Селекциялық жетістіктерді қорғау туралы
Мұрағаттық версия
Қазақстан Республикасының 1999 жылғы 13 шілдедегі N 422 Заңы
МАЗМҰНЫ
ҚОЛДАНУШЫЛАР НАЗАРЫНА!
Қазақстан Республикасының 2005.11.22. N 90 Заңымен енгізілген өзгерістер
әртүрлі уақытта қолданысқа енгізілген ( 2-бапты қараңыз). Қажет болған жағдайда
"Заң" Деректер базасының 5 версиясының алдыңғы редакцияларын қараңыз.
1-тарау. Жалпы ережелер
1-бап. Осы Заң реттейтін қатынастар
Осы Заң селекциялық жетістіктерді қорғау саласындағы қызметтің құқықтық,
экономикалық және ұйымдық негіздерін белгілейді, селекциялық жетістіктерді жасауға,
ашуға, шығаруға, құқықтық қорғауға және пайдалануға байланысты туындайтын мүліктік,
сондай-ақ олармен байланысты мүліктік емес жеке қатынастарды реттейді.
2-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негізгі ұғымдар
Осы Заңда мынадай негiзгi ұғымдар пайдаланылады:
1) айрықша құқық - патент иесiнiң селекциялық жетiстiктi өз қалауы бойынша
кез келген әдiспен пайдалануға мүлiктiк құқығы;
2) апелляциялық кеңес - уәкiлеттi органның дауларды сотқа дейiн қарау
жөнiндегi бөлiмшесi;
3) асыл тұқымды мал - тұқым типiне, бағытына және өнiмдiлiк деңгейiне,
стандартына сай келетiн шығу тегi құжатпен расталған таза тұқымды, жоғары сыныпты,
өнiмдiлiгi жоғары мал;
4) асыл тұқымдық өнiм (материал) - асыл тұқымды мал, оның ұрығы,
эмбриондары;
5) Ауыл шаруашылық дақылдарының сортын сынақтан өткiзу жөнiндегi мемлекеттiк
комиссия - өсiмдiк сорттарының патентке қабiлеттiлiгi мен шаруашылыққа
пайдалылығына сараптама жасауды жүзеге асыратын агроөнеркәсiптiк кешендi дамыту
саласындағы уәкiлеттi органның қарауындағы ұйым;
6) бюллетень - селекциялық жетiстiктердi қорғау мәселелерi жөнiндегi ресми
мерзiмдiк басылым;
7) лицензиялық шарт - патент иесi (лицензиар) басқа тарапқа (лицензиатқа)
селекциялық жетiстiктi белгiлi бiр түрде уақытша пайдалану құқығын беретiн шарт;
8) мемлекеттiк комиссиялар - агроөнеркәсiптiк кешендi дамыту саласындағы
уәкiлеттi органның Ауылшаруашылық дақылдарының сортын сынақтан өткiзу жөнiндегi
мемлекеттiк комиссиясы мен Тұқымдарды сынақтан өткiзу және сапасын анықтау
жөнiндегi мемлекеттiк комиссиясы;
9) отырғызылатын материал - репродукциялық және вегетациялық түрде көбейетiн
материалды қоса алғанда, кез келген түрдегi отырғызылатын материал (тұқым, көшет,
өсiмдiктер және өсiмдiктердiң оларды көбейтуге арналған бөлiктерi);
10) өтiнiш берушi - селекциялық жетiстiкке патент беруге өтiнiм берген жеке
немесе заңды тұлға;
11) патент иеленушi - патенттiң иесi;
12) патенттiк сенiм бiлдiрiлген өкiлдер - жеке және заңды тұлғалардың
уәкiлеттi орган мен сараптама жасау ұйымы алдындағы өкiлдiгiне Қазақстан
Республикасының заңнамасына сәйкес құқық берiлген Қазақстан Республикасының
азаматтары;
13) селекциялық жетiстiк - адамның шығармашылық қызметiнiң нәтижесi болып
табылатын өсiмдiктiң патент берiлген жаңа сорты, жануарлардың жаңа тұқымы;
14) селекциялық жетiстiк авторы (селекционер) (бұдан әрi - автор) - сортты,
тұқымды жасаған, тапқан немесе өсiрiп шығарған жеке адам;
15) Селекциялық жетiстiктердiң мемлекеттiк тiзiлiмi - Қазақстан
Республикасының қорғалатын өсiмдiк сорттарының мемлекеттiк тiзiлiмi мен Қазақстан
Республикасының патенттер берiлген сорттарды, тұқымдарды қамтитын қорғалатын
жануарлар тұқымдарының мемлекеттiк тiзiлiмi;
16) Селекциялық жетiстiктердiң пайдалануға рұқсат етiлген мемлекеттiк
тiзiлiмi - пайдалануға рұқсат етiлген, өндiрiсте шаруашылыққа пайдалану үшiн рұқсат
етiлген сортты, тұқымды қамтитын, Қазақстан Республикасының селекциялық
жетiстiктерiнiң мемлекеттiк тiзiлiмi;
17) сорт - шаруашылық және биологиялық жағынан қасиеттерi мен морфологиялық
белгiлерi ұқсас, шығу тегi жағынан туыс, өз белгiлерiн тұқым қуалау арқылы келесi
ұрпақтарға беретiн және белгiлi бiр ботаникалық таксондағы өсiмдiктердiң басқа
топтарынан ең болмағанда бiр белгiсi бойынша ерекшеленетiн бiр дақылдың өсiмдiктер
тобы. Сорттың қорғалатын санаттары: клон, желi, бiрiншi ұрпақ буданы, жеке түр
болып табылады;
18) тауарлық жануар - тауарлық өнiм өндiру үшiн пайдаланылатын жануар;
19) тұқым - белгiлi бiр шаруашылық және табиғи жағдайларда адамның
шығармашылық қызметiнiң әсерiмен қалыптасқан, "өз iшiнде" ұзақ уақыт өсiп-өнуi үшiн
саны жеткiлiктi және шаруашылық және асыл тұқымдық құндылыққа ие, iрiктеу, таңдау,
олардың генотипiне сай келетiн технологиялық жағдайлар жасау арқылы қалыпты күйi
сақталатын, сондай-ақ оны бiр түрдегi басқа тұқымдардан ерекшелейтiн морфологиялық,
физиологиялық және шаруашылық жағынан пайдалы қасиеттерiнде белгiлi бiр ерекшелiгi
бар жалпы шығу тегi ортақ ауыл шаруашылық жануарларының бiр түрiнiң тобы. Тұқымның
қорғалатын санаттары: тип, кросс, желi болып табылады;
20) Тұқымдарды сынақтан өткiзу және сапасын анықтау жөнiндегi мемлекеттiк
комиссия - жануарлар тұқымдарының патентке қабiлеттiлiгiне және шаруашылыққа
пайдалылығына сараптама жасауды жүзеге асыратын агроөнеркәсiптiк кешендi дамыту
саласындағы уәкiлеттi органның консультативтiк-кеңесшi органы;
21) ұрық (тұқым) - тұқымдық материалдың барлық ботаникалық нысандары:
тұқымның өзi, жемiстер, дән шоғыры, күрделi жемiстердiң бөлiктерi, баданалар мен
түйнектер.
Ескерту. 2-бап жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының 2007.03.02. N 237
Заңымен.
3-бап. Селекциялық жетiстiктi құқықтық қорғау
1. Селекциялық жетiстiкке құқық Қазақстан Республикасының заңдарымен
қорғалады және патентпен расталады. Патент селекциялық жетiстiктi пайдалануға
патент иесiнiң айрықша құқығын, оның басымдығын және селекционердiң авторлығын
куәландырады.
2. Алынып тасталды
3. Патент қабiлеттiлiгi мен шаруашылыққа пайдалылығы жөнiнен селекциялық
жетiстiктерге сараптама жасауды және оларды сынақтан өткiзудi селекциялық
жетiстiктердi қорғау саласындағы қызмет түрi ретiнде мемлекеттiк комиссиялар жүзеге
асырады, олар өндiрiсте пайдалануға жiберiлген тиiстi Селекциялық жетiстiктердiң
мемлекеттiк тiзiлiмдерiн жүргiзедi. P080780 , V095651
4. Патентпен селекциялық жетiстiкке берiлген құқықтық қорғау көлемi сорттың,
тұқымның сипаттамасына енгiзiлген белгiлердiң жиынтығымен анықталады.
5. Өсiмдiктер сортына патенттiң қолданылу мерзiмi сараптама жасау ұйымына
өтiнiм берiлген күннен бастап - 25 жыл, мал тұқымдарына - 30 жыл, жүзiм, сәндiк
ағаш, жемiс және орман дақылдары сорттарына, оның iшiнде олардың қалемшелерiне - 35
жыл болады.
Патенттiң қолданылу мерзiмiн патент иесiнiң өтiнiшi бойынша уәкiлеттi орган
ұзартады, бiрақ ол 10 жылдан аспауы керек. V043183_
Ескерту. 3-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.07.09. N
586 , 2007.03.02. N 237 Заңдарымен.
3-1-бап. Селекциялық жетiстiктердi қорғау саласындағы
уәкiлеттi мемлекеттiк орган
1. Селекциялық жетiстiктердi қорғау саласындағы уәкiлеттi мемлекеттiк орган
(бұдан әрi - уәкiлеттi орган) - Қазақстан Республикасының Үкiметi айқындайтын және
селекциялық жетiстiктердi қорғау саласындағы мемлекеттiк реттеудi жүзеге асыратын
мемлекеттiк орган.
2. Уәкілеттi органның құзыретiне:
1) селекциялық жетiстiктердi құқықтық қорғау саласындағы мемлекеттiк
саясатты жүзеге асыруға қатысу;
2) селекциялық жетiстiктерге патенттер беру; V043183_
3) селекциялық жетiстiктердi пайдаланушы жеке және заңды тұлғалардың
қызметiне бақылау;
4) хаттамаларды жазу және әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы iстердi қарау,
әкiмшiлiк жазалар қолдану;
5) осы Заңда көзделген өзге де функцияларды жүзеге асыру жатады.
Ескерту. 3-1-баппен толықтырылды - Қазақстан Республикасының 2004.07.09. N
586 Заңымен .
3-2-бап. Сараптама жасау ұйымы
1. Сараптама жасау ұйымы - мемлекеттiк монополияға (селекциялық жетiстiктердi
қорғау саласында қызметтер көрсету) жатқызылған салалардағы қызметтi жүзеге
асыратын, уәкiлеттi органға ведомстволық бағынысты ұйым.
2. Сараптама жасау ұйымының құзыретiне:
1) селекциялық жетiстiктерге өтiнiмдер қабылдау;
2) селекциялық жетiстiктерге алдын ала сараптама жүргiзу;
3) селекциялық жетiстiктердiң Мемлекеттiк тiзiлiмiн жүргiзу;
4) селекциялық жетiстiктер туралы мәлiметтер жариялау;
5) өзiне Қазақстан Республикасының заңдарымен жүктелген өзге де функцияларды
жүзеге асыру жатады.
Ескерту. 3-2-баппен толықтырылды - Қазақстан Республикасының 2004.07.09. N
586 Заңымен .
2-тарау. Селекциялық жетістіктің патентке қабілеттілігі
4-бап. Селекциялық жетiстiктiң патентке қабiлеттiлiк
шарттары
1. Патент жаңалығы, ерекшелiгi, бiртектiлiгi және тұрақтылығы бар селекциялық
жетiстiкке берiледi.
2. Егер өтiнiм жасалған күнге дейiн белгiлi бiр селекциялық жетiстiктiң
ұрығы немесе басқа да отырғызылатын материалы, асыл тұқымдық материалы мына
аумақта:
1) Қазақстан Республикасында - өтiнiм берiлген күнге дейiн бiр жыл бұрын;
2) кез келген басқа мемлекетте - өтiнiм берiлген күнге дейiн бiр жылдық
дақылдар бойынша төрт жыл бұрын және көп жылдық дақылдар, тұқымдар бойынша алты жыл
бұрын сатылмаса және автор немесе оның құқықтық мирасқоры сортты, тұқымды пайдалану
үшiн басқа адамдарға бермесе, сорт, тұқым жаңа деп есептеледi.
