КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ЖАЗЫК КОДЕКСИ
2017-жылдын 2-февралы № 19
(КР 2017-жылдын 24-январындагы № 10 Мыйзамы менен 2019-жылдын 1- январынан тартып колдонууга киргизилет)
ЖАЛПЫ БӨЛҮК I БӨЛҮМ. ЖАЗЫК МЫЙЗАМЫ
1-глава. Жазык мыйзамы, анын максаттары жана принциптери 1-берене. Жазык мыйзамы жана анын максаттары 1. Кыргыз Республикасынын жазык мыйзамы Кыргыз Республикасынын
Конституциясына, эл аралык укуктун жана ченемдердин жалпы таанылган принциптерине жана Кыргыз Республикасы катышуучу болуп саналган, мыйзамда белгиленген тартипте күчүнө кирген эл аралык келишимдерге (мындан ары - эл аралык келишимдер) негизделген ушул Кодекстен турат.
2. Кылмыштар үчүн жазык жоопкерчилиги каралган башка мыйзам актылары ушул Кодекске киргизилгенден кийин колдонулууга жатат.
3. Ушул Кодекстин максаттары болуп инсандын укуктарын жана эркиндиктерин, коомду, мамлекетти жана адамзат коопсуздугун кылмыштуу кол салуулардан коргоо, кылмыштардын алдын алуу, ошондой эле кылмыштан бузулган адилеттүүлүктү калыбына келтирүү саналат.
2-берене. Мыйзамдуулук принциби Жосундун кылмыштуулугу жана анын жазалуулугу, ошондой эле башка жазык-
укуктук кесепеттери ушул Кодекс менен гана аныкталат. 3-берене. Юридикалык аныктык принциби 1. Юридикалык аныктык кылмыш үчүн жазык жоопкерчилигине тартууга
негиздерин, ошондой эле кылмыш курамынын бардык белгилерин ушул Кодекс менен так белгилөө мүмкүндүгүн билдирет.
2. Жазык мыйзамы жазалануучу жосунду (аракет же аракетсиздик) так жана айкын аныктоого тийиш жана кеңири чечмелөөгө жатпайт.
3. Жазык мыйзамын аналогу боюнча колдонууга тыюу салынат. 4-берене. Жарандардын мыйзам алдындагы теңчилик принциби Ушул Кодексте каралган жосундарды жасаган адамдар мыйзам алдында тең
жана жынысына, расасына, тилине, майыптуулугуна, этностук таандыктыгына,
диний ишенимине, курагына, саясий же башка көз караштарына, билимине, тегине, мүлктүк же башка абалына, ошондой эле басмырлоого негиз болгон башка жагдайларга карабастан жазык жоопкерчилигине тартылууга жатат.
5-берене. Күнөө принциби 1. Адам анын күнөөсү аныкталган аракеттер (аракетсиздик) жана аларды
жасагандыгынын натыйжасында келип чыккан кесепеттер үчүн гана жазык жоопкерчилигине тартылууга жатат.
2. Эч ким мыйзамдуу түрдө анын күнөөсү далилделмейинче жана мыйзамдуу күчүнө кирген соттун айыптоо өкүмү белгиленмейинче, кылмыш жасоодо күнөөлүү деп таанылууга жана жазык жазасына тартылууга мүмкүн эмес.
6-берене. Адилеттүүлүк принциби 1. Ушул Кодексте каралган жосунду жасаган адамга колдонулуучу жаза жана
жазык-укуктук таасир этүүнүн башка чаралары кылмыштын оордугуна, ошондой эле аны жасаган жагдайларга ылайык келүүгө тийиш.
2. Эч ким бир эле кылмыш же жоруктар үчүн кайрадан жазык жоопкерчилигине тартылышы мүмкүн эмес.
7-берене. Жазык жоопкерчилигин жана жазаны жекелештирүү принциби Жазык жоопкерчилигине тартуу жана жазаны дайындоо жөнүндө маселени
чечүүдө сот жасалган кылмыштын мүнөзүн жана оордугунун даражасын, жасалгандардын жүйөлөрүн жана максаттарын, күнөөлүүнүн инсандыгын, келтирилген зыяндын өлчөмүн, жазаны оордотуучу жана жеңилдетүүчү жагдайларды, жабырлануучунун пикирин эске алууга жана өкүмдө тандалган жаза чарасын жүйөөлөштүрүүгө тийиш.
8-берене. Жазык жоопкерчилигинин жана жазанын өздүк мүнөздөгү принциби
Ушул Кодексте каралган жосунду атайылап же этиятсыздыктан жасаган адам гана кылмыш үчүн жазык жоопкерчилигине тартылууга жана жазаланууга жатат.
9-берене. Гуманизм принциби 1. Ушул Кодекс эң жогорку социалдык баалуулуктар катары инсанды, анын
өмүрүн жана ден соолугун, ар-намысын жана кадыр-баркын, кол тийбестигин жана коопсуздугун коргоону камсыз кылат.
2. Сот кылмыш жасаган адамга аны түзөтүү, ресоциалдаштыруу жана башка жаңы кылмыштарды жасоону алдын алуу максатында, ошондой эле социалдык адилеттүүлүктү калыбына келтирүү максатында жазаны дайындайт. Жаза жана жазык-укуктук таасир этүүнүн башка чаралары дене-бойго зыян келтирүүгө же адамдык ар-намысты кемсинтүүгө жатпайт.
3. Ушул Кодекске анда каралган жосундардын жазалуулугун же башка жазык- укуктук кесепеттерин негизсиз күчөтүүчү өзгөртүүлөрдү киргизүүгө мүмкүн эмес.
10-берене. Жазык жоопкерчилигинин болбой койбостук принциби Ушул Кодексте каралган жосунду жасаган адам жазага жана/же жазык-укуктук
таасир этүүнүн башка чараларына тартылууга жатат. Жазык жоопкерчилигинен, жазадан же аны өтөөдөн бошотууга, ошондой эле жазаны жеңилирээгине алмаштырууга ушул Кодексте каралган учурларда гана жол берилет.
2-глава. Жазык мыйзамын колдонуу чеги
11-берене. Жазык мыйзамынын убакыт боюнча колдонулушу 1. Жосундун кылмыштуулугу жана жазалуулугу ошол жосун жасалган убакытта
колдонулган мыйзам менен аныкталат. 2. Кылмыш жасалган убакыт деп, адам тарабынан мыйзамда каралган аракетти
же аракетсиздикти жасалган убакыт таанылат. 12-берене. Жазык мыйзамынын өткөн мезгилге карата колдонулушу 1. Жосундун кылмыштуулугун жокко чыгаруучу же кылмыштуу жосундун жазык-
укуктук кесепеттерин жеңилдетүүчү мыйзам өткөн мезгилге карата колдонулат, башкача айтканда тиешелүү жосунду мындай мыйзам күчүнө киргенге чейин жасаган адамдарга, анын ичинде жаза өтөп жаткан же аны өтөгөн адамдарга жайылтылат.
2. Жосундун кылмыштуулугун белгилөөчү же жасалган кылмыштуу жосундун жазык-укуктук кесепеттерин күчөтүүчү мыйзам өткөн мезгилге карата колдонулбайт.
3. Жосундун жазык-укуктук кесепеттерин жарым-жартылай жеңилдетүүчү же жарым-жартылай күчөтүүчү мыйзам ушул кесепеттерди жеңилдетүүчү бөлүгүндө гана өткөн мезгилге карата колдонулат.
4. Эгерде кылмыш жасалган мезгилден тартып, өкүм чыгарган мезгилге чейинки мыйзам бир нече жолу өзгөрүлсө, анда мыйзамдын жеңилирээги колдонулат.
5. Тарбиялык жана медициналык мүнөздөгү мажбурлоочу чаралар сотто ишти чечүү мезгилинде колдонулуучу мыйзамдын негизинде гана колдонулат.
13-берене. Кыргыз Республикасынын аймагында жасалган кылмыштарга карата жазык мыйзамынын колдонулушу
1. Кыргыз Республикасынын аймагында кылмыш жасаган адам ушул Кодекске ылайык жоопкерчиликке тартылууга жатат.
2. Төмөнкү учурларда кылмыш Кыргыз Республикасынын аймагында жасалган деп таанылат:
1) Кыргыз Республикасынын аймагында башталган, аякталган же бөгөт коюлган; 2) Кыргыз Республикасынын аймагында жасалган, ал эми кесепеттери анын
чегинен тышкары жерде башталган; 3) башка жосундар менен катар эле же жыйындысында кылмышты түзүп, анын
бир стадиясы Кыргыз Республикасынын аймагында жасалган. 3. Колдонуудагы мыйзамдарга жана эл аралык келишимдерге ылайык Кыргыз
Республикасынын соттору тарабынан соттолбой турган чет өлкөлүк мамлекеттердин дипломатиялык өкүлдөрүнүн жана башка жарандарынын жазык жоопкерчилиги жөнүндө маселе, бул адамдар тарабынан Кыргыз Республикасынын аймагында кылмыш жасалган учурда, эл аралык укуктун ченемдеринин негизинде дипломатиялык жол менен чечилет.
14-берене. Кыргыз Республикасынын чегинен тышкары кылмыш жасаган адамдарга карата жазык мыйзамынын колдонулушу
Кыргыз Республикасынын чегинен тышкары кылмыш жасаган Кыргыз Республикасынын жарандары, ошондой эле Кыргыз Республикасында туруктуу жашаган жарандыгы жок адамдар, эгерде алар башка мамлекеттин сотунун өкүмү боюнча жаза тартпаса, ушул Кодекске ылайык жоопкерчиликке тартылууга жатат.
15-берене. Кылмыш жасаган адамдарды өткөрүп берүү (экстрадиция)
1. Башка мамлекеттин аймагында кылмыш жасаган Кыргыз Республикасынын жарандары өткөрүп берилүүгө жатпайт.
2. Кыргыз Республикасынын чегинен тышкары кылмыш жасаган жана анын аймагында жүргөн чет өлкөлүк жарандар жана жарандыгы жок адамдар, эгерде мындай өткөрүп берүү эл аралык келишимде каралса, жазык жоопкерчилигине тартуу үчүн, же болбосо жаза өтөө үчүн башка мамлекетке өткөрүп берилиши мүмкүн.
3. Адам башка мамлекетке өткөрүп берилбей турган учурлар Кыргыз Республикасынын Жазык-процесстик кодексинде аныкталат. Мындай адамдын жазык жоопкерчилиги жөнүндө маселе ушул Кодекске ылайык чечилет.
16-берене. Соттолгондорду жаза өтөө үчүн өткөрүп берүү Кыргыз Республикасынын аймагында кылмыш жасаган жана ал үчүн ушул
Кодекстин негизинде соттолгон чет өлкөлүк жарандар, эгерде мындай өткөрүп берүү эл аралык келишимде каралса, алар жараны болуп саналган мамлекетке жаза өтөө үчүн өткөрүп берилиши мүмкүн.
17-берене. Кыргыз Республикасынын чегинен тышкары адамды соттоонун жазык-укуктук кесепеттери
Эгерде эл аралык келишимде башкасы каралбаса, же эгерде башка мамлекеттин аймагында жасалган кылмыш Кыргыз Республикасынын кызыкчылыктарына тийбесе, башка мамлекеттин аймагында адамдын кылмыш жасоосунун жазык-укуктук кесепеттери ушул эле адамдын Кыргыз Республикасынын аймагында жасаган жосуну үчүн жазык жоопкерчилигинин маселесин чечүү үчүн жазык-укуктук мааниге ээ болбойт.
II БӨЛҮМ. КЫЛМЫШ 3-глава. Кылмыш түшүнүгү жана аны классификациялоо. Кылмыш үчүн
жоопкерчиликтин негизи 18-берене. Кылмыш түшүнүгү 1. Жазык мыйзамында каралган коомго коркунуч келтирген, күнөөлүү жана
жазалануучу жосун (аракет же аракетсиздик) кылмыш деп таанылат. 2. Ушул Кодекстин Өзгөчө бөлүгүндө каралган, жосундун белгилерине
формалдуу жана туура келген, бирок анчалык маанилүү эместигинен коомго коркунуч келтирбеген аракет же аракетсиздик кылмыш болуп саналбайт.
19-берене. Кылмыштарды классификациялоо 1. Ушул Кодекстин беренелеринде же беренелеринин бөлүктөрүндө жаза
катары каралган эркиндигинен ажыратуунун максималдуу мөөнөтүнө жараша кылмыштар анча оор эмес, оор жана өзгөчө оор кылмыштар болуп бөлүнөт.
2. Анча оор эмес кылмыштарга эркиндигинен ажыратуу менен байланышпаган, же болбосо беш жылдан ашпаган мөөнөткө эркиндигинен ажыратуу түрүндө жаза каралышы мүмкүн болгон кылмыштар кирет.
3. Оор кылмыштарга беш жылдан, бирок он жылдан ашпаган мөөнөткө эркиндигинен ажыратуу түрүндө жаза дайындалыш мүмкүн болгон кылмыштар кирет.
4. Өзгөчө оор кылмыштарга он жылдан ашкан мөөнөткө эркиндигинен ажыратуу, же болбосо өмүр бою эркиндигинен ажыратуу түрүндө жаза дайындалышы мүмкүн болгон кылмыштар кирет.
20-берене. Созулуп кеткен кылмыш 1. Ушул Кодекстин Өзгөчө бөлүгүндө каралган созулуп кеткен кылмыш деп, анын
жасалгандыгы аракет же аракетсиздиктен башталып, кийин үзгүлтүксүз жүзөгө ашырылган жосун таанылат.
2. Аракет же аракетсиздик токтогон учурдан тартып, созулуп кеткен кылмыш аяктаган болуп саналат.
21-берене. Кылмыштар жыйындысы Кылмыштар жыйындысы деп, адам жасаган эки же андан көп кылмыштар
таанылат. Мында соттун мыйзамдуу күчүнө кирген өкүмүнүн негизинде соттолгон же акталган, же жазык жоопкерчилигинен бошотулган, же жазадан бошотулган кылмыштар эсепке алынбайт.
22-берене. Жалпы менен атайын ченемдердин атаандашуусундагы жана толугу менен бөлүктүн атаандашуусундагы жазык-укуктук квалификациясынын эрежелери
1. Ушул кодекстин атайын ченем болуп жалпы ченем сыяктуу эле ошол жосун үчүн жоопкерчиликти караган, бирок жалпы ченемде жок кылмыш курамынын кошумча белгилерин камтыган ченем саналат.
2. Эгерде ушул Кодекстин беренелеринде (беренелеринин бөлүктөрүндө) каралган жосун жалпы жана атайын ченемдердин атаандашуусун түзсө, анда атайын ченемди камтыган берене (берененин бөлүгү) гана колдонулат. Ушул кодексти жалпы жана тиешелүү атайын ченемдерди караган беренелердин (беренелердин бөлүктөрүн) бир мезгилде колдонууга жол берилбейт.
3. Жасалган жосунду толугу менен камтыган ченеми болгон ушул Кодекстин беренеси (берененин бөлүгү) жасалган жосундун бөлүгүн камтыган ченеми болгон беренеге (берененин бөлүгүнө) караганда колдонууда артыкчылыкка ээ болот. Аякталган кылмыш жөнүндө ченем аякталбаган кылмыш жөнүндө ченемге караганда, кылмышты аткаруу жөнүндө ченем андагы кылмышты уюштуруучунун, шыкакчынын же көмөкчүнүн кошо катышуусу жөнүндө ченемге караганда, курамдуу кылмыш жөнүндө ченем (кылмыш жыйындысы мыйзамы менен эске алынган) мындай кылмыштын бөлүгү каралган ченемге караганда ушундай артыкчылыкка ээ болушат.
23-берене. Атайын эки ченем атаандашууда жазык-укуктук квалификациялоо эрежелери
1. Ушул Кодекстин жеңилдетүүчү белгилери бар кылмыш жөнүндө атайын ченемди караган берене (берененин бөлүгү) оордотуучу (квалификациялоочу) белгилери бар кылмыш жөнүндө атайын ченемди караган беренеге караганда артыкчылыкка ээ болот.
2. Жеңилдетүүчү белгилери бар атайын ченемдерди камтыган ушул Кодекстин бир нече беренелеринин (беренелердин бөлүктөрүнүн) ичинен колдонууда жеңилирээк жаза каралган беренеге (берененин бөлүгүнө) артыкчылык берилет.
3. Оордотуучу (квалификациялоочу) белгилери бар атайын ченемдерди камтыган ушул Кодекстин бир нече беренесинин (беренелердин бөлүктөрүнүн) ичинен колдонууда ушул Кодекстин Өзгөчө бөлүгүндө катуураак жаза каралган беренеге (берененин бөлүгүнө) артыкчылык берилет.
4. Ушул берененин 1, 2 жана 3-бөлүктөрүндө каралган учурларды кошпогондо, эки атайын ченем атаандашууда башка бардык учурларда анча катуу эмес жаза, ал
эми жаза чаралары бирдей болгондо, адамдын абалын башкача түрдө жакшырткан ченем колдонулат.
24-берене. Жазык-укуктук квалификациянын атайын эрежелери 1. Адам атайылап же этиятсыздыктан жасаган кылмыштын натыйжасында
кылмыштын курамынын белгиси катары тикелей көрсөтүлбөгөн өзгөчө оор зыян келтирилсе, квалификация адам жасаган жосунду караган ушул Кодекстин Өзгөчө бөлүгүнүн беренеси (беренесинин бөлүгү) боюнча жана киши өлтүрүү же этиятсыздыктан өлүмгө дуушар кылуу, өзүн-өзү өлтүрүүгө жеткирүү же өзүн-өзү өлтүрүүгө көндүрүү үчүн жоопкерчиликти караган ушул Кодекстин 21-главасынын тиешелүү беренеси (беренесинин бөлүгү) боюнча жүзөгө ашырылат. Мында, жаза ушул Кодекстин 78-беренесинде каралган эрежелерди эске алуу менен дайындалат.
2. Адам жосунду уюшкан топтун же кылмыштуу уюмдун курамында же болбосо кызыкчылыгында жасаган учурда, ушул Кодекстин 46-беренесинде каралган жоболорду эске алуу менен квалификация адам жасаган жосунду караган ушул Кодекстин Өзгөчө бөлүгүнүн беренеси (беренесинин бөлүгү) боюнча жана ушул Кодекстин 248 же 249-беренелеринин тиешелүү бөлүгү боюнча жүзөгө ашырылат. Мында жаза ушул Кодекстин 78-беренесинде каралган эрежелерди эске алуу менен дайындалат.
Бул жобо адам мыйзамсыз диний тобун, уюшкан тобун, кылмыштуу уюмду, куралдуу кошуундарды; экстремисттик уюмду уюштургандыгы (түзгөндүгү) үчүн, ошондой эле аларды жетектегендиги же аларга катышкандыгы үчүн жаза жоопкерчилигине тартылган учурларда колдонулбайт.
3. Кылмыш кызматтык абалын пайдалануу менен кызмат адамы тарабынан жасалса, квалификация адам жасаган жосунду караган ушул Кодекстин Өзгөчө бөлүгүнүн беренеси (беренесинин бөлүгү) боюнча жана ушул Кодекстин 320- беренесинин тиешелүү бөлүгү боюнча жүзөгө ашырылат. Мында жаза ушул Кодекстин 78-беренесинде каралган эрежелерди эске алуу менен дайындалат.
Бул жобо атайын субъект катары кызмат адамы тарабынан кылмыш жасалган кылмыш курамынын белгиси болуп тикелей көрсөтүлгөн учурларда колдонулбайт.
25-берене. Кылмыш үчүн жазык жоопкерчилигинин негизи Кылмыш үчүн жазык жоопкерчилигинин негизи болуп ушул Кодексте каралган
кылмыш курамынын бардык белгилерин камтылган, укукка каршы жосунду жасоо саналат.
4-глава. Жазык жоопкерчилигине жаткан адам (кылмыштын субъекти) 26-берене. Кылмыштын субъекти 1. Кылмыштын субъекти болуп ушул Кодекске ылайык жазык жоопкерчилиги
келип чыккан куракта кылмыш жасаган акыл-эси жайында адам саналат. 2. Атайын субъект болуп ушул берененин 1-бөлүгүндө көрсөтүлгөн белгилерге
ээ болгон жана белгилүү бир гана адам субъект болууга мүмкүн болгон кылмышты жасаган адам саналат.
3. Юридикалык жак кылмыштын, жазык жоопкерчилигинин жана жазанын субъекти болуп саналбайт. Юридикалык жакка ушул Кодексте каралган негиздер боюнча жана чектерде жазык-укуктук таасир этүүнүн мажбурлоочу чаралары колдонулушу мүмкүн.
27-берене. Акыл-эси жайында эместик
1. Ушул Кодексте каралган жосунду жасаган мезгилде акыл эси жайында эмес абалда болгон, башкача айтканда, өзүнүн аракетинин (аракетсиздигинин) иш жүзүндөгү мүнөзүн жана келтирүүчү зыянын аңдап биле албаган же өнөкөт жин оорусунун, психикасынын убактылуу бузулушунун, кем акылдыктын же психиканын башка оорулуу абалынын айынан аларды башкара албай калган адам жазык жоопкерчилигине тартууга жатпайт.
2. Кылмышты акыл-эси жайындагы абалда жасаган, бирок сот өкүмү чыгарылганга чейин өзүнүн аракеттерин (аракетсиздигин) аңдап-билүү же аларды жетектеп билүү мүмкүнчүлүктөрүнөн ажыраткан жин оорусу менен ооруп калган адам жазага тартылууга жатпайт. Мындай адамга соттун чечими боюнча медициналык мүнөздөгү мажбурлоочу чаралар колдонулушу мүмкүн, ал эми айыгуудан кийин мындай адамга жаза берилиши мүмкүн.
28-берене. Чектелүү акыл-эси жайындалык 1. Эгерде кылмыш жасоо мезгилинде психикасынын бузулушунун айынан
өзүнүн аракетинин (аракетсиздигинин) иш жүзүндөгү мүнөзүн жана коомго келтирүүчү зыянын толук аңдап биле албаган же аларды жетектей албаган адам акыл-эси жайындалыгы чектелген деп сот тарабынан таанылышы мүмкүн.
2. Адамдын чектелүү акыл-эси жайындалык деп таануу медициналык мүнөздөгү мажбурлоочу чараларды колдонуу үчүн негиз болушу мүмкүн, бирок аны жазадан бошотпойт.
29-берене. Мас абалда жасалган кылмыш үчүн жазык жоопкерчилиги Алкоголду, баңги зат каражаттарын же башка маң заттарын пайдалануу менен
мас абалында кылмыш жасаган адам жазык жоопкерчилигине тартылууга жатат. 30-берене. Жазык жоопкерчилиги келип чыгуучу курак 1. Кылмыш жасаганга чейин он алты жашка чыккан адам жазык
жоопкерчилигине тартылууга жатат. 2. Кылмыш жасаганга чейин он төрт жашка чыккан адам ушул Кодекске ылайык
киши өлтүрүү (130-берене), ден соолукка оор зыян келтирүү (138-берене), ден соолукка анча оор эмес зыян келтирүү (139-берене), зордуктоо (161-берене), сексуалдык мүнөздөгү зомбулук аракеттери (162-берене), киши уурдоо (170- берене), кишилерди соода кылуу (171-берене), уурдоо (200-берене), тоноо (201- берене), каракчылык (202-берене), опузалап талап кылуу (203-берене), автомототранспорт каражатын айдай качуу (206-берене), бөтөн мүлктү жок кылуу же бузуу (210-берененин 2-бөлүгү), терроризм актысы (239-берене 2 жана 3- бөлүктөрү), барымтага алуу (244-берене), атуучу куралды уурдоо же опузалап талап кылуу (257-берене), бейбаштык (266-берене), баңгизат каражаттарын, психотроптук заттарды жана алардын аналогдорун сатуу максатында мыйзамсыз даярдоо (267-берене), баңги каражаттарын же психотроптук заттарды уурдоо, же болбосо опузалап талап кылуу (271-берене), транспорт каражаттарын же катнашуу жолдорун жараксыз абалга келтирүү (299-берене) үчүн жазык жоопкерчилигине тартылууга жатат.
5-глава. Күнөө 31-берене. Күнөө 1. Ушул Кодексте каралган, өзү жасачу жосунга (аракетке же аракетсиздикке)
жана анын укукка каршы кесепеттерине карата адамдын психикалык мамилеси күнөө болуп саналат. Күнөөнүн формасы болуп ниет же кокустук болушу мүмкүн.
2. Инсанга, коомго, мамлекетке же адамзаттын коопсуздугуна зыян келтирүү, ошондой эле аны келтирүү коркунучун түзүү зыяндуу кесепеттер деп таанылат.
3. Эгерде ушул Кодекстин Өзгөчө бөлүгүндөгү беренеде (берененин бөлүгүндө) этиятсыздыктан (жеңил ойлуулуктан же этибарсыздыктан) жосун жасоо тикелей көрсөтүлбөсө, анда мындай жосунду атайылап жасагандыгы үчүн гана жоопкерчилик келип чыгат.
4. Эгерде ушул Кодекстин Өзгөчө бөлүгүндөгү беренеде (берененин бөлүгүндө) этиятсыздыктан зыян келтирүү тикелей көрсөтүлбөсө, анда атайылап зыян келтиргендиги үчүн гана жоопкерчилик келип чыгат.
32-берене. Атайылап жасалган кылмыш 1. Тикелей же кыйыр ниет менен жасалган укукка каршы жосун атайылап
жасалган кылмыш деп таанылат. 2. Эгерде адам өз жосунун жазыктык укукка каршылыгын түшүнсө, зыян
келтирүү мүмкүндүгүн алдын ала билсе жана зыян келтирүүнү кааласа, же болбосо зыян келтирүү болбой койбостугун алдын ала көрө билсе, кылмыш түздөн-түз ниеттенүү менен жасалган деп таанылат.
3. Эгерде адам өз жосунун жазыктык укукка каршылыгын түшүнсө, зыян келтирүү мүмкүндүгүн алдын ала билсе, зыян келтирүүнү каалабаса, бирок зыян келтирүүгө түшүнүп туруп жол берсе (зыян келтирилишине кайдыгер болсо) кылмыш кыйыр ниеттенүү менен жасалган деп таанылат.
33-берене. Этиятсыздык кылмышы 1. Жеңил ойлуулуктан же этибарсыздыктан жасалган укукка каршы жосун
этиятсыздык кылмыш деп таанылат. 2. Эгерде адам өз жосунуна жазыктык укукка каршылык катары баа бербесе,
бирок этияттык кылуу зарылдыгын түшүнсө жана зыян келтирилиши мүмкүн экендигин алдын ала көрө билсе, ага карабастан зыян келтирилбейт деп негизсиз үмүт кылса, кылмыш жеңил ойлуулуктан жасалган деп таанылат.
3. Эгерде адам этияттык кылуу зарылдыгына текебердик менен мамиле кылгандыктан, мындай зарылдыкты түшүнүүгө жана зыян келтирүү мүмкүндүгүн көрө билүүгө тийиш болсо да, аларды түшүнбөсө жана алдын ала көрө биле албаса кылмыш этибарсыздыктан жасалган деп таанылат.
4. Этияттык кылуу зарылдыгы ченемдик укуктук актылардын талаптары жана/же башка адамдардын кызыкчылыктары менен шартталышы мүмкүн.
34-берене. Күнөөсүз зыян келтирүү (кокустук) Эгерде адам өз аракетинин же аракетсиздигинин мүнөзүн жана маанисин
түшүнбөсө, зыян келтирүү мүмкүндүгүн алдын ала көрө билбесе жана иштин жагдайлары боюнча ал болбоого тийиш болсо жана/же аны алдын ала көрө албаса, зыян күнөөсүз келтирилген болуп эсептелет.
6-глава. Аякталган жана аякталбаган кылмыш (кылмыш жасоонун стадиялары)
35-берене. Аякталган кылмыш Ушул Кодексте каралган жосундун курамынын бардык белгилери бар кылмыш
аякталган деп таанылат. 36-берене. Улантылган кылмыш
1. Ушул Кодекстин беренелеринин биринде (берененин бөлүктөрүнүн биринде) каралган, бирдиктүү бир ниетте жасалган эки же андан көп бир түрдүү жосундарды камтыган кылмыш улантылуучу болуп эсептелет.
2. Улантылуучу кылмыш акыркы жосунду жасаган учурдан тартып аякталган болуп саналат.
37-берене. Аякталбаган кылмыш Кылмышка даярдык көрүү жана кылмышка аракеттенүү аякталбаган кылмыш
деп таанылат. 38-берене. Кылмышка даярдык көрүү 1. Адамдын атайылап кылмыш жасаганга каражаттарды же куралдарды издөөсү
же ылайыкташтыруусу, кошо катышуучуларды издөөсү, кылмыш жасоого бүтүм кылуусу, же болбосо кылмыш жасоо үчүн шарттарды атайылап түзүүсү, эгерде мында анын эркинен көз карандысыз себептер боюнча кылмыш аягына чейин чыгарылбаса, кылмышка даярдык көрүү деп таанылат.
2. Жазык жоопкерчилиги оор же өзгөчө оор кылмыштарга даярдык көргөндүк үчүн гана келип чыгат.
3. Кылмышка даярдык көргөндүгү үчүн жазык жоопкерчилиги ушул беренеге шилтеме кылуу менен аякталган кылмыш сыяктуу эле, ушул Кодекстин ошол эле беренеси боюнча аныкталат.
39-берене. Кылмышка аракеттенүү 1. Адам ушул Кодекстин Өзгөчө бөлүгүнүн тиешелүү беренесинде каралган
кылмыш жасоого түздөн-түз багытталган жосунду (аракетти же аракетсиздикти), эгерде мында кылмышты анын эркине баш ийбеген себептер боюнча аягына чейин чыгарбаса, тикелей ниеттенүү менен жасоосу кылмышка аракеттенүү деп таанылат.
2. Эгерде адам кылмышты аягына чыгаруу үчүн зарыл деп эсептеген бардык аракеттерди аткарса, бирок анын эркине баш ийбеген себептер боюнча кылмыш аягына чыгарылбаса, кылмышка аракеттенүү аякталган болуп эсептелет.
3. Эгерде адам кылмышты аягына чыгаруу үчүн зарыл деп эсептеген бардык аракеттерди, өзүнүн эркине баш ийбеген себептер боюнча жасабаса, кылмышка аракеттенүү аякталбаган деп саналат.
4. Кылмышка аракеттенүү үчүн жазык жоопкерчилиги, ушул беренеге шилтеме кылып, аякталган кылмыш үчүн жоопкерчилик каралган ушул Кодекстин тиешелүү беренеси боюнча аныкталат.
40-берене. Кылмыш жасоодон ыктыярдуу баш тартуу 1. Эгерде мында кылмышты аягына чейин жеткирүү мүмкүндүгүн түшүнүп турса
дагы, адам өз эрки менен кылмышка даярдык көрүүсүн же кылмышка аракеттенүүнү толук токтотуусу, кылмыш жасоодон ыктыярдуу баш тартуу деп таанылат.
2. Кылмыш жасоодон ыктыярдуу баш тарткан адам жазык жоопкерчилигине тартууга жатпайт. Адам иш жүзүндө жасаган жосуну кылмыштын башка курамынын белгилерин камтыган учурда гана жазык жоопкерчилигин тартат.
7-глава. Кылмышка кошо катышуу 41-берене. Кошо катышуу түшүнүгү
Кылмыштын эки же андан көп субъекттеринин атайылап жасалган кылмышка атайылап биргелешип катышуусу кылмышка кошо катышуу деп таанылат.
42-берене. Кылмышты аткаруучулук Кылмышты түздөн-түз жасаган же башка адам (кошо аткаруучу) менен
биргелешип аны жасоого түздөн-түз катышкан адам, ошого тете эле курагынын, акыл-эси жайында эместигинин же башка жагдайлардын айынан ушул Кодекске ылайык жазык жоопкерчилигине тартууга жатпаган башка адам аркылуу кылмыш жасаган адам аткаруучу болуп саналат.
43-берене. Кылмышка кошо катышуучулардын түрлөрү 1. Аткаруучулар менен катар эле уюштуруучулар, шыкакчылар жана көмөкчүлөр
кылмышка кошо катышуучулар деп таанылат. 2. Кылмыш жасоону уюштурган же анын аткарылышына жетекчилик кылган
адам, ошого тете уюшкан тобун же кылмыштуу уюмду түзгөн, же болбосо аны жетектеген адам уюштуруучу деп таанылат.
3. Кылмыш жасоого башка кошо катышуучуну көндүргөн адам шыкактоочу деп таанылат.
4. Билип туруп, башка кошо катышуучулар тарабынан кылмыштын жасалышына кеңештерди, көрсөтмөлөрдү, каражаттарды берүү, же болбосо тоскоолдуктарды жоюу аркылуу көмөк көрсөткөн адам, ошого тете кылмышкерди, кылмыш жасоо куралдарын, же болбосо каражатын, кылмыштын изин, же болбосо кылмыш жолу менен алынган предметтерди жашырууга, мындай предметтерди сатып алууга, же болбосо сатып өткөрүүгө же башка ыкма менен кылмышты жашырууга көмөк көрсөтүүгө алдын ала убада берген адам көмөкчү деп таанылат.
5. Мурда убада бербестен кылмышкерди, кылмыш жасоо куралдарын же болбосо каражаттарын, кылмыш изин же болбосо кылмыш жолу менен алынган предметтерди же мындай предметтерди сатып алууну, же болбосо сатып өткөрүүнү жашыруу кошо катышуу болуп саналбайт. Бул жосундарды жасаган адамдар ушул Кодекстин 348-беренесинде каралган учурларда гана жазык жоопкерчилигине тартууга жатат.
44-берене. Кылмышка кошо катышуу формалары 1. Сүйлөшүүлөрсүз эки же андан көп адам биргелешип кылмыш жасаган
адамдардын тобу деп саналат. 2. Мурда, башкача айтканда кылмыш жасоону баштаганга чейин аны
биргелешип жасоо жөнүндө сүйлөшүп алган жана биргелешип кылмыш жасаган эки же андан көп адам сүйлөшүүлөр боюнча адамдардын тобу болуп саналат.
3. Уюшкан тобу деп төмөнкүдөй белгилери менен мүнөздөлгөн топ саналат: 1) бир нече адамдан турган (үч жана андан көп); 2) ага катышуучулардын бардыгынын ортосунда кылмыш (кылмыштарды)
жасоо жөнүндө сүйлөшүүлөрү болгон; 3) туруктуу бирикме болуп саналган; 4) максаты бир же бир нече кылмышты жасоо болуп саналган; 5) иш-милдеттер катышуучулардын ортосунда алдын ала бөлүштүрүлгөн. 4. Кылмыштуу уюм деп төмөнкүдөй белгилери менен мүнөздөлгөн топ саналат: 1) бир нече адамдан турган (төрт жана андан көп);
2) ага катышуучулардын бардыгынын ортосунда кылмыш (кылмыштарды) жасоо жөнүндө сүйлөшүүлөрү болгон;
3) туруктуу жана иерархиялык бирикме болуп саналган; 4) максаты болуп бир нече оор же өзгөчө оор кылмыштарды жасоо саналган; 5) иш-милдеттер катышуучулардын ортосунда алдын ала бөлүштүрүлгөн. 45-берене. Адамдардын тобу жана сүйлөшүүлөр боюнча адамдардын тобу
тарабынан жасалган кылмыштын аткаруучуларынын жана кошо катышуучуларынын жоопкерчилиги
1. Адамдардын тобу жана сүйлөшүүлөр боюнча адамдардын тобу жасаган кылмыштын аткаруучусу жана башка кошо катышуучулары биргелешкен укукка каршы жосунда алардын жеке күнөөлөрүнүн негизинде гана, алардын ар биринин кылмыш жасоого катышуусунун мүнөзүн жана даражасын эске алуу менен жазык жоопкерчилигине тартылууга жатат.
2. Аткаруучу (кошо аткаруучу) алар тарабынан жасалган кылмыш каралган ушул Кодекстин Өзгөчө бөлүгүнүн беренеси (беренесинин бөлүгү) боюнча жазык жоопкерчилигине тартылууга жатат.
3. Уюштуруучу, шыкактоочу жана көмөкчү, аткаруучу тарабынан жасалган кылмыш каралган ушул Кодекстин Өзгөчө бөлүгүнүн беренеси (беренесинин бөлүгү) жана 43-беренесинин тиешелүү бөлүгү боюнча, жазык жоопкерчилигине тартылууга жатат.
4. Аткаруучу аякталбаган кылмышты жасаган учурда башка кошо катышуучулар аякталбаган кылмышка катышкандыгы үчүн жазык жоопкерчилигине тартылууга жатат.
5. Кылмыш жасоого анын эркинен көз карандысыз жагдайлар боюнча башка адамдарды көндүрө албаган адам кылмышка даярдык көргөндүгү үчүн жазык жоопкерчилигине тартылууга жатат.
46-берене. Уюшкан топтун жана кылмыштуу уюмдун уюштуруучуларынын жана катышуучуларынын жоопкерчилиги
1. Уюшкан топту же кылмыштуу коомдоштукту (кылмыштуу уюмду) түзгөн, же болбосо аларга жетекчилик кылган адам уюшкан топ же кылмыштуу уюм тарабынан жасалган кылмыштардын бардыгы үчүн, эгерде алар анын ниетин камтыган болсо, жазык жоопкерчилигине тартылууга жатат.
2. Уюшкан топтун, же болбосо кылмыштуу уюмдун башка кошо катышуучулары даярдык көрүүгө же жасоого кошо катышкан кылмыштары үчүн кылмышта ар биринин аткарган ролуна карабастан, эгерде аларда анын ниети болсо жана уюшкан топту же кылмыштуу топту түзүү максатынын алкагына кирсе, жазык жоопкерчилигине тартылууга жатат.
3. Уюшкан топтун же кылмыштуу уюмдун курамында, же болбосо кызыкчылыгында жасалган кылмыштарды квалификациялоонун атайын эрежелери ушул Кодекстин 24-беренесинде белгиленген.
47-берене. Кылмыш аткаруучунун эксцесси Аткаруучунун кошо катышуучулар менен келишимге келгендин чегинен чыккан
жана алардын ниетинде камтылбаган кылмыш жасоо аткаруучунун эксцесси деп таанылат.
48-берене. Кылмышка кошо катышуучуларынын ыктыярдуу баш тартуусу
1. Аткаруучу (кошо аткаруучу) кылмыш жасоодон ыктыярдуу баш тарткан учурда, ушул Кодекстин 40-беренесинде каралган шарттар болгондо, жазык жоопкерчилигине тартылууга жатпайт. Мында башка кошо катышуучулар аткаруучу жасоодон ыктыярдуу баш тарткан ошол кылмышка даярдык көргөндүгү же ошол кылмышка аракеттенүү үчүн жазык жоопкерчилигине тартылууга жатат.
2. Уюштуруучу, шыкакчы же көмөкчү ыктыярдуу баш тарткан учурда, эгерде алар кылмыш жасоону болтурбаса же даярдалып жаткан же жасалуучу кылмыш тууралуу тиешелүү мамлекеттик бийлик органдарына өз убагында кабарласа, жазык куугунтугуна алынбайт. Ошондой эле көмөкчүнүн ыктыярдуу баш тартуусу деп кылмыш жасоого каражаттарды же куралдарды бербегендиги, же болбосо кылмыш жасоодогу тоскоолдуктарды четтетбегендиги болуп саналат.
3. Кошо катышуучулардын кимдир-бирөөсү ыктыярдуу баш тарткан учурда аткаруучу кылмышка даярдык көргөндүгү же кылмышка аракеттенүү үчүн, анын жосуну бул стадиялардын кайсынысында үзгүлтүккө учураганына жараша жазык жоопкерчилигине тартылууга жатат.
III БӨЛҮМ. КЫЛМЫШ БОЛУП САНАЛБАГАН ЖОСУНДАР 8-глава. Жосундун жазык укуктук каршылыктуугун алып салуучу
жагдайлар 49-берене. Зарыл коргонуу 1. Кол салган адамга, эгерде коргонуучу же башка адамдын өмүрүнө жана ден
соолугуна коркунуч келтирген зомбулук менен, же болбосо мындай зомбулукту түздөн-түз колдонуу коркунучу менен бул кол салуу коштолсо, коргонуучу же башка адамдардын инсандыгын, мүлкүн жана укуктарын, коомго коркунуч келтирген кол салуудан коомдун же мамлекеттин мыйзамда корголуучу кызыкчылыктарын коргоодо, башкача айтканда, зарыл коргонуу абалда келтирилген зыян кылмыш деп саналбайт.
2. Эгерде мында зарыл коргонууда чегинен аша чаап кетүүгө, башкача айтканда, кол салуунун мүнөзүнө жана коркунучтуулугуна туура келбеген атайылап жасалган аракеттерге жол берилбесе, коргонуучунун же башка адамдын өмүрүнө жана ден соолугуна коркунуч келтирген зомбулук менен, же болбосо мындай зомбулукту түздөн-түз колдонуу коркунучу менен коштолбогон кол салуудан коргонуу, ошондой эле бирөөнүн мүлкүн ээлеп алуу үчүн кол салуудан коргонуу укук ченемдүү болуп саналат.
3. Зарыл коргонуу чектеринен аша чаап кетүү деп, кол салуунун мүнөзүнө жана коомго коркунуч келтирген даражасына анык ылайык келбеген коргонуунун, анын натыйжасында кол салуучуга жагдай талап кылбоочу, ашыкча, оор зыян келтирүү таанылат.
4. Эгерде бул адам күтүлбөгөн кол салуунун айынан кол салуунун коркунуч келтирүү даражасына жана мүнөзүнө калыс баа бере албаганда, коргонуучу адамдын аракеттери зарыл коргонуу чектеринен аша чабуу деп саналбайт. Мында күтүлбөгөн кол салууга байланыштуу, же болбосо этиятсыздык себебинен улам кол салуучу адамдын денесине жаракат келтирүү, анын ичинде аны өлүмгө дуушар кылуу жазык жоопкерчилигине алып келбейт.
5. Коргонуучу адамдын турак жайында мыйзамдуу негиздерде жашап жаткан (болгон) адамдардын эркине каршы жасалган, кол салган адамдардын мыйзамсыз жана зомбулук менен алардын турак жайына кирип келүүсүнөн, коргонууда кол салуучунун денесине жаракат келтирген, анын ичинде анын өлүмүнө дуушар кылган аракеттери зарыл коргонуу чектеринен аша чабуу болуп саналбайт.
6. Кол салуучуга келтирилген зыяндын оордугуна карабастан, куралды же ар кандай башка каражаттарды, же болбосо төмөнкүлөр үчүн куралды колдонуу да зарыл коргонуу чектеринен аша чабуу болуп саналбайт жана жазык жоопкерчилигине алып келбейт:
1) куралчан адамдын кол салуусунан коргонуу; 2) топтук кол салуудан коргонуу. Ушул беренеде топтук кол салуу деп, кош бойлуулугу айкын көрүнүп турган
аялдардын, же болбосо жаш балдар экени айкын көрүнүп турган адамдардын кол салуусун кошпогондо, эки же андан ашык адамдардын кол салуусу эсептелет.
7. Ушул берененин жоболору алардын кесиптик же башка атайын даярдыгына жана кызмат абалына карабастан, ошондой эле коомго коркунуч келтирген кол салуудан качуу же башка адамдарга же бийлик органдарына кайрылуу мүмкүнчүлүгүнө карабастан, бардык адамдарга тең мерчемде жайылтылат.
50-берене. Аргасыз зарылдык 1. Аргасыз зарылдык абалында, башкача айтканда, ушул адамдын же башка
адамдардын инсандыгына жана укуктарына, коомдун, мамлекеттин жана адамзаттын кызыкчылыктарына келтирилген коркунучту жоюу үчүн, эгерде ошол жагдайларда бул коркунучту башка каражаттар менен жоюуга болбосо жана алдын алгандагы зыянга караганда келтирилген зыян анча олуттуу эмес болсо, укук менен корголуучу кызыкчылыктарга зыян келтирүүсү кылмыш болуп саналбайт.
2. Эгерде коркунучтун алдын алууга ак ниеттүүлүк менен умтулган адамдын аракетине карабастан, коркунучту алдын алуу максатында жасалган аракеттери өзүнүн максатына жетпей калган жана зыян келтирилген учур дагы аргасыз зарылдык абалы деп таанылат.
3. Келтирилген коркунучтун тиешелүү мүнөзүнө жана даражасына, коркунуч жоюлган жагдайларга ачыктан ачык туура келбеген зыянды атайылап келтирүү, алдын алынган зыянга тең же андан кыйла олуттуу зыян аталган кызыкчылыктарга келтирилсе, аргасыз зарылдыктан аша чабуу деп таанылат. Мында этиятсыздыктан зыян келтирүү жазык жоопкерчилигине алып келбейт.
4. Адам эгерде келтирилген коркунучтуу кооптуулуктан улам катуу толкундоого алдырып, келтирилген зыяндын ошол коркунучка туура келүүсүн баалай албаса, аргасыз зарылдыктан аша чапкандыгы үчүн жазык жоопкерчилигине тартууга жатпайт.
51-берене. Күч колдонуу же психикалык мажбурлоо 1. Түздөн-түз күч колдонуп, адамды мажбурлоонун таасиринде жасалган, анын
айынан өзүнүн аракеттерин (аракетсиздигин) жетектей албай калган адамдын укук коргоочу кызыкчылыктарга зыян келтирген аракети же аракетсиздиги кылмыш болуп саналбайт.
2. Психикалык жана (же) күч колдонуп мажбурлоонун натыйжасында, адам өзүнүн аракеттерин жетектөө мүмкүндүгүн сактаса, укук коргоочу кызыкчылыктарга зыян келтиргендиги үчүн жазык жоопкерчилиги жөнүндө маселе ушул Кодекстин 50- беренесинин жоболорун эске алуу менен чечилет.
52-берене. Кылмыш жасаган адамды кармоо 1. Жазык-укукка каршы кол салуу (кылмыш же ушул Кодекске ылайык курагына,
акыл-эси жайында эместигине же башка жагдайларга байланыштуу жазык жоопкерчилигине тартууга мүмкүн болбогон адамдын укукка каршы жосуну) жасаган
учурда же ал түздөн-түз жасагандан кийин кармалганда, эгерде алар кармалганды бийлик органдарына берүү максатында жасалса жана эгерде мындай адамды башка ыкма менен кармоого мүмкүнчүлүк болбогондо жана мында кармоо чараларынын кармалган адам тарабынан жасалган жазык-укукка каршы кол салуунун мүнөзүнө жана оордугунун даражасына жана ушул адамды кармоонун жагдайларына анык ылайык келбегендигине жол берилбесе, жабырлануучунун же башка адамдардын ошол адамга зыян келтирген аракеттери кылмыш болуп саналбайт.
2. Кармоо каражаттарынын жана усулдарынын кармалган адам жасаган жазык- укукка каршы кол салуунун мүнөзүнө жана оордугунун даражасына жана ушул адамды кармоонун жагдайларына анык ылайык келбегендиги, анын айынан адамга кармоонун зарылдыгы талап кылбаган зыян атайылап келтирилсе, ушул Кодексте каралган жосунду жасаган адамды кармоо үчүн зарыл болгон чаралардан аша чабуу деп таанылат. Адамды кармоо үчүн зарыл болгон чаралардан аша чабуу ушул Кодекстин 132- жана 140-беренелеринде каралган учурларда гана кылмыш үчүн жоопкерчиликке алып келет. Мында, этиятсыздыктан зыян келтирүү жоопкерчиликке алып келбейт.
53-берене. Мыйзамды, буйрукту (тескемени), кызматы боюнча милдеттерди аткаруу
1. Адам мыйзамды, буйрукту (тескемени), ошого тете кызматы менен каралган милдеттерди мыйзамдуу аткарууда келтирилген зыян кылмыш болуп саналбайт.
2. Анык кылмыштуу буйрукту (тескемени) аткарууда кылмыш жасаган адам жалпы негизде жазык жоопкерчилигине тартылууга жатат.
3. Адам буйрукту (тескемени) же кызматтык милдеттерин аткарбагандыгы, же болбосо башка бузгандыгы үчүн, эгерде алар укук ченемсиз жүктөлгөн болсо, жазык жоопкерчилигине тартылууга жатпайт.
54-берене. Негизделген тобокелдик 1. Коомдук пайдалуу максатка жетишүү үчүн негизделген тобокелдик болгондо
укук корголуучу кызыкчылыктарга зыян келтирүү кылмыш болуп саналбайт. 2. Эгерде жасалган жосун заманбап илимий-техникалык билимдерге жана
тажрыйбага туура келсе, коюлган максат тобокелдик менен байланышпаган аракеттерден улам жетүүгө мүмкүн болбогондо жана мында тобокелдикке жол берген адам укук менен корголуучу кызыкчылыктарга зыян келтирүүнү болтурбоо үчүн бардык мүмкүн болгон чараларды көрсө, тобокелдик негизделген деп саналат.
3. Эгерде тобокелдик алдын ала билип туруп, адамдардын өлүмү, экологиялык кыйроо коркунучу, же болбосо башка оор кесепеттердин башталышы менен коштолсо, тобокелдик негизделген деп таанылбайт.
55-берене. Атайын тапшырманы аткаруу 1. Уюшкан топко же болбосо кылмыштуу уюмга катышып, алардын кылмыштуу
ишин алдын алуу же бетин ачуу максатында атайын тапшырманы аткарган адамдын укук менен корголгон кызыкчылыктарга аргасыздан зыян келтирүүсү кылмыш болуп саналбайт.
2. Ушул берененин 1-бөлүгүндө көрсөтүлгөн адам уюшкан топтун, же болбосо кылмыштуу уюмдун курамында адамдын өлүмүнө, оор зыянга алып келген оор же өзгөчө оор кылмышты атайылап жасагандыгы үчүн гана жазык жоопкерчилигине тартылууга жатат.
3. Сот, ушул берененин 2-бөлүгүндө көрсөтүлгөн учурда, өмүр бою эркиндигинен ажыратуу түрүндө жаза дайындай албайт. Мындай адамга эркиндигинен ажыратуу түрүндөгү жаза чоң мөөнөткө, ушул кылмыш үчүн мыйзамда каралган эркиндигинен ажыратуунун максималдуу мөөнөтүнүн жарымынан көп мөөнөтүнө дайындалышы мүмкүн эмес.
9-глава. Кылмыш болуп саналбаган башка жосундар 56-берене. Кылмыш болуп саналбаган жосундар Ушул Кодекске ылайык анчалык маанилүү эмес жосун (57-берене), кылмыш
жасоодон ыктыярдуу баш тартуу (40, 48-беренелер), анча оор эмес кылмышка даярдык көрүү (38-берененин 2-бөлүгү), кокустук (34-берене), түркөй адам тарабынан жараксыз каражаттарды колдонуу (58-берене) кылмыш болуп саналбайт.
57-берене. Анча маанилүү эмес жосун 1. Ушул Кодексте каралган кандайдыр-бир жосундун белгилерин формалдуу
түрдө камтыса да, бирок олуттуу зыян келтирбеген же келтирбей турган аракет (аракетсиздик) анча маанилүү эмес жосун деп таанылат.
2. Жоопкерчилиги Кыргыз Республикасынын Жоруктар жөнүндө кодексинде каралган жосун анча маанилүү эмес жосун деп таанылууга мүмкүн эмес.
58-берене. Түркөй адамдын жараксыз каражаттарды колдонуусу Эгерде адамдын түркөй экендигинин айынан ал жосун жасоо үчүн колдонгон
каражаттан зыян келтирилбесе, кылмышка даярдык көргөндүгү же кылмыш далалаты үчүн адам жазыктык куугунтуктоого алынбайт.
IV БӨЛҮМ. ЖАЗЫК-УКУКТУК ТААСИР ЭТҮҮ ЧАРАЛАРЫ ЖАНА АЛАРДЫН КОЛДОНУЛУШУ
10-глава. Мажбурлоочу мүнөзгө ээ эмес жазык-укуктук таасир этүү чаралары
59-берене. Жосундун кылмыштан арылтылгандыгына байланыштуу жазык жоопкерчилигинен бошотуу
Жосун кылмыштан арылтылган учурда, башкача айтканда ушул Кодексте каралган жосундун жазык жазалануусун алып салган мыйзам күчүнө киргенде, адам сот тарабынан жазык жоопкерчилигинен токтоосуз бошотулат.
60-берене. Ушул Кодекстин Өзгөчө бөлүгүнүн жоболорунун негизинде жазык жоопкерчилигинен бошотуу
Ушул Кодекстин Өзгөчө бөлүгүндө каралган учурларда адам сот тарабынан жазык жоопкерчилигинен бошотулушу мүмкүн.
61-берене. Жабырлануучу менен макулдашууга жетишкенде жазык жоопкерчилигинен бошотуу
1. Анча оор эмес кылмыш жасаган адам, эгерде ал жабырлануучу менен элдешсе жана келтирилген зыяндын ордун толтурса, Кыргыз Республикасынын Жазык-процесстик кодексинин тиешелүү беренелер тизмегинде көрсөтүлгөн кылмыштар боюнча жазык жоопкерчилигинен бошотулушу мүмкүн.
