(2) Ukoliko autor ostvaruje svoja autorska prava pred sudom ili drugim državnim tijelom posredstvom zastupnika koji je pravna osoba, takav zastupnik ima pravo tražiti nagradu za svoje usluge i povrat troškova u vezi s obavljanjem tih usluga prema važećoj odvjetničkoj tarifi, ako ovlaštena osoba pravne osobe ispunjava uvjete za zastupanje pred sudovima ili drugim državnim tijelima.

Članak 149. (Srodna prava)

Odredbe ovoga poglavlja na odgovarajući način vrijede i za srodna prava.

POGLAVLJE II. ZAŠTITA PRAVA

Odjeljak A. Opće odredbe

Članak 150. (Ovlaštene osobe)

(1) Osoba čija su prava iz ovoga Zakona povrijeĎena može tražiti zaštitu tih prava i naknadu štete od njihovog povreditelja prema općim pravilima o naknadi štete, ako ovim Zakonom nije drukčije odreĎeno.

(2) Jednaku zaštitu može tražiti osoba kojoj prijeti stvarna opasnost da će njezina prava iz ovoga Zakona biti povrijeĎena.

Članak 151. (Solidarnost ovlaštenika i povreditelja)

(1) Ako je više osoba ovlašteno tražiti zaštitu prava, svaka od njih može tražiti zaštitu tog prava u cjelini.

(2) Ako je više osoba povrijedilo pravo iz ovoga Zakona, svaka od njih odgovara za učinjenu povredu u cjelini.

Članak 152. (Zaštita tehničkih mjera)

(1) Smatra se da je osoba povrijedila isključiva prava iz ovoga Zakona ako zaobiĎe efektivne tehničke mjere koje služe za zaštitu autorskih djela ili predmeta srodnih prava.

(2) Smatra se da je osoba povrijedila isključiva prava iz ovoga Zakona ako proizvede, uveze, distribuira, proda, dâ u najam, oglašava za prodaju ili daje u najam ili posjeduje za komercijalne svrhe tehnologiju, ureĎaj, proizvod, sastavni dio ili računalni program, ili pruža usluge, koji:

a) se predstavljaju, oglašavaju ili se njima trguje radi omogućavanja zaobilaženja efektivnih tehničkih mjera, ili

b) imaju samo ograničen komercijalni značaj ili upotrebljivost za druge svrhe osim za zaobilaženje efektivnih tehničkih mjera, ili

c) su prvenstveno zamišljeni, proizvedeni, izraĎeni, sastavljeni, prilagoĎeni ili načinjeni radi zaobilaženja efektivnih tehničkih mjera.

(3) Tehničke mjere, u smislu ovoga Zakona, označavaju svaku tehnologiju, ureĎaj, sredstvo, proizvod, sastavni dio ili računalni program koji su u svojoj uobičajenoj primjeni namijenjeni za sprečavanje ili ograničavanje radnji koje nositelj prava iz ovoga Zakona nije dopustio. Te mjere smatraju se efektivnim kada nositelji prava iz ovoga Zakona ograničavaju uporabu svojih autorskih djela ili predmeta srodnih prava putem kontrole pristupa ili putem zaštitnog postupka, kao što su enkripcija, deformacija ili drugo preoblikovanje autorskog djela ili predmeta srodnih prava, ili putem mehanizma za kontrolu umnožavanja kojima se postiže cilj zaštite.

(4) Odredbe ovoga članka na odgovarajući se način primjenjuju i na tehnologiju, ureĎaj, sredstvo, proizvod, sastavni dio ili računalni program načinjen za uklanjanje ili izmjenu elektroničkih podataka o upravljanju pravima (članak 153.).

(5) Radnje spomenute u odredbama ovoga članka ne predstavljaju povredu prava ako se učine u pojedinačnom konkretnom slučaju radi izvršenja zadaća javne sigurnosti ili bilo kojeg službenog postupka.

Članak 153. (Zaštita podataka o upravljanju pravima)

(1) Smatra se da je osoba povrijedila isključiva prava iz ovoga Zakona ako bez odobrenja nositelja prava učini neku od sljedećih radnji kojima se prouzrokuje, omogućava, olakšava ili prikriva povreda prava iz ovoga Zakona:

a) ukloni ili izmijeni bilo koji elektronički podatak za upravljanje pravima,

b) reproducira, distribuira, uvozi radi daljnjeg distribuiranja, daje u najam, čini dostupnim ili priopćava javnosti autorska djela ili predmete srodnih prava iz kojih su elektronički podaci o upravljanju pravima uklonjeni ili izmijenjeni.

(2) Podaci o upravljanju pravima iz stavka (1) ovoga članka jesu podaci koje je naveo nositelj prava i kojima se identificiraju autorsko djelo odnosno predmet zaštite srodnog prava, autor ili drugi nositelj prava, uvjeti uporabe djela, kao i brojke ili kodovi koji predstavljaju takve podatke, ako su navedeni na primjerku autorskog djela ili predmeta srodnog prava, ili se pojavljuju u vezi s njihovim priopćavanjem javnosti.

Članak 154. (Obveza naznačavanja)

Nositelj prava, uvoznik ili druga osoba koja je primijenila tehničke mjere ili koja ima ovlast i mogućnost otkloniti ih mora na svakom primjerku autorskog djela ili predmeta srodnih prava, izraĎenom ili uvezenom u komercijalne svrhe, jasno i vidljivo naznačiti uporabu tehničkih mjera prema ovome Zakonu i navesti:

a) podatke o primijenjenoj tehničkoj mjeri i njezinim učincima,

b) svoje ime odnosno tvrtku i adresu za kontaktiranje radi omogućavanja efektivne provedbe članka 155. stavak (1) ovoga Zakona.

Članak 155. (Ostvarivanje sadržajnih ograničenja prava)

(1) Nositelj prava koji koristi tehničke mjere prema ovome Zakonu mora omogućiti osobama koje zakonski imaju pristup primjerku autorskog djela ili predmeta srodnih prava, na njihov zahtjev, da ostvare sadržajna ograničenja prava iz stavka (3) ovoga članka, u najkraćem mogućem vremenu, izmjenom ili otklanjanjem tehničke mjere ili na drugi način.

(2) Ako nositelj prava ne postupi prema odredbi stavka (1) ovoga članka, tvrdeći da uvjeti iz stavka (3) ovoga članka ne postoje, osobe koje hoće ostvariti sadržajna ograničenja prava mogu tražiti medijaciju. Medijacija se može tražiti i bez sporazuma o medijaciji. U medijacijskom postupku na odgovarajući se način koriste odredbe o medijaciji iz zakona kojima se ureĎuje kolektivno ostvarivanje autorskog i srodnih prava.

(3) Uzimajući u obzir uvjete iz ovoga Zakona, uključujući mogućnost plaćanja naknade, sadržajna ograničenja prava, prema odredbama stavka (1) ovoga članka, mogu se ostvarivati u slučaju:

a) uporabe od osoba s invaliditetom (članak 42.),

b) uporabe radi nastave (članak 45.),

c) privatnog i drugog vlastitog reproduciranja (članak 46.),

d) službenih postupaka (članak 53.),

e) efemernih snimki radiodifuznih organizacija (članak 77. stavak (2)).

(4) St. (1), (2) i (3) ovoga članka ne odnose se na tehničke mjere korištene za:

a) ispunjenje obveza nositelja prava iz stavka (1) ovoga članka, uključujući provedbu ugovora sklopljenih u tu svrhu,

b) zaštićena djela koja se na temelju odgovarajućeg ugovora koriste u smislu odredbi članka 32. ovoga Zakona.

Odjeljak B. Sudska zaštita

Članak 156. (Opseg prava na zaštitu)

(1) Ako je povrijeĎeno isključivo pravo iz ovoga Zakona, nositelj toga prava može zahtijevati:

a) utvrĎenje učinjene povrede,

b) zabranu daljnjeg činjenja učinjene povrede i budućih sličnih povreda prestankom ili suzdržavanjem od radnji koje to pravo vrijeĎaju,

c) uklanjanje stanja nastalog povredom prava,

d) povlačenje predmeta povrede iz gospodarskih tokova uz uvažavanje interesa trećih savjesnih osoba,

e) potpuno uklanjanje predmeta povrede iz gospodarskih tokova,

f) uništenje predmeta povrede,

g) uništenje sredstava koja su isključivo ili u pretežitoj mjeri namijenjena ili se rabe za činidbu povreda i koja su vlasništvo povreditelja,

h) prepuštanje predmeta povrede nositelju prava uz plaćanje troškova proizvodnje,

i) objavljivanje presude.

(2) Pri odlučivanju o zahtjevima iz stavka (1) toč. od c) do h) ovoga članka sud će uzimati u obzir sve okolnosti slučaja, osobito razmjernost izmeĎu težine učinjene povrede i zahtjeva, kao i interes ovlaštene osobe za osiguranjem efektivne zaštite prava. Odredbe stavka (1) toč. c) i f) ovoga članka ne primjenjuju se na izgraĎene arhitektonske objekte, osim ako je uništenje objekta svrsishodno, uzimajući u obzir sve okolnosti slučaja, a osobito manju vrijednost objekta.

(3) U postupku protiv osobe čije su usluge bile korištene za povredu prava, a postojanje te povrede već je pravomoćno ustanovljeno u postupku prema trećoj osobi, pretpostavlja se da postoji povreda prava.

Članak 157. (Naknada štete)

(1) Za sve povrede prava iz ovoga Zakona vrijede opća pravila o naknadi štete i odgovornosti za štetu, ako ovim Zakonom nije drukčije odreĎeno.

(2) Povreditelj prava dužan je platiti nositelju prava odštetu u opsegu koji se odreĎuje prema općim pravilima o naknadi štete, ili u opsegu koji odgovara ugovorenoj ili uobičajenoj naknadi za zakonitu uporabu djela ili predmeta srodnih prava odreĎene vrste.

Članak 158. (Penal)

(1) Ako je autorsko imovinsko pravo iz ovoga Zakona povrijeĎeno namjerno ili krajnjom nepažnjom, nositelj prava može tražiti od povreditelja naknadu do trostrukog iznosa ugovorene, a ako nije ugovorena, od odgovarajuće uobičajene naknade.

(2) Pri odlučivanju o zahtjevu za plaćanje penala sud će uzimati u obzir sve okolnosti slučaja, a osobito opseg nastale štete, stupanj krivnje povreditelja, opseg ugovorene ili uobičajene naknade i preventivni cilj penala.

(3) Ako je nastala šteta veća od penala iz stavka (1) ovoga članka, nositelj prava ovlašten je tražiti razliku do iznosa naknade potpune štete.

Članak 159. (Nematerijalna šteta)

Neovisno o naknadi imovinske štete kao i u slučaju da takve štete nema, autor ili izvoĎač mogu tražiti da se dosudi pravedna novčana odšteta za pretrpljene duševne boli zbog povrede moralnih prava. Pri odlučivanju o zahtjevu sud će uzimati u obzir sve okolnosti slučaja, a osobito intenzitet i trajanje duševnih boli prouzrokovanih povredom moralnih prava.

Članak 160. (Privremene mjere)

(1) Sud će odrediti privremenu mjeru radi osiguranja zahtjeva prema odredbama ovoga Zakona ako predlagatelj učini vjerojatnim:

a) da je nositelj prava iz ovoga Zakona i

b) da je njegovo pravo povrijeĎeno ili da prijeti stvarna opasnost od povrede.

(2) Nositelj prava mora učiniti vjerojatnim i jednu od sljedećih pretpostavki:

a) opasnost da će ostvarivanje zahtjeva biti onemogućeno ili znatno otežano,

b) da je privremena mjera potrebna radi sprečavanja nastanka štete koju će kasnije biti teško popraviti, ili

c) da pretpostavljeni povreditelj, donošenjem privremene mjere koja bi se kasnije u postupku pokazala neopravdanom, ne bi pretrpio veće negativne posljedice od onih koje bi bez donošenja takve privremene mjere pretrpio nositelj prava.

(3) Nositelj prava koji predlaže donošenje privremene mjere bez prethodne obavijesti i saslušanja protivne strane dužan je, osim uvjeta iz st. (1) i (2) ovoga članka, učiniti vjerojatnim da bi bilo kakva odgoda donošenja privremene mjere prouzrokovala nositelju prava nastanak štete koju bi bilo teško popraviti. U slučaju donošenja privremene mjere prema odredbama ovoga stavka, sud će rješenje o privremenoj mjeri dostaviti protivnoj strani odmah nakon njezine provedbe.

(4) Nositelj prava ne mora dokazivati opasnost da će ostvarivanje zahtjeva biti onemogućeno ili znatno otežano ako učini vjerojatnim da će predložena privremena mjera prouzročiti pretpostavljenom povreditelju samo neznatnu štetu. Smatra se da opasnost postoji ako bi trebalo ostvarivati zahtjeve u inozemstvu.

(5) Sud može odrediti za osiguranje zahtjeva, prema stavku (1) ovoga članka, bilo koju privremenu mjeru kojom se može postići cilj osiguranja, a osobito:

a) pretpostavljenom povreditelju zabraniti radnje kojima se povreĎuje pravo iz ovoga Zakona,

b) oduzimanje, uklanjanje iz prometa i pohrane predmeta povrede i sredstava povrede koji su isključivo ili u pretežitoj mjeri namijenjeni odnosno rabe se za čininjenje povreda.

(6) Ako je mjera odreĎena prije podnošenja tužbe, sud će u rješenju odrediti i rok u kojem predlagatelj mora podnijeti tužbu radi opravdanja te mjere. Rok ne može biti dulji od 20 radnih dana, odnosno 31 kalendarskog dana od dana dostave rješenja predlagatelju, ovisno o tomu koji rok istječe kasnije.

(7) Sud mora odlučiti o prigovoru protiv rješenja o privremenoj mjeri u roku od 30 dana od dana podnošenja odgovora na prigovor, odnosno od isteka roka za podnošenje toga odgovora.

(8) U postupku za donošenje privremene mjere primjenjuju se odredbe zakona o parničnom postupku, ako ovim Zakonom nije drukčije odreĎeno.

Članak 161. (Osiguranje dokaza)

(1) Sud će donijeti rješenje o osiguranju dokaza ako predlagatelj učini sudu vjerojatnim:

a) da je nositelj prava iz ovoga Zakona,

b) da je njegovo pravo povrijeĎeno ili da prijeti stvarna opasnost od povrede,

c) da će dokazi o toj povredi biti uništeni ili kasnije neće moći biti izvedeni.