Селекциялық жетiстiктердiң мемлекеттiк тiзiлiмiне тиiстi тек пен түр
енгiзiлген күнге дейiн пайдалануға рұқсат етiлген Селекциялық жетiстiктердiң
мемлекеттiк тiзiлiмiнде тiркелген сорт, тұқым сортқа, тұқымға жаңа болуы жөнiнде
талап қойылмай-ақ патентке қабiлеттi деп танылуы мүмкiн.
Мұндай селекциялық жетiстiктерге осы Заңның 3-бабында аталған патенттiң
қолданылу мерзiмi пайдалануға рұқсат етiлген жылдан бастап патент берiлген жыл
аралығындағы мерзiмге қысқартылады. Осы Заңның 9-бабында көзделген уақытша құқықтық
қорғау мұндай селекциялық жетiстiктерге қатысты қолданылмайды.
3. Егер сорттың, тұқымның өтiнiм берiлген кезде бар екенi жалпыға мәлiм кез
келген басқа сорттан, тұқымнан анық өзгешелiгi болса, олар ерекшелiк өлшемдерiне
сай келедi. Патент алуға өтiнiм беру немесе сорттың, тұқымның жаңа сорттардың,
тұқымдардың ресми тiзiлiмiне енгiзiлуi, осы өтiнiм беру нәтижесiнде патент берiлген
немесе сорт, тұқым аталған тiзiлiмге енгiзiлген жағдайда, сортты, тұқымды өтiнiм
берiлген күннен бастап кез келген елде жалпыға мәлiм етедi.
Сорттардың, тұқымдардың жалпыға мәлiмдiгi өсiру, пайдалану және жариялау
фактiлерi бойынша да белгiленуi мүмкiн. Сорттың, тұқымның сипатталу және айырықша
ерекшелiктерiн анықтауға мүмкiндiк беретiн белгiлер қалпына келтiрiлетiн және дәл
сипаттауға ыңғайлы болуға тиiс.
4. Егер сорттың, тұқымның көбею ерекшелiктерiн есепке алғанда осы сорт
өсiмдiктерi немесе тұқым селекцияланатын белгiлерi бойынша бiртектi болса, сол сорт
пен тұқым бiртектi деп есептеледi.
5. Егер сорттың, тұқымның негiзгi белгiлерi - әрбiр көбеюден кейiн, ал
көбеюдiң ерекше циклы жағдайында көбеюдiң әр циклының соңында өзгерiссiз қалса,
олар тұрақтылық өлшемiне сай келедi.
Ескерту. 4-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.07.09. N
586 Заңымен .
5-бап. Селекциялық жетiстiкке патент алуға өтiнiм
1. Патент алуға өтiнiм сараптама жасау ұйымына берiледi. V043183_
Автордың немесе оның құқықтық мирасқорының патент алуға өтiнiм беруге құқығы
бар.
Селекциялық жетiстiк қызмет тапсырмасын немесе қызметтiк мiндеттердi орындау
кезiнде жасалған, ашылған немесе шығарылған жағдайда, егер автор мен жұмыс
берушiнiң арасындағы шартта өзгеше көзделмесе, патент алуға өтiнiм беру құқығы
жұмыс берушiге тиесiлi болады.
Егер селекциялық жетiстiктi бiрнеше адам жасаса, ашса немесе шығарса немесе
олар авторлардың құқықтық мирасқорлары болса, өтiнiмдi сол өтiнiш жасаушылар беруi
мүмкiн.
Өтiнiм сенiмхатқа негiзделген өкiлеттiкке сүйенiп, патент алуға байланысты
iстi жүргiзетiн өкiл арқылы берiлуi мүмкiн.
2. Қазақстан Республикасынан тыс жерлерде тұратын жеке тұлғалар немесе
шетелдiк заңды тұлғалар патент алу және олардың күшiнде болуы жөнiндегi істердi
жүргiзедi, шағым кеңесiне қарсылықтар бередi және уәкiлеттi органда тiркелген
патенттiк сенiм бiлдiрiлген өкiлдер арқылы оларды қарауға қатысады.
Қазақстан Республикасында тұрақты тұратын, бiрақ уақытша одан тысқары
жерлерде жүрген жеке тұлғалар Қазақстан Республикасының шегiндегi хат жазысу мекен-
жайын көрсеткен жағдайда, патенттiк сенiм бiлдiрiлген өкiлсiз патенттермен
байланысты iстердi жүргiзе алады.
Патенттiк сенiм бiлдiрiлген өкiлдiң өкiлеттiгi оған өтiнiм берушi немесе
патент иесi берген сенiмхатпен куәландырылады.
3. Селекциялық жетiстiкке патент алуға өтiнiм өсiмдiктiң әрбiр сортына,
жануарлардың тұқымына ресiмделедi және онда:
1) патент беру туралы өтiнiш; V043183_
2) селекциялық жетiстiк сауалнамасы;
3) iс өкiл арқылы жүргiзiлген жағдайда, сенiмхат болуға тиiс.
Селекциялық жетiстiкке патент беруге жасалған өтiнiмге белгiленген мөлшерде
өтiнiм беруге ақы төленгенiн растайтын құжат және оның мөлшерiн азайту үшiн
негiздеменi растайтын құжат қоса тiркеледi, олар өтiнiммен бiрге немесе өтiнiм
түскен күннен бастап екi ай iшiнде табыс етiлуi мүмкiн. Тиiстi ақы төленген
жағдайда бұл мерзiм ұзартылуы мүмкiн, бiрақ екi айдан аспауы керек.
Белгiленген мерзiмде ақы төленгенi туралы құжаттар табыс етiлмеген жағдайда
өтiнiм берiлмеген деп танылады.
4. Патент алуға арналған өтiнiм мемлекеттiк тiлде немесе орыс тiлiнде
берiледi.
5. Өтiнiм құжаттарына қойылатын талаптарды және оларды қарау тәртiбiн
уәкiлеттi орган белгiлейдi. Мәлiмделген сортқа, тұқымға сараптама жасауға қажеттi
басқа құжаттар мен материалдар мемлекеттiк комиссияның сауал салуы бойынша
берiледi.
Сараптама жүргiзуге арналған өтiнiмдi мәнi бойынша қарау тәртiбiн Қазақстан
Республикасының Yкiметi айқындайды .
Ескерту. 5-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.07.09. N
586 , 2007.03.02. N 237 Заңдарымен.
6-бап. Селекциялық жетiстiктiң атауы
1. Селекциялық жетiстiктiң атауы селекциялық жетiстiктi бiр ізге түсiруге
мүмкіндік беруге, қысқа болуға, сол немесе соған жақын ботаникалық немесе
зоологиялық түрдiң бар селекциялық жетiстiктерiнiң атауларынан өзгеше болуға тиiс.
Ол тек цифрлардан ғана тұрмауға, қасиеттерiне, шығу тегiне, селекциялық жетiстiктiң
маңызына, селекционердiң жеке басына қатысты жаңылыстырмауға тиiс, адамгершiлiк пен
мораль принциптерiне қайшы келмеуге тиiс.
Селекциялық жетiстiктiң ұсынылған атауының дұрыстығын тексерудi мемлекеттiк
комиссиялар жүзеге асырады.
2. Егер бiрдей сорт, тұқым үшiн селекциялық жетiстiкке берiлген өтiнiм
Қазақстан Республикасына немесе басқа елдерге берiлсе, сорттың, тұқымның атауы осы
баптың 1-тармағының талаптарына сай келмейтiн жағдайларды қоспағанда, бiрдей
сорттың, тұқымның атауы да бiрдей болуға тиiс.
3. Егер сорттың, тұқымның атауы осы баптың 1 және 2-тармақтарында
белгiленген талаптарға сай келмесе, өтiнiш берушi сараптама жасау ұйымының сауал
салуы бойынша екi ай мерзімде жаңа атау ұсынуға мiндеттi.
4. Селекциялық жетiстiктi пайдаланушы кез келген адам, тiптi патенттiң
қолданылу мерзiмi өтiп кеткен соң да, сорттың, тұқымның Селекциялық жетiстiктердiң
мемлекеттiк тiзiлiмiнде тiркелген атауын көрсетуге мiндеттi.
Ескерту. 6-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.07.09. N
586 , 2007.03.02. N 237 Заңдарымен.
7-бап. Селекциялық жетiстiктiң басымдығы
1. Сорттың, тұқымның басымдығы сараптама жасау ұйымына өтiнiм берiлген күн
бойынша белгiленеді.
2. Басымдық Селекциялық жетiстiктердi қорғау жөнiндегi халықаралық
конвенцияға қатысушы елде бiрiншi өтiнiмнiң берiлген күнi бойынша белгiленуi мүмкiн
(конвенциялық басымдық). Өтiнiш берушi бiрiншi өтiнiмнiң конвенциялық басымдық
құқығын ол берiлген күннен бастап 12 ай iшiнде пайдаланады.
Конвенциялық басымдық құқығын пайдаланғысы келген өтiнiш берушi сараптама
жасау ұйымына жiберiлетiн өтiнiмде бiрiншi өтiнiмнiң басымдық күнiн және келесi
өтiнiм берiлген күннен бастап үш ай iшiнде бiрiншi өтiнiмнiң осы өтiнiм берiлген
орган куәландырған көшiрмесiн табыс етуге тиiс.
Осы шарттар орындалған жағдайда өтiнiш берушi бiрiншi өтiнiм берiлген күннен
бастап үш жыл iшiнде қосымша құжаттама мен сынақ өткiзуге қажеттi материал бермеуге
құқылы.
Ескерту. 7-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.07.09. N
586 , 2007.03.02. N 237 Заңдарымен.
3-тарау. Селекциялық жетістікке патент беруге
жасалған өтінімнің сараптамасы
8-бап. Алдын ала жүргізілетін сараптама
1. Өтiнiм берiлген күннен бастап екi ай мерзiм өткен соң сараптама жасау
ұйымы ол бойынша алдын ала сараптама жүргiзедi. Алдын ала сараптама жүргiзу
барысында өтiнiмге басымдық берiлген күн белгiленедi, қажеттi құжаттардың бар-жоғы
және оларға белгiленген талаптардың орындалуы тексерiледi. Патент беруге жасалған
өтiнiмге алдын ала сараптама екi ай мерзiмде жүргiзiледi.
Қажет болған жағдайда өтiнiш берушi өтiнiм берiлген күннен бастап екi ай
ішінде оған нақтылау, енгізе алады. V043183_
2. Сортқа, тұқымға жасалған өтiнiмге келiп түскен, өтiнiмнiң алғашқы
материалдарында келтірілмеген белгілері бар және өтінім берiлген сорттың, тұқымның
мәнiн өзгертетiн қосымша материалдар өтінiм қаралған кезде назарға алынбайды.
3. Уәкiлеттi органның алдын ала жүргiзген сараптамасынан оң нәтиже алынған
жағдайда өтінімді одан әрі қарау туралы шешім қабылданады. Өтiнiмнiң және
селекциялық жетiстiк сауал-сұрақтарының көшiрмелерi мемлекеттiк комиссияға
жiберiледi.
4. Егер алдын ала жүргiзiлген сараптамада өтiнiмнiң белгiленген талаптарға
сай келмейтiндiгi анықталса, оны одан әрi қараудан бас тарту туралы шешім
қабылданады, ол туралы өтiнiш берушiге бiр ай мерзiмде хабарланады.
5. Өтiнiмдi одан әрi қараудан бас тарту туралы шешiмге өтiнiш берушi шешiмдi
алған күннен бастап екi ай iшiнде уәкiлеттi органға қарсылық бере алады. Шағым
кеңесi қарсылықты ол келiп түскен күннен бастап екi ай мерзiмде қарауға тиiс.