2. Кылмыштуу топтун же кылмыштуу уюмдун курамында кылмыш жасаган адам ушул берененин 1-бөлүгү боюнча жазык жоопкерчилигинен бошотууга жатпайт.
62-берене. Жазык куугунтуктоонун эскирүү мөөнөтү өткөндүгүнө байланыштуу жазык жоопкерчилигинен бошотуу
1. Эгерде адам тарабынан кылмыш жасалган күндөн тартып жана өкүм мыйзамдуу күчүнө кирген күнгө чейин төмөнкүдөй мөөнөттөр өткөн болсо, ал сот тарабынан жазык жоопкерчилигинен бошотулат:
1) үч жыл - анча оор эмес кылмыш жасаган учурда; 2) жети жыл - оор кылмыш жасаган учурда; 3) он жыл - өзгөчө оор кылмыш жасаган учурда, ошондой эле, эгерде кылмыш
уюшкан топтун, кылмыштуу уюмдун курамында жасалса. 2. Эгерде кылмыш жасаган адам тергөөдөн же соттон качса, эскирүүнүн өтүшү
токтотулуп турат. Бул учурларда эскирүүнүн өтүшү адам кармалган күндөн тартып кайра улантылат. Эгерде кылмыш жасалган мезгилден тартып он беш жыл өтсө, мында адам жазык жоопкерчилигинен бошотулат.
3. Эгерде ушул берененин 1 жана 2-бөлүктөрүндө каралган мөөнөттөр өткөнгө чейин адам кайра жаңы кылмыш жасаса, эскирүүнүн өтүшү үзгүлтүккө учурайт. Мында эскирүү мөөнөтүнүн эсеби жаңы кылмыш жасалган күндөн тартып кайтадан башталат. Мында эскирүү мөөнөтү ар бир кылмыш үчүн өзүнчө эсептелет.
4. Мыйзамга ылайык өмүр бою эркиндигинен ажыратуунун дайындалышы мүмкүн болгон өзгөчө оор кылмыш жасаган адамга карата эскирүүнү колдонуу жөнүндө маселе сот тарабынан чечилет. Эгерде сот эскирүүнү колдонуу мүмкүндүгүн таппаса, өмүр бою эркиндигинен ажыратуу дайындалышы мүмкүн эмес жана он беш жылдан жыйырма жылга чейинки мөөнөткө эркиндигинен ажыратууга алмаштырылат.
5. Эгерде иммунитетке ээ болгон адамга карата жазык иши козголсо жана ал иммунитеттин болгонуна байланыштуу токтотулуп турса, анда эскирүү мөөнөтү токтотула турат.
6. Ушул Кодекстин 130-беренесинин 2-бөлүгүндө, 143-беренесинде, 161- берененин 3-бөлүгүнүн 1-пунктунда жана 4-бөлүгүндө, 162-беренесинин 3- бөлүгүнүн 2-пунктунда жана 4-бөлүгүндө, 239-беренесинде, 314-беренесинде, 319- беренесинин 1 жана 2-бөлүктөрүндө, 320-беренесинин 4-бөлүгүндө, 323- беренесинин 2-бөлүгүнүн 1-пунктунда, 325-беренесинин 3-бөлүгүнүн 2-пунктунда, 326-беренесинин 2-бөлүгүнүн 2-пунктунда, 380-390, 392 жана 393-беренелеринде каралган кылмыштар жасалган учурларда эскирүү мөөнөтү колдонулбайт.
11-глава. Кылмыш үчүн жаза жана анын максаттары. Кылмыш үчүн жазалардын түрлөрү
63-берене. Кылмыш үчүн жаза түшүнүгү жана анын максаттары 1. Кылмыш үчүн жаза кылмыш жасаганына күнөөлүү деп таанылган адамга
карата соттун өкүмү боюнча колдонулуучу жазык-укуктук таасир этүүнүн мажбурлоочу чараларынын бири болуп саналат жана соттолгондун ушул Кодексте каралган укуктарын жана эркиндигин чектөөнү жана ага белгилүү бир милдеттерди жүктөөнү билдирет.
2. Адамды жазалоонун максаты болуп күнөөлүүнү түзөтүү жана ресоциалдаштыруу, жаңы кылмыштарды жасоонун алдын алуу, социалдык адилеттүүлүктү калыбына келтирүү саналат.
64-берене. Кылмыш үчүн жазанын түрлөрү
1. Кылмыш жасагандыгы үчүн күнөөлүү деп таанылган адамдарга сот тарабынан негизги жазанын жеңилирээгинен катуураагына чейинки градациядагы түрлөрү колдонулушу мүмкүн:
1) коомдон обочолонтуу менен байланышпаган: а) коомдук иштер; б) белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен
алектенүү укугунан ажыратуу; в) түзөтүү жумуштары; г) айып. Мында, түзөтүү жумуштарынын жана айыптын салыштырмалуу катуулугу
алардын конкреттүү өлчөмү менен аныкталат; 2) коомдон обочолонтуу менен байланышкан: а) тартиптик аскер бөлүгүндө кармоо; б) эркиндигинен белгилүү бир мөөнөткө ажыратуу; в) өмүр бою эркиндигинен ажыратуу. 2. Сот тарабынан төмөнкүлөр кошумча жаза катары колдонулушу мүмкүн: 1) кызматтык абалын же кызматтык абалда берилген мүмкүндүктөрдү
пайдалануу менен кылмыш жасалган учурда - атайын, аскердик, ардак наамынан, дипломатиялык рангынан же класстык ченинен ажыратуу;
2) оор же өзгөчө оор кылмыш жасалган учурда - мамлекеттик сыйлыктарынан ажыратуу.
Эгерде тиешелүү наам, чен, же болбосо сыйлык кызматтык жасалмачылыктын же башка кылмыштын натыйжасында ыйгарылса, адам ошондой эле сот тарабынан атайын, аскердик, ардак наамдарынан, дипломатиялык рангынан, класстык чендеринен, мамлекеттик сыйлыктарынан ажыратылат.
Айып жана белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу негизги гана эмес кошумча жаза катары да колдонулушу мүмкүн.
3. Бир кылмыш үчүн ушул Кодекстин Өзгөчө бөлүгүнүн беренесинин (беренесинин бөлүгүнүн) санкцияларында каралган негизги бир гана жаза дайындалат. Негизги жазага ушул Кодексте каралган учурларда жана тартипте бир же бир нече кошумча жаза кошулушу мүмкүн.
4. Адамдын өлүмүнө алып келген кылмыштар үчүн негизги жаза катары коомдук иштер, түзөтүү жумуштары, белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу, ошондой эле айып мыйзамда белгиленбейт жана сот тарабынан колдонулбайт.
5. Жазанын түрлөрү ушул Кодекске карата баяндалган 2-тиркемедеги эрежелерге ылайык катуулук даражасы боюнча өз ара байланышта болот.
65-берене. Коомдук иштер 1. Коомдук иштер соттолгон адам тарабынан негизги иштен жана окуудан бош
убакытта коомдун пайдасына акысыз иштерди аткаруудан турат, алардын конкреттүү түрлөрү Кыргыз Республикасынын Жазык-аткаруу кодексине ылайык пробация органдары менен бирдикте муниципалдык кызмат тарабынан аныкталат.
2. Коомдук иштер иштен жана окуудан бош убакытта - күнүнө 4 сааттан ашпаган убакытка, ал эми иштебегендер жана окубагандар үчүн - күнүнө 8 сааттан ашык убакытка чейин аткарылат.
3. Коомдук иштер төрт категорияга бөлүнөт: 1) I категория: жашы жетелектер үчүн - 40тан 60 саатка чейин, башка адамдар
үчүн - 60тан 120 саатка чейин; 2) II категория: жашы жетелектер үчүн - 60тан 80 саатка чейин, башка адамдар
үчүн - 120дан 200 саатка чейин; 3) III категория: жашы жетелектер үчүн - 80ден 100 саатка чейин, башка адамдар
үчүн - 200дөн 280 саатка чейин; 4) IV категория: жашы жетелектер үчүн - 100дөн 120 саатка чейин, башка
адамдар үчүн - 280ден 360 саатка чейин. 4. Коомдук иштер мөөнөттүү кызматтын аскер кызматчыларына, I жана II топтогу
майып деп таанылган адамдарга, кош бойлуу аялдарга, ошондой эле бала багуу боюнча өргүүдөгү аялдарга жана эркектерге, пенсия курагына жеткен адамдарга, ошондой эле коомдук иштердин мөөнөтү аяктагандан мурдараак пенсия курагына келип калган адамдарга дайындалбайт.
5. Адам коомдук иштерди аткаруудан кыянаттык менен качкан учурда, жаза аткарууну алып баруучу органдын сунушу менен, сот бул боюнча адам соттолгон ушул Кодекстин Өзгөчө бөлүгүнүн беренесинде (берененин бөлүгүндө) тиешелүү санкциясында каралган башка жаза менен алмаштырат.
6. Сот өкүмүнүн токтому чыккандан кийин баланы багуу боюнча өргүүгө чыккан коомдук иштерге соттолгон адамга карата сот коомдук иштерди төмөнкүдөй айып салууга алмаштырат:
1) I категориядагы коомдук иштер - I категориядагы айыптын 25 пайызы; 2) II категориядагы коомдук иштер - II категориядагы айыптын 25 пайызы; 3) III категориядагы коомдук иштер - III категориядагы айыптын 25 пайызы; 4) IV категориядагы коомдук иштер - IV категориядагы айыптын 25 пайызы. Айыпты төлөөдөн баш тартканда, адам ушул Кодекстин 351-беренесинин
негизинде жазык жоопкерчилигине тартылат. 7. Коомдук иштерге соттолгон адамга карата, соттун өкүмүнүн токтому
чыккандан кийин I же II топтогу майып деп таанылса, ошондой эле кош бойлуу аялга карата, эгерде кош бойлуулугу соттун өкүмүнүн токтому чыгарылгандан кийин билинсе, анда ушул Кодекстин 91-беренесинин жоболору колдонулат
66-берене. Белгилүү бир кызмат ордун ээлөө же белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу
1. Белгилүү бир кызмат ордун ээлөө же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу кылмыш жасаган адамга мамлекеттик кызматынын же муниципалдык кызматынын кызмат ордун ээлөөгө, же болбосо белгилүү бир кесиптик же башка иш менен алектенүүгө тыюу салынгандыгын билдирет.
2. Белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу жазанын негизги түрү катары бир жылдан беш жылга чейинки мөөнөткө дайындалат жана төрт категорияга бөлүнөт:
1) I категория - бир жылдан эки жылга чейинки мөөнөткө;
2) II категория - эки жылдан үч жылга чейинки мөөнөткө; 3) III категория - үч жылдан төрт жылга чейинки мөөнөткө; 4) IV категория - төрт жылдан беш жылга чейинки мөөнөткө. 3. Белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен
алектенүү укугунан ажыратуу, эгерде адам белгилүү бир кызмат ордун ээлебегенде же белгилүү бир иш менен алектенбегенде жасалмак эмес кылмышты жасаган мүнөзүнөн улам бул жаза ушул Кодекстин Өзгөчө бөлүгүнүн беренелеринде (беренесинин бөлүгүндө) каралбаса, жазанын кошумча түрү катары алты айдан үч жылга чейинки мөөнөткө дайындалат.
4. Кылмыштын өзгөчө субъектти тарабынан кызматтык абалын пайдаланып жасалган, жашы жетелек адамдын өмүрүнө жана ден соолугуна же жыныстык кол тийбестигине каршы атайылап кылмыш жасалган учурда белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу жазанын кошумча түрү катары сот тарабынан милдеттүү түрдө дайындалат. Мында жазанын бул түрүнүн максималдуу мөөнөтү төрт эсеге, бирок жыйырма жылдан көп эмес жалпы мөөнөткө көбөйтүлөт.
5. Жазанын негизги түрү катарында коомдук иштер же айып дайындалганда, ошондой эле пробациянын шарттарын колдонуу менен жазадан бошотулганда жазанын кошумча түрү катары дайындалган белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу соттун өкүмү мыйзамдуу күчүнө кирген учурдан тартып эсептелет.
6. Түзөтүү жумуштарына, тартиптик аскер бөлүгүндө кармоого жана белгилүү бир мөөнөткө эркиндигинен ажыратууга жазанын кошумча түрү катары белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу дайындалганда, ал жазанын негизги түрүн өтөөнүн бүткүл мөөнөтүнө жана мындан тышкары соттун мыйзамдуу күчүнө кирген өкүмү менен белгиленген мөөнөткө да жайылтылат.
67-берене. Түзөтүү жумуштары 1. Түзөтүү жумуштары соттолгон адамдын иштеген жери боюнча, ал эми
айкалыштырып иштеген учурда, соттолгондун негизги иштеген жери боюнча өтөлөт.
2. Түзөтүү жумуштары төрт категорияга бөлүнөт: 1) I категория: жашы жетелектер үчүн - эки айдан төрт айга чейин, башка
адамдар үчүн - бир жылдан бир жыл алты айга чейин; 2) II категория: жашы жетелектер үчүн - төрт айдан алты айга чейин, башка
адамдар үчүн - бир жыл алты айдан эки жылга чейин; 3) III категория: жашы жетелектер үчүн - алты айдан тогуз айга чейин, башка
адамдар үчүн - эки жылдан эки жыл алты айга чейин; 4) IV категория: жашы жетелектер үчүн - тогуз айдан бир жылга чейин, башка
адамдар үчүн - эки жыл алты айдан үч жылга чейин. 3. Түзөтүү жумуштарына соттолгондун эмгек акысынын (акчалай үлүшүнүн)
суммасынан мамлекеттин кирешесине соттун өкүмү менен белгиленген өлчөмдө, 20 пайыздан 25 пайызга чейинки чектеги сумманы чегерүү жүзөгө ашырылат.
4. Түзөтүү жумуштары туруктуу жумуш орду жок адамдарга, кош бойлуу аялдарга, бала багуу боюнча өргүүдөгү аялдарга жана эркектерге, мөөнөттүү
кызматтын аскер кызматчыларына, ошондой эле түзөтүү жумуштарынын мөөнөтү аяктагандан мурдараак пенсия курагына келип калган адамдарга дайындалбайт.
5. Түзөтүү жумуштарына соттолгон адам түзөтүү жумуштарын өтөөдөн кыянаттык менен качса, сот пробация органынын сунушу боюнча түзөтүү жумуштарын, адам соттолгон ушул Кодекстин Өзгөчө бөлүгүнүн беренесинде (берененин бөлүгүндө) тиешелүү санкциясында каралган башка катуураак жаза менен алмаштырат.
6. Соттун өкүмү чыгарылгандан кийин адам ишин жоготсо жана бир айдын ичинде өз ыктыяры менен жумушка орношпосо, сот түзөтүү жумуштарын төмөнкүдөй эсеп менен айып салууга алмаштырат:
1) I категориядагы түзөтүү жумуштары - I категориядагы коомдук иштер менен; 2) II категориядагы түзөтүү жумуштары - II категориядагы коомдук иштер менен; 3) III категориядагы түзөтүү жумуштары - III категориядагы коомдук иштер
менен; 4) IV категориядагы түзөтүү жумуштары - IV категориядагы коомдук иштер
менен. Коомдук иштерге соттолгон адам коомдук иштерди аткаруудан кыянаттык менен
качса, сот жазаны өтөө карамагында болгон органдын сунушу боюнча сот бул жазаны адам соттолгон ушул Кодекстин Өзгөчө бөлүгүнүн беренесинде (берененин бөлүгүндө) тиешелүү санкциясында каралган башка жаза менен алмаштырат.
7. Түзөтүү жумуштарына соттолгон адам соттун өкүмүнүн токтому чыккандан кийин баланы багуу боюнча өргүүгө чыкса, сот түзөтүү иштерин төмөнкүдөй эсеп менен айып салууга алмаштырат:
1) I категориядагы түзөтүү жумуштары - I категориядагы айыптын 50 пайызы; 2) II категориядагы түзөтүү жумуштары - II категориядагы айыптын 50 пайызы; 3) III категориядагы түзөтүү жумуштары - III категориядагы айыптын 50 пайызы; 4) IV категориядагы түзөтүү жумуштары - IV категориядагы айыптын 50 пайызы. Айыпты төлөөдөн качканда, адам ушул Кодекстин 351-беренесинин негизинде
жазык жоопкерчилигине тартылат. 8. Түзөтүү ишине соттолгон адам соттун өкүмүнүн токтому чыгарылгандан кийин
I же II топтогу майып деп таанылса, ошондой эле кош бойлуу аял, эгерде кош бойлуулугу соттун өкүмүнүн токтому чыгарылгандан кийин билинсе, аларга карата ушул Кодекстин 91-беренесинин жоболору колдонулат.
68-берене. Айып пул 1. Айып пул - ушул Кодексте белгиленген учурларда, өлчөмдө жана тартипте
акча түрүндө сот тарабынан дайындалуучу жаза. 2. Айып пулдун эсептик көрсөткүч менен эсептелет. 3. Айып пулдун өлчөмү боюнча алты категорияга бөлүнөт: 1) I категория: жашы жетелектер үчүн - 200дөн 400 эсептик көрсөткүчтөргө
чейин, башка адамдар үчүн - 600дөн 1000 эсептик көрсөткүчтөргө чейин; 2) II категория: жашы жетелектер үчүн - 400дөн 600 эсептик көрсөткүчтөргө
чейин, башка адамдар үчүн - 1000ден 1400 эсептик көрсөткүчтөргө чейин;
3) III категория: жашы жетелектер үчүн - 600дөн 800 эсептик көрсөткүчтөргө чейин, башка адамдар үчүн - 1400дөн 1800 эсептик көрсөткүчтөргө чейин;
4) IV категория: жашы жетелектер үчүн - 800дөн 1000 эсептик көрсөткүчтөргө чейин, башка адамдар үчүн - 1800дөн 2200 эсептик көрсөткүчтөргө чейин;
5) V категория: жашы жетелектер үчүн - 1000ден 1200 эсептик көрсөткүчтөргө чейин, башка адамдар үчүн - 2200дөн 2600 эсептик көрсөткүчтөргө чейин;
6) VI категория: жашы жетелектер үчүн - 1200дөн 1400 эсептик көрсөткүчтөргө чейин, башка адамдар үчүн - 2600дөн 3000 эсептик көрсөткүчтөргө чейин.
4. Айып кошумча жаза катары сот тарабынан ушул Кодекстин Өзгөчө бөлүгүнүн тиешелүү беренелеринде каралган учурларда гана дайындалат жана тиешелүү категориядагы акчалай айыптын өлчөмүнүн жарымынан ашык эмес өлчөмүндө колдонулат.
5. Адам негизги жаза катары дайындалган айыпты бир айдын ичинде төлөбөгөн учурда айып пулдун суммасы эки эсеге өсөт. Айып пулду андан ары эки айдан ашык мезгилдин ичинде төлөөдөн качкан учурда, сот айып пулду ошол адам күнөөлүү деп таанылган ушул Кодекстин Өзгөчө бөлүгүнүн тиешелүү беренесинде каралган мөөнөттүн чегинде эркиндигинен ажыратууга алмаштырат. Эгерде ушул Кодекстин Өзгөчө бөлүгүнүн тиешелүү беренесинин (беренесинин бөлүгүнүн) санкциясында эркиндигинен ажыратуу каралбаса, анда сот айып пулду I категориядагы эркиндигинен ажыратуу менен алмаштырат.
69-берене. Тартиптик аскер бөлүгүндө кармоо Тартиптик аскер бөлүгүндө кармоо мөөнөттүү кызматтагы аскер
кызматчыларына ушул Кодексте каралган учурларда үч айдан бир жылга чейинки мөөнөттө колдонулат.
70-берене. Белгилүү бир мөөнөткө эркиндигинен ажыратуу 1. Белгилүү бир мөөнөткө эркиндигинен ажыратуу түрүндөгү жаза соттолгон
адамды коомдон мажбурлап обочолонууну жана аны өкүмдө белгиленген мөөнөткө жазык-аткаруу тутумунун мекемелеринде жайгаштырууну билдирет.
2. Эркиндигинен ажыратуу алты айдан он беш жылга чейинки мөөнөткө белгиленет.
3. Эркиндигинен ажыратуу жазанын мөөнөттөрү боюнча алты категорияга бөлүнөт:
1) I категория: жашы жетелектер үчүн - бир жыл алты айга чейин, башка адамдар үчүн - эки жыл алты айга чейин;
2) II категория: жашы жетелектер үчүн - бир жыл алты айдан эки жыл алты айга чейин, башка адамдар үчүн - эки жыл алты айдан беш жылга чейин;
3) III категория: жашы жетелектер үчүн - эки жыл алты айдан төрт жылга чейин, башка адамдар үчүн - беш жылдан жети жыл алты айга чейин;
4) IV категория: жашы жетелектер үчүн - төрт жылдан алты жылга чейин, башка адамдар үчүн - жети жыл алты айдан он жылга чейин;
5) V категория: жашы жетелектер үчүн - алты жылдан сегиз жылга чейин, башка адамдар үчүн - он жылдан он эки жыл алты айга чейин;
6) VI категория: жашы жетелектер үчүн - сегиз жылдан он жылга чейин, башка адамдар үчүн - он эки жыл алты айдан он беш жылга чейин.
4. Кылмыштардын жыйындысы боюнча жана өкүмдөрдүн жыйындысы боюнча жазаларды дайындоодо эркиндигинен ажыратуу мөөнөттөрүн жарым-жартылай же толук кошкон учурунда эркиндигинен ажыратуунун максималдуу мөөнөтү жыйырма жылдан ашпоого тийиш.
5. Эркиндигинен ажыратуу жазык-аткаруу тутумунун мекемелеринде өтөлөт. Жазаны өтөө орду жана шарттары Кыргыз Республикасынын Жазык-аткаруу кодексинде аныкталат.
71-берене. Өмүр бою эркиндигинен ажыратуу 1. Өмүр бою эркиндигинен ажыратуу соттолгон адамды жазык аткаруу
тутумунун мекемелерине жөнөтүү жолу менен коомдон мажбурлап обочолонууну билдирет жана эгерде сот белгилүү бир мөөнөткө эркиндигинен ажыратууну колдонуу мүмкүндүгүн таппаса, ушул Кодекстин 130-беренесинин 2-бөлүгүндө, 161- беренесинин 4-бөлүгүндө, 162-беренесинин 4-бөлүгүндө, 239-беренесинин 3- бөлүгүндө, 380, 381, 383, 384, 386-беренелеринде, 389-беренесинин 3-бөлүгүндө каралган кылмыштарды жасагандыгы үчүн белгиленет.
2. Өмүр бою эркиндигинен ажыратуу ушул Кодекстин тиешелүү беренесинин (беренесинин бөлүгүнүн) санкциясында атайын каралган учурларда гана дайындалат.
3. Өмүр бою эркиндигинен ажыратуу аялдарга, он сегиз жашка чейинки куракта кылмыш жасаган адамдарга, кылмыш жасаган учурда алтымыш жашка чыккан эркектерге дайындалбайт.
4. Өмүр бою эркиндигинен ажыратуу ырайым кылуу тартибинде жыйырма жылдык мөөнөткө эркиндигинен ажыратуу менен алмаштырылышы мүмкүн.
12-глава. Жазаны дайындоо 72-берене. Жазаны дайындоонун жалпы башталышы 1. Сот жазаны кылмыш жасагандыгы үчүн жоопкерчилик каралуучу ушул
Кодекстин Өзгөчө бөлүгүнүн тиешелүү беренесинде белгиленген чектерде, ушул Кодекстин Жалпы бөлүгүнүн жоболорун сактоо менен дайындайт.
2. Жазаны дайындоодо сот жазанын алдын алуучу максаттарын эске алуу менен жосун күнөөнүн даражасына жана келтирилген зыяндын даражасына жараша жазанын шайкеш келүүсүн эске алуусу зарыл.
3. Ушул Кодекстин 64-беренесинде каралган жазанын катуураак түрү качан жазанын жеңилирээк түрү максатка жетүүнү камсыз кыла албаган учурда гана дайындалышы мүмкүн.
4. Эгерде адам жазык жоопкерчилигине тартылган ушул Кодекстин Өзгөчө бөлүгүнүн беренесинде (беренесинин бөлүгүндө) кылмыштын курамы катары жеңилдетүүчү же оордотуучу жагдайлар каралса, анда бул жагдайлар жазаны дайындоодо көңүлгө алынбайт.
73-берене. Жазаны жеңилдетүүчү жагдайлар 1. Жазаны дайындоодо жазаны жеңилдетүүчү жагдайлар болуп төмөнкүлөр
таанылат: 1) ак ниети менен өкүнүү кылмышты ачууга жигердүү көмөк көрсөтүү; 2) келтирилген зыяндын ордун ыктыярдуу түрдө толтуруу же келтирилген
зыянды четтетүү;
3) жеке, үй-бүлөлүк, экономикалык жана топтолгон башка оор жагдайлардан улам кылмыш жасоо;
4) материалдык, кызматтык же башка көз карандылыктан улам кылмыш жасоо; 5) жашы жетелектердин кылмыш жасашы; 6) кош бойлуу абалдагы аялдын кылмыш жасашы. 2. Сот жазаны дайындоодо ушул берененин 1-бөлүгүндө көрсөтүлбөгөн башка
жагдайларды да жеңилдетүүчү деп таанышы мүмкүн. 74-берене. Жеңилдетүүчү жагдайлардын жыйындысында жазаны
дайындоо 1. Эгерде адам кылмыш жасагандан кийин анын бетин ачууга активдүү көмөк
көрсөтсө, келтирилген мүлктүк залалды жарым-жартылай же толугу менен ордун толтурса, же болбосо жымсалдаса, анда болбогон оордотуучу жагдайларда, жазанын мөөнөтү жана өлчөмү бул кылмыш үчүн ушул Кодекстин Өзгөчө бөлүгүнүн тиешелүү беренесинде (беренесинин бөлүгүндө) каралган жазанын катуураак түрүнүн өлчөмүнөн же максималдуу мөөнөтүнүн төрттөн үч бөлүгүнөн ашык болбоого тийиш. Мында ошол жазанын минималдуу мөөнөтү же өлчөмү ушул Кодексте каралган жазанын бул түрүнүн минимумунан аз болбоого тийиш.
2. Ушул берененин жоболору кылмыштардын жыйындысында колдонулбайт. 75-берене. Жазаны оордотуучу жагдайлар 1. Жазаны дайындоодо төмөнкүлөр жазаны оордотуучу жагдайлар деп
таанылат: 1) адамдардын тобу же адамдардын тобу тарабынан сүйлөшүүлөр боюнча
кылмыш жасоо; 2) кылмышты расалык, этностук, улуттук, диний же аймактар аралык
касташуунун (араздашуу) айынан жасоо; 3) кылмыш аркылуу оор зыян келтирүү; 4) жаш бала, жашы жетелек экендигин, майып экендигин, карыган адам же
алсыз абалдагы адам экендигин билип туруп, аларга карата кылмыш жасоо; 5) аялдын кош бойлуу экендигин билип туруп, күнөөлүү тарабынан ага карата
кылмыш жасоо; 6) күнөөлүүдөн материалдык, кызматтык же башка көз карандылыкта болгон
адамга карата кылмыш жасоо; 7) жин оорусунун, убактылуу психикасынын бузулушунун, акыл-эси кемдигинин
же психикасынын оорулуу абалынын айынан өзүнүн аракетин (аракетсиздигин) биле албаган же жетектей албаган адамды кылмыш жасоого азгыруу (шыкактоо), ошого тете мындай адамды кылмыш жасоо үчүн пайдалануу;
8) жабырлануучуга өзгөчө мыкаачылык менен кылмыш жасоо; 9) өзгөчө кырдаал же согуштук абал шарттарында же коомдук кырсыктын
шарттарында кылмыш жасоо; 10) жалпыга коркунуч келтирген ыкма менен кылмыш жасоо; 11) мас абалындагы адам тарабынан кылмыш жасоо. Сот кылмыштын мүнөзүнө
жараша бул жагдайды жазаны оордотуучу жагдай катары тааныбай коюуга укуктуу.
2. Сот жазаны дайындоодо ушул Кодексте көрсөтүлбөгөн жагдайларды жазаны оордотуучу жагдайлар деп таанууга мүмкүн эмес.
76-берене. Кылмышка даярдык көргөндүгү жана кылмышка аракеттенүү үчүн жазаны дайындоо
1. Сот аякталбаган кылмышка жазаны дайындоодо кылмыштуу ниетти ишке ашыруу даражасын жана аны аягына чыгарбаган себептерди, ошондой эле күнөөлүү жасаган жосундун мүнөзүн эске алат.
2. Кылмышка даярдык көргөндүгү үчүн жазанын мөөнөтү же өлчөмү аякталган кылмыш үчүн ушул Кодекстин Өзгөчө бөлүгүнүн тиешелүү беренелеринде (беренелеринин бөлүктөрүндө) каралган жазанын катуураак түрүнүн максималдуу мөөнөтүнүн же өлчөмүнүн жарымынан ашык болбоого тийиш. Мында бул жазанын минималдуу мөөнөтү же өлчөмү жазанын ушул түрүнүн ушул Кодексте каралган минимумунан аз болбоого тийиш.
3. Кылмышка аракеттенүү үчүн жазанын мөөнөтү же өлчөмү аякталган кылмыш үчүн ушул Кодекстин Өзгөчө бөлүгүнүн тиешелүү беренелеринде (беренелеринин бөлүктөрүндө) каралган жазанын катуураак түрүнүн максималдуу мөөнөтүнүн же өлчөмүнүн төрттөн үчүнөн ашык болбоого тийиш. Мында бул жазанын минималдуу мөөнөтү же өлчөмү ушул Кодексте каралган жазанын ушул түрүнүн минимумунан ашык болбоого тийиш.
4. Өмүр бою эркиндигинен ажыратуу кылмышка даярдык көргөндүгү же кол салгандыгы үчүн дайындалбайт.
77-берене. Кылмышка кошо катышуучуларга жаза дайындоо 1. Сот кылмышка кошо катышуучуларга жаза дайындоодо кошо катышуунун
мүнөзүн жана кылмыш жасоодогу ар бир кошо катышуучунун ролун эске алат. 2. Сот кошо катышуучуларга жаза дайындоодо ар бир кошо катышуучуга
тиешелүү болгон жазаны оордотуучу жана жеңилдетүүчү жагдайларды эске алат. 3. Уюшкан топтун, же болбосо кылмыштуу уюмдун уюштуруучусуна жана
жетекчисине анын калган мүчөлөрүнө караганда катуураак жаза дайындалат. 78-берене. Кылмыштардын жыйындысы боюнча жаза дайындоо 1. Ушул Кодекстин ар кандай беренелери (беренелеринин бөлүктөрү), ошондой
эле бир беренеси (беренесинин бөлүгү) катары каралган эки же андан көп кылмыш бир эле адам тарабынан жасалганда, алардын бири боюнча да адам соттолбосо жана жазык куугунтуктоосунун эскирүү мөөнөтү аяктабаса, кылмыштуу жосундардын жыйындысы деп таанылат.
2. Кылмыштардын жыйындысы болгондо, сот ушул главанын жоболоруна ылайык ар бир кылмышка өзүнчө жаза (негизги жана кошумча) дайындайт, андан кийин катуураак эмес жазаны катуураагына сиңирүү жолу менен же дайындалган жазаларды толук, же болбосо жарым-жартылай бириктирүү жолу менен акыркы жазаны аныктайт.
3. Сот төмөнкүдөй эрежелерди жетекчиликке алып, жазаны дайындайт: 1) эгерде жасалган кылмыштар оор же өзгөчө оор болсо - сиңирүү
колдонулбайт; 2) эгерде жасалган кылмыштардын бардыгы этиятсыздыктан болсо - толук
бириктирүү колдонулбайт;
3) эгерде жасалган анча оор эмес жана оор кылмыштар этиятсыздыктан болсо - жарым-жартылай бириктирүү колдонулат, ал эми бардык анча оор эмес, оор жана өзгөчө оор кылмыштар атайылап жасалган болсо - толук бириктирүү колдонулат, бирок дайындалган акыркы жазанын мөөнөтү тиешелүү түрдө эркиндигинен ажыратууда беш, он беш жана жыйырма жылдан ашпоого тийиш.
4. Эгерде жасалган кылмыштардын жок дегенде бирине өмүр бою эркиндигинен ажыратуу дайындалса, анда кылмыштардын жыйындысы боюнча акыркы жаза кандай гана катуураак эмес болбосун жазаны өмүр бою эркиндигинен ажыратууга сиңирүү жолу менен аныкталат.
5. Кылмыштардын жыйындысы болгондо негизги жаза менен кошумча жаза колдонулушу мүмкүн. Жазаларды жарым-жартылай же толук бириктирүү менен дайындалган кошумча жазанын акыркы мөөнөтү жана өлчөмү ушул Кодекстин Жалпы бөлүгүндө кошумча жазанын бул түрү үчүн каралган максималдуу мөөнөттөн же өлчөмдөн ашпоого тийиш.
6. Эгерде өкүмдү чыгаргандан кийин соттолгон адам биринчи иш боюнча өкүм чыгарылганга чейин башка дагы кылмыш жасагандыгы үчүн күнөөлүү деп аныкталса, жаза ушул эле тартипте дайындалат. Бул учурда кылмыштардын жыйындысы боюнча акыркы жазага биринчи өкүм боюнча толугу менен же жарым- жартылай өтөлгөн жаза кошуп эсептелет.
79-берене. Өкүмдөрдүн жыйындысы боюнча жаза дайындоо 1. Өкүмдөрдүн жыйындысы боюнча жазаны дайындоодо сот акыркы өкүм
боюнча дайындалган жазага мурдагы өкүм боюнча дайындалган жазанын өтөлбөгөн бөлүгүн жарым-жартылай же толугу менен кошот.
2. Өкүмдөрдүн жыйындысы боюнча дайындалган акыркы жазанын мөөнөтү же өлчөмү, эгерде ал эркиндигинен ажыратууга караганда жеңилирээк болсо, ушул Кодекстин Жалпы бөлүгүндө жазанын ушул түрү үчүн каралган максималдуу мөөнөттөн жана өлчөмдөн ашпоого тийиш.
3. Өкүмдүн жыйындысы боюнча дайындалган акыркы жаза кайрадан жасалган кылмыш үчүн дайындалган жаза катары, ошондой эле мурдагы өкүм боюнча дайындалган жазанын өтөлбөгөн бөлүгү катары көбүрөөк болууга тийиш.
4. Өмүр бою эркиндигинен ажыратуу түрүндөгү жана башка кандай гана болбосун катуураак эмес жазаларды кошкондо, өкүмдөрдүн жыйындысы боюнча дайындалган жазанын жалпы мөөнөтү катуураак эмес жазаларды өмүр бою эркиндигинен ажыратуу жазасына сиңирүү жолу менен аныкталат.
5. Өмүр бою эркиндигинен ажыратуу түрүндө эки же андан ашык жазалар дайындалган учурда ал бир жолу өтөлөт.
6. Өкүмдөрдүн жыйындысы боюнча жазалардын кошумча түрлөрүн бириктирилиши ушул Кодекстин 66 жана 68-беренелеринде каралган тартипте жүзөгө ашырылат.
80-берене. Күнөөсүн мойнуна алуу же кызматташуу жөнүндө макулдашуу түзүлгөн учурда жазаны дайындоо
1. Күнөөсүн мойнуна алуу жөнүндө адам менен макулдашуу түзүлгөн учурда, сот ушул Кодекстин Өзгөчө бөлүгүндөгү конкреттүү берененин (берененин бөлүгүнүн) санкцияларында каралган жазанын минималдуу өлчөмүнүн чектеринде эркиндигинен ажыратууга байланышпаган жазаны дайындайт. Санкцияларда эркиндигинен ажыратууга байланышпаган жазалар беренеси болбогон учурда, эркиндигинен ажыратуу түрүндөгү жаза ушул Кодекстин Өзгөчө бөлүгүнүн
конкреттүү беренесинде (берененин бөлүгүндө) каралган санкциялардан бир категорияга төмөн дайындалат.
2. Күнөөсүн мойнуна алуу жөнүндө адам менен макулдашуу түзүлгөн учурда пробациялык көзөмөл колдонулбайт.
3. Кызматташуу жөнүндө макулдашуу түзүлгөн учурда, сот ушул Кодекстин 64- беренесинде каралган жазалардын түрүнө ылайык кызматташуу жөнүндө макулдашууда каралган жазаны дайындайт.
81-берене. Камакта кармоо убактысын жана жазаларды бириктирүү эрежелери
1. Кылмыштардын жыйындысы боюнча жана өкүмдөрдүн жыйындысы боюнча жазаларды толук же жарым-жартылай бириктирүүдө эркиндигинен ажыратуунун бир күнүнө төмөнкүлөр барабар болот:
1) түзөтүү жумуштарынын үч күнү; 2) коомдук иштердин сегиз сааты; 3) үй камагынын бир күнү. 2. Түзөтүү жумуштары түрүндө кылмыштардын жыйындысы жана өкүмдөрдүн
жыйындысы боюнча жазаны дайындоодо бул жазалардын мөөнөттөрү гана кошулууга жатат. Соттолгондун эмгек акысынан (акчалай үлүшүнөн) чегерүүлөрдүн өлчөмү бириктирүүгө жатпайт жана ар бир өкүм боюнча өз алдынча эсептеп чыгарылат.
3. Айып жана белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу түрүндөгү негизги жазалар кылмыштардын жыйындысы боюнча жана өкүмдөрдүн жыйындысы боюнча жазаны дайындоодо жазанын башка түрлөрү менен бириктирүүгө жатпайт жана өз алдынча аткарылат.
4. Ар кандай түрдөгү кошумча жазалар бардык учурларда өз алдынча аткарылат.
5. Өкүм мыйзамдуу күчүнө киргенге чейин камакта кармоонун мөөнөтү камактагы бир күн эркиндигинен ажыратылган бир күнгө барабар деп эсептелинет.
6. Эгерде соттук териштирүүгө чейин камакта кармалган адамга негизги жаза катары айып, же болбосо белгилүү бир кызмат ордун ээлөө же белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу, коомдук же түзөтүү жумуштары дайындалса, анда сот камакта кармоонун мөөнөтүн эске алып, ага дайындалган жазаны жеңилдетет же аны өтөөдөн толугу менен бошотот.
7. Эгерде адам жасаган жоругу үчүн соттолбогон болсо же соттолсо, бирок жазаны толук өтөбөсө, андан кийин кылмыш жасаса, сот жорук жана кылмыш үчүн дайындалган жазаларды, эгерде алар бир түрдөгү болсо, жазанын ушундай категориялары учун каралган мөөнөттүн максималдуу чегинде, же болбосо жазанын мындай түрүнүн максималдуу мөөнөтүнүн чектеринде жазаларды кошуп бириктириши мүмкүн. Сот тарабынан кылмыш жана жорук үчүн жазалардын ар кандай түрлөрү дайындалган учурда алар өз алдынча аткарылат.
8. Эгерде адам жасаган кылмышы үчүн соттолбогон болсо же соттолсо, бирок жазаны толук өтөбөсө, андан кийин жорук жасаса, сот жорук жана кылмыш үчүн дайындалган жазаларды, эгерде алар бир түрдөгү болсо, жазанын ушундай категориялары үчүн каралган мөөнөттүн максималдуу чегинде, же болбосо жазанын мындай түрүнүн максималдуу мөөнөтүнүн чектеринде жазаларды кошуп
бириктириши мүмкүн. Сот тарабынан кылмыш жана жорук үчүн жазалардын ар кандай түрлөрү дайындалган учурда алар өз алдынча аткарылат.
82-берене. Жаза мөөнөттөрүн эсептеп чыгаруу 1. Белгилүү бир кызмат ордун ээлөө же белгилүү бир иш менен алектенүү
укугунан ажыратуу, түзөтүү жумуштардын, тартиптик аскер бөлүгүндө кармоо, эркиндигинен ажыратуу мөөнөттөрү айлар жана жылдар менен, ал эми коомдук иштердин мөөнөттөрү сааттар менен эсептеп чыгарылат.
2. Ушул берененин 1-бөлүгүндө каралган жазаларды алмаштырууда жана бириктирүүдө, ошондой эле жазаны эсепке алууда жазалардын мөөнөттөрү күндөр менен эсептелип чыгарылышы мүмкүн.
13-глава. Пробациялык көзөмөл 83-берене. Пробациялык көзөмөлдү колдонуу менен жазадан бошотуу 1. Сот беш жылдан ашпаган мөөнөткө эркиндигинен ажыратуу түрүндө жаза
дайындоодо кылмыштын оордугун, күнөөлүүнүн инсандыгын, анын пробациялык көзөмөлдү колдонууга берген макулдугун, ошондой эле иштин башка жагдайларын эске алуу менен, соттолгон адамды жаза өтөтпөстөн түзөтүү мүмкүн экендиги жөнүндө тыянакка келет, жазык-укуктук таасир этүүнүн мажбурлоочу-дем берүүчү чарасы болуп эсептелген пробациялык көзөмөлдү (пробацияны) колдонуу аркылуу аны жаза өтөөдөн бошотуу жөнүндө чечим кабыл алышы мүмкүн.
Пробациялык көзөмөл оор жана өзгөчө оор кылмыштары үчүн соттолгон адамдарга, Кыргыз Республикасында убактылуу жашап турган чет өлкөлүк жарандарга жана жарандыгы жок адамдарга, ошондой эле жашы жетелектин жыныстык кол тийбестигине кол салууну жасаган адамдарга колдонулбайт.
2. Сот пробациялык көзөмөлдү дайындоодо жабырлануучунун пикирин, эгерде бар болсо, эске алышы мүмкүн.
3. Пробациялык көзөмөл бир жылдан үч жылга чейинки мөөнөткө белгиленет. Пробациялык көзөмөлдүн мөөнөттөрүн эсептеп чыгаруусу соттун өкүмү мыйзамдуу күчүнө кирген күндөн тартып башталат.
4. Пробациялык көзөмөл белгиленгенде ушул Кодекстин 64-беренесинде каралган кошумча жазалар дайындалышы мүмкүн.
5. Пробациялык көзөмөлдү белгилөө соттолгон адамга карата жазык-укуктук таасир этүүнүн башка мажбурлоочу чараларын (коопсуздук чараларын) колдонуудан бошотпойт.
84-берене. Көзөмөлдүк талаптар жана пробациялык милдеттер 1. Сот пробациялык көзөмөл белгиленген соттолгонго карата төмөнкүдөй
көзөмөл талаптарын аткарууну жүктөйт: 1) соттун өкүмү мыйзамдуу күчүнө кирген учурдан тартып он күндүн ичинде
жашаган жери боюнча пробация органына келүүгө; 2) пробация органынын уруксатысыз өлкөнүн чегинен чыкпоого; 3) пробация органына жашаган жери, иши же окуусу жөнүндө, ошондой эле алар
өзгөргөндүгү тууралуу кабарландырууга; 4) пробация органынын кызматкеринин мыйзамдуу талабынын негизинде
жумуш убактысында пробация органына мезгил-мезгили менен келип турууга;
5) жашаган жеринен кыска мөөнөткө чыгып кетүү зарылдыгы болгондо, пробация органынан уруксат алууга.
2. Пробациялык көзөмөл чараларын колдонуу менен адамды жаза өтөөдөн бошоткон учурда сот төмөнкүдөй милдеттердин бирин же андан көбүрөөгүн соттолгон адамга жүктөйт:
1) соттун өкүмү чыгарылганга чейин алдын ала макулдугу алынган, алкоголизмден, баңгиликтен, токсикоманиядан же башка адамдардын ден соолугуна коркунуч келтирген оорудан дарылануу курсун өтүү;
2) алкоголду ичпөө, баңгилик, психотроптук же уулуу заттарды колдонбоо; 3) белгилүү бир адамдар менен байланышпоо; 4) кылмыштын натыйжасында жабырлануучуга келтирилген зыяндын ордун сот
аныктаган мөөнөттө толтуруу; 5) белгилүү бир жерлерге барбоо; 6) сутканын сот аныктаган убактысында жашаган жеринде болуу; 7) сот белгилеген мөөнөттө ишке орношуу же окууга өтүү; 8) пробация органы тарабынан дайындалган ресоциализация
программаларына катышуу; 9) багуусунда турган адамдарды багуу боюнча милдеттерин жүзөгө ашыруу; 10) пробация органынын талабы боюнча сот тарабынан жүктөлгөн милдеттерди
аткаргандыгы жөнүндө кабарлоо. 3. Сот өз ыктыяры боюнча соттолгон адамга аткарууну жана соттолгон адамды
түзөтүүгө түрткү берүүчү башка пробациялык милдеттерди жүктөй алат. 4. Пробация көзөмөлү пробация органы, ал эми аскер кызматчыларына карата
аскер бөлүктөрүнүн жана мекемелеринин командачылыгы тарабынан жүзөгө ашырылат.
5. Пробациялык мөөнөттүн ичинде сот пробация органынын сунуштамасы боюнча соттолгон адам үчүн мурда белгиленген пробациялык милдеттерди толук же жарым-жартылай алып салышы, же болбосо толукташы мүмкүн. Соттолгон адамдын өтүнүчү боюнча сот ушул берененин 2-бөлүгүнүн 3, 5 жана 6- пункттарында каралган пробациялык милдеттерди толук же жарым-жартылай алып сала алат.
85-берене. Пробациялык көзөмөлдүн укуктук кесепеттери 1. Пробациялык мөөнөтү өткөндөн кийин көзөмөлдүк талаптарды жана
жүктөлгөн милдеттерди аткарган жана жаңы кылмышты же жорукту жасабаган соттолгон жазаны өтөгөн деп эсептелет.
2. Эгерде соттолгон бир жылдын ичинде эки жолу жана андан ашык жүйөөсүз себептер менен көзөмөлдүк талаптарды жана ага жүктөлгөн пробациялык милдеттерди бузса, анда пробация органы сотко пробациялык көзөмөлдү жокко чыгаруу жөнүндө сунуштама киргизет.
3. Соттолгон адам пробациялык мөөнөттүн ичинде жаңы кылмыш же жорук жасаса, сот ага ушул Кодекстин 79-беренесине ылайык өкүмдөрдүн жыйындысы боюнча жаза дайындайт.
14-глава. Жазадан жана аны өтөөдөн бошотуунун башка түрлөрү. Жазаны жеңилдетүү жана аны жеңилирээги менен алмаштыруу
86-берене. Жазадан жана аны өтөөдөн бошотуунун, жазаны жеңилдетүүнүн негиздери
1. Соттолгонду жазадан же аны андан ары өтөөдөн бошотуу, ошондой эле дайындалган жазаны жеңилдетүү, ырайым кылуу тууралуу актынын негизинде жазаны жеңилдетүүнү же аны жеңилирээгине алмаштырууну кошпогондо, ушул Кодексте каралган учурларда гана сот тарабынан колдонулат.
2. Жазадан же аны андан ары өтөөдөн бошотуу мунапыс жөнүндө мыйзамдын негизинде сот тарабынан жүзөгө ашырылышы мүмкүн.
87-берене. Жосунду кылмыштан арылтууда жана мыйзамдын санкциясы менен жеңилдетүүдө жазадан бошотуу жана жазаны жеңилдетүү
1. Ушул Кодексте каралган жосун үчүн соттолгон адамдын жазык жазалуулугу күчүнө кирген мыйзам менен четтетилгенде, ал сот тарабынан дайындалган жазадан токтоосуз бошотулууга жатат.
2. Соттолгонго дайындалган, жаңы мыйзамдын санкциясынан ашкан жаза чарасы, жаңы мыйзамдын санкциясында белгиленген жазанын максималдуу чегине чейин сот тарабынан төмөндөтүлөт.
88-берене. Жазаны өтөөдөн шарттуу мөөнөтүнөн мурда бошотуу 1. Ушул Кодекстин 89-беренесинде көрсөтүлгөн адамдарды кошпогондо,
эркиндигинен ажыратууга же аскер бөлүгүнүн тартиптик бөлүгүндө кармоого соттолгон адамдар сот тарабынан жазаны өтөөдөн шарттуу мөөнөтүнөн мурда бошотулушу мүмкүн.
2. Соттолгонго карата шарттуу мөөнөтүнөн мурда бошотуу төмөндө саналып өткөн шарттардын бардык жыйындысында колдонулат:
1) түзөтүүнүн жана кайра социалдаштыруунун оң натыйжасына жетишкенге; 2) кылмыш аркылуу келтирилген зыяндын жарымынан кем эмесинин ордун
толтурганга; 3) тындырылбаган тартиптик жаза чарасы болбогондо; 4) жазаны өтөө мезгилинде эмгекке жана окууга ак ниетинен мамиле кылганга; 5) эгерде алкоголдон, баңгиден, психотроптук же уулануудан көз карандылыгы
бар болсо, алардан арылууга дарылануу курсун өтүүгө макулдук бергенге. 3. Шарттуу мөөнөтүнөн мурда жазадан бошотуу соттолгон адам жазасын өтөп
жаткан жери боюнча анын өзүнүн жеке арызы боюнча, же болбосо жаза аткаруу мекемесинин администрациясынын сунушу боюнча сот тарабынан колдонулат.
4. Жазадан шарттуу мөөнөтүнөн мурда бошотуу соттолгон иш жүзүндө төмөнкүлөрдү өтөгөндөн кийин колдонулат:
1) анча оор эмес кылмышты жасагандыгы үчүн дайындалган жазанын кеминде үчтөн эки мөөнөтүн;
2) оор же өзгөчө оор кылмышты жасагандыгы үчүн дайындалган жазанын кеминде төрттөн үч мөөнөтүн, ошондой эле мурда шарттуу мөөнөтүнөн мурда бошотулган адамга, эгерде аны шарттуу мөөнөтүнөн мурда бошотуу жокко чыгарылса, дайындалган жазанын төрттөн үч мөөнөтүн.
5. Шарттуу мөөнөтүнөн мурда бошотулгандын жүрүм-турумуна көзөмөлдөө пробация органы тарабынан жүзөгө ашырылат.
89-берене. Жазаны өтөөдөн шарттуу мөөнөтүнөн мурда бошотууну колдонбоо
Жазаны өтөөдөн шарттуу мөөнөтүнөн мурда бошотуу төмөнкүдөй соттолгон адамга колдонулбайт:
1) жашы жетелектердин өмүрүнө же жыныстык кол тийбестигине кол салууну жасагандыгы үчүн эркиндигинен ажыратууга;
2) кыйноолор үчүн; 3) тынчтыкка жана адамзаттын коопсуздугуна каршы кылмыштары, ошондой
эле аскер кылмыштары үчүн; 4) уюшкан топтун же кылмыштуу уюмдун курамында кылмыш жасагандыгы үчүн; 5) терроризм актысын жасагандыгы же экстремисттик уюм түзгөндүгү үчүн; 6) өмүр бою эркиндигинен ажыратууга. 90-берене. Жазаны өтөөдөн шарттуу мөөнөтүнөн мурда бошотууда сыноо
мөөнөтүн дайындоо 1. Жазаны өтөөдө шарттуу мөөнөтүнөн мурда бошотуу колдонулган учурда
сыноо мөөнөтү сот актысы күчүнө кирген учурдан тартып башталат. 2. Жазаны өтөөдөн шарттуу мөөнөтүнөн мурда бошотулган адамга сот жазанын
өтөлө элек бөлүгүнүн чегинде, бирок үч жылдан ашпаган сыноо мөөнөтүн дайындайт.
3. Сот шарттуу мөөнөтүнөн мурда бошотулган адамдарга сыноо мөөнөтү ичинде пробация органы тарабынан ишке ашырылуучу көзөмөлдү белгилөө жөнүндө токтом чыгарат.
4. Соттолгон адамга көзөмөл белгиленгенде, сот сыноо мөөнөтү мезгилинде ага, ушул Кодекстин 84-беренесинде каралган милдеттерди жүктөй алат.
5. Эгерде соттолгон адам сыноо мөөнөтү ичинде өзүнө жүктөлгөн милдеттерди сактабаса, анда сот пробация органынын сунушунун негизинде соттолгон адамды дайындалган жазаны өтөөгө жөнөтүү жөнүндө токтом чыгара алат.
6. Соттолгон сыноо мөөнөтүнүн ичинде жаңы кылмыш жасаган учурда, сот, ушул Кодекстин 79-беренесине ылайык, өкүмдөрдүн жыйындысы боюнча ага жаза дайындайт.