(2) Nositelj prava koji traži donošenje rješenja o osiguranju dokaza bez prethodne obavijesti i saslušanja protivne strane dužan je, osim uvjeta iz stavka (1) ovoga članka, učiniti vjerojatnim i postojanje opasnosti da će dokazi o povredi, zbog radnji protivnika, biti uništeni ili se kasnije neće moći izvesti. U slučaju donošenja odluke o osiguranju dokaza prema odredbama ovoga stavka, sud će rješenje o osiguranju dostaviti protivnoj strani odmah nakon izvoĎenja dokaza.

(3) Sud može rješenjem iz stavka (1) ovoga članka odrediti da se izvede bilo koji dokaz, a osobito:

a) očevid prostorija, poslovne dokumentacije, inventara, baza podataka, računalnih memorijskih jedinica ili drugih stvari,

b) oduzimanje uzoraka predmeta povrede,

c) pregled i predaju dokumenata,

d) odreĎivanje i saslušanje vještaka,

e) saslušanje svjedoka.

(4) Osiguranje dokaza može se tražiti i nakon pravomoćno okončanog postupka, ako je to potrebno za pokretanje postupka prema izvanrednim pravnim lijekovima ili za vrijeme takvog postupka.

(5) U postupku osiguranja dokaza, prema odredbama ovoga članka, primjenjuju se odredbe zakona o parničnom postupku, a koje se odnose na sudske mjere osiguranja, osim ako ovim Zakonom nije drukčije odreĎeno. Postupak osiguranja dokaza je žuran.

(6) Ako se kasnije pokaže da je prijedlog za osiguranje dokaza neopravdan ili ako nositelj prava taj prijedlog ne opravda, protivna strana ima pravo tražiti:

a) povrat oduzetih predmeta,

b) zabranu uporabe pribavljenih informacija,

c) naknadu štete.

(7) Sud mora u postupku osiguranja dokaza, prema odredbama ovoga članka, osigurati zaštitu povjerljivih podataka stranaka i voditi brigu o tomu da se sudbski postupak ne zlorabi isključivo s namjerom pribavljanja povjerljivih podataka protivne strane.

Članak 162. (Dužnost obavještavanja)

(1) Sud može tijekom parnice, zbog povrede prava iz ovoga Zakona, na temelju opravdanog zahtjeva jedne od stranaka odrediti povreditelju prava da dostavi podatke o izvoru i distribucijskim kanalima robe ili usluga kojima se povreĎuje pravo iz ovoga Zakona.

(2) Sud može odrediti da podatke iz stavka (1) ovoga članka dostave sudu i osobe koje u opsegu komercijalne djelatnosti:

a) posjeduju robu za koju se sumnja da se njome povreĎuje pravo iz ovoga Zakona, ili

b) koriste usluge za koje se sumnja da se njima povreĎuje pravo iz ovoga Zakona, ili

c) pružaju usluge za koje se sumnja da se njima povreĎuje pravo iz ovoga Zakona.

(3) Smatra se da je neka radnja poduzeta u opsegu komercijalne djelatnosti ako je poduzeta za pribavljanje neizravne ili izravne ekonomske koristi. Pojam komercijalne djelatnosti ne obuhvaća radnje savjesnih krajnjih potrošača.

(4) Sud može odrediti da podatke iz stavka (1) ovoga članka dostavi sudu i osoba koju je neka od osoba navedena u stavku (2) ovoga članka označila kao umiješanu u proizvodnju, izradu i distribuciju robe ili pružanje usluga za koje se sumnja da se njima povreĎuje pravo iz ovoga Zakona.

(5) Podaci traženi na temelju stavka (1) ovoga članka mogu obuhvaćati:

a) ime, adresu odnosno tvrtku i sjedište proizvoĎača, izraĎivača, distributera, dobavljača i drugih prethodnih posjednika robe,odnosno pružatelja usluga, kao i namjeravanih prodavaca na veliko i malo,

b) podatke o količinama proizvedene, izraĎene, isporučene, primljene ili naručene robe ili usluga, kao i o cijenama ostvarenim za dotičnu robu i usluge.

Članak 163. (IzvoĎenje dokaza)

(1) Ako sud odluči da će izvesti predloženi dokaz koji se nalazi kod protivne strane, ta je strana dužna na zahtjev suda predati dokazna sredstva kojima raspolaže.

(2) Stavak (1) ovoga članka odnosi se i na bankovnu, financijsku i poslovnu dokumentaciju koja je pod nadzorom protivne strane, ako se radi o povredi koja doseže opseg komercijalne djelatnosti.

(3) U postupku izvoĎenja dokaza primjenjuju se odgovarajuće odredbe zakona kojima se ureĎuje parnični postupak, osim ako je ovim Zakonom drukčije odreĎeno.

(4) Sud mora nakon izvoĎenja dokaza, prema stavku (1) ovoga članka, osigurati zaštitu povjerljivih podataka stranaka i voditi brigu o tomu da se sudski postupak ne zlorabi isključivo s namjerom pribavljanja povjerljivih podataka protivne stranke.

POGLAVLJE III. MJERE ZA OSIGURANJE ZAŠTITE PRAVA

Odjeljak A. Polaganje i popis autorskih djela

Članak 164. (Polaganje autorskih djela)

(1) S ciljem očuvanja dokaza ili iz drugih razloga, nositelj prava iz ovoga Zakona može položiti izvornike ili primjerke svojih autorskih djela ili predmeta svojih srodnih prava u Institutu za intelektualno vlasništvo Bosne i Hercegovine. Polaganje djela upisuje se u knjigu popisa autorskih djela koju vodi Institut za intelektualno vlasništvo Bosne i Hercegovine.

(2) Dok se ne dokaže protivno, smatra se da prava na djelima i predmetima srodnih prava koja su upisana u knjigu popisa autorskih djela iz stavka (1) ovoga članka postoje i pripadaju osobi koja je tamo naznačena kao njihov nositelj.

(3) Knjiga popisa autorskih djela je javna i jedinstvena za cijeli teritorij Bosne i Hercegovine.

(4) Ako postoji dvojba o tomu radi li se o djelu ili predmetu srodnog prava prikladnom za upis u knjigu popisa autorskih djela, mišljenje o tomu daje Institut za intelektualno vlasništvo Bosne i Hercegovine.

(5) Odredbe ovoga članka nemaju utjecaja na postojanje i zaštitu prava iz ovoga Zakona.

(6) Bliže propise o načinu i obliku polaganja djela, te upisu u knjigu popisa autorskih djela donosi Institut za intelektualno vlasništvo Bosne i Hercegovine.

Članak 165. (Znaci o zadržanim isključivim pravima)

(1) Nositelj isključivih prava iz ovoga Zakona na izvornik ili primjerke svoga djela može staviti znak ©, ispred svojega imena ili tvrtke, i godinu objavljivanja.

(2) Nositelj isključivih prava na fonogramima iz ovoga Zakona može na izvorniku ili primjercima svoga izdanog fonograma odnosno na njihovoj ambalaži staviti znak (P), ispred svojega imena ili tvrtke, i godinu prvog izdanja.

(3) Dok se ne dokaže protivno, smatra se da postoje isključiva prava na djelima odnosno fonogramima koji nose takvu oznaku i da pripadaju osobi koja je uz takav znak navedena.

(4) Odredbe ovoga članka nemaju utjecaja na postojanje i zaštitu prava iz ovoga Zakona.

Odjeljak B. Carinske mjere

Članak 166. (Zahtjev nositelja prava)

(1) Nositelj isključivih prava prema ovome Zakonu koji opravdano sumnja da će doći do uvoza ili izvoza robe koja je proizvedena protivno odredbama ovoga Zakona može kod tijela nadležnog za carinske poslove (carinsko tijelo) podnijeti zahtjev za zaštitu svojih prava putem carinskih mjera privremenog zadržavanja robe od daljnjeg puštanja u promet.

(2) Zahtjev za zaštitu prava, prema stavku (1) ovoga članka, mora osobito sadržavati:

a) podatke o podnositelju zahtjeva i o nositelju isključivog prava iz ovoga Zakona, ako se ne radi o istoj osobi,

b) detaljan opis robe, koji omogućava carinskoj ispostavi da je identificira,

c) dokaze o tomu da je podnositelj zahtjeva odnosno njegov ovlaštenik nositelj isključivog prava iz ovoga Zakona u vezi s tom robom,

d) dokaze o tomu da je isključivo pravo vjerojatno povrijeĎeno,

e) druge podatke važne za odlučivanje o zahtjevu kojima raspolaže podnositelj, kao što su podaci o lokaciji robe i njezinom odredištu, očekivani dan dolaska ili odlaska pošiljke, podaci o prijevoznom sredstvu, podaci o uvozniku, izvozniku, primatelju i sl.,

f) vremensko razdoblje u kojem će carinske ispostave postupati prema zahtjevu i koje ne može biti dulje od dvije godine od dana podnošenja zahtjeva.

(3) Carinsko tijelo prije donošenja odluke kojom udovoljava zahtjevu iz stavka (1) ovoga članka može tražiti od nositelja prava da položi osiguranje za troškove pohrane i prijevoza robe, kao i za naknadu štete koja bi mogla nastati carinskom tijelu u vezi s robom.

(4) Ako carinsko tijelo udovolji zahtjevu iz stavka (1) ovoga članka, o tomu obavještava sve carinske ispostave i nositelja prava.

Članak 167. (Postupak nakon privremenog zadržavanja robe)

(1) Ako carinska ispostava pri provedbi carinskog postupka naĎe robu koja odgovara opisu robe iz odluke carinskoga tijela, tu će robu privremeno zadržati od daljnjeg puštanja u promet. Odluka o privremenom zadržavanju robe uručuje se njezinom uvozniku. U odluci o zadržavanju robe odreĎuje se da se vlasnik robe odnosno osoba ovlaštena za raspolaganje robom u roku od 10 radnih dana od dana privremenog zadržavanja može izjasniti o tomu radi li se o krivotvorenoj robi odnosno drugoj povredi prava iz ovoga Zakona.

(2) Ako carinska ispostava koja je robu privremeno zadržala ne primi pisano izjašnjenje vlasnika ili osobe koja je ovlaštena raspolati robom u roku iz stavka (1) ovoga članka, može oduzeti i uništiti robu na zahtjev i o trošku nositelja prava.

(3) Ako vlasnik robe ili osoba ovlaštena za raspolaganje robom u roku iz stavka (1) ovoga članka podnese izjavu da se ne radi o krivotvorenoj robi odnosno drugoj povredi prava iz ovoga Zakona, nositelj prava u roku od deset radnih dana od primitka obavijesti o takvoj izjavi može podnijeti tužbu zbog povrede prava. Ako posebne okolnosti slučaja to opravdavaju, carinsko tijelo može, na zahtjev nositelja prava, odrediti dodatni rok za podnošenje tužbe, koji ne može biti dulji od 10 radnih dana.

(4) Nositelj prava ili osoba koju on ovlasti može za vrijeme privremenog zadržavanja obaviti pregled i kontrolu robe i prateće dokumentacije u opsegu koji je potreban za utvrĎivanje njegovih zahtjeva i za ostvarivanje sudske zaštite njegovih prava, uz osiguranje zaštite povjerljivih podataka. Pravo na pregled i kontrolu robe ima i njezin uvoznik.

(5) Ako nositelj prava ne podnese tužbu sukladno stavku (3) ovoga članka, privremeno zadržana roba pušta se u traženu carinski dopuštenu uporabu odnosno promet.

(6) Ako nositelj prava pokrene sudski postupak sukladno odredbama stavka (3) ovoga članka, carinska ispostava donosi odluku o zapljeni robe do donošenja pravomoćne sudske odluke.

Članak 168. (Postupak po službenoj dužnosti)

(1) Ako carinska ispostava pri provedbi carinskog postupka u vezi s uvozom ili izvozom robe opravdano posumnja da su odreĎenom robom povrijeĎena prava iz ovoga Zakona, privremeno će zadržati puštanje te robe u promet i o tomu obavijestiti carinsko tijelo.

(2) Carinsko tijelo pismeno obavještava nositelja prava o zadržavanju robe, o sumnji da se radi o povredi njegovih prava i o mogućnosti da podnese zahtjev prema članku 166. ovoga Zakona u roku od pet radnih dana od dana zadržavanja robe.

(3) Ako nositelj prava podnese zahtjev sukladno stavku (2) ovoga članka, roba se zadržava do donošenja odluke carinskog tijela. Ako carinsko tijelo udovolji zahtjevu iz članka 166. ovoga Zakona, roba se privremeno zadržava za daljnjih 10 radnih dana. Nositelj prava mora u tome roku provesti radnje iz članka 167. stavak (4) ovoga Zakona.

(4) Odredbe čl. 167. i 168. ovoga Zakona ne primjenjuju se na uvoz ili izvoz robe u malim količinama namijenjenim za privatnu i nekomercijalnu uporabu, koje se unose ili iznose kao dio osobne prtljage ili se šalju u malim pošiljkama.

Članak 169. (Primjena drugih carinskih propisa)

(1) Na carinski postupak u vezi s robom kojom se povreĎuju prava iz ovoga Zakona na odgovarajući se način primjenjuju ostali važeći carinski propisi.

(2) Propise o provoĎenju carinskih mjera iz ovoga odjeljka donosi Vijeće ministara Bosne i Hercegovine na prijedlog Uprave za neizravno oporezivanje Bosne i Hercegovine.

(3) Carinski postupak u vezi s robom kojom se povreĎuju prava iz ovoga Zakona je žuran.