V011712_
Шағым кеңесi шешiмiне өтiнiш берушi ол шешiмдi алған күннен бастап алты ай
iшiнде сотқа шағымдануы мүмкiн.
6. Алдын ала жүргiзiлген сараптама нәтижесiнде оң шешiм шығарылған өтiнiмдер
туралы мәлiметтер өтiнiм түскен күннен бастап 18 ай өткеннен кейiн бюллетеньде
жарияланады. Өтiнiш берушiнiң өтiнуi бойынша сараптама жасау ұйымы өтiнiм
материалдарын аталған мерзiмнен бұрын да жариялай алады. V043183_
7. Сорттың, тұқымның авторы өтінім материалдарында өз есiмiнiң жариялануынан
бас тартуға құқылы.
Ескерту. 8-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.07.09. N
586 Заңымен .
9-бап. Селекциялық жетiстiктiң уақытша құқықтық
қорғалуы
1. Қорғауға өтiнiм жасалған селекциялық жетiстiкке өтiнiм туралы мәлiметтер
жарияланған күннен бастап патент берiлген күнге дейін уақытша құқықтық қорғау
белгiленеді.
2. Патент иесi патент алғаннан кейiн селекциялық жетiстiктi уақытша құқықтық
қорғау кезеңiнде осы Заңның 14-бабының 1-тармағында аталған әрекеттерді өтініш
берушінің рұқсатынсыз жасаған адамнан өтем алуға құқығы бар.
3. Селекциялық жетiстiктi уақытша құқықтық қорғау кезеңiнде өтiнiш берушiге
тек ғылыми мақсаттарда және сату мен өзгедей беру селекциялық жетiстiкке құқықты
өзгедей беруге немесе ұрықты, асыл тұқымдық материалды олардың қорын құру
мақсатымен өтiнiш берушiнiң тапсырысы бойынша өндiруге байланысты болған
жағдайларда ғана ұрықты, асыл тұқымдық материалды сатуға және өзгедей беруге рұқсат
етiлген.
Аталған талаптарды өтiнiш берушi немесе оның келiсiмiмен басқа адам бұзған
жағдайда уақытша құқықтық қорғау болған жоқ деп есептеледi.
10-бап. Селекциялық жетiстiктiң патент қабiлетiне
жасалған өтiнiмдер сараптамасы
1. Кез келген мүдделi адам өтiнiм туралы мәлiметтер жарияланған күннен күннен
бастап алты ай ішінде мемлекеттік комиссияға мәлiмделген селекциялық жетiстiкке
қатысты талабын жiбере алады.
Негiзделген талаптың түскенi туралы мемлекеттiк комиссия өтiнiш берушiге
талаптың мәнiн баяндай отырып хабарлайды.
Талаппен келiспеген жағдайда өтiнiш берушiнiң хабарламаны алған күннен
бастап үш ай мерзiмде мемлекеттiк комиссияға дәлелдi қарсылық жiберуге құқығы бар.
Уәкiлеттi орган мемлекеттiк комиссияның қорытындысы негiзiнде шешiм
қабылдайды және ол туралы мүдделi адамға хабарлайды.
Егер сорт, тұқым жаңалық өлшемiне сәйкес келмесе, патент беруден бас тарту
туралы шешiм қабылданады.
2. Сорттың, тұқымның ерекшелiгiн, бiртектiлiгiн және тұрақтылығын сынақтан
өткiзудi қабылданған әдiстемелер бойынша мемлекеттiк комиссиялар белгiленген
мерзiмде жүргiзедi. V095651
Өтiнiш берушi ұрықтың немесе асыл тұқымдық материалдың сараптама үшiн
қажеттi мөлшерiн табыс етуге мiндеттi.
3. Мемлекеттiк комиссиялар Қазақстан Республикасының, сондай-ақ тиiстi
шарттар жасасылған басқа мемлекеттердiң басқа да ұйымдары жүргiзген сынақтардың
нәтижелерiн және өтiнiш берушi табыс еткен деректердi пайдалануға құқылы.
4. Сорт, тұқым патент қабiлетi талаптарына сай келген жағдайда, мемлекеттiк
комиссия сорттың, тұқымның ресми сипаттамасын жасайды, соның негiзiнде уәкiлеттi
орган патент беру туралы шешiм қабылдайды.
5. Егер сараптама жүргiзiлген кезде сорттың, тұқымның патент қабiлетi
талаптарына сай келмейтiндiгi анықталса, уәкiлеттi орган мемлекеттiк комиссияның
қорытындысы негiзiнде патент беруден бас тарту туралы шешiм қабылдайды, ол туралы
өтiнiш берушiге бiр ай мерзiмде жазбаша түрде хабарлама жiбередi.
Өтiнiш берушi патент беруден бас тарту туралы шешiмге оны алған күннен
бастап үш ай мерзімде уәкiлеттi органға қарсылық бере алады. Қарсылықты шағым
кеңесi ол түскен күннен бастап үш ай мерзiмде қарауға тиiс.
Шағым кеңесiнiң шешiмiне өтiнiш берушi ол шешiмдi алған күннен бастап алты
ай iшiнде сотқа шағымдана алады.
6. Өтiнiш берушi сараптама қарсы қойған барлық материалдармен таныса алады.
Өтініш берушi сұраған материалдардың көшiрмелерiн уәкiлеттi орган оған сауал
салудан алған күннен бастап бiр ай мерзiмде жiбередi.
Ескерту. 10-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.07.09. N
586 Заңымен .
4-тарау. Автор және патент иесі
11-бап. Селекциялық жетiстiктiң авторы
1. Селекциялық жетiстiктi шығармашылық еңбегiмен жасаған, ашқан немесе өсiрiп
шығарған жеке тұлға автор болып танылады.
2. Егер селекциялық жетiстiк бiрнеше адамның ұжымдық шығармашылық еңбегiмен
жасалса, олардың бәрi де оның авторлары (Қосымша авторлары) болып есептеледi.
Авторларға тиесiлi құқықтарды пайдалану тәртiбi олардың арасындағы келiсiммен
белгiленедi.
3. Авторға (авторларға) тек техникалық, ұйымдық көмек көрсеткен немесе
сортқа, тұқымға берiлетiн құқықтарды әзiрлеуге және ресiмдеуге жәрдемдескен адамдар
авторлар болып танылмайды.
12-бап. Селекциялық жетiстiк авторының құқықтары
1. Автордың құқығы иелiктен алуға болмайтын жеке құқық болып табылады және
мерзiмсiз қорғалады.
2. Селекциялық жетiстiктердiң мемлекеттiк тiзiлiмiне енгiзiлген селекциялық
жетiстiктiң патент иеленушi болып табылмайтын авторына уәкiлеттi орган оның
авторлығын растайтын ресми куәлiк бередi.
3. Өзiнiң селекциялық жетiстiгiне өз есiмiн беруге автордың құқығы бар.
4. Автордың өзi жасаған, ашқан немесе өсiрiп шығарған селекциялық жетiстiктi
патенттiң қолданылу мерзiмi iшiнде пайдаланғаны үшiн патент иесiнен сыйақы алуға
құқығы бар. Сыйақы төлемiнiң мөлшерi мен шарты патент иеленушi мен автор арасында
жасасылған шартта белгiленедi.
Бұл орайда автор сыйақысының мөлшерi патент иеленушiнiң селекциялық
жетiстiктердi пайдаланғаны үшiн алатын жыл сайынғы түсiмдерi, оның iшiнде лицензия
сатудан алатын түсiмдерi сомасының бес процентiнен кем болмауға тиiс.
Егер автордың патент иеленушiмен шартында өзгеше көзделмесе, авторға сыйақы
селекциялық жетiстiк пайдаланылған әрбiр жыл бiткеннен кейiн алты ай iшiнде
төленедi.
Егер сортты, тұқымды бiрнеше автор жасаса, ашса немесе өсiрiп шығарса,
сыйақы олардың арасындағы келiсiмге сәйкес бөлiнедi.
Ескерту. 12-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.07.09. N
586 Заңымен .
13-бап. Селекциялық жетiстiктiң патент иесi
Патент:
1) селекциялық жетiстiк авторына (авторларына);
2) оның мұрагерiне (мұрагерлерiне);
3) автор (авторлар) немесе оның (олардың) құқықтық мирасқорлары Селекциялық
жетiстiкке патент беру туралы шешiм қабылданған кезге дейiн селекциялық жетiстiкке
жасаған өтiнiмiнде не уәкiлеттi органға берген өтiнiшiнде көрсетiлген жеке және
(немесе) заңды тұлғаларға (олардың келiсiмi болған кезде);
4) егер селекциялық жетiстiктi қызметкер қызметтiк мiндеттерiн орындау
кезiнде жасаса, автор мен жұмыс берушiнiң арасындағы шартта өзгеше көзделмесе,
жұмыс берушiге берiледi.
Атына патент беру сұралып отырған бiрнеше адам болған жағдайда, оларға бiр
патент берiледi.
Ескерту. 13-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.07.09. N
586 Заңымен .
14-бап. Патент иеленушiнiң құқықтары мен мiндеттерi
1. Егер мұндай пайдалану басқа патент иеленушiлердiң құқықтарын бұзбайтын
болса, патент иеленушiнiң селекциялық жетiстiктi пайдалануға айрықша құқығы болады.
Селекциялық жетiстiкке қатысты мынадай iс-әрекетке патент иеленушiнiң рұқсаты
керек:
1) өндiру немесе молайту (көбейту);
2) көбейту мақсаты үшiн ұрықты себетiндей деңгейге жеткiзу;
3) сатуға ұсыну;
4) сату немесе өткiзудiң өзге де түрлерi;
5) Қазақстан Республикасының аумағынан әкету;
6) Қазақстан Республикасының аумағына әкелу;
7) жоғарыда аталған мақсаттар үшiн сақтау.
2. Патент иеленушiнiң құқығы азаматтық айналымға патент иеленушiнiң
рұқсатынсыз енгiзiлген ұрықтар мен асыл тұқымды жануарлардан өндiрiлген өсiмдiк
материалы мен тауарлы малға да қолданылады.
3. Осы баптың 1-тармағының ережелерi селекция жетiстiктерiнiң сорты мен
тұқымының:
1) егер осы селекциялық жетiстiктердiң өздерi басқа селекциялық жетiстiктiң
белгiлерiн мұра ретiнде иеленбеген болса, селекциялық жетiстiктiң белгiлерiн елеулi
дәрежеде мұра ретiнде иеленетiн;
2) селекциялық жетiстiктен көрiнеу ерекшеленбейтiн;
3) Алынып тасталды
4) оларды молайту селекциялық жетiстiктi сан мәрте пайдалануды қажет ететiн
ұрықтары мен асыл тұқымды материалына қатысты қолданылады.
Селекциялық жетiстiк бастапқысынан айқын ерекшеленген кезде:
1) бастапқы селекциялық жетiстiктiң генотипiн немесе генотиптерiнiң
комбинациясын бiлдiретiн негiзгi белгiлердi сақтай отырып, бастапқы селекциялық
жетiстiктiң немесе бастапқы селекциялық жетiстiктiң маңызды белгiлерiне өзi ие
болып қалатын селекциялық жетiстiктiң неғұрлым маңызды белгiлерiне ие болып қалса;
2) бастапқы сорттан, тұқымнан жеке iрiктеу, индукцияланған немесе өздiгiнен
клондалған мутантты iрiктеу, қайыра будандастыру және гендiк инженерия сияқты
әдiстердi қолданудан туындаған ауытқуларды қоспағанда, бастапқы селекциялық
жетiстiк генотипiне немесе генотиптерiнiң комбинациясына сәйкес келсе селекциялық
жетiстiк басқа (бастапқы) селекциялық жетiстiктiң белгiлерiн елеулi түрде ие болып
қалған селекциялық жетiстiк деп танылады.