91-берене. Оорусу боюнча жаза өтөөдөн бошотуу 1. Белгилүү убакытка эркиндигинен ажыратууга же өмүр бою эркиндигинен
ажыратууга соттолгон адам өкүм чыгарылгандан кийин катуу жана өкүмдү аткарууга тоскоол болгон оору менен ооруп калганда, медициналык комиссиянын корутундусунун негизинде, жазаны андан ары өтөөдөн сот тарабынан бошотулат. Мында сот жасалган кылмыштын оордугун, соттолгон адамдын инсандыгын, оорусунун мүнөзүн жана жазанын иш жүзүндө өтөлгөн мөөнөтүн эске алат. Белгилүү убакытка эркиндигинен ажыратууга соттолгон адам жазанын дайындалган мөөнөтүнүн үчтөн экисинен көбүн (жашы жетелектердин - жарымынан көбүн) өтөгөн болсо, ал эми өмүр бою эркиндигинен ажыратууга соттолгон адам, эгерде эркиндигинен ажыратуунун жыйырма жылын өтөгөн болсо, оор жана өкүмдү аткарууга тоскоол болгон оорусуна байланыштуу жасаган кылмышынын оордугуна, инсандыгынын мүнөздөмөсүнө жана оорусунун мүнөзүнө карабастан, жазаны андан ары өтөөдөн бошотулат. Тиешелүү оорулардын тизмеги Кыргыз Республикасынын Өкмөтү тарабынан бекитилет.
Коомдук иштерге же түзөтүү жумуштарына соттолгон адам I же II топтогу майып деп таанылган учурда, сот тарабынан жазаны андан ары өтөөдөн бошотулат. Эгерде кош бойлуулугу соттун өкүмү чыгарылгандан кийин билинсе, сот кош бойлуу аялдын коомдук иштер жана түзөтүү жумуштары түрүндөгү жазаны андан ары өтөөсүнөн бошотот.
Айып салууга соттолгон адам I же II топтогу майып деп таанылган учурда сот тарабынан жазаны андан ары өтөөдөн бошотулушу мүмкүн. Мында сот жасалган кылмыштын оордугун, соттолгондун инсандыгын жана алган майыптуулугун эске алуу менен анын иш жүзүндөгү жазаны аткаруу мүмкүнчүлүгүн эске алат.
2. Эгерде адам өкүм чыгарылгандан кийин жин оорусу менен ооруп калса, анда сот аны врач-психиатрлардын медициналык корутундусунун негизинде ушул Кодекстин 19-главасынын жоболорун жетекчиликке алып, жаза өтөөдөн бошотот.
3. Адамга медициналык мүнөздөгү мажбурлоочу чаралар колдонулган мезгилдин ичиндеги медициналык мүнөздөгү мажбурлоочу чараларды колдонуунун бир күнү эркиндигинен ажыратуунун бир күнүнө барабар болгон жаза мөөнөтү катары эсепке алынат.
4. Тартиптик аскер бөлүгүнө жиберүүгө соттолгон аскер кызматчысы андан ары ден соолугунун абалы боюнча аскер кызматына жараксыз деп таанылса, жаза өтөөдөн бошотулат.
92-берене. Айыптоо өкүмүн аткаруунун эскириши 1. Эгерде мыйзамдуу күчүнө кирген айыптоо өкүмү төмөнкүдөй мөөнөттөрдө
аткарылбаса, соттолгон адам негизги жазалар сыяктуу эле, кошумча жазаларды өтөөдөн бошотулат:
1) үч жыл - анча оор эмес кылмыш үчүн соттолгондо; 2) беш жыл - оор кылмыш үчүн соттолгондо; 3) он жыл - өзгөчө оор кылмыш үчүн соттолгондо. 2. Эскирүү мөөнөтү өкүм мыйзамдуу күчүнө кирген күндөн тартып эсептеп
чыгарылат. 3. Эгерде жазаны өтөөдөн качкан соттолгон адам ушул берененин 1-бөлүгүндө
каралган мөөнөт өткөнгө чейин жаңы кылмыш жасаса, эскирүү мөөнөтүнүн өтүүсү токтотула турат.
4. Жаңы кылмыш жасалган учурда эскирүү мөөнөтүнүн эсептеп чыгарылышы ал жасалган учурдан тартып башталат, жазаны өтөөдөн качкан учурда - жазаны өтөөдөн качкан адамды кармаган учурдан тартып башталат.
5. Өмүр бою эркиндигинен ажыратууга соттолгон адамга эскирүүнү колдонуу жөнүндө маселе сот тарабынан чечилет. Эгерде сот эскирүүнү колдонуу мүмкүндүгүн таппаса, өмүр бою эркиндигинен ажыратуу он беш жылдан жыйырма жылга чейинки мөөнөттө эркиндигинен ажыратуу менен алмаштырылат.
6. Тынчтыкка жана адамзат коопсуздугуна каршы кылмыштарды, же болбосо аскердик кылмыштарды, жашы жетелектерге карата жыныстык кол тийбестигине жана жыныстык эркиндигине каршы кылмыштарды, ошондой эле кыйноолор, коррупция, терроризм акт, экстремисттик уюмду түзүү - кылмыштары жасалганда эскирүү колдонулбайт.
93-берене. Ырайым кылуу
1. Жеке аныкталган соттолгонго карата ырайым кылууну Кыргыз Республикасынын Президенти тарабынан жүзөгө ашырылат.
2. Ырайым кылуу жөнүндө акт аркылуу соттолгонго сот тарабынан пробациялык көзөмөлдү колдонуу менен жаза берилген же жазадан шарттуу мөөнөтүнөн мурда бошотулган учурларда кошпогондо, сот тарабынан дайындалган өмүр бою эркиндигинен ажыратуу түрүндөгү жаза жыйырма жылга эркиндигинен ажыратуу менен алмаштырылышы, ошондой эле белгилүү бир мөөнөткө эркиндигинен ажыратуу түрүндөгү жаза жеңилдетилиши мүмкүн
3. Өкүм мыйзамдуу күчүнө кирери менен соттолгон ырайым кылуу жөнүндө өтүнүч менен кайрылууга укуктуу. Өмүр бою эркиндигинен ажыратууга соттолгонго ырайым кылуу жөнүндө кайталап расмий өтүнүч менен кайрылуусу, эгерде жаңы көңүлгө алуучу жагдайлар жок болсо, он жыл өткөндөн кийин, ал эми белгилүү бир мөөнөткө эркиндигинен ажыратууга соттолгонго сот тарабынан дайындалган жазанын жарымы өткөндөн кийин киргизилиши мүмкүн.
15-глава. Соттолгондук жана аны жоюу 94-берене. Соттолгондук жана аны жоюу 1. Кылмыш жасаган адам жазаны өтөгөндөн кийин соттолгондугу жок, ал эми
соттолгондугу жоюлган деп төмөнкүдөй мезгил өткөндө эсептелинет: 1) үч жыл - анча оор эмес кылмыш үчүн соттолгон учурда; 2) жети жыл - оор кылмыш үчүн соттолгон учурда; 3) он беш жыл - өзгөчө оор кылмыш үчүн соттолгон учурда. 2. Адам жазадан же аны өтөөдөн бошотулган учурда, соттолгондук жазадан же
аны өтөөдөн толук бошотулган күнү, же болбосо пробациялык же сыноо мөөнөтү ийгиликтүү аякталган күнү жоюлат.
3. Соттолгондордун жана соттолгондугу жоюлган адамдардын реестри мыйзамда белгиленген тартипте жүргүзүлөт.
4. Соттолгондукту жоюу кылмыш жасоонун бардык жазык-укуктук кесепеттерин жоёт.
16-глава. Жазык-укуктук таасир этүүнүн башка мажбурлоо чаралары (коопсуздук чаралары)
95-берене. Жазык-укуктук таасир этүүнүн башка мажбурлоо чараларын колдонуу
Жазык-укуктук таасир этүүнүн башка мажбурлоо чаралары адамдын жазык жоопкерчилигине тартылуусуна, же болбосо анын жазык жоопкерчилигинен же жазадан бошотулуусуна карабастан, ушул главанын жоболорунда каралган негиздер бар болгондо, сот тарабынан колдонулат.
96-берене. Мүлктү конфискациялоо (алып коюу) 1. Мүлктү конфискациялоо (алып коюу) (мындан ары - конфискация) - айыптоочу
өкүмдүн негизинде төмөнкүдөй мүлктөрдү соңунда мамлекеттин менчигине айландыруу үчүн кайтарымсыз алып коюу:
1) кылмыш жасоонун натыйжасында алынган акчаларды, баалуулуктарды жана башка мүлктү;
2) кылмыш жасоону каржылоо үчүн пайдаланылган же багышталган акчаларды, баалуулуктарды жана башка мүлктү;
3) кылмыш жасоонун натыйжасында алынган мүлк, ал мүлктөн түшкөн кирешелерди жарым-жартылай же толугу менен айландырылган же кайра өзгөртүлгөн акчаларды, баалуулуктарды жана башка мүлктү;
4) кылмыш жасоонун куралдарын, жабдууларын же башка каражаттарын. 2. Эгерде кылмыш жасоонун натыйжасында алынган мүлк жана (же) ал мүлктөн
түшкөн кирешелер мыйзамдуу жол менен алынган мүлккө кошулса, кошулган мүлктүн жана андан түшкөн кирешенин наркына туура келген мүлктүн бөлүгү конфискацияланууга (алып коюлууга) тийиш.
3. Ушул берененин 1-бөлүгүнүн 3-пунктунда көрсөтүлгөн, кылмыш жасаган адам тарабынан башка адамга (уюмга) өткөрүп берилген мүлк, эгерде мүлктү кабыл алган адам ал кылмыштуу аракеттердин натыйжасында алынгандыгын билсе же иштин жагдайлары боюнча билүүгө тийиш болсо, конфискацияланууга (алып коюлууга) жатат. Мүлк, соттун чечими боюнча коопсуздук чарасы катары, менчик ээсинен конфискацияланышы мүмкүн.
4. Конфискацияланган мүлктү мамлекеттин кирешесине айландыруу же жок кылуу тартиби Кыргыз Республикасынын Өкмөтү тарабынан аныкталат.
97-берене. Конфискацияланууга жаткан предметтин ордуна акча каражаттарын же башка мүлктү конфискациялоо
1. Эгерде ушул Кодекстин 96-беренесинин 1-бөлүгүндө көрсөтүлгөн мүлккө кирген белгилүү бир предметти конфискациялоо, сот бул предметти конфискациялоо тууралуу чечим кабыл алган учурда, аны пайдалануу, сатуу же башка себептердин айынан алып коюуга мүмкүн болбосо, анда сот бул предметтин наркына туура келген акчалай сумманы конфискациялоо жөнүндө чечим чыгарат.
2. Конфискацияланууга жаткан ушул Кодекстин 96-беренесинин 1-бөлүгүнүн 1- 3-пункттарында көрсөтүлгөн мүлккө кирген предметтин ордуна берилүүчү акча каражаттары болбогон, же болбосо жетишсиз болгон учурда, сот конфискацияланууга жаткан предметтин наркына туура келген, же болбосо мыйзамдарга ылайык өндүрүп алуу колдонулбай турган мүлктөрдү кошпогондо, бул предметтин наркына салыштырмалуу келген нарктагы башка мүлктү конфискациялоо жөнүндө чечим чыгарат.
98-берене. Конфискациялоодо (алып коюуда) келтирилген зыяндын ордун толтуруу
1. Ушул Кодекстин 96 жана 97-беренелерине ылайык мүлктү конфискациялоо жөнүндө маселени чечүүдө, биринчи кезекте жабырлануучуга келтирилген зыяндын ордун толтуруу маселеси чечилет.
2. Күнөөлүүдө өндүрүп алына турган башка мүлк болбогондо, ушул Кодекстин 97-беренесинде көрсөтүлгөндөрдөн тышкары, анын наркынан мыйзамдуу ээлик кылуучуга келтирилген залалдын орду толтурулат, ал эми калган бөлүгү мамлекеттин кирешесине айландырылат.
99-берене. Материалдык залалдын ордун толтуруу жана моралдык зыянды компенсациялоо
1. Материалдык залалдын ордун толтуруу жана моралдык зыянды компенсациялоо сот тарабынан адамдын жазык жоопкерчилигинен, же болбосо ушул Кодексте каралган негиздер боюнча жазадан бошотулгандыгына карабастан, колдонулат.
2. Моралдык зыян келтирүүнү компенсациялоо учурунда сот акчалай компенсацияны белгилейт. Бул компенсация келтирилген зыяндын оордугуна
жараша эсептик көрсөткүчтөрдүн 50 эседен 1000 эсеге чейинки өлчөмүндө дайындалат.
3. Ушул берененин жоболорун колдонууда Кыргыз Республикасынын Граждандык кодексинде белгиленген эскирүү мөөнөттөрү колдонулбайт.
100-берене. Чыгарып салуу Чет өлкөлүк жаран же жарандыгы жок адам жазаны өтөгөндөн кийин, эгерде
аларда Кыргыз Республикасынын аймагында жүрүүсү үчүн мыйзамда белгиленген негиздер жок болсо, эл аралык келишимдерде жана Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында каралган тартипте Кыргыз Республикасынын чегинен чыгарылууга тийиш.
V БӨЛҮМ. АДАМДАРДЫН АЙРЫМ КАТЕГОРИЯЛАРЫНА КАРАТА ЖАЗЫК- УКУКТУК ТААСИР ЭТҮҮ ЧАРАЛАРЫНЫН ӨЗГӨЧӨЛҮКТӨРҮ
17-глава. Жашы жетелектерге колдонулуучу тарбиялоо мүнөзүндөгү мажбурлоо чаралары
101-берене. Жашы жетелектердин жазык жоопкерчилиги Кылмыш жасаган жашы жетелекке ушул Кодекстин 111 жана 112-беренелерине
ылайык жаза дайындалышы, же болбосо тарбиялоо мүнөзүндөгү мажбурлоо чаралары колдонулушу, же болбосо пробациялык көзөмөл белгилениши мүмкүн.
102-берене. Тарбиялоо мүнөзүндөгү мажбурлоо чараларын колдонуу менен жазадан бошотуу
Биринчи жолу анча оор эмес кылмыш жасаган жашы жетелек, эгерде аны тарбиялоо мүнөзүндөгү мажбурлоо чараларын колдонуу жолу менен түзөтүүгө болот деп таанылса, сот тарабынан жазадан бошотулат.
103-берене. Тарбиялоо мүнөзүндөгү мажбурлоо чараларынын түрлөрү 1. Сот тарабынан төмөнкүдөй тарбиялоо мүнөзүндөгү мажбурлоо чаралары
дайындалышы мүмкүн: 1) эскертүү менен көзөмөлдөөгө өткөрүп берүү; 2) эскертүү менен жүрүм-турумун чектөө. 2. Жашы жетелектерге ушул берененин 1-бөлүгүнүн 1 жана 2-пункттарында
каралган тарбиялоо мүнөзүндөгү эки мажбурлоо чарасы бир мезгилде дайындалышы мүмкүн. Ушул берененин 1-бөлүгүндө каралган тарбиялоо мүнөзүндөгү мажбурлоо чараларын колдонуу мөөнөтү алты айдан тартып үч жылга чейин узактыгы белгиленет.
3. Эгерде жашы жетелек тарбиялоо мүнөзүндөгү мажбурлоо чараларында каралган шарттарды дайыма эле бузса, анда сот ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын сунуштамасы боюнча мындай чараны тарбиялоо мүнөзүндөгү катуураак мажбурлоо чарасына алмаштырат же жаза колдонуу тууралуу маселени чечет.
104-берене. Эскертүү менен көзөмөлдөөгө өткөрүп берүү 1. Эскертүү менен көзөмөлдөөгө өткөрүп берүү деп, жашы жетелекке тарбиялык
таасир этүү жана анын жүрүм-турумун көзөмөлдөө боюнча милдеттерди ата- энесине, же аларды алмаштырган адамдарга же ыйгарым укуктуу мамлекеттик органга жүктөөнү билдирет.
2. Жашы жетелек, эгерде көзөмөл мезгилинде бузууларды жасаган болсо, ага карата тарбиялоо мүнөзүндөгү катуураак мажбурлоо чарасы же жазык жазасы колдонулушу тууралуу алдын ала эскертилет.
105-берене. Алдын ала эскертүү менен жүрүм-турумду чектөө 1. Жашы жетелектерге төмөнкүдөй тыюу салынышы мүмкүн: 1) белгилүү бир жерлерге барууга; 2) белгиленген бир мезгилдин ичинде турак жайдан кетүүгө; 3) белгилүү бир адамдар менен байланыш түзүүдөн карманууга; 4) эс алуунун белгилүү бир формаларын пайдаланууга. 2. Жашы жетелектерге төмөнкүлөр тапшырылышы мүмкүн: 1) билим берүү мекемесинде окуусун улантууга; 2) сот белгилеген мөөнөттө ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын жардамы
аркылуу жумушка орношууга. 3. Сот ушул беренеде каралган тыюу салуулардан жана милдеттерден
тышкары, өз байкоосу боюнча жашы жетелектердин жүрүм-турумун башкача түрдө чектей алат.
4. Жашы жетелек, эгерде белгиленген тыюу салууларды жана милдеттерди аткарбаса, ага карата тарбиялоо мүнөзүндөгү катуураак мажбурлоо чарасы же жазык жазасы колдонулушу тууралуу алдын ала эскертилет.
18-глава. Жашы жетелектерге карата колдонулуучу жазалардын өзгөчөлүгү
106-берене. Жашы жетелектерге карата колдонулуучу жазалардын түрлөрү
1. Жашы жетелек балдарга жазалардын төмөнкүдөй түрлөрү дайындалат: 1) коомдук иштер; 2) түзөтүү жумуштары; 3) айып; 4) белгилүү бир мөөнөткө эркиндигинен ажыратуу. 2. Жашы жетелектерге карата айып жана белгилүү бир кызмат ордун ээлөө же
белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу түрүндө кошумча жазалар колдонулушу мүмкүн.
107-берене. Коомдук иштер 1. Коомдук иштер ушул Кодекстин 65-беренесинде каралган категориялардын
чегинде он алты жаштан он сегиз жашка чейинки курактагы жашы жетелектерге окуудан же негизги ишинен бош мезгилде дайындалат.
2. Коомдук иштерди аткаруунун узактыгы окуган же иштеген адамдар үчүн күнүнө эки сааттан, ал эми калган адамдар үчүн күнүнө төрт сааттан ашпоого тийиш.
108-берене. Түзөтүү жумуштары 1. Түзөтүү жумуштары ушул Кодекстин 67-беренесинде каралган
категориялардын чегинде он алты жаштан он сегиз жашка чейинки курактагы жашы жетелектерге дайындалат.
2. Түзөтүү жумуштарына соттолгон жашы жетелектин эмгек акысынан, соттун өкүмүндө белгиленген 5 пайыздан 10 пайызга чейинки чектеги өлчөмдө чегерүүлөр мамлекеттин кирешесине жүзөгө ашырылат.
109-берене. Айып 1. Айып он алты жашка жетелек балдарга дайындалат. 2. Айып өндүрүп алууга мүмкүн болгон өз алдынча кирешеси же өздүк
каражаттары бар жашы жетелектерге колдонулат. 3. Айыптын өлчөмү жасалган кылмыштын оордугуна жараша жана жашы
жетелектин мүлктүк абалын эске алуу менен, ушул Кодекстин 68-беренесинде көрсөтүлгөн айыптардын категориясынын чегинде сот тарабынан белгиленет.
110-берене. Эркиндигинен ажыратуу 1. Кылмыш жасаганга чейин он сегиз жашка жете адамдарга эркиндигинен
ажыратуу түрүндөгү жаза алты айдан он жылга чейинки мөөнөткө дайындалышы мүмкүн.
2. Жашы жетелекке эркиндигинен ажыратуу түрүндөгү жаза ушул Кодекстин 70- беренесинде каралган өлчөмдөрдө дайындалат.
3. Жашы жетелектерге кылмыштардын жыйындысы же өкүмдөрдүн жыйындысы боюнча жаза дайындоодо жазанын максималдуу мөөнөтү он жылдан, ал эми кылмыштардын жыйындысы боюнча жасалган кылмыштардын бири же андан ашыгы өзгөчө оор болсо, он эки жылдан ашпоого тийиш.
4. Эркиндигинен ажыратуу түрүндөгү жаза он алты жашка чейинки куракта биринчи жолу анча оор эмес кылмыш жасаган жашы жетелек соттолгонго, аны пробациялык көзөмөлдү колдонуу аркылуу жазадан бошотуу шарты менен гана дайындалат.
5. Өкүм чыгарылган учурда курагы он сегиз жашка жетелек адамга эркиндигинен ажыратуу түрүндөгү жаза өтөөнүн түрү жана режими Кыргыз Республикасынын Жазык-аткаруу кодексине ылайык дайындалат.
111-берене. Пробациялык көзөмөлдү колдонуу менен жазадан бошотуу 1. Эгерде сот беш жылдан ашпаган мөөнөткө эркиндигинен ажыратуу түрүндөгү
жаза дайындоодо, кылмыштын оордугун, күнөөлүүнүн инсандыгын, ошондой эле иштин башка жагдайларын эске алып, жашы жетелек соттолгонго жаза өтөөсүз эле түзөтүү мүмкүн экендиги жөнүндө тыянакка келсе, анда ал пробациялык көзөмөлдү колдонуу менен аны жаза өтөөдөн бошотуу жөнүндө чечим кабыл ала алат.
2. Эгерде пробациялык көзөмөл мөөнөтүнүн ичинде жашы жетелек соттолгон жаңы кылмыш же жорук жасабаса жана ушул Кодекстин 84-беренесинин негизинде сот тарабынан белгиленген өзүнө жүктөлгөн пробациялык милдеттерди аткарса, сот дайындалган жаза өтөөдөн аны бошотот.
3. Пробациялык көзөмөл бир жылдан үч жылга чейинки мөөнөткө белгиленет. 112-берене. Пробациянын укуктук натыйжалары 1. Пробациялык мөөнөт аякталганда өзүнө жүктөлгөн пробациялык
милдеттерди аткарган жана жаңы кылмыш жасабаган жашы жетелек соттолгон ага дайындалган жазадан сот тарабынан бошотулат.
2. Эгерде соттолгон жашы жетелек өзүнө жүктөлгөн пробациялык милдеттерди жыл ичинде жүйөсүз себептер менен эки жолу же андан ашык бузса, анда сот
пробация органынын сунуштамасы боюнча аны дайындалган жазаны өтөөгө жөнөтөт.
3. Жашы жетелек соттолгон пробациялык мөөнөттүн ичинде жаңы кылмыш же жорук жасаган учурда, сот ага ушул Кодекстин 79-беренесине ылайык өкүмдөрдүн жыйындысы боюнча жаза дайындайт.
113-берене. Эскирүү мөөнөттөрү өткөндүгүнө байланыштуу жазык жоопкерчилигинен жана жаза өтөөдөн бошотуу
Ушул Кодекстин 62 жана 92-беренелеринде каралган эскирүү мөөнөттөрү жашы жетелектерди жазык жоопкерчилигинен же жаза өтөөдөн бошотууда жарымына кыскартылат.
114-берене. Жаза өтөөдөн шарттуу мөөнөтүнөн мурда бошотуу 1. Он сегиз жашка чейинки куракта жасаган кылмышы үчүн эркиндигинен
ажыратууга соттолгон адамдарга ушул Кодекстин 88-беренесинин 2, 4- бөлүктөрүндө жана 90-беренесинде каралган шарттарда жана тартипте жаза өтөөдөн шарттуу мөөнөтүнөн мурда бошотуу колдонулушу мүмкүн.
2. Жашы жетелек, иш жүзүндө төмөнкүлөрдү өтөгөндөн кийин, ага жаза өтөөдөн шарттуу мөөнөтүнөн мурда бошотуу колдонулат:
1) анча оор эмес кылмыш үчүн дайындалган жаза мөөнөтүнүн кеминде төрттөн бирин;
2) оор кылмыш үчүн дайындалган жаза мөөнөтүнүн кеминде үчтөн бирин; 3) өзгөчө оор кылмыш үчүн дайындалган жаза мөөнөтүнүн кеминде жарымын. 19-глава. Медициналык мүнөздөгү мажбурлоо чаралары жана мажбурлап
дарылоо 115-берене. Медициналык мүнөздөгү мажбурлоо чаралары түшүнүгү жана
максаттары 1. Ушул Кодексте каралган кылмыш белгилерине туура келген жосунду жасаган
адамга амбулатордук психиатриялык жардам көрсөтүү жана атайын дарылоо мекемесине жайгаштыруу, ошондой эле кылмыш жасаган адамды мажбурлап дарылоо медициналык мүнөздөгү мажбурлоо чаралары болуп саналат.
2. Адамды милдеттүү түрдө дарылоо жана анын жаңы кылмыштарды жасоосун болтурбай коюу медициналык мүнөздөгү мажбурлоо чараларынын максаты болуп эсептелет.
116-берене. Медициналык мүнөздөгү мажбурлоо чараларды колдонулуучу адамдар
Медициналык мүнөздөгү мажбурлоо чаралары сот тарабынан төмөнкүдөй адамга колдонулушу мүмкүн:
1) ушул Кодексте каралган укукка каршы жосунду акыл-эси жайында болбогон абалда жасаган;
2) кылмышты чектелүү акыл-эси жайында абалда жасаган; 3) кылмышты акыл-эси жайында абалда жасаган, бирок өкүмдү чыгарганга
чейин, же жазаны өтөп жатканда жин оорусу менен ооруган же убактылуу психикасы айныган.
117-берене. Медициналык мүнөздөгү мажбурлоо чараларынын түрлөрү
Адамдын оорусунун мүнөзүнөн жана катуулугунан, ошондой эле ушул Кодексте каралган жосунду жасоонун оордугунан улам, жин оорусу менен ооругандын өзү үчүн же башка адамдар үчүн коркунуч келтирген даражасын эске алып, сот медициналык мүнөздөгү төмөнкүдөй мажбурлоо чараларын көрө алат:
1) мажбурлоо тартибинде амбулатордук психиатриялык жардам көрсөтүү (мажбурлап диспансерлештирүү);
2) адаттагыдай байкоого алуу менен психиатриялык госпиталдаштыруу; 3) күчөтүлгөн байкоого алуу менен психиатриялык госпиталдаштыруу; 4) катуу байкоого алуу менен психиатриялык госпиталдаштыруу. 118-берене. Медициналык мүнөздөгү мажбурлоо чараларын дайындоонун
негиздери 1. Милдеттүү түрдө амбулатордук байкоо жүргүзүү жана психиатрда дарылоо
(мажбурлап диспансерлештирүү) оорусу күчөгөндүктүн белгилери байкалбаган психикалык оорулууларга, ошондой эле убактылуу психикасын айныткан оорудан сакайган адамдарга карата, жигердүү байкоо жүргүзүү, оорунун өнөкөткө айланышынын жана ушул Кодексте каралган жаңы жосундарды жасоосунун алдын алуу үчүн колдонулушу мүмкүн.
2. Адаттагыдай байкоого алуу менен психиатриялык ооруканага госпиталдаштыруу психикалык абалы жана ушул Кодексте каралган жосунду жасаган мүнөзү боюнча ооруканада кармоого муктаж болгон оорулуу адамга карата дайындалышы мүмкүн.
3. Күчөтүлгөн байкоого алуу менен психиатриялык ооруканага госпиталдаштыруу ушул Кодексте каралган жарандардын өмүрүнө кол салуу менен байланышпаган жосунду жасаган, бирок психикалык абалы боюнча айланадагыларга коркунуч келтирүү мүмкүн болгон оорулуу адамга дайындалат.
4. Катуу байкоого алуу менен психиатриялык ооруканага госпиталдаштыруу, психикалык абалы жана ушул Кодексте каралган жосунду жасаган мүнөзү боюнча коомго жана айланадагылар үчүн өзгөчө коркунуч келтирген оорулуу адамга дайындалат.
5. Күчөтүлгөн жана катуу байкоого алуу менен психиатриялык ооруканаларга госпиталдаштырылган адамдар ушул Кодексте каралган жаңы жосунду жасоо мүмкүндүгүн болтурбагандай шарттарда кармалат.
119-берене. Медициналык мүнөздөгү мажбурлоо чараларын колдонууну узартуу, өзгөртүү, токтотуу
1. Медициналык мүнөздөгү мажбурлоо чараларын колдонууну узартуу, өзгөртүү, токтотуу врач-психиатрлардын комиссиясынын корутундусунун негизинде сот тарабынан жүзөгө ашырылат.
2. Соттун чечими боюнча медициналык мүнөздөгү мажбурлоо чаралары колдонулган адамдар медициналык мүнөздөгү мажбурлоо чараларын колдонууну токтотуу же алардын түрүн өзгөртүү жөнүндө сот алдында өтүнүчтү козгоо мүмкүндүгү тууралуу маселени чечүү үчүн врач-психиатрлардын комиссиясынан алты айда кеминде бир жолу күбөлөндүрүүдөн өтүүгө тийиш. Медициналык мүнөздөгү мажбурлоо чараларын өзгөртүү же алып салуу үчүн негиздер болбогондо, врач-психиатрлардын комиссиясы ушул чараны колдонууну узартуу жөнүндө корутунду берет, ал дарылоо мекемесинин администрациясы тарабынан жылына бир жолудан кем эмес сотто кароо үчүн жөнөтүлөт.
120-берене. Медициналык мүнөздөгү мажбурлоо чараларын колдонуу убактысын кошуп эсептөө
Кылмыш жасагандан кийин же жазаны өтөө убагында, аны өзүнүн аракеттеринин маанисин аңдап билүүгө жана/же аларды жетектөөгө жөндөмдүүлүгүнөн ажыратуучу жин оорусуна же убактылуу психикасын айнытуучу ооруга чалдыккан адамга, өзүнүн аракеттеринин маанисин аңдап билүүчү жана аларды жетектөөгө жөндөмдүүлүгү калыбына келгенден кийин, эгерде эскирүү мөөнөтү өтпөгөн болсо, же аны жазык жоопкерчилигинен жана жазадан бошотуу үчүн башка негиздер болбосо, сот тарабынан жаза колдонулушу мүмкүн. Эгерде мындай адамга жаза колдонулса, анда медициналык мүнөздөгү мажбурлоо чаралары колдонулган убакыт психиатриялык стационарда өткөн бир күнү эркиндигинен ажыратылган бир күнгө барабар болгон эсептен жаза мөөнөтүнө кошуп эсептелет.
121-берене. Акыл-эси жайындалыгын жокко чыгарбаган, психикасы айныган адамдарга карата медициналык мүнөздөгү мажбурлоо чараларын колдонуу
Эркиндигинен ажыратууга соттолгонго, акыл-эси жайындалыгын жокко чыгарбаган, психикасы айныган адамдарга карата колдонулуучу медициналык мүнөздөгү чаралар врач-психиатрдын амбулатордук байкоо жүргүзүүнү, психиатриялык стационарда дарылоону, ошондой эле жаза өтөө убагында психикалык-терапиялык жана психикалык-коррекциялык чараларды жүргүзүүгө мүмкүндүк берүүчү шарттарды түзүүнү камтыйт. Стационардык дарылоо адамдын психикалык абалы начарлап өзгөргөн учурда врач-психиатрдын сунуштамасы менен жүргүзүлөт. Аталган адамдарды эркиндигинен ажыратууга байланышпаган жаза чарага соттолгондо, дарылоо жалпы негизде жүзөгө ашырылат.
122-берене. Алкоголизмден, баңгиликтен, токсикоманиядан, кургак учуктан, жыныстык дарттан жана ВИЧ-иифекциясынан же СПИДден жапа чеккен адамдарга медициналык мүнөздөгү чараларды колдонуу
1. Алкоголизмден, баңгиликтен, токсикоманиядан, кургак учуктан, жыныстык дарттан жана ВИЧ-инфекциясынан же СПИДден жапа чеккен адамдар кылмыш жасаган учурда, сот мындай адамдарга медициналык корутунду болсо, жаза менен, мажбурлап дарылоону дайындайт. Соттолгондун дарыланууга карата болгон мамилеси аны ушул Кодекстин 91-беренесинин 1-бөлүгүнө ылайык жаза өтөөдөн бошотуу жөнүндө маселени чечүүдө сот тарабынан эске алынат.
2. Эркиндигинен ажыратууга байланышпаган жаза чараларына соттолгон, көрсөтүлгөн адамдар медициналык мекемелерде дарыланууга жатат. Мындай адамдар эркиндигинен ажыратууга соттолгон учурда, жазасын өтөгөн жерде, ал эми бошотулгандан кийин дарыланууну улантуу зарыл болгон учурларда, медициналык мекемелерде дарыланууга жатат.
20-глава. Юридикалык жактарга карата жазык-укуктук таасир этүүнүн мажбурлоо чаралары
123-берене. Юридикалык жакка жазык-укуктук таасир этүүнүн чараларын колдонууга негиздер
1. Юридикалык жак - бул Кыргыз Республикасынын жарандык мыйзамдарына ылайык түзүлгөн уюм, ошондой эле чет өлкөлүк юридикалык жак. Мамлекет, Кыргыз Республикасынын мамлекеттик бийлик, муниципалдык кызмат органдары, мыйзамда жүктөлгөн айрым мамлекеттик ыйгарым укуктарды жүзөгө ашыруучу юридикалык жактар, ошондой эле чет өлкөлүк мамлекеттер, чет өлкөлүк
мамлекеттин мамлекеттик бийлик органдары жана айрым мамлекеттик ыйгарым укуктарды жүзөгө ашыруучу чет өлкөлүк мамлекеттик органдар жана юридикалык жактар, эл аралык уюмдар жана алардын өкүлчүлүктөрү юридикалык жактар болуп саналбайт.
2. Эгерде жосун юридикалык жактын атынан же ал аркылуу жеке жак тарабынан ушул юридикалык жактын кызыкчылыктарында жасалса, жеке жак жазык жоопкерчилигине тартылгандыгына карабастан, ушул Кодекске ылайык юридикалык жакка жазык-укуктук таасир этүүнүн мажбурлоо чаралары колдонулат.
3. Юридикалык жакка карата жазык-укуктук таасир этүүнүн мажбурлоо чараларын колдонуу ошол эле жосун үчүн жеке жактын жазык жоопкерчилигин жокко чыгарбайт.
4. Юридикалык жакка карата жазык-укуктук таасир этүүнүн мажбурлоо чараларын колдонуу келтирилген залалдын ордун толтуруу боюнча милдеттенмелерден, жоопкерчиликтин мазмуну ушул Кодекстин 124-беренесинде каралган жазык-укуктук таасир этүүнүн чараларынын мазмуну менен дал келген учурларда, мыйзамда белгиленген анын кандай гана башка формасы болбосун жоопкерчиликтен бошотпойт. Юридикалык жакка карата жазык-укуктук таасир этүүнүн мажбурлоо чараларын колдонуу адилеттүүлүк принцибин сактоо менен жүзөгө ашырылууга тийиш.
5. Ушул Кодекстин 171, 213-215, 219, 233-235, 237-242, 282, 288-292, 294, 324, 327 жана 328-беренелеринде каралган жосундар жасалган учурда, юридикалык жакка карата жазык-укуктук таасир этүүнүн мажбурлоо чаралары колдонулат.
124-берене. Юридикалык жакка карата колдонулуучу жазык-укуктук таасир этүүнүн мажбурлоо чараларынын түрлөрү
1. Юридикалык жакка карата сот тарабынан жазык-укуктук таасир этүүнүн төмөнкүдөй мажбурлоо чаралары колдонулушу мүмкүн:
1) айып; 2) укуктарды чектөө; 3) юридикалык жакты жоюу. 2. Ушул берененин 1-бөлүгүнүн 1 жана 2-пункттарында, ошондой эле 1 жана 3-
пункттарында каралган жазык-укуктук таасир этүүнүн мажбурлоо чаралары бир убакта колдонулушу мүмкүн.
3. Юридикалык жактын мүлкүн конфискациялоо жазык-укуктук таасир этүүнүн кошумча чарасы катары колдонулушу мүмкүн.
125-берене. Юридикалык жакка салынуучу айып 1. Юридикалык жакка салынуучу айыптар акчалай түрдө сот тарабынан
дайындалат, эсептик көрсөткүчтөр менен эсептеп чыгарылат жана өлчөмү боюнча үч категорияга бөлүнөт:
1) I категория - анча оор эмес кылмыштын белгилери бар жосунду жасаган учурда - 2000ден 5000ге чейинки эсептик көрсөткүчтөрдө;
2) II категория - оор кылмыштын белгилери бар жосунду жасаган учурда - 5000ден 10000ге чейинки эсептик көрсөткүчтөрдө;
3) III категория - өзгөчө оор кылмыштын белгилери бар жосунду жасаган учурда - 10000ден 15000ге чейинки эсептик көрсөткүчтөрдө.
2. Айыпты бир айдын ичинде төлөбөгөн учурда, айыптын суммасы эки эсеге көбөйтүлөт. Юридикалык жак андан ары үч айдан ашык мезгил ичинде айып төлөөдөн качса, ал соттун чечими менен жоюлууга жатат.
3. Материалдык залал келтирилген учурда, айып залалдын орду толтурулгандан кийин өндүрүлөт.
126-берене. Юридикалык жактын укуктарын чектөө 1. Юридикалык жактын укуктарын чектелиши ага төмөнкүлөргө тыюу салууну
белгиленишинде турат: 1) иштин айрым түрлөрүн жүзөгө ашырууга; 2) тендерлерге же аукциондорго катышууга; 3) насыяларды, салыктык жеңилдетүүлөрдү, субсидияларды, субвенцияларды
республикалык же жергиликтүү бюджеттен алууга. 2. Ушул берененин 1-бөлүгүндө каралган мындай чектөөлөрдүн бири же бир
нечеси бир жылдан үч жылга чейинки мөөнөткө сот тарабынан белгилениши мүмкүн.
127-берене. Юридикалык жакты жоюу 1. Соттун чечиминин негизинде юридикалык жактын ишин мажбурлап токтотуу
аны жоюу дегенди билдирет. 2. Оор же өзгөчө оор кылмыш белгилери бар жосун жасалган гана учурда,
эгерде сот жасалган жосундун оордугу бул юридикалык жакты сактап калууга жана андан ары иштетүүгө мүмкүн эместигин тааныганда, ошондой эле ушул Кодекстин 125-беренесинин 2-бөлүгүндө каралган учурларда гана юридикалык жакты жоюу дайындалат.
128-берене. Юридикалык жактын мүлкүн конфискациялоо 1. Юридикалык жактын мүлкүн конфискациялоо ушул Кодекстин 96 жана 97-
беренелеринде каралган негизде жана тартипте жүзөгө ашырылат. Мында тийиштүү кылмыш жасаган жеке жактын ошол эле мүлкүн кайталап конфискация кылууга жол берилбейт.
2. Юридикалык жактын мүлкүн толук конфискация кылууга ал жоюлган учурда гана жол берилет.
129-берене. Эскирүү мөөнөттөрү Юридикалык жакка, эгерде жосун жасалган күндөн тартып беш жыл өтсө, же
соттун айыптоо өкүмүн аткарган күндөн тартып он жыл өтсө, ушул главада каралган жазык-укуктук таасир этүүнүн мажбурлоо чаралары колдонулбайт.
ӨЗГӨЧӨ БӨЛҮК VI БӨЛҮМ. ИНСАНГА КАРШЫ КЫЛМЫШТАР
21-глава. Өмүргө каршы кылмыштар 130-берене. Киши өлтүрүү 1. Киши өлтүрүү - башка кишинин өмүрүн кыюу - V категориядагы айып менен V категориядагы эркиндигинен ажыратууга
жазаланат. 2. Төмөнкүдөй жасалган киши өлтүрүү:
1) көп кишинин өмүрү үчүн коркунуч келтирүүчү ыкма менен; 2) адамдардын тобу же сүйлөшүүлөр боюнча адамдардын тобу тарабынан; 3) өзгөчө мыкаачылык менен; 4) бейбаштык максатта; 5) пайда көздөө максатында же жалдоо менен; 6) жабырлануучунун органын же ткандарын алуу максатында; 7) башка кылмышты жашыруу же аны жасоону жеңилдетүү үчүн; 8) ошол адамдын кызматтык, кесиптик ишти жүзөгө ашыргандыгы же коомдук
милдетин аткаргандыгы менен байланыштуу адамды же анын жакындарына карата;
9) күнөөлүү билип туруп алсыз абалдагы же билип туруп жашы жетелекке карата;
10) расалык, этностук, улуттук, диний жана аймактар аралык касташуунун (араздашуунун) негизинде;
11) эки же андан ашык адамга карата; 12) күнөөлүү билип туруп кош бойлуу аялга карата; 13) зордуктоо же башка формадагы зомбулук менен жыныстык кумарын
кандыруу менен коштолуп; 14) каракчылык, опузалап талап кылуу же терроризм акт менен коштолуп; 15) адамды уурдоо, же болбосо барымтага алуу менен коштолуп, - VI категориядагы эркиндигинен ажыратууга же VI категориядагы айып менен
өмүр бою эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 131-берене. Аффект абалында киши өлтүрүү 1. Жабырлануучу тарабынан укукка каршы зомбулуктан же катуу мазактоосунан,
башка укукка каршы жабырлануучунун аракеттери келип чыккан, ошого тете жабырлануучунун дайыма кайталануучу укукка каршы же моралга туура келбеген жүрүм-турумуна байланыштуу пайда болгон, психикасын узак убакыт бою жабыркатып келген жагдайлардан улам, капысынан келип чыккан катуу жаны кыйналган абалда (аффект) киши өлтүрүү -
II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 2. Капысынан келип чыккан катуу жаны кыйналган абалда (аффект) эки же
андан көп киши өлтүрүү - III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 132-берене. Зарыл коргонуунун чектеринен аша чабууда, же болбосо
кылмыш жасаган адамды кармоо үчүн зарыл болгон чаралардан аша чабууда киши өлтүрүү
Зарыл коргонуунун чектеринен аша чабууда, ошого тете кылмыш жасаган адамды кармоо үчүн зарыл болгон чаралардан аша чабуудагы киши өлтүрүү, -
II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 133-берене. Эненин жаңы төрөлгөн баласын өлтүрүшү
Энеси жаңы төрөлгөн баласын төрөт учурунда же төрөттөн кийин дароо өлтүрсө, ошого тете энеси акыл-эси жайындалыгын жокко чыгарбаган, психикалык травма алган жагдайлардын шарттарында же психикасы бузулган абалда жаңы төрөлгөн баласын өлтүрүү, -
II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 134-берене. Боорукердиктен киши өлтүрүү (эвтаназия) Курман болгондун көптөн-көп өтүнүчү боюнча жана анын чыныгы өз эркине
ылайык, өлүм алдында жаткан адамды жанын кыйнаган катуу оорудан кутултуу максатында өлтүрүү, -
II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 135-берене. Этиятсыздыктан киши өлтүрүү 1. Этиятсыздыктан киши өлтүрүү, - II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 2. Ошол эле жасалган жосун: 1) өзүнүн кесиптик милдеттерин аткарып жаткан адам тарабынан; 2) эки же андан көп адамды - үч жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо
белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен же ансыз III категориядагы айып салуу менен III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
136-берене. Өзүн-өзү өлтүрүүгө жеткирүү 1. Этиятсыздыктан жабырлануучунун өзүн-өзү өлтүрүүгө же өзүн-өзү өлтүрүүгө
аракет кылууга алып келген, адамдын өмүрү жана ден соолугу үчүн кооптуу зомбулукту колдоном деп коркутуу же катаал мамиле кылуу же жеке кадыр-баркын ар дайым кемсинтүү -
II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 2. Күнөөлүүдөн материалдык, же болбосо башкадан көз каранды болгон адамга
карата, же билип туруп жашы жетелекке карата жасалган ошол эле жосундар, - үч жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо
белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен же ансыз III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
3. Адамды өзүн-өзү өлтүрүүгө жеткирүү максатында жасалган жабырлануучунун өзүн-өзү өлтүрүүгө алып келген адамдын өмүрү жана ден соолугу үчүн кооптуу зомбулукту колдоном деп коркутуу, же катаал мамиле кылуу, же жеке кадыр-баркын ар дайым кемсинтүү, -
IV категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 137-берене. Өзүн-өзү өлтүрүүгө түрткү берүү 1. Жабырлануучунун өзүн-өзү өлтүрүүгө же өзүн-өзү өлтүрүүгө аракет кылууга
алып келген өзүн-өзү өлтүрүүгө түрткү берүү, башкача айтканда, көндүрүү, алдоо жолу же башка ыкма менен адамды өзүн-өзү өлтүрүүгө болгон чечкиндүүлүгүн козгоо, -
II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Күнөөлүүдөн материалдык, же болбосо башкадан көз каранды болгон адамга карата же билип туруп жашы жетелекке карата жасалган ошол эле жосундар, -
үч жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен же ансыз III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
22-глава. Ден соолукка каршы кылмыштар 138-берене. Ден соолукка оор зыян келтирүү 1. Келтирүү учурунда өмүргө коркунучтуу болгон дене-бойго зыян келтирүү
түрүндөгү ден соолукка оор зыян келтирүү; же көрүүсүн, сүйлөөсүн, угуусун же кайсы бир органын жоготууга, же болбосо органдын аткаруучу функцияларын жоготууга алып келген ден соолукка зыян келтирүү; эмгекке жөндөмдүүлүгүн кеминде үчтөн бирин туруктуу жоготуу менен, же болбосо билип туруп кесиптик эмгек жөндөмдүүлүгүн толук жоготуу менен байланышкан психикалык ооруга же ден соолугунун башка бузулуусуна алып келүү; боюнан түшүрүү же болбосо адамдын бетине кетпес так салуу, -
III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 2. Төмөнкүдөй жасалган ошол эле жосун: 1) адамдардын тобу же сүйлөшүүлөр боюнча адамдардын тобу тарабынан; 2) өзгөчө мыкаачылык менен; 3) бейбаштык максатта; 4) пайда көздөө максатында же жалдануу аркылуу; 5) жабырлануучунун органын же ткандарын алуу максатында; 6) башка кылмышты жашыруу же аны жасоону жеңилдетүү үчүн; 7) кызматтык, кесиптик ишин жүзөгө ашыргандыгына же коомдук милдетин
аткаргандыгына байланыштуу ушул адамга же анын жакындарына карата; 8) күнөөлүү билип туруп алсыз абалдагы же билип туруп жашы жетелекке
карата; 9) расалык, этностук, улуттук, диний жана аймактар аралык касташуунун
(араздашуунун) негизинде, - 10) эки же андан көп адамга карата; 11) күнөөлүү билип туруп, кош бойлуу аялга карата; 12) зордуктоо же башка формадагы зомбулук менен жыныстык кумарын
кандыруу менен коштолуп; 13) каракчылык, опузалап талап кылуу менен коштолуп; 14) адамды уурдоо же барымтага алуу менен коштолуп, - III категориядагы айып салуу менен III категориядагы эркиндигинен ажыратууга
жазаланат. 3. Ушул берененин 1 жана 2-бөлүктөрүндө каралган төмөнкүдөй жосундар: 1) этиятсыздыктан киши өлтүрүүгө, анын натыйжасында өзүн-өзү өлтүрүүгө, же
болбосо эки же андан көп адамдын өлүмүнө (өзгөчө оор зыян) алып келген; 2) ушул берененин 2-бөлүгүндө каралган эки же андан көп оордотуучу
жагдайлардын жыйындысында жасалган, -
IV категориядагы айып салуу менен IV категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
139-берене. Ден соолукка анча оор эмес зыян келтирүү 1. Өмүргө коркунуч келтирбеген жана ушул Кодекстин 138-беренесинде
каралган кесепеттерге алып келбеген, бирок ден соолуктун узакка начарлашына же жалпы эмгекке жарамдуулугунунун үчтөн бирине чейин олуттуу түрдө туруктуу жоготууга алып келген ден соолукка зыян келтирүү, -
IV категориядагы түзөтүү жумуштарына же V категориядагы айып, же I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Төмөнкүдөй жасалган ошол эле жосун: 1) эки же андан көп адамга карата; 2) күнөөлүү билип туруп алсыз абалдагы адамга карата; 3) адамдардын тобу же сүйлөшүүлөр боюнча адамдардын тобу тарабынан; 4) өзгөчө мыкаачылык менен - VI категориядагы айып салууга же II категориядагы айып салуу менен II
категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 3. Төмөнкүдөй жасалган ошол эле жосун: 1) бул адамдын кызматтык, кесиптик ишин жүзөгө ашыргандыгына же коомдук
милдетин аткаргандыгына байланыштуу ушул адамга же анын жакындарына; 2) ушул берененин 2-бөлүгүндө жана ушул берененин ушул бөлүгүнүн 1-
пунктунда каралган эки же андан көп оордотуучу жагдайлардын жыйындысында жасалган, -
III категориядагы айып салуу менен III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
140-берене. Зарыл коргонуу чектеринен аша чаап, ошого тете кылмыш жасаган адамды кармоо үчүн зарыл болгон чаралардан аша чабуу менен ден соолукка оор зыян келтирүү
Зарыл болгон коргонуунун чектеринен аша чабуудагы, ошого тете, кылмыш жасаган адамды кармоо үчүн зарыл болгон чаралардан аша чабуудагы ден соолукка оор зыян келтирүү -
IV категориядагы түзөтүү жумуштарына же V категориядагы айып салууга же I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
141-берене. Аффект абалда ден соолукка оор зыян келтирүү Жабырлануучу тарабынан зомбулук көрсөтүүсүнөн же катуу мазактоосунан
келип чыккан, ошого тете жабырлануучунун дайыма кайталануучу укукка каршы же моралга туура келбеген жүрүм-турумуна байланыштуу психикасын узак убакыт бою жабыркатып келген жагдайлардан пайда болгон капысынан келип чыккан катуу жаны кыйналган абалда (аффект) ден соолукка оор зыян келтирүү, -
V категориядагы айып салууга же I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
142-берене. Ден соолукка этиятсыздыктан оор зыян келтирүү Адамдын ден соолугуна этиятсыздыктан оор зыян келтирүү, -
IV категориядагы түзөтүү жумуштарына же V категориядагы айып салууга же I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
143-берене. Кыйноолор 1. Кимдир бирөөгө, андан же башка адамдан маалыматтарды алуу же мойнуна
алдыруу максатында адамды дене-бойлук жана психикалык жапа чегүүнү келтирүү; ал же башка адам жасаган же жасады деп шектелген жосун үчүн аны жазалоо; ал эми ошого тете белгилүү бир жосундарды жасоо үчүн аны же башка адамды коркутуу же мажбурлоо, же ар кандай мүнөздөгү басмырлоого негизделген себеп боюнча кызмат адамы тарабынан, же болбосо анын шыкактоосу боюнча, анын жетегинде же унчукпаган макулдугу менен жасалган жосун -
III категориядагы айып салуу менен үч жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Төмөнкүдөй жасалган ошол эле жосун: 1) күнөөлүү билип туруп кош бойлуу аялга же билип туруп жашы жетелекке
карата; 2) күнөөлүү билип туруп алсыз абалдагы майыпка же башка адамга карата; 3) адамдардын тобу же сүйлөшүүлөр боюнча адамдардын тобу тарабынан; 4) өзгөчө мыкаачылык менен; 5) этиятсыздыктан ден соолукка оор зыян келтирүү, - IV категориядагы айып салуу менен үч жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир
кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен IV категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
144-берене. Уруп-согуп кыйноо 1. Дайыма кайталануучу уруп-согуп кыйноо жолу менен, же болбосо башка
зомбулук аракеттер менен дене-бойлук же психикалык жапа чегүү келтирүү, эгерде бул ушул Кодекстин 138 жана 139-беренелеринде көрсөтүлгөн кесепеттерге алып келбесе, -
IV категориядагы түзөтүү жумуштарына же V категориядагы айып салууга же I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Төмөнкүдөй жасалган ошол эле жосун: 1) күнөөлүү билип туруп кош бойлуу аялга карата; 2) күнөөлүү билип туруп жашы жетелекке, алсыз абалдагы, же болбосо
күнөөлүүдөн материалдык же башкадан көз каранды болгон адамга, ошого тете уурдалган, же болбосо барымта катары кармалган адамга карата;
3) адамдардын тобу же алдын ала сүйлөшүүлөр боюнча адамдардын тобу тарабынан, -
VI категориядагы айып салууга же II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
145-берене. Өмүргө жана ден соолукка кооптуу зомбулукту колдонуу менен коркутуу
1. Коркутууну жүзөгө ашырууга жетиштүү коркунучтуу негиз болгон өмүргө жана ден соолукка кооптуу зомбулукту колдонуу менен коркутуу, -
IV категориядагы коомдук иштерге же III категориядагы түзөтүү жумуштарына, же IV категориядагы айып салууга жазаланат.