DIO SEDMI - PREKRŠAJNE ODREDBE

Članak 170. (Prekršaj)

(1) Novčanom kaznom u iznosu od 1.000 KM do 200.000 KM kaznit će se za prekršaj pravna osoba, a novčanom kaznom u iznosu od 1.000 KM do 20.000 KM kaznit će se za prekršaj poduzetnik ako:

a) bez prijenosa odgovarajućeg autorskog imovinskog prava, kada je takav prijenos potreban prema odredbama ovoga Zakona, reproducira, distribuira, dâ u najam, javno izvede, javno prenese, javno prikaže, javno priopći s fonograma ili videograma, radiodifuzijski emitira, radiodifuzijski reemitira, sekundarno koristi, emitira, učini dostupnim javnosti, preradi, audiovizualno prilagodi ili na koji drugi način iskoristi autorsko djelo odnosno njegov primjerak (čl. 21. do 33. i članak 110. ovoga Zakona),

b) posjeduje primjerak računalnog programa u komercijalne svrhe, a pri tomu zna ili bi trebao znati da se radi o primjerku kojim se povreĎuje autorsko pravo (članak 107. točka b) ovoga Zakona),

c) bez prijenosa odgovarajućeg isključivog prava, kada je takav prijenos potreban prema odredbama ovoga Zakona, reproducira, snimi, javno prenese ili radiodifuzijski emitira živu izvedbu ili reproducira, učini dostupnim javnosti, distribuira ili dâ u najam fonogram ili videogram sa snimljenom izvedbom ili na koji drugi način iskoristi izvedbu (članak 119. ovoga Zakona),

d) bez prijenosa odgovarajućeg isključivog prava, kada je takav prijenos potreban prema odredbama ovoga Zakona, reproducira, distribuira, dâ u najam, učini dostupnim javnosti ili na koji drugi način iskoristi fonogram ili videogram (čl. 127. i 132. ovoga Zakona),

e) bez prijenosa odgovarajućeg isključivog prava, kada je takav prijenos potreban prema odredbama ovoga Zakona, radiodifuzijski reemitira, snimi, reproducira, distribuira, učini dostupnim javnosti ili na koji drugi način iskoristi emisiju odnosno njezinu snimku (članak 136. ovoga Zakona),

f) bez prijenosa odgovarajućeg isključivog prava, kada je takav prijenos potreban prema odredbama ovoga Zakona, reproducira, distribuira, dâ u najam, učini dostupnim javnosti, ili na koji drugi način iskoristi bazu podataka odnosno njezin primjerak (članak 143. ovoga Zakona),

g) ukloni ili preinači bilo koji elektronički podatak za upravljanje autorskim ili srodnim pravima (članak 153. stavak (1) točka a) ovoga Zakona),

h) reproducira, distribuira, uveze radi daljnjeg distribuiranja, dâ u najam ili priopći javnosti autorsko djelo ili predmet srodnih prava odnosno njihov primjerak s kojega je elektronički podatak o upravljanju pravima na nedopušten način uklonjen ili preinačen (članak 153. stavak (1) točka b) ovoga Zakona),

i) zaobiĎeefektivne tehničke mjere ili proizvede, uveze, distribuira, proda, dâ u najam, oglasi za prodaju ili najam, ili posjeduje za komercijalne svrhe tehnologiju ureĎaj, proizvod, sastavni dio ili računalni program, ili pruži uslugu s namjerom nedopuštenog zaobilaženja efektivnih tehničkih mjera prema članku 152. stavak (2) ovoga Zakona (članak 152. st. (1) i (2) ovoga Zakona),

j) proizvede, uveze, distribuira, proda, dâ u najam, oglasi za prodaju ili najam, ili posjeduje za komercijalne svrhe tehnologiju, ureĎaj, proizvod, sastavni dio ili računalni program za uklanjanje ili preinačavanje elektroničkog podatka o upravljanju pravima (članak 152. stavak (4) ovoga Zakona).

(2) Novčanom kaznom u iznosu od 3.000 KM do 20.000 KM kaznit će se za prekršaj iz stavka (1) ovoga članka i odgovorna osoba u pravnoj osobi i kod poduzetnika.

(3) Novčanom kaznom u iznosu od 3.000 KM do 10.000 KM kaznit će se za prekršaj iz stavka (1) ovoga članka fizička osoba.

(4) Predmeti nastali činjenjem prekršaja iz stavka (1) ovoga članka bit će oduzeti i uništeni, a predmeti odnosno ureĎaji namijenjeni ili uporabljeni za činjenje tih prekršaja bit će oduzeti.

(5) Prekršajni postupak na temelju odredbi ovoga članka je žuran.

Članak 171. (Zaštitna mjera)

(1) Pravnoj osobi i poduzetniku koji učine prekršaj iz članka 170. stavak (1) ovoga Zakona u obavljanju djelatnosti može se izreći zaštitna mjera zabrane obavljanja djelatnosti ili dijelova djelatnosti kojima se povreĎuje autorsko ili srodna prava u trajanju do jedne godine, ako je učinjeni prekršaj osobito težak zbog načina činjenja, posljedica djela ili drugih okolnosti učinjenog prekršaja.

(2) Pravnoj osobi i poduzetniku koji učine prekršaj iz članka 170. stavak (1) ovoga Zakona u povratu izreći će se zaštitna mjera zabrane djelatnosti ili dijelova djelatnosti kojima se povreĎuje autorsko ili srodna prava u trajanju od najmanje jedne godine.

Članak 172. (Novčane kazne za onemogućavanje ostvarivanja sadržajnih ograničenja prava)

(1) Novčanom kaznom u iznosu od 3.000 KM do 20.000 KM kaznit će se za prekršaj pravna osoba ili poduzetnik ako osobi koja zakonski ima pristup primjerku autorskog djela ili predmetu srodnih prava ne osigura sredstva koja omogućuju ostvarivanje sadržajnih ograničenja prava iz članka 155. ovoga Zakona.

(2) Novčanom kaznom u iznosu od 1.500 KM do 20.000 KM kaznit će se za prekršaj iz stavka (1) ovoga članka i odgovorna osoba u pravnoj osobi ili kod poduzetnika.

(3) Novčanom kaznom u iznosu od 1.500 KM do 10.000 KM kaznit će se za prekršaj iz stavka (1) ovoga članka fizička osoba.

Članak 173. (Inspekcijski nadzor)

(1) Inspekcijski nadzor nad poštivanjem odredbi ovoga Zakona u dijelu obavljanja prometa robe i usluga u prvom stupnju provode inspekcije u Federaciji Bosne i Hercegovine, Republici Srpskoj i Brčko Distriktu Bosne i Hercegovine nadležne za kontrolu propisa iz područja prometa robe i usluga (tržišta), a u drugom stupnju ministarstva u Federaciji Bosne i Hercegovine, Republici Srpskoj i Brčko Distriktu Bosne i Hercegovine nadležna za područja prometa robe i usluga (tržišta).

(2) Inspekcije iz stavka (1) ovoga članka provode inspekcijski nadzor putem nadležnih tržišnih inspektorata.

Članak 174. (Ovlasti nadležnog tržišnog inspektora)

(1) U provoĎenju inspekcijskog nadzora iz članka 173. ovoga Zakona nadležni tržišni inspektor, osim općih ovlaštenja propisanih zakonom i drugim propisima kojima se ureĎuje postupak inspekcijskog nadzora, ovlašten je i:

a) trajno oduzeti robu namijenjenu prometu kojom se povreĎuje neko imovinsko pravo iz ovoga Zakona i odrediti njezino uništavanje u slučaju kada vlasnik robe ili druga osoba ovlaštena za raspolaganje robom samo izjavi da se radi o robi kojom se povreĎuje nečije isključivo imovinsko pravo iz ovoga Zakona,

b) privremeno oduzeti robu namijenjenu prometu za koju se opravdano posumnja da povreĎuje neko imovinsko pravo iz ovoga Zakona i obavijestiti nositelja prava ili njegovog zastupnika da u roku od pet dana može predložiti trajno oduzimanje robe,

c) trajno oduzeti robu namijenjenu prometu i odrediti njezino uništavanje o trošku nositelja prava, ako nositelj prava ili njegov zastupnik u slučaju iz točke b) ovoga stavka izjavi i dokaže da se radi o robi kojom se povreĎuje neko njegovo isključivo imovinsko pravo iz ovoga Zakona,

d) privremeno zabraniti proizvodnju ili promet robe ili usluge za koju se opravdano posumnja da povreĎuje neko imovinsko pravo iz ovoga Zakona i obavijestiti nositelja prava ili njegovog zastupnika da u roku od pet dana može predložiti izricanje mjere zabrane proizvodnje prometa robe ili usluge,

e) trajno zabraniti proizvodnju i promet robe ili usluge osobi koja je proizvela ili stavila u promet robu ili uslugu, ako nositelj prava ili njegov zastupnik u slučaju iz točke d) ovoga stavka izjavi ili dokaže da se radi o robi ili usluzi kojom se povreĎuje neko njegovo isključivo imovinsko pravo iz ovoga Zakona.

(2) Osim mjera iz stavka (1) toč. c) i e) ovoga članka, inspektor može osobi koja je proizvela ili stavljala u promet robu ili uslugu kojom se povreĎuje neko imovinsko pravo iz ovoga Zakona izreći i mjeru zabrane rada i obavljanja djelatnosti u trajanju od 30 do 90 dana.

(3) Nositelj prava ili njegov zastupnik može u slučajevima izricanja privremenih mjera iz stavka (1) ovoga članka obaviti pregled robe i prateće dokumentacije u opsegu koji je potreban za utvrĎivanje činjenica bitnih za podnošenje prijedloga za poduzimanje daljnjih mjera inspekcijskog nadzora iz stavka (1) ovoga članka koje su trajnog karaktera.

(4) Obavijest iz stavka (1) ovoga članka sadrži pouku o mogućnostima i uvjetima za podnošenje prijedloga za poduzimanje daljnjih mjera inspekcijskog nadzora trajnog karaktera, obrazložene razloge zbog kojih se sumnja de se radi o robi ili usluzi kojom se povreĎuje neko imovinsko pravo iz ovoga Zakona, detaljne podatke o robi odnosno usluzi, vlasniku robe odnosno davatelju usluge, mjestu na kojem se roba trenutačno nalazi odnosno na kojem se pruža usluga i podatke bitne za kontaktiranje nositelja prava s inspekcijskim tijelima.

(5) Obavijest iz stavka (1) ovoga članka dostavlja se nositelju prava ili njegovom zastupniku u pisanom obliku, elektroničkom poštom, telefaksom ili na drugi pogodan način kojim se osigurava žurnost u postupanju, a u opravdanim slučajevima može se priopćiti i usmeno.

(6) Izjava nositelja prava ili njegovog zastupnika iz stavka (1) ovoga članka, dana u postupku inspekcijskog nadzora da se radi o robi ili usluzi kojom se povreĎuje neko njegovo isključivo imovinsko pravo iz ovoga Zakona, mora biti u pisanom obliku i ovjerena kod nadležnoga tijela te obvezno sadržavati i izjavu da prihvaća potpunu odgovornost za nadoknadu štete u slučaju da se ne bude radilo o robi ili usluzi kojom se povreĎuje neko njegovo isključivo imovinsko pravo iz ovoga Zakona, a osim toga, u slučaju prijedloga za poduzimanje mjera iz stavka (1) točka c) ovoga članka i izjavu da će snositi troškove uništavanja robe kada bude trajno oduzeta i odreĎena za uništavanje.

(7) Privremene mjere iz stavka (1) ovoga članka prestaju odnosno privremeno oduzeta roba vraća se u slučajevima:

a) kada nositelj prava ili njegov zastupnik nije poznat ili nije dostupan,

b) kada nositelj prava ili njegov zastupnik ne traži ili u ostavljenom roku nije zatražio poduzimanje daljnjih mjera inspekcijskog nadzora,

c) kada nositelj prava ili njegov zastupnik ne dâ pisanu i ovjerenu izjavu da se radi o robi ili usluzi kojom se povreĎuje neko njegovo isključivo imovinsko pravo iz ovoga Zakona ili ne dâ izjavu koja ima sve potrebne elemente propisane u stavku (6) ovoga članka,

d) kada nositelj prava ili njegov zastupnik ne dokaže da se radi o robi ili usluzi kojom se povreĎuje neko njegovo isključivo imovinsko pravo iz ovoga Zakona,

e) u drugim slučajevima predviĎenim zakonom.

DIO OSMI - PODRUČJE PRIMJENE ZAKONA

Članak 175. (Opće odredbe)

(1) Zaštitu prema odredbama ovoga Zakona uživaju autori kao i drugi nositelji autorskih ili srodnih prava koji su državljani Bosne i Hercegovine ili imaju svoje prebivalište ili sjedište u Bosni i Hercegovini.

(2) Druge strane fizičke ili pravne osobe (stranci) uživaju jednaku zaštitu kao osobe iz stavka (1) ovoga članka, ako je to odreĎeno meĎunarodnim ugovorom ili ovim Zakonom, ili na temelju materijalnog reciprociteta. Dok se ne dokaže protivno, smatra se da postoji materijalni reciprocitet.

(3) Bez obzira na odredbe st. (1) i (2) ovoga članka, zaštitu prema odredbama ovoga Zakona uživaju i stranci:

a) glede moralnih prava u svakom slučaju,

b) glede prava slijeĎenja i prava na naknadu za privatno i drugo vlastito reproduciranje pod uvjetom materijalnog reciprociteta.

Članak 176. (Autori)

(1) Zaštitu prema odredbama ovoga Zakona, osim autora iz članka 175. ovoga Zakona, uživaju i autori:

a) čija su djela izdana u Bosni i Hercegovini prvi puta ili u roku od 30 dana od dana kada su bila izdana u nekoj drugoj državi,

b) audiovizualnih djela čiji producent ima svoje sjedište ili prebivalište u Bosni i Hercegovini,

c) arhitektonskih djela sagraĎenih na teritoriju Bosne i Hercegovine i djela likovnih umjetnosti koja se, kao nekretnina ili njezin čvrsti sastavni dio, nalaze na teritoriju Bosne i Hercegovine.

(2) Ukoliko su autorsko djelo stvorili suautori, zaštitu prema odredbama ovoga Zakona uživaju svi, ako barem jedan od njih ispunjava koji od uvjeta iz stavka (1) ovoga članka.

Članak 177. (IzvoĎači)

(1) Zaštitu prema odredbama ovoga Zakona, osim izvoĎača iz članka 175. ovoga Zakona, uživaju i izvoĎači:

a) čije se izvedbe održavaju na teritoriju Bosne i Hercegovine,

b) čije su izvedbe snimljene na fonograme koji su zaštićeni prema ovome Zakonu,

c) čije su izvedbe, bez fiksiranja na fonograme, uključene u emisije radiodifuznih organizacija koje su zaštićene prema ovome Zakonu.

(2) Ako u izvedbi sudjeluje više izvoĎača, zaštitu prema odredbama ovoga Zakona uživaju svi pod uvjetom da je barem jedan od njih državljanin Bosne i Hercegovine ili ima prebivalište u Bosni i Hercegovini.

Članak 178. (ProizvoĎači fonograma, filmski producenti i nakladnici)

(1) Zaštitu prema odredbama ovoga Zakona, osim proizvoĎača fonograma i filmskih producenata iz članka 175. ovoga Zakona, uživaju i proizvoĎači fonograma i filmski producenti čiji je fonogram ili videogram prvi puta snimljen u Bosni i Hercegovini.

(2) Zaštitu prema odredbama ovoga Zakona, osim nakladnika iz članka 175. ovoga Zakona, uživaju i nakladnici čije je izdanje izdano prvi puta u Bosni i Hercegovini ili u roku od 30 dana od dana izdavanja u nekoj drugoj državi.

Članak 179. (Radiodifuzne organizacije)

Zaštitu prema odredbama ovoga Zakona uživaju, osim radiodifuznih organizacija iz članka 175. ovoga Zakona, i radiodifuzne organizacije koje emitiraju svoje emisije putem odašiljača koji se nalaze na teritoriju Bosne i Hercegovine.