4. Алынып тасталды
5. Патент иеленушi:
1) азаматтық айналымға өндірісте пайдалануға жіберілген сортты, тұқымды
енгiзуге;
2) сортты, тұқымды қорғау мақсатында мемлекеттiк комиссия белгiлеген ресми
сипаттамада көрсетiлген белгiлердiң сақталуы үшiн патенттiң қолданылу мерзiмi
iшiнде сортты, тұқымды бiрқалыпты ұстап тұруға;
3) патенттi күшiнде ұстау үшiн жыл сайын ақы төлеп тұруға мiндеттi.
Ескерту. 14-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.07.09. N
586 Заңымен .
15-бап. Патент иеленушiнiң құқықтарын бұзғаны үшiн
жауаптылық
1. Осы Заңды бұза отырып өсiмдiктер сортын, жануарлар тұқымын пайдаланатын
жеке немесе заңды тұлға патент иеленушiнiң құқықтарын бұзғанына кiнәлi болып
саналады.
2. Жеке немесе заңды тұлға, егер:
1) патент иеленушiнiң рұқсатынсыз өтiнiм берiлген сорт, тұқым туралы
коммерциялық құпия болып табылатын мәлiметтi ашса;
2) өндiрiлген және сатылған өсiмдiктердiң қорғалатын сорттарына, асыл
тұқымды мал тұқымдарына тiркелгендегiсiнен өзгеше атау берсе;
3) өндiрiлген және сатылатын өсiмдiктердiң қорғалатын сорттарына, асыл
тұқымды мал тұқымдарына селекциялық жетiстiкпен шатастыратындай дәрежеде ұқсас атау
берсе;
4) iс жүзiнде ондай емес өндiрiлген және (немесе) сатылатын тұқымдарға, асыл
тұқымды материалға селекциялық жетiстiктiң iс жүзiнде ондай емес атауын берсе;
5) селекциялық жетiстiк туралы шындыққа сай келмейтiн мәлiметтерi бар
құжаттар табыс етсе, патент иесiнiң құқықтарын бұзушы болып саналады.
3. Патент иеленушiнiң құқықтарын бұзған тұлға патент иесiне селекциялық
жетiстiктi пайдаланғаны үшiн өтем төлеуге, сондай-ақ заңдарға сәйкес осы Заңды бұзу
салдарынан туындаған басқа да шығындардың орнын толтыруға мiндеттi.
4. Айрықша немесе айрықша емес лицензияның иесi патент иеленушiнiң жазбаша
рұқсаты бойынша немесе оның сенiмхаты бойынша патенттi бұзушыға талап қоя алады.
5. Шығындардың орнын толтыру туралы талап шығын келтiрiлген күннен басталып,
патенттiң бұзылу кезеңiне белгiленедi.
16-бап. Құқықты мұраға қалдыру
Селекциялық жетiстiкке өтiнiм беру және оған патент алу құқығы, селекциялық
жетiстiктi пайдалануға, сондай-ақ сыйақы төлеу мен оларды пайдаланудан түскен
кiрiске айрықша құқықтар мұра ретiнде немесе құқықтық мұрагерлiк тәртiбiмен
ауысады.
Ескерту. 16-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.07.09. N
586 Заңымен .
17-бап. Патент иеленушiнiң айрықша құқықтарын
бұзу болып танылмайтын iс-әрекет
Селекциялық жетiстiктi пайдалануға қатысты:
1) жеке және коммерциялық емес мақсаттарда жасалатын;
2) сынау мақсатында жасалатын;
3) осы Заңның 14-бабының 1 және 2-тармақтарында көзделген жағдайларды
қоспағанда, селекциялық жетiстiктердi басқа сорттар мен тұқымдар шығарудың бастапқы
материалы ретiнде пайдалану жөнiндегi iс-әрекеттер патент иеленушiнiң құқықтарын
бұзу болып танылмайды.
17-1-бап. Бұрынғыша пайдалану құқығы
1. Селекциялық жетiстiкке басымдық берiлген күнге дейiн автордан тәуелсiз
жасалған селекциялық жетiстiкке ұқсас өсiмдiк сортын немесе жануар тұқымын
Қазақстан Республикасының аумағында адал пайдаланған немесе осыған қажеттi
әзiрлiктер жасаған тұлғаның осындай пайдалану көлемiн кеңейтпей оны өтеусіз
пайдалану құқығы (бұрынғыша пайдалану құқығы) сақталады.
Бұрынғыша пайдалану құқығы басқа тұлғаға ұқсас өсiмдiк сорты немесе жануар
тұқымы пайдаланылған немесе осыған қажеттi әзiрлiктер жасалған өндiрiспен бiрге
ғана берiлуi мүмкiн.
2. Басымдық берiлген күннен кейiн, бiрақ патент беру туралы мәлiметтер
жарияланған күнге дейiн селекциялық жетiстiктi пайдалануды бастаған тұлға патент
иесiнiң талабы бойынша одан әрi пайдалануды тоқтатуға мiндеттi. Бiрақ, мұндай тұлға
патент иесiне осы пайдаланудың нәтижесiнде келтiрiлген шығындарды өтеуге мiндеттi
емес.
Ескерту. 17-1-баппен толықтырылды - Қазақстан Республикасының 2005.11.22. N
90 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.
5-тарау. Селекциялық жетістікті пайдалану
18-бап. Лицензиялық шарт
1. Патент иеленушi болып табылмайтын кез келген адам селекциялық жетiстiктi
патент иеленушiнiң рұқсатымен ғана лицензиялық шарт негiзiнде пайдалануға құқылы.
2. Лицензиялық шартта лицензиатқа:
1) селекциялық жетiстiктi лицензиардың оны пайдалану мүмкiндiгiн сақтап
пайдалану құқығымен лицензияны басқа тұлғаларға беру құқығын (жай, ерекше емес
лицензия);
2) селекциялық жетiстiктi лицензиардың оны пайдалану мүмкiндiгiн сақтап,
бiрақ лицензияны басқа тұлғаларға беру құқығынсыз пайдалану құқығын (ерекше
лицензия);
3) селекциялық жетiстiктi лицензиардың оны пайдалану мүмкiндiгiн сақтамай
және лицензияны басқа тұлғаларға беру құқығынсыз пайдалану құқығын (толық лицензия)
беру көзделуi мүмкiн.
Егер лицензиялық шартта лицензияның түрi көрсетiлмесе, ол жай, ерекше емес
лицензия деп есептеледi.
3. Лицензиаттың басқа тұлғаға (сублицензиатқа) селекциялық жетiстiктi
пайдалану құқығына ерекше лицензия беруi туралы шарт (сублицензиялық шарт)
лицензиялық шартта көзделген жағдайларда ғана жасалуы мүмкін.
Егер лицензиялық шартта өзгеше көзделмесе, сублицензиаттың iс-әрекетi үшiн
лицензиар алдыруда лицензиат жауапты болады.
4. Лицензиялық және сублицензиялық шарт жазбаша нысанда жасалады және
уәкiлеттi органда тiркелуге тиiс. Жазбаша нысанның немесе тiркеу туралы талаптың
сақталмауы шарттың жарамсыздығына әкеп соғады. V075063
5. Елдегі төтенше жағдайлар кезiнде немесе мейлiнше қажет болған басқа да
жағдайларда Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң селекциялық жетiстiктi патент
иеленушiнiң келiсiмiнсiз, бiрақ оны дереу хабардар етiп және оған сәйкес өтемақысын
төлей отырып пайдалануға рұқсат етуге құқығы бар. Өтемақының мөлшерi туралы
дауларды сот шешедi.
Ескерту. 18-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.07.09. N
586 Заңымен .
19-бап. Ашық лицензия
Патент иеленушi кез келген тұлғаға селекциялық жетiстiктi пайдалануға
лицензия алу құқығын беру туралы уәкiлеттi органға өтiнiш бере алады (ашық
лицензия).
Аталған лицензияны алуға тiлек бiлдiрген тұлға патент иеленушiмен төлемдер
туралы шарт жасасып, оны мiндеттi түрде уәкiлеттi органда тiркетуге мiндеттi. Шарт
жөнiндегi дауларды сот қарайды.
Патент иеленушiнiң ашық лицензияға құқық беру туралы өтiнiшi бюллетеньде
ашық лицензия туралы мәлiметтер жарияланған күннен бастап үш жыл бойы өз күшiн
сақтайды. Аталған мерзiм шегiнде патенттi күшiнде ұстау үшiн төленетiн ақы ашық
лицензия туралы мәлiметтер жарияланған жылдан кейiнгi жылдан бастап елу процентке
кемiтiледi.
Ескерту. 19-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.07.09. N
586 Заңымен .
20-бап. Мәжбүрлеу лицензиясы
1. Патент иеленушi селекциялық жетiстiктi пайдаланбаған және ол қолайлы
коммерциялық жағдайларда лицензиялық шарт жасаудан бас тартқан жағдайда, егер
селекциялық жетiстiк патент беру туралы мәлiметтер жарияланған күннен бастап үш жыл
iшiнде селекциялық жетiстiкке патент беру туралы мәлiметтер жарияланғаннан кейiн
селекциялық жетiстiк үздiксiз пайдаланылмаса, кез келген тұлға өзiне ерекше емес
мәжбүрлеу лицензиясын беру туралы сотқа өтiнiш жасай алады. Егер патент иеленушi
селекциялық жетiстiктiң пайдаланылмауы дәлелдi себептерге байланысты болмағанын
дәлелдемесе, сот аталған лицензияны төлемдердiң мерзiмдерiн, мөлшерi мен тәртiбiн
көрсете отырып бередi. Төлемдердiң мөлшерi лицензияның қалыптасқан практикаға
сәйкес белгiленген рыноктық бағасынан төмен белгiленбеуге тиiс.
Кез келген мәжбүрлеу лицензиясы ең алдымен Қазақстан Республикасының iшкi
рыногының қажеттерiн қамтамасыз ету үшiн берiлуге тиiс.
Аталған селекциялық жетістікті пайдалану құқығын мәжбүрлеу лицензиясы
берілген тұлға басқа тұлғаға осы селекциялық жетiстiктiк пайдаланылатын
кәсiпорынмен бiрге ғана беруi мүмкiн.
Мәжбүрлеу лицензиясын беруге себеп болған мән-жайлардың қолданылуы
тоқтатылған жағдайда сот оның күшiн жоюға тиiс.
2. Селекциялық жетiстiктердi бұл орайда қолайлы коммерциялық жағдайларда
лицензиялық шарт жасасудан бас тартқан басқа патент иеленушiнiң селекциялық
жетiстiкке құқығын бұзбай пайдалана алмайтын патент иеленушiнiң өзiне селекциялық
жетiстiктi Қазақстан Республикасының аумағында пайдалануға ерекше емес мәжбүрлеу
лицензиясын беру туралы сотқа арыз жазып жүгінуге құқығы бар.
Аталған лицензия берiлген жағдайда сот патентi басқа тұлғаға тиесiлi
селекциялық жетiстiктiң пайдаланылу шегiн, төлемдердiң мерзiмдерiн, мөлшерi мен
тәртiбiн белгiлеуге тиiс. Бұл орайда төлемдердiң мөлшерi лицензияның қалыптасқан
практикаға сәйкес белгiленген рыноктық бағасынан төмен белгiленбеуге тиiс.
Селекциялық жетiстiктi пайдалануға осы тармақ негiзiнде алынған құқық осы
селекциялық жетiстiкке патенттi сол құқықтың берiлуiне байланысты берген жағдайда
ғана берiлуi мүмкiн.
6-тарау. Патенттің қолданылуын тоқтату
21-бап. Патенттi жарамсыз деп тану
1. Патент бүкiл қолданылу мерзiмi iшiнде, егер:
1) оның мәлiмдеушi берген селекциялық жетiстiктiң бiртектiлiгi және
тұрақтылығы туралы расталмаған деректер негiзiнде берiлгенi;
2) патент берген күнiнде селекциялық жетiстiктiң жаңалық пен ерекшелiк
өлшемдерiне сәйкес келмегенi;
3) патентте патент иесi ретiнде аталған адамның патент алуға заңды
негiздемелерi болмағаны анықталса, оның берiлуi дау туғызуы және оған қарсылықтар
бойынша жарамсыз деп танылуы мүмкін.