2. Адам кызматтык, кесиптик ишти жүзөгө ашыргандыгына же коомдук милдетин аткаргандыгына байланыштуу адамды же анын жакындарына карата жасалган ошол эле жосун -
IV категориядагы түзөтүү жумуштарына же V категориядагы айып салууга, же I категориядагы айып салуу менен I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
23-глава. Адамдын өмүрүнө жана ден соолугуна коркунуч келтирген кылмыштар
146-берене. Трансплантация үчүн адамдын органдарын же ткандарын алууга мажбурлоо
Ушул Кодекстин 138 жана 139-беренелеринде каралган кесепеттери жок болгон, адамдын өмүрү жана ден соолугу үчүн коркунучтуу эмес зомбулукту колдонуу менен, же болбосо аны колдоном деп коркутуу менен, же болбосо алдоо жолу менен адамды өзүнүн же анын жакындарынын органдарын же ткандарын трансплантация үчүн алууга мажбурлоо, -
эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен же ансыз VI категориядагы айып салууга же II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
147-берене. Адамдын органдарын же ткандарын трансплантация жүргүзүүнүн мыйзамда белгиленген тартибин бузуу, ошого тете аларды мыйзамсыз соода кылуу
1. Этиятсыздыктан ден соолукка оор зыян келтирген адамдын органдарын жана (же) ткандарын алуунун шарттарын жана тартибин, же болбосо мыйзамда каралган трансплантациянын шарттарын жана тартибин атайылап же этиятсыз бузуу, -
VI категориядагы айып салууга же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен же ансыз II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Адамдын органдарын же ткандарын мыйзамсыз сатуу, - VI категориядагы айып салууга же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир
кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен же ансыз II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
148-берене. Мыйзамсыз боюнан алып салуу 1. Кош бойлуунун эрки боюнча боюнан алып салуу, гинеколог тарабынан
мыйзамда жол берилген мөөнөттөн кеч жасалса, эгерде бул этиятсыздыктан ден соолукка оор зыян келтирсе, -
VI категориядагы айып салууга же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Мыйзам боюнча боюнан алдыруу укугуна ээ болбогон адам тарабынан жасалган, этиятсыздыктан ден соолукка оор зыян келтирген кош бойлуунун эрки боюнча боюнан алып салуу, -
III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
149-берене. Айыкпас инфекциялык ооруну жуктуруу 1. Кишинин иммуно-таңсыктык вирусун, же болбосо башка айыкпас
инфекциялык ооруну жуктуруу коркунучуна башка адамды туш кылуу, эгерде оору жуга элек болсо, -
IV категориядагы түзөтүү жумуштарына, же V категориядагы айып салууга, же I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Өзүндө бул оору бар экендигин билген адамдын башка адамга кишинин иммуно-таңсыктык вирусун, же болбосо башка айыкпас инфекциялык ооруну жуктуруусу, этиятсыздыктан жасалса, -
VI категориядагы айып салууга же II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
3. Кишинин иммуно-таңсыктык вирусун, же болбосо адамдын өмүрү үчүн коркунучтуу башка айыкпас инфекциялык ооруну жуктуруу, -
III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. Эскертүү. Эгерде ВИЧ-инфекциясы жугуу коркунучунда калган башка адам
биринчи адамдын мындай оорусу бар экендиги жөнүндө өз убагында эскертилсе жана жугузуу коркунучун түзгөн аракеттерди жасоого өз ыктыяры менен макул болгон учурда, ушул берененин 1 же 2-бөлүктөрүндө каралган жосунду жасаган адам жазык жоопкерчилигинен бошотулат.
150-берене. Коркунучта калтыруу 1. Өмүрүнө же ден соолугуна коркунуч келтирген абалда болгон жана жашы
жетелектиктин, карылыктын, оорунун, же алсыз абалда экендигин, эгерде күнөөлүү анын өмүрү үчүн коркунучтуу абалга калтырып, анын ичинде транспорттук жол кырсыгынын кесепетинен өзүн-өзү сактап калууга мүмкүн болбогондо, же башка себептерден улам жабырлануучуга кам көрүүгө милдеттүү болгондо жана жардам берүү мүмкүнчүлүгү болгондо, жардам бербестен, адамды билип туруп калтыруу, -
IV категориядагы түзөтүү жумуштарына же V категориядагы айып салууга, же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен же ансыз I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Ушул берененин 1-бөлүгүндө каралган этиятсыздыктан ден соолукка оор зыян келтирген жосун, -
VI категориядагы айып салууга, же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен же ансыз II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
151-берене. Жардам көрсөтпөй коюу Этиятсыздыктан ден соолукка оор зыян келтирген, жашы жетелектигине,
карылыгына, оорусуна же өзүнүн алсыз абалына байланыштуу өзүн сактап калууга карата чара көрүүгө мүмкүнчүлүгү болбогон жана өмүрү жана ден соолугу үчүн коркунучтуу абалда калган адамга, эгерде күнөөлүүнүн жабырлануучуга жардам берүүгө мүмкүнчүлүгү болуп, жардам көрсөтпөй коюу, же жабырлануучунун мындай абалы жөнүндө тиешелүү мекемелерге же болбосо адамдарга билдирбей коюу, -
IV категориядагы түзөтүү жумуштарына же V категориядагы айып салууга, же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен же ансыз I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
24-глава. Инсанды медициналык жана фармацевттик тейлөө чөйрөсүндөгү кылмыштар
152-берене. Медициналык же фармацевттик кызматкер тарабынан кесиптик милдеттерди талаптагыдай эмес аткаруу
Этиятсыздыктан ден соолукка оор зыян келтирген, жардам көрсөтүүгө милдеттүү болгон жана ага мүмкүнчүлүгү бар болгон медициналык кызматкердин жүйөсүз себептери боюнча оорулууга медициналык жардам көрсөтпөй коюусу, ошого тете медициналык же фармацевттик кызматкердин кесиптик милдеттерин жеңил ойлуулуктун же этирбасыздыктын айынан аткарбоосу же талаптагыдай эмес аткаруусу, -
VI категориядагы айып салууга же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
153-берене. Адамга сыноону мыйзамсыз жүргүзүү 1. Этиятсыздыктан ден соолукка оор зыян келтирген дары каражаттарын
клиникалык сыноону пациенттин (анын мыйзамдуу өкүлүнүн) жазуу жүзүндөгү макулдугусуз жасоо же башка мыйзамсыз түрдө өткөрүү, ошого тете адамга медициналык-биологиялык, психологиялык, же башка сыноолорду, же болбосо изилдөөлөрдү жүргүзүү, -
VI категориядагы айып салууга, же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Күнөөлүү билип туруп жашы жетелекке же аракетке жөндөмсүз адамга же алсыз абалдагы адамга карата жасалган ошол эле жосундар, -
үч жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
154-берене. Өлгөн адамдын ткандарын жана органдарын мыйзамсыз алуу Медициналык кызматкер тарабынан жасалган, медицинада пайдалануу
максатында өлгөн адамдын ткандарын жана органдарын мыйзамсыз алуу, - IV категориядагы коомдук иштерге же III категориядагы белгилүү бир кызмат
ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратууга же III категориядагы түзөтүү жумуштарына же IV категориядагы айып салууга жазаланат.
155-берене. Бөлөк урук клеткасын аялга жалгаштыруу 1. Белгиленген эрежелерди бузуу менен аялга бөлөк урук клеткасын
жалгаштыруу же андан түйүлдүктү жаратуу, ошого тете бөлөк урук клеткасын жалгаштырууга же андан жаратылган түйүлдүккө карата жеке ортомчулук кылуу, -
III категориядагы коомдук иштерге же II категориядагы белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратууга же II категориядагы түзөтүү жумуштарына же III категориядагы айып салууга жазаланат.
2. Анын макулдугусуз жасалган аялга бөлөк урук клеткасын жалгаштыруу же андан түйүлдүктү жаратуу, -
IV категориядагы коомдук иштерге, же III категориядагы белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратууга же III категориядагы түзөтүү жумуштарына, же IV категориядагы айып салууга жазаланат.
156-берене. Түйүлдүк менен тыюу салынган аракеттер Аялды жасалма уруктандыруу боюнча же денеден тышкары сакталган адамдын
түйүлдүгү менен жүргүзүлүүчү аракеттердин жүрүшүндө жасалган: 1) жыныстык хромосомасы боюнча тандалган сперматозоид менен аялдын урук
клеткасын жасалма уруктандыруу, жыныс белгиси боюнча берилүүчү тукум кууган оор ооруу менен баланын ооруп калуусун болтурбоо максатында, жыныстык клетка тандалган учурларды кошпогондо, же
2) уруктандырылган урук клеткасынын ядросун башка тирүү же өлгөн кишинин түйүлдүгүнүн, уругунун клеткасы менен ошол түйүлдүккө, урукка, тирүү же өлгөн кишиге, тукум куучу маалыматка окшош кишинин түйүлдүгүн жаратуу максатында алмаштыруу, же
3) ар кандай тукум кууган маалыматы бар түйүлдүктөргө кошуу, эгерде алардын жок дегенде бири кишинин түйүлдүгү болсо, ошого тете клеткалардагы түйүлдүктөрдөн айырмаланган тукум кууган маалыматты камтыган жана аны менен бирге өсүүгө жөндөмдүү клетканы кишинин түйүлдүгүнө кошуу, же
4) адамдын урук клеткасын жаныбардын сперматозоиди менен же жаныбардын урук клеткасын адамдын сперматозоиди менен уруктандыруу жолу аркылуу өсүүгө жөндөмдүү түйүлдүктү жаратуу, -
IV категориядагы коомдук иштерге же III категориядагы белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратууга же III категориядагы түзөтүү жумуштарына же IV категориядагы айып салууга жазаланат.
157-берене. Донордук канды жүгүртүү тартибин бузуу Донордук канды жана анын компоненттерин алып келүүнүн жана алып чыгуунун
тартибин бузуу, - III категориядагы коомдук иштерге же II категориядагы белгилүү бир кызмат
ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратууга же II категориядагы түзөтүү жумуштарына, же III категориядагы айып салууга жазаланат.
158-берене. Күч колдонуу менен донорлук кылуу 1. Донор катары пайдалануу максатында адамдан күч колдонуп же алдоо жолу
менен кан алуу, - IV категориядагы белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир
иш менен алектенүү укугунан ажыратууга же IV категориядагы түзөтүү жумуштарына же V категориядагы айып салууга, же I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Күнөөлүү билип туруп жашы жетелекке, же аракетке жарамсыз адамга, же алсыз абалдагы адамга карата жасалган ошол эле жосун, -
VI категориядагы айып салууга же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
159-берене. Мыйзамсыз дарылоо иши Мыйзамсыз дарылоо иши, тиешелүү түрдөгү медициналык билими жок адам
тарабынан жасалса, этиятсыздыктан ден соолукка оор зыян келтирсе, - VI категориядагы айып салууга же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир
кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
160-берене. Врачтык сырды ачыкка чыгаруу Этиятсыздыктан ден соолукка оор зыян келтирген, кесиптик же кызматтык
милдеттерин аткарууга байланыштуу билип калган адамдын врачтык сырды ачыкка чыгаруусу, -
IV категориядагы түзөтүү жумуштарына, же V категориядагы айып салууга, же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жана I категориядагы айып салууга жазаланат.
25-глава. Жыныстык кол тийбестикке жана жыныстык эркиндикке каршы кылмыштар
161-берене. Зордуктоо 1. Зордуктоо, башкача айтканда, өмүргө жана ден соолукка коркунучтуу эмес
зомбулукту колдоном деп коркутуу менен, же аны жабырлануучуга же башка адамдарга колдоном деп коркутуу менен, ошого тете жабырлануучунун алсыз абалын пайдалануу менен жыныстык катнашуу, -
III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 2. Ошол эле жосун: 1) адамдардын тобу же алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу
тарабынан жасалган; 2) өмүргө же ден соолукка коркунуч келтирген зомбулук көрсөтүү коркунучу
менен коштолгон; 3) жабырлануучуга же анын жакындарына карата өзгөчө мыкаачылык менен
жасалган, - IV категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 3. Ушул берененин 1 же 2-бөлүктөрүндө каралган жосундар: 1) билип туруп жашы жетелекке карата жасалган; 2) каалабаган кош бойлуулукка алып келген; 3) этиятсыздыктан ден соолукка оор зыян келтирилген, - V категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 4. Ушул берененин 1, 2 же 3-бөлүктөрүндө каралган жосун, билип туруп жаш
кызга карата жасалса: VI категориядагы эркиндигинен ажыратууга, же болбосо эркиндигинен өмүр бою
ажыратууга жазаланат. 162-берене. Сексуалдык мүнөздөгү зомбулук аракеттер 1. Өмүргө же ден соолукка коркунучтуу болбогон зомбулукту жасоо менен же
аны жабырлануучуга же башка адамдарга колдонуу менен коркутуу, же болбосо
жабырлануучунун алсыз абалын пайдалануу менен жасалган бачабаздык, лесбияндык же ыплас формадагы сексуалдык мүнөздөгү башка аракеттер, -
III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 2. Ошол эле: 1) адамдардын тобу же алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу
тарабынан жасалган; 2) өмүргө же ден соолукка коркунуч келтирген зомбулук көрсөтүү коркунучу
менен коштолгон; 3) жабырлануучуга же башка адамдарга карата өзгөчө мыкаачылык менен
жасалган, - IV категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 3. Ушул берененин 1 же 2-бөлүктөрүндө каралган жосундар: 1) этиятсыздыктан ден соолукка оор зыян келтирген; 2) билип туруп жашы жетелекке карата жасалган, - V категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 4. Жаш экендигин билип туруп жаш балага (кызга) карата ушул берененин 1, 2
же 3-бөлүктөрүндө каралган жасалган жосун, - VI категориядагы эркиндигинен ажыратууга, же болбосо өмүр бою эркиндигинен
ажыратууга жазаланат. 163-берене. Сексуалдык мүнөздөгү аракеттерге мажбурлоо Ушул Кодекстин 161 жана 162-беренелеринде каралган кылмыштардын
белгилери болбогондо, шантаж кылуу жолу менен, же болбосо жабырлануучунун материалдык же башкадан көз каранды болгонун пайдалануу менен жыныстык катнашка, бачабаздыкка, лесбияндыкка же сексуалдук мүнөздөгү башка аракеттерди кылууга адамды мажбурлоо, -
IV категориядагы белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратууга же IV категориядагы түзөтүү жумуштарына же V категориядагы айып салууга, же I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
26-глава. Инсандын руханий-адеп-ахлактык саламаттыгына каршы кылмыштар
164-берене. Он алты жашка жетелек адам менен сексуалдык мүнөздөгү аракеттер
Ушул Кодекстин 161 жана 162-беренелеринде каралган кылмыштардын белгилери болбогондо, он сегиз жаш куракка жеткен адам тарабынан билип туруп он алты жашка жетелек менен жасалган жыныстык катнашуусу, бачабаздыгы, лесбияндыгы же сексуалдык мүнөздөгү башка аракеттери, -
IV категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 165-берене. Ыплас аракеттер Ушул Кодекстин 161, 162 жана 164-беренелеринде каралган кылмыштардын
белгилери болбогондо, билип туруп он алты жашка жетелекке карата сексуалдык байланышсыз ыплас аракеттер жасалса, -
III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
166-берене. Сойкулук кылууга тартуу 1. Ушул Кодекстин 161 жана 162-беренелеринде каралган кылмыштардын
белгилери болбогондо, өмүргө жана ден соолукка коркунуч келтирбеген зомбулукту колдонуу жолу же аны колдонуу, мүлктү жок кылуу, же зыян келтирүү менен коркутуу, шантаж кылуу же алдоо менен жасалган сойкулук кылууга тартуу, же болбосо сойкулук кылууга мажбурлоо, -
VI категориядагы айып салууга же II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Төмөнкүдөй жасалган ошол эле жосун: 1) билип туруп жашы жетелекке карата; 2) адамдардын тобу же алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу
тарабынан; 3) этиятсыздыктан ден соолукка оор зыян келтирген, - III категориядагы айып салуу менен III категориядагы эркиндигинен ажыратууга
жазаланат. 167-берене. Сойкулукка жана ыпластыкка көмөктөшүү 1. Сойкулук менен алектенүү үчүн көмүскө жайларды уюштуруу же кармоо же
болбосо ыпластыкка көмөктөшүү, же болбосо сутенёрдук, - V категориядагы айып салууга же I категориядагы эркиндигинен ажыратууга
жазаланат. 2. Билип туруп он алты жашка жетелекти пайдалануу менен жасалган ошол эле
жосундар, - VI категориядагы айып салууга, же болбосо II категориядагы эркиндигинен
ажыратууга жазаланат. 168-берене. Билип туруп жашы жетелекти порнобизнеске тартуу 1. Порнография мүнөзүндөгү предметтерди даярдоо менен байланышкан
аракеттерге же порнография мүнөзүндөгү иш-чараларга катышуу үчүн аткаруучу катары билип туруп жашы жетелекти тартуу, ошого тете жашы жетелекти эротикалык же порнографиялык жагдайда сүрөттөгөн чыгармаларды даярдоо, же мындай чыгарманын көчүрмөсүн даярдоо, -
VI категориядагы айып салууга же II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Өмүргө жана ден соолукка коркунуч келтирбеген зомбулукту колдонуу жолу менен, же аны колдонуу, мүлктү жок кылуу же болбосо зыян келтирүү менен коркутуу, шантаж кылуу же алдоо менен жасалган ошол эле жосундар, -
III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 3. Ушул берененин 1 же 2-бөлүктөрүндө каралган төмөнкүдөй жасалган
жосундар: 1) ата-энесинин бири менен же жашы жетелекке мыйзам менен тарбиялоо
боюнча милдеттери жүктөлгөн башка адам, ошого тете педагог же билим берүү, тарбиялоо, дарылоо же болбосо жашы жетелекке көзөмөлдү жүзөгө ашыруу милдеттери мыйзам менен жүктөлгөн башка мекеменин башка кызматкери тарабынан;
2) адамдардын тобу же алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу;
3) билип туруп жаш балага карата; 4) этиятсыздыктан ден соолукка оор зыян келтирген, - үч жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо
белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен IV категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
169-берене. Жаныбарларга ырайымсыз мамиле кылуу Омурткалууларга таандык болгон жаныбарга, анын өлүмүнө же жаракатка алып
келген, бейбаштык, же болбосо пайда көздөө менен, ошого тете жаш баланын көзүнчө жасалган ырайымсыз мамиле кылуу, -
III категориядагы коомдук иштерге же II категориядагы белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратууга, же II категориядагы түзөтүү жумуштарына, же III категориядагы айып салууга жазаланат.
27-глава. Кишинин жеке эркиндигине каршы кылмыштар 170-берене. Киши уурдоо 1. Ушул Кодекстин 244-беренесинде каралган кылмыштын белгилери
болбогондо, аны ал туруктуу же убактылуу турган жеринен которуп, ал турган жерден айырмаланган жерге андан ары кармоо менен коштолуучу, кармап алуу, алдоо же өмүргө жана ден соолукка коркунуч келтирбеген зомбулукту колдонуу менен же болбосо мындай зомбулукту кылам деп коркутуу менен жасалган адамды анын эркине каршы уурдоо, -
II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 2. Төмөнкүдөй жасалган ошол эле жосун: 1) адамдардын тобу же алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу
тарабынан; 2) билип туруп жашы жетелекке карата; 3) күнөөлүү билип туруп кош бойлуу аялга карата; 4) төлөм алуу, же болбосо башка жеке кызыкчылык максатында; 5) эки же андан көп адамга карата; 6) этиятсыздыктан ден соолукка оор зыян келтирген; 7) адамдан же өлгөн адамдан трансплантация үчүн органдарды же ткандарды
алуу максатында, - III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 3. Ушул берененин 1-бөлүгүндө же 2-бөлүгүнүн 1-5-пункттарында каралган
жосундар, эгерде күнөөлүү 72 саат өткөндөн кийин уурдалган адамды ыктыярдуу бошотсо, -
IV категориядагы коомдук иштерге же III категориядагы түзөтүү жумуштарына же IV категориядагы айып салууга жазаланат.
Эскертүү: Уурдалган адамды уурдаган учурдан тартып 72 сааттын ичинде ыктыярдуу бошоткон адам ушул берененин 1-бөлүгүндө же 2-бөлүгүнүн 1-5- пункттарында каралган жосундары үчүн жазык жоопкерчилигинен бошотулат.
171-берене. Кишилерди соода кылуу
1. Кишилерди соода кылуу, башкача айтканда, аларды эксплуатациялоо же башка пайда алуу максатында же болбосо ансыз, алардын макулдугу менен же макулдугусуз жүзөгө ашырылган коркутуу, күч же мажбурлоонун башка түрлөрүн колдонуу, шантаж, уурдоо, алдамчылык, алдоо жолу менен аларды азгырып жалдоо, ташуу, жаап-жашыруу, кабыл алуу же өткөрүп берүү, -
II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 2. Төмөнкүдөй жасалган ошол эле жосун: 1) эки же андан көп адамга карата; 2) жашы жетелекке карата; 3) алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу тарабынан; 4) өз кызматтык абалынан пайдалануу менен адам тарабынан; 5) жабырлануучуну Кыргыз Республикасынын мамлекеттик чек арасынан
өткөрүү же аны чет жерде мыйзамсыз кармоо менен; 6) күнөөлүүдөн материалдык же башкадан көз каранды болгон адамга карата, - III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 3. Төмөнкүдөй жасалган ошол эле жосун: 1) адамдан же өлгөн адамдан трансплантация үчүн органдарын же ткандарын
алуу максатында; 2) күнөөлүү билип туруп кош бойлуу аялга карата; 3) жаш балага карата; 4) этиятсыздыктан ден соолукка оор зыян келтирген, - IV категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 4. Эксплуатациялоо же башка пайда алуу максатында же болбосо ансыз,
алардын макулдугу менен же макулдугусуз жүзөгө ашырылган коркутуу, күч же мажбурлоонун башка түрлөрүн, шантажды, уурдоону, кесепчиликти, алдоону колдонбостон жаш баланы же жашы жетелекти жалдоо, ташуу, жаап-жашыруу, кабыл алуу же өткөрүп берүү, -
II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. Эскертүү: Азгырып жалдоо деп кандайдыр бир иштерди аткаруу, жалдоочунун
же башка адамдардын кызыкчылыктарында кызмат көрсөтүүлөр үчүн материалдык сыйакы үчүн издөө, тандап алуу, кабыл алуу жана жалдоо боюнча жеке же юридикалык жактардын иши түшүндүрүлөт.
Эксплуатация деп адамды сойкулукка же сексуалдык иштин башка формаларына, мажбурлап иштетүүгө же кызмат көрсөтүүгө мажбурлоо, кулчулукка, куралдуу жаңжалдарга катышууга, анын ичинде карыздык милдеттенмелерди, материалдык жана башкадан көз карандылыкты, ошондой эле алардын жалданма абалын пайдалануу аркылуу ишке тартуусу түшүнүлөт.
Кишилерди соода кылуунун курмандыгы болгон адам, эгерде ал кишилерди соода кылуу процессинин уюштуруучуларын, аткаруучуларын жана кошо аткаруучуларын табууда жана жазык жоопкерчилигине тартууда укук коргоо органдарына көмөк көрсөтсө, кылмыш жоругу же анча оор эмес кылмыш болуп саналуучу жосундарды жасагандыгы үчүн жазык жоопкерчилигинен бошотулат.
172-берене. Эркиндигинен мыйзамсыз ажыратуу
1. Кишини күч колдонуп кармоо менен анын жүрүү эркиндигин чектөө, - I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 2. Ошол эле жосун, эгерде ал төмөнкүдөй жасалса: 1) алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу тарабынан; 2) билип туруп жашы жетелекке карата; 3) күнөөлүү билип туруп кош бойлуу аялга карата, - II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 3. Ушул берененин 1 же 2-бөлүктөрүндө каралган жосундар, этиятсыздыктан
ден соолукка оор зыян келтирсе, - III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 4. Ушул берененин 1 же 2-бөлүктөрүндө каралган жосундар, эгерде күнөөлүү
жабырлануучуну ыктыярдуу бошотсо, - IV категориядагы коомдук иштерге же III категориядагы түзөтүү жумуштарына,
же IV категориядагы айып салууга жазаланат. 173-берене. Эмгекти мажбурлап пайдалануу (кул эмгеги) 1. Ага карата менчик укугуна тиешелүү ыйгарым укуктар жүзөгө ашырылган
адамдын эмгегин мажбурлап пайдалануу, эгерде адам андан көз каранды болбогон себептер боюнча жумуштарды (кызмат көрсөтүүлөрдү) аткаруудан баш тарта албаса, -
II категориядагы айып салуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Төмөнкүдөй жасалган ошол эле жосун: 1) билип туруп жашы жетелекке карата; 2) өмүргө жана ден соолукка коркунуч келтирбеген шантажды, зомбулукту
колдонуу менен же мындай зомбулукту колдонуу менен коркутуу менен; 3) жабырлануучунун инсандыгын күбөлөндүргөн документтерди алып коюу,
жашыруу, же болбосо жок кылуу менен, - III категориядагы айып салуу менен III категориядагы эркиндигинен ажыратууга
жазаланат. 3. Ушул берененин 1 же 2-бөлүгүндө каралган жосундар: 1) билип туруп жаш балага карата; 2) этиятсыздыктан ден соолукка оор зыян келтирген, - IV категориядагы айып салуу менен IV категориядагы эркиндигинен ажыратууга
жазаланат. 174-берене. Психиатриялык стационарга мыйзамсыз жаткыруу 1. Адамды психиатриялык стационарга мыйзамсыз жаткыруу, - IV категориядагы белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир
иш менен алектенүү укугунан ажыратууга, же IV категориядагы түзөтүү жумуштарына, же V категориядагы айып салууга, же I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Ошол эле жосун, этиятсыздыктан ден соолукка оор зыян келтирсе, -
VI категориядагы айып салууга же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
28-глава. Үй-бүлө мамилелеринин салттарына жана жашы жетелектердин кызыкчылыктарына каршы кылмыштар
175-берене. Адамды никеге туруу максатында уурдоо 1. Адамды анын эркине каршы никеге туруу үчүн уурдоо, - III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 2. Он сегиз жашка жетелек адамды иш жүзүндөгү нике мамилелерине туруу үчүн
же болбосо анын эркине каршы никеге туруу үчүн уурдоо, - IV категориядагы айып салуу менен IV категориядагы эркиндигинен бошотууга
жазаланат. 176-берене. Иш жүзүндөгү нике мамилелерине турууга мажбурлоо Он сегиз жашка жетелек адамды иш жүзүндөгү нике мамилелерине турууга
мажбурлоо, - VI категориядагы айып салууга, же II категориядагы эркиндигинен ажыратууга
жазаланат. 177-берене. Адамды никеге турууга мажбурлоо Адамды никеге турууга мажбурлоо, ошого тете мажбурлап түзүлгөн никени
улантууга мажбурлоо, же адамды никеге турбастан чогуу жашоого адамды мажбурлоо, же мындай чогуу жашоону улантууга мажбурлоо, ошого тете адамдын никеге туруусуна тоскоолдук кылуу, -
V категориядагы айып салууга же I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
178-берене. Диний ырым-жырымдарды өткөрүүдө нике курагы жөнүндө мыйзамдарды бузуу
Нике курагы жөнүндө мыйзамдарды бузуу менен ага карата никеге туруу боюнча диний ырым-жырымдарды жасаган адамдан ата-энелери (аларды алмаштыруучу адамдар), никеге туруу боюнча диний ырым-жырымдарды жасаган адам, ошого тете жашы жетелек менен никеге туруу боюнча диний ырым-жырымдарды жасаган жашы жеткен адам -
II категориядагы эркиндигинен ажыратуу менен жазаланат. 179-берене. Эки жана андан көп аял алуу Эки же андан көп аял алганда, башкача айтканда, эркектин жалпы чарба
жүргүзүү менен эки же андан көп аялдар менен чогуу жашоосу, - II категориядагы коомдук иштерге, же I категориядагы түзөтүү жумуштарына, же
II категориядагы айып салууга жазаланат. 180-берене. Кылмыш жасоого жашы жетелекти тартуу 1. Билип туруп жашы жетелекти он сегиз жашка жеткен адам тарабынан кандай
гана болбосун ыкма менен кылмыш жасоого тартуу, - IV категориядагы белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир
иш менен алектенүү укугунан ажыратууга, же IV категориядагы түзөтүү
жумуштарына, же V категориядагы айып салууга, же I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Ата-эненин бири, педагог, же болбосо мыйзам менен жашы жетелекке камкордук көрүү милдети жүктөлгөн башка адам тарабынан жасалган ошол эле жосун,
VI категориядагы айып салууга же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен же ансыз II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
3. Билип туруп жашы жетелекти уюшкан топко, кылмыштуу уюмга же оор же өзгөчө оор кылмышты жасоого тартуу менен байланышкан ушул берененин 1 же 2- бөлүгүндө каралган жосундар, -
үч жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен же ансыз III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
181-берене. Жашы жетелекти коомго каршы аракеттерге тартуу 1. Он сегиз жаш куракка жеткен адам тарабынан жасалган, билип туруп жашы
жетелекти жорук жасоого, аракечтикке, селсаяктыкка же тилемчиликке тартуу, же болбосо аны селсаяктыкта же тилемчиликте пайдалануу, -
IV категориядагы коомдук иштерге же III категориядагы түзөтүү жумуштарына, же IV категориядагы айып салууга жазаланат.
2. Ата-эненин бири, педагог же жашы жетелекке камкордук көрүү милдети мыйзам менен жүктөлгөн башка адам тарабынан жасалган ошол эле жосун, -
IV категориядагы түзөтүү жумуштарына, же V категориядагы айып салууга, же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен же ансыз I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
182-берене. Жашы жетелектерди чет өлкөлүк мамлекеттин аймагындагы куралдуу жаңжалдардын же согуштук аракеттердин чөлкөмүнө алып чыгуу
1. Жашы жетелектерди чет өлкөлүк мамлекеттин аймагындагы куралдуу жаңжалдардын же согуштук аракеттердин чөлкөмүнө алып чыгуу, -
II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 2. Ата-эненин бири же мыйзам менен жашы жетелектерди тарбиялоо боюнча
милдеттер жүктөлгөн башка адам тарабынан, ошого тете мыйзамда жашы жетелектерди көзөмөлдөөнү жүзөгө ашыруу милдеттери жүктөлгөн педагог же башка билим берүү, тарбиялоо, дарылоо, же болбосо башка мекемелердин кызматкерлери тарабынан жасалган ошол эле жосун, -
III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 183-берене. Ымыркайды алмаштырып коюу Пайда көздөп же башка кызыкчылыкта жасалган жаңы төрөлгөн баланы
алмаштырып коюу, - VI категориядагы айып салууга же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир
кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен же ансыз II категориядагы айып салуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
184-берене. Асырап алуунун сырын ачыкка чыгаруу Этиятсыздыктан олуттуу зыян келтирген, асырап алуучунун эркине каршы
асырап алуунун сырын ачыкка чыгаруу, - IV категориядагы түзөтүү жумуштарына, же V категориядагы айып салууга, же
эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен жана I категориядагы айып салуу менен I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
29-глава. Адамдын саясий жана башка укуктарына каршы кылмыштар 185-берене. Адамдын тең укуктуулугун бузуу 1. Этиятсыздыктан олуттуу зыян келтирген адамдын тең укуктуулугун бузуу,
тактап айтканда жынысына, расасына, улутуна, тилине, майыптыгына, этностук таандыктыгына, туткан динине, курагына, саясий же башка ишенимдерине, билимине, тегине, мүлктүк же башка абалына жараша укуктарды тикелей, же болбосо кыйыр чектөө же тикелей же кыйыр артыкчылыктарды белгилөө, -
IV категориядагы түзөтүү жумуштарына же V категориядагы айып салууга, же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен же ансыз I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Этиятсыздыктан ден соолукка оор зыян келтирген ошол эле жосун, - VI категориядагы айып салууга же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир
кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен же ансыз II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
186-берене. Жекече жашоонун кол тийбестигин бузуу 1. Мыйзамда белгиленген учурлардан тышкары, адамдын жеке жашоосу
жөнүндө купуя маалыматты анын макулдугусуз мыйзамсыз жыйноо, сактоо, пайдалануу жана жайылтуу, -
IV категориядагы коомдук иштерге же III категориядагы түзөтүү жумуштарына, же IV категориядагы айып салууга жазаланат.
2. Жеке же үй-бүлөлүк сырды чыгармада, жалпыга маалымдоо каражаттарында чыкканда, же болбосо башка жалпыга чыгууларда мыйзамсыз пайдалануу же болбосо жайылтуу, -
IV категориядагы түзөтүү жумуштарына же V категориядагы айып салууга, же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен же ансыз I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
187-берене. Мыйзамсыз кармоо же камакка алуу 1. Мыйзамсыз кармоо, - IV категориядагы түзөтүү жумуштарына же V категориядагы айып салууга же эки
жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Мыйзамсыз камакка алуу же камакта кармоо, -
эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен жана I категориядагы айып салуу менен I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
3. Этиятсыздыктан ден соолукка оор зыян келтирген ушул берененин 1 же 2- бөлүктөрүндө каралган жосундар -
VI категориядагы айып салууга же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
4. Шектелгендин туугандарына анын кармалган фактысы жана турган жери жөнүндө кабарлабоо, адамдын камакта кармалган жери жөнүндө маалыматты, мындай маалыматты алууга укугу бар жаранга берүүдөн мыйзамсыз баш тартуу, ошого тете иш жүзүндө кармоонун протоколун түзүүнүн убактысын же иш жүзүндө кармоонун убактысын бурмалоо, -
III категориядагы коомдук иштерге же II категориядагы түзөтүү жумуштарына, же III категориядагы айып салууга жазаланат.
188-берене. Кыйноолорду болтурбоо максатында медициналык кызматкерге күбөлөндүрүү жана башка аракеттерди жүргүзүүдө тоскоолдук кылуу
Сотко чейинки, соттук териштирүү же жазаны өтөө стадиясында кароону, күбөлөндүрүүнү же медициналык экспертиза жүргүзүүдө медициналык кызматкерге тоскоолдук кылуу, -
V категориядагы айып салууга же I категориядагы эркиндигинен ажыратуу менен жазаланат.
189-берене. Кат алышуу жашыруундуулугун бузуу 1. Кат алышуунун, телефондук же башка сүйлөшүүлөрдүн, почта, байланыш
каражаттарын же компьютерди пайдалануу менен берилүүчү телеграф, электрондук же башка кабарламалардын жашыруундуулугун бузуу, -
IV категориядагы коомдук иштерге же III категориядагы түзөтүү жумуштарына, же IV категориядагы айып салууга жазаланат.
2. Маалыматты жашырын алуу үчүн багышталган атайын техникалык каражаттарды пайдалануу менен жасалган ошол эле жосун, -
IV категориядагы түзөтүү жумуштарына же V категориядагы айып салууга, же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен же ансыз I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
190-берене. Турак жайга кол тийбестикти бузуу Адамдын менчигинде же башка укукта турган турак жайга же башка объекттерге
ал адамдын эркине каршы мыйзамсыз кирүү, - IV категориядагы коомдук иштерге же III категориядагы түзөтүү жумуштарына,
же IV категориядагы айып салууга жазаланат. 191-берене. Шайлоо укуктарын жүзөгө ашырууга тоскоолдук кылуу 1. Жарандын өз шайлоо укуктарын же референдумга катышуу укугун эркин
жүзөгө ашырууга тоскоолдук кылуу, добуш берүүнүн жашыруундуулугун бузуу, -
IV категориядагы коомдук иштерге же III категориядагы түзөтүү жумуштарына, же IV категориядагы айып салууга жазаланат.
2. Шайлоо комиссияларынын, референдум өткөрүү боюнча комиссиялардын ишине же болбосо алардын өз милдеттерин аткаруу менен байланышкан шайлоо комиссиясынын, референдумду өткөрүү боюнча комиссиясынын мүчөсүнүн ишине тоскоолдук кылуу, -
IV категориядагы коомдук иштерге же III категориядагы түзөтүү жумуштарына же IV категориядагы айып салууга жазаланат.
192-берене. Шайлоочулардын добуштарын сатып алуу Кыргыз Республикасынын Президенттигине талапкер, Кыргыз
Республикасынын Жогорку Кеңешинин же жергиликтүү кеңештин депутаттыгына талапкер жана башка мамлекеттик бийликтин шайлануучу органына жана муниципалдык кызматка талапкер, ошого тете анын жубайы, алардын жакын туугандары, ишенимдүү адамдары жана ыйгарым укуктуу өкүлдөрү тарабынан шайлоочулардын добуштарын материалдык баалуулуктарды берүү же болбосо таратуу же кандайдыр бир кызматты же башка байгерчиликти алууга көмөктөшүү жолу менен сатып алуу, -
IV категориядагы белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратууга же IV категориядагы түзөтүү жумуштарына, же V категориядагы айып салууга, же I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
193-берене. Шайлоо өнөктүгүн каржылоо тартибин бузуу Талапкердин, саясий партиянын, шайлоо өнөктүгүн референдум өткөрүү
боюнча демилгечи топтун ишин каржылоонун тартибин төмөнкүлөрдү жасоо менен бузуу:
1) шайлоодо же референдумда белгилүү натыйжага жетүү максатында, тиешелүү фондду кыйгап өтүү менен талапкерге, саясий партияга, референдум өткөрүү боюнча демилгечи топко ири суммадагы акча же башка материалдык каражаттарды берүү;
2) шайлоодо же референдумда белгилүү натыйжаларга жетүү максатында шайлоо фонддоруна, референдум фонддоруна которулбаган ири суммадагы акча каражаттарын чыгымдоо;
3) шайлоо же референдум менен түздөн-түз же кыйыр байланышкан жана шайлоодо же референдумда белгилүү натыйжаны алууга же референдум демилгесин жылдырууга багытталган, тиешелүү шайлоо фондунан акысын төлөөсүз же тиешелүү шайлоо фондунан негизсиз төмөндөтүлгөн баада акы төлөө менен ири өлчөмдө жүзөгө ашырылган акы төлөнүүчү жумуштарды аткаруу, товарларды сатып өткөрүү, акы төлөнүүчү кызматтарды көрсөтүү;
4) алмаштыруучу адамдар аркылуу шайлоолор жана референдумдар жөнүндө мыйзамдарда тыюу салынган кайрымдуулук каражаттарын шайлоо фондуна же референдум фондуна ири өлчөмдө төгүү, -
IV категориядагы белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратууга же IV категориядагы түзөтүү жумуштарына, же V категориядагы айып салууга же I категориядагы айып салуу менен I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
Эскертүү. Ушул Кодекстин 193 жана 194-беренелеринде ушул беренеде каралган жосунду жасаган учурга карата шайлоолор жана референдумдар жөнүндө
мыйзамдарда белгиленген талапкердин, саясий партиянын, референдум фондусунун бардык каражаттарынын чыгымдарынын чектелген суммасынын ондон биринен ашкан, бирок ошол эле учурда 5000 эсептик көрсөткүчтөн кем эмес түзгөн акчанын суммасынын өлчөмү, мүлктүн же мүлктүк мүнөздөгү пайданын наркы таанылат.
194-берене. Шайлоо же референдум өткөрүүдө каражаттарды мыйзамсыз пайдалануу
Талапкердин, саясий партиянын талапкеринин же референдум өткөрүү боюнча демилгечи топтун ыйгарым укуктуу өкүлүнүн, алардын каржы маселелери боюнча ыйгарым укуктуу өкүлдөрүнүн төмөнкүдөй жолдор менен жасаган аракеттери:
1) шайлоо фондуна, референдум фондуна түшпөгөн каржы же материалдык каражаттарды шайлоо өнөктүгүн өткөрүү же референдумду өткөрүү демилгесин жылдыруу максатында ири өлчөмдө пайдалануу;
2) шайлоолор жана референдумдар жөнүндө мыйзамдарда тыюу салынган жана атайын шайлоо эсебине, референдум фондусунун атайын эсебине которулган кайрымдуулук каражаттарын ири өлчөмдө чыгымдоо, -
IV категориядагы белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратууга же IV категориядагы түзөтүү жумуштарына, же V категориядагы айып салууга же I категориядагы айып салуу менен I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
195-берене. Шайлоо документтерин бурмалоо 1. Шайлоо документтерин, референдум документтерин бурмалоо, добуштарды
билип туруп туура эмес эсептөө же шайлоонун, референдумдун натыйжаларын билип туруп туура эмес белгилөө, эгерде бул жосундар шайлоо комиссиясынын, референдум өткөрүү боюнча комиссиянын мүчөсү, талапкер же анын ыйгарым укуктуу өкүлү, ишенимдүү адамы, ошого тете саясий партиянын, референдум өткөрүү боюнча демилгечи топтун ыйгарым укукту өкүлү тарабынан жасалса, -
IV категориядагы түзөтүү жумуштарына же V категориядагы айып салууга же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Төмөнкүлөр жасалган ошол эле жосундар: 1) шайлоо комиссиясынын же референдум өткөрүү боюнча комиссиянын
төрагасы, төрагасынын орун басары, катчысы тарабынан; 2) алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу менен, - VI категориядагы айып салууга же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир
кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
196-берене. Мыйзамсыз диний топту уюштуруу 1. Топту уюштуруу же жетектөө, анын иши диний окууларды жайылтуу жана
диний каадаларды аткаруу түрүндө жүргүзүлүп, эгерде ал жарандардын укуктарына олуттуу зыян келтирүү менен, жарандарды коомдук иштерден же жарандык милдеттерин аткаруудан баш тартууга түртүү менен, ошого тете бул топко жашы жетелек балдарды тартуу менен коштолсо, -
IV категориядагы белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратууга же IV категориядагы түзөтүү
жумуштарына, же V категориядагы айып салууга, же I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Ушул берененин 1-бөлүгүндө көрсөтүлгөн топтун ишине жигердүү катышуу, ошого тете мындай топтун ишин дайыма пропагандалоо, -
IV категориядагы түзөтүү жумуштарына же V категориядагы айып салууга, же I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
197-берене. Тынч чогулушту өткөрүүгө же ага катышууга тоскоолдук кылуу Өмүргө жана ден соолукка коркунуч келтирбеген зомбулукту колдонуу менен же
болбосо мындай зомбулукту колдонуу менен коркутуп жасалган тынч чогулушту өткөрүүгө же ага катышууга мыйзамсыз тоскоолдук кылуу же ага катышууга мажбурлоо, -
IV категориядагы белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратууга же IV категориядагы түзөтүү жумуштарына, же V категориядагы айып салууга, же I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
198-берене. Эмгек акыны, пенсияны, жөлөк пулду төлөбөө Менчигинин формасына карабастан ишкананын, мекеменин же уюмдун кызмат
адамынын эмгек акыга, пенсияга, жөлөк пулга жана башка социалдык төлөмдөргө багышталган акчалай каражаттардын дайындалышы боюнча эмес пайдалануусу, аларды алтымыш күндөн ашык мезгилдин ичинде өз убагында эмес төлөнүүгө алып келсе, -
IV категориядагы коомдук иштерге же III категориядагы белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратууга, же III категориядагы түзөтүү жумуштарына, же IV категориядагы айып салууга жазаланат.
199-берене. Автордук, аралаш укуктарды жана патент ээлеринин укуктарын бузуу
1. Эгерде бул жосундар ири зыян келтирүү же ири өлчөмдө пайда алуу максатында келтирилген болсо, автордук укукту, аралаш укуктардын, ЭВМ программалардын, маалыматтар базасынын объекттерин мыйзамсыз пайдалануу, ошого тете, сатып алуу, сактоо, ташып чыгаруу жасатууга ЭВМ, маалыматтар базалар үчүн программалардын, чыгармалардын, фонограммалардын контрафактык нускаларын даярдоо, ошондой эле ошондой эле ойлоп табууларды, пайдалуу моделдерди же өнөр жай үлгүлөрүн мыйзамсыз пайдалануу, автордун же арыз берүүчүнүн макулдашылбастан ойлоп табуунун маңызын маалыматтарды расмий жарыялаганга чейин пайдалуу моделдерди же өнөр жай үлгүлөрүн ачыкка чыгарууга чейин, булар тууралуу маалыматтарды таратып жиберүү, -
V категориядагы айып салууга же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө же белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен же ансыз I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Ушул берененин 1-бөлүгүндө каралган, алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу же уюшкан кылмыш тобу тарабынан, же өзгөчө ири залал келтирүү менен же өзгөчө ири өлчөмдө киреше алуу максатында жасалган жосун, -
VI категориядагы айып салууга же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
Эскертүү. Ушул беренеде каралган жосун, эгерде чыгармалардын же (жана) фонограммалардын нускаларынын наркы же болбосо автордук укуктун жана аралаш укуктун объекттерин пайдаланууга укуктардын наркы эсептик көрсөткүчтөрдөн беш жүз эсеге ашса, ал эми кылмыш жасалган күнү Кыргыз Республикасынын мыйзамдары менен белгиленген эсептик көрсөткүчтөрдөн миң эсеге ашса, өзгөчө ири өлчөмдө жасалды деп таанылат.
VII БӨЛҮМ. МЕНЧИККЕ ЖАНА ЭКОНОМИКАЛЫК ИШТИ ЖҮРГҮЗҮҮ ТАРТИБИНЕ КАРШЫ КЫЛМЫШТАР 30-глава. Менчикке каршы кылмыштар
200-берене. Уурдоо 1. Уурдоо, башкача айтканда олуттуу өлчөмдө жасалган бирөөнүн мүлкүн
жашыруун уурдап кетүү, - IV категориядагы түзөтүү жумуштарына же V категориядагы айып салууга, же I
категориядагы айып салуу менен I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Төмөнкүдөй жасалган ошол эле жосун: 1) ири өлчөмдө; 2) адамдардын тобу же алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу
тарабынан; 3) адамдын менчигинде же башка укукта турган турак жайга же башка объектке
кирүү менен, - VI категориядагы айып салууга же II категориядагы айып салуу менен II
категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 3. Өзгөчө ири өлчөмдө жасалган, ушул берененин 1 же 2-бөлүктөрүндө каралган
жосундар, - III категориядагы айып салуу менен III категориядагы эркиндигинен ажыратууга
жазаланат. 201-берене. Тоноо 1. Тоноо, башкача айтканда бөтөн мүлктү ачык ээлеп алуу, - IV категориядагы түзөтүү жумуштарына же V категориядагы айып салууга, же I
категориядагы айып салуу менен I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Ошол эле жосун төмөнкүдөй жасалса: 1) адамдардын тобу же алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу
тарабынан; 2) олуттуу өлчөмдө, - VI категориядагы айып салууга же II категориядагы айып салуу менен II
категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 3. Төмөнкүдөй жасалган ушул берененин 1 же 2-бөлүктөрүндө каралган
жосундар 1) ири өлчөмдө; 2) турак жайга кирүү менен;
3) өмүргө жана ден соолукка коркунуч келтирбеген зомбулукту колдонуу менен же мындай зомбулукту колдоном деп коркутуу менен, -
III категориядагы айып салуу менен III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
4. Өзгөчө ири өлчөмдө жасалган, ушул берененин 1, 2 же 3-бөлүктөрүндө каралган жосун, -
IV категориядагы айып салуу менен IV категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
202-берене. Каракчылык 1. Өмүргө жана ден соолукка коркунуч келтирген зомбулукту колдонуу менен, же
болбосо мындай зомбулукту колдоном деп коркутуу менен жасалган каракчылык, башкача айтканда бөтөн мүлктү ээлеп калуу максатында кол салуу, -
II категориядагы айып салуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Төмөнкүдөй жасалган ошол эле жосун: 1) ири өлчөмдөгү мүлктү ээлеп калуу максатында; 2) адамдардын тобу же алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу
тарабынан, - III категориядагы айып салуу менен III категориядагы эркиндигинен ажыратууга
жазаланат. 3. Ушул берененин 1 же 2-бөлүктөрүндө каралган жосундар, төмөнкүдөй
жасалса: 1) өзгөчө ири өлчөмдөгү мүлктү ээлеп калуу максатында; 2) турак жайга кирүү менен; 3) куралды же курал катары колдонулуучу предметтерди колдонуу менен; 4) этиятсыздыктан ден соолукка оор зыян келтирсе, - IV категориядагы айып салуу менен IV категориядагы эркиндигинен ажыратууга
жазаланат. 203-берене. Опузалап талап кылуу 1. Шантаж кылуу же жабырлануучунун, же анын жакындарынын өмүрүнө же ден
соолугуна коркунуч келтирбеген зомбулукту колдоном деп коркутуу менен опузалап талап кылуу, башкача айтканда бөтөн мүлктү, мүлккө болгон укукту өткөрүп берүүнү же мүлктүк мүнөздөгү башка аракеттерди жасоо, -
IV категориядагы түзөтүү жумуштарына же V категориядагы айып салууга, же I категориядагы айып салуу менен I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Төмөнкүдөй жасалган ошол эле жосун: 1) өмүргө жана ден соолукка коркунуч келтирбеген зомбулукту колдонуу менен; 2) алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу тарабынан; 3) ири өлчөмдөгү мүлктү алуу максатында, - VI категориядагы айып салууга же II категориядагы айып салуу менен II
категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
3. Ушул берененин 1 же 2-бөлүктөрүндө каралган жосундар: 1) этиятсыздыктан ден соолукка оор зыян келтирген; 2) өзгөчө ири өлчөмдөгү мүлктү алуу максатында жасалган, - III категориядагы айып салуу менен III категориядагы эркиндигинен ажыратууга
жазаланат. 204-берене. Алдамчылык 1. Алдамчылык, башкача айтканда алдоо же ишенимге кыянаттык кылуу жолу
менен олуттуу өлчөмдөгү бөтөн мүлктү ээлеп алуу же мүлккө болгон укукка ээ болуу, -
IV категориядагы түзөтүү жумуштарына же V категориядагы айып салууга, же I категориядагы айып салуу менен I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Төмөнкүдөй жасалган ошол эле жосун: 1) ири өлчөмдө; 2) адамдардын тобу же алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу
тарабынан - VI категориядагы айып салууга же II категориядагы айып салуу менен II
категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 3. Ушул берененин 1 же 2-бөлүгүндө каралган, өзгөчө ири өлчөмдө жасалган
жосундар, - III категориядагы айып салуу менен III категориядагы эркиндигинен ажыратууга
жазаланат. 205-берене. Ишенип берилген мүлктү ыйгарып алуу же коротуу 1. Ишенип берилген мүлктү олуттуу өлчөмдө ыйгарып алуу же коротуу, - IV категориядагы түзөтүү жумуштарына же V категориядагы айып салууга, же I
категориядагы айып салуу менен I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Төмөнкүдөй жасалган ошол эле жосундар: 1) адамдардын тобу же алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу
тарабынан; 2) ири өлчөмдө, - VI категориядагы айып салууга же II категориядагы айып салуу менен II
категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 3. Ушул берененин 1 же 2-бөлүктөрүндө каралган жосундар төмөнкүдөй
жасалса: 1) өзгөчө ири өлчөмдө; 2) мүлк жана (же) акча каражаттары кызматтык милдеттерин аткарууга
байланыштуу ишенип берилген адам тарабынан, - III категориядагы айып салуу менен III категориядагы эркиндигинен ажыратууга
жазаланат. 206-берене. Автотранспорт каражаттарын айдай качуу
1. Ээлөөнүн (айдай качуунун) максаттарына карабастан автомобилди же башка автомототранспорт каражатын укук ченемсиз ээлеп алуу жана аны айдоо, -
VI категориядагы айып салууга же II категориядагы айып салуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Төмөнкүдөй жасалган ошол эле жосун: 1) адамдардын тобу же алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу
тарабынан; 2) өмүргө же ден соолукка коркунуч келтирбеген зомбулукту колдонуу менен, же
болбосо мындай зомбулукту колдоном деп коркутуу менен, - III категориядагы айып салуу менен III категориядагы эркиндигинен ажыратууга
жазаланат. 3. Этиятсыздыктан ден соолукка оор зыян келтирген ушул берененин 1 же 2-
бөлүгүндө каралган жосундар, - IV категориядагы айып салуу менен IV категориядагы эркиндигинен ажыратууга
жазаланат. 207-берене. Бөтөн жер участогун өзүм билемдик менен ээлеп алуу 1. Жер участогун өзүм билемдик менен ээлеп алуу, өмүргө жана ден соолукка
коркунуч келтирбеген зомбулукту колдонуу менен же аны колдоном деп коркутуу менен коштолсо, -
VI категориядагы айып салууга же II категориядагы айып салуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Төмөнкүдөй жасалган ошол эле жосундар: 1) куралды же курал катары пайдаланылуучу башка предметтерди колдонуу
менен; 2) этиятсыздыктан оор зыян келтирген, - III категориядагы айып салуу менен III категориядагы эркиндигинен ажыратууга
жазаланат. 3. Жер участогун мыйзамсыз ээлеп алууну уюштуруу же жетектөө, - III категориядагы айып салуу менен III категориядагы эркиндигинен ажыратууга
жазаланат. 208-берене. Жайды, имаратты же курулманы өзүм билемдик менен ээлеп
алуу же басып алуу 1. Менчигинин формасына карабастан турак жана (же) турак эмес жайды,
имаратты же курулманы зомбулук колдонуу менен же анын колдоном деп коркутуу менен жасалган өмүргө жана ден соолукка коркунуч келтирбеген өзүм билемдик менен ээлеп алуу же басып алуу, -
IV категориядагы түзөтүү жумуштарына же V категориядагы айып салууга, же I категориядагы айып салуу менен I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Төмөнкүдөй жасалган ошол эле жосундар: 1) адамдардын тобу же алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу
тарабынан; 2) жайды, имаратты же курулманы бузуу менен, -
VI категориядагы айып салууга же II категориядагы айып салуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
3. Ушул берененин 1 же 2-бөлүктөрүндө каралган жосундар: 1) куралды же курал катары пайдаланылуучу башка предметти колдонуу менен; 2) этиятсыздыктан оор зыян келтирген, - III категориядагы айып салуу менен III категориядагы эркиндигинен ажыратууга
жазаланат. 4. Турак жана (же) турак эмес жайды, имаратты же курулманы мыйзамсыз ээлеп
алууну уюштуруу же жетектөө, - III категориядагы айып салуу менен III категориядагы эркиндигинен ажыратууга
жазаланат. 209-берене. Алдоо же ишенимге кыянаттык кылуу менен мүлктүк залал
келтирүү 1. Менчик ээсине же мүлктүн башка ээсине газды, электр же болбосо жылуулук
энергиясын эсепке алуу приборлору жок (эгерде аларды пайдалануусу милдеттүү болуп саналса) же эсепке алуу приборлорун атайлап бузуунун кесепетинен, ошого тете уурдоонун белгилери болбогондо башкача алдоо же ишенимге кыянаттык кылуу менен олуттуу мүлктүк зыян келтирүү, -
IV категориядагы түзөтүү жумуштарына же V категориядагы айып салууга же I категориядагы айып салуу менен I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Ушул берененин 1-бөлүгүндө каралган төмөнкүдөй жасалган жосун: 1) ири залал келтирүү менен; 2) алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу тарабынан, - VI категориядагы айып салууга же II категориядагы айып салуу менен II
категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 3. Өзгөчө ири залалды келтирүү менен жасалган ушул берененин 1 же 2-
бөлүктөрүндө каралган жосундар, - III категориядагы айып салуу менен III категориядагы эркиндигинен ажыратууга
жазаланат. Эскертүү: Менчик ээсине же башка ээсине келтирилген залалдын ордун
ыктыярдуу түрдө толук толтурган учурда, залалды келтирген адам ушул берененин 1-бөлүгүндө каралган жосун үчүн жазык жоопкерчилигинен бошотулат.