Članak 180. (Usporedba rokova trajanja prava)

(1) Za strane autore koji uživaju zaštitu prema ovome Zakonu vrijede rokovi trajanja tih prava iz ovoga Zakona, s tim što istječu najkasnije na dan kada istječe zaštita u državi čiji su oni državljani i ne mogu biti dulji od rokova iz ovoga Zakona.

(2) Za strane nositelje srodnih prava koji uživaju zaštitu prema ovome Zakonu vrijede rokovi trajanja tih prava iz ovoga Zakona, s tim da istječu najkasnije na dan kada istječe zaštita u državi čiji su oni državljani ili u kojoj imaju svoje sjedište i ne mogu biti dulji od rokova iz ovoga Zakona.

Članak 181. (Priopćavanje javnosti putem satelita)

(1) Zaštitu prema odredbama ovoga Zakona uživaju autori i nositelji srodnih prava čija su djela ili predmeti srodnih prava priopćeni javnosti putem satelita, ako se odgovarajući programski signali, pod nadzorom i odgovornošću organizacije za radiodifuziju u Bosni i Hercegovini, unose u neprekidan komunikacijski lanac koji vodi prema satelitu i natrag na Zemlju.

(2) Zaštita prema odredbama ovoga Zakona postoji i u slučaju kada nije ispunjen uvjet iz stavka (1) ovoga članka:

a) ako se u Bosni i Hercegovini nalazi relejna stanica putem koje se prenose programski signali, ili

b) ako organizacija za radiodifuziju, koja je naručila priopćavanje javnosti putem satelita, ima svoje sjedište u Bosni i Hercegovini.

Članak 182. (Apatridi i izbjeglice)

(1) Autori i nositelji srodnih prava koji nemaju državljanstvo ili čije državljanstvo nije moguće utvrditi uživaju jednaku zaštitu prema ovome Zakonu kao državljani Bosne i Hercegovine ako u njoj imaju prebivalište.

(2) Ako autori i nositelji srodnih prava nemaju prebivalište u Bosni i Hercegovini ili se to ne može utvrditi, uživaju u Bosni i Hercegovini jednaku zaštitu kao državljani Bosne i Hercegovine ako imaju u njoj boravište.

(3) Ako autori i nositelji srodnih prava nemaju ni boravište u Bosni i Hercegovini, uživaju jednaku zaštitu kao državljani države u kojoj imaju prebivalište ili boravište.

(4) Odredbe ovoga članka odnose se i na autore i na nositelje srodnih prava kojima, prema meĎunarodnim ugovorima ili propisima Bosne i Hercegovine, pripada status izbjeglica.

DIO DEVETI - PRIJELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE

Članak 183. (Primjena Zakona)

(1) Ovaj se Zakon primjenjuje na autorska djela i predmete srodnih prava koja nastanu nakon stupanja na snagu ovoga Zakona.

(2) Ovaj se Zakon takoĎer primjenjuje na autorska djela, izvedbe, fonograme i emisije koji su nastali prije stupanja na snagu ovoga Zakona, a glede prava koja su priznata prethodnim zakonom ili zakonom države njihovog podrijetla nisu prestala do dana stupanja na snagu ovoga Zakona.

Ovaj se Zakon primjenjuje na baze podataka kao predmete srodnih prava koje su bile izraĎene nakon 1. siječnja 1983. godine.

Članak 184. (Zabrana retroaktivne primjene)

Ovaj se Zakon ne primjenjuje na ugovore odnosno uporabne akte, sklopljene odnosno provedene sukladno važećim propisima prije njegovog stupanja na snagu.

Članak 185. (Primjena Zakona na računalne programe i baze podataka)

Odredbe ovoga Zakona o računalnim programima i bazama podataka primjenjuju se i na računalne programe i baze podataka stvorene odnosno izraĎene prije njegovog stupanja na snagu, ako se time ne zadire u ugovore koji su bili sklopljeni i prava koja su bila stečena do toga dana.

Članak 186. (Plaćanje naknade za privatnu ili drugu vlastitu uporabu)

(1) Odredbe ovoga Zakona o obvezi plaćanja naknade za privatnu ili drugu vlastitu uporabu (čl. 36. i 37. ovoga Zakona) počinju se primjenjivati nakon proteka jedne godine od njegovog stupanja na snagu.

(2) Podzakonski akt o iznosima naknade za reproduciranje za privatnu i drugu vlastitu uporabu iz članka 38. stavak (1) ovoga Zakona donosi Vijeće ministara Bosne i Hercegovine najkasnije u roku od šest mjeseci od dana stupanja na snagu ovoga Zakona.

Članak 187. (Podzakonski akti o polaganju autorskih djela)

Podzakonski akt kojim se ureĎuju polaganje i voĎenje knjige popisa autorskih djela i predmeta srodnih prava iz članka 164. ovoga Zakona donosi Institut za intelektualno vlasništvo Bosne i Hercegovine najkasnije u roku od godinu dana od dana stupanja na snagu ovoga Zakona.

Članak 188. (Naknada za priopćavanje javnosti fonograma)

Odredbe ovoga Zakona o naknadi za priopćavanje javnosti fonograma (čl. 121. i 128. ovoga Zakona) počinju se primjenjivati nakon proteka 2013. godine.

Članak 189. (Propisi o inspekcijskoj kontroli tržišta)

Federacija Bosne i Hercegovine, Republika Srpska i Brčko Distrikt Bosne i Hercegovine, s ciljem osiguranja učinkovite prekršajne zaštite autorskog i srodnih prava, u roku od jedne godine od dana stupanja na snagu ovoga Zakona izmijenit će odnosno dopuniti svoje zakonske propise kojima se ureĎuje inspekcijska kontrola tržišta.

Članak 190. (Primjena meĎunarodnih ugovora)

Odredbe meĎunarodnih ugovora u vezi s autorskim pravom i srodnim pravima kojima je pristupila Bosna i Hercegovina primjenjuju se na predmete koje tretira ovaj Zakon i u slučaju sukoba s odredbama ovoga Zakona primjenjuju se odredbe meĎunarodnih ugovora.

Članak 191. (Prestanak primjene ranijeg propisa i iznimke)

(1) Stupanjem na snagu ovoga Zakona prestaje važiti Zakon o autorskom pravu i srodnim pravima u Bosni i Hercegovini ("Službeni glasnik BiH", br. 7/02 i 76/06), osim odredbi:

a) POGLAVLJA VIII. OSTVARIVANJE AUTORSKOG PRAVA, koje se odnosi na kolektivno ostvarivanje autorskog prava (čl. 86., 87., 88., 89., 90. i 91.),

b) POGLAVLJA XIII. OSTVARIVANJE PRAVA UMJETNIKA IZVOĐAČA, koje se odnose na kolektivno ostvarivanje srodnih prava (čl. 105., 106., 107. i 108.),

c) POGLAVLJA XVI. KAZNENE ODREDBE, koje se odnose na kaznena djela (čl. 120., 121., 122., 123. i 124.) i

d) POGLAVLJA XVII. PREKRŠAJI, koje se odnose na kolektivno ostvarivanje prava (čl. 130., 131. i 132.), na nadležnost sudova (članak 134.) i na proračunska pitanja (članak 135.).

(2) Odredbe stavka (1) ovoga članka pod a), b) c) i d) primjenjivat će se do stupanja na snagu Zakona o kolektivnom ostvarivanju autorskog i srodnih prava.

Članak 192. (Stupanje na snagu ovoga Zakona)

Ovaj Zakon stupa na snagu osmoga dana od dana objave u "Službenom glasniku BiH".

PSBiH broj 543/10 13. srpnja 2010. godine

Sarajevo

Predsjedatelj Zastupničkog doma

Parlamentarne skupštine BiH Niko Lozanĉić, v. r.

Predsjedatelj Doma naroda

Parlamentarne skupštine BiH Sulejman Tihić, v. r.

Година XIV Broj/Broj Godina XIV Уторак, 3. августа 2010. године 63 Utorak, 3. kolovoza/augusta 2010.

godine

ISSN 1512-7494 - hrvatski jezik ISSN 1512-7508 - srpski jezik

ISSN 1512-7486 - bosanski jezik

ПАРЛАМЕНТАРНА СКУПШТИНА БОСНЕ И ХЕРЦЕГОВИНЕ

На основу члана IV 4а) Устава Босне и Херцеговине, Парламентарна скупштина Босне и Херцеговине, на 80. сједници Представничког дома, одржаној 30. јуна 2010. године, и на 48. сједници Дома народа, одржаној 13. јула 2010. године, усвојила је

ЗАКОН

О АУТОРСКОМ И СРОДНИМ ПРАВИМА

ДИО ПРВИ - ОПШТЕ ОДРЕДБЕ

Члан 1. (Предмет Закона)

Овим законом уређују се:

а) право аутора на њиховим дјелима из области књижевности, науке и умјетности (ауторско право),

б) права извођачâ, произвођачâ фонограма, филмских продуцената, организација за радио-дифузију, издавачâ и произвођачâ база података на њиховим извођењима, фонограмима, видеограмима, емисијама и базама података (сродна права),

ц) остваривање ауторског права и сродних права,

д) заштита ауторског права и сродних права,

е) област примјене Закона.

Члан 2. (Објављивање, јавност и издавање)

(1) Објављивање, у смислу овог закона, значи да је ауторско дјело или предмет сродног права с дозволом овлашћеног лица постало доступно јавности први пут.

(2) Изрази "јаван" и "јавност", у смислу овог закона, значе већи број лица која нису међусобно повезана родбинском везом или другим личним везама.

(3) Издавање, у смислу овог закона, значи да је довољан број израђених примјерака ауторског дјела или предмета сродног права с дозволом овлашћеног лица понуђен јавности, или стављен у промет.

Члан 3. (Однос ауторског и сродних права)

(1) Заштита сродних права, у складу с овим законом, ни на који начин не утиче на права ауторâ чија су дјела заштићена овим законом.

(2) Одредбе овог закона о састојцима ауторског дјела, претпоставци ауторства, коауторима, ауторима спојених дјела, садржини ауторских имовинских права и других права ауторâ, садржинским ограничењима ауторског права, почетку и учинцима истека рокова трајања ауторског права, односу између ауторског права и права својине, те о ауторском праву у правном промету примјењују се на одговарајући начин и на сродна права, осим ако је у петом дијелу овог закона другачије одређено.

ДИО ДРУГИ - АУТОРСКО ПРАВО

ГЛАВА И - АУТОРСКО ДЈЕЛО

Члан 4. (Заштићена дјела)

(1) Ауторским дјелом сматра се индивидуална духовна творевина из области књижевности, науке и умјетности без обзира на врсту, начин и облик изражавања, ако овим законом није другачије одређено.

(2) Ауторским дјелом сматрају се нарочито:

а) писана дјела (књижевни текстови, студије, приручници, чланци и остали написи, као и компјутерски програми),

б) говорна дјела (говори, предавања, проповиједи и друга дјела исте природе),

ц) драмска, драмско-музичка и луткарска дјела,

д) кореографска и пантомимска дјела,

е) музичка дјела с ријечима или без ријечи,

ф) аудио-визуелна дјела (филмска дјела и дјела створена на начин сличан филмском стварању),

г) дјела ликовних умјетности (цртежи, слике, графике, кипови и друга дјела исте природе),

х) дјела архитектуре (скице, планови, нацрти и изграђени објекти),

и) дјела свих грана примијењених умјетности, графичког и индустријског обликовања,

ј) фотографска дјела и дјела произведена поступком сличним фотографском,

к) картографска дјела,

л) презентације научне, образовне или техничке природе (техничке скице, планови, графикони, обрасци, експертизе, налази вјештака, презентације у пластичном облику и друга дјела исте природе).

Члан 5. (Састојци ауторског дјела)

Оснутак дјела, незавршено дјело, наслов и други састојци дјела, ако представљају индивидуалне духовне творевине, заштићени су као самостално ауторско дјело.

Члан 6. (Прерада ауторског дјела)

(1) Преводи, прилагођавања, музички аранжмани, музичке обраде и друге прераде оригиналних ауторских дјела које представљају индивидуалну духовну творевину заштићени су као самостална ауторска дјела.

(2) Заштита дјелâ из става (1) овог члана нема утицаја на право аутора изворног дјела.

Члан 7. (Збирке)

(1) Ауторским дјелом сматрају се и збирке ауторских дјела или друге грађе (енциклопедије, зборници, антологије, збирке народних књижевних и умјетничких творевина, збирке докумената, збирке судских одлука, базе података и слично) које, с обзиром на избор, распоред или начин излагања своје садржине, представљају самосталне индивидуалне духовне творевине.

(2) Укључењем оригиналних дјела у збирку не смије се повриједити право ауторâ тих дјела. Укључењем друге оригиналне грађе у збирку та грађа не постаје заштићено дјело.

(3) Базе података из става (1) овог члана представљају збирке самосталних дјела, података или друге грађе у било каквом облику која је систематски и методички сређена и појединачно доступна на електронски или други начин.

(4) Заштита према овом члану не примјењује се на компјутерске програме употријебљене за израду или рад електронских база података.

Члан 8. (Незаштићене творевине)

(1) Ауторскоправно нису заштићени:

а) идеје, концепти, поступци, радни методи, математичке операције, принципи или открића,

б) службени текстови из области законодавства, управе и судства (закони, уредбе, одлуке, извјештаји, записници, судске одлуке и слично),

ц) политички говори и говори одржани током судских расправа,

д) дневне вијести или разне информације, које имају карактер кратке вијести садржане у обавјештењу за штампу,

е) народне књижевне и умјетничке творевине.

(2) Преводи текстова и говора из става (1) тач. б) и ц) овог члана ауторскоправно су заштићени, осим ако су објављени као службени текстови.

ГЛАВА II - АУТОР

Члан 9. (Физичко лице)

Аутор дјела је физичко лице које је створило дјело.

Члан 10. (Претпоставка ауторства)

Аутором се сматра лице чије су име и презиме, псеудоним или неки други знак означени на дјелу на уобичајени начин, док се не докаже супротно.

Члан 11. (Непознати аутор)

(1) У случају анонимног или псеудонимног дјела издавач чије је име назначено на дјелу сматра се заступником аутора, док се не докаже супротно, и као такав овлашћен је да извршава морална и имовинска права аутора. Ако издавач није назначен на дјелу, на остваривање ауторског права овлашћено је лице које је објавило дјело.

(2) Ауторско право на необјављена дјела чији аутор није познат остварује одговарајућа организација ауторâ.

(3) Одредбе ст. (1) и (2) овог члана престају да се примјењују од момента када се утврди идентитет аутора. Лице које је остваривало ауторско право према одредбама ст. (1) и (2) овог члана дужно је да пренесе користи од ауторских права на аутора, ако уговором није другачије договорено. На пренос права, односно предају ствари примјењују се на одговарајући начин правна правила о положају савјесног имаоца.