2. Осы баптың 1-тармағының 1), 2) тармақшаларында көзделген негiздер бойынша
патент беруге қарсы қарсылық уәкiлеттi органға берiледi. Егер қосымша сынақтар
өткiзу қажет етiлмесе, қарсылықты шағым кеңесi оның түскен күнiнен бастап алты ай
мерзiмде қарауға тиiс. Қарсылық берген тұлға патент иесiн қарсылықпен таныстыруға
мiндеттi.
Шағым кеңесiнiң шешiмiне қарсылық бiлдiрушi тұлға немесе патент иесi
өздерiнiң шешiмдi алған күнiнен бастап алты ай iшiнде сотқа шағым беруі мүмкін.
Ескерту. 21-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.07.09. N
586 Заңымен .
22-бап. Патенттiң күшiн жою және оны мерзiмiнен
бұрын тоқтату
1. Селекциялық жетiстiкке берiлген патенттiң күшiн уәкiлеттi орган:
1) оны осы Заңның 21-бабына сәйкес заңсыз деп таныған;
2) сорт, тұқым бiртектiлiк пен тұрақтылық көрсеткiштерiне ендiгi жерде
сәйкес келмеген;
3) сорттың, тұқымның аман сақталуын тексеру үшiн сараптама органының өтiнiшi
бойынша патент иеленушi қажеттi ақпаратты, ұрықты, асыл тұқым материалдарын және
құжаттарды 12 ай iшiнде бермеген немесе осы мақсаттар үшiн жергiлiктi жерлерде
сортқа, тұқымға инспекция жүргiзу үшiн жағдайлар болмаған;
4) егер патент иеленушi басқа, неғұрлым лайықты атау ұсынбаса, патент
берiлгеннен кейiн селекциялық жетiстiктiң атауы жойылған кездерде жояды.
2. Патенттiң қолданылуы:
1) патент иеленушiнiң бюллетеньде патенттiң қолданылуын мерзiмiнен бұрын
тоқтату туралы мәлiметтер жарияланған күннен бастап уәкiлеттi органға берген
өтiнiшi негiзiнде;
2) ақы төлеудiң белгiленген мерзiмi өткен күннен бастап патенттi күшiнде
ұстаудың белгiленген мерзiмiнде ақы төленбеген жағдайда мерзiмiнен бұрын
тоқтатылады.
Ескерту. 22-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.07.09. N
586 Заңымен .
7-тарау. Қорытынды ережелер
23-бап. Осы Заңды қолдануға байланысты дауларды шешу
Сортқа және тұқымдарға берiлген патенттер туралы заңдарды бұзуға байланысты
даулар, атап айтқанда:
1) сортқа, тұқымға авторлық туралы;
2) патент иеленушiнi белгiлеу туралы;
3) патент иеленушiнiң пайдалануға ерекше құқығын және басқа мүлiктiк
құқықтарын бұзу туралы;
4) селекциялық жетiстiктi пайдалануға лицензиялық шарттарды жасасу және оны
орындау туралы;
5) осы Заңда көзделген өтемақыларды төлеу туралы;
6) шартқа сәйкес авторға сыйақы төлеу туралы;
7) патент беру туралы;
8) мәжбүрлеп лицензия беру туралы;
9) патенттен туындайтын құқықтарды қорғауға байланысты басқа да даулар сот
тәртiбiмен қаралады.
24-бап. Селекциялық жетiстiктердi өндiрiсте пайдалану
1. Пайдалануға рұқсат етiлген селекциялық жетiстiктердiң мемлекеттiк
тiзiлiмдерiне сортты, тұқымды шаруашылыққа пайдалылығына мемлекеттік сынақтар жасау
нәтижелері бойынша, ал жүзім сорттары, діндік, сәндік, жемістік дақылдары мен ағаш
тұқымдары бойынша да белгiленген тәртiппен сарапшылық бағалаулар негiзiнде
мемлекеттiк комиссиялар енгiзедi.
2. Өткiзiлетiн ұрықтармен және асыл тұқымдық материалмен олардың қандай
сортқа, тұқымға жататынын, қайдан шыққанын және сапасын куәландыратын тиiстi
құжаттар қоса жүруге тиiс.
Құжат тиiстi аймақта пайдалануға жiберiлетiн сорттың ұрығына, тұқымның асыл
тұқымды материалына берiледi.
25-бап. Заңдық маңызы бар әрекеттерге ақы төлеу
Сараптама жасау ұйымының және мемлекеттiк комиссиялардың осы Заңда көзделген,
патенттер беруге, оларды тiркеуге өтiнiмдер қабылдауды қамтитын әрекеттердi жүзеге
асырғаны, селекциялық жетiстiктерге сараптама жүргiзгенi және оларға қатысушылар
үшiн құқықтар мен мiндеттер туғызатын өзге де әрекеттер үшiн сараптама жасау ұйымы
Заңдарға сәйкес ақы алады.
Уәкілетті органның патент беру, шарттарды тіркеу жөніндегі іс-әрекеттер
жасағаны үшін Қазақстан Республикасының салық заңнамасына сәйкес мемлекеттiк баж
алынады.
Ескерту. 25-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.07.09.
N 586 Заңымен , 2005.11.22. N 90 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз)
Заңымен.
26-бап. Жарияланымдар
1. Бюллетеньде селекциялық жетiстiктi тiркеуге қатысты:
1) селекциялық жетiстiк басымдығының күнiн, өтiнiм берушiнiң атын (атауын),
селекциялық жетiстiктiң атауын, егер бас тартпаса, автордың аты-жөнiн көрсете
отырып, оңды нәтиже мен алдын ала сараптамадан өткен патент беруге жасалған
өтiнiмдер туралы;
2) патент беру туралы өтiнiм бойынша қабылданатын шешiмдер туралы;
3) селекциялық жетiстiктердiң атауындағы өзгерiстер туралы;
4) патенттердi жарамсыз және олардың күшi жойылды деп тану туралы;
5) селекциялық жетiстiктердi қорғауға қатысты басқа да мәлiметтер
жарияланады.
2. Өтiнiм туралы мәлiметтер жарияланғаннан кейiн кез келген тұлға өтiнiм
материалдарымен танысуға құқылы.
Ескерту. 26-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.07.09. N
586 Заңымен .
27-бап. Шет елдерде селекциялық жетiстiктердi патенттеу
Өтiнiм берушi Қазақстан Республикасы селекциялық жетiстiктердi қорғау туралы
екi жақты немесе көп жақты халықаралық шарт арқылы байланысы бар басқа мемлекеттiң
құзыреттi органына селекциялық жетiстiктi қорғауға алғашқы өтiнiм беруге құқылы.
Өтiнiм берушi өзi алғашқы өтiнiм берген мемлекеттiң құзыретті органы оған
қорғау құжатын бергенiн күтпей-ақ басқа мемлекеттердiң құзыреттi органдарына өтiнiм
беруге құқылы.
Селекциялық жетiстiктерге құқықтарды Қазақстан Республикасының шегiнен тыс
қорғауға байланысты шығындарды өтiнiм берушi өтейдi.
Ескерту. 27-бап жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының 2004.07.09. N 586
Заңымен .
28-бап. Шетелдiктердiң, азаматтығы жоқ адамдардың және
шетелдiк заңды тұлғалардың құқықтары
1. Шетелдiктер мен шетелдiк заңды тұлғалар осы Заңда және Қазақстан
Республикасының селекциялық жетiстiктердi қорғау саласындағы өзге де заң және
нормативтiк құқықтық актiлерiнде көзделген құқықтарды Қазақстан Республикасының
халықаралық шарттары негiзiнде немесе өзара түсiнiстiк принципiнде Қазақстан
Республикасының жеке және заңды тұлғаларымен бiрдей пайдаланады.
2. Қазақстан Республикасында тұратын азаматтығы жоқ адамдар осы Заңда және
селекциялық жетiстiктердi құқықтық қорғауға қатысты өзге де актiлерде көзделген
құқықтарды, егер осы Заңнан және өзге де нормативтiк құқықтық актiлерден өзгеше
туындамаса, Қазақстан Республикасының жеке және заңды тұлғаларымен бiрдей
пайдаланады.
29-бап. Халықаралық шарттар
Егер Қазақстан Республикасы бекіткен халықаралық шартта осы Заңдағыдан басқа
ережелер белгіленсе, халықаралық шарттың ережелері қолданылады.
Қазақстан Республикасының
Президенті
© 2012. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің "Республикалық құқықтық ақпарат
орталығы" ШЖҚ РМК
Об охране селекционных достижений
Архивная версия
Закон Республики Казахстан от 13 июля 1999 года N 422-I
ОГЛАВЛЕНИЕ
Сноска. По всему тексту слова "госкомиссиями", "госкомиссии", "госкомиссию",
"госкомиссия", "Госкомиссии", "госкомиссией" заменены соответственно словами
"государственными комиссиями", "государственной комиссии", "государственную
комиссию", "государственная комиссия", "Государственные комиссии", "государственной
комиссией" Законом РК от 2 марта 2007 года N 237 (вводится в действие со дня его
официального опубликования).
Глава 1. Общие положения
Статья 1. Отношения, регулируемые настоящим Законом
Настоящий Закон определяет правовые, экономические и организационные основы
деятельности в области охраны селекционных достижений, регулирует имущественные, а
также связанные с ними личные неимущественные отношения, возникающие в связи с
созданием, выявлением, выведением, правовой охраной и использованием селекционных
достижений.
Статья 2. Основные понятия, используемые в настоящем Законе
В настоящем Законе используются следующие основные понятия:
1) исключительное право - имущественное право патентообладателя использовать
селекционное достижение любым способом по своему усмотрению;
2) апелляционный совет - подразделение уполномоченного органа по досудебному
рассмотрению споров;
3) племенное животное - чистопородное, высококлассное, высокопродуктивное
животное, отвечающее типу, направлению и уровню продуктивности, стандарту породы,
имеющее документально подтвержденное происхождение;
4) племенная продукция (материал) - племенное животное, его семя, эмбрионы;
5) Государственная комиссия по сортоиспытанию сельскохозяйственных культур -
организация, находящаяся в ведении уполномоченного органа в области развития
агропромышленного комплекса, осуществляющая экспертизу сортов растений на
патентоспособность и хозяйственную полезность;
6) бюллетень - официальное периодическое издание по вопросам охраны
селекционных достижений;
7) лицензионный договор - договор, по которому патентообладатель (лицензиар)
предоставляет другой стороне (лицензиату) право временно использовать селекционное
достижение определенным образом;
8) государственные комиссии - Государственная комиссия по сортоиспытанию
сельскохозяйственных культур и Государственная комиссия по испытанию и апробации
пород уполномоченного органа в области развития агропромышленного комплекса;
9) посадочный материал - посадочный материал любого вида, включая
репродуктивно и вегетативно размножающийся материал (семена, рассаду, растения и
части растений, предназначенные для их размножения);
10) заявитель - физическое или юридическое лицо, которое подало заявку на
выдачу патента на селекционное достижение;
11) патентообладатель - владелец патента;
12) патентные поверенные - граждане Республики Казахстан, которым в
соответствии с законодательством Республики Казахстан предоставлено право на
представительство физических и юридических лиц перед уполномоченным органом и
экспертной организацией ;
13) селекционное достижение - новый сорт растения, новая порода животного,
являющиеся результатом творческой деятельности человека, на которые выдан патент;
14) автор селекционного достижения (селекционер) (далее - автор) -
физическое лицо, которое создало, выявило или вывело сорт, породу;
15) Государственный реестр селекционных достижений - Государственный реестр
Республики Казахстан охраняемых сортов растений и Государственный реестр Республики
Казахстан охраняемых пород животных, которые включают сорта, породы, на которые
выданы патенты;
16) Государственный реестр селекционных достижений, допущенных к
использованию - Государственный реестр Республики Казахстан селекционных
достижений, допущенных к использованию, который включает сорта, породы, допущенные
для хозяйственного использования в производстве;
17) сорт - группа растений одной культуры, сходных по хозяйственным и
биологическим свойствам и морфологическим признакам, родственных по происхождению,
передающих свои признаки по наследству последующим поколениям и отличающихся от
других групп растений одного и того же ботанического таксона хотя бы по одному
признаку. Охраняемыми категориями сорта являются: клон, линия, гибрид первого
поколения, популяция;
18) товарное животное - животное, используемое для производства товарной
продукции;
19) порода - группа сельскохозяйственных животных одного вида общего
происхождения, сложившаяся под влиянием творческой деятельности человека в
определенных хозяйственных и природных условиях, количественно достаточная для
длительного разведения "в себе" и обладающая хозяйственной и племенной ценностью,
поддерживаемой отбором, подбором, созданием соответствующих их генотипу
технологических условий, а также определенной специфичностью в морфологических,
физиологических и хозяйственно полезных свойствах, отличающих ее от других пород
одного вида. Охраняемыми категориями породы являются: тип, кросс, линия;
20) Государственная комиссия по испытанию и апробации пород -
консультативно-совещательный орган уполномоченного органа в области развития
агропромышленного комплекса, осуществляющий экспертизу пород животных на
патентоспособность и хозяйственную полезность;
21) семена - все ботанические формы семенного материала:
собственно семена, плоды, соплодия, части сложных плодов, луковицы и клубни.