210-берене. Бөтөн мүлктү жок кылуу же бузуу 1. Олуттуу зыян келтирген бөтөн мүлктү жок кылуу же бузуу, ошого тете
мамлекеттин коргоосуна алынган тарыхый эстеликти же жаратылыш объекттин жок кылуу же бузуу, -
IV категориядагы түзөтүү жумуштарына же V категориядагы айып салууга, же I категориядагы айып салуу менен I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Ошол эле жосундар өрттөө же жалпы коркунучтуу ыкма менен жасалса же ири зыян келтирсе, -
VI категориядагы айып салууга же II категориядагы айып салуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
3. Өзгөчө ири залалды келтирген ушул берененин 1 же 2-бөлүктөрүндө каралган жосундар -
III категориядагы айып салуу менен III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
31-глава. Экономикалык ишти жүзөгө ашыруунун тартибине каршы кылмыштар
211-берене. Мыйзамсыз ишкердик же банктык иш 1. Эгерде бул жосун ири өлчөмдөгү кирешени алуу менен коштолсо, мындай
лицензия жана (же) уруксат милдеттүү болгон учурларда ишкердик же банк ишин же болбосо банктык операцияларды каттоосуз, же болбосо атайын лицензиясы жана (же) уруксаты жок, же лицензиялоонун шарттарын бузуу менен жүзөгө ашыруу, -
I категориядагы коомдук иштерге же I категориядагы айып салууга жазаланат. 2. Ошол эле жосун өзгөчө ири өлчөмдө киреше алуу менен коштолсо, - II категориядагы коомдук иштерге же I категориядагы белгилүү бир кызмат
ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратууга, же I категориядагы түзөтүү жумуштарына же II категориядагы айып салууга жазаланат.
212-берене. Кумар оюндарын өткөрүү үчүн көмүскө жайды уюштуруу же күтүү, кумар оюндарын өткөрүү
1. Кумар оюндарын өткөрүү үчүн тотализаторлорду, букмекердик контораларды жана көмүскө жайды уюштуруу же күтүү, ошого тете оюн жабдууларын пайдалануу менен, же болбосо компьютердик, маалыматтык-телекоммуникациялык тарамдарды, анын ичинде "Интернет" тарамын пайдалануу менен кумар оюндарын өткөрүү, -
VI категориядагы айып салууга же II категориядагы айып салуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу тарабынан жасалган ошол эле жосундар -
III категориядагы айып салуу менен III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
213-берене. Жалган ишкердик 1. Жалган ишкердик, башкача айтканда насыя алуу, салыктардан бошонуу,
башка мүлктүк пайданы табуу же тыюу салынган ишти жашыруу максатында, эгерде ири өлчөмдөгү кирешени алуу менен бул жосун коштолсо, ишкердик ишти жүзөгө ашыруу ниетисиз юридикалык жакты түзүү, -
IV категориядагы түзөтүү жумуштарына же V категориядагы айып салууга, же I категориядагы айып салуу менен I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Ошол эле жосун: 1) өзгөчө ири өлчөмдөгү кирешени алуу менен коштолгон; 2) алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу тарабынан жасалган, -
VI категориядагы айып салууга же II категориядагы айып салуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
214-берене. Каржы пирамидаларын уюштуруу Эгерде ири өлчөмдөгү кирешени алуу менен коштолсо, каржы пирамидасынын
иштөөсү үчүн шарттарды түзүү, ага катышууга сунуш кылуу же каржы пирамидасынын жардамы менен каржылык активдерди тартуу (алуу), каржы пирамидасынын ишин уюштуруу жана жетектөө, -
II категориядагы айып салуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Ошол эле жосундар: 1) өзгөчө ири өлчөмдөгү кирешени алуу менен коштолгон; 2) компьютердик, маалыматтык же телекоммуникациялык тутумдарды же
тарамдарды, же электрондук төлөм тутумун колдонуу менен мыйзамсыз операцияларды жүзөгө ашыруу жолу менен жасалган;
3) алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу тарабынан жасалган, - III категориядагы айып салуу менен III категориядагы эркиндигинен ажыратууга
жазаланат. Эскертүү: Ушул беренеде каржы пирамидасы деп продукцияны сатуунун же
керектөөнүн эсебинен эмес, керектөөчү ушундай эле схемага башка керектөөчүлөрдү тартуунун эсебинен артыкчылыктуу түрдө берилүүчү компенсацияны (кирешени) алуу мүмкүндүгү үчүн төлөм жүргүзгөн сатуулардын тутумун түзүү, колдонуу, пайдалануу же аны өнүктүрүүгө көмөктөшүү эсептелет.
215-берене. Кылмыштуу жол менен алынган кирешелерди легалдаштыруу (адалдоо)
1. Эгерде мүлк кылмыш жасоодон түшкөн кирешелерден жаралгандыгы белгилүү болсо, мүлктүн пайда болуусунун кылмыштуу булактарын жашыруу же жазгыруу же кылмышты жасоого катышкан адамга жардам көрсөтүү максатында, жосундары үчүн жоопкерчиликтен четтөө максатында, эгерде мүлк кылмыштуу жол менен алынган кирешелерди билдирсе, мүлктүн же анын таандыктыгынын анык мүнөзүн, булагын, жайгашкан ордун, тескөө ыкмасын, ага болгон укуктарды жашыруу же катуу; же эгерде мүлк кылмыш жасоонун натыйжасында алынганы ошол адамга белгилүү болсо, кылмыш жасоого катышпаган адам тарабынан мүлктү жаап-жашыруу же үзгүлтүксүз кармап туруу; же аны алган учурда адамга мүлк кылмыштан түшкөн киреше экендиги белгилүү болсо, мүлктү сатып алуу, ээлик кылуу же пайдалануу, кылмыштуу жол менен алынган кирешелерди легалдаштыруу (адалдоо), башкача айтканда мүлктү кайра түзүү (конверциялоо) же которуу боюнча бардык аракеттерди (операцияларды же сүйлөшүүлөрдү) жасоо жолу менен кылмыштуу кирешелерди ээлөөгө, пайдаланууга же тескөөгө укук ченемдүү түр берүү, -
- эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү кызмат ордун ээлөө же белгилүү иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Төмөнкүдөй жасалган ошол эле жосундар: 1) алдын-ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу тарабынан; 2) өзүнүн кызматтык абалын пайдаланган адамдар тарабынан, -
- үч жылга чейинки мөөнөткө белгилүү кызмат ордун ээлөө же белгилүү иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
3. Ушул берененин 1 жана 2-бөлүктөрүндө каралган жосундар жасалса: 1) уюшкан топ тарабынан; 2) ири өлчөмдө, - үч жылга чейинки мөөнөткө белгилүү кызмат ордун ээлөө же белгилүү иш
менен алектенүү укугунан ажыратуу менен IV категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
Эскертүү. Кылмыш жасалган учурда Кыргыз Республикасынын мыйзамдары менен белгиленген эсептик көрсөткүчтөн он миң эсе ашкан сумма ири өлчөмдөгү деп ушул беренеде таанылат.
Кылмыш жасоонун натыйжасында түз же кыйыр түрдө алынган же чегерилген бардык экономикалык пайда же мүлк кылмыштуу киреше деп ушул беренеде түшүндүрүлөт.
Кандай болбосун түрдөгү материалдык же материалдык эмес (сезилген же сезилбеген) мүлк, кыймылдуу же кыймылсыз мүлк, ошондой эле банк насыяларын, жол кире чектерин, банк чектерин, почта которумдарын, баалуу кагаздарды кошуп алганда, ушундай мүлккө же ушул мүлктөгү үлүшкө укукту же кызыкчылыкты күбөлөндүрүүчү юридикалык документтер же кандай болбосун формада (кагаз же электрондук формадагы) актылар мүлк деп түшүнүлөт.
216-берене. Монополисттик аракеттер же атаандаштыкты чектөө 1. Монополиялык жогорку же монополиялык төмөнкү бааларды белгилөө же
кармап туруу, же ошого тете эле рынокту бөлүштүрүүгө, рынокко чыгууну чектөөгө, андан экономикалык иштин башка субъекттерин четтетүүгө же бирдей бааларды белгилөөгө же кармап турууга багытталган сүйлөшүү же макулдашылган аракеттер аркылуу атаандаштыкты чектөө, эгерде бул жосундар ири өлчөмдөгү киреше алуу менен коштолсо, -
VI категориядагы айып салууга же II категориядагы айып салуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Ошол эле жосундар: 1) өмүргө жана ден соолукка коркунуч келтирбеген зомбулукту колдонуу менен
же аны колдоном деп коркутуу менен жасалган; 2) өзгөчө ири өлчөмдөгү кирешени алуу менен, - III категориядагы айып салуу менен III категориядагы эркиндигинен ажыратууга
жазаланат. 217-берене. Бүтүмдү жасоого же аны жасоодон баш тартууга мажбурлоо 1. Шантаж кылууну колдонуу менен же өмүргө жана ден соолукка коркунуч
келтирбеген зомбулукту колдоном деп коркутуу менен бүтүмдү жасоого же аны жасоодон баш тартууга мажбурлоо, опузалап алуу белгилери жок болсо, -
V категориядагы айып салууга же I категориядагы айып салуу менен категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Төмөнкүдөй жасалган ошол эле жосун: 1) өмүргө жана ден соолукка коркунуч келтирбеген зомбулукту колдонуу менен;
2) алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу тарабынан, - VI категориядагы айып салууга же II категориядагы айып салуу менен II
категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 3. Этиятсыздыктан оор зыян келтирген ушул берененин 1 же 2-бөлүктөрүндө
каралган жосундар, - III категориядагы айып салуу менен III категориядагы эркиндигинен ажыратууга
жазаланат. 218-статья. Товарларды индивидуалдаштыруу каражаттарын (иштерди,
кызмат көрсөтүүлөрдү) мыйзамсыз пайдалануу 1. Башка товардык белгини, тейлөө белгисин, бир түрдөгү товарлардын же
окшош товарлардын белгилери келип чыккан жердин аталышын мыйзамсыз пайдалануу, эгерде бул жосун бир нече жолу жасалса же ири зыян келтирсе, -
V категориядагы айып салууга же I категориядагы айып салуу менен I категорияда эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Кыргыз Республикасында катталбаган товардык белгиге, товарды тейлөө же келип чыккан жеринин белгисине карата алдын ала маркировкалоону мыйзамсыз пайдалануу, эгерде бул жосун ири зыян келтирсе, -
IV категориядагы айып салуу менен жазаланат. Эскертүү. Ушул статьяда кылмыш жасалган учурда Кыргыз Республикасынын
мыйзамдары менен белгиленген эсептик көрсөткүчтөн беш жүз эсеге ашкан суммадагы зыян ири зыян деп таанылат.
219-берене. Рейдерлик 1. Рейдерлик, башкача айтканда төмөнкү жол менен жасалган жосун: 1) чогулуштун, жыйналыштын протоколдоруна, андан көчүрмөлөргө добуш
берүүчүлөрдүн саны, кворум же добуш берүүнүн натыйжалары жөнүндө билип туруп жалган маалыматтарды киргизүү же добуштарды эсепке алууну же добуш берүү үчүн бюллетендерди эсепке алууну билип туруп туура эмес түзүү, акционердин, катышуучунун, жогорку башкаруу органынын мүчөсүн же аткаруу органынын мүчөсүн добуш берүүдө иш жүзүндө болушуна бөгөт коюу же чектөө жолу менен жогорку башкаруу органынын чечимин кабыл алууда добуш берүүлөрдүн натыйжаларын бурмалоо же укуктарды эркин ишке ашырууга тоскоолдук кылуу;
2) чогулушту, жыйналышты өткөрүү жөнүндө маалыматтарды билдирбөө же чогулушту, жыйналышты өткөрүүнүн убактысы жана орду жөнүндө жалган маалыматтарды билдирүү, билип туруп жалган ишеним кат боюнча акционердин, катышуучунун же жогорку башкаруу органынын мүчөсүнүн атынан добуш берүү;
3) баалуу кагаздарды артыкчылыктуу сатып алуу укугун бузуу, чектөө же чек коюу;
4) баалуу кагаздарды артыкчылыктуу сатып алуу укугун ишке ашырууда тоскоолдук түзүү;
5) башка мыйзамсыз аракеттер, - юридикалык жакка катышуунун үлүшүнө менчик укугун мыйзамсыз алууга же
юридикалык жактын үстүнөн контролдоону орнотууга алып келсе, -
V категориядагы айып салууга же I категориядагы айып салуу менен I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу тарабынан жасалган ошол эле жосун, -
VI категориядагы айып салууга же II категориядагы айып салуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
3. Ушул берененин 1 же 2-бөлүктөрүндө каралган жосундар кызмат абалын колдонуу менен кызмат адамы тарабынан жасалса, -
III категориядагы айып салуу менен үч жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
220-берене. Коммерциялык же банктык сырды түзгөн маалыматты мыйзамсыз алуу
1. Документтерди уурдоо, коммерциялык же банктык сырды билген адамдарга же алардын жакындарына карата коркутууларды же сатып алууну колдонуу, байланыш каражаттарынан маалыматты алып калуу, компьютердик системага же тармакка мыйзамсыз кирүү, атайын техникалык каражаттарды колдонуу жолу менен, аларга тете башка мыйзамсыз ыкмалар менен коммерциялык же банктык сырды түзгөн маалыматтарды жыйноо, -
IV категориядагы коомдук иштерге же III категориядагы түзөтүү жумуштарына, же IV категориядагы айып салууга жазаланат.
2. Юридикалык жакка катышуунун үлүшүнө болгон менчик ээсинин алмашуусуна же менчик ээсинин эркине каршы юридикалык жакты контролдоону орнотконго алып келген ошол эле жосундар, -
V категориядагы айып салууга же I категориядагы айып салуу менен I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
221-берене. Коммерциялык, банктык жашыруун сырды, салык төлөөчүнүн жашыруун сырын ачыкка чыгаруу
Кызматы же иши боюнча белгилүү болуп калган же ишенип берилген адамдын коммерциялык, банктык жашыруун сырды же салык төлөөчүнүн маалыматтарынын жашыруун сырын түзгөн маалыматтарды алардын ээсинин макулдугусуз мыйзамсыз ачыкка чыгаруусу же пайдалануусу, эгерде бул жосундар пайданы көздөп жасалса же юридикалык жакка катышуунун үлүшүнө болгон менчик ээсинин алмашуусуна же менчик ээсинин эркине каршы юридикалык жакты контролдоону орнотконго алып келсе, -
V категориядагы айып салууга же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратууга же ансыз жана I категориядагы айып салуу менен I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
222-берене. Баалуу кагаздар рыногундагы инсайдердик бүтүмдөр 1. Баалуу кагаздар рыногунда инсайдердик бүтүмдөр, башкача айтканда
төмөндөгү жосундардын бирин атайылап жасоо: 1) инсайдер же анын аффилирленген жагы тарабынан инсайдердик
маалыматтарды пайдалануу менен баалуу кагаздар менен бүтүмдөрдү жүзөгө ашыруу;
2) инсайдердик маалыматтарды үчүнчү жактарга мыйзамсыз берүү (жайылтуу) же инсайдердик маалыматтарга же ага негизделген маалыматтарга үчүнчү жактардын жеткиликтүүлүккө мыйзамсыз берүү, ошого тете инсайдердик маалыматтарга негизденген баалуу кагаздар менен бүтүмдөрдү жасоо жөнүндө сунуштамаларды үчүнчү жактарга берүү, эгерде жогоруда көрсөтүлгөн жосундар пайда көздөө же башка жеке кызыкчылыкта же эмитенттин макулдугусуз жана Кыргыз Республикасынын мыйзамдарын бузуу менен үчүнчү жактардын кызыкчылыгында жасалса, же болбосо эгерде баалуу кагаздар менен бүтүм жасоо учурунда маалыматтар жашыруун мүнөзгө ээ экенин жак билсе,
V категориядагы айып салууга, же болбосо I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
(2) Ошол эле жосундар: 1) алдын ала макулдашуу боюнча адамдардын тобу же уюшкан топ тарабынан
жасалган; 2) өзгөчө ири өлчөмдө киреше алуу менен коштолгон, - VI категориядагы айып салууга, же болбосо II категориядагы эркиндигинен
ажыратууга жазаланат. 223-берене. Экономикалык контрабанда 1. Контрабанда, башкача айтканда бажы контролунан тышкары же андан
жашыруу менен, же болбосо документтерди же бажы идентификациясынын каражаттарын алдап колдонуу менен жасалган, же болбосо декларациялабоо же туура эмес декларациялоо менен коштолгон Евразия экономикалык бирлигинин бажы чек арасы аркылуу товарларды же башка предметтерди ири өлчөмдө өткөрүү, -
IV категориядагы түзөтүү жумуштарына же V категориядагы айып салууга, же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен жана I категориядагы айып салуу менен I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Төмөнкүдөй жасалган ошол эле жосун: 1) өзгөчө ири өлчөмдө; 2) кызмат абалын пайдалануу менен кызмат адамы тарабынан; 3) бажы контролун жүргүзгөн адамга карата өмүргө жана ден соолукка коркунуч
келтирбеген зомбулукту колдонуу менен; 4) адамдардын тобу же алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу
тарабынан, - VI категориядагы айып салууга же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир
кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу жана II категориядагы айып салуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
Эскертүү. Ушул беренеде каралган жосундар, эгерде өткөрүлгөн товарлардын наркы кылмыш жасалган учурда Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында белгиленген эсептик көрсөткүчтөн беш миң эсе ашса - ири өлчөмдө, ал эми эсептик көрсөткүчтөн он миң эсе ашса - өзгөчө ири өлчөмдө жасалган деп таанылат.
Эгерде адам бул кылмышты биринчи жолу жасаса жана айыптарды жана туумдарды кошуу менен тиешелүү болгон бажы төлөмдөрүн ыктыярдуу төлөсө,
контрабанданын предмети болгон товарларга жана башка предметтерге карата бажы жол-жоболоштуруусу менен жасаса, ушул беренеде каралган жосун үчүн жазык жоопкерчилигинен бошотулат.
32-глава. Акча-насыя жана валюта чөйрөсүндөгү кылмыштар 224-берене. Насыяны мыйзамсыз берүү Жеке же юридикалык жактарга мамлекеттик максаттуу насыяларды мыйзамсыз
берүү же жеңилдетилген шарттарды мыйзамсыз берүү, кызматтык абалын пайдалануу менен кызмат адамы тарабынан жасалса, -
VI категориядагы айып салууга же II категориядагы айып салуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
225-берене. Акчаны же баалуу кагазды жасалма жасоо 1. Жасалма акча белгилерин, металл тыйындарды, баалуу кагаздарды же чет
өлкөлүк валютаны же чет өлкөлүк валютадагы баалуу кагаздарды сатуу максатында жасоо же болбосо сатуу максатында сактоо, ошого тете сатуу, -
VI категориядагы айып салууга же II категориядагы айып салуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Төмөнкүдөй жасалган ошол эле жосундар: 1) ири өлчөмдө; 2) алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу тарабынан, - III категориядагы айып салуу менен III категориядагы эркиндигинен ажыратууга
жазаланат. Эскертүү. Кылмыш жасоо учурунда Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында
белгиленген эсептик көрсөткүчтөн бир миң эсе ашкан кылмыш предметинин наркы ушул беренеде ири өлчөм деп таанылат.
226-берене. Төлөм документтеринин жасалмасы 1. Жасалма насыялык же эсептешүү карталарын, ошого тете баалуу кагаз болуп
саналбаган башка төлөм документтерин сатуу максатында даярдоо же сатып өткөрүү, -
VI категориядагы айып салууга же II категориядагы айып салуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу тарабынан жасалган ошол эле жосундар -
III категориядагы айып салуу менен III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
33-глава. Салык салуу чөйрөсүндөгү кылмыштар 227-берене. Акциздик маркаларды жасалма жасоо Жасалма акциз маркаларын сатуу максатында даярдоо, ошого тете сатуу
максатында сактоо же ири өлчөмдө же алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу тарабынан сатуу же пайдалануу, -
VI категориядагы айып салууга же II категориядагы айып салуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
Эскертүү. Беш жүз же андан ашык жасалма акциздик маркалар ушул беренеде ири өлчөм деп таанылат.
228-берене. Милдеттүү түрдө акциз салынуучу продукцияны акциздик маркасыз өндүрүү
Милдеттүү түрдө акциз салынуучу продукцияны акциздик маркасыз ири өлчөмдө жасалган өндүрүү, сактоо, импорттоо же сатуу, -
VI категориядагы айып салууга же II категориядагы айып салуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
Эскертүү. Кылмыш жасоо учурунда милдеттүү акциз салынууга тийиш болгон продукциянын Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында белгиленген эсептик көрсөткүчтөн миң эсе ашкан суммадагы өлчөмү ушул беренеде ири өлчөм деп таанылат.
229-берене. Спиртти жана спиртти камтыган ичимдиктерди мыйзамсыз өндүрүү
1. Мыйзамсыз өндүрүлгөн же Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында белгиленген талаптарга жооп бербеген спиртти же спирт камтыган ичимдиктерди ири өлчөмдө мыйзамсыз өндүрүү же сатуу максатында сактоо, ошого тете сатуу, -
IV категориядагы түзөтүү жумуштарына же V категориядагы айып салууга, же I категориядагы айып салуу менен I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Мыйзамсыз өндүрүлгөн же Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында белгиленген талаптарга жооп бербеген этиятсыздыктан оор зыянга алып келген спиртти же спирт камтыган ичимдиктерди сатуу, -
VI категориядагы айып салууга же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу жана II категориядагы айып салуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
Эскертүү. Эки жүз же андан ашык литр спирт жана спирт камтыган ичимдиктер ушул беренеде ири өлчөм деп таанылат.
230-берене. Бажы төлөмдөрүн төлөөдөн качуу 1. Төлөмдөрдү эсептеп чыгаруу үчүн документтерди бербөө, же аларды жок
кылуу, же төлөмдөрдү эсептеп чыгаруу үчүн документтерге билип туруп бурмаланган маалыматтарды киргизүү жолу менен бажы төлөмдөрүн төлөөдөн качуу, ошондой эле экономикалык контрабанданын белгилери болбогондо башка салык салуунун объекттерин ири өлчөмдө жашыруу, -
IV категориядагы белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратууга же IV категориядагы түзөтүү жумуштарына, же V категориядагы айып салууга, же I категориядагы айып салуу менен I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Төмөнкүдөй жасалган ошол эле жосун: 1) алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу тарабынан; 2) өзгөчө ири өлчөмдө, - VI категориядагы айып салууга же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир
кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен же ансыз жана II категориядагы айып салуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
Эскертүү. Ушул Кодекстин 230-232-беренелеринде ири өлчөмдөгү бажы төлөмдөрүн, салык карыздарын же башка милдеттүү бюджетке төлөмдөрдү төлөөдөн качуу деп кылмыш жасалган учурда Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында белгиленген эсептик көрсөткүчтөн бир миң эсе ашкан төлөмдөрдү төлөбөй коюу, ал эми өзгөчө ири өлчөмдө деп эсептик көрсөткүчтөн беш миң эсе ашкан төлөмдөрдү төлөбөй коюу таанылат.
Айыптарды жана туумдарды кошкондо, бардык салык же бажы карыздары ыктыярдуу түрдө тындырылган учурда адамды ушул Кодекстин 230-232- беренелеринде каралган кылмыштарды жасагандыгына байланыштуу жазыктык куугунтуктоо жазык процессинин кандай гана болбосун стадиясында токтотулууга тийиш.
231-берене. Бюджетке салыкты жана (же) башка милдеттүү төлөмдөрдү төлөөдөн качуу
1. Эгерде бул жосун бюджетке салыкты жана (же) башка милдеттүү төлөмдөрдү ири өлчөмдө төлөбөөгө алып келсе, декларация берүү милдеттүү болуп саналган учурларда кирешелер жөнүндө декларацияны бербөө жолу менен же болбосо бюджетке салыктарды жана (же) башка милдеттүү төлөмдөрдү кошуп эсептөө же төлөө менен байланышкан башка документтерге кирешелер же чыгашалар жөнүндө же болбосо салык салынууга жаткан мүлк жөнүндө бурмаланган маалыматтарды билип туруп киргизүү жолу менен бюджетке салык жана (же) башка милдеттүү төлөмдөрдү төлөөдөн качканда, -
IV категориядагы белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратууга же IV категориядагы түзөтүү жумуштарына, же V категориядагы айып салууга же I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Өзгөчө ири өлчөмдө жасалган ошол эле жосун, - VI категориядагы айып салууга же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир
кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен же ансыз жана II категориядагы айып салуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
232-берене. Уюмдардан бюджетке салыкты жана (же) башка милдеттүү төлөмдөрдү төлөөдөн качуу
1. Эгерде бул жосун бюджетке салыкты жана (же) башка милдеттүү төлөмдөрдү ири өлчөмдө төлөбөөгө алып келсе, декларация берүү милдеттүү болуп саналган учурларда кирешелер жөнүндө декларацияны бербөө жолу менен же болбосо бюджетке салыктарды жана (же) башка милдеттүү төлөмдөрдү кошуп эсептөө же төлөө менен байланышкан башка документтерге кирешелер же чыгашалар жөнүндө же болбосо салык салынууга жаткан мүлк жөнүндө бурмаланган маалыматтарды билип туруп киргизүү жолу менен уюмдардан бюджетке салык жана (же) башка милдеттүү төлөмдөрдү төлөөдөн качканда, -
IV категориядагы белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратууга же IV категориядагы түзөтүү жумуштарына, же V категориядагы айып салууга же I категориядагы айып салуу менен I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Төмөнкүдөй жасалган ушул эле жосун: 1) өзгөчө ири өлчөмдө;
2) иштерди иш жүзүндө аткарбастан, кызматтарды көрсөтпөстөн, товарларды жүктөп жибербестен эсеп-фактураны пайдалануу менен;
3) адамдардын тобу тарабынан алдын ала сүйлөшүп алуу боюнча. VI категориядагы айып салууга же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир
кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу же ансыз жана II категориядагы айып салуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
34-глава. Коммерциялык жана башка уюмдардагы кызматтын кызыкчылыктарына каршы кылмыштар
233-берене. Коммерциялык же башка уюмда ыйгарым укуктарын кыянаттык менен пайдалануу
1. Коммерциялык же башка уюмда башкаруу функциясын аткарган адамдын өзүнүн ыйгарым укуктарын ушул уюмдун кызыкчылыгына каршы жана пайда көздөө же өзү же башка адамдар же уюмдар үчүн артыкчылыктарды алуу же башка адамдарга же уюмдарга зыян келтирүү максатында колдонуусу, эгерде бул атайылап же этиятсыздыктан олуттуу зыян келтирсе, -
IV категориядагы коомдук иштерге же III категориядагы белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратууга, же III категориядагы түзөтүү жумуштарына, же IV категориядагы айып салууга жазаланат.
2. Мамлекеттик же муниципалдык ишкананын, мамлекеттик же муниципалдык түзүм уставдык капиталында акциясына (үлүшүнө) ээлик кылган чарбакер коомдун кызматчысы жасаган ошол эле жосун, -
IV категориядагы белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратууга же IV категориядагы түзөтүү жумуштарына, же V категориядагы айып салуу менен, же I категориядагы айып салуу менен I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
Эскертүү. Эгерде ушул беренеде же ушул главанын башка беренесинде каралган жосун мамлекеттик же муниципалдык ишкана, мамлекеттик же муниципалдык түзүм уставдык капиталында акциясына (үлүшүнө) ээлик кылган чарбакер коом болбогон коммерциялык уюмдун гана кызыкчылыктарына зыян келтирсе, кылмыштык куугунтуктоо ошол уюмдун арызы жана анын макулдугу жүргүзүлөт.
234-берене. Ачык тооруктарды, аукциондорду же тендерлерди өткөрүүнүн тартибин бузуу
1. Ачык тооруктарды, аукционду же тендерди өткөрүүнүн тартибин атайылап же этиятсыз бузуу, ошого тете мүлктүн менчик ээсине, тоорукту же аукционду уюштуруучуга, сатып алуучуга же башка чарбакер субъектке ири өлчөмдөгү зыян келтирген пайдасыз контрактты билип туруп түзүү, -
IV категориядагы белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратууга же IV категориядагы түзөтүү жумуштарына, же V категориядагы айып салууга, же I категориядагы айып салуу менен I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Ошол эле жосун: 1) өзгөчө ири өлчөмдө зыян келтирген; 2) алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу тарабынан жасалган, -
VI категориядагы айып салууга же II категориядагы айып салуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
235-берене. Жеке нотариустардын, аудиторлордун, эксперттердин же баалоочулардын ыйгарым укуктарын кыянаттык менен колдонуусу
1. Жеке нотариустардын, аудиторлордун, эксперттердин же баалоочулардын өздөрүнүн ыйгарым укуктарын өз ишинин милдеттерине каршы жана өзү же башка адамдар үчүн пайда көздөө же артыкчылык алуу же башка адамдарга зыян келтирүү максатында кыянаттык менен пайдалануусу, эгерде бул атайылап же этиятсыздыктан олуттуу зыян келтирсе, -
IV категориядагы белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратууга же IV категориядагы түзөтүү жумуштарына, же V категориядагы айып салууга, же I категориядагы айып салуу менен I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Ошол эле жосун билип туруп жашы жетелекке же аракетке жөндөмсүзгө карата жасалса, -
VI категориядагы айып салууга же II категориядагы айып салуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
236-берене. Жеке күзөт жана детектив кызматтарынын кызматчыларынын ыйгарым укуктарынан аша чабуусу
1. Жеке күзөт жана детектив кызматтарынын жетекчилеринин же кызматчыларынын лицензияга ылайык аларга берилген ыйгарым укуктарынан өз ишинин милдеттерине каршы аша чабуусу, эгерде бул жосун күч колдонуу менен же аны колдоном деп коркутуу менен жасалса, -
IV категориядагы белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратууга же IV категориядагы түзөтүү жумуштарына, же V категориядагы айып салууга, же I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Этиятсыздыктан оор зыян келтирген ошол эле жосун, - VI категориядагы айып салууга же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир
кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
237-берене. Коммерциялык паралап сатып алуу 1. Ээлеген кызмат абалына байланыштуу берип жаткан адамдын
кызыкчылыгында аракеттерди (аракетсиздикти) жасоо үчүн коммерциялык же башка уюмдагы башкаруу функцияларын аткарып жаткан адамга акчаларды, баалуу кагаздарды, башка мүлктү мыйзамсыз берүү, ошого тете ага мүлктүк мүнөздөгү мыйзамсыз кызмат көрсөтүүлөрдү көрсөтүү, -
IV категориядагы белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратууга же IV категориядагы түзөтүү жумуштарына, же V категориядагы айып салууга, же I категориядагы айып салуу менен I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Ээлеген кызмат абалына байланыштуу берип жаткан адамдын кызыкчылыгында аракеттерди (аракетсиздикти) жасоо үчүн коммерциялык же башка уюмдагы башкаруу функцияларын аткарып жаткан адамдын акчаларды, баалуу кагаздарды, башка мүлктү мыйзамсыз алуусу, ошого тете ага мүлктүк мүнөздөгү мыйзамсыз кызмат көрсөтүүлөрдү пайдалануусу, -
VI категориядагы айып салууга же II категориядагы айып салуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
3. Ушул берененин 2-бөлүгүндө каралган жосундар: 1) алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу тарабынан жасалган; 2) акчаларды, баалуу кагаздарды, башка мүлктү же мүлктүк мүнөздөгү кызмат
көрсөтүүлөрдү опузалап алуу менен коштолгон, - III категориядагы айып салуу менен үч жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир
кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
Эскертүү. Эгерде адамга карата акчаларды, баалуу кагаздарды, башка мүлктү же болбосо мүлктүк мүнөздөгү кызмат көрсөтүүлөрдү опузалап алуу жасалса, же эгерде бул адам паралап сатып алуу жөнүндө ыктыярдуу түрдө тергөөчүгө же прокурорго билдирсе, адам ушул берененин 1-бөлүгүндө каралган жосундар үчүн жазык жоопкерчилигинен бошотулат.
238-берене. Кызматчынын мыйзамсыз сый акы алуусу 1. Мамлекеттик органдын, муниципалдык кызматтын, мамлекеттик жана
муниципалдык мекеменин кызмат адамы болуп саналбаган кызматчы тарабынан паралап сатып алууну жүзөгө ашыруучу адамды кызматчы тарабынан өзүнүн ээлеген кызматтык абалын пайдалануу менен жасаган же жасоого тийиш болгон белгилүү аракеттерди аткаруу же аткарбоо үчүн олуттуу өлчөмдө акча, баалуу кагаз, башка мүлк же мүлктүк мүнөздөгү кызмат көрсөтүүлөр түрүндө сый акы мыйзамсыз алуусу, -
IV категориядагы коомдук иштерге же III категориядагы түзөтүү жумуштарына, же IV категориядагы айып салууга жазаланат.
2. Төмөнкүдөй жасалган ошол эле жосун: 1) алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу тарабынан; 2) ири өлчөмдө, - IV категориядагы түзөтүү жумуштарына же V категориядагы айып салууга же I
категориядагы айып салуу менен I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
3. Өзгөчө ири өлчөмдө жасалган ушул берененин 1 же 2-бөлүктөрүндө каралган жосундар -
VI категориядагы айып салууга же II категориядагы айып салуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
Эскертүү. Кылмыш жасалган учурда Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында белгиленген эсептик көрсөткүчтөн он эсе ашкан өлчөм - олуттуу өлчөмдөгү, бир миң эсе ашкан өлчөмү - ири өлчөмдөгү, он миң эсе ашкан өлчөмү - өзгөчө ири өлчөмдөгү сыйакы деп ушул беренеде таанылат.
VIII БӨЛҮМ. КООМДУК КООПСУЗДУККА ЖАНА КООМДУК ТАРТИПКЕ КАРШЫ КЫЛМЫШТАР
35-глава. Коомдук коопсуздукка каршы кылмыштар 239-берене. Терроризм актысы 1. Терроризм актысын жасайм деп коркутуу, - III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Терроризм актысы, башкача айтканда адамдарга өлүм коркунучун жаратуучу, же болбосо башка оор кесепеттердин пайда болушуна алып келген, калкты коркутуу, коомдук коопсуздукту бузуу же бийлик органдарынын, же болбосо эл аралык уюмдардын чечимдерин кабыл алууга таасир этүү максатында жардырууну, өрттөөнү же башка аракеттерди жасоо, -
IV категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 3. Ушул берененин 1 же 2-бөлүктөрүндө каралган жосундар төмөнкүдөй
жасалса: 1) алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу тарабынан; 2) атуучу куралды, ок-дарыларды, жардыруучу түзүлүштөрдү, уулуу,
ууландыруучу, радиоактивдүү заттарды же ядролук, биологиялык жана массалык жок кылуучу куралдын башка түрлөрүн колдонуу менен;
3) стратегиялык объекттерге карата; 4) этиятсыздыктан оор зыян келтирүү менен, - VI категориядагы эркиндигинен ажыратууга, же болбосо эркиндигинен өмүр бою
ажыратууга жазаланат. Эскертүү. Терроризм актысын даярдоого катышкан адам, эгерде ал бийлик
органдарын өз убагында эскертүү менен же башка ыкмалар менен терроризм актысын болтурбоого көмөктөшсө, ушул беренеде каралган жазык жоопкерчилигинен бошотулат.
240-берене. Террордук ишти каржылоо 1. Террордук ишти каржылоо, башкача айтканда Кыргыз Республикасынын
аймагында же анын чегинен тышкары аймакта каржылоо үчүн террорчуну жана (же) террордук уюмду, же болбосо террордук ишти каржылоо, даярдоо же жасоо үчүн каражаттар толук же жарым-жартылай багышталган же пайдалана турган, ага ниеттенүү же сезип билүү менен түздөн-түз же кыйыр түрдө каражаттарды мыйзамсыз берүү, каржылык кызмат көрсөтүү же кандай гана болбосун усулдар же ыкмалар менен каражаттарды жыйноо, -
III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 2. Алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу тарабынан жасалган ошол эле
жосун, - IV категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. Эскертүү. Террордук мүнөздөгү кылмыштарды даярдаган же жасаган адамдарга
таандык болгон каражаттарды же террордук уюмдун контролунда турган каражаттарды алуу жана сактоо, же болбосо мындай каражаттар менен операцияларды (сүйлөшүүлөрдү) жасоо же мындай каражаттарды башкаруу каржылык кызмат көрсөтүүлөр деп ушул беренеде таанылат.
241-берене. Террордук ишке көмөктөшүү Ушул Кодекстин 239, 240, 244, 248, 312, 387-беренелеринде каралган
кылмыштарды жасоого адамды тартуу же террордук уюмдун ишине катышууга адамды көндүрүү же аталган кылмыштардын жок дегенде бирин жасоо максатында адамды куралдандыруу, окутуу, же болбосо даярдоо, -
III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
Эскертүү. Эгерде адам өз убагында бийлик органдарына эскертүү менен же башка ыкма менен ушул беренеде көрсөтүлгөн кылмыштарды болтурбоого, же болбосо ага бөгөт коюуга көмөктөшсө, ал ушул беренеде каралган жосуну үчүн жазык жоопкерчилигинен бошотулат.
242-берене. Террордук ишти жүзөгө ашырууга ачык чакырыктар 1. Террордук ишти жүзөгө ашырууга ачык чакырыктар же терроризмди ачык
актоо, - II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 2. Жалпыга маалымдоо каражаттарын же Интернет тарамдарын колдонуу
менен жасалган ошол эле жосундар, - үч жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо
белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен же ансыз III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
243-берене. Кыргыз Республикасынын жаранынын чет өлкөлүк мамлекеттин аймагындагы куралдуу жаңжалдарга же согуш аракеттерине катышуусу же террордук даярдыктан өтүүсү
Терроризм актысын жасоо үчүн жалдануунун же Кыргыз Республикасынын чегинен тышкары даярдыктан өтүүнүн белгилери болбосо, Кыргыз Республикасынын жаранынын чет өлкөлүк мамлекеттин аймагындагы куралдуу жаңжалдарга же согуш аракеттерине катышуусу, -
II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 244-берене. Барымтага алуу 1. Мамлекетти, эл аралык уюмду, юридикалык же жеке жакты (адамдардын
тобун) кандайдыр бир аракетти жасоого же аны жасабоого мажбурлоо максатында барымтадагы адамды бошотуунун түздөн-түз же кыйыр шарты катары жасалган адамды барымта катары алуу же кармоо, -
III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 2. Төмөнкүдөй жасалган ошол эле жосундар: 1) алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу тарабынан; 2) өмүргө жана ден соолукка коркунуч келтирген зомбулукту колдоном деп
коркутуу менен; 3) куралды же курал катары колдонулуучу башка предметтерди колдонуу менен; 4) эки же андан көп адамга карата; 5) билип туруп жашы жетелекке карата; 6) күнөөлүү билип туруп кош бойлуу аялга карата; 7) пайда көздөө менен же жалдануу менен, - IV категориядагы айып салуу менен IV категориядагы эркиндигинен ажыратууга
жазаланат. 3. Ушул берененин 1 же 2-бөлүктөрүндө каралган, этиятсыздыктан оор зыян
келтирген жосундар, - V категориядагы айып салуу менен V категориядагы эркиндигинен ажыратууга
жазаланат.
4. Ушул берененин 1 же 2-бөлүгүндө каралган жосундар, эгерде күнөөлүү барымтадагы адамды (барымтадагы адамдарды) ыктыярдуу бошотсо, -
I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. Эскертүү. Барымтадагы адамды уурдаган учурдан тартып 12 саатын ичинде
ыктыярдуу бошоткон адам, эгерде анын аракеттеринде кылмыштын башка курамы жок болсо, ушул берененин 1-бөлүгүндө каралган жосун үчүн жазык жоопкерчилигинен бошотулат.
245-берене. Имараттарды жана курулмаларды басып алуу 1. Имараттарды, курулмаларды, жолдорду же катнашуу жана байланыш
каражаттарын, башка коммуникацияларды басып алуу, же болбосо аларды кармап туруу, аларды жок кылуу же бузуу коркунучу менен, же болбосо жарандарды өлтүрүү же алардын ден соолугуна зыян келтирүү коркунучу менен коштолгон, коркунучтарды аткарбоонун шарты катары мамлекеттик же башка органды, юридикалык же жеке жакты (адамдардын тобун) кандайдыр бир аракетти жасоого, же болбосо жасабоого мажбурлоо максатында жасалса, -
III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 2. Этиятсыздыктан оор зыян келтирген ошол эле жосундар, - IV категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 246-берене. Терроризм актысы жөнүндө билип туруп жалган кабарлоо Жардыруу, өрттөө же адамдардын курман болуу, же болбосо башка оор
кесепеттердин болуу коркунучун жаратуучу башка аракеттердин даярдалып жаткандыгы жөнүндө билип туруп жалган кабарлоо, -
IV категориядагы түзөтүү жумуштарына же V категориядагы айып салууга, же I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
247-берене. Адамды кылмыштуу ишке катышууга мажбурлоо Адамга же анын жакындарынын өмүрү жана ден соолугу үчүн коркунучтуу эмес
шантажды же күч колдонуу коркунучун колдонуу менен аны кылмыш жасоого, же болбосо уюшкан топко, мыйзамсыз куралдуу түзүлүшкө же кылмыштуу уюмга катышууга мажбурлоо;
II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 248-берене. Уюшкан топту түзүү же ага катышуу 1. Кылмыштарды жасоо үчүн уюшкан топту түзүү, ошого тете мындай топту
жетектөө, - IV категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 2. Уюшкан топко катышуу, - III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. Эскертүү. Уюшкан топко катышууну ыктыярдуу токтоткон жана мамлекеттик
бийликтин тиешелүү органдарына мындай топту түзүүдө, аны жетектөөдө же ага катышууда башка адамдардын бетин ачкан маалыматтарды кабарлаган адам уюшкан топко катышкандыгы үчүн жазык жоопкерчилигинен бошотулат.
249-берене. Кылмыштуу уюмду түзүү же ага катышуу 1. Оор же өзгөчө оор кылмыштарды жасоо үчүн кылмыштуу уюмду түзүү, ошого
тете мындай уюмду же ага кирген түзүмдүк бөлүмдөрдү жетектөө, ошого тете оор
же өзгөчө оор кылмыштарды жасоо үчүн пландарды жана шарттарды иштеп чыгуу максатында уюшкан топтордун уюштуруучуларынын, жетекчилеринин же өкүлдөрүнүн бирикмесин түзүү, -
V категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 2. Кылмыштуу уюмга катышуу, - IV категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. Эскертүү. Уюшкан топко катышууну ыктыярдуу токтоткон жана мамлекеттик
бийликтин тиешелүү органдарына мындай топту түзүүдө, аны жетектөөдө же ага катышууда, же болбосо ага кирген түзүмдөрү жетектөөдө же ага катышууда, ошондой эле уюшулган топтордун уюштуруучуларын, жетекчилерин же башка өкүлдөрүн бирикмелерин түзүүдө адамдардын бетин ачкан маалыматтарды кабарлаган адам уюшкан топко катышкандыгы үчүн жазык жоопкерчилигинен бошотулат.
250-берене. Куралдуу кошуундарды мыйзамсыз түзүү же ага катышуу 1. Куралдуу кошуундарды (бирикмени, отрядды, дружинаны же башка топту)
мыйзамсыз түзүү, ошого тете мындай кошуунду жетектөө, - IV категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 2. Куралдуу кошуунга мыйзамсыз катышуу, - III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. Эскертүү. Куралдуу кошуундуга мыйзамсыз катышууну ыктыярдуу токтоткон
жана куралды өткөрүп берген адам ушул беренеде каралган жосун үчүн жазык жоопкерчилигинен бошотулат.
251-берене. Кемени айдай качуу же басып алуу 1. Аба же суу кемесин, же болбосо темир жол кыймылдуу курамын айдай качуу,
ошого тете мындай кемени же курамды айдап качуу максатында басып алуу, - VI категориядагы айып салууга же II категориядагы эркиндигинен ажыратууга
жазаланат. 2. Төмөнкүдөй жасалган ошол эле жосундар: 1) алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу тарабынан; 2) куралды же курал катары колдонулуучу предметтерди колдонуу менен, - III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 3. Ушул берененин 1 же 2-бөлүктөрүндө каралган, этиятсыздыктан оор зыян
келтирген жосундар, - IV категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 252-берене. Атайын техникалык каражаттарды мыйзамсыз жасап чыгаруу
жана жүгүртүү Маалыматты жашырын алуу үчүн багышталган атайын техникалык
каражаттарды сатуу максатында мыйзамсыз жасап чыгаруу, сатып өткөрүү же сатып алуу, -
IV категориядагы белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратууга, же IV категориядагы түзөтүү жумуштарына, же V категориядагы айып салууга же I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
Эскертүү. Маалыматты жашырын алуу үчүн багышталган атайын техникалык каражаттардын тизмеги Кыргыз Республикасынын Өкмөтү тарабынан бекитилет.
253-берене. Куралды, ок-дарыларды мыйзамсыз жүгүртүү 1. Дүрмөтсүз, анын ичинде ыргытуучу, газдуу, сайсыз куралды, ошого тете
травмалык аракеттеги патрондор менен атуу үчүн багышталган куралды мыйзамсыз сатып алуу, сатып өткөрүү же алып жүрүү, -
IV категориядагы белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратууга, же IV категориядагы түзөтүү жумуштарына, же V категориядагы айып салууга, же I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Атуучу куралды (аңчылык сайсыз куралды жана анын ок-дарыларын кошпогондо), ошого тете ок-дарыларды, жарылуучу заттарды жана жардыруучу түзүлүштөрдү мыйзамсыз сатып алуу, берүү, сатып өткөрүү, сактоо, ташуу же алып жүрүү, -
VI категориядагы айып салууга же II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
3. Эки же андан ашык автоматтык куралга же эки же андан ашык адамга бир эле убакта жок кылууга багытталган куралга карата ушул берененин 2-бөлүгүндө каралган жосундар, -
III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 4. Алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдар тобу тарабынан жасалган ушул
берененин 2 жана 3-бөлүгүндө каралган жосундар, - IV категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. Эскертүү. Ушул беренеде көрсөтүлгөн предметтерди ыктыярдуу өткөрүп берген
адам, ушул беренеде каралган жосун үчүн жазык жоопкерчилигинен бошотулат. Ушул беренеде жана ушул Кодекстин 254-беренесинде көрсөтүлгөн
предметтерди адамды кармаганда, ошондой эле аларды табуу жана алып коюу боюнча тергөө аракеттерин жүргүзүүдө алып коюу ыктыярдуу өткөрүп берүү деп таанылбайт.
254-берене. Куралды мыйзамсыз даярдоо 1. Трамвалык аракеттеги патрондор менен атуу үчүн багышталган газдык,
сайсыз куралды, дүрмөтсүз, анын ичинде ыргытуучу куралды мыйзамсыз даярдоо, -
IV категориядагы коомдук иштерге же III категориядагы түзөтүү жумуштарына, же IV категориядагы айып салууга жазаланат.
2. Атуучу куралды (аңчылык сайсыз куралды кошпогондо) мыйзамсыз оңдоо же даярдоо, ошого тете ок-дарыларды, жарылуучу заттарды же өз алдынча жасалган жардыруучу түзүлүштөрдү мыйзамсыз даярдоо, -
IV категориядагы белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратууга же IV категориядагы түзөтүү жумуштарына, же V категориядагы айып салууга же I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
3. Атууну катары менен жүзөгө ашырууга мүмкүндүк бергендей кылып атуучу куралдын, же болбосо сайлуу куралдан атуу үчүн багышталган патрондор менен аткандай кылып сайсыз же газдык куралдын конструкциясын мыйзамсыз өзгөртүү,
ошого тете стандарттагы талаптарга жооп бербегендей кылып куралдын жалпы узундугун кыскартуу, -
VI категориядагы айып салууга же II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
4. Алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу тарабынан жасалган ушул берененин 1, 2 же 3-бөлүктөрүндө каралган жосундар, -
III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. Эскертүү. Ушул беренеде көрсөтүлгөн предметтерди ыктыярдуу тапшырып
берген адам ушул беренеде каралган жосун үчүн жазык жоопкерчилигинен бошотулат.