(4) Лица из ст. (1) и (2) овог члана могу да преносе појединачна имовинска права на трећа лица само у таквом обиму и трајању, те само под таквим условима који су уобичајени за редовно коришћење одређене врсте дјела и који нису супротни оправданим економским интересима аутора. У супротном случају, аутор има право да тражи раскид уговора и накнаду штете од лицâ из ст. (1) и (2) овог члана, као и од трећег лица на које су права пренесена.

Члан 12. (Коаутори)

(1) Ако ауторско дјело створено сарадњом двају или више лица чини недјељиву цјелину, свим коауторима припада недјељиво ауторско право.

(2) Удио појединог коаутора одређује се размјерно стварном доприносу који је сваки од коаутора дао у стварању дјела, ако њихови међусобни односи нису другачије уређени уговором.

(3) Одлуку о коришћењу ауторског дјела доносе заједно сви коаутори. Коаутор не може да ускрати своју сагласност супротно принципима савјесности и поштења.

(4) Ако се коауторско дјело састоји од дијелова који се могу засебно користити и ако је аутора сваког таквог дијела могуће идентификовати, аутор сваког дијела сматраће се оригиналним сопствеником имовинског права у дијелу који је он створио.

Члан 13. (Аутори спојених дјела)

(1) Ако два или више аутора споје своја дјела ради заједничког искоришћавања, сваки од њих има ауторско право на свом дијелу. Односи између аутора спојених дјела уређују се међусобним уговором.

(2) Ако није другачије договорено, одредба члана 12. став (3) овог закона примјењује се на одговарајући начин и на ауторе спојених дјела.

ГЛАВА III - САДРЖИНА АУТОРСКОГ ПРАВА

Одјељак А. Опште одредбе

Члан 14. (Настанак права)

Ауторско право настаје и припада аутору на основу самог стварања ауторског дјела и није условљено испуњењем било којих формалности или захтјева у погледу његове садржине, квалитета или сврхе.

Члан 15. (Садржина ауторског права)

Ауторско право је јединствено право на ауторском дјелу које садржи искључива лично-правна овлашћења (ауторска морална права), искључива имовинскоправна овлашћења (ауторска имовинска права) и друга овлашћења аутора (друга права аутора).

Одјељак Б. Ауторска морална права

Члан 16. (Садржина права)

Ауторска морална права штите аутора у погледу његових духовних и личних веза са његовим дјелом.

Члан 17. (Право објављивања)

Аутор има искључиво право да одлучи да ли ће, када, на који начин и у којој форми његово дјело бити објављено.

Члан 18. (Право признавања ауторства)

(1) Аутор има искључиво право да буде признат и означен као стваралац свог дјела.

(2) Аутор има право да одреди да се његово дјело објави под његовим именом, под псеудонимом, односно неком другом ознаком или анонимно.

Члан 19. (Право поштовања дјела)

Аутор има искључиво право да се супротстави сваком мијењању или употреби дјела ако би такво мијењање или употреба вријеђали његову част и углед.

Одјељак Ц. Ауторска имовинска права

Члан 20. (Садржина права)

(1) Ауторска имовинска права садрже искључиво овлашћење аутора да забрани или дозволи искоришћавање свог дјела и примјерака тог дјела, ако овим законом није другачије одређено.

(2) Друго лице може да искоришћава ауторско дјело само са дозволом аутора, осим ако овим законом није другачије одређено.

(3) За сваки облик искоришћавања ауторског дјела од другог лица аутору припада посебна накнада, осим ако овим законом или уговором није другачије одређено.

(4) Ауторска имовинска права садрже нарочито:

а) право репродуковања,

б) право дистрибуирања,

ц) право давања у закуп,

д) право саопштавања јавности,

е) право прераде,

ф) право аудио-визуелног прилагођавања (члан 110),

г) право превода.

Члан 21. (Право репродуковања)

(1) Право репродуковања је искључиво право фиксирања дјела на материјалном носачу (примјерку дјела) непосредно или посредно, привремено или трајно, дјелимично или у цјелини, било каквим средствима и на било какав начин.

(2) Дјело се репродукује нарочито у облику графичког умножавања, тродимензионалног умножавања, фотографисања, фотокопирања и умножавања другим поступцима којима се постиже исти учинак, звучног или визуелног снимања, изградњом, односно извођењем архитектонског објекта и похрањивањем дјела у електронској форми.

Члан 22. (Право дистрибуирања)

(1) Право дистрибуирања је искључиво право стављања у промет оригинала или копије дјела, снимка извођења или фонограма на материјалном носачу, путем продаје или другим начином преноса својине, укључујући увоз ради таквог стављања у промет и јавне продаје или другог облика преноса својине.

(2) Право дистрибуирања обухвата и искључиво право да се умножени примјерци дјела увозе у одређену државу ради даљег стављања у промет, независно од тога да ли су израђени на законит начин или не.

Члан 23. (Право давања у закуп)

(1) Право давања у закуп је искључиво право давања на коришћење оригинала или примјерка дјела на временски ограничени период, у сврху остваривања посредне или непосредне привредне користи.

(2) Одредбе става (1) овог члана не односе се на коришћење:

а) архитектонских објеката,

б) оригинала или примјерка дјела примијењених умјетности и индустријског обликовања,

ц) оригинала или примјерка дјела ради саопштавања јавности,

д) оригинала или примјерка дјела ради увида на лицу мјеста,

е) у оквиру радног односа, ако је употреба ограничена искључиво на испуњавање радних обавеза из тог односа,

ф) компјутерског програма ако он није битан предмет закупа.

(3) Право давања у закуп компјутерског програма не примјењује се на давање у закуп компјутерског програма, ако сâм програм није основни предмет давања у закуп.

Члан 24. (Право саопштавања јавности)

Право саопштавања јавности је искључиво право да се дјело учини доступним јавности у нематеријалном облику и обухвата нарочито:

а) право јавног извођења,

б) право јавног преношења,

ц) право јавног приказивања,

д) право јавног саопштавања са фонограма и видеограма,

е) право радио-дифузног и кабловског емитовања,

ф) право радио-дифузног и кабловског реемитовања,

г) право секундарног коришћења дјела које се радио-дифузно емитује,

х) право чињења доступним јавности.

Члан 25. (Јавно извођење)

Право јавног извођења је искључиво право саопштавања јавности:

а) дјела из области књижевности или науке његовим читањем или рецитовањем уживо (право јавног рецитовања),

б) музичког дјела његовим извођењем уживо (право јавног музичког извођења),

ц) драмског, драмско-музичког, кореографског, луткарског или пантомимског дјела његовим сценским приказивањем уживо (право јавног сценског приказивања).

Члан 26. (Јавно преношење)

Право јавног преношења искључиво је право да се рецитација, музичко извођење или сценско приказивање дјела саопште јавности која се налази ван простора у којем се дјело уживо рецитује, изводи или сценски приказује путем звучника, екрана или другог техничког уређаја.

Члан 27. (Јавно приказивање)

Право јавног приказивања је искључиво право саопштавања јавности аудио- визуелног дјела или дјела из области фотографије, ликовних умјетности, архитектуре, примијењених умјетности, индустријског обликовања, картографије или приказа научне или техничке природе помоћу техничких уређаја.

Члан 28. (Јавно саопштавање са фонограма и видеограма)

Право јавног саопштавања са фонограма и видеограма је искључиво право да се рецитације, извођења или сценска приказивања дјела која су снимљена на фонограме или видеограме саопштавају јавности.

Члан 29. (Радио-дифузно и кабловско емитовање)

(1) Право радио-дифузног, односно кабловског емитовања је искључиво право саопштавања дјела јавности помоћу радијских или телевизијских програмских сигнала намијењених за јавни пријем, бежичним преносом (укључујући сателит) или жичаним преносом, односно жичаним преносом (укључујући кабловски или микроталасни систем).

(2) Емитовање путем сателита из става (1) овог члана постоји кад се под контролом и одговорношћу организације за радио-дифузију програмски сигнали који су намијењени за јавни пријем шаљу у непрекинутом комуникационом ланцу према сателиту и назад на Земљу.

(3) Ако су програмски сигнали кодирани, емитовање путем сателита постоји под условом да су средства за декодирање сигнала доступна јавности од организације за радио-дифузију која врши емитовање или од овлашћеног трећег лица.

Члан 30. (Радио-дифузно и кабловско реемитовање)

Право радио-дифузног, односно кабловског реемитовања је искључиво право да се истовремено, у неизмијењеном облику и цјелини, саопштава јавности радио- дифузно емитовано дјело када:

а) такво саопштавање врши друга организација за радио-дифузију од оне која дјело изворно емитује, или

б) други субјекат врши саопштавање кабловским или микроталасним системом који обухвата више од 100 прикључака, или када се дјело изворно емитује из друге државе (кабловско реемитовање).

Члан 31. (Секундарно коришћење дјела које се радио-дифузно емитује)

Право секундарног коришћења дјела које се радио-дифузно емитује је искључиво право да се дјело које је радио-дифузно емитовано, односно радио-дифузно или кабловски реемитовано, истовремено саопштава јавности путем звучника, екрана или сличног техничког уређаја.

Члан 32. (Право чињења доступним јавности)

Право чињења доступним јавности је искључиво право да се дјело саопшти јавности жичаним или бежичним преносом на начин који појединцу омогућава приступ дјелу са мјеста и у вријеме које сâм одабере (интернет, видео-он-деманд, мусиц-он-деманд и слично).

Члан 33. (Право прераде)

(1) Право прераде је искључиво право да се оригинално дјело преведе, драмски или музички обради, промијени или на било који други начин преради.

(2) Право из става (1) овог члана обухвата и случај када се оригинално дјело у неизмијењеном облику укључи, или угради у ново дјело.

(3) Аутор оригиналног дјела задржава искључиво право на коришћење свог дјела у прерађеном облику, ако овим законом или уговором није другачије одређено.

Одјељак Д. Друга права аутора

Члан 34. (Право на накнаду за давање на послугу)

(1) Аутор има право на одговарајућу накнаду ако се оригинал или примјерак његовог дјела дају на послугу путем јавних библиотека, односно других институција којима је то дјелатност.

(2) Давање на послугу, у смислу овог закона, значи давање на употребу у временски ограниченом периоду, без остваривања посредне или непосредне привредне користи.

(3) Одредбе ст. (1) и (2) овог члана не односе се на употребу:

а) оригинала или примјерака библиотечког материјала у националним библиотекама, библиотекама јавних образовних институција и јавним специјализованим библиотекама,

б) архитектонских објеката,

ц) оригинала или примјерака дјела примијењених умјетности и индустријског обликовања,

д) оригинала или примјерака дјела ради саопштавања јавности,

е) оригинала или примјерака дјела ради увида на лицу мјеста, или за њихово позајмљивање између јавних установа,

ф) у оквиру радног односа, ако је употреба ограничена искључиво на вршење радних обавеза из тог односа.

(4) Давање на послугу оригинала или примјерака компјутерских програма и база података је искључиво право њиховог аутора.

Члан 35. (Право слијеђења)

(1) Ако је оригинал дјела ликовне умјетности након што га је аутор први пут продао поново продат, аутор има право да буде обавијештен о продаји и новом сопственику и да потражује накнаду у обиму који је одређен у овом члану под условом да се продавац, купац или посредник професионално баве прометом умјетничких дјела (продајни салони, галерије, аукционарске куће и слично).

(2) За обавезе из става (1) овог члана одговарају продавац, купац и посредник солидарно.

(3) Као оригинали дјела ликовних умјетности из става (1) овог члана сматрају се слике, цртежи, колажи, графике, гравуре, фотографије, таписерије, кипови, умјетничка дјела израђена у керамици, стаклу или другом материјалу и слична дјела која је створио аутор својеручно, или се ради о репродукцијама таквих дјела које се сматрају оригиналима. Репродукције дјела сматрају се оригиналима ако их је израдио аутор или лице које је он овластио у ограниченом броју примјерака који су, у правилу, нумерисани и потписани од аутора.

(4) Накнада на основу права слијеђења плаћа се у проценту од продајне цијене оригинала без укљученог пореза.

(5) Накнада из става (4) овог члана износи:

а) 4% од дијела цијене остварене у износу од 1.000 КМ до 100.000 КМ,

б) 3% од дијела цијене остварене у износу од 100.001 КМ до 400.000 КМ,

ц) 1% од дијела цијене остварене у износу од 400.001 КМ до 700.000 КМ,

д) 0,5% од дијела цијене остварене у износу од 700.001 КМ до 1.000.000 КМ,

е) 0,25% од дијела цијене остварене у износу изнад 1.000.000 КМ.

(6) Независно од продајне цијене оригинала, накнада на основу права слијеђења не може да износи више од 25.000 КМ.

(7) Право слијеђења не може да буде предмет одрицања, преношења правним пословима међу живима и принудног извршења.

Члан 36. (Право на накнаду за приватну и другу сопствену употребу)

(1) Ако се, према одредбама члана 46. овог закона, ауторско дјело може репродуковати без ауторовог одобрења, аутор дјела за која се, с обзиром на њихову природу, може очекивати да ће бити репродукована фотокопирањем или снимањем на носаче звука, слике или текста, за приватну или другу сопствену употребу има право на накнаду од такве употребе.

(2) Накнада из става (1) овог члана за звучно и визуелно снимање плаћа се:

а) при првој продаји или увозу нових техничких уређаја за звучно и визуелно снимање и

б) при првој продаји или увозу нових празних носача звука, слике или текста.

(3) Накнада из става (1) овог члана за фотокопирање плаћа се:

а) при првој продаји, или увозу нових уређаја за фотокопирање,

б) од израђених фотокопија намијењених за продају.

(4) За потребе овог закона, увоз у Босну и Херцеговину значи свако пуштање у промет и свако уношење робе на територију Босне и Херцеговине осим ако се ради о малим количинама намијењеним за приватну и некомерцијалну употребу, које се уносе као дио личног пртљага или шаљу у малим пошиљкама.

(5) Са фотокопирањем су изједначене све друге технике репродуковања, а с уређајима за звучно и визуелно снимање изједначени су сви други уређаји којима се омогућава постизање истог ефекта.

(6) Право на накнаду, према одредби става (1) овог члана, не може да буде предмет одрицања, располагања за вријеме живота и принудног извршења.

Члан 37. (Лица обавезана да плаћају накнаде)

(1) Накнаду из члана 36. ст. (2) и (3) тачка а) овог закона плаћају произвођачи уређаја за звучно и визуелно снимање, произвођачи уређаја за фотокопирање и произвођачи празних носача звука, слике или текста.