Сноска. Статья 2 в редакции Закона РК от 2 марта 2007 года N 237 (вводится в
действие со дня его официального опубликования).
Статья 3. Правовая охрана селекционного достижения
1. Право на селекционное достижение охраняется законодательством Республики
Казахстан и подтверждается патентом. Патент удостоверяет исключительное право
патентообладателя на использование селекционного достижения, его приоритет и
авторство селекционера.
2. (исключен)
3. Экспертиза и испытание селекционных достижений на патентоспособность и
хозяйственную полезность как вид деятельности в области охраны селекционных
достижений осуществляются государственными комиссиями , которые ведут
Государственные реестры соответствующих селекционных достижений, допущенных к
использованию в производстве. P080780 , V095651
4. Объем правовой охраны, предоставляемой патентом на селекционное
достижение, определяется совокупностью признаков, включенных в описание сорта,
породы.
5. Срок действия патента на сорта растений составляет 25 лет, породы
животных - 30 лет, на сорта винограда, древесных декоративных, плодовых и лесных
культур, в том числе их подвоев, составляет - 35 лет с даты подачи заявки в
экспертную организацию.
Срок действия патента продлевается уполномоченным органом по ходатайству
патентообладателя, но не более чем на 10 лет. V043183_
Сноска. Статья 3 с изменениями, внесенными Законами РК от 9 июля 2004 г. N
586 ; от 2 марта 2007 года N 237 (вводится в действие со дня его официального
опубликования).
Статья 3-1. Уполномоченный государственный орган в сфере
охраны селекционных достижений
1. Уполномоченный государственный орган в сфере охраны селекционных
достижений (далее - уполномоченный орган) - государственный орган, определяемый
Правительством Республики Казахстан и осуществляющий государственное регулирование
в области охраны селекционных достижений.
2. К компетенции уполномоченного органа относятся:
1) участие в реализации государственной политики в области правовой охраны
селекционных достижений;
2) выдача патентов на селекционные достижения; V043183_
3) контроль за деятельностью физических и юридических лиц, использующих
селекционные достижения;
4) составление протоколов и рассмотрение дел об административных
правонарушениях, наложение административных взысканий;
5) осуществление иных функций, предусмотренных настоящим Законом.
Сноска. Дополнен статьей 3-1 - Законом РК от 9 июля 2004 г. N 586 .
Статья 3-2. Экспертная организация
1. Экспертная организация - организация, подведомственная уполномоченному
органу, осуществляющая деятельность в сферах, отнесенных к государственной
монополии (оказание услуг в области охраны селекционных достижений).
2. К компетенции экспертной организации относятся:
1) прием заявок на селекционные достижения;
2) проведение предварительной экспертизы селекционных достижений;
3) ведение Государственного реестра селекционных достижений;
4) публикация сведений о селекционных достижениях;
5) осуществление иных функций, возложенных на нее законодательством
Республики Казахстан.
Сноска. Дополнен статьей 3-2 - Законом РК от 9 июля 2004 г. N 586 .
Глава 2. Патентоспособность селекционного достижения
Статья 4. Условия патентоспособности селекционного
достижения
1. Патент выдается на селекционное достижение, которое обладает новизной,
отличимостью, однородностью и стабильностью.
2. Сорт, порода считаются новыми, если на дату подачи заявки семена или
другой посадочный материал, племенной материал данного селекционного достижения не
продавались и не передавались другим лицам автором или его правопреемником для
использования сорта, породы на территории:
1) Республики Казахстан - ранее чем за один год до даты подачи заявки;
2) любого другого государства - ранее чем за четыре года по однолетним
культурам и ранне чем за шесть лет по многолетним культурам, породам до даты подачи
заявки.
Сорт, порода, которые на дату включения соответствующих родов и видов в
Государственные реестры селекционных достижений, зарегистрированы в Государственном
реестре селекционных достижений, допущенных к использованию, могут быть признаны
патентоспособными без предъявления к сорту, породе требований новизны.
Срок действия патента, указанный в статье 3 настоящего Закона, на такие
селекционные достижения сокращается на период с года допуска к использованию по год
выдачи патента. По отношению к таким селекционным достижениям не действует
временная правовая охрана, предусмотренная статьей 9 настоящего Закона.
3. Сорт, порода отвечают критериям отличимости, если они явно отличаются от
любого другого сорта, породы, существование которых на момент подачи заявки
является общеизвестным. Подача заявки на получение патента или внесение сорта,
породы в официальные реестры новых сортов, пород в любой стране делает сорт, породу
общеизвестными с даты подачи заявки, при условии, что в результате подачи этой
заявки был выдан патент или сорт, порода были включены в указанные реестры.
Общеизвестность сортов, пород может быть установлена также по факту
выращивания, использования и публикации. Признаки, позволяющие определить
описательные и отличительные особенности сорта, породы, должны поддаваться
востановлению и точному описанию.
4. Сорт, порода считаются однородными, если с учетом особенности их
размножения растения этого сорта или порода однородны по селектируемым признакам.
5. Сорт, порода отвечают критерию стабильности, если их основные признаки
остаются неизменными после каждого размножения, а в случае особого цикла
размножения - в конце каждого цикла размножения.
Сноска. В статью 4 внесены изменения - Законом РК от 9 июля 2004 г. N 586 .
Статья 5. Заявка на выдачу патента на селекционное
достижение
1. Заявка на выдачу патента подается в экспертную организацию. V043183_
Право на подачу заявки на выдачу патента принадлежит автору или его
правопреемнику.
В случае, если селекционное достижение создано, выявлено или выведено при
выполнении служебного задания или служебных обязанностей, право на подачу заявки на
выдачу патента принадлежит работодателю, если договором между автором и
работодателем не предусмотрено иное.
Заявка может быть подана несколькими заявителями, если они совместно
создали, выявили или вывели селекционное достижение или являются правопреемниками
авторов.
Заявка может быть подана через представителя, который в силу полномочий,
основанных на доверенности, ведет дела, связанные с получением патента.
2. Физические лица, проживающие за пределами Республики Казахстан, или
иностранные юридические лица ведут дела по получению патентов и поддержанию их в
силе, подают возражения в апелляционный совет и принимают участие в их рассмотрении
через патентных поверенных, зарегистрированных в уполномоченном органе.
Физические лица, постоянно проживающие в Республике Казахстан, но временно
находящиеся за ее пределами, могут вести дела, связанные с патентами, без
патентного поверенного при указании адреса для переписки в пределах Республики
Казахстан.
Полномочия патентного поверенного удостоверяются доверенностью, выданной ему
заявителем или патентообладателем.
3. Заявка на выдачу патента на селекционное достижение оформляется на каждый
сорт растений, породу животных и должна содержать:
1) заявление о выдаче патента; V043183_
2) анкету селекционного достижения;
3) доверенность в случае ведения делопроизводства через представителя.
К заявке на выдачу патента на селекционное достижение прилагается документ,
подтверждающий оплату подачи заявки в установленном размере, и документ,
подтверждающий основания для уменьшения ее размера, которые могут быть представлены
вместе с заявкой или в течение двух месяцев с даты поступления заявки. При условии
соответствующей оплаты этот срок может быть продлен, но не более чем на два месяца.
При непредставлении документов об оплате в установленный срок заявка
признается неподанной.
4. Заявка на выдачу патента представляется на государственном или русском
языке.
5. Требования к документам заявки и порядок их рассмотрения определяются
уполномоченным органом. Другие документы и материалы, необходимые для экспертизы
заявленного сорта, породы, предоставляются по запросу государственной комиссии.
Порядок рассмотрения заявки на проведение экспертизы по существу
определяется Правительством Республики Казахстан.
Сноска. Статья 5 с изменениями, внесенными Законами РК от 9 июля 2004 г. N
586 ; от 2 марта 2007 года N 237 (вводится в действие со дня его официального
опубликования).
Статья 6. Наименование селекционного достижения
1. Наименование селекционного достижения должно позволять идентифицировать
селекционное достижение, быть кратким, отличаться от наименований существующих
селекционных достижений того же или близкого ботанического или зоологического вида.
Оно не должно состоять из одних цифр, вводить в заблуждение относительно свойств,
происхождения, значения селекционного достижения, личности селекционера, не должно
противоречить принципам гуманности и морали.
Проверка правильности предложенного наименования селекционного достижения
осуществляется государственными комиссиями.
2. Если заявка на селекционное достижение для одного и того же сорта, породы
подается в Республику Казахстан и в другие страны, то наименование одного и того же
сорта, породы должно быть одинаковым, за исключением случаев, когда наименование
сорта, породы не отвечает требованиям пункта 1 настоящей статьи.
3. Если наименование сорта, породы не отвечает требованиям, установленным
пунктами 1 и 2 настоящей статьи, то по запросу экспертной организации заявитель
обязан в двухмесячный срок предложить новое наименование.
4. Любое лицо, использующее селекционное достижение, обязано указывать
наименование сорта, породы, под которым они зарегистрированы в Государственных
реестрах селекционных достижений, даже после истечения срока действия патента.
Сноска. Статья 6 с изменениями, внесенными Законами РК от 9 июля 2004 г. N
586 ; от 2 марта 2007 года N 237 (вводится в действие со дня его официального
опубликования).
Статья 7. Приоритет селекционного достижения
1. Приоритет сорта, породы устанавливается по дате подачи в экспертную
организацию заявки.
2. Приоритет может быть установлен по дате подачи первой заявки в стране-
участнице Международной конвенции по охране селекционных достижений (конвенционный
приоритет). Заявитель пользуется правом конвенционного приоритета первой заявки в
течение 12 месяцев с даты ее подачи.
Заявитель, желающий использовать право конвенционного приоритета, должен в в
заявке, направляемой в экспертную организацию, указать дату приоритета первой
заявки и в течение трех месяцев с даты подачи последующей заявки предоставить копии
первой заявки, заверенные органом, в который была подана эта заявка.
При выполнении этих условий заявитель вправе не представлять дополнительную
документацию и необходимый для испытания материал в течение трех лет с даты подачи
первой заявки.
Сноска. Статья 7 с изменениями, внесенными Законами РК от 9 июля 2004 г. N
586 ; от 2 марта 2007 года N 237 (вводится в действие со дня его официального
опубликования).
Глава 3. Экспертиза заявки
на выдачу патента на селекционное достижение
Статья 8. Предварительная экспертиза
1. По истечении двух месяцев с даты подачи заявки экспертная организация
проводит по ней предварительную экспертизу. В ходе проведения предварительной
экспертизы устанавливается дата приоритета заявки, проверяется наличие необходимых
документов и выполнение установленных к ним требований. Предварительная экспертиза
заявки на выдачу патента проводится в двухмесячный срок.