255-берене. Куралды этибарсыз сактоо Атуучу куралды, ошого тете газдуу куралды же травмалык аракеттеги патрондор
менен атууга багышталган куралды, бул курал менен башка адам тарабынан колдонууга үчүн шарттар түзүлгөн жана андан этиятсыздыктан оор зыян келтирилген, жеңил ойлуулуктан же этибарсыздыктан талаптагыдай эмес сактоо, -
IV категориядагы түзөтүү жумуштарына же V категориядагы айып салууга, же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен же ансыз I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
256-берене. Куралды сактоо боюнча милдеттерди талаптагыдай эмес аткаруу
1. Атуучу куралды, ок-дарыларды же жарылуучу заттарды кайтаруу тапшырылган адамдын жеңил ойлуулугунан же текебердигинен өзүнүн милдеттерин талаптагыдай эмес аткарылышы, эгерде бул аларды уурдоого же жок кылууга алып келсе, -
VI категориядагы айып салууга же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Оор зыян келтирген ошол эле жосун, - үч жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо
белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
257-берене. Атуучу куралды уурдоо же опузалап алуу 1. Атуучу куралды, ок-дарыларды же жарылуучу заттарды уурдоо же опузалап
алуу, - III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 2. Ушул берененин 1-бөлүгүндө каралган жосунду төмөнкүлөр жасаган: 1) атуучу курал, ок-дарылар же жарылуучу заттар кызматтык абалына
байланыштуу ишенип берилген же кайтарууга берилген адам тарабынан; 2) алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу тарабынан, - үч жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо
белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен же ансыз IV категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
36-глава. Өнөр жайда, курулушта жана жогорку коркунучтагы булактарды пайдалануу чөйрөсүндө коопсуздукка каршы кылмыштар
258-берене. Тоо-кен, курулуш, жарылуу кооптуулугу бар же башка жумуштардын коопсуздук эрежелерин бузуу
Этиятсыздыктан оор зыян келтирген тоо-кен, курулуш же жарылуу кооптуулугу бар жумуштарды алып барууда коопсуздук эрежелерин атайылап же этиятсыз бузуу, -
VI категориядагы айып салууга же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
259-берене. Сапатсыз курулуш Этиятсыздыктан оор зыян келтирген, сапатсыз курулган, бүтүрүлбөгөн же
келишимдин шарттарына жана долбоордук документтерге туура келбеген имаратты, же болбосо курулманы, электр станциясын, турак үйдү, жолду, көпүрөнү же курулуштун башка объектин подрядчы тарабынан пайдаланууга берүү жана (же) кабыл алуу, курулуш уюмунун жетекчиси же курулуштун сапатын контролдоону жүзөгө ашыруучу кызмат адамы тарабынан жасалса, ошого тете аларды ишти жүргүзүүчү тарабынан сапатсыз оңдоо, -
VI категориядагы айып салуу же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
260-берене. Жарылуучу, тез күйүүчү заттарды жана пиротехникалык буюмдарды мыйзамсыз жүгүртүү
Этиятсыздыктан оор зыян келтирген жарылуучу, тез күйүүчү заттарды жана пиротехникалык буюмдарды эсепке алуу, сактоо, ташуу жана пайдалануу, ошого тете бул заттарды почта же кол жүк менен мыйзамсыз жөнөтүү эрежелерин атайылап же этиятсыз бузуу, -
VI категориядагы айып салууга же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
261-берене. Өрт коопсуздугунун эрежелерин бузуу Өрт коопсуздугун эрежелерин аткарылышы үчүн жооптуу болгон адамдын өрт
коопсуздугунун эрежелерин атайылап же этиятсыз бузуусу, эгерде ал этиятсыздыктан оор зыянга учураткан өрттүн пайда болушуна алып келсе, -
VI категориядагы айып салууга же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен же ансыз II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
262-берене. Радиоактивдүү материалдарды мыйзамсыз колдонуу Радиоактивдүү материалдарды мыйзамсыз сатып алуу, сактоо, пайдалануу,
берүү, сатып өткөрүү же бузуу этиятсыздыктан оор зыян келтирсе, - VI категориядагы айып салууга же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир
кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
263-берене. Радиоактивдүү материалдарды уурдоо же опузалап алуу 1. Радиоактивдүү материалдарды уурдоо же опузалап алуу, -
VI категориядагы айып салууга же II категориядагы айып салуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Төмөнкүдөй жасалган ошол эле жосундар: 1) алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу тарабынан; 2) кызматтык абалына байланыштуу радиоактивдүү материалдар ишенип
берилген же кайтарууга берилген адам тарабынан; 3) өмүргө жана ден соолукка коркунуч келтирбеген зомбулукту колдонуу же
мындай зомбулукту колдоном деп коркутуу менен, - үч жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо
белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен III категориядагы эркиндигинен ажыратууга же ансыз жана III категориядагы айып салуу менен жазаланат.
37-глава. Коомдук тартипке каршы кылмыштар 264-берене. Массалык баш аламандыктар 1. Зомбулук, талкалоо, өрттөө, мүлктү жок кылуу, атуучу куралды, жарылуучу
заттарды же жардыруучу түзүлүштөрдү колдонуу менен, же болбосо бийликтин өкүлүнө куралдуу каршылык көрсөтүү менен коштолуучу массалык баш аламандыктарды уюштуруу, -
IV категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 2. Ушул берененин 1-бөлүгүндө каралган массалык баш аламандыктарга
катышуу, - III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 3. Бийлик өкүлдөрүнүн мыйзамдуу талаптарына жигердүү баш ийбөөгө жана
массалык баш аламандыктарга чакырыктар, ошого тете жарандарга зомбулук көрсөтүүгө чакырыктар, -
III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 265-берене. Жолдорду мыйзамсыз тосуу 1. Жолдорду, катнашуу жолдорун мыйзамсыз тосууну, башкача айтканда жол
төшөлмөсүндө адамдардын топтолуусун жаратуу же калкалоочу курулмаларды, техниканы же башка предметтерди орнотуу жолу менен узактыгы 24 сааттан ашкан, адамдардын, автомобилдик, темир жол же башка транспорт каражаттарынын кыймылына бөгөт коюуга же чектөөгө багытталган олуттуу зыян келтирүүгө алып келген аракеттерди уюштуруу же аны жетектөө, -
IV категориядагы түзөтүү жумуштарына, V категориядагы айып салууга же I категориядагы айып салуу менен I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Ушул берененин 1-бөлүгүндө каралган жолдорду, катнашуу жолдорун мыйзамсыз тосууга катышуу, -
IV категориядагы коомдук иштерге же III категориядагы түзөтүү жумуштарына, же IV категориядагы айып салууга жазаланат.
266-берене. Ээнбаштык 1. Ээнбаштык, башкача айтканда зомбулук кылуу, же болбосо аны колдоном деп
коркутуу менен, же болбосо караөзгөйлүгү менен айырмаланган орунсуз аракеттерди жасоо, өзгөчө оройлук менен жасалган, башкача айтканда башка
бирөөнүн мүлкүн жок кылуу же зыянга учуратуу менен коштолгон, же өмүргө жана ден-соолукка коркунучтуу эмес зомбулукту колдонуу, же аны колдоном деп коркутуу менен коштолгон коомдук тартипти жана жалпыга бирдей жүрүм-турум ченемдерин атайылап одоно бузган аракеттер -
VI категориядагы айып салуу же II категориядагы эркиндигинен ажыратуу менен жазаланат.
2. Төмөнкүдөй жасалган ээнбаштык: 1) адамдардын тобу же алдын-ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу
тарабынан; 2) ок атуучу, газ-травмалык куралдарды, бычактарды, кастеттерди жана башка
дүрмөтсүз куралдарды, же болбосо ден-соолукка зыян келтирүү үчүн атайын ылайыкташтырылган башка предметтерди колдонуу же колдонуу аракети менен;
3) бийлик өкүлдөрүнө, же болбосо коомдук тартипти коргоо боюнча милдеттерди аткаруучу башка адамдарга каршылык көрсөтүү менен;
4) аба, суу, деңиз кемесинин, темир жол транспортунун бортунда, - III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
38-глава. Баңгизат каражаттарын, психотроптук заттарды, алардын аналогдорун жана прекурсорлорун жүгүртүү чөйрөсүндөгү кылмыштар 267-берене. Баңгизат каражаттарын, психотроптук заттарды жана алардын
аналогдорун сатып өткөрүү максатында мыйзамсыз даярдоо 1. Баңгизат каражаттарын, психотроптук заттарды жана алардын аналогдорун
сатып өткөрүү максатында мыйзамсыз даярдоо, сатып алуу, сактоо, ташуу, жөнөтүү, берип жиберүү, ошого тете мыйзамсыз өндүрүү же сатып өткөрүү,
III категориядагы айып салуу менен III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Төмөнкүдөй жасалган ошол эле жосундар: 1) алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу тарабынан; 2) ири өлчөмдө - IV категориядагы айып салуу менен IV категориядагы эркиндигинен ажыратууга
жазаланат. 3. Өзгөчө ири өлчөмдө жасалган ушул берененин 1 же 2-бөлүгүндө каралган
жосундар, ошого тете баңгизат каражаттарын, психотроптук заттарды жана алардын аналогдорун, билип туруп жашы жетелекке сатуу, -
V категориядагы айып салуу менен V категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
Эскертүү. Ушул берене боюнча, ошондой эле ушул Кодекстин башка беренелери боюнча жосундарды квалификациялоо үчүн мааниге ээ болгон баңги заттардын, психотроптук заттардын, алардын аналогдорунун тизмеги, ошондой эле алардын өлчөмү Кыргыз Республикасынын Өкмөтү тарабынан бекитилет.
Ушул беренеде каралган кылмышты жасаган адам баңгизат каражаттарын, психотроптук заттарды же алардын аналогдорун ыктыярдуу өткөрүп берсе жана баңгизат каражаттарын, психотроптук заттарды же алардын аналогдорун мыйзамсыз жүгүртүү менен байланышкан кылмыштардын бетин ачууга же аларды болтурбоого, аларды жасаган адамдардын бетин ачууга, кылмыштык жол менен
алынган мүлктү табууга көмөк көрсөтсө, ушул беренеде каралган жосундар үчүн жазык жоопкерчилигинен бошотулат.
Адамды кармаганда, ошондой эле аларды табуу жана алып коюу боюнча тергөө амалдары жасалганда. баңгизат каражаттарын, психотроптук заттарды же алардын аналогдорун өткөрүп берүү ыктыярдуу деп таанылбайт.
268-берене. Баңгизат каражаттарын, психотроптук заттарды жана алардын аналогдорун сатып өткөрүү максатысыз мыйзамсыз даярдоо
1 Баңгизат каражаттарын, психотроптук заттарды же алардын аналогдорун сатып өткөрүүгө максатысыз мыйзамсыз, ири өлчөмдө жасалган даярдоо, сатып алуу, сактоо, ташуу же берип жиберүү, сатып өткөрүү, -
VI категориядагы айып салууга же II категориядагы айып салуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Өзгөчө ири өлчөмдө жасалган ошол эле жосундар, - III категориядагы айып салуу менен III категориядагы эркиндигинен ажыратууга
жазаланат. 269-берене. Прекурсорлорду мыйзамсыз даярдоо 1. Баңгизат каражаттарын же психотроптук заттарды өндүрүү же даярдоо үчүн
багышталгандыгын билип туруп прекурсорлорду мыйзамсыз даярдоо, сатып алуу, сактоо, ташуу, берип жиберүү же сатып өткөрүү, -
IV категориядагы түзөтүү жумуштарына же V категориядагы айып салууга, же I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Төмөнкүдөй жасалган ошол эле жосундар: 1) алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу тарабынан; 2) ири өлчөмдө, - VI категориядагы айып салуу менен же II категориядагы айып салуу менен II
категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 3. Өзгөчө ири өлчөмдө жасалган ушул берененин 1 же 2-бөлүктөрүндө каралган
жосундар - III категориядагы айып салуу менен III категориядагы эркиндигинен ажыратууга
жазаланат. Эскертүү. Ушул берене, ошондой эле ушул Кодекстин башка беренелери
боюнча жосундарды квалификациялоо үчүн мааниси бар прекурсорлордун тизмеги жана алардын өлчөмдөрү Кыргыз Республикасынын Өкмөтү тарабынан бекитилет.
270-берене. Кыргыз Республикасынын бажы чек арасы аркылуу алып өтүү үчүн аларга атайын эрежелер белгиленген предметтердин контрабандасы
1. Кыргыз Республикасынын бажы чек арасы аркылуу баңгизат каражаттарын, психотроптук заттарды, алардын аналогдорун жана прекурсорлорун; күчтүү таасир этүүчү, уулуу, уулантуучу, радиоактивдүү же жарылуучу заттарды; куралданууну, жардыруучу түзүлүштөрдү, атуучу куралды же ок-дарыларды; ядролук, химиялык, биологиялык жана массалык жок кылуучу куралдардын башка түрлөрүн; массалык жок кылуучу куралдарды жаратууда колдонулушу мүмкүн болгон жана аларга Кыргыз Республикасынын бажы чек арасы аркылуу алып өтүүнүн атайын эрежелери белгиленген материалдарды, технологияларды, илимий-техникалык маалыматты жана жабдууларды; Кыргыз Республикасынын бажы чек арасы
аркылуу алып өтүүнүн атайын эрежелери белгиленген стратегиялык маанилүү чийки зат товарларын жана маданий баалуулуктарын, эгерде бул жосун бажы контролун кыйчап өтүү менен же бажы контролунан жашыруу менен, же документтерди, же бажы идентификациясынын каражаттарын алдап колдонуу менен жасалса, же болбосо декларациялабоо же туура эмес декларациялоо менен коштолсо, -
VI категориядагы айып салууга же II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Ушул берененин 1-бөлүгүндө каралган төмөнкүдөй жасалган жосун: 1) өзүнүн кызматтык абалын пайдалануу менен кызмат адамы тарабынан; 2) бажы контролун жүзөгө ашыруучу адамга карата өмүргө жана ден соолукка
коркунуч келтирбеген зомбулукту колдонуу менен; 3) адамдардын тобу же алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу
тарабынан, - үч жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо
белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
271-берене. Баңгизат каражаттарын же психотроптук заттарды уурдоо же болбосо опузалап алуу
1. Уурдоо же опузалап алуу жолу менен жасалган баңгизат каражаттарын же психотроптук заттарды мыйзамсыз ээлеп алуу, -
эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен же ансыз II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Төмөнкүдөй жасалган ошол эле жосун: 1) алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу тарабынан; 2) кызматтык абалына байланыштуу баңгизат каражаттары же психотроптук
заттар ишенип берилген же кайтарууга берилген адамдар тарабынан, - үч жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо
белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен же ансыз III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
3. Ири өлчөмдө жасалган ушул берененин 1 же 2-бөлүктөрүндө каралган жосундар, -
үч жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен же ансыз жана IV категориядагы айып салуу менен IV категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
4. Өзгөчө ири өлчөмдө жасалган ушул берененин 1, 2 же 3-бөлүктөрүндө каралган жосундар, -
үч жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен же ансыз жана V категориядагы айып салуу менен V категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
272-берене. Баңгизат каражаттарын жана психотроптук заттарды колдонууга көндүрүү
1. Бацгизат каражаттарын жана психотроптук заттарды колдонууга көндүрүү,- IV категориядагы түзөтүү жумуштарына же V категориядагы айып салууга, же I
категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 2. Төмөнкүдөй жасалган ошол эле жосун: 1) алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу тарабынан; 2) билип туруп жашы жетелекке же болбосо эки же андан ашык адамга карата; 3) өмүргө жана ден соолукка коркунуч келтирбеген зомбулукту колдонуу менен
же аны колдоном деп коркутуу менен; 4) билим берүү мекемелеринде, оюн-зоок жайларында, спорт объекттеринде,
ошондой эле оюн-зоок (эс алуу) чөйрөсүндө пайдаланылуучу жайларда, - II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 3. Этиятсыздыктан оор зыян келтирген ушул берененин 1 же 2-бөлүктөрүндө
каралган жосундар, III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 273-берене. Баңгизат каражаттарын камтыган өсүмдүктөрдү себүү жана
өстүрүү 1. Баңгизат каражаттарын, психотроптук заттарды жана прекурсорлорду
камтыган, өстүрүүгө тыюу салынган өсүмдүктөрдү ири өлчөмдө же алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу тарабынан себүү же өстүрүү, -
VI категориядагы айып салууга же II категориядагы айып салуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Өзгөчө ири өлчөмдө жасалган ошол эле жосундар: III категориядагы айып салуу менен III категориядагы эркиндигинен ажыратууга
жазаланат. Эскертүү. Ушул берененин максаттары үчүн баңгизат каражаттарын,
психотроптук заттарды жана прекурсорлорду камтыган, өстүрүүгө тыюу салынган өсүмдүктөрдүн өлчөмдөрү Кыргыз Республикасынын Өкмөтү тарабынан бекитилет.
274-берене. Баңгизат каражаттарын, психотроптук заттарды, алардын аналогдорун жана прекурсорлорун мыйзамдуу жүгүртүүнүн эрежелерин бузуу
1. Баңгизат каражаттарын, психотроптук заттардын, алардын аналогдорун жана прекурсорлорун, же болбосо баңгизат каражаттарын же психотроптук заттарды даярдоо үчүн колдонулуучу, атайын контролдо турган жабдууларды мыйзамдуу жүгүртүү эрежелерин атайылап же этиятсыздыктан аларды жоготууга алып келген, милдетине аталган эрежелерди сакталышы кирген адам тарабынан жасалган этиятсыз бузуу, -
IV категориядагы белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратууга же IV категориядагы түзөтүү жумуштарына, же V категориядагы айып салууга же I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Этиятсыздыктан оор зыян келтирген ошол эле жосун
VI категориядагы айып салууга же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
275-берене. Баңгизат каражаттарын, психотроптук заттарды же алардын аналогдорун керектөө үчүн көмүскө жайларды уюштуруу же кармоо
1. Баңгизат каражаттарын, же болбосо психотроптук заттарды керектөө үчүн көмүскө жайларды уюштуруу же кармоо, ошого тете ошол эле максаттарда орун жайды берүү, -
IV категориядагы түзөтүү жумуштарына же V категориядагы айып салууга, же I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу тарабынан жасалган ошол эле жосундар -
VI категориядагы айып салууга же II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
276-берене. Баңгизат каражаттарын, психотроптук заттарды жана алардын аналогдорун алууга документти мыйзамсыз берүү же болбосо жасалма жасоо
Баңгизат каражаттарын, психотроптук заттарды жана алардын аналогдорун алууга укук берүүчү рецепти же башка документти мыйзамсыз берүү, же болбосо жасалма жасоо, -
VI категориядагы айып салууга же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен же ансыз II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
39-глава. Калктын саламаттыгына каршы кылмыштар 277-берене. Сатып өткөрүү максатында күчтүү таасир этүүчү же уулуу
заттарды мыйзамсыз жүгүртүү 1. Баңгизат каражаттары же психотроптук заттар болуп саналбаган, күчтүү
таасир этүүчү же уулуу заттарды, же болбосо аларды даярдоо же кайра иштетүү үчүн жабдууларды сатып өткөрүү максатында мыйзамсыз даярдоо, кайра иштетүү, сатып алуу, сактоо, ташуу же берип жиберүү, ошого тете аларды мыйзамсыз сатып өткөрүү, -
VI категориядагы айып салууга же II категориядагы айып салуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу тарабынан жасалган ошол эле жосундар -
III категориядагы айып салуу менен III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
278-берене. Күчтүү таасир этүүчү же уулуу заттарды мыйзамсыз жүгүртүү Күчтүү таасир этүүчү же уулуу заттарды өндүрүүнүн, сатып алуунун, сактоонун,
эсепке алуунун, берүүнүн, ташуунун же берип жиберүүнүн эрежелерин атайылап же этиятсыз бузуу, эгерде бул алардын уурдалышына, же болбосо башка олуттуу зыяндын келтирилишине алып келсе, -
IV категориядагы белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратууга, же IV категориядагы түзөтүү жумуштарына, же V категориядагы айып салууга, же I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
279-берене. Дары каражаттарын мыйзамсыз өндүрүү же сатуу Дары каражаттарын, диагностикалык, профилактикалык, дарылоо-
косметикалык буюмдарын, медициналык багыттагы техниканы, дарылоо-алдын алуу тамактануу продуктыларын же тамак-аш кошундуларын мыйзамсыз өндүрүү же сатуу этиятсыздыктан адамдардын уулануусуна же башка оор зыянга алып келсе, -
VI категориядагы айып салууга же II категориядагы айып менен эки жылга чейинки мөөнөттө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
280-берене. Санитардык-эпидемиологиялык эрежелерди бузуу Этиятсыздыктан массалык дартка чалдыгууну, адамдардын уулануусун же
башка оор зыянды келтирген санитардык-эпидемиологиялык эрежелерди атайылап же этиятсыз бузуу, -
VI категориядагы айып салууга же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
281-берене. Адамдар үчүн коркунуч жараткан жагдайлар тууралуу маалыматты жашыруу же бурмалоо
Мамлекеттик органдын, муниципалдык кызматтын, мамлекеттик же муниципалдык мекеменин кызмат адамы тарабынан жасалган жана этиятсыздыктан оор зыян келтирген адамдардын өмүрүнө же ден соолугуна, же болбосо айлана-чөйрөгө коркунуч түзгөн окуялар, фактылар же кубулуштар жөнүндө маалыматты жашыруу же бурмалоо, -
VI категориядагы айып салууга же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
282-берене. Керектөөчүлөр үчүн коркунуч жаратуу 1. Этиятсыздыктан олуттуу зыян келтирген керектөөчүлөрдүн өмүрүнүн же ден-
соолугунун коопсуздугунун талаптарына жооп бербеген товарларды өндүрүү же сатуу, жумуштарды аткаруу же кызмат көрсөтүүлөр, ошого тете аталган товарлардын, жумуштардын же кызмат көрсөтүүлөрдүн коопсуздук талаптарына шайкештигин ырастоочу расмий документти мыйзамсыз берүү же пайдалануу, -
III категориядагы белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратууга же III категориядагы түзөтүү жумуштарына, же IV категориядагы айып салууга жазаланат.
2. Ошол эле жосундар: 1) жаш балдарга багышталганын билип туруп товарларга, жумуштарга же
кызмат көрсөтүүлөргө карата жасалган; 2) этиятсыздыктан оор зыян келтирилген, - VI категориядагы айып салууга же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир
кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
40-глава. Экологиялык коопсуздукка жана жаратылыш чөйрөсүнө каршы кылмыштар
283-берене. Иштерди жүргүзүүдө айлана-чөйрөнү коргоо эрежелерин бузуу
Этиятсыздыктан оор зыян келтирген өнөр жай, чарбалык, илимий жана башка объекттерди долбоорлоодо, жайгаштырууда, курууда, пайдаланууга киргизүүдө айлана-чөйрөнү коргоо эрежелерин сактоого жооптуу болгон адамдар тарабынан ал эрежелерди атайылап же этиятсыз бузуу, -
VI категориядагы айып салууга же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
284-берене. Экологиялык коркунучтуу заттарды жана калдыктарды пайдалануу эрежелерин бузуу
1. Белгиленген эрежелерди атайылап же этиятсыз бузуу менен радиоактивдүү, бактериологиялык, химиялык заттарды жана калдыктарды ташуу, көмүү же керекке жаратуу, этиятсыздыктан олуттуу зыян келтирсе, ошого тете экологиялык апаат чөлкөмүндө же өзгөчө экологиялык кырдаалдын чөлкөмүндө радиоактивдүү, бактериологиялык, химиялык заттарды жана калдыктарды көмүү же утилдештирүү, -
IV категориядагы белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратууга, же IV категориядагы түзөтүү жумуштарына, же V категориядагы айып салууга, же I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Этиятсыздыктан оор зыян келтирген ошол эле жосундар, - VI категориядагы айып салууга, же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир
кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
285-берене. Биологиялык агенттерди же токсиндерди колдонууда коопсуздук эрежелерин бузуу
1. Этиятсыздыктан олуттуу зыян келтирген микробиологиялык жана башка биологиялык агенттерди же токсиндерди колдонууда коопсуздук эрежелерин атайылап же этиятсыз бузуу, -
IV категориядагы белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратууга, же IV категориядагы түзөтүү жумуштарына, же V категориядагы айып салууга, же I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Этиятсыздыктан оор зыян келтирген ошол эле жосундар, - VI категориядагы айып салууга, же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир
кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
286-берене. Ветеринардык эрежелерди бузуу 1. Этиятсыздыктан олуттуу зыян келтирген ветеринардык эрежелерди атайылап
же этиятсыз бузуу, - IV категориядагы белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир
иш менен алектенүү укугунан ажыратууга, же IV категориядагы түзөтүү жумуштарына, же V категориядагы айып салууга, же I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Этиятсыздыктан эпизоотиянын жайылышына же башка оор зыян алып келген ошол эле жосун, -
VI категориядагы айып салууга же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
287-берене. Токойду жок кылуу же бүлүнтүү 1. Этиятсыздыктан олуттуу зыян келтирген, өрттөө жолу менен же башка жалпы
коркунучтуу ыкма менен токойду, чым көңдү же жаратылыштын башка объекттерин жок кылуу же бүлүнтүү, -
IV категориядагы түзөтүү жумуштарына же V категориядагы айып салууга, же I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Этиятсыздыктан оор зыян келтирген ошол эле жосундар, - VI категориядагы айып салууга же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир
кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
288-берене. Дарактарды жана бадалдарды мыйзамсыз кыюу 1. Олуттуу залал келтирген мамлекеттик токой фондуна кирбеген токойлордо
же болбосо корголуучу же жашылдандыруу чөлкөмдөрдө дарактарды жана бадалдарды алардын өсүүсүн токтото турган деңгээлге чейин мыйзамсыз кыюу же бүлүнтүү, ошого тете кандай гана болбосун өзгөчө корголуучу дарактардын, же болбосо өзгөчө баалуу дарак түрлөрүнүн алардын өсүүсүн токтото турган деңгээлге чейин мыйзамсыз кыюу же бүлүнтүү, -
IV категориядагы белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратууга, же IV категориядагы түзөтүү жумуштарына, же V категориядагы айып салууга, же I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Ири залал келтирген ошол эле жосундар, - VI категориядагы айып салууга же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир
кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен II категориядагы айып салуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
289-берене. Сууларды булгоо 1. Этиятсыздыктан олуттуу зыян келтирген суу көлмөлөрүн (жер бетиндеги же
жер астындагы сууларды) саркынды суулар, өндүрүштүк, тиричилик жана калдыктардын жана таштандылардын башка түрлөрү менен булгоо же ошого тете тыюу салынган шаймандар менен балыктарды жана суу жаныбарларын уулоо, -
IV категориядагы белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратууга же IV категориядагы түзөтүү жумуштарына, же V категориядагы айып салууга, же I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Этиятсыздыктан оор зыян келтирген ошол эле жосун, - VI категориядагы айып салууга же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир
кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
290-берене. Атмосфераны булгоо
1. Булгоочу заттарды атмосферага чыгаруунун эрежелерин атайылап же этиятсыз бузуу же орнотмолорду, курулмаларды жана башка объекттерди пайдалануудагы бузуулар этиятсыздыктан олуттуу зыян келтирсе, -
IV категориядагы белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратууга же IV категориядагы түзөтүү жумуштарына, же V категориядагы айып салууга, же I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Этиятсыздыктан оор зыян келтирген ошол эле жосун, - VI категориядагы айып салууга же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир
кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
291-берене. Жерди бузуу 1. Этиятсыздыктан жерди ууландырууга, булгоого же башкача түрдө бузууга,
чоң аянттарда түшүмдүү жерди жок кылууга же болбосо башка олуттуу зыян келтирген уу химикаттарды, өсүмдүктөрдүн өсүүсүнө түрткү берүүчү жана башка коркунучтуу химиялык же биологиялык заттарды сактоодо, пайдаланууда жана ташууда колдонуу эрежелерин атайылап же этиятсыз бузуу, -
IV категориядагы белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратууга, же IV категориядагы түзөтүү жумуштарына, же V категориядагы айып салууга, же I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Этиятсыздыктан оор зыян келтирген ошол эле жосун, - VI категориядагы айып салууга же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир
кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен же ансыз II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
Эскертүү. Чоң аянттар деп ушул беренеде өлчөмү 1 гектардан ашык аянттар түшүнүлөт.
292-берене. Жер казынасын коргоо жана пайдалануу эрежелерин бузуу Этиятсыздыктан олуттуу зыян келтирген тоо-кен казуучу ишканаларды же
пайдалуу кендерди казуу менен байланышпаган жер алдындагы курулмаларды долбоорлоодо, жайгаштырууда, курууда, пайдаланууга киргизүүдө жана пайдаланууда жер казынасын коргоо жана пайдалануу эрежелерин атайылап же этиятсыз бузуу, ошого тете пайдалуу кендер жаткан аянтка өзү билип курулма куруу, -
IV категориядагы белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратууга же IV категориядагы түзөтүү жумуштарына, же V категориядагы айып салууга, же I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
293-берене. Жаныбарларды жана өсүмдүктөрдү жок кылуу 1. Кыргыз Республикасынын Кызыл китебине киргизилген, сейрек кездешүүчү
жана жоголуу коркунучунда турган жаныбарларды же өсүмдүктөрдү жок кылуу же мындай жаныбарлардын же өсүмдүктөрдүн санынын кескин азайышына алып келиши мүмкүн болгон башка аракеттерди жасоо, -
IV категориядагы коомдук иштерге же III категориядагы белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратууга,
же III категориядагы түзөтүү жумуштарына, же IV категориядагы айып салууга жазаланат.
2. Этиятсыздыктан оор зыян келтирген ошол эле жосун, - VI категориядагы айып салууга же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир
кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен же ансыз II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
294-берене. Балык корун коргоо эрежелерин бузуу Балык корун коргоо эрежелерин атайылап же этиятсыз бузуу менен суу топтоо
курулмасын же суу соруучу механизмди пайдалануу, ошого тете көпүрөнү, дамбаны куруу, жардыруу жана башка иштерди жүргүзүү этиятсыздыктан олуттуу зыян келтирсе, -
IV категориядагы коомдук иштерге же III категориядагы белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратууга же III категориядагы түзөтүү жумуштарына, же IV категориядагы айып салууга жазаланат.
295-берене. Балыкты, же болбосо суу жаныбарларын мыйзамсыз уулоо жана кармоо
1. Балыкты, же болбосо суу жаныбарларын мыйзамсыз уулоо жана кармоо, эгерде бул жосундар механикалык транспорттук каражатты, өзү жүрүүчү транспорттук сүзүүчү каражатты же аба кемесин, жарылуучу заттарды же химиялык заттарды, электр тогун, газды же канаттууларды, айбанаттарды же балыктарды массалык жок кылуунун башка ыкмаларын колдонуу менен жасалса же ири зыян келтирсе, -
IV категориядагы белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратууга же IV категориядагы түзөтүү жумуштарына, же V категориядагы айып салууга, же I категориядагы айып салуу менен I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Төмөнкүдөй жасалган ошол эле жосундар: 1) мамлекеттик коруктун, заказниктин аймагында же экологиялык апаат
зонасында, же болбосо өзгөчө экологиялык кырдаалдын зонасында; 2) жаныбарлардын жоголуу коркунучунда турган жана сейрек кездешүүчү
түрлөрүнө, ошого тете пайдаланууга тыюу салынган жаныбарларга карата; 3) кызматтык абалына байланыштуу жаныбарлар ишенип берилген же коргоого
берилген адам тарабынан; 4) өзгөчө ири залалды келтирген; 5) этиятсыздыктан оор зыян келтирген, - VI категориядагы айып салууга же II категориядагы айып салуу менен II
категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 41-глава. Транспорттун жана магистралдык түтүк өткөрмөлөрүнүн
кыймылынын жана аларды эксплуатациялоонун коопсуздугуна каршы кылмыштар
296-берене. Темир жол, аба же суу транспортунун кыймылынын жана аларды эксплуатациялоонун коопсуздук эрежелерин бузуу
Этиятсыздыктан оор зыян келтирген темир жол, аба, суу транспортунун кыймылынын жана/же эксплуатациялоонун коопсуздук эрежелерин аткарган иштерине же ээлеген кызматына ылайык сактоого милдеттүү болгон адам тарабынан ушул эрежелерди атайылап же этиятсыз бузуу
VI категориядагы айып салууга же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
297-берене. Автомототранспорт каражаттарынын кыймылынын жана аларды эксплуатациялоонун коопсуздук эрежелерин бузуу
Этиятсыздыктан оор зыян келтирген транспорт каражатын башкарган адам тарабынан автомототранспорт каражаттарынын кыймылынын жана эксплуатациялоонун коопсуздук эрежелерин атайылап же этиятсыз бузуу, -
VI категориядагы айып салууга же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
Эскертүү. Ушул Кодекстин 206, 298 жана 301-беренелеринде автомототранспорт каражаттары деп автомобилдердин бардык түрлөрү, троллейбустар, тракторлор жана башка өзү жүрүүчү машиналар, мотоциклдер жана башка механикалык транспорттук каражаттар түшүнүлөт.
298-берене. Транспорт каражаттарын сапатсыз ремонттоо Транспорттук абалы үчүн жооптуу болгон адам тарабынан этиятсыздыктан оор
зыян келтирген транспорт каражаттарын, катнашуу жолдорун, сигнал берүү же байланыш каражаттарын же башка транспорт жабдууларын сапатсыз ремонттоосу, ошого тете бузук экенин билип туруп транспорт каражаттарын пайдаланууга чыгаруусу, -
VI категориядагы айып салууга же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
299-берене. Транспорт каражаттарын же катнашуу жолдорун жараксыз абалга келтирүү
Этиятсыздыктан оор зыян келтирген транспорт каражаттарын, катнашуу жолдорун, сигнал берүү же байланыш каражаттарын, же болбосо башка транспорттук жабдууларды бузуу, талкалоо же башка ыкма менен пайдаланууга жараксыз абалга келтирүү, ошого тете транспорт коммуникацияларына бөгөт коюу, -
VI категориядагы айып салууга же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен же ансыз II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
300-берене. Mac абалындагы адамдын автомототранспорт каражатын айдоого жол берүү
Этиятсыздыктан оор зыян келтирген алкоголдон, баңгизаттан же башкадан мас болгон абалдагы адамга, же болбосо бул каражаттар менен айдоого укугу жок адамга мындай транспорттук каражатты пайдаланууга жооптуу адам тарабынан автомототранспорт каражатын башкарууга берүүсү, ошого тете айдоочу же автомототранспорттук каражаттын ээси тарабынан аны мас абалындагы адамга, же болбосо бул каражатты айдоого укугу жок адамдын айдоосуна жол берүүсү, -
IV категориядагы түзөтүү жумуштарына же V категориядагы айып салууга же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен же ансыз I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
301-берене. Транспорттун коопсуз иштөөсүн камсыз кылуучу эрежелерди бузуу
Этиятсыздыктан оор зыян келтирген жүргүнчү, жөө жүрүүчү же кыймылдын башка катышуучусу тарабынан кыймылдын же транспорттун бардык түрлөрүн пайдалануунун коопсуздук эрежелерин атайылап же этиятсыз бузуу, -
IV категориядагы түзөтүү жумуштарына же V категориядагы айып салууга, же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен же ансыз I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
302-берене. Магистралдык түтүк өткөргүчтөрүн курууда, эксплуатациялоодо же ремонттоодо коопсуздук эрежелерин бузуу
Этиятсыздыктан оор зыян келтирген магистралдык түтүк өткөргүчтөрүн курууда, эксплуатациялоодо же ремонттоодо коопсуздук эрежелерин атайылап же этиятсыз бузуу, -
VI категориядагы айып салууга же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
303-берене. Автомобиль жолдорун пайдалануу жана аларды сактоо эрежелерин бузуу
Этиятсыздыктан оор зыян келтирген, автомобиль жолдорун пайдалануу жана аларды сактоо эрежелерин атайылап же этиятсыз бузуу, башкача айтканда автомобиль жолдорунда, же болбосо аларды бөлүү тилкелеринде жер алдындагы же жер бетиндеги коммуникацияларды тиешелүү уруксаты жок төшөө, ремонттоо, бул иштерди аткаруунун белгиленген шарттарын жана мөөнөттөрүн сактабоо, аркаларды, тосмолорду, шлагбаумдарды же башка курулмаларды өзү билип тургузуу, жолдорго материалдарды же предметтерди жыйноо, жол төшөлмөсүн бузуу -
VI категориядагы айып салууга же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен же ансыз II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
42-глава. Маалыматтык коопсуздукка каршы кылмыштар 304-берене. Компьютердик маалыматка укук ченемсиз жеткиликтүүлүк 1. Бөтөн корголуучу компьютердик маалыматка, аны жок кылуу, бөгөт коюу,
модификациялоо же көчүрүү менен коштолгон, жана атайылап же этиятсыздыктан олуттуу зыян келтирген укук ченемсиз жеткиликтүүлүк, -
IV категориядагы коомдук иштерге же III категориядагы белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратууга же III категориядагы түзөтүү жумуштарына, же IV категориядагы айып салууга жазаланат.
2. Төмөнкүдөй жасалган ошол эле жосун: 1) алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу тарабынан;
2) этиятсыздыктан ири залал же башка оор зыян келтирүү менен, - VI категориядагы айып салууга же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир
кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен же ансыз II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
305-берене. Зыян келтирүүчү компьютердик программаларды түзүү 1. Компьютердик маалыматка санкцияланбаган жеткиликтүүлүккө, жок кылууга,
тосууга, модификациялоолого, компьютердик маалыматты көчүрүүгө же, компьютердик маалыматын коргоо каражаттарын нейтралдаштырууга, компьютердин тутумунун же компьютердик тарамдын, же электр байланыш тарамынын ишин бузууга багышталгандыгын билип туруп пайдалануу, же болбосо зыяндуу компьютердик программаларды жайылтуу максатында компьютердик программаларды түзүү же бар болгон программаларга өзгөртүүлөрдү киргизүү, -
IV категориядагы коомдук иштерге же III категориядагы белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратууга, же III категориядагы түзөтүү жумуштарына, же IV категориядагы айып салууга жазаланат.
2. Төмөнкүдөй жасалган ошол эле жосун: 1) алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу тарабынан; 2) этиятсыздыктан ири залал же башка оор зыян келтирүү менен, - VI категориядагы айып салууга же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир
кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен же ансыз II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
306-берене. Компьютердик саботаж 1. Компьютердик саботаж, башкача айтканда буга укугу жок туруп компьютердик
маалыматты же программаны атайылап өзгөртүү, жок кылуу, бөгөт коюу, жараксыз абалга келтирүү, же болбосо компьютердик же телекоммуникациялык тутумунун иштөөсүнө тоскоолдук кылуу ниети менен компьютердик тутумунун иштөөсүнө кийлигишүү, ошондой эле компьютердик жабдууну катардан чыгаруу же компьютердик тутумду же тарамды бузуу, -
IV категориядагы түзөтүү жумуштарына же V категориядагы айып салууга, же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Төмөнкүдөй жасалган ошол эле жосун: 1) алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу тарабынан; 2) этиятсыздыктан ири залал же башка оор зыян келтирүү менен, - VI категориядагы айып салууга же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир
кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен же ансыз II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
IX БӨЛҮМ. МАМЛЕКЕТТИК БИЙЛИККЕ КАРШЫ КЫЛМЫШТАР 43-глава. Конституциялык түзүлүштүн негиздерине жана мамлекеттин
коопсуздугуна каршы кылмыштар 307-берене. Мамлекеттик чыккынчылык кылуу
1. Мамлекеттик чыккынчылык, башкача айтканда Кыргыз Республикасынын жараны тарабынан жасалган, мамлекеттик же аскердик сырды берүү, тыңчылык же болбосо Кыргыз Республикасынын тышкы коопсуздугуна залал келтирген ишти жүргүзүүдө чет өлкөлүк мамлекетке же чет өлкөлүк уюмга жардам көрсөтүү, -
IV категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 2. Согуш убагында жасалган ошол эле жосун, - V категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. Эскертүү. Ушул Кодекстин ушул беренесинде же 308-беренесинде каралган
кылмыш жасаган адам, эгерде ал Кыргыз Республикасынын кызыкчылыктарына залал келтирүүнү ыктыярдуу түрдө жана өз убагында билдирүү менен же башка ыкма менен болтурбай коюуга көмөктөшсө, ушул беренелерде каралган жосундары үчүн жазык жоопкерчилигинен бошотулат.
308-берене. Тыңчылык 1. Чет өлкөлүк жаран же жарандыгы жок адамдар тарабынан жасалган
мамлекеттик же аскердик сырды түзгөн маалыматтарды чет өлкөлүк мамлекетке, чет өлкөлүк уюмга же алардын өкүлдөрүнө берүү максатында өткөрүп берүү чогултуу, уурдоо же сактоо, ошого тете чет өлкөлүк чалгындоонун тапшырмасы боюнча Кыргыз Республикасынын коопсуздугуна зыян келтирүүгө колдонуу үчүн башка маалыматтарды берүү, чогултуу же уурдоо, -
IV категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 2. Согуш убагында жасалган ошол эле жосун, - V категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 309-берене. Бийликти күч менен басып алуу Кыргыз Республикасынын Конституциясын бузуп, бийликти күч менен басып
алуу же күч менен кармап туруу, ошого тете конституциялык түзүлүштү күч колдонуп өзгөртүүгө багытталган аракеттер, -
V категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 310-берене. Бийликти күч менен басып алууга ачык чакырыктар 1. Бийликти күч менен басып алууга же күч колдонуп кармап турууга, ошого тете
конституциялык түзүлүштү күч колдонуп өзгөртүүгө ачык чакырыктар, - IV категориядагы коомдук иштерге же III категориядагы белгилүү бир кызмат
ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратууга, же III категориядагы түзөтүү жумуштарына, же IV категориядагы айып салууга жазаланат.
2. Төмөнкүдөй жасалган ошол эле жосундар: 1) жалпыга маалымдоо каражаттарын же маалыматтык-коммуникациялык
тарамдарды колдонуу менен; 2) алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу тарабынан, - IV категориядагы түзөтүү жумуштарына же V категориядагы айып салууга, же I
категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 311-берене. Сепараттык иш
Сепараттык иш, башкача айтканда мамлекеттин аймактык бүтүндүгүн бузууга, анын ичинде аймактын бөлүгүн андан бөлүүгө же мамлекетти дезинтеграциялоого багытталган күч колдонуу жолу менен жасалган жосун, -
V категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 312-берене. Куралдуу козголоң Конституциялык түзүлүштү кулатуу, же болбосо күч колдонуп өзгөртүү
максатында куралдуу козголоңду уюштуруу же ага жигердүү катышуу, - VI категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 313-берене. Расалык, этностук, улуттук, диний же региондор ортосундагы
кастыкты (араздашууну) козутуу 1. Расалык, этностук, улуттук, диний же региондор ортосундагы кастыкты
(араздашууну) козутууга, улуттук ар-намысты кемсинтүүгө багытталган аракеттер, ошого тете жарандардын дини, улуту же расалык таандыктыгы боюнча бөтөнчөлүгүн, артыкчылыгын же начардыгын пропагандалоо, ачык же жалпыга маалымдоо каражаттарын пайдалануу, ошондой эле Интернет тарамдарынын жардамы менен жасалса, -
III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 2. Төмөнкүдөй жасалган ошол эле жосундар: 1) өмүргө жана ден соолукка коркунуч келтирбеген зомбулукту колдонуу менен
же аны колдоном деп коркутуу менен; 2) алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу тарабынан, - IV категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 314-берене. Экстремисттик уюмду түзүү 1. Иши улуттук, этностук, расалык, диний же региондор ортосундагы кастыкты
(араздашууну) козутуу, улуттук ар-намысты кемсинтүү, жарандардын дини, улуту же расалык таандыктыгы, жашаган жеринин белгилери боюнча бөтөнчөлүгүн, артыкчылыгын, же болбосо начардыгын пропагандалоо менен коштолгон экстремисттик уюмду түзүү, жетектөө, -
эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Экстремисттик ишти жүзөгө ашыргандыгына байланыштуу сот тарабынан аны жоюу же ишине тыюу салуу жөнүндө чечим кабыл алынган экстремисттик уюмдун ишин уюштуруу, ошого тете жарандарды анын ишине тартуу, -
үч жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
3. Экстремисттик ишти жүзөгө ашыргандыгына байланыштуу сот тарабынан аны жоюу же ишине тыюу салуу жөнүндө чечим кабыл алынган экстремисттик уюмдун ишине катышуу, -
I категориядагы эркиндигинен ажыратууга же V категориядагы айып салууга жазаланат.
Эскертүү. Экстремисттик ишти жүзөгө ашыргандыгына байланыштуу сот тарабынан аны жоюу же ишине тыюу салуу жөнүндө чечим кабыл алынган
экстремисттик уюмдун ишине катышуусун ыктыярдуу токтоткон адам, эгерде ал мындай уюмдун уюштуруучуларын табууга жана жазык жоопкерчилигине тартууга укук коргоо органдарына көмөк көрсөтсө, ушул беренеде каралган жосуну үчүн жазык жоопкерчилигинен бошотулат.
315-берене. Экстремисттик материалдарды даярдоо, таратуу 1. Экстремисттик материалдарды даярдоо, таратуу, ташуу же берип жиберүү,
же болбосо жайылтуу максатында аларды сатып алуу же сактоо, ошого тете экстремисттик уюмдардын символикасын жана атрибутикасын пайдалануу, ошондой эле Интернет тарамы аркылуу пайдалануу, -
эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен же ансыз II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Төмөнкүдөй жасалган ошол эле жосундар: 1) адамдардын тобу же алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу
тарабынан; 2) чет өлкөлүк коомдук бирикмелерден, диний, же болбосо башка уюмдардан
же чет өлкөлүк жарандардан алынган каржылык же башка материалдык жардамды колдонуу менен, -
үч жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен же ансыз III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
316-берене. Мамлекеттик же аскердик сырды ачыкка чыгаруу 1. Мамлекеттик же аскердик сырды түзгөн маалыматтарды ушул маалыматтар
ишенип берилген же кызматы же иши боюнча белгилүү болуп калган адам тарабынан ачыкка чыгаруусу, мамлекеттик чыккынчылыктын же тыңчылыктын белгилери болбогондо, -
IV категориядагы коомдук иштерге же III категориядагы белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратууга же III категориядагы түзөтүү жумуштарына, же IV категориядагы айып салууга жазаланат.
2. Этиятсыздыктан оор зыян келтирген ошол эле жосун, - IV категориядагы түзөтүү жумуштарына же V категориядагы айып салууга, же
эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
317-берене. Мамлекеттик же аскердик сырды камтыган маалыматтарды алып жүрүүчүлөрдү жоготуу
1. Мамлекеттик же аскердик сырды түзгөн маалыматтарды алып жүрүүчүлөрдү колдонууга карата белгиленген эрежелерин атайылап же этиятсыз бузуу, мамлекеттик же аскердик сырды камтыган маалыматтарды алып жүрүүчүлөрдү кызматы, иши, же болбосо мыйзамда каралган башка негиздер боюнча ишенип берилген адам тарабынан этиятсыздыктан жоготууга алып келсе, -
IV категориядагы коомдук иштерге же III категориядагы белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратууга, же III категориядагы түзөтүү жумуштарына, же IV категориядагы айып салууга жазаланат.
2. Этиятсыздыктан оор зыян келтирген ошол эле жосун, - IV категориядагы түзөтүү жумуштарына же V категориядагы айып салууга, же
эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен же ансыз I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
318-берене. Кызматтык сырды түзгөн маалыматтарды чет өлкөлүк уюмдарга берүү же берүү максатында чогултуу
Кызматтык сырды түзгөн экономикалык, илимий-техникалык же башка маалыматтарды ушул маалыматтар кызматы же иши боюнча ишенип берилген же башка жол менен билип калган адам тарабынан этиятсыздыктан оор зыян келтирген чет өлкөлүк уюмдарга же алардын өкүлдөрүнө берүү же берүү максатында чогултуу, -
IV категориядагы түзөтүү жумуштарына же V категориядагы айып салууга, же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен же ансыз I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
44-глава. Мамлекеттик жана муниципалдык кызматтык кызыкчылыктарына каршы коррупциялык же башка кылмыштар
319-берене. Коррупция 1. Коррупция - материалдык, кандай гана болбосун башка дөөлөттөрдү жана
артыкчылыктарды мыйзамсыз алуу, ошондой эле коомдун жана мамлекеттин кызыкчылыгына коркунуч келтирүүчү жеке адамдарга жана юридикалык жактарга бул дөөлөттөрдү жана артыкчылыктарды берүү максатында бир же бир нече кызмат адамдарынын бийлик ыйгарым укугуна ээ болгон айрым адамдар же топтор менен туруктуу укукка каршы байланыш түзүүдөн турган атайлаган жосундары, -
V категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 2. Уюшкан кылмыштуу топтун, кылмыштуу уюмдун кызыкчылыгында жасалган,
же оор кесепеттерге алып келген ошол эле жосун, - VI категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 320-берене. Кызмат абалынан кыянаттык менен пайдалануу 1. Кызмат адамы тарабынан өз кызмат абалын кызматтын кызыкчылыктарына
каршы пайдалануусу, атайылап же этиятсыздыктан олуттуу зыян келтирсе, - IV категориядагы белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир
иш менен алектенүү укугунан ажыратууга, же IV категориядагы түзөтүү жумуштарына, же V категориядагы айып салууга, же I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Өзү, же болбосо башка адамдар үчүн пайда жана артыкчылык алуу максатында же башка жеке кызыкчылыгында жасалган ошол эле жосун, -
VI категориядагы айып салууга, же II категориядагы айып салуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
3. Ушул берененин 2-бөлүгүндө каралган этиятсыздыктан оор зыян келтирген жосун -
III категориядагы айып салуу менен үч жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
4. Ушул берененин 1, 2 же 3-бөлүктөрүндө каралган жоопкерчиликтүү абалды ээлеген кызмат адамы тарабынан жасалган жосундар, -
IV категориядагы айып салуу менен, үч жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен IV категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
321-берене. Бийликтен аша чабуу 1. Өмүргө жана ден соолукка коркунуч келтирбеген зомбулукту колдонуу же
мындай зомбулукту колдоном деп коркутуу менен коштолгон кызмат адамы тарабынан же анын буйругу боюнча, анын айтканы, же анын макулдугу менен ал адамдын ыйгарым укуктарынын чегинен ачыктан ачык чыккан аракеттерди жасоо (ушул Кодекстин 143-беренесинде каралган кыйноолордон башка), -
IV категориядагы белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратууга же IV категориядагы түзөтүү жумуштарына, же V категориядагы айып салууга, же I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Төмөнкүдөй жасалган ошол эле жосун: 1) курал же атайын каражаттарды колдонуу менен; 2) этиятсыздыктан оор зыян келтирүү менен, - VI категориядагы айып салууга, же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир
кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
3. Ушул берененин 1 же 2-бөлүктөрүндө каралган жосундар, жоопкерчиликтүү абалды ээлеген кызмат адамы тарабынан жасалса, -
үч жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
322-берене. Билип туруп пайдасыз контракт түзүү 1. Кызмат адамы тарабынан мамлекет үчүн билип туруп пайдасыз контракт
(келишим) түзүү, ошого тете мындай кызмат адамы тарабынан ири зыян келтирилген мамлекеттик сатып алуулар жүзөгө ашыруу, -
VI категориядагы айып салууга, же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен жана II категориядагы айып салуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Төмөнкүдөй жасалган ошол эле жосундар: 1) алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу тарабынан; 2) өзгөчө ири залалды келтирүү менен, - үч жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо
белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен жана III категориядагы айып салуу менен III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
323-берене. Мыйзамсыз баюу 1. Толук эки жыл үчүн мыйзамдуу булактар аркылуу тастыкталган расмий
кирешелерден наркы ашып кеткен мүлктү кызмат адамы тарабынан менчикке
(пайдаланууга) сатып алуусу же ал адамдын мындай мүлктү жакын туугандарына өткөрүп берүүсү, -
VI категориядагы айып салууга, же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө же белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен II категориядагы айып салуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Ошол эле жосундар: 1) жоопкерчиликтүү абалды ээлеген кызмат адамдары тарабынан жасалса; 2) эгерде мүлктүн наркы кызмат адамынын толук беш жыл үчүн мыйзамдуу
булактар менен тастыкталган расмий кирешелеринен ашса, - III категориядагы айып салуу менен үч жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир
кызмат ордун ээлөө, же белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен, III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
324-берене. Кызмат адамынын ишкердикке мыйзамсыз катышуусу Эгерде бул жосундар мындай уюмга жеңилдиктерди, артыкчылыктарды берүү
же ага башка формадагы колдоо көрсөтүү менен байланышса, ишкердик ишти жүзөгө ашыруучу кызмат адамы тарабынан уюмду уюмдаштыруусу, же мындай уюмду жеке өзү, же болбосо ишенимдүү адамы аркылуу башкарууга катышуусу, -
IV категориядагы белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратууга, же IV категориядагы түзөтүү жумуштарына, же V категориядагы айып салууга, же I категориядагы айып салуу менен I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
325-берене. Пара алуу 1. Кызмат адамынын, чет өлкөлүк кызмат адамынын, же болбосо эл аралык
уюмдун кызмат адамынын пара берүүчүнүн же анын атынан чыккан адамдардын пайдасына кылган өздөрүнүн кызматтык ыйгарым укуктарына кирген, же болбосо аларга өзүнүн кызматтык абалы боюнча көмөктөшө алган аракеттери (аракетсиздиги) үчүн жеке өзү же ортомчу аркылуу пара алуусу, ошого тете пара алууга макулдук берүүсү, -
VI категориядагы айып салууга же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу жана II категориядагы айып салуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Төмөнкүдөй жасалган ошол эле жосун: 1) мыйзамсыз аракеттери (аракетсиздиги) үчүн; 2) мамлекеттик же муниципалдык кызмат тутумундагы кызмат ордун бергендиги
үчүн; 3) алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу тарабынан; 4) ири өлчөмдө, - III категориядагы айып салуу менен үч жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир
кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
3. Ушул берененин 1 жана 2-бөлүктөрүндө каралган жосундар төмөнкүдөй жасалса:
1) өзгөчө ири өлчөмдө; 2) жоопкерчиликтүү абалды ээлеген кызмат адамы тарабынан, - үч жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо
белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен IV категориядагы эркиндигинен ажыратууга жана IV категориядагы айып салууга жазаланат.
Эскертүү. Ушул Кодекстин 325-328 жана 343-беренелеринде пара деп, пара берүүчүнүн же анын атынан чыккан адамдардын пайдасына аракеттер (аракетсиздик) үчүн берилүүчү же алынуучу акчалар, баалуу кагаздар, башка мүлктөр же мүлктүк мүнөздөгү пайдалар түшүнүлөт.