(2) Ако се уређаји и празни носачи из става (1) овог члана увозе у Босну и Херцеговину, накнаду из члана 36. овог закона плаћа увозник.

(3) Произвођачи из става (1) овог члана не плаћају накнаду за уређаје и празне носаче који се извозе из Босне и Херцеговине.

(4) Накнаду из члана 36. став (3) тачка б) овог закона плаћају физичка и правна лица која уз наплату обављају услуге фотокопирања.

Члан 38. (Износ накнаде)

(1) Износе појединих накнада за репродуковање за приватну и другу сопствену употребу, који припадају заједнички свим носиоцима права према овом закону, одређује Савјет министара Босне и Херцеговине.

(2) Износи из става (1) овог члана одређују се посебно за различите категорије уређаја и носача, и то:

а) за сваки уређај за звучно снимање - у зависности од технологије (аналогно, дигитално) и чињенице да ли се ради о уређајима намијењеним искључиво репродуковању звучних снимака или не,

б) за сваки уређај за аудио-визуелно снимање - у зависности од технологије (аналогно, дигитално) и чињенице да ли се ради о уређајима намијењеним искључиво репродуковању аудио-визуелних или видео- снимака или не,

ц) за сваки празан носач звука или слике - у зависности од технологије (аналогно, дигитално) и најдужег могућег трајања репродукције звука или слике,

д) за сваки уређај за фотокопирање или други уређај са сличном техником репродуковања (факс, принтер, фото-принтер и сл.) - у зависности од највећег могућег броја копија у минути и од могућности репродуковања у боји,

е) за сваку појединачну фотокопију направљену за продају физичким лицима.

Члан 39. (Право приступа и предаје дјела)

(1) Аутор има право приступа оригиналу или примјерку свог дјела који се налази у посједу другог лица уколико је то неопходно за вршење његовог права репродуковања или прераде и ако то није супротно оправданим интересима посједника.

(2) Аутор може од посједника захтијевати да преда оригинал дјела ликовне умјетности или фотографије ради излагања у Босни и Херцеговини, уколико докаже да постоји јачи интерес.

(3) Посједник може предају оригинала, према ставу (2) овог члана, условљавати давањем гаранције, или закључењем уговора о обезбјеђењу у висини тржишне вриједности дјела.

(4) Право приступа дјелу, као и излагање дјела остварују се на ауторов трошак и са најмањим могућим сметањем посједника. У случају оштећења оригинала или примјерака дјела аутор одговара за сву штету, без обзира на своју кривицу.

ГЛАВА IV - САДРЖИНСКА ОГРАНИЧЕЊА АУТОРСКОГ ПРАВА

Члан 40. (Опште правило)

(1) Садржинска ограничења ауторског права могућа су само у случајевима који су предвиђени у овој глави с тим да је обим таквог коришћења ауторских дјела ограничен намјером која се жели постићи и да је у складу са добрим обичајима.

(2) Садржинска ограничења ауторског права протежу се на одговарајући начин и на сродна права из чл. 119, 127, 132, 136. и 139. овог закона.

Одјељак А. Законска лиценца

Члан 41. (Наставни материјали и периодика)

(1) Без прибављања имовинског ауторског права, а уз обавезу плаћања одговарајуће накнаде, дозвољено је:

а) репродуковати у читанкама, уџбеницима, радним свескама и испитним материјалима одломке ауторских дјела и појединачна ауторска дјела фотографије, ликовне умјетности, архитектуре, примијењене умјетности, индустријског и графичког дизајна и картографије ако се ради о објављеним дјелима,

б) репродуковати у периодичној штампи или у прегледима такве штампе (клипинг) појединачне објављене чланке о актуелним политичким, привредним, вјерским и другим сличним текућим питањима, осим ако је то аутор изричито забранио.

(2) Одредбе става (1) овог члана примјењују се на одговарајући начин и за јавно саопштавање поменутих дјела.

(3) У случају из ст. (1) и (2) овог члана морају да се назначе извор и име аутора, ако је то назначено на употријебљеном дјелу.

Одјељак Б. Слободна употреба

Члан 42. (Инвалидна лица)

Дозвољено је репродуковање и дистрибуирање дјела за потребе инвалидних лица ако то дјело не постоји у траженом облику, ако је његова употреба у директној вези са инвалидношћу тих лица и ограничена на њен обим, те ако то није урађено с намјером да се оствари посредна или непосредна економска корист. У том случају извор и име аутора морају бити назначени, ако су назначени на дјелу које се користи.

Члан 43. (Привремено репродуковање)

Привремено репродуковање ауторског дјела дозвољено је ако представља пролазну или пратећу радњу, која чини саставни и важан дио технолошког процеса и нема никакво самостално економско значење, а њена једина сврха је да омогући пренос дјела у мрежи између трећих лица путем посредника, или његово овлашћено коришћење.

Члан 44. (Информисање јавности)

(1) Дозвољено је у обиму потребном за информисање јавности о текућим догађајима:

а) репродуковати ауторска дјела која се појављују као саставни дио текућег догађаја о којем се информише јавност,

б) припремити и репродуковати кратке изводе или сажетке из појединих објављених новинских и других сличних чланака у прегледима штампе,

ц) репродуковати јавне политичке, вјерске и друге говоре одржане у органима државне или локалне власти, вјерским установама или приликом државних или вјерских свечаности,

д) слободно користити дневне информације и вијести које имају природу новинског извјештаја.

(2) Одредбе става (1) овог члана примјењују се на одговарајући начин и за јавно саопштавање поменутих дјела.

(3) У случају коришћења из става (1) овог члана морају да буду назначени извор и име аутора, ако је то назначено на употријебљеном дјелу.

Члан 45. (Настава)

(1) За потребе наставе дозвољено је:

а) јавно извођење објављених дјела у облику непосредног поучавања на настави,

б) јавно извођење објављених дјела на бесплатним школским приредбама под условом да извођачи не приме накнаду за своје извођење,

ц) јавно саопштавање радио-дифузно емитованих школских емисија путем звучника, екрана или сличних техничких уређаја који се налазе у образовној установи.

(2) У случају коришћења из става (1) овог члана морају да буду назначени извор и име аутора, ако је то назначено на употријебљеном дјелу.

Члан 46. (Репродуковање за приватну и другу сопствену употребу)

(1) Уз поштовање права из члана 36. став (1) овог закона, репродуковање објављеног ауторског дјела је слободно ако је урађено само у једном примјерку и ако су испуњени услови из ст. (2) или (3) овог члана.

(2) Физичко лице може слободно да репродукује дјело:

а) на папиру или сличном носачу, употребом фотокопирања или друге фотографске технике са сличним ефектом,

б) на било којем другом носачу ако то чини за приватну употребу, ако примјерци нису намијењени или приступачни јавности и ако тим репродуковањем нема намјеру да оствари директну или индиректну имовинску корист.

(3) Јавни архиви, јавне библиотеке, музеји и образовне или научне установе могу за сопствене потребе слободно репродуковати дјело на било којем носачу ако то учине из сопственог примјерка и ако таквим репродуковањем немају намјеру да остваре посредну или непосредну имовинску корист.

(4) Ако овим законом или уговором није другачије одређено, независно од одредаба ст. (1), (2) и (3) овог члана, није дозвољено репродуковање:

а) писаних дјела у обиму цијеле књиге - осим ако су примјерци те књиге распродати најмање двије године,

б) графичких издања музичких дјела (нотни материјали) - осим ручним преписивањем,

ц) електронских база података и компјутерских програма,

д) дјела архитектуре, у облику изградње архитектонског објекта,

е) било којег дјела уколико би такво репродуковање било супротно уобичајеном искоришћавању дјела и оштећивало у неразумној мјери законите интересе аутора, односно носиоца ауторског права.

Члан 47. (Цитати)

(1) Дозвољено је дословно навођење одломака и цитата из објављеног ауторског дјела или појединачних објављених дјела фотографије, ликовне умјетности, архитектуре, примијењене умјетности и индустријског и графичког дизајна ради научног истраживања, критике, полемике, рецензије, наставе и другог осврта у мјери оправданој потребом приказа, суочења или упућивања које жели да се постигне и у складу са добрим обичајима.

(2) У случају коришћења из става (1) овог члана морају да се назначе извор и име аутора, ако је то назначено на употријебљеном дјелу.

Члан 48. (Небитни састојци)

Објављена дјела која представљају небитан састојак у односу на главно дјело у које су укључена, или у односу на ствар са којом се заједно користе у слободној су употреби при искоришћавању таквог главног дјела или такве ствари.

Члан 49. (Јавне изложбе или аукције ауторских дјела)

(1) Организатори јавних изложби или аукција умјетничких или других ауторских дјела могу слободно да користе та дјела у вези са промоцијом тих изложби или аукција у обиму потребном за постизање такве сврхе и под условом да то не чине с намјером да постигну директну имовинску корист.

(2) У случају коришћења из става (1) овог члана морају да буду назначени извор и име аутора, ако је то назначено на употријебљеном дјелу.

Члан 50. (Слободна прерада дјела)

Дозвољена је слободна прерада објављеног ауторског дјела ако се ради о:

а) пародији или карикатури, ако то не ствара или не може да ствара забуне у погледу извора дјела,

б) приватној или другој сопственој преради која није намијењена и није приступачна јавности,

ц) преради у вези са дозвољеним коришћењем дјела која је проузрокована самом природом или начином тог коришћења.

Члан 51. (Базе података)

(1) Овлашћени корисник објављене базе података или њеног примјерка може слободно да репродукује или преради ту базу података ако је то потребно ради приступа њеној садржини и редовног коришћења те садржине. Ако је корисник овлашћен само за дио базе података, дозвољени су му репродуковање и прерада само тог дијела.

(2) Уговорне одредбе које су супротне ставу (1) овог члана ништавне су.

Члан 52. (Дјела трајно смјештена на јавним мјестима)

(1) Дозвољена је слободна употреба ауторских дјела која су трајно смјештена на трговима, парковима, улицама или другим мјестима приступачним јавности.

(2) Дјела из става (1) овог члана не смију да се репродукују у тродимензионалном облику, употријебе за исту намјеру као оригинално дјело, или употријебе за постизање имовинске користи.

(3) У случају коришћења из става (1) овог члана морају да буду назначени извор и име аутора, ако је то назначено на употријебљеном дјелу.

Члан 53. (Службени поступци)

Дозвољена је слободна употреба ауторског дјела ако је то неопходно у појединачном конкретном случају ради спровођења задатака јавне безбједности или било којег службеног поступка.

Члан 54. (Провјера уређаја)

(1) Погони или трговине које производе или продају фонограме и видеограме, уређаје за репродуковање или јавно саопштавање фонограма и видеограма или уређаје за пријем звука и слике, као и радње које врше поправке таквих уређаја могу слободно да репродукују и јавно саопштавају ауторска дјела у обиму који је потребан да се провјери исправно функционисање тих предмета при производњи или директној продаји купцима или за њихову поправку.

(2) Снимци ауторских дјела урађени на основу одредбе става (1) овог члана морају да буду избрисани без одгађања.

ГЛАВА В - ВРЕМЕНСКА ОГРАНИЧЕЊА АУТОРСКОГ ПРАВА

Члан 55. (Општа одредба)

Ауторско право траје за живота аутора и 70 година након његове смрти, ако овим законом није другачије прописано.

Члан 56. (Коаутори)

Уколико ауторско право заједнички припада коауторима, рок из члана 55. овог закона рачуна се од смрти коаутора који је посљедњи умро.

Члан 57. (Анонимна и псеудонимна дјела)

(1) Ауторско право на анонимно дјело и дјело објављено под псеудонимом траје 70 година од дана законитог објављивања дјела.

(2) Ако псеудоним не оставља никакву сумњу у погледу идентитета аутора, или ако аутор за вријеме рока из става (1) овог члана открије свој идентитет, примјењује се рок из члана 55. овог закона.

Члан 58. (Колективна дјела)

Ауторско право на колективним дјелима траје 70 година од дана законитог објављивања дјела.

Члан 59. (Дјела у наставцима)

Ако је овим законом прописано да се рок трајања ауторског права рачуна од дана законитог објављивања дјела, а то дјело је објављено у дијеловима (наставци, свеске, издања, епизоде и слично), рок трајања заштите рачуна се за сваки од тих дијелова посебно.

Члан 60. (Збирке)

(1) Небитне промјене у избору, усклађивању или распореду садржине збирке не продужавају трајање ауторског права на збирци.

(2) Као небитне промјене из става (1) овог члана сматрају се додавања, испуштања или друга преиначавања у погледу избора, усклађивања или распореда грађе, која су потребна да збирка задржи свој првобитни карактер и намјену, на начин који је предвидио њен аутор.

Члан 61. (Право покајања)

Право покајања из члана 84. овог закона траје за живота аутора.

Члан 62. (Почетак рокова и дјеловање њиховог истека)

(1) Сви рокови из ове главе, осим рока из члана 61. овог закона, почињу да теку од 1. јануара године која слиједи послије године у којој је настала чињеница од које се рачуна почетак рока.

(2) Истеком рокова трајања ауторског права прописаних у овом одјељку ауторско дјело престаје да буде ауторскоправно заштићено.

ДИО ТРЕЋИ - АУТОРСКО ПРАВО У ПРАВНОМ ПРОМЕТУ

ГЛАВА I - ОПШТЕ ОДРЕДБЕ

Члан 63. (Насљеђивање ауторског права)

Ауторско право као цјелина, осим права покајања, предмет је насљеђивања. На преношење ауторског права насљеђивањем примјењују се прописи о насљеђивању, ако овим законом није одређено другачије.

Члан 64. (Преносивост ауторског права)

(1) Ауторско право као цјелина је непреносиво.

(2) Аутор не може да пренесе на друго лице ауторска морална права.

(3) Аутор може уговором или другим правним послом да пренесе на друго лице појединачна имовинска овлашћења (ауторска имовинска права) и друга права аутора, осим ако овим законом није одређено другачије.

Члан 65. (Принудно извршење)

(1) Ауторско право не може да буде предмет принудног извршења. Предмет принудног извршења могу да буду само имовинске користи које потичу из коришћења ауторског дјела.

(2) Принудно извршење није дозвољено у вези са ауторским правом на недовршеним дјелима и на необјављеним оригиналима.

Члан 66. (Легитимација)

(1) Права која овај закон даје аутору, укључивши право остваривања судске заштите, припадају другом носиоцу ауторског права у обиму у којем су законом или правним послом пренесена на њега, ако овим законом није одређено другачије.

(2) Активна легитимација за остваривање заштите права својих чланова, према овом закону, у судским и другим службеним поступцима припада и колективним организацијама, синдикалним организацијама и професионалним удружењима основаним ради заштите ауторских и сродних права.