При необходимости заявитель может внести уточнения в заявку в течение двух
месяцев с даты ее подачи. V043183_
2. Дополнительные материалы, поступившие к заявке на сорт, породу и
содержащие признаки, которые не были приведены в первичных материалах заявки и
изменяющие сущность заявленного сорта, породы, не принимаются во внимание при
рассмотрении заявки.
3. При получении положительного результата предварительной экспертизы
уполномоченным органом принимается решение о дальнейшем рассмотрении заявки. Копии
заявки и анкеты селекционного достижения направляются государственной комиссии.
4. Если предварительной экспертизой установлено, что заявка не соответствует
установленным требованиям, то принимается решение об отказе в ее дальнейшем
рассмотрении, о чем заявитель уведомляется в месячный срок.
5. Заявитель может подать в уполномоченный орган возражение на решение об
отказе в дальнейшем рассмотрении заявки в течение двух месяцев с даты получения
решения. Возражение должно быть рассмотрено апелляционным советом в двухмесячный
срок с даты его поступления. V011712_
Решение апелляционного совета может быть обжаловано в суде заявителем в
течение шести месяцев с даты получения им решения.
6. Сведения о заявках, по которым в результате предварительной экспертизы
вынесено положительное решение, публикуются в бюллетене по истечении 18 месяцев с
даты поступления заявки. Экспертная организация по ходатайству заявителя может
опубликовать материалы заявки ранее указанного срока. V043183_
7. Автор сорта, породы вправе отказаться от публикации своего имени в
материалах заявки.
Сноска. В статью 8 внесены изменения - Законом РК от 9 июля 2004 г. N 586 .
Статья 9. Временная правовая охрана селекционного
достижения
1. Временная правовая охрана предоставляется заявленному к охране
селекционному достижению с даты публикации сведений о заявке до даты выдачи
патента.
2. После получения патента патентообладатель имеет право получить
компенсацию от лица, совершившего без разрешения заявителя в период временной
правовой охраны селекционного достижения действия, указанные в пункте 1 статьи 14
настоящего Закона.
3. В период временной правовой охраны селекционного достижения заявителю
разрешена продажа и иная передача семян, племенного материала только для научных
целей и в случаях, если продажа и иная передача связаны с переуступкой права на
селекционное достижение или с производством семян, племенного материала по заказу
заявителя с целью создания их запаса.
В случае нарушения заявителем или с его согласия другим лицом указанных
требований временная правовая охрана считается ненаступившей.
Статья 10. Экспертиза заявок селекционного достижения на
патентеспособность
1. Любое заинтересованное лицо в течение шести месяцев с даты опубликования
сведений о заявке может направить в государственную комиссию претензию в отношении
заявленного селекционного достижения.
О поступлении обоснованной претензии государственная комиссия уведомляет
заявителя изложением существа претензии. При несогласии с претензией заявитель
имеет право в трехмесячный срок со дня получения уведомления направить в
государственную комиссию мотивированное возражение.
Уполномоченный орган на основании заключения государственной комиссии
принимает решение и сообщает о нем заинтересованному лицу.
Если сорт, порода не соответствуют критерию новизны, принимается решение об
отказе в выдаче патента.
2. Испытания сорта, породы на отличимость, однородность и стабильность
проводятся государственными комиссиями по принятым методикам в установленные сроки.
V095651
Заявитель обязан представить для экспертизы необходимое количество семян или
племенного материала.
3. Государственные комиссии вправе использовать результаты испытаний,
проведенных другими организациями Республики Казахстан, а также других государств,
с которыми заключены соответствующие договоры, и данные, представленные заявителем.
4. При соответствии сорта, породы условиям патентоспособности
государственная комиссия составляет официальное описание сорта, породы, на
основании которого уполномоченный орган принимает решение о выдаче патента.
5. Если при проведении экспертизы установлено, что сорт, порода не отвечают
требованиям патентоспособности, уполномоченный орган на основании заключения
государственной комиссии принимает решение об отказе в выдаче патента, о чем
заявителю направляется письменное уведомление в месячный срок.
Заявитель может подать в уполномоченный орган возражение на решение об
отказе в выдаче патента в трехмесячный срок с даты его получения. Возражение должно
быть рассмотрено апелляционным советом в трехмесячный срок со дня его поступления.
Решение апелляционного совета может быть обжаловано в суде заявителем в
течение шести месяцев с даты получения им решения.
6. Заявитель может ознакомиться со всеми противопоставленными экспертизой
материалами. Копии запрашиваемых заявителем материалов уполномоченный орган
направляет ему в месячный срок с даты получения запроса.
Сноска. В статью 10 внесены изменения - Законом РК от 9 июля 2004 г. N 586 .
Глава 4. Автор и патентообладатель
Статья 11. Автор селекционного достижения
1. Автором селекционного достижения признается физическое лицо, творческим
трудом которого оно создано, выявлено или выведено.
2. Если селекционное достижение создано коллективным творческим трудом
нескольких лиц, все они считаются его авторами (соавторами). Порядок пользования
правами, принадлежащими соавторам, определяется соглашением между ними.
3. Не признаются авторами лица, оказавшие автору (авторам) только
техничекую, организационную помощь или способствовавшие подготовке и оформлению
прав на сорт, породу.
Статья 12. Права автора селекционного достижения
1. Право автора является неотчуждаемым личным правом и охраняется
бессрочно.
2. Автору селекционного достижения, внесенного в Государственный реестр
селекционных достижений , не являющемуся патентообладателем, уполномоченный орган
выдает официальное удостоверение, подтверждающее его авторство.
3. Автор имеет право на присвоение своего имени его селекционному
достижению.
4. Автор имеет право на получение от патентообладателя вознаграждения за
использование созданного, выявленного или выведенного им селекционного достижения в
течение срока действия патента. Размер и условия выплаты вознаграждения
определяются договором, заключенным между патентообладателем и автором.
При этом размер вознаграждения автору не должен составлять менее пяти
процентов от сумм ежегодных поступлений, получаемых патентообладателем за
использование селекционного достижения, включая поступления от продажи лицензии.
Вознаграждение выплачивается автору в течение шести месяцев после истечения
каждого года, в котором использовалось селекционное достижение, если договором
автора с патентообладателем не предусмотрено иное.
Если сорт, порода созданы, выявлены или выведены несколькими авторами,
вознаграждение распределяется в соответствии с соглашением между ними.
Сноска. В статью 12 внесены изменения - Законом РК от 9 июля 2004 г. N 586 .
Статья 13. Патентообладатель селекционного достижения
Патент выдается:
1) автору (авторао( �
2) его наследнику (наследникао( �
3) физическим и (или) юридическим лицам (при их согласии), которые указаны
автором (авторами) или его(их) правопреемником в заявке на селекционное достижение
либо в заявлении, поданном в уполномоченный орган до момента принятия решения о
выдаче патента на селекционное достижение;
4) работодателю, если селекционное достижение создано работником при
выполнении служебных обязанностей, если договором между автором и работодателем не
предусмотрено иное.
При наличии нескольких лиц, на имя которых испрашивается патент, им выдается
один патент.
Сноска. В статью 13 внесены изменения - Законом РК от 9 июля 2004 г. N 586 .
Статья 14. Права и обязанности патентообладателя
1. Патентообладатель имеет исключительное право на использование
селекционного достижения, если такое использование не нарушает прав других
патентообладателей. Разрешение патентообладателя требуется на следующие действия в
отношении селекционного достижения:
1) производство или воспроизводство (размножение);
2) доведение до посевных кондиций семян для целей размножения;
3) предложение к продаже;
4) продажу или иные виды сбыта;
5) вывоз с территории Республики Казахстан;
6) ввоз на территорию Республики Казахстан;
7) хранение для вышеуказанных целей.
2. Право патентообладателя распространяется также на растительный материал,
товарных животных, которые были произведены из семян, от племенных животных,
введенных в гражданский оборот без разрешения обладателя патента.
3. Положения пункта 1 настоящей статьи применяются в отношении семян сорта и
племенного материала породы селекционных достижений, которые:
1) существенно наследуют признаки селекционных достижений, если эти
селекционные достижения сами не унаследовали признаки другого селекционного
достижения;
2) не явно отличаются от селекционного достижения;
3) (исключен)
4) воспроизводство которых требует многократного использования селекционного
достижения.
Селекционным достижением, существенно наследующим признаки другого
(исходного) селекционного достижения, признается селекционное достижение, которое
при явном отличии от исходного:
1) наследует наиболее существенные признаки исходного селекционного
достижения или селекционного достижения, которое само наследует существенные
признаки исходного селекционного достижения, сохраняя при этом основные признаки,
отражающие генотип или комбинацию генотипов исходного селекционного достижения;
2) соответствует генотипу или комбинации генотипов исходного селекционного
достижения, за исключением отклонений, вызванных применением таких методов, как
индивидуальный отбор из исходного сорта, породы, отбор индуцированного или
сомаклонального мутанта, беккроссирования и генной инженерии.
4. (исключен)
5. Патентообладатель обязан:
1) вводить в гражданский оборот сорт, породу, допущенные к использованию в в
производстве;
2) поддерживать сорт, породу в течение срока действия патента для
сохранности признаков, указанных в официальном описании, установленном
государственной комиссией в целях охраны сорта, породы;
3) ежегодно производить оплату за поддержание патента в силе.
Сноска. В статью 14 внесены изменения - Законом РК от 9 июля 2004 г. N 586 .
Статья 15. Ответственность за нарушение прав
патентообладателя
1. Физическое или юридическое лицо, использующее сорт растения, породу
животного в нарушение настоящего Закона, считается виновным в нарушении права
патентообладателя.
2. Физическое или юридическое лицо считается нарушающим права
патентообладателя, если:
1) раскрывает без разрешения владельца патента составляющие коммерческую
тайну сведения о сорте, породе, на которые подана заявка;
2) присваивает произведенным и продаваемым охраняемым сортам растений,
породам племенных животных наименование, которое отличается от зарегистрированного;
3) присваивает произведенным и продаваемым охраняемым сортам растений,
породам племенных животных наименование, схожее до степени смешения с наименованием
селекционного достижения;
4) присваивает произведенным и (или) продаваемым семенам, племенному
материалу наменование селекционного достижения, которые фактически не являются
таковыми;
5) представляет документы, содержащие недостоверные сведения о селекционном
достижении.
3. Лицо, нарушившее права патентообладателя, обязано уплатить владельцу
патента компенсацию за использование селекционного достижения, а также возместить
другие убытки, возникшие в результате нарушения настоящего Закона в соответствии с
законодательством.
4. Обладатель исключительной или неисключительной лицензии может предъявлять
требования к нарушителю патента по письменному разрешению патентообладателя или по
его доверенности.
5. Иск о возмещении убытков определяется с даты причинения убытков и на
период нарушения патента.
Статья 16. Наследование права
Право на подачу заявки и получение патента на селекционное достижение,
исключительные права на использование селекционного достижения, а также на
вознаграждение и доходы от его использования переходят по наследству или в порядке
правопреемства.
Сноска. В статью 16 внесены изменения - Законом РК от 9 июля 2004 г. N 586 .
Статья 17. Действия, не признаваемые нарушением
исключительного права патентообладателя
Не признаются нарушением права патентообладателя в отношении использования
селекционного достижения действия:
1) совершаемые в личных и некоммерческих целях;
2) совершаемые в экспериментальных целях;
3) по использованию селекционных достижений в качестве исходного материала
для выведения других сортов и пород, за исключением случаев, предусмотренных
пунктами 1 и 2 статьи 14 настоящего Закона.
Статья 17-1. Право преждепользования
1. Лицо, которое до даты приоритета селекционного достижения добросовестно
использовало на территории Республики Казахстан созданное независимо от автора
тождественное селекционному достижению сорт растения или породу животного или
сделало необходимые к этому приготовления, сохраняет право на его безвозмездное
использование без расширения объема такого использования (право преждепользования).