Кылмыш жасоо учурунда ушул Кодекстин 325-328-беренелеринде Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында белгиленген өлчөмү эсептик көрсөткүчтөрдөн бир миң эсе ашкан ири өлчөмдөгү пара деп, ал эми он миң эсе ашкан өзгөчө ири өлчөмдөгү пара деп эсептелет.
326-берене. Опузалап пара алуу 1. Берүүчүнүн кызыкчылыгында анын мыйзамдуу укуктарын бузган аракеттерди
(аракетсиздикти) аткаруу же аткарбоо үчүн кызмат адамынын жеке өзү же ортомчу аркылуу параны талап кылуусу, ошого тете укук тарабынан корголуучу кызыкчылыктарына зыяндуу кесепеттерди болтурбоо максатында пара берүүчүнү пара берүүгө мажбурлаган шарттарга коюу, -
III категориядагы айып салуу менен үч жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Төмөнкүдөй жасалган ошол эле жосун: 1) ири өлчөмдө; 2) жоопкерчиликтүү абалды ээлеген кызмат адамы тарабынан, - IV категориядагы айып салуу менен үч жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир
кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен IV категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
3. Өзгөчө ири өлчөмдө жасалган ушул берененин 1 жана 2-бөлүктөрүндө каралган жосундар, -
V категориядагы айып салуу менен үч жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен V категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
327-берене. Пара алууда ортомчулук кылуу 1. Пара берүүчүнүн же пара алуучунун тапшырмасы боюнча параны өткөрүп
берүү боюнча аракеттерди жасоо, же болбосо алардын ортосундагы параны берүү жана алуу жөнүндө макулдашууну ишке ашырууга, же болбосо жетишүүгө башкача көмөк көрсөтүү, -
V категориядагы айып салууга же I категориядагы айып салуу менен I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Төмөнкүдөй жасалган ошол эле жосундар: 1) өзүнүн кызматтык ыйгарым укуктарын пайдалануу менен; 2) ири өлчөмдөгү пара берүүдө же алууда, -
VI категориядагы айып салууга же II категориядагы айып салуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
3. Ушул берененин 1 жана 2-бөлүктөрүндө каралган өзгөчө ири өлчөмдөгү параны берүүдө же алууда жасалган жосундар, -
III категориядагы айып салуу менен III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
4. Паракорлукта ортомчулук кылууга убада берүү же сунуш кылуу, - IV категориядагы коомдук иштерге же IV категориядагы айып салууга
жазаланат. Эскертүү. Эгерде пара алууга же башка адамга пара берүүгө ортомчу болгон
адам жазык ишин козгоо укугу бар органга бул жөнүндө ыктыярдуу билдирсе жана кылмышты ачууга жана (же) бөгөт коюуга көмөктөшсө, ал, ушул беренеде каралган жосуну үчүн жазык жоопкерчилигинен бошотулат.
328-берене. Пара берүү 1. Кызмат адамына, чет өлкөлүк кызмат адамына же болбосо эл аралык уюмдун
кызмат адамына же ошол кызмат адамынын, чет өлкөлүк кызмат адамынын, же болбосо эл аралык уюмдун кызмат адамына пара берүүнүн ортомчусу аркылуу аракеттери (аракетсиздиги) үчүн пара берүүчүнүн же анын атынан чыккан адамдардын пайдасына кылган кызматтык ыйгарым укуктарына кирген, же болбосо аларга өзүнүн кызматтык абалы боюнча көмөктөшө алуучу, ошого тете пара берүү сунушун же пара алуу убадасын алуу, -
IV категориядагы түзөтүү жумуштарына же V категориядагы айып салууга, же I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Төмөнкүдөй жасалган ошол эле жосун: 1) ири өлчөмдө; 2) билип туруп мыйзамсыз аракетти (аракетсиздикти) жасаса, - VI категориядагы айып салууга же II категориядагы эркиндигинен ажыратууга
жазаланат. 3. Өзгөчө ири өлчөмдө жасалган ушул берененин 1 жана 2-бөлүктөрүндө
каралган жосундар, - III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. Эскертүү. Эгерде кызмат адамы тарабынан пара опузалап алынса же эгерде
адам жазык ишин козгоого укугу бар органга пара берүү жөнүндө ыктыярдуу билдирсе, пара берген адам, ушул беренеде каралган жосун үчүн жазык жоопкерчилигинен бошотулат.
329-берене. Кызматтык жасалмачылык 1. Кызматтык жасалмачылык, башкача айтканда кызмат адамы, же болбосо
мамлекеттик кызматчы, же кызмат адамы болуп саналбаган муниципалдык кызматчы тарабынан расмий документке билип туруп жалган маалыматтарды киргизүү, ошого тете расмий документке анын анык мазмунун бурмалаган оңдоолорду киргизүү, -
IV категориядагы белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратууга, же IV категориядагы түзөтүү
жумуштарына, же V категориядагы айып салууга, же I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Этиятсыздыктан оор зыян келтирген ошол эле жосун, - VI категориядагы айып салууга же II категориядагы айып салуу менен II
категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 330-берене. Паспортту мыйзамсыз берүү 1. Атайылап же этиятсыздыктан Кыргыз Республикасынын жарандыгын
мыйзамсыз алууга алып келген же башка олуттуу зыян келтирген кызмат адамы, же мамлекеттик кызматчы тарабынан чет өлкөлүк жаранга же жарандыгы жок адамга Кыргыз Республикасынын жаранынын паспортун мыйзамсыз берүү, ошого тете кызмат адамы же болбосо мамлекеттик кызматчы тарабынан же кызмат адамы болуп саналбаган муниципалдык кызматчы тарабынан документтерге билип туруп жалган маалыматтарды киргизүү, -
VI категориядагы айып салууга же II категориядагы айып салуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Кыргыз Республикасынын жаранынын паспортун мыйзамсыз даярдоо, сатып өткөрүү жана пайдалануу, -
IV категориядагы эркиндигинен ажыратуу менен жазаланат. 331-берене. Шалаакылык 1. Этиятсыздыктан олуттуу зыян келтирген шалаакылык, башкача айтканда
кызмат адамынын өз милдеттерин жеңил ойлуулуктан же этибарсыздыктан улам аткарбоосу же талаптагыдай эмес аткаруусу, -
IV категориядагы коомдук иштерге же III категориядагы белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратууга, же III категориядагы түзөтүү жумуштарына, же IV категориядагы айып салууга жазаланат.
2. Этиятсыздыктан оор зыян келтирген ошол эле жосун, - IV категориядагы түзөтүү жумуштарына же V категориядагы айып салууга, же
эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
45-глава. Сот бийлигине каршы кылмыштар 332-берене. Сот адилеттүүлүгүн жүзөгө ашырууга тоскоолдук кылуу Сот адилеттүүлүгүн жүзөгө ашырууга тоскоолдук кылуу максатында соттун
ишине кандай гана формада болбосун кийлигишүү, - IV категориядагы коомдук иштерге же III категориядагы түзөтүү жумуштарына,
же IV категориядагы айып салууга жазаланат. 333-берене. Коргоочунун кесиптик ишине тоскоолдук кылуу Жазык-процесстик мыйзамдарда каралган коргоочунун укуктарын ишке
ашырууга жана милдеттерин аткарууга кандай гана формада болбосун тоскоолдук келтирүү, -
IV категориядагы коомдук иштерге, же III категориядагы түзөтүү жумуштарына же IV категориядагы айып салууга жазаланат.
334-берене. Сот адилеттүүлүгүн жүзөгө ашыруу менен байланыштуу коркутуу же зомбулук
1. Ишти же материалдарды сотто кароого байланыштуу судьяга, сот арачысына, ошого тете жубайына, жакын туугандарына карата шантаж кылуу же өмүргө жана ден соолукка коркунуч келтирбеген зомбулукту колдоном деп коркутуу, -
IV категориядагы түзөтүү жумуштарына же V категориядагы айып салууга, же I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Ишти же материалдарды сотто кароого байланыштуу судьяга, сот арачысына, жубайына, жакын туугандарына карата өмүргө жана ден соолукка коркунуч келтирбеген зомбулукту колдонуу же өмүргө жана ден соолукка коркунуч келтирбеген зомбулукту колдоном деп коркутуу, -
VI категориядагы айып салууга же II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
335-берене. Билип туруп сот адилеттигине жатпаган өкүм же башка соттук акт чыгаруу
1. Судья (сот) тарабынан билип туруп сот адилеттигине жатпаган өкүм, чечим же башка соттук акт чыгаруу, -
эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Этиятсыздыктан оор зыян келтирген, адамды камакка алуу жөнүндө чечимди же эркиндигинен ажыратууга өкүмдү билип туруп адилетсиз чыгаруу, -
эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
336-берене. Жазык процессинин катышуучуларына карата коопсуздук чаралары жөнүндө маалыматтарды ачыкка чыгаруу
Маалыматтар кызматтык ишине байланыштуу ишенип берилген же белгилүү болгон адам тарабынан жасалган жана этиятсыздыктан оор зыян келтирген сот адилеттигин жүргүзүүгө катышкан судьяга же сот адилеттигин аткарган башка адамга, соттук аткаруучуга, жабырлануучуга, күбөгө, же жазык процессинин башка катышуучуларына карата, ошого тете жубайына, кайсынысы болбосун жакын туугандарына карата колдонулуучу коопсуздук чаралары жөнүндө маалыматтарды ачыкка чыгаруу, -
IV категориядагы түзөтүү жумуштарына же V категориядагы айып салууга, же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
46-глава. Далилдерди табуунун процесстик тартибине каршы кылмыштар 337-берене. Прокурордун, тергөөчүнүн, алгачкы тергөө органынын
ыйгарым укуктуу кызмат адамынын ишине тоскоолдук кылуу Сотко чейинки өндүрүшкө тоскоолдук кылуу максатында прокурордун,
тергөөчүнүн, алгачкы тергөө органынын ыйгарым укуктуу кызмат адамынын ишине кандай гана формада болбосун кийлигишүү, -
IV категориядагы түзөтүү жумуштарына же V категориядагы айып салууга, же I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
338-берене. Сотко чейинки өндүрүшкө байланыштуу коркутуу же зомбулук кылуу
1. Сотко чейинки өндүрүшкө, ишти же материалдарды сотто кароого байланыштуу тергөөчүгө, прокурорго, алгачкы тергөө органынын кызматкерине, коргоочуга, мыйзамдуу өкүлгө же өкүлгө, ошого тете анын жубайына, жакын туугандарына карата өмүрү жана ден соолугу үчүн коркунучтуу эмес шантаж же зомбулукту колдоном деп коркутуу, -
IV категориядагы түзөтүү жумуштарына же V категориядагы айып салууга же I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Сотко чейинки өндүрүшкө, тергөөгө, ишти же материалдарды сотто кароого байланыштуу тергөөчүгө, прокурорго, алгачкы тергөө органынын кызматкерине, коргоочуга, мыйзамдуу өкүлгө же өкүлгө, ошого тете анын жубайына, жакын туугандарына карата өмүрү жана ден соолугу үчүн коркунучтуу эмес зомбулукту колдонуу же өмүрү жана ден соолугу үчүн коркунучтуу зомбулук колдоном деп коркутуу, -
VI категориядагы айып салууга же II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
339-берене. Жазык жоопкерчилигинен мыйзамсыз бошотуу Кылмыш жасоодо шектелүүчү же айыпталуучу адамды прокурор же сотко
чейинки өндүрүштү жүзөгө ашыруучу адам тарабынан жазык жоопкерчилигинен билип туруп мыйзамсыз бошотуу, -
VI категориядагы айып салууга же II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
340-берене. Кылмыш жасады деп мыйзамсыз айыптоо 1. Алгачкы тергөө органынын ыйгарым укуктуу кызмат адамы, тергөөчү же
прокурор тарабынан жасалган кылмышты жасады деп билип туруп мыйзамсыз айыптоо, -
VI категориядагы айып салууга же II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Оор же өзгөчө оор кылмыш жасады деген айыптоо менен бириктирилген ошол эле жосун, -
III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 341-берене. Жалган көрсөтмө берүүгө мажбурлоо Сотко чейинки өндүрүштү жүзөгө ашыруучу адам тарабынан шантаж кылуу же
өмүргө жана ден соолукка коркунуч келтирбеген зомбулукту колдоном деп коркутуу же башка мыйзамсыз аракеттерди жасоо жолу менен (ушул Кодекстин 143- беренесиндеги кыйноолордон башка) шектелгенди, айыпталганды, жабырланганды, күбөнү жалган көрсөтмө берүүгө, же болбосо экспертти, адисти жалган корутунду же көрсөтмө берүүгө мажбурлоо, -
V категориядагы айып салууга же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен же ансыз I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
342-берене. Далилдерди бурмалоо
1. Ишке катышуучу адамдын же анын өкүлүнүн жарандык иш боюнча далилдерди бурмалоосу, ошого тете Жоруктар жөнүндө Кыргыз Республикасынын кодексинде каралган жосундар боюнча далилдерди бурмалоосу, -
IV категориядагы түзөтүү жумуштарына же V категориядагы айып салууга, же I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Ыкчам издөө ишин жүзөгө ашыруучу органдын кызматкери тарабынан атайын тергөө аракеттерин, алардын протоколдорун же аларга тиркелген тиркемелерди бурмалоо, же болбосо жазык сот өндүрүшүнүн жүрүшүндө сотко чейинки өндүрүштү жүзөгө ашыруучу адам, жазык-процесстик аракеттерге катышуучу прокурор, адис же коргоочу тарабынан далилдерди бурмалоо, -
VI категориядагы айып салууга же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
343-берене. Пара алуу же коммерциялык сатып алууга чагымчылык Пара алууга же коммерциялык сатып алууга чагым жасоо, башкача айтканда
кызмат адамына, же болбосо коммерциялык же башка уюмдарда башкаруу функцияларын аткаруучу адамга, анын макулдугусуз кылмыш жасоо далилдерин жасалма түзүү, же болбосо шантаж кылуу максатында пара берүү аракети, -
IV категориядагы түзөтүү жумуштарына, же V категориядагы айып салууга, же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
Эскертүү. Төмөнкүлөр пара же коммерциялык сатып алуу чагымчылыгы болуп эсептелбейт:
пара алууга (же болбосо коммерциялык сатып алууга) умтулгандыктын белгилери жок болсо, анын алгандыгынын бетин кийин ачуу максатында мындай ниетти аныктоо (ишке ашыруу) үчүн мүмкүндүктү түзүү менен коштолгон, пара алуу ниети адамда бар экендигин алгачкы тергөө органынын кызматкери, тергөөчү же прокурор тарабынан аныкталуусу жана документтештирилиши;
кызмат адамынын коррупцияга ниеттенгендигине мыйзамга ылайык текшерүүнү жүргүзүү, ал адам өзүнө карата ушундай текшерүүнү жүргүзүүгө алдын ала макулдугун берсе.
344-берене. Кылмыш жасалгандыгы жөнүндө билип туруп жалган билдирүү жасоо
1. Кылмыш жасалгандыгы жөнүндө билип туруп жалган билдирүү, - III категориядагы түзөтүү жумуштарына же IV категориядагы айып салууга, же I
категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 2. Ошол эле жосун: 1) оор же өзгөчө оор кылмыш жасады деген айыптоо менен жасалганда: 2) айыптоонун далилдерин жасалма түзүү менен коштолгондо; 3) пайда табуу ниетинде жасалганда; 4) уюшкан топтун же кылмыштуу уюмдун кызыкчылыктарында жасалганда, - IV категориядагы түзөтүү жумуштарына же V категориядагы айып салууга, же II
категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
I
345-берене. Эксперттин жалган көрсөтмөлөрү, корутундусу же туура эмес котормосу
1. Күбөнүн, жабырлануучунун билип туруп берген жалган көрсөтмөлөрү, же болбосо эксперттин корутундусу же көрсөтмөлөрү, адистин көрсөтмөлөрү, ошого тете жарандык, же болбосо жазык сот өндүрүшүндө же сотко чейинки өндүрүштө билип туруп туура эмес которуу адам кылмыш же жосун жасады деп шектелгендиги же айыпталгандыгы менен коштолсо, -
IV категориядагы түзөтүү жумуштарына, же V категориядагы айып салууга, же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен же ансыз категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Аткаруу өндүрүшүндө эксперттин билип туруп чыгарган жалган корутундусу же адистин көрсөтмөлөрү, ошого тете билип туруп туура эмес которуусу, -
III категориядагы түзөтүү жумуштарына, же IV категориядагы айып салууга же IV категориядагы коомдук иштерге жазаланат.
Эскертүү. Эгерде сотко чейинки өндүрүштө же соттук териштирүүдө соттун өкүмү же соттун чечими чыгарылганга чейин берген көрсөтмөлөрүнүн, корутундуларынын жалгандыгы жөнүндө же билип туруп туура эмес которгондугу жөнүндө ал билдирсе, күбө, жабырлануучу, эксперт, адис же котормочу ушул беренеде каралган жосундары үчүн жазык жоопкерчилигинен бошотулат.
346-берене. Көрсөтмө берүүдөн баш тартуу же качуу Сот отурумунда, же болбосо сотко чейинки өндүрүштө күбөнүн же
жабырлануучунун көрсөтмө берүүдөн же эксперттин корутунду же көрсөтмө берүүдөн баш тартуусу же качуусу, -
II категориядагы коомдук иштерге же I категориядагы түзөтүү жумуштарына, же II категориядагы айып салууга жазаланат.
Эскертүү. Өзүнө, жубайына же өзүнүн жакын туугандарына каршы көрсөтмө берүүдөн баш тарткандыгы же качкандыгы үчүн күбө же жабырлануучу жазык жоопкерчилигине тартылууга жатпайт.
347-берене. Жалган күбө болууга мажбурлоо Күбөнү, жабырлануучуну жалган көрсөтмөлөрдү берүүгө, же көрсөтмө берүүдөн
качууга мажбурлоо, ошого тете экспертти жалган корутунду, көрсөтмө берүүгө, же адисти жалган көрсөтмө берүүгө же котормочуну туура эмес котормо жасоого шантаж кылуу менен, ошол адамдардын же алардын жубайларынын, жакын туугандарынын кимисиники болбосун мүлкүн жок кылуу, же болбосо талкалоо менен же аталган адамдардын өмүрүнө жана ден соолугуна коркунуч келтирбеген зомбулукту колдонуу менен, же мындай зомбулукту колдоном деп коркутуу менен коштолгон мажбурлоо, -
IV категориядагы түзөтүү жумуштарына же V категориядагы айып салууга же I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
348-берене. Кылмышты жаап-жашыруу 1. Оор кылмышты мурда убадалашпаган жаап-жашыруу, - IV категориядагы түзөтүү жумуштарына же V категориядагы айып салууга же I
категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 2. Өзгөчө оор кылмышты мурда убадалашпаган жаап-жашыруу, -
VI категориядагы айып салууга же II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
Эскертүү. Мурда убадалашпаган жаап-жашыруу үчүн кылмыш жасаган адамдын жубайы, ата-энеси, балдары, асырап алуучусу, асырап алынганы, бир тууган же аталаш-жатындаш ага-инилери жана эже-сиңдилери, чоң атасы, таятасы, чоң энеси, таенеси, небереси жоопкерчиликке тартылбайт.
47-глава. Сот актыларын жана башка аткаруу документтерин аткарууга каршы кылмыштар
349-берене. Эркиндигинен ажыратуу жайларынан же кайтаруудан качуу 1. Эркиндигинен ажыратуу түрүндө жазасын өтөп жаткан же алдын ала камакка
алынган адам тарабынан жасалган түзөтүү мекемелеринен же кайтаруудан качуу, - I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 2. Алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу тарабынан жасалган ошол эле
жосун, - II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 3. Ушул берененин 1 же 2-бөлүктөрүндө каралган курал колдонуу же
предметтерди курал катары пайдалануу менен жасалган жосундар, - III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. Эскертүү. Качкан учурдан тартып үч күндүк мөөнөт ичинде эркиндигинен
ажыратуу жайларына же камакка ыктыярдуу кайтып келген, качууну биринчи жолу жасаган адам ушул берененин 1 жана 2-бөлүктөрүндө каралган жосундары үчүн жазык жоопкерчилигинен бошотулат.
350-берене. Эркиндигинен ажыратуу түрүндө жазаны өтөөдөн качуу Эркиндигинен ажыратуу жайынын чегинен тышкары жерге баруусуна кыска
мөөнөткө уруксат берилген эркиндигинен ажыратууга соттолгон адамдын кайтып келбегендиги, -
I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 351-берене. Айып салууга соттолгон адамдын сот өкүмүн аткарбоосу 1. Жорукту жасагандыгы үчүн соттолгон адамдын же жоруктары же
кылмыштары үчүн жазанын башка түрлөрү айып салууга алмаштырылган учурда, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратууга соттолгон адам тарабынан соттун мыйзамдуу күчүнө кирген өкүмүн аткарбоосу, -
I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 2. Кызмат адамынын анын баш ийүүсүндөгү адамды белгилүү бир кызмат ордун
ээлөө укугунан ажыратуу жөнүндө мыйзамдуу күчүнө кирген сот өкүмүн аткарбоосу, -
III категориядагы белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратууга же III категориядагы түзөтүү жумуштарына же IV категориядагы айып салууга жазаланат.
352-берене. Жазык-аткаруу тутумунун кызматкерин коркутуу же ага карата зомбулук кылуу
1. Эркиндигинен ажыратуу же камакта кармоо жайларынын кызматкерине же болбосо анын жубайына, жакын туугандарына, көрсөтүлгөн кызматкердин кызматтык ишине байланыштуу, ошого тете соттолгон адамга карата анын
түзөтүлүшүнө тоскоолдук кылуу же анын коомдук милдеттерди аткаргандыгы үчүн өч алуу максатында шантаж кылуу же өмүргө жана ден соолукка коркунуч келтирбеген зомбулукту колдонуу, -
I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 2. Ушул берененин 1-бөлүгүндө көрсөтүлгөн адамдарга өмүргө жана ден
соолукка коркунуч келтирбеген зомбулукту колдонуу же өмүргө жана ден соолукка коркунуч келтирген зомбулукту колдоном деп коркутуу, -
VI категориядагы айып салууга же II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
353-берене. Жазык-аткаруу тутумунун кызматкеринин талаптарына тобу менен баш ийбөө
1. Жазык-аткаруу тутумунун кызматкеринин мыйзамдуу талаптарына топтолуп баш ийбөөнү уюштуруу, же болбосо өмүргө жана ден соолукка коркунуч келтирбеген зомбулукту колдонуу менен коштолгон мыйзамсыз аракеттерди жасоого мажбурлоо, ошого тете мындай тобу менен баш ийбөөнү же болбосо мажбурлоону уюштуруу, -
II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 2. Этиятсыздыктан оор зыян келтирген ошол эле жосундар, - III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 354-берене. Сот аткаруучусун коркутуу же ага карата зомбулук кылуу 1. Аткаруу документтерин аткаруу боюнча сот аткаруучусунун ишине
байланыштуу сот аткаруучусуна, же болбосо анын жубайына, жакын туугандарына карата өмүрү жана ден соолугу үчүн коркунуч келтирбеген шантаж кылуу же зомбулукту колдоном деп коркутуу -
IV категориядагы түзөтүү жумуштарына же V категориядагы айып салууга, же I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Ушул берененин 1-бөлүгүндө көрсөтүлгөн адамдарга карата өмүрү жана ден соолугу үчүн коркунуч келтирбеген зомбулукту колдонуу же өмүрү жана ден соолугу үчүн коркунуч келтирген зомбулукту колдоном деп коркутуу, -
VI категориядагы айып салууга же II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
48-глава. Башкаруу тартибине каршы кылмыштар 355-берене. Бийлик өкүлүн коркутуу же ага карата зомбулук 1. Бийлик өкүлүнүн өзүнүн кызматтык милдеттерин аткаруусуна байланыштуу,
бийлик өкүлүнө же анын жубайына, жакын туугандарына карата шантаж кылуу же өмүргө жана ден соолукка коркунуч келтирбеген зомбулукту колдоном деп коркутуу, -
IV категориядагы түзөтүү жумуштарына, же V категориядагы айып салууга же I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Ушул берененин 1-бөлүгүндө көрсөтүлгөн адамдарга карата өмүргө жана ден соолукка коркунуч келтирбеген зомбулукту колдонуу же өмүргө жана ден соолукка коркунуч келтирген зомбулукту колдоном деп коркутуу, -
VI категориядагы айып салууга же II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
356-берене. Укук коргоо же контролдоо органынын кызмат адамына карата коопсуздук чаралары жөнүндө маалыматтарды ачыкка чыгаруу
Эгерде кызмат адамынын кызматтык ишине тоскоолдук кылуу максатында, бул маалыматтар кызматтык ишине байланыштуу ишенип берилген же билип алган адам тарабынан жасалса, этиятсыздыктан оор зыян келтирген укук коргоо же контролдоо органынын кызмат адамына, же анын жубайына, жакын туугандарына карата колдонулуучу коопсуздук чаралары жөнүндө маалыматтарды ачыкка чыгаруу, -
IV категориядагы түзөтүү жумуштарына же V категориядагы айып салууга, же эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
357-берене. Жасалган кылмыш же жорук жөнүндө арызды же кайрылууну каттоодон жашырып коюу
1. Жасалган кылмыш же жорук жөнүндө арызды же кайрылууну кызмат адамынын каттоодон жашырып коюусу, -
эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен V категориядагы айып салууга жазаланат.
2. Жасалган, же болбосо даярдалып жаткан кылмыш жөнүндө арызды же кайрылууну кызмат адамынын каттоодон жашырып коюусу, -
эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен VI категориядагы айып салууга жазаланат.
3. Ушул берененин 2-бөлүгүндө каралган олуттуу же оор зыянга алып келген жосундар, -
эки жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
358-берене. Мамлекеттик чек арадан мыйзамсыз өтүү 1. Кыргыз Республикасынын кайтаруудагы мамлекеттик чек арасынан
мыйзамсыз өтүү, - IV категориядагы түзөтүү жумуштарына же V категориядагы айып салууга, же I
категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 2. Чек ара кызматын өтөп жаткан адамга карата өмүргө жана ден соолукка
коркунуч келтирбеген зомбулукту колдонуу же аны колдоном деп коркутуу менен жасалган ошол эле жосун, -
VI категориядагы айып салууга же II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
Эскертүү. Ушул берененин күчү чет өлкөлүк жарандардын же жарандыгы жок адамдардын баш калкалоо укугун пайдалануу үчүн келген учурларына колдонулбайт.
359-берене. Документтердин жасалмасы 1. Даярдоочунун өзү же башка адам тарабынан аны колдонуу максатында
укуктарды берүүчү же милдеттерден бошотуучу расмий документтин жасалмасы,
башкача айтканда расмий документке, билип туруп анын чыныгы мазмунун бурмалаган жалган маалыматтарды, оңдоолорду киргизүү; же мындай документти сатып өткөрүү, ошого тете ошол эле максаттарда жасалма мөөрдү же мамлекеттик сыйлыкты даярдоо же аларды сатып өткөрүү, -
II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 2. Билип туруп жалган расмий документти пайдалануу, - VI категориядагы айып салууга же II категориядагы эркиндигинен ажыратууга
жазаланат. 3. Башка кылмышты жашыруу же аны жасоону жеңилдетүү максатында
жасалган ушул берененин 1 же 2-бөлүктөрүндө каралган жосундар, - III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 360-берене. Документти, мөөрдү же штампты уурдоо Расмий документти, мөөрдү же штампты, ошого тете адамга тиешелүү
паспортту же башка маанилүү өздүк документти уурдоо, - IV категориядагы түзөтүү жумуштарына же V категориядагы айып салууга, же I
категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 361-берене. Тизмектен өткөрүлгөн же камак салынган, же болбосо
конфискациялоого жаткан мүлктөргө карата мыйзамсыз аракеттер 1. Мүлк ишенип берилген адам тарабынан жасалып, тизмектен өткөрүлгөн же
камак салынган мүлктү коротуу, ажыратуу, жашыруу же мыйзамсыз берүү, ошого тете камак салынган акча каражаттары (салымдар) аркылуу насыя уюмдун кызматчысынын банктык операцияларды жүзөгө ашыруу, -
IV категориядагы белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратууга же IV категориядагы түзөтүү жумуштарына, же V категориядагы айып салууга же I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Соттун өкүмү боюнча конфискацияга алынууга жаткан мүлктү жашыруу же өзүмдүк кылып алуу, ошого тете мүлктү конфискациялоо жөнүндө мыйзамдуу күчүнө кирген соттун өкүмүн аткаруудан качуу, -
IV категориядагы түзөтүү жумуштарына же V категориядагы айып салууга же I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
362-берене. Мажбурлоо Адамды кандайдыр бир аракеттерди жасоого, же болбосо кандайдыр бир
аракеттерди жасабоого мажбурлоо адамдын өмүрүнө жана ден соолугуна коркунуч келтирбеген зомбулукту колдонуу менен же өмүргө жана ден соолукка коркунуч келтирген зомбулукту колдоном деп коркутуу менен коштолсо, -
IV категориядагы белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратууга же IV категориядагы түзөтүү жумуштарына, же V категориядагы айып салууга, же I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
Х БӨЛҮМ. АСКЕР КЫЗМАТЫНА КАРШЫ КЫЛМЫШТАР 49-глава. Чакырылуучулардын, резервдегилердин жана аскерге
милдеттүүлөрдүн кылмыштары 363-берене. Мобилизациялоо боюнча чакыруу иш-чараларынан качуу
Согуш мезгилинде мобилизациялоо боюнча аскер кызматына чакыруу иш- чараларынан же согуш мезгилинде аскер кызматына чакыруу иш-чараларынан качуу, -
II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 50-глава. Баш ийүү жана аскердик ар-намысты сактоо тартибине каршы
кылмыштар 364-берене. Буйрукту аткарбоо 1. Кызматтык кызыкчылыктарга олуттуу зыян келтирген баш ийүүдөгү адамдын
начальниктин буйругун ачыктан-ачык аткарбоосу, ошого тете аны аткаруудан качуу, -
I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 2. Адамдардын тобу же алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу
тарабынан жасалган ошол эле жосундар, - II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 3. Согуш мезгилинде же согуштук жагдайда, ошого тете согуштук шарттарда же
өзгөчө абалда жасалган ушул берененин 1 же 2-бөлүктөрүндө каралган жосундар, -
IV категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. Эскертүү. Баш ийген адам кылмыштуу экендигин билип туруп буйрукту же
тескемени аткаруудан баш тарткан учурларга ушул берене жайылтылбайт. Ушул Кодекстин 50 жана 51-главаларында каралган, Кыргыз Республикасынын
Куралдуу Күчтөрүндө, башка аскерлеринде жана аскердик кошуундарында; мыйзамда аскердик кызмат каралган Кыргыз Республикасынын мамлекеттик органдарында; ошого тете аскер кызматын чакыруу боюнча же контракт боюнча өтөп жаткан аскер кызматчылары тарабынан, ошого тете запаста турган жарандар тарабынан аскер жыйымдарын өтөгөн мезгилинде жасалган кылмыштар баш ийүү жана аскердик ар-намысты сактоо тартибине же аскердик мүлктү сактоого жана пайдаланууга каршы кылмыштар деп таанылат.
Ушул эскертүүнүн экинчи абзацында эскертилбеген адамдар кошо катышкандыгы үчүн жоопкерчилик тартат.
365-берене. Начальникке карата зомбулук аракеттери 1. Начальникке карата анын аскер кызматы боюнча милдеттерин аткаруусуна
байланыштуу же аларды аткарып жаткан мезгилде, ошого тете өзүнө жүктөлгөн аскер кызматы боюнча милдеттерин аткарып жаткан башка адамга карата ага каршылык көрсөтүү же ушул милдеттерди бузууга мажбурлоо максатында өмүргө жана ден соолукка коркунуч келтирбеген зомбулукту колдонуу же мындай зомбулукту колдоном деп коркутуу, -
II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 2. Ошол эле жосундар: 1) адамдардын тобу же алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу
тарабынан жасалган; 2) курал колдонуу менен же өмүргө жана ден соолукка коркунуч келтирүүген
зомбулукту колдоном деп коркутуу менен жасалган; 3) этиятсыздыктан оор зыян келтирген, -
III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 3. Согуш мезгилинде же согуштук жагдайда, ошого тете согуш же өзгөчө
абалдарда жасалган ушул берененин 1 же 2-бөлүктөрүндө каралган жосундар, - IV категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 366-берене. Бири-бирине баш ийүүчүлүк мамилеси болбогон аскер
кызматчыларынын ортосундагы уставдык эрежелерди бузуу 1. Аскер кызматчысы деген статусу таркатылган адамды мазактоо, же ага
катаал мамиле кылуу же аны эркиндигинен мыйзамсыз ажыратуу, же жеке кызыкчылыгында мажбурлап пайдалануу, ошого тете же аскерге керектүү болгон предметтерин андан опузалап алуу же тартып алуу, жабырлануучу менен баш ийүүчүлүк мамилеси болбогон аскер кызматчысы деген статусу бар адам тарабынан жасалган, -
тартиптик бөлүктө алты айдан бир жылга чейин кармоого же I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Төмөнкүдөй жасалган ошол эле жосун: 1) эки же андан көп адамга карата; 2) адамдардын тобу же алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу
тарабынан; 3) өмүргө жана ден соолукка коркунуч келтирбеген зомбулукту колдонуу менен,
- II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 3. Ушул берененин 1 же 2-бөлүктөрүндө каралган жосундар: 1) курал колдонуу менен жасалса; 2) этиятсыздыктан оор зыян келтирсе, - III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 367-берене. Бөлүктү же кызмат өтөө жерин өзү билип таштап кетүү 1. Чакыруу боюнча аскердик кызмат өтөп жаткан аскер кызматчысынын бөлүктү
же кызмат өтөө жайын өзү билип таштап кетүүсү, ошого тете бөлүктөн бошотулганда, дайындалганда, которулганда, иш сапарынан, өргүүдөн же дарылоо мекемесинен он суткадан ашык, бирок отуз суткадан ашпаган мезгилде кызмат өтөөгө жүйөсүз себептер менен келбегендиги, -
тартиптик бөлүктө үч айдан алты айга чейин кармоого жазаланат. 2. Согуш мезгилинде же согуштук жагдайда, ошого тете согуштук же өзгөчө абал
шарттарында жасалган ошол эле жосундар, - III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 368-берене. Дезертирдик 1. Дезертирдик, башкача айтканда бөлүктү же кызмат өтөө жайын узактыгы 30
суткадан ашык мезгилге же аскер кызматын андан ары өтөөдөн таптакыр эле качуу максатында өзү билемдик менен калтырып кетүү, -
II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Кызмат боюнча ишенип берилген куралды алуу менен дезертирдик, ошого тете алдын ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу тарабынан жасалган дезертирдик, -
III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 3. Согуш мезгилинде же согуштук жагдайда, ошого тете согуш же өзгөчө
абалдагы шарттарда жасалган ушул берененин 1 же 2-бөлүктөрүндө каралган ошол эле жосундар, -
IV категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 369-берене. Аскер кызматынын милдеттерин өтөөдөн баш тартуу 1. Аскер кызматчысынын аскер кызматынын милдеттерин өтөөдөн баш тартуу,
ошого тете документтерин жасалма жолу менен аскер кызматынын милдеттерин аткаруудан качуу, -
III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 2. Согуш мезгилинде же согуштук жагдайда, ошого тете согуш же өзгөчө
абалдагы шарттарда жасалган ошол эле жосундар, - IV категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 370-берене. Күжүрмөн нөөмөттү өтөө эрежелерин бузуу 1. Этиятсыздыктан олуттуу зыян келтирген Кыргыз Республикасына күтүлбөгөн
кол салууну өз убагында табуу жана анын мизин майтаруу боюнча, анын коопсуздугун камсыз кылуу боюнча күжүрмөн нөөмөттү (күжүрмөн кызматты) өтөө эрежелерин атайылап же этиятсыз бузуу, -
тартиптик аскер бөлүгүндө алты айдан бир жылга чейинки мөөнөткө кармоого, же болбосо I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Этиятсыздыктан оор зыян келтирген ошол эле жосун, - II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 3. Согуш мезгилинде же согуштук жагдайда, ошого тете согуш же өзгөчө
абалдагы шарттарда жасалган ушул берененин 1 же 2-бөлүктөрүндө каралган жосундар, -
IV категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 371-берене. Чек ара кызматын өтөө эрежелерин бузуу 1. Адамдардын же транспорт каражаттарынын, контрабандалык жүктөрдүн
Кыргыз Республикасынын мамлекеттик чек арасы аркылуу тоскоолдуксуз мыйзамсыз өткөрүүгө этиятсыздыктан алып келген, же болбосо башка олуттуу зыян келтирген, чек ара нарядынын курамына кирген же чек ара кызматынын башка милдеттерин аткарган адам тарабынан чек ара кызматын өтөө эрежелерин атайылап же этиятсыз бузуу, -
тартиптик аскер бөлүгүндө алты айдан бир жылга чейинки мөөнөткө кармоого же I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Этиятсыздыктан оор зыян келтирген ошол эле жосун, - II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 372-берене. Кароол кызматын өтөө эрежелерин бузуу
1. Кароол (вахта) курамына кирген адам тарабынан жасалган, этиятсыздыктан оор зыян келтирген кароол (вахталык) кызматын өтөөнүн уставдык эрежелерин атайылап же этиятсыз бузуу, -
II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 2. Согуш мезгилинде же согуштук жагдайда, ошого тете согуш же өзгөчө
абалдагы шарттарда жасалган ошол эле жосундар, - III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 373-берене. Коомдук тартипти сактоо жана коомдук коопсуздукту камсыз
кылуу боюнча кызмат өтөөнүн эрежелерин бузуу 1. Этиятсыздыктан олуттуу зыян келтирген коомдук тартипти сактоо жана
коомдук коопсуздукту камсыз кылуу боюнча аскердик наряддын курамына кирген адам тарабынан кызмат өтөө эрежелерин атайылап же этиятсыз бузуу -
тартиптик аскер бөлүгүндө үч айдан алты айга чейинки мөөнөткө кармоого жазаланат.
2. Этиятсыздыктан оор зыян келтирген ошол эле жосун, - II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 374-берене. Гарнизондо ички кызматты же кайгуулду өтөө эрежелерин
бузуу 1. Бөлүктүн суткалык нарядына (кароолдон жана вахтадан башка) кирген адам
тарабынан ички кызматтын уставдык эрежелерин, ошого тете кайгуул нарядынын курамына кирген адам тарабынан этиятсыздыктан оор зыян келтирген гарнизондо кайгуул өтөө эрежелерин атайылап же этиятсыз бузуусу, -
тартиптик аскер бөлүгүндө үч айдан алты айга чейинки мөөнөткө кармоого жазаланат.
2. Этиятсыздыктан оор зыян келтирген ошол эле жосун, - II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 51-глава. Аскердик мүлктү сактоонун же эксплуатациялоонун тартибине
каршы кылмыштар 375-берене. Аскердик мүлктү жок кылуу же аларга зыян келтирүү 1. Куралды, ок-дарыларды, аскер техникасынын предметтерин же башка аскер
мүлкүн жок кылуу же бузуу, - тартиптик аскер бөлүгүндө алты айдан бир жылга чейинки мөөнөткө кармоого
же I категориядагы айып салуу менен I категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
2. Этиятсыздыктан оор зыян келтирген ошол эле жосун, - II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 3. Согуш мезгилинде же согуштук жагдайда, ошого тете согуш же өзгөчө
абалдагы шарттарда жасалган ушул берененин 1 же 2-бөлүктөрүндө каралган жосундар, -
III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 376-берене. Этиятсыздыктан аскердик мүлктү жок кылуу, бузуу же
болбосо жоготуу
1. Куралды, ок-дарыларды, аскер техникасынын предметтерин, же болбосо башка аскердик мүлктү жеңил ойлуулуктун, же болбосо этибарсыздыктан жок кылуу же бузуу, ошого тете этиятсыздыктан ири зыян келтирген аларды жоготуу, -
IV категориядагы айып салууга же тартиптик аскер бөлүгүндө үч айдан алты айга чейинки мөөнөттө кармоого жазаланат.
2. Этиятсыздыктан өзгөчө ири залалды келтирген ошол эле жосун, - II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 377-берене. Курал колдонуу эрежелерин бузуу Куралды, ошого тете ок-дарыларды, жарылуучу жана башка заттарды жана
айланадагылар үчүн этиятсыздыктан оор зыян келтирген өтө коркунуч келтирүүчү предметтерди колдонуу эрежелерин атайылап же этиятсыз бузуу, -
II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 378-берене. Машиналарды айдоо же эксплуатациялоо эрежелерин бузуу Этиятсыздыктан оор зыян келтирген аскердик, атайын же транспорттук
машинаны айдоо же эксплуатациялоо эрежелерин атайылап же этиятсыз бузуу, - үч жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо
белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
379-берене. Учуу эрежелерин бузуу Этиятсыздыктан оор зыян келтирген учуу же аларга даярдык көрүү эрежелерин,
ошого тете учуучу аппараттарды эксплуатациялоо эрежелерин атайылап же этиятсыз бузуу, -
үч жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
XI БӨЛҮМ. ЭЛ АРАЛЫК УКУКТУК ТАРТИПКЕ КАРШЫ КЫЛМЫШТАР 52-глава. Тынчтыкка жана адамзаттын коопсуздугуна каршы кылмыштар 380-берене. Тынчтыкка каршы кылмыштар Куралдуу агрессияны пландоо, даярдоо, аны баштоо, ага катышуу, агрессивдүү
согушту эл аралык келишимдерди бузуу менен жүргүзүү, ошого тете ушул беренеде аталган жосундарды жасоо максатында кутумга катышуу, -
VI категориядагы эркиндигинен ажыратууга же VI категориядагы айып салуу менен же ансыз өмүр бою эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
381-берене. Адамгерчиликке каршы кылмыштар Жарандык калкты жынысы, расасы, тили, майыптыгы, этностук таандыктыгы,
туткан дини, курагы, саясий жана башка ишенимдери, билими, теги, мүлктүк же башка абалы боюнча басмырлоо максатында жасалуучу мыйзамсыз депортациялоо, камакта мыйзамсыз кармоо, кулчулукка айландыруу, массалык же туруктуу түрдө сотсуз өлүм жазасына тартуу, кандай гана жарандык адам болбосун ага билип туруп туруктуу түрдө кеңири масштабдагы кол салуу, күч колдонуп орун котортуу, адамдарды уурдоо, кыйноо же куугунтуктоо актылары, -
VI категориядагы эркиндигинен ажыратууга же VI категориядагы айып салуу менен же ансыз өмүр бою эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
382-берене. Зомбулук менен жок кылдыруу Мамлекет, саясий уюмдар же алардын уруксаты менен, алардын колдоосу же
макулдугу менен, узак мезгил аралыгында мыйзам тарабынан адамдарды коргоодон ажыратуу максатында, соңунда мындай эркинен ажыратууну таануудан же бул адамдардын тагдыры же турган жери жөнүндө билдирүүдөн баш тартуу менен адамдарды зомбулук менен жок кылдыруу, башкача айтканда камоо, камап туруу же уурдоо, -
VI категориядагы эркиндигинен ажыратуу менен жазаланат. 383-берене. Геноцид Улуттук, этностук, расалык же диний топторду ушул топтордун мүчөлөрүн
өлтүрүү, алардын ден соолугуна оор зыян келтирүү, балдардын төрөлүшүнө зомбулук менен тоскоолдук кылуу, балдарды мажбурлап бердирүү, күч колдонуп көчүрүү, же болбосо ушул топтун мүчөлөрүн күч менен жок кылууга эсептелген башка жашоо шарттарын түзүү жолу менен толук же жарым-жартылай жок кылууга багытталган жосундар, -
VI категориядагы эркиндигинен ажыратууга же VI категориядагы айып салуу менен же ансыз өмүр бою эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
384-берене. Массалык жок кылуу куралын өндүрүү, сатып алуу, өткөрүп берүү, топтоо, колдонуу же жайылтуу
Массалык жок кылуунун ядролук, химиялык, биологиялык, бактериологиялык, уулуу же башка куралдарын, согуш жүргүзүүнүн башка тыюу салынган каражаттарын же алардын курамдарын өндүрүү, сатып алуу, өткөрүп берүү, топтоо, колдонуу же жайылтуу, же болбосо эл аралык келишимдерди бузуу менен жасалган мындай каражаттарды же алардын курамдарын даярдоого же колдонууга багытталган эл аралык келишимдерди бузуу менен жасалган изилдөөлөрдү өткөрүү -
VI категориядагы эркиндигинен ажыратууга же VI категориядагы айып салуу менен же ансыз өмүр бою эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
385-берене. Согушту пропагандалоо 1. Согушту пропагандалоо, башкача айтканда бир өлкөнүн башка өлкөгө
агрессиясын жаратуу же согуштук жаңжалды баштоо максатында көз караштарды, идеяларды же чакырыктарды кандай гана формада болбосун жайылтуу, -
II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 2. Жоопкерчиликтүү абалды ээлеген кызмат адамы тарабынан жасалган
согушту пропагандалоо - үч жылга чейинки мөөнөткө белгилүү бир кызмат ордун ээлөө, же болбосо
белгилүү бир иш менен алектенүү укугунан ажыратуу менен III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат.
386-берене. Апартеид Расалык, диний, улуттук, этностук, саясий же башка социалдык топту мындай
топтун жана анын мүчөлөрүнүн үстүнөн үстөмдүк кылуусун орнотуу жана колдоо максатында кеңири масштабдагы же такай куугунтуктоонун алкагында жасалган жосундар, төмөнкүдөй жолдор менен жасалган:
1) анклавдарды жана геттолорду түзүү, андагы жашоо шарттары ал топторду жарым-жартылай жок кылууга эсептелген;
2) аларды мыйзамсыз депортациялоо же зомбулук менен орун котортуу; 3) аларды мыйзамсыз эркиндигинен ажыратуу; 4) аларды уурдоо; 5) аларды кулчулук эмгекте колдонуу; 6) аларды соода кылуу; 7) аларды мыйзамсыз кармоо, камакка алуу же камакта кармоо; 8) аларды катуу кыйноо; 9) аларды сойкулукка тартуу; 10) аларды Кыргыз Республикасынын Конституциясында кепилдик берилген
негизги укуктарынан ажыратуу; 11) аларды өлтүрүү; 12) алардын ден соолугуна оор зыян келтирүү; 13) зордуктоо, аларга карата сексуалдык мүнөздөгү зомбулук аракеттерди
кылуу, ошого тете аларды мажбурлап кош бойлуу кылуу, - VI категориядагы эркиндигинен ажыратууга же болбосо өмүр бою эркиндигинен
ажыратууга жазаланат. 387-берене. Эл аралык коргоону пайдаланган адамдарга же мекемелерге
кол салуу Эл аралык коргоодон пайдаланган чет өлкөлүк мамлекеттин өкүлүнө же эл
аралык уюмдун кызматкерине, аны менен бирге жашаган үй-бүлө мүчөлөрүнө, ошого тете эл аралык коргоодо турган адамдын кызматтык же турак жайына, же болбосо транспорт каражатына кол салуу, -
III категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 388-берене. Экоцид Флораны же фаунаны массалык жок кылуу, атмосфераны же суу ресурстарын
ууландыруу, ошого тете экологиялык кыйроого алып келиши мүмкүн болгон же алып келген башка аракеттерди жасоо, -
VI категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 53-глава. Аскердик кылмыштар жана согуш жүргүзүүнүн мыйзамдарынын
жана салттарынын башка бузуулары 389-берене. Согуш жүргүзүүнүн мыйзамдарын жана салттарын бузуу 1. Куралын тапшырган жана коргоо каражаттары жок адамдарды,
жарадарларды, бейтаптарды, медициналык кызматкерлерди, санитардык жана диний персоналды, аскер туткундарын, басып алынган аймактагы же согуштук аракеттердин районундагы жарандык калкты, согуш мезгилинде эл аралык коргоону пайдаланган башка адамдарды каршылаштын куралдуу күчтөрүндө кызмат өтөөгө же орун которууга мажбурлоо, же болбосо алардын көз карандысыз жана калыс сотко болгон укугунан ажыратуу, же болбосо жазык сот өндүрүшүндө бул адамдардын коргоого болгон укуктарын чектөө, -
IV категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 2. Ушул берененин 1-бөлүгүндө каралган адамдардын ден соолугуна оор зыян
келтирүү, же болбосо катуу кыйноо, кыйноо же мыкаачылык кылуу; же алардын
макулдугу менен болсо деле, аларга медициналык, биологиялык жана башка эксперименттерди өткөрүү, азап чегүүгө, психикасынын бузулушуна, олуттуу майып болуусуна атайылап алып келүү; согуштук зарылдык болбосо деле мүлктү өзү билип бүлүндүрүү же өзүмдүк кылып алуу; же болбосо аларды өзүнүн аскерлерин же объекттерди согуш аракеттеринен жашыруу үчүн колдонуу; же болбосо мындай адамдарды барымта катары кармап алуу же кармап туруу; же болбосо жарандык калкты мажбурлоо иштери үчүн пайдалануу - адамзатка каршы кылмыштардын жана геноциддин белгилери жок болсо, -
V категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 3. Ушул берененин 1-бөлүгүндө көрсөтүлгөн киши өлтүрүү, - VI категориядагы эркиндигинен ажыратууга же VI категориядагы айып салуу
менен же ансыз өмүр бою эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 390-берене. Согуш аракеттери жүрүп жаткан райондун тургундарына
карата зомбулук 1. Согуш аракеттери жүрүп жаткан райондун тургундарына карата күч колдонуп
жана психикалык зомбулук кылуу, ошого тете аларды мүлкүнөн мыйзамсыз күч колдонуу менен ажыратуу же аларды жок кылуу, -
V категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 2. Адамкерчиликке каршы кылмыштын жана геноциддин белгилери болбогондо,
согуш аракеттеринин районунун тургундарына карата согуштук аракеттерди жүргүзүү усулу катары зордуктоо, -
VI категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 391-берене. Мародёрлук Мародёрлук, башкача айтканда буюмдарды уурдоо, анын ичинде согуш
аракеттеринин, жаратылыш кырсыктарынын, техногендик, авиа, темир жол жана башка аламаттардын, өзгөчө кырдаалдардын же массалык башаламандыктын учурунда каза болгондорго же жарадарларга таандык болгон буюмдарды ээлөө максатында уурдоо, -
IV категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 392-берене. Эл аралык гуманитардык укуктун ченемдерин кылмыштуу
бузуулар Куралдуу жаңжал мезгилинде эл аралык гуманитардык укуктун ченемдерин
бузуу: 1) чектен тышкары бүлгүнгө учуратууну же болбосо азап-кайгы алып келүүчү же
ылгабай турган аракеттерге ээ деп эсептелиши мүмкүн болгон согуш жүргүзүүнүн каражаттарын жана усулдарын колдонуу;
2) жаратылыш чөйрөсүнө кеңири, узак убакытка жана олуттуу зыян келтирүү; 3) коргонуу максатында кызыл кресттин, кызыл жарым айдын жана кызыл
кристаллдын айырмалоочу эмблемалары бар персоналга, курулмаларга, жабдууларга жана транспорт каражаттарына кол салуу;
4) кызыл кресттин, кызыл жарым айдын жана кызыл кристаллдын айырмалоочу эмблемаларын кыянаттык менен колдонуу;
5) жарандык калкка ачкачылыкты согуш аракеттерин жүргүзүүнүн усулу катары колдонуу;
6) курагы он сегиз жашка жетелектерди куралдуу күчтөргө азгырып тартуу (азгыруу), же болбосо аларга согуш аракеттерине катышууга уруксат берүү;
7) курагы он сегиз жашка жетелектерди мамлекеттин куралдуу күчтөрүнөн айырмаланган куралдуу топторго азгырып тартуу (азгыруу) же аларды ушул куралдуу топтордун курамында согуш аракеттеринде колдонуу;
8) согуш зарылдыгы болбосо деле чоң масштабдагы мүлктү каалагандай талкалоо же өзүмдүк кылып алуу;
9) корголбогон жерлерди жана демилитаризация кылынган чөлкөмдөрдү кол салуу объекттерине айлантуу;
10) коргоодо турган элдин маданий же руханий мурасы болуп саналган ачык таанымал тарыхый эстеликтерди, искусство чыгармаларын же жөрөлгө жасоо жерлерин кол салуу объектке айлантуу, же болбосо аларды жок кылуу же уурдоо, ошого тете согуш зарылдыгы жок болсо, бул баалуулуктарга карата вандализм актыларын жасоо -
11) күчөтүлгөн коргоодо турган маданий баалуулуктарды, же болбосо аларга жакын жаткан жерлерди согуштук аракеттерди колдоо үчүн пайдалануу - буга согуш зарылдыгы жок болсо, ошого тете бул баалуулуктарды же аларга жакын жаткан жерлерди кол салуу объекттерине айлантуу;
12) согуш талаасында калган жарадарларды жана каза болгондорду ташып чыгуу, алмашуу же ташуу максатында түзүлгөн жарашуу, согуш аракеттерин токтотуп туруу же жериндеги макулдашууларды бузуу;
13) жарандык калкка же айрым жарандык адамдарга кол салуу; 14) мындай кол салуу жарандык адамдардын арасында көп жоготууларга алып
келерин же жарандык объекттерге орчундуу зыян келтирерин билип туруп тандабаган мүнөздө, жарандык калкка же жарандык объекттерге таасири этүүчү кол салууну жасоо;
15) мындай кол салуу жарандык адамдардын арасында көп жоготууларга алып келерин же жарандык объекттерге орчундуу зыян келтирерин билип туруп коркунучтуу күчтөрдү камтыган түзүлүштөргө же курулмаларга кол салуу;
16) күнөөлүүнүн билип туруп согуш аракеттерине тикелей катышуусун токтоткон адамга кол салуу;
17) өздүк жарандык калктын бөлүгүн басып алынган аймакка орун котортуу же депортация кылуу, басып алынган аймактын чегинде, же болбосо анын чегинен тышкары жерге бардык калкты же анын бөлүгүн орун котортуу;
18) аскер туткундарын жана жарандык адамдарды репатриация кылууну негизсиз кармап туруу;
19) эл аралык келишимдерде тыюу салынган согуш жүргүзүүнүн башка каражаттарын жана усулдарын куралдуу жаңжалда колдонуу, -
VI категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 393-берене. Согуш аракеттеринин убагында кылмыштуу аракетсиздик, же
болбосо кылмыштуу буйрук берүү 1. Согуш аракеттеринин убагында баш ийген адамдардын ушул Кодекстин 382,
387, 390-беренелеринде каралган кылмыштарды даярдоосун болтурбоо же аларды жасоосуна бөгөт коюу үчүн начальниктин же башка кызмат адамынын өз ыйгарым укуктарынын чегинде бардык мүмкүн болгон чараларды көрбөгөндүгү, -
V категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 2. Согуш аракеттеринин мезгилинде эч кимди тирүү калтырбоо тууралуу өзүнө
баш ийген адамга начальниктин же башка кызмат адамынын буйрук берүүсү же ушул Кодекстин 382, 387, 390-беренелеринде каралган кылмыштарды жасоого багытталган билип туруп кылмыштуу буйруктарды же тескемелерди берүү, -
VI категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 394-берене. Эл аралык келишимдер менен корголуучу белгилерди
мыйзамсыз пайдалануу Согуш аракеттеринин мезгилинде кызыл кресттин, кызыл жарым айдын, кызыл
кристаллдын эмблемаларын же маданий баалуулуктар үчүн коргоо белгилерин же эл аралык укук тарабынан корголуучу башка белгилерди эл аралык келишимдерге карабай пайдалануу, же душмандын, бейтарап мамлекеттин мамлекеттик туусун же мамлекеттик айырмачылык белгилерин, эл аралык уюмдун туусун же белгисин пайдалануу, -
II категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 395-берене. Жалдануучулук 1. Башка мамлекеттердин куралдуу жаңжалдарга же мамлекеттик бийликти
кулатууга же аймактык бүтүндүктү бузууга багытталган зомбулук аракеттерге пайдалануу максатында жалдануучуларды азгырып тартуу, каржылоо, материалдык камсыз кылуу, үйрөтүү, ошондой эле жалдануучуларды согуштук чыр- чатактарда же аракеттерде пайдалануу, -
IV категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 2. Материалдык сыйлык алуу максатында башка мамлекеттердин куралдуу
жаңжалдарына мамлекеттик бийликтин тиешелүү органдарынын уруксатысыз катышуу, -
V категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. 3. Ушул берененин 1-бөлүгүндө каралган жосундар төмөнкүдөй жасалганда: 1) адамдардын тобу же алдын-ала сүйлөшүү боюнча адамдардын тобу
тарабынан; 2) жашы жетелекке карата, - VI категориядагы эркиндигинен ажыратууга жазаланат. Эскертүү. Материалдык сыйакы алуу же башка кызыкчылыкты көздөө
максатында аракеттенген жана куралдуу жаңжалга же согуштук аракеттерге катышып жаткан мамлекеттин жараны болуп саналбаган, анын аймагында туруктуу жашабаган адам, ошондой эле расмий милдеттерди аткаруу үчүн жөнөтүлгөн адам болуп саналбаган жалдануучу адам деп таанылат.