ГЛАВА II - ОДНОС АУТОРСКОГ ПРАВА И ПРАВА СВОЈИНЕ

Члан 67. (Опште правило)

Ауторско право је самостално и независно од права својине или других стварних права на ствари на којој или у којој је ауторско дјело фиксирано, ако законом није прописано другачије.

Члан 68. (Одвојеност правног промета)

(1) Располагање појединачним ауторским имовинским правима или другим правима аутора на дјелу не утиче на право својине на ствари на којој или у којој је ауторско дјело фиксирано, ако законом или уговором није одређено другачије.

(2) Располагање својином на ствари на којој или у којој је ауторско дјело фиксирано не утиче на појединачна ауторска имовинска права или друга права аутора на том дјелу, ако законом или уговором није одређено другачије.

Члан 69. (Заштита оригинала ауторског дјела)

(1) Сопственик оригинала дјела који би, с обзиром на околности случаја, могао да претпостави да аутор има оправдан интерес да сачува тај оригинал од уништења, дужан је да прије уништења таквог оригинала обавијести аутора о тој намјери и понуди му откуп према цијени вриједности материјала. Ако предаја оригинала није могућа, сопственик је дужан да омогући аутору да се изради примјерак дјела на одговарајући начин.

(2) Сопственик архитектонског објекта дужан је само да обавијести аутора о намјери да уништи објекат и да дозволи аутору, на његов захтјев, да приступи објекту који омогућава да се тај објекат фотографише. Аутор има право да тражи и да се преда примјерак нацрта архитектонског дјела на свој трошак.

(3) Сопственик ствари на којој или у којој је дјело фиксирано без његове дозволе може да уништи ту ствар без обавезе из ст. (1) и (2) овог члана.

Члан 70. (Прерада изграђеног архитектонског објекта)

(1) Аутор изграђеног дјела архитектуре не може да се противи каснијим измјенама на том објекту ако је од завршетка изградње, односно издавања управне дозволе за употребу објекта протекло више од пет година. Ако је на објекту означено његово име, аутор има право да тражи да сопственик објекта стави одговарајућу напомену о измјенама архитектонског дјела и времену када је то учињено.

(2) Ако је архитектонско дјело потребно обновити, измијенити или на други начин прерадити због недостатака уграђених материјала или озбиљних оштећења објекта насталих усљед било којих разлога, сопственик објекта може да га слободно преради.

Члан 71. (Исцрпљивање права дистрибуирања)

Првим преносом својине на оригиналу или примјерку дјела на подручју Босне и Херцеговине од аутора или лица које има његову сагласност исцрпљује се право дистрибуирања тог оригинала или примјерка за подручје Босне и Херцеговине.

Члан 72. (Заједничка имовина брачних другова)

У заједничку имовину брачних другова улазе само имовинске користи које потичу из ауторског права.

ГЛАВА III - ОПШТИ ДИО АУТОРСКОГ УГОВОРНОГ ПРАВА

Члан 73. (Обим преношења ауторског права)

Пренос појединачних ауторских имовинских права или појединачних других права аутора може бити садржински, просторно или временски ограничен.

Члан 74. (Неискључиви и искључиви пренос)

(1) Неискључиви пренос права овлашћује носиоца да на уговорени начин искоришћава ауторско дјело, поред аутора и других носилаца права.

(2) Искључиви пренос права овлашћује носиоца да само он на уговорени начин искоришћава ауторско дјело уз искључивање аутора и свих других лица од коришћења дјела.

(3) Неискључиви пренос права, који је аутор уговорио прије него што је уговорио искључиви пренос, има правни учинак у односу на носиоца искључивог права, осим ако уговором између аутора и носилаца неискључивих права није другачије утврђено.

Члан 75. (Претпоставке у погледу обима преноса права)

(1) Ако овим законом или уговором није другачије одређено, сматра се да је договорен неискључив пренос, да пренос важи само за подручје Босне и Херцеговине и да важи само за вријеме које је уобичајено за пренос права искоришћавања ауторских дјела одређене врсте.

(2) Ако уговором нису утврђени врста и обим појединачних ауторских имовинских права која се преносе на носиоца, сматра се да су пренесена само она права и само у оном обиму који је потребан за постизање циља уговора.

Члан 76. (Правило одвојености преноса)

(1) Појединачна ауторска имовинска права или појединачна друга права аутора преносе се засебно, осим ако овим законом или уговором није другачије одређено.

(2) При преносу права репродуковања дјела не преноси се и право његовог похрањивања у електронском облику и право његовог звучног или визуелног снимања, ако овим законом или уговором није другачије одређено.

(3) При преносу права дистрибуирања примјерака дјела не преноси се и право њиховог увоза, ако овим законом или уговором није другачије одређено.

(4) При преносу права давања у закуп фонограма или видеограма на којима је снимљено ауторско дјело аутор задржава право на примјерену накнаду за свако давање у закуп. Аутор не може да се одрекне права из овог става.

Члан 77. (Претпоставке о заједничком преносу)

(1) При преносу права репродуковања дјела сматра се да је уговорен и пренос права дистрибуирања примјерака тог дјела, изузев њихов увоз, ако уговором није другачије одређено.

(2) При преносу права радио-дифузног емитовања дјела сматра се да је на организацију за радио-дифузију пренесено и право:

а) израде снимака дјела ако су ти снимци урађени сопственим средствима и за потребе сопствене емисије, ако се ради само о једнократном емитовању и ако се ти снимци најкасније у року од мјесец дана од дана емитовања униште (ефемерни снимци),

б) предаје и похранивања ефемерних снимака сопственом или јавном архиву ако ти снимци имају изузетну документарну вриједност. О таквој предаји и похрањивању снимака организација за радио-дифузију дужна је да обавијести аутора без одгађања.

Члан 78. (Даље преношење права)

(1) Лице на које је пренесено ауторско имовинско право или друго право аутора не може то право да пренесе даље на трећа лица без дозволе аутора, ако уговором није утврђено другачије.

(2) Дозвола из става (1) овог члана није потребна ако је даљи пренос права посљедица статусних промјена код носиоца права, његовог стечаја или редовне ликвидације.

(3) Ако је на основу закона или уговора даљи пренос права могућ без дозволе аутора, претходни и нови носилац права одговарају аутору солидарно у погледу његових захтјева заснованих на овом закону.

Члан 79. (Ништавност појединих одредаба о преносу)

Ништавна је свака уговорна одредба чији је циљ да аутор пренесе на друго лице:

а) ауторско право као цјелину,

б) морална ауторска права,

ц) ауторска имовинска права на свим својим будућим дјелима,

д) ауторска имовинска права за још непознате начине искоришћавања свог дјела.

Члан 80. (Форма уговора)

(1) Правни послови којима се преносе ауторска имовинска права или друга права аутора, или којима се дају дозволе за искоришћавање ауторских дјела морају бити у писаној форми, осим ако овим законом није другачије одређено.

(2) Правни посао који није закључен у форми из става (1) овог члана биће ваљан ако су уговорне стране у цјелини или у претежном дијелу испуниле обавезе које из њега произлазе. У том случају све спорне и нејасне одредбе правног посла у погледу врсте и обима пренесених права тумаче се у корист аутора.

Члан 81. (Ауторска накнада)

(1) Сматра се да се пренос ауторских имовинских права или других права аутора увијек врши уз накнаду, осим ако се докаже супротно.

(2) Ако накнада није била одређена, она се одређује према уобичајеним висинама накнада за поједину врсту дјела, према обиму и трајању искоришћавања дјела и према другим околностима случаја.

(3) Ако се искоришћавањем ауторског дјела оствари приход који је очигледно неразмјеран са уговореном или одређеном накнадом, аутор има право да тражи измјену уговора ради одређивања његовог праведнијег удјела у том приходу, односно поновно одређивање висине накнаде.

(4) Аутор не може да се одрекне права из става (3) овог члана.

Члан 82. (Евиденција прихода и добити)

(1) Ако је накнада договорена или одређена у зависности од прихода или добити остварене искоришћавањем ауторског дјела, корисник дјела обавезан је да води одговарајуће књиге или другу поуздану евиденцију из које ће у сваком моменту бити могуће установити износ оствареног прихода или добити.

(2) Корисник дјела обавезан је да редовно и у потребном обиму извјештава аутора о висини оствареног прихода или добити, као и да омогући аутору, на његов захтјев, најмање једном годишње да има увид у књиге или евиденцију из става (1) овог члана.

Члан 83. (Раскид уговора због неизвршавања)

(1) Аутор може једностраном изјавом воље да раскине уговор којим је на искључив начин пренио ауторско имовинско право ако друга страна то право врши у недовољном обиму, или га уопште не врши, па су због тога оправдани интереси аутора озбиљно угрожени. Аутор не може да се позива на одредбу овог става ако су узроци за невршење или недовољно вршење права претежно на његовој страни.

(2) Раскид уговора, према одредби става (1) овог члана, није могућ прије него што истекну двије године од преноса тог права. Ако се искључиво право односи на новинске чланке, тај рок износи шест мјесеци.

(3) Аутор може да раскине уговор само под условом да понуди носиоцу права довољан додатни рок за почетак вршења права у задовољавајућем обиму.

(4) Раскидом уговора, према одредбама овог члана, ауторско имовинско право носиоца се гаси.

(5) Аутор не може да се одрекне права из става (1) овог члана.

Члан 84. (Право покајања)

(1) Аутор има искључиво право да једностраном изјавом воље раскине уговор којим је пренио ауторска имовинска права и да ускрати даље искоришћавање свог дјела ако за то има озбиљне моралне разлоге и ако претходно надокнади обичну штету носиоцу тих права.

(2) Раскид из става (1) овог члана има учинак од дана кад аутор положи обезбјеђење за накнаду штете из става (1) овог члана.

(3) Носилац права искоришћавања, у року од три мјесеца од дана пријема изјаве о раскиду, мора да саопшти аутору обим обичне штете. Ако носилац права искоришћавања то не учини, изјава о раскиду има учинак истеком тог рока.

(4) Ако аутор касније одлучи да се дјело у погледу којег је остварио право покајања може поново користити, дужан је да право искоришћавања најприје и под пријашњим условима понуди ономе с којим је претходно раскинуо уговор.

(5) Аутор не може да се одрекне права из става (1) овог члана.

(6) Одредбе овог члана не односе се на компјутерске програме, аудио-визуелна дјела и базе података.

ГЛАВА IV - ПОСЕБНИ ДИО АУТОРСКОГ УГОВОРНОГ ПРАВА

Одјељак А. Издавачки уговор

Члан 85. (Опште одредбе)

(1) Издавачким уговором аутор се обавезује да пренесе на издавача право репродуковања свог дјела штампањем или другим сличним поступком и право дистрибуирања примјерака дјела (право издавања), а издавач се обавезује да дјело на уговорени начин репродукује и дистрибуира (изда) и аутору за то плати уговорену накнаду.

(2) Издавачки уговор за појединачно одређено дјело може да садржи и сагласност о клупском издању, џепном издању, периодичном издавању у наставцима, преносу права превођења на појединачно одређени језик, те право издавања преведеног дјела, као и друга имовинска права.

Члан 86. (Садржина уговора)

(1) Издавачки уговор мора да уреди нарочито врсту преноса права, обим и трајање преноса права, територију важења права, рок за издавање дјела и ауторски хонорар.

(2) Ако издавачким уговором није другачије утврђено, издавач има право само на једно издање дјела, односно само на једнократно умножавање уговореног броја примјерака дјела. Ако је уговором одређена могућност вишекратног дјелимичног умножавања примјерака до постизања укупне уговорене висине тиража (доштампавање), издавач је дужан да без одгађања обавијести аутора о сваком дјелимичном умножавању и саопшти му све податке потребне за његово ефикасно контролисање поштовања издавачког уговора.

(3) Ако је накнада уговорена у проценту од малопродајне цијене продатих примјерака дјела, издавачки уговор мора да садржи и одредбу о њиховом најмањем броју при првом издању. Таква одредба није потребна ако уговор одређује минималну накнаду коју је издавач дужан да плати аутору независно од броја продатих примјерака.

(4) Ако је накнада уговорена у паушалном износу, издавачки уговор мора да садржи одредбу о укупној висини тиража. Ако тираж није одређен и ако из околности случаја или добрих пословних обичаја не произлази другачије, издавач може да изда највише 500 примјерака дјела.

(5) Ако рок за издавање дјела није другачије уговорен, он износи годину дана од када је аутор предао издавачу примјерак дјела у одговарајућем облику.

Члан 87. (Склапање уговора посредством заступника)

Заступник аутора може да склопи издавачки уговор само за она дјела која су изричито наведена у ауторовој пуномоћи.

Члан 88. (Изузетак од писане форме)

Издавачки уговор о издавању чланака, цртежа и других ауторских дјела у дневној и периодичној штампи не мора да буде у писаној форми.

Члан 89. (Претпоставка искључивости)

(1) Док важи издавачки уговор, аутор не може да пренесе на друго лице право издавања истог дјела на истој територији и на истом језику, осим ако је издавачким уговором другачије одређено.

(2) Право издавања новинских чланака аутор може да пренесе истовремено на више лица, осим ако издавачким уговором није другачије одређено.

Члан 90. (Издавачко право првенства)

(1) Издавач који је стекао право на издавање дјела у штампаном облику има, у погледу издавања тог дјела у електронском или било ком другом облику, право првенства у односу на друге издаваче који понуде исте услове.

(2) Издавач који намјерава да се користи правом из става (1) овог члана дужан је да се изјасни о томе у року од 30 дана од дана пријема ауторове писане понуде.

(3) Право првенства из става (1) овог члана траје три године од истека рока уговореног за издавање дјела у принтаној форми.

Члан 91. (Побољшања и измјене дјела)

Ако издавачким уговором није другачије одређено, издавач је обавезан да у случају нових издања дјела омогући аутору да унесе побољшања или друге измјене ауторског дјела под претпоставком да то не мијења карактер ауторског дјела и не узрокује неразмјерне трошкове издавачу.

Члан 92. (Пропаст оригинала дјела или издања због више силе)

(1) Ако је рукопис или други оригинал дјела након његове предаје издавачу уништен кривицом издавача или због више силе, аутор има право на накнаду која би му припала да је ауторско дјело издато.

(2) Ако је припремљено издање дјела због више силе у потпуности уништено прије његовог стављања у промет, издавач има право да припреми ново издање, а аутору припада накнада само за пропало издање.

(3) Ако припремљено издање дјела због више силе дјелимично пропадне прије његовог стављања у промет, издавач има право да, без плаћања накнаде аутору, репродукује само онолико примјерака дјела колико их је пропало.

Члан 93. (Престанак издавачког уговора)

(1) Издавачки уговор престаје:

а) смрћу аутора прије завршетка ауторског дјела,

б) исцрпљењем тиража свих уговорених издања,

ц) истеком рока важења уговора.