Право преждепользования может быть передано другому лицу только совместно с
производством, на котором имело место использование тождественного сорта растения
или породы животного или были сделаны необходимые к этому приготовления.
2. Лицо, начавшее использование селекционного достижения после даты
приоритета, но до даты публикации сведений о выдаче патента, обязано по требованию
патентообладателя прекратить дальнейшее использование. Однако такое лицо не обязано
возмещать патентообладателю убытки, понесенные им в результате такого
использования.
Сноска. Глава дополнена статьей 17-1 - Законом РК от 22 ноября 2005 года N 90
(порядок введения в действие см. ст.2 Закона).
Глава 5. Использование селекционного достижения
Статья 18. Лицензионный договор
1. Любое лицо, не являющееся патентообладателем, вправе использовать
селекционное достижение лишь с разрешения патентообладателя на основе лицензионного
договора.
2. Лицензионный договор может предусматривать предоставление лицензиату:
1) права использования селекционного достижения с сохранением за лицензиаром
возможности его использования и права выдачи лицензии другим лицам (простая,
неисключительная лицензия);
2) права использования селекционного достижения с сохранением за лицензиаром
возможности его использования, но без права выдачи лицензии другим лицам
(исключительная лицензия);
3) права использования селекционного достижения без сохранения за
лицензиаром возможности его использования и без права выдачи лицензии другим лицам
(полная лицензия).
Если в лицензионном договоре не указан вид лицензии, она предполагается
простой, неисключительной.
3. Договор о предоставлении лицензиатом другому лицу (сублицензиату)
неискючительной лицензии на право использования селекционного достижения
(сублицензионный договор) может быть заключен лишь в случаях, предусмотренных
лицензионным договором.
Ответственность перед лицензиаром за действия сублицензиата несет лицензиат,
если лицензионным договором не предусмотрено иное.
4. Лицензионный и сублицензионный договоры заключаются в письменной форме и
подлежат регистрации в уполномоченном органе. Несоблюдение письменной формы или
требования о регистрации впечет за собой недействительность договора. V075063
5. При чрезвычайных ситуациях в стране или других обстоятельствах крайней
необходимости Правительство Республики Казахстан имеет право разрешить
использование селекционного достижения без согласия патентообладателя, но с
немедленным его уведомлением и выплатой ему соразмерной компенсации. Споры о
размере компенсации разрешаются судом.
Сноска. В статью 18 внесены изменения - Законом РК от 9 июля 2004 г. N 586 .
Статья 19. Открытая лицензия
Патентообладатель может подать в уполномоченный орган заявление о
предоставлении любому лицу права на получение лицензии на использование
селекционного достижения (открытая лицензия).
Лицо, изъявившее желание приобрести указанную лицензию, обязано заключить с
патентообладателем договор о платежах, с обязательной регистрацией его в
уполномоченном органе. Споры по условиям договора рассматриваются судом.
Заявление патентообладателя о предоставлении права на открытую лицензию
сохраняет свою силу в течение трех лет с даты публикации в бюллетене сведений об
открытой лицензии. В пределах указанного срока оплата за поддержание патента в силе
снижается на пятьдесят процентов с года, следующего за годом опубликования сведений
об открытой лицензии.
Сноска. В статью 19 внесены изменения - Законом РК от 9 июля 2004 г. N 586 .
Статья 20. Принудительная лицензия
1. При неиспользовании патентообладателем селекционного достижения и его
отказе от заключения лицензионного договора на приемлемых коммерческих условиях
любое лицо может обратиться в суд с заявлением о предоставлении ему принудительной
неисключительной лицензии, если селекционное достижение не было непрерывно
использовано после публикации сведений о выдаче патента на селекционное достижение
в течение трех лет с даты опубликования сведений о выдаче патента. Если
патентообладатель не докажет, что неиспользование селекционного достижения
обусловлено уважительными причинами, суд предоставляет указанную лицензию с
определением сроков, размера и порядка платежей. Размер платежей должен быть
установлен не ниже рыночной цены лицензии, определенной в соответствии с
установившейся практикой.
Любая принудительная лицензия должна быть выдана в первую очередь для
обеспечения потребностей внутреннего рынка Республики Казахстан.
Право на использование указанного селекционного достижения может быть
передано лицом, которому предоставлена принудительная лицензия, другому лицу только
совместно с предприятием, на котором это селекционное достижение используется.
Принудительная лицензия подлежит отмене судом в случае прекращения действия
обстоятельств, явившихся причиной ее выдачи.
2. Патентообладатель, который не может использовать селекционное достижение,
не нарушая при этом прав обладателя другого патента на селекционное достижение,
отказавшегося от заключения лицензионного договора на приемлемых коммерческих
условиях, имеет право обратиться в суд с заявлением о предоставлении ему
принудительной неисключительной лицензии на использование селекционного достижения
на территории Республики Казахстан.
При предоставлении указанной лицензии судом должны быть определены пределы
использования селекционного достижения, патент на которое принадлежит другому лицу,
сроки, размер и порядок платежей. Размер платежей при этом должен быть установлен
не ниже рыночной цены лицензии, определенной в соответствии с установившейся
практикой.
Право на использование селекционного достижения, полученное на основании
настоящего пункта, может быть передано только при уступке патента на это
селекционное достижение, в связи с которым это право предоставлено.
Глава 6. Прекращение действия патента
Статья 21. Признание патента недействительным
1. Патент в течение всего срока действия может быть оспорен и признан
недействительным по возражению против его выдачи, если будет установлено, что:
1) он был выдан на основании неподтвердившихся данных об однородности и
стабильности селекционного достижения, представленных заявителем;
2) на дату выдачи патента селекционное достижение не соответствовало
критерию новизны и отличимости;
3) лицо, указанное в патенте в качестве патентообладателя, не имело законных
оснований для получения патента.
2. Возражение против выдачи патента по основаниям, предусмотренным
подпунктами 1), 2) пункта 1 настоящей статьи, подается в уполномоченный орган.
Возражение должно быть рассмотрено апелляционным советом в шестимесячный срок с
даты его поступления, если не потребуется проведение дополнительных испытаний.
Лицо, подавшее возражение , обязано ознакомить патентообладателя с возражением.
Решение апелляционного совета может быть обжаловано в суде лицом, подавшим
возражение, или патентообладателем в течение шести месяцев с даты получения ими
решения.
Сноска. В статью 21 внесены изменения - Законом РК от 9 июля 2004 г. N 586 .
Статья 22. Аннулирование и досрочное прекращение
действия патента
1. Патент на селекционное достижение аннулируется уполномоченном органе в
случаях:
1) признания его недействительным в соответствии со статьей 21 настоящего
Закона;
2) несоответствия более сорта, породы показателям однородности и
стабильности;
3) непредставления патентообладателем по просьбе экспертного органа в
течение 12 месяцев необходимой информации, семян, племенного материала и документов
для проверки сохранности сорта, породы или отсутствия условий для проведения
инспекции сорта, породы на месте в этих целях;
4) аннулирования наименования селекционного достижения после выдачи патента,
если патентообладатель не предложил другое, более подходящее, наименование.
2. Действие патента прекращается досрочно:
1) на основании заявления, поданного патентообладателем в уполномоченный
орган с даты публикации в бюллетене сведений о досрочном прекращении действия
патента;
2) при неоплате в установленный срок поддержания патента в силе с даты
истечения установленного срока оплаты.
Сноска. В статью 22 внесены изменения - Законом РК от 9 июля 2004 г. N 586 .
Глава 7. Заключительные положения
Статья 23. Разрешение споров, связанных с применением
настоящего Закона
Споры, связанные с нарушением законодательства о патентах, выданных на
сорта и породы, рассматриваются в судебном порядке, в частности:
1) об авторстве на сорт, породу;
2) об установлении патентообладателя;
3) о нарушении исключительного права на использование и других имущественных
прав патентообладателя;
4) о заключении и исполнении лицензионных договоров на использование
селекционного достижения;
5) о выплате компенсаций, предусмотренных настоящим Законом;
6) о выплате вознаграждения автору в соответствии с договором;
7) о выдаче патента;
8) о выдаче принудительной лицензии;
9) другие споры, связанные с охраной прав, вытекающих из патента.
Статья 24. Использование селекционных достижений в
производстве
1. В государственные реестры селекционных достижений, допущенных к
использованию, включаются государственными комиссиями сорта, породы по результатам
государственных испытаний на хозяйственную полезность, а по сортам винограда,
древесным, декоративным, плодовым культурам и лесным породам также на основе
экспертных оценок в установленном порядке.
2. Реализуемые семена и племенной материал должны сопровождаться
соответствующими документами, удостоверяющими их сортовую, породную принадлежность,
происхождение и качество.
Документ выдается на семена сорта, племенной материал породы, допущенные к
использованию в соответствующем регионе.
Статья 25. Оплата юридически значимых действий
За осуществление экспертной организацией и государственными комиссиями
предусмотренных настоящим Законом действий, включающих прием заявок на выдачу
патентов, их регистрацию, проведение экспертизы селекционных достижений и иные
действия, порождающие права и обязанности для их участников, экспертная организация
взимает плату в соответствии с законодательством .
За совершение уполномоченным органом действий по выдаче патента, регистрации
договоров взимается государственная пошлина в соответствии с налоговым
законодательством Республики Казахстан.
Сноска. В статью 25 внесены изменения - Законом РК от 9 июля 2004 г. N 586 ;
от 22 ноября 2005 года N 90 (порядок введения в действие см. ст.2 Закона).
Статья 26. Публикации
1. В бюллетене публикуются сведения, относящиеся к регистрации селекционного
достижения:
1) о заявках на выдачу патента, прошедших предварительную экспертизу с
положительным результатом, с указанием даты приоритета селекционного достижения,
имени (наименования) заявителя, наименования селекционного достижения, фамилии и
инициалов автора, если последний не отказался быть упомянутым в качестве такового;
2) о решениях, принимаемых по заявке о выдаче патента;
3) об изменениях в наименовании селекционных достижений;
4) о признании патентов недействительными и об их аннулировании;
5) другие сведения, касающиеся охраны селекционных достижений.
2. После публикации сведений о заявке любое лицо вправе ознакомиться с ее
материалами.
Сноска. В статью 26 внесены изменения - Законом РК от 9 июля 2004 г. N 586 .
Статья 27. Патентование селекционных достижений в
зарубежных странах
Заявитель вправе подать первую заявку на охрану селекционного достижения в
компетентный орган другого государства, с которым Республика Казахстан связана
двусторонним или многосторонним международным договором об охране селекционных
достижений.
Заявитель вправе подать заявку в компетентные органы других государств, не
дожидаясь выдачи ему охранного документа компетентным органом государства, в
который он подал первую заявку.
Расходы, связанные с охраной прав на селекционные достижения за пределами
Республики Казахстан, несет заявитель.
Сноска. Статья 27 - в редакции Закона РК от 9 июля 2004 г. N 586 .
Статья 28. Права иностранцев, лиц без гражданства и
иностранных юридических лиц
1. Иностранцы и иностранные юридические лица пользуются правами,
предусмотренными настоящим Законом и иными законодательными и нормативными
правовыми актами Республики Казахстан в области охраны селекционных достижений,
наравне с физическими и юридическими лицами Республики Казахстан на основании
международных договоров Республики Казахстан или на принципах взаимности.
2. Лица без гражданства, проживающие в Республике Казахстан, пользуются
правами, предусмотренными настоящим Законом и иными актами, относящимися к правовой
охране селекционных достижений наравне с физическими и юридическими лицами
Республики Казахстан, если иное не следует из настоящего Закона и иных нормативных
правовых актов.
Статья 29. Международные договоры
Если международным договором, ратифицированным Республикой Казахстан,
установлены другие правила, чем те, которые содержатся в настоящем Законе, то
применяются правила международного договора.
Президент
Республики Казахстан
© 2012. РГП на ПХВ Республиканский центр правовой информации Министерства юстиции Республики
Казахстан