(2) Аутор може да раскине издавачки уговор и тражи накнаду штете а, осим тога, има право да задржи примљену накнаду, односно тражи исплату договорене накнаде, ако издавач не изда дјело у уговореном року.

(3) Ако рок за издавање дјела није утврђен уговором, издавач је дужан да изда дјело у примјереном року, а најкасније у року од једне године од дана предаје дјела издавачу.

(4) Аутор може да раскине издавачки уговор ако издавач, након исцрпљења једног издања, не приступи издавању новог уговореног издања у року од једне године од дана кад је аутор то захтијевао, осим ако уговором није другачије одређено.

(5) Сматра се да је, у смислу одредаба овог члана, издање исцрпљено ако је број непродатих примјерака дјела мањи од 5% цјелокупног издања.

Члан 94. (Уништење примјерака дјела)

(1) Издавач који намјерава непродате примјерке дјела да прода као папир за прераду, или да их на други начин уништи, дужан је да откуп тих примјерака понуди прво аутору по цијени коју би остварио за такву продају.

(2) Ако аутор не прихвати понуду издавача из става (1) овог члана, или је прихвати само за одређени број примјерака, преостале примјерке дјела издавач може слободно да прода као папир за прераду, или да их уништи.

Одјељак Б. Уговор о извођењу

Члан 95. (Општа одредба)

Уговором о извођењу дјела аутор преноси кориснику право јавног рецитовања, јавног извођења или јавног сценског приказивања свог дјела, а корисник се обавезује да ће дјело на уговорени начин користити и за то платити аутору накнаду.

Члан 96. (Обавезе корисника)

Корисник је дужан да омогући аутору приступ извођењу дјела, оствари техничке услове за извођење који обезбјеђују поштовање ауторских моралних права, те аутору или његовом заступнику достави програм, друге публикације и јавне критике извођења, ако уговором није другачије одређено.

Члан 97. (Раскид уговора)

Ако корисник не изведе дјело у уговореном року, аутор може да раскине уговор о извођењу и тражи накнаду штете а уз то може и да задржи накнаду, односно тражи исплату уговорене накнаде.

Одјељак Ц. Уговор о стварању дјела по наруџби

Члан 98. (Дјело по наруџби)

(1) Уговором о стварању ауторског дјела по наруџби аутор се обавезује да створи одређено ауторско дјело и примјерак тог дјела преда наручиоцу, а наручилац се обавезује да аутору за то плати уговорену накнаду.

(2) Наручилац има право да надзире посао и даје аутору упутства и захтјеве у вези са изгледом и садржином дјела ако тиме не задире у неразумној мјери у ауторову слободу научног или умјетничког стваралаштва.

(3) Ауторско право на дјелу по наруџби, осим права дистрибуирања, задржава аутор, ако овим законом или уговором није другачије одређено. На уговор о ауторском дјелу по наруџби примјењују се на одговарајући начин прописи којима се уређује уговор о дјелу.

Члан 99. (Колективно дјело)

(1) Колективним ауторским дјелом сматра се дјело створено на подстицај и у организацији физичког или правног лица (наручилац) у чијем стварању је учествовао велики број лица, те које се објављује и користи под именом наручиоца (енциклопедије, лексикони, зборници, алманаси и слично).

(2) За стварање колективног дјела закључује се посебан уговор. Ако нису испуњени услови из става (1) овог члана, такав уговор је ништаван.

(3) Ако уговором није другачије одређено, сматра се да су сва ауторска имовинска права и друга права аутора на колективном дјелу искључиво и неограничено пренесена на наручиоца.

Одјељак Д. Ауторско дјело створено у радном односу

Члан 100. (Претпоставка преноса права на послодавца)

(1) Ако ауторско дјело створи запосленик у извршавању својих радних обавеза или према упутствима послодавца, сматра се да су сва ауторска имовинска права искључиво пренесена на послодавца за период од пет година од дана завршетка таквог дјела, ако уговором или другим актом није другачије одређено.

(2) Након истека рока из става (1) овог члана права послодавца престају тако што се враћају аутору, осим ако је послодавац прије истека тог рока затражио њихов поновни искључиви пренос без ограничења. У том случају аутору припада право на одговарајућу накнаду за даље искоришћавање његовог дјела.

Члан 101. (Посебне одредбе о преносу права)

(1) Независно од одредаба члана 100. овог закона, аутор задржава искључиво право коришћења дјела створеног у радном односу у оквиру својих сабраних дјела.

(2) Независно од одредаба члана 100. овог закона, сматра се да су ауторска имовинска права и друга права аутора на основу података и на колективном дјелу искључиво и неограничено пренесена на послодавца, ако уговором није другачије одређено. Пренос права на компјутерском програму створеном у радном односу уређује се одредбом члана 103. овог закона.

ДИО ЧЕТВРТИ - ПОСЕБНЕ ОДРЕДБЕ О ПОЈЕДИНИМ АУТОРСКИМ ДЈЕЛИМА

ГЛАВА I - КОМПЈУТЕРСКИ ПРОГРАМИ

Члан 102. (Опште одредбе)

(1) Компјутерски програм, у смислу овог закона, јесте програм у било којој форми, укључујући припремне материјале за његову израду.

(2) Идеје и принципи на којима се заснива било који елеменат компјутерског програма, укључујући елементе који су основ за његов интерфејс, нису заштићени.

(3) Компјутерски програми заштићени су као писана ауторска дјела ако представљају сопствену интелектуалну творевину њиховог аутора.

Члан 103. (Компјутерски програм створен у радном односу или по наруџби)

Ако је компјутерски програм створио запосленик у извршавању својих обавеза или према упутствима послодавца, или ако га је створио аутор на основу уговора о наруџби, сматра се да су сва ауторска имовинска права на таквом програму искључиво и у цјелини пренесена на послодавца или наручиоца, ако уговором није другачије утврђено.

Члан 104. (Права аутора компјутерског програма)

(1) Ако у чл. 105. и 106. овог закона није другачије одређено, аутор компјутерског програма има искључива права која обухватају:

а) репродуковање саставних дијелова или цијелог компјутерског програма било којим средствима и на било који начин, независно од тога да ли се ради о привременом или трајном репродуковању; уколико учитавање, приказивање, стављање у рад, преношење или похрањивање програма захтијева његово репродуковање, за те радње тражи се дозвола аутора компјутерског програма,

б) превођење, прилагођавање, обраду или било коју другу прераду компјутерског програма и репродуковање резултата тих прерада, с тим да остају нетакнута права лица које је прерадило програм,

ц) дистрибуирање оригинала или примјерака компјутерског програма у било којем облику, укључујући њихово давање у закуп.

(2) Аутор може да пренесе права из става (1) овог члана на трећа лица на основу уговора.

Члан 105. (Садржинска ограничења ауторских права)

(1) Законити корисник компјутерског програма може без дозволе аутора да изврши радње из члана 104. став (1) тач. а) и б) овог закона, укључујући отклањање грешака, ако је то потребно ради коришћења компјутерског програма у складу с његовом намјеном.

(2) Овлашћени корисник компјутерског програма може без дозволе аутора да репродукује највише једну безбједносну копију програма, ако је то потребно ради његове употребе.

(3) Овлашћени корисник примјерка компјутерског програма може без дозволе аутора да посматра, проучава или тестира функционисање програма с циљем откривања идеја и принципа који чине основу било којег елемента тог програма, ако то чини приликом његовог учитавања, приказивања, рада, преношења или похрањивања на које је овлашћен.

(4) Одредбе овог закона о приватном и другом сопственом репродуковању (члан 46) и о праву покајања (члан 84) не односе се на компјутерске програме.

(5) Компјутерски програми не смију се јавно давати на послугу (члан 34), осим ако је уговором са њиховим аутором другачије утврђено.

(6) Уговорне одредбе којима се настоје ограничавати права законитог корисника супротно ст. (2) и (3) овог члана су ништавне.

Члан 106. (Декомпилирање)

(1) Ако је репродуковање компјутерског кода и превођење његовог облика, према одредби члана 104. став (1) тач. а) и б) овог закона, нужно за добијање информација потребних за постизање интероперабилности независно створеног програма са другим програмима, одобрење носиоца права није потребно под сљедећим условима:

а) ако те радње предузима лице које има одобрење за коришћење, или друго лице које има право да користи примјерак програма, или лице које је у њихово име овлашћено да то учини,

б) ако информације потребне за постизање интероперабилности претходно нису биле непосредно доступне лицима из тачке а) овог става и

ц) ако су те радње ограничене само на оне дијелове изворног програма који су потребни за постизање интероперабилности.

(2) Информације добијене примјеном одредбе става (1) овог члана не смију да се:

а) користе за циљеве различите од постизања интероперабилности независно створеног компјутерског програма,

б) преносе другим лицима осим кад је то потребно за постизање интероперабилности независно створеног програма,

ц) користе за развој, производњу или маркетинг другог програма битно сличног у свом изражају, или за било коју другу радњу којом се наноси повреда ауторског права.

(3) Одредбе овог члана не смију се тумачити тако да омогућавају да њихова примјена буде супротна редовном коришћењу компјутерског програма, или да неоправдано наноси штету законитим интересима носиоца права.

(4) Уговорне одредбе супротне одредбама овог члана су ништавне.

Члан 107. (Посебне мјере заштите)

Повредом права на компјутерском програму сматрају се нарочито и сљедеће радње:

а) било која дистрибуција примјерка компјутерског програма за који се зна или за који се основано сумња да повређује ауторско право,

б) посједовање примјерка компјутерског програма у комерцијалне сврхе за који се зна или за који се основано сумња да повређује ауторско право.

Члан 108. (Примјена других правних прописа)

Одредбе из овог одјељка не утичу на примјену других прописа који уређују компјутерске програме, као што су прописи о патенту, жигу, заштити топографија интегрисаних кола, конкуренцији и пословној тајни или на уговорне обавезе.

ГЛАВА II - АУДИО-ВИЗУЕЛНА ДЈЕЛА

Члан 109. (Општа одредба)

Аудио-визуелна дјела, према овом закону, јесу кинематографски, телевизијски, документарни, цртани, рекламни и кратки музички видео-филмови, те друга аудио- визуелна дјела изражена сликама које у слиједу дају утисак покрета, са звуком или без звука, независно од врсте носача на којем су фиксирана.

Члан 110. (Право аудио-визуелног прилагођавања)

(1) Право аудио-визуелног прилагођавања је искључиво право да се оригинално дјело преради или укључи у аудио-визуелно дјело.

(2) Закључењем уговора о аудио-визуелном прилагођавању сматра се да је аутор оригиналног дјела пренио на филмског продуцента право прераде и укључивања оригиналног дјела у аудио-визуелно дјело, своја ауторска имовинска права на том аудио-визуелном дјелу, његовом преводу, његовим аудио-визуелним прерадама и на фотографијама насталим у вези са продукцијом аудио-визуелног дјела, ако није уговором другачије одређено.

(3) Независно од одредбе става (2) овог члана, аутор оригиналног дјела задржава:

а) искључиво право новог аудио-визуелног прилагођавања, али тек након истека десет година од склапања уговора из става (2) овог члана,

б) искључиво право даље прераде аудио-визуелног дјела у било који други умјетнички облик,

ц) право на одговарајућу накнаду од филмског продуцента за свако давање у закуп примјерка аудио-визуелног прилагођеног дјела.

(4) Аутор не може да се одрекне права из става (3) овог члана.

Члан 111. (Коаутори аудио-визуелног дјела)

(1) Коауторима аудио-визуелног дјела сматрају се:

а) аутор прилагођавања,

б) главни режисер,

ц) аутор сценарија,

д) аутор дијалога,

е) главни сниматељ (директор фотографије),

ф) композитор филмске музике, створене посебно за коришћење у том дјелу.

(2) Ако је цртеж, односно анимација битан елеменат аудио-визуелног дјела, коаутором тог дјела сматра се и главни цртач, односно главни аниматор.

Члан 112. (Аутори доприноса аудио-визуелном дјелу)

Композитор музике, главни цртач и главни аниматор, који се не сматрају коауторима аудио-визуелног дјела према одредби члана 111. овог закона, као и сценограф, костимограф, сликар маски и монтажер имају права на својим индивидуалним доприносима аудио-визуелном дјелу (аутори доприноса).

Члан 113. (Уговор о филмској продукцији)

(1) Односи између филмског продуцента и коаутора аудио-визуелног дјела и аутора доприноса том дјелу, као и односи између самих аутора уређују се уговором о филмској продукцији, који мора да буде у писаној форми.

(2) Закључењем уговора о филмској продукцији сматра се да су коаутори искључиво и неограничено пренијели на филмског продуцента сва своја ауторска имовинска права на аудио-визуелном дјелу, његовом преводу, његовим аудио- визуелним прерадама и фотографијама насталим у вези са продукцијом аудио- визуелног дјела, ако уговором није другачије одређено.

(3) Коауторима аудио-визуелног дјела припада посебна накнада за свако пренесено ауторско имовинско право или друго право аутора.

(4) Закључењем уговора о филмској продукцији сматра се да су аутори доприноса искључиво и неограничено пренијели на филмског продуцента право коришћења њихових доприноса за довршење аудио-визуелног дјела.

(5) Независно од одредаба ст. (1), (2) и (4) овог члана:

а) коаутори задржавају искључиво право даље прераде аудио-визуелног дјела у други умјетнички облик,

б) аутори доприноса задржавају право да своје доприносе аудио- визуелном дјелу одвојено искоришћавају, ако се тиме не задире у права филмског продуцента,

ц) коаутори задржавају право на праведну накнаду од филмског продуцента за свако давање у закуп примјерака аудио-визуелног дјела.

(6) Коаутори и аутори доприноса не могу да се одрекну права из става (5) овог члана.

(7) Филмски продуцент обавезан је да најмање једном годишње шаље коауторима извјештај о висини остварених прихода за сваки облик дозвољеног коришћења аудио-визуелног дјела.

Члан 114. (Довршење аудио-визуелног дјела)

(1) Аудио-визуелно дјело сматра се довршеним када је, у складу са уговором између главног режисера и филмског продуцента, израђен први стандардни примјерак дјела које је предмет уговора о продукцији.

(2) Забрањено је уништење матрице првог стандардног примјерка аудио- визуелног дјела.

(3) Ако неки од коаутора или аутора доприноса одбије да настави сарађивати на стварању аудио-визуелног дјела, или ако због више силе није у могућности да настави ту сарадњу, не може да се противи да се допринос који је већ дао користи за довршење тог дјела. Такав аутор има одговарајућа ауторска права на већ учињеном доприносу аудио-визуелном дјелу.

Члан 115. (Раскид уговора)