Кыргыз Республикасынын Президенти А.Ш. Атамбаев
Ушул Кодексте колдонулуучу терминдердин мааниси 1-тиркеме
Эгерде өзгөчө көрсөтмөлөр жок болсо, ушул Кодекстин Өзгөчө бөлүгүнүн беренелериндеги терминдер, төмөнкүдөй маанилерди билдирет:
1. Олуттуу зыян - ушул Кодексте каралган кылмыш курамынын белгиси катары көрсөтүлбөгөн учурда, төмөнкү кесепеттер кирет:
1) эки же андан көп адамдын ден соолугуна анча оор эмес зыян келтирүү; 2) адамдын жана жарандын конституциялык укуктарын жана эркиндиктерин
бузуу; 3) айлана-чөйрөнү олуттуу булгоо, ууландыруу же ага зыян келтирүү; 4) олуттуу материалдык (мүлктүк) залал келтирүү; 5) мамлекеттик органдын, менчигинин формасына карабастан ишкананын,
мекеменин же уюмдун ченемдүү иштөөсүн узак убакыт бою бузуу; 6) мамлекеттин коопсуздугун начарлатуу; 7) келтирилген зыяндын олуттуу экендигин ачык айгинелеген башка кесепеттер,
эгерде алар мыйзамда оор же өзгөчө оор зыян деп көрсөтүлбөсө. 2. Оор зыян - ушул Кодексте каралган кылмыш курамынын белгиси катары
көрсөтүлбөгөн учурда, төмөнкү кесепеттер кирет: 1) бир адамдын, ошого тете эки же андан көп адамдардын ден соолугуна оор
зыян келтирүү, анын ичинде массалык оорунун (эпидемиянын), оору жугузуунун, нурлануунун же уулануунун натыйжасында зыян келтирүү;
2) адамдын иммундук-таңсыктык вирусун, же болбосо башка айыкпас инфекциялык ооруну адамга жуктуруу;
3) адамды узак убакытка (отуз күндөн ашык) эркиндигинен мыйзамсыз ажыратуу;
4) техногендик катастрофанын, экологиялык апааттын же өзгөчө экологиялык кырдаалдын жаралышы;
5) ири же өзгөчө ири залалды келтирүү, анын ичинде эпизоотиянын же жаныбарлардын же болбосо өсүмдүктөрдүн массалык кырылуусунун кесепетинен;
6) күжүрмөн тапшырманы аткарууну үзгүлтүккө учуратуу. Оор зыянга өзгөчө оор зыян да кирет (ушул тиркеменин 3-пунктун кара). 3. Өзгөчө оор зыян - кишинин өлүмү, анын ичинде жабырлануучунун өзүн өзү
өлтүрүүсү, ошого тете эки же андан көп адамдын өлүмү. Өзгөчө оор зыян келтирилгенде, кылмыштарды квалификациялоонун атайын
эрежелери ушул Кодекстин 24-беренесинде белгиленген. 4. Олуттуу залал - эгерде ушул Кодекстин Өзгөчө бөлүгүндө башкача
белгиленбесе, кылмыш жасалган учурда Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында белгиленген эсептик көрсөткүчтөн миң эсе ашкан материалдык (мүлктүк) залал.
5. Олуттуу өлчөм - эгерде ушул Кодекстин Өзгөчө бөлүгүндө башкача белгиленбесе, кылмыш жасалган учурда Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында белгиленген эсептик көрсөткүчтөн жүз эсе ашкан мүлктүн өлчөмү.
6. Ири залал - эгерде ушул Кодекстин Өзгөчө бөлүгүндө башкача белгиленбесе, кылмыш жасалган учурда Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында белгиленген эсептик көрсөткүчтөн он миң эсе ашкан материалдык (мүлктүк) залал.
7. Ири өлчөм (ири өлчөмдөгү киреше) - эгерде ушул Кодекстин Өзгөчө бөлүгүндө башкача белгиленбесе, мүлктү уурдоо же мыйзамсыз кирешени алуу
учурунда Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында белгиленген эсептик көрсөткүчтөн бир миң эсе ашкан өлчөм.
8. Өзгөчө ири залал - эгерде ушул Кодекстин Өзгөчө бөлүгүндө башкача белгиленбесе, кылмыш жасалган учурда Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында белгиленген эсептик көрсөткүчтөн элүү миң эсе ашкан материалдык (мүлктүк) залал.
9.Өзгөчө ири өлчөм (өзгөчө ири өлчөмдөгү киреше) - эгерде ушул Кодекстин Өзгөчө бөлүгүндө башкача белгиленбесе, мүлктү уурдоо же мыйзамсыз кирешени алуу учурунда Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында белгиленген эсептик көрсөткүчтөн беш миң эсе ашкан өлчөм.
10. Жашы жетелек - он сегиз жашка жетелек адам. 11. Жаш бала - он төрт жашка жетелек бала. 12. Улгайган адам - алтымыш жашка чыккан адам. 13. Кызмат адамдары - туруктуу, убактылуу же атайын ыйгарым укук боюнча
бийликтин өкүлүнүн функцияларын жүзөгө ашыруучу, же болбосо мамлекеттик органдарда, жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарында, мамлекеттик жана муниципалдык мекемелерде, ошондой эле Кыргыз Республикасынын Куралдуу Күчтөрүндө жана башка аскердик кошуундарында уюштуруу-тескөөчү, административдик-чарбалык, контролдук-текшерүүчүлүк функцияларды аткаруучу адамдар.
Уюштуруу-тескөөчү функциялар кызматы боюнча баш ийген адамдарды башкаруу боюнча ыйгарым укуктарды жүзөгө ашырууну билдирет.
Административдик-чарбалык функциялар мүлктү жана акча каражаттарын башкаруу жана тескөө боюнча ыйгарым укуктарын жүзөгө ашырууну билдирет.
Контролдук-эсептик текшерүүчү функциялар жеке же юридикалык жактарды текшерүү, эсептик текшерүү боюнча ыйгарым укуктарды жүзөгө ашырууну билдирет.
Кызмат адамынын өзүнүн кызматтык абалын колдонуу менен жасаган кылмыштарын квалификациялоонун атайын эрежелери ушул Кодекстин 24- беренесинде белгиленген.
14. Бийлик өкүлү - өзүнө кызматтык көз карансыздыкта же ведомстволук баш ийүүдө турбаган адамдарга карата тескөөчү ыйгарым укуктары мыйзамда белгиленген тартипте берилген адам, ошого тете сот арачылары катары сот адилеттигин жүргүзүүгө катышуучу адамдар.
15. Жооптуу орунду ээлеген кызмат адамы - Кыргыз Республикасынын Конституциясында белгиленген мамлекеттик кызмат ордун ээлеген адам.
16. Чет өлкөлүк жалпыга ачык кызмат адамы - чет өлкөлүк мамлекет үчүн, анын ичинде ачык ведомство же ачык ишкана үчүн жалпыга ачык функцияны аткаруучу ар кандай дайындалуучу же шайлануучу адам.
17. Жалпыга ачык эл аралык уюмдун кызмат адамы - эл аралык жарандык кызматчы же мындай уюм тарабынан анын атынан аракеттенүүгө ыйгарым укук берилген кандай болбосун адам.
18. Коммерциялык же башка уюмдагы башкаруу функциясын аткаруучу адам - менчигинин формасына карабастан коммерциялык уюмда, ошондой эле мамлекеттик орган, жергиликтүү өз алдынча башкаруу органы болуп саналбаган коммерциялык эмес уюмда туруктуу, убактылуу, же болбосо атайын ыйгарым
укуктары боюнча уюштуруу-тескөөчү же административдик-чарбалык милдеттерди аткаруучу адам.
19. Уурдоо - менчик ээсине же бул мүлктүн башка ээсине зыян келтирүүчү, укукка каршы, күнөөлүүнүн же башка адамдардын пайдасына бөтөн мүлктү, кайтарымсыз ээлеп алуу.
20. Турак жай - турак жана турак эмес жайлары бар жеке турак үй, менчигинин формасына карабастан турак фондго кирген жана туруктуу жана убактылуу жашоо үчүн жарактуу турак жай, ошого тете турак фондго кирбеген, бирок убактылуу жашоо үчүн багышталган башка жай же курулма.
21. Көмүскө жай - жашоо үчүн багышталган (үй, батир), ошондой эле ал үчүн багышталбаган (казино, сауна, массаж кабинети, гараж, сарай, чатыр, жер төлө, каюта, вагон ж.б.), ал жерде аны ыңгайлаштырган, же болбосо аныкташкан уюштуруучулар же аны кармаган же контролдогон адамдар баңгизат каражаттарын, психотроптук заттарды же алардын аналогдорун, башка маң кылуучу заттарды туруктуу түрдө, же болбосо эпизоду менен мыйзамсыз өндүрүү, даярдоо же пайдалануу үчүн, кумар оюндарын өткөрүү жана/же сойкулук кылуу үчүн. жай же орун.
22.Шантаж - жабырлануучунун (анын жакындарынын) мүлкүн, же болбосо анын карамагында же коргоосунда турган мүлктү жок кылам же талкалайм деп; жабырлануучуну (анын жакындарын) уурдап кетем же эркиндигинен ажыратам деп; жаман аттуу кылган маалыматтарды же жабырлануучу (анын жакындары) сыр кылып сактоону каалаган башка маалыматтарды ачыкка чыгарам деп; же башкача түрдө жабырлануучунун (анын жакындарынын) укуктарын жана мыйзамдуу кызыкчылыктарын чектейм деп коркутуу.
23. Жакын туугандар - ата-энеси, балдары, асырап алуучулар, асырап алынгандар, бир тууган же аталаш-жатындаш ага-инилери жана эже-сиңдилери (карындаштары), чоң атасы, тайатасы, чоң энеси, таенеси, неберелери.
24. Расмий документ - төмөнкүдөй белгилерге туура келген документ: 1) белгилүү бир окуяларды, кубулуштарды же фактыларды тастыктоочу же
күбөлөндүрүүчү маалыматтарды түшүрүп алган кандай болбосун материалдык алып жүрүүчүлөрдү өзүнө камтыган;
2) укуктарды берүүгө, милдеттерден бошотууга же укуктук мүнөздөгү башка кесепеттерди түзүүгө жөндөмдүү;
3) мамлекеттик органдардагы, жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарындагы, мамлекеттик жана муниципалдык мекемелердеги, ошондой эле менчигинин түрүнө карабастан юридикалык жактардагы ыйгарым укуктуу адамдар тарабынан түзүлгөн, берилген же күбөлөндүрүлгөн;
4) мыйзамда белгиленген форманы сактоо менен түзүлгөн жана мыйзамда каралган реквизиттерди камтыган.
25. Өмүр жана саламаттык үчүн коркунучтуу зомбулукту колдоном деп коркутуу - өлтүрөм, ден соолукка оор зыян келтирем, адамдын өмүрү үчүн коркунучтуу болгон айыкпас инфекциялык ооруну жуктурам деп коркутуу, ошого тете зордуктайм же сексуалдык мүнөздөгү зомбулук аракеттерди жасайм деп коркутуу.
26. Билип туруп - аракеттенген адамдын шектенүүгө жатпаган белгилүү бир фактыны, жагдайды ачык сезип тургандыгы.
27. Оюн-зоок жайлары - оюн-зоок-эс алуучу, театралдык-көркөм, спорттук, маданий багыштагы кызмат көрсөтүлгөн коомдук тамактануу ишканалары, кинотеатрлар, театралдык-көркөм багыштагы объекттер жана башка имараттар, жайлар, курулмалар.
28. Турак жайга же башка объектке кирүү - ачкычты же тоскоолдуктарды өтүүнүн башка каражаттарын колдонуу менен же аларды колдонбостон, алдоо, ишенимге кыянаттык кылуу жолу менен, жасалма документтерди жана башкаларды колдонуу менен мүлктү уурдоо мүмкүндүгүн адамга берүүчү кандай гана болбосун ыкмада турак жайга же башка объектке мыйзамсыз жулунуп кирүү ж.б.
29. Күжүрмөн жагдай - убактын белгилүү бир кесилиштеринде согуштук аракеттер жүрүп жаткан райондо түзүлгөн факторлордун жана шарттардын жыйындысы.
30. Түркөй адам - аз сабаттуу же билимден кабары жок адам. 31. Жараксыз каражат - мында ичтеги ойлонгон жосунду эч кандай шарттарда
аткарууга мүмкүн болбогон жана каалагандай натыйжаларга жетүүгө мүмкүнчүлүк болбогон тандап алынган каражат.
2-тиркеме Санкцияларды бирдейлештирип түзүүгө кылмыш үчүн жазалардын
түрлөрүнүн жана өлчөмдөрүнүн шайкештик таблицасы Негизги жазалар Кошумча
жазалоо
Жазан ын түрү, анын катего риясы
Коомду к иштер
Белгилү ү бир кызмат ордун ээлөө/б елгилүү бир иш менен алектен үү укугунан ажырату у
Түз өтү ү жум у- тар ы
Ай ып
Тарт иптик аскер дик бөлү ктө карм оо
Белгил үү мөөнөт кө эркинд игинен ажырат уу
Өмү р бою эрк ин- диг ине н ажы - рату у
Белг илүү бир кызм ат орду н ээлө ө же белг илүү бир иш мене н алект енүү укугу нан ажыр атуу
Ай ып
I X X I категор кате иядагы го-
рия даг ы
II I I II категор категори кате кате иядагы ядагы - 2
жылга чейин
го- рия даг ы
го- рия даг ы
III II II III X категор категори кате кате иядагы ядагы - 3
жылга чейин
го- рия даг ы
го- рия даг ы
IV III III IV 3 X X X категор категори кате кате айдан иядагы ядагы - 4
жылга чейин
го- рия даг ы
го- рия даг ы
6 айга чейин
X IV категори ядагы - 5 жылга чейин
IV кате го- рия даг ы
V кате го- рия даг ы
6 айдан бир жылг а чейин
I категор иядагы (2 жыл 6 айга чейин)
2 жылг а чейин
I кате го- рия даг ы
X VI кате г- рия даг ы
X II категор иядагы (2 жыл 6 айдан 5 жылга чейин)
II кате г- рия даг ы
III категор иядагы (5 жылдан 7 жыл 6 айга чейин)
III кате го- рия даг ы
IV кате го- рия даг
IV 3 IV категор жылг кате иядагы а го- (7 жыл 6 чейин рия айдан
10 жылга чейин)
даг ы
V категор иядагы (10 жылдан 12 жыл 6 айга чейин)
X V кате го- рия даг ы
VI Өмү VI категор р кате иядагы бою го- (12 жыл эрки рия 6 айдан н- даг 15 диги ы жылга нен чейин) ажы
- рату у
УГОЛОВНЫЙ КОДЕКС КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКИ
г.Бишкек, от 2 февраля 2017 года № 19
(Вводится в действие Законом КР от 24 января 2017 года N 10 с 1 января 2019 года)
ОБЩАЯ ЧАСТЬ
РАЗДЕЛ I. УГОЛОВНЫЙ ЗАКОН
Глава 1. Уголовный закон, его цели и принципы
Статья 1. Уголовный закон и его цели 1. Уголовный закон Кыргызской Республики состоит из настоящего Кодекса, основанного на Конституции
Кыргызской Республики, общепризнанных принципах международного права и нормах, а также вступивших в установленном законом порядке в силу международных договорах, участницей которых является Кыргызская Республика (далее - международные договоры).
2. Иные законодательные акты, предусматривающие уголовную ответственность за преступления, подлежат применению после их включения в настоящий Кодекс.
3. Целями настоящего Кодекса являются охрана прав и свобод личности, общества, государства и безопасности человечества от преступных посягательств, предупреждение преступлений, а также восстановление справедливости, нарушенной преступлением.
Статья 2. Принцип законности Преступность деяния и его наказуемость, а также другие уголовно-правовые последствия определяются
только настоящим Кодексом.
Статья 3. Принцип юридической определенности 1. Юридическая определенность означает возможность точного установления настоящим Кодексом
основания для привлечения к уголовной ответственности за преступление, а также всех признаков состава преступления.
2. Уголовный закон должен четко и ясно определять наказуемое деяние (действие или бездействие) и не подлежит расширительному толкованию.
3. Применение уголовного закона по аналогии запрещено.
Статья 4. Принцип равенства граждан перед законом Лица, совершившие деяния, предусмотренные настоящим Кодексом, равны перед законом и подлежат
уголовной ответственности независимо от пола, расы, языка, инвалидности, этнической принадлежности, вероисповедания, возраста, политических или иных убеждений, образования, происхождения, имущественного или иного положения, а также других обстоятельств, которые могут быть основанием для дискриминации.
Статья 5. Принцип вины 1. Лицо подлежит уголовной ответственности только за те действия (бездействие) и наступившие в
результате их совершения последствия, в отношении которых установлена его вина. 2. Никто не может быть признан виновным в совершении преступления и подвергнут уголовному
наказанию, пока его вина не будет доказана в законном порядке и установлена обвинительным приговором суда, вступившим в законную силу.
Статья 6. Принцип справедливости 1. Наказание и другие меры уголовно-правового воздействия, применяемые к лицу, совершившему
деяние, предусмотренное настоящим Кодексом, должны соответствовать тяжести преступления, а также обстоятельствам его совершения.
2. Никто не может быть повторно привлечен к уголовной ответственности за одно и то же преступление или проступок.
Статья 7. Принцип индивидуализации уголовной ответственности и наказания
При решении вопроса о привлечении к уголовной ответственности и назначении наказания суд должен учитывать характер и степень тяжести совершенного преступления, мотивы и цели содеянного, личность виновного, размер причиненного вреда, обстоятельства, которые смягчают и отягчают наказание, мнение потерпевшего и мотивировать избранную меру наказания в приговоре.
Статья 8. Принцип личного характера уголовной ответственности и наказания Уголовной ответственности и наказанию за преступление подлежит только лицо, которое умышленно или
по неосторожности совершило деяние, предусмотренное настоящим Кодексом.
Статья 9. Принцип гуманизма 1. Настоящий Кодекс обеспечивает охрану личности, его жизни и здоровья, чести и достоинства,
неприкосновенности и безопасности как наивысшие социальные ценности. 2. Лицу, совершившему преступление, суд назначает наказание, необходимое и достаточное в целях его
исправления, ресоциализации и предупреждения совершения новых преступлений, а также в целях восстановления социальной справедливости. Наказание и другие меры уголовно-правового воздействия не должны причинять физические страдания или унижать человеческое достоинство.
3. В настоящий Кодекс не могут быть внесены изменения, которые необоснованно ужесточают наказуемость и другие уголовно-правовые последствия предусмотренных им деяний.
Статья 10. Принцип неотвратимости уголовной ответственности Лицо, совершившее деяние, предусмотренное настоящим Кодексом, подлежит наказанию и (или) другим
мерам уголовно-правового воздействия. Освобождение от уголовной ответственности, наказания или его отбывания, а также замена наказания более мягким допускаются лишь в случаях, предусмотренных настоящим Кодексом.
Глава 2. Пределы действия уголовного закона
Статья 11. Действие уголовного закона во времени 1. Преступность и наказуемость деяния определяются законом, действовавшим во время совершения
этого деяния. 2. Временем совершения преступления признается время совершения лицом предусмотренного законом
действия или бездействия.
Статья 12. Обратное действие уголовного закона во времени 1. Закон, отменяющий преступность деяния или смягчающий уголовно-правовые последствия преступного
деяния, имеет обратное действие во времени, то есть распространяется на лиц, совершивших соответствующее деяние до вступления такого закона в силу, в том числе на лиц, отбывающих наказание или отбывших его.
2. Закон, устанавливающий преступность деяния или ужесточающий уголовно-правовые последствия преступного деяния, не имеет обратного действия.
3. Закон, частично смягчающий и частично ужесточающий уголовно-правовые последствия деяния, имеет обратное действие во времени лишь в той части, которая смягчает эти последствия.
4. Если со времени совершения преступления до времени вынесения приговора уголовный закон изменялся неоднократно, применяется наиболее мягкий закон.
5. Принудительные меры воспитательного и медицинского характера применяются только на основании закона, действующего во время разрешения дела в суде.
Статья 13. Действие уголовного закона в отношении преступлений, совершенных на территории Кыргызской Республики
1. Лицо, совершившее преступление на территории Кыргызской Республики, подлежит ответственности в соответствии с настоящим Кодексом.
2. Преступление признается совершенным на территории Кыргызской Республики в случаях, когда оно было:
1) начато, окончено или пресечено на территории Кыргызской Республики; 2) совершено на территории Кыргызской Республики, а последствия наступили за ее пределами;
3) образует в совокупности или наряду с другими деяниями преступление, одна из стадий которого совершена на территории Кыргызской Республики.
3. Вопрос об уголовной ответственности дипломатических представителей иностранных государств и иных граждан, которые согласно действующим законам и международным договорам неподсудны судам Кыргызской Республики, в случае совершения этими лицами преступления на территории Кыргызской Республики, разрешается дипломатическим путем на основе норм международного права.
Статья 14. Действие уголовного закона в отношении лиц, совершивших преступление за пределами Кыргызской Республики
Граждане Кыргызской Республики, а также постоянно проживающие в Кыргызской Республике лица без гражданства, совершившие преступление за пределами Кыргызской Республики, подлежат ответственности в соответствии с настоящим Кодексом, если они не понесли наказания по приговору суда другого государства.
Статья 15. Выдача лиц, совершивших преступление (экстрадиция) 1. Граждане Кыргызской Республики, совершившие преступление на территории другого государства, не
подлежат выдаче. 2. Иностранные граждане и лица без гражданства, совершившие преступление за пределами Кыргызской
Республики и находящиеся на ее территории, могут быть выданы другому государству для привлечения к уголовной ответственности либо отбывания наказания, если такая выдача предусмотрена международным договором.
3. Случаи, когда лицо не может быть выдано другому государству, определяются Уголовно- процессуальным кодексом Кыргызской Республики. Вопрос об уголовной ответственности такого лица решается в соответствии с настоящим Кодексом.
Статья 16. Передача осужденных для отбывания наказания Иностранные граждане, совершившие преступление на территории Кыргызской Республики и осужденные
за него на основании настоящего Кодекса, могут быть переданы для отбывания наказания государству, гражданами которого они являются, если такая передача предусмотрена международным договором.
Статья 17. Уголовно-правовые последствия осуждения лица вне пределов Кыргызской Республики
Уголовно-правовые последствия совершения лицом преступления на территории другого государства не имеют уголовно-правового значения для решения вопроса об уголовной ответственности этого лица за деяние, совершенное на территории Кыргызской Республики, если иное не предусмотрено международным договором или если совершенное на территории другого государства преступление не затрагивало интересов Кыргызской Республики.
РАЗДЕЛ II. ПРЕСТУПЛЕНИЕ
Глава 3. Понятие и классификация преступлений. Основание ответственности за преступление
Статья 18. Понятие преступления 1. Преступлением признается предусмотренное уголовным законом общественно опасное, виновное и
наказуемое деяние (действие или бездействие). 2. Не является преступлением действие или бездействие, хотя формально и подпадающее под признаки
деяния, предусмотренного Особенной частью настоящего Кодекса, но в силу малозначительности не представляющее общественной опасности.
Статья 19. Классификация преступлений 1. В зависимости от максимального срока лишения свободы, предусмотренного в качестве наказания
статьями или частями статей настоящего Кодекса, преступления подразделяются на менее тяжкие, тяжкие и особо тяжкие.
2. К менее тяжким преступлениям относятся преступления, за которые может быть назначено наказание, не связанное с лишением свободы, либо в виде лишения свободы на срок не более пяти лет.
3. К тяжким преступлениям относятся преступления, за которые может быть назначено наказание в виде лишения свободы на срок от пяти, но не более десяти лет.
4. К особо тяжким преступлениям относятся преступления, за которые может быть назначено наказание в виде лишения свободы на срок свыше десяти лет либо пожизненное лишение свободы.
Статья 20. Длящееся преступление 1. Длящимся преступлением признается деяние, предусмотренное Особенной частью настоящего
Кодекса, совершение которого начинается с действия или бездействия, которое затем осуществляется непрерывно.
2. Длящееся преступление является оконченным с момента прекращения действия или бездействия.
Статья 21. Совокупность преступлений Совокупностью преступлений признается совершение лицом двух или более преступлений. При этом не
учитываются преступления, за которые лицо уже было осуждено на основании приговора суда, вступившего в законную силу, или было оправдано или освобождено от уголовной ответственности, или освобождено от наказания.
Статья 22. Правила уголовно-правовой квалификации при конкуренции общей и специальной норм и конкуренции целого и части
1. Специальной является норма, которая предусматривает ответственность за то же деяние, что и общая, но содержит дополнительные признаки состава преступления, которых нет в общей норме.
2. Если деяние, предусмотренное статьями (частями статей) настоящего Кодекса, создает конкуренцию общей и специальной норм, то применяется только статья (часть статьи) настоящего Кодекса, содержащая специальную норму. Одновременное применение статей (частей статей) настоящего Кодекса, которые предусматривают общую и соответствующую специальную нормы, не допускается.
3. Статья (часть статьи) настоящего Кодекса, содержащая норму, которая охватывает совершенное деяние в целом, имеет преимущество в применении перед статьей (частью статьи) настоящего Кодекса, содержащей норму, которая охватывает часть совершенного деяния. Такое преимущество имеет норма об оконченном преступлении над нормой о неоконченном преступлении, норма об исполнении преступления над нормой о соучастии в нем организатора, подстрекателя или пособника, норма о составном преступлении (учтенной законом совокупности преступлений) над нормой, предусматривающей составляющую такого преступления.
Статья 23. Правила уголовно-правовой квалификации при конкуренции двух специальных норм 1. Статья (часть статьи) настоящего Кодекса, которая предусматривает специальную норму о
преступлении со смягчающими признаками, имеет преимущество в применении перед статьей (частью статьи), предусматривающей специальную норму о преступлении с отягчающими (квалифицирующими) признаками.
2. Из нескольких статей (частей статей) настоящего Кодекса, содержащих специальные нормы со смягчающими признаками, преимущество в применении имеет статья (часть статьи), которая предусматривает наиболее мягкое наказание.
3. Из нескольких статей (частей статей) настоящего Кодекса, содержащих специальные нормы с отягчающими (квалифицирующими) признаками, преимущество в применении имеет статья (часть статьи) Особенной части настоящего Кодекса, которая предусматривает наиболее строгое наказание.
4. Во всех иных случаях, кроме случаев, предусмотренных частями 1, 2 и 3 настоящей статьи, при конкуренции двух специальных норм применяется норма, предусматривающая менее строгое наказание, а в случае равных мер наказания - норма, применение которой иным образом улучшает положение лица.
Статья 24. Специальные правила уголовно-правовой квалификации 1. В случае, когда в результате совершенного лицом умышленного или неосторожного преступления
наступил особо тяжкий вред, который прямо не указан в качестве признака состава преступления, квалификация осуществляется по статье (части статьи) Особенной части настоящего Кодекса, предусматривающей совершенное лицом деяние, и по соответствующей статье (части статьи) главы 21 настоящего Кодекса, предусматривающей ответственность за убийство или причинение смерти по неосторожности, доведение до самоубийства либо склонение к самоубийству. При этом наказание назначается с учетом правил, предусмотренных статьей 78 настоящего Кодекса.
2. В случае, когда деяние совершено лицом в составе либо в интересах организованной группы или преступной организации, то с учетом положений, предусмотренных статьей 46 настоящего Кодекса, квалификация осуществляется по статье (части статьи) Особенной части настоящего Кодекса,
предусматривающей совершенное лицом деяние, и по соответствующей части статей 248 или 249 настоящего Кодекса. При этом наказание назначается с учетом правил, предусмотренных статьей 78 настоящего Кодекса.
Данное положение не применяется в случаях привлечения лица к уголовной ответственности за организацию (создание) незаконной религиозной группы, организованной группы, преступной организации, вооруженного формирования, экстремистской организации, а также за руководство ими или участие в них.
3. В случае, когда преступление совершено должностным лицом с использованием своего служебного положения, квалификация осуществляется по статье (части статьи) Особенной части настоящего Кодекса, предусматривающей совершенное лицом деяние, и по соответствующей части статьи 320 настоящего Кодекса. При этом наказание назначается с учетом правил, предусмотренных статьей 78 настоящего Кодекса.
Данное положение не применяется в случаях, когда совершение преступления должностным лицом как специальным субъектом прямо указано в качестве признака состава преступления.
Статья 25. Основание уголовной ответственности за преступление Основанием уголовной ответственности за преступление является совершение противоправного деяния,
содержащего все признаки состава преступления, предусмотренного настоящим Кодексом.
Глава 4. Лицо, подлежащее уголовной ответственности (субъект преступления)
Статья 26. Субъект преступления 1. Субъектом преступления является физическое вменяемое лицо, совершившее преступление в
возрасте, с которого в соответствии с настоящим Кодексом наступает уголовная ответственность. 2. Специальным субъектом является лицо, обладающее признаками, указанными в части 1 настоящей
статьи, и совершившее преступление, субъектом которого может быть лишь определенное лицо. 3. Юридическое лицо не является субъектом преступления, уголовной ответственности и наказания. К
юридическому лицу могут применяться принудительные меры уголовно-правового воздействия по основаниям и в пределах, предусмотренных настоящим Кодексом.
Статья 27. Невменяемость 1. Не подлежит уголовной ответственности лицо, которое во время совершения деяния,
предусмотренного настоящим Кодексом, находилось в состоянии невменяемости, то есть не могло осознавать фактический характер и вред своего действия (бездействия) или руководить им вследствие хронической душевной болезни, временного психического расстройства, слабоумия или иного болезненного состояния психики.
2. Не подлежит наказанию лицо, которое совершило преступление в состоянии вменяемости, но до вынесения судом приговора заболело душевной болезнью, лишающей его возможности отдавать себе отчет в своем действии (бездействии) или руководить им. К такому лицу по решению суда могут применяться принудительные меры медицинского характера, а по выздоровлении такое лицо может подлежать наказанию.
Статья 28. Ограниченная вменяемость 1. Лицо может быть признано судом ограниченно вменяемым, если в силу имеющегося у него
психического расстройства оно во время совершения преступления не могло в полной мере осознавать фактический характер и общественный вред своих действий (бездействия) или руководить ими.
2. Признание лица ограниченно вменяемым может быть основанием для применения к нему принудительных мер медицинского характера, но не освобождает его от наказания.
Статья 29. Уголовная ответственность за преступление, совершенное в состоянии опьянения Лицо, совершившее преступление в состоянии опьянения, вызванном употреблением алкоголя,
наркотических средств или других одурманивающих веществ, подлежит уголовной ответственности.
Статья 30. Возраст, с которого наступает уголовная ответственность 1. Уголовной ответственности подлежит лицо, которому до совершения преступления исполнилось
шестнадцать лет. 2. Лицо, которому до совершения преступления исполнилось четырнадцать лет, подлежит уголовной
ответственности в соответствии с настоящим Кодексом за убийство (статья 130), причинение тяжкого вреда здоровью (статья 138), причинение менее тяжкого вреда здоровью (статья 139), изнасилование (статья 161), насильственные действия сексуального характера (статья 162), похищение человека (статья 170), торговлю
людьми (статья 171), кражу (статья 200), грабеж (статья 201), разбой (статья 202), вымогательство (статья 203), угон автомототранспортного средства (статья 206), уничтожение или повреждение чужого имущества (часть 2 статьи 210), акт терроризма (части 2 и 3 статьи 239), захват заложника (статья 244), хищение или вымогательство огнестрельного оружия (статья 257), хулиганство (статья 266), незаконное изготовление наркотических средств, психотропных веществ и их аналогов с целью сбыта (статья 267), хищение либо вымогательство наркотических средств или психотропных веществ (статья 271), приведение в негодность транспортных средств или путей сообщения (статья 299).
Глава 5. Вина
Статья 31. Вина 1. Виной является психическое отношение лица к совершаемому им деянию (действию или бездействию),
предусмотренному настоящим Кодексом, и его противоправным последствиям. Формами вины могут быть умысел или неосторожность.
2. Вредными последствиями признаются вред личности, обществу, государству или безопасности человечества, а также создание угрозы его причинения.
3. Если в статье (части статьи) Особенной части настоящего Кодекса прямо не указано на совершение деяния по неосторожности (легкомыслию или небрежности), то ответственность наступает только за умышленное совершение такого деяния.
4. Если в статье (части статьи) Особенной части настоящего Кодекса прямо не указано на причинение вреда по неосторожности, то ответственность наступает только за умышленное причинение вреда.
Статья 32. Умышленное преступление 1. Умышленным преступлением признается противоправное деяние, совершенное с прямым или
косвенным умыслом. 2. Преступление признается совершенным с прямым умыслом, если лицо осознавало уголовную
противоправность своего деяния, предвидело возможность причинения вреда и желало его причинения либо предусматривало неизбежность его причинения.
3. Преступление признается совершенным с косвенным умыслом, если лицо осознавало уголовную противоправность своего деяния, предвидело возможность причинения вреда, не желало, но сознательно допускало его причинение (безразлично относилось к его причинению).
Статья 33. Неосторожное преступление 1. Неосторожным преступлением признается противоправное деяние, совершенное по легкомыслию или
небрежности. 2. Преступление признается совершенным по легкомыслию, если лицо, не расценивая свое деяние как
уголовно противоправное, все же осознавало необходимость проявлять осторожность и предвидело возможность причинения вреда, но безосновательно надеялось, что вред причинен не будет.
3. Преступление признается совершенным по небрежности, если лицо, по причине пренебрежительного отношения к необходимости проявлять осторожность, не осознавало такую необходимость и не предвидело возможность причинения вреда, хотя должно было и могло их осознавать и предвидеть.
4. Необходимость проявлять осторожность может быть обусловлена требованиями нормативных правовых актов и (или) интересами других лиц.
Статья 34. Невиновное причинение вреда (случай) Вред считается причиненным без вины, если лицо не осознавало характер и значение своего действия
или бездействия, не предвидело возможность причинения вреда и по обстоятельствам дела не должно было и (или) не могло ее предвидеть.
Глава 6. Оконченное и неоконченное преступление (стадии совершения преступления)
Статья 35. Оконченное преступление Оконченным признается преступление, имеющее все признаки состава деяния, предусмотренного
настоящим Кодексом.
Статья 36. Продолжаемое преступление
1. Продолжаемым является преступление, предусмотренное одной из статей (одной из частей статьи) настоящего Кодекса, включающее два или более однородных деяний, совершенных с единым умыслом.
2. Продолжаемое преступление считается оконченным с момента совершения последнего деяния.
Статья 37. Неоконченное преступление Неоконченным преступлением признаются приготовление к преступлению и покушение на преступление.
Статья 38. Приготовление к преступлению 1. Приготовлением к преступлению признаются умышленно совершенные лицом приискание или
приспособление средств или орудий преступления, приискание соучастников, сговор на совершение преступления либо иное умышленное создание условий для совершения преступления, если при этом преступление не было доведено лицом до конца по причинам, не зависящим от его воли.
2. Уголовная ответственность наступает только за приготовление к тяжкому или особо тяжкому преступлению.
3. Уголовная ответственность за приготовление к преступлению наступает по той же статье настоящего Кодекса, что и за оконченное преступление, со ссылкой на настоящую статью.
Статья 39. Покушение на преступление 1. Покушением на преступление признается совершение лицом с прямым умыслом деяния (действия или
бездействие), непосредственно направленного на совершение преступления, предусмотренного соответствующей статьей Особенной части настоящего Кодекса, если при этом преступление не было доведено лицом до конца по причинам, не зависящим от его воли.
2. Покушение на преступление считается оконченным, если лицо выполнило все действия, которые считало необходимыми для доведения преступления до конца, но преступление не было окончено по причинам, не зависящим от его воли.
3. Покушение на преступление является неоконченным, если лицо не совершило всех действий, которые считало необходимыми для доведения преступления до конца, по причинам, не зависящим от его воли.
4. Уголовная ответственность за покушение на преступление определяется соответствующей статьей настоящего Кодекса, предусматривающей ответственность за оконченное преступление, со ссылкой на настоящую статью.
Статья 40. Добровольный отказ от совершения преступления 1. Добровольным отказом от преступления признается окончательное прекращение лицом по собственной
воле приготовления к преступлению или покушения на преступление, если при этом оно осознавало возможность доведения преступления до конца.
2. Лицо, добровольно отказавшееся от совершения преступления, не подлежит уголовной ответственности. Лицо несет уголовную ответственность лишь в том случае, если фактически совершенное им деяние содержит признаки другого состава преступления.
Глава 7. Соучастие в преступлении
Статья 41. Понятие соучастия Соучастием в преступлении признается умышленное совместное участие в совершении умышленного
преступления двух или более субъектов преступления.
Статья 42. Исполнительство преступления Исполнителем является лицо, непосредственно совершившее преступление или непосредственно
участвовавшее в его совершении совместно с другим лицом (соисполнителем), а равно лицо, совершившее преступление посредством другого лица, не подлежащего согласно настоящему Кодексу уголовной ответственности в силу возраста, невменяемости или иных обстоятельств.
Статья 43. Виды соучастников преступления 1. Соучастниками преступления наряду с исполнителями признаются организаторы, подстрекатели и
пособники. 2. Организатором признается лицо, организовавшее совершение преступления или руководившее его
исполнением, а равно лицо, создавшее организованную группу или преступную организацию либо руководившее ею.
3. Подстрекателем признается лицо, склонившее иного соучастника к совершению преступления. 4. Пособником признается лицо, сознательно содействовавшее советами, указаниями, предоставлением
средств либо устранением препятствий совершению преступления иными соучастниками, а равно лицо, заранее обещавшее скрыть преступника, орудия либо средства совершения преступления, следы преступления либо предметы, добытые преступным путем, приобрести либо сбыть такие предметы или иным способом содействовать сокрытию преступления.
5. Не является соучастием заранее не обещанное укрывательство преступника, орудий либо средств совершения преступления, следов преступления либо предметов, добытых преступным путем, или приобретение либо сбыт таких предметов. Лица, совершившие эти деяния, подлежат уголовной ответственности лишь в случаях, предусмотренных статьей 348 настоящего Кодекса.
Статья 44. Формы соучастия в преступлении 1. Группой лиц являются двое или более лиц, которые совместно совершили преступление без
предварительного сговора. 2. Группой лиц по предварительному сговору являются двое или более лиц, которые совместно
совершили преступление и при этом заранее, то есть до начала совершения преступления, договорились о совместном его совершении.
3. Организованной группой является группа, характеризующаяся следующими признаками: 1) состоит из нескольких лиц (три и более); 2) между всеми ее участниками существует предварительный сговор о совершении преступления
(преступлений); 3) является устойчивым объединением; 4) целью является совершение одного или нескольких преступлений; 5) функции между участниками предварительно распределены. 4. Преступной организацией является группа, характеризующаяся следующими признаками: 1) состоит из нескольких лиц (четыре и более); 2) между всеми ее участниками существует предварительный сговор о совершении преступления
(преступлений); 3) является устойчивым и иерархическим объединением; 4) целью является совершение нескольких тяжких или особо тяжких преступлений; 5) функции между участниками предварительно распределены.
Статья 45. Ответственность исполнителей и соучастников преступления, совершенного группой лиц и группой лиц по предварительному сговору
1. Исполнитель и другие соучастники преступления, совершенного группой лиц и группой лиц по предварительному сговору, подлежат уголовной ответственности только на основании их личной вины в совместном противоправном деянии, с учетом характера и степени участия каждого из них в совершении преступления.
2. Исполнитель (соисполнитель) подлежит уголовной ответственности по статье (части статьи) Особенной части настоящего Кодекса, предусматривающей совершенное им преступление.
3. Организатор, подстрекатель и пособник подлежат уголовной ответственности по соответствующей части статьи 43 и статье (части статьи) Особенной части настоящего Кодекса, которые предусматривают преступление, совершенное исполнителем.
4. В случае совершения исполнителем неоконченного преступления другие соучастники подлежат уголовной ответственности за соучастие в неоконченном преступлении.
5. Уголовной ответственности за приготовление к преступлению подлежит лицо, которому по не зависящим от него обстоятельствам не удалось склонить других лиц к совершению преступления.
Статья 46. Ответственность организаторов и участников организованной группы и преступной организации
1. Лицо, создавшее организованную группу или преступное сообщество (преступную организацию) либо руководившее ими подлежит уголовной ответственности за все преступления, совершенные организованной группой или преступной организацией, если они охватывались его умыслом.
2. Другие участники организованной группы либо преступной организации подлежат уголовной ответственности за преступления, в подготовке или совершении которых они участвовали, независимо от роли, которую выполнял в преступлении каждый из них, если они охватывались их умыслом и входили в круг целей создания организованной группы или преступной организации.
3. Специальные правила квалификации преступлений, совершенных в составе либо в интересах организованной группы или преступной организации, установлены статьей 24 настоящего Кодекса.
Статья 47. Эксцесс исполнителя преступления Эксцессом исполнителя признается совершение исполнителем преступления, которое выходит за
пределы договоренности соучастников и не охватывается их умыслом.
Статья 48. Добровольный отказ соучастников преступления 1. В случае добровольного отказа от совершения преступления исполнитель (соисполнитель) не подлежит
уголовной ответственности при наличии условий, предусмотренных статьей 40 настоящего Кодекса. В этом случае другие соучастники подлежат уголовной ответственности за приготовление к тому преступлению или покушение на то преступление, от совершения которого добровольно отказался исполнитель.
2. Не подвергаются уголовному преследованию при добровольном отказе организатор, подстрекатель или пособник, если они предотвратили совершение преступления или своевременно оповестили соответствующие органы государственной власти о готовящемся или совершаемом преступлении. Добровольным отказом пособника является также непредставление им средств или орудий совершения преступления либо неустранение препятствий совершению преступления.
3. В случае добровольного отказа кого-либо из соучастников исполнитель подлежит уголовной ответственности за приготовление к преступлению или покушение на преступление, в зависимости от того, на какой из этих стадий его деяние было прервано.
РАЗДЕЛ III. ДЕЯНИЯ, НЕ ЯВЛЯЮЩИЕСЯ ПРЕСТУПЛЕНИЕМ
Глава 8. Обстоятельства, исключающие уголовную противоправность деяния
Статья 49. Необходимая оборона 1. Не является преступлением причинение вреда посягающему лицу в состоянии необходимой обороны,
то есть при защите личности, имущества и прав обороняющегося или других лиц, охраняемых законом интересов общества или государства от общественно опасного посягательства, если это посягательство было сопряжено с насилием, опасным для жизни и здоровья обороняющегося или другого лица, либо с непосредственной угрозой применения такого насилия.
2. Защита от посягательства, не сопряженного с насилием, опасным для жизни и здоровья обороняющегося или другого лица, либо с непосредственной угрозой применения такого насилия, а также защита от посягательства на завладение чужим имуществом являются правомерными, если при этом не было допущено превышения пределов необходимой обороны, то есть умышленных действий, явно не соответствующих характеру и опасности посягательства.
3. Превышением пределов необходимой обороны признается очевидное несоответствие защиты характеру и степени общественной опасности посягательства, в результате чего посягающему причиняется явно чрезмерный, не вызываемый обстановкой, тяжкий вред.
4. Не являются превышением пределов необходимой обороны действия обороняющегося лица, если это лицо вследствие неожиданности посягательства не могло объективно оценить степень и характер опасности нападения. Причинение при этом посягающему лицу телесных повреждений, в том числе повлекших его смерть в связи с неожиданным нападением либо по причине неосторожности, не влечет уголовной ответственности.
5. Не являются превышением пределов необходимой обороны действия обороняющегося лица при защите от незаконного и насильственного проникновения посягающего лица в жилище, совершаемого против воли проживающего (пребывающего) в нем на законных основаниях лица, с причинением нападающему телесных повреждений, в том числе повлекших его смерть.
6. Независимо от тяжести вреда, причиненного посягающему, также не является превышением пределов необходимой обороны и не влечет уголовной ответственности применение оружия или любых других средств либо орудия для:
1) защиты от нападения вооруженного лица;
2) защиты от группового нападения. Групповым нападением в настоящей статье считается нападение двух и более лиц, за исключением
нападения женщин с явными признаками беременности либо лиц, которые явно являются малолетними. 7. Положения настоящей статьи в равной мере распространяются на всех лиц независимо от их
профессиональной или иной специальной подготовки и служебного положения, а также независимо от возможности избежать общественно опасного посягательства или обратиться за помощью к другим лицам или органам власти.
Статья 50. Крайняя необходимость 1. Не является преступлением причинение лицом вреда правоохраняемым интересам в состоянии
крайней необходимости, то есть для устранения опасности, угрожающей личности и правам данного лица или других лиц, интересам общества, государства или человечества, если эта опасность при данных обстоятельствах не могла быть устранена другими средствами и если причиненный вред является менее значительным, чем предотвращенный.
2. Состояние крайней необходимости признается также в случае, если действия, совершенные с целью предотвращения опасности, не достигли своей цели и вред наступил, несмотря на усилия лица, которое добросовестно рассчитывало его предотвратить.
3. Превышением пределов крайней необходимости признается умышленное причинение вреда, явно не соответствующего характеру и степени угрожавшей опасности и обстоятельствам, при которых опасность устранялась, когда правоохраняемым интересам был причинен вред, равный или более значительный, чем предотвращенный. Причинение при этом вреда по неосторожности не влечет уголовную ответственность.
4. Лицо не подлежит уголовной ответственности за превышение пределов крайней необходимости, если вследствие сильного душевного волнения, вызванного угрожающей опасностью, оно не могло оценить соответствие причиненного вреда этой опасности.
Статья 51. Физическое или психическое принуждение 1. Не является преступлением действие (бездействие) лица, причинившего вред правоохраняемым
интересам, совершенное под непосредственным воздействием физического принуждения, вследствие которого данное лицо не могло руководить своими действиями (бездействием).
2. Вопрос об уголовной ответственности за причинение вреда правоохраняемым интересам в результате психического и (или) физического принуждения, вследствие которого лицо сохранило возможность руководить своими действиями, решается с учетом положений статьи 50 настоящего Кодекса.
Статья 52. Задержание лица, совершившего преступление 1. Не являются преступлением действия потерпевшего или других лиц, которыми причинен вред лицу при
его задержании в момент или непосредственно после совершения им уголовно-противоправного посягательства (преступления или противоправного деяния лица, которое в соответствии с настоящим Кодексом не может нести уголовную ответственность в силу возраста, невменяемости или иных обстоятельств), если они совершены с целью передачи задержанного органам власти и если иным способом задержать такое лицо не представлялось возможным, и при этом не было допущено явного несоответствия мер задержания характеру и степени тяжести совершенного задержанным лицом уголовно-противоправного посягательства и обстоятельствам задержания этого лица.
2. Превышением мер, необходимых для задержания лица, совершившего деяние, предусмотренное настоящим Кодексом, признается явное несоответствие средств и методов задержания характеру и степени тяжести совершенного задержанным лицом уголовно-противоправного посягательства и обстоятельствам задержания этого лица, в результате чего лицу умышленно причиняется вред, не вызываемый необходимостью задержания. Превышение мер, необходимых для задержания лица, влечет ответственность за преступление лишь в случаях, предусмотренных статьями 132 и 140 настоящего Кодекса. Причинение при этом вреда по неосторожности не влечет ответственности.
Статья 53. Исполнение закона, приказа (распоряжения), обязанностей по должности 1. Не является преступлением причинение вреда при правомерном исполнении лицом закона, приказа
(распоряжения), а равно обязанностей, предусмотренных его должностью. 2. Лицо, совершившее преступление во исполнение явно преступного приказа (распоряжения), подлежит
уголовной ответственности на общих основаниях.
3. Лицо не подлежит уголовной ответственности за неисполнение либо иное нарушение приказа (распоряжения) или должностных обязанностей, если они были возложены на него неправомерно.
Статья 54. Обоснованный риск 1. Не является преступлением причинение вреда правоохраняемым интересам при обоснованном риске
для достижения общественно полезной цели. 2. Риск признается обоснованным, если совершенное деяние соответствует современным научно-
техническим знаниям и опыту, поставленная цель не могла быть достигнута не связанными с риском действиями и при этом лицо, допустившее риск, предприняло все возможные меры для предотвращения вреда правоохраняемым интересам.
3. Риск не признается обоснованным, если он заведомо был сопряжен с угрозой гибели людей, экологической катастрофы либо наступления иных тяжких последствий.
Статья 55. Выполнение специального задания 1. Не является преступлением вынужденное причинение вреда правоохраняемым интересам лицом,
которое выполняло специальное задание, принимая участие в организованной группе либо преступной организации с целью предупреждения или раскрытия их преступной деятельности.
2. Лицо, указанное в части 1 настоящей статьи, подлежит уголовной ответственности лишь за совершение в составе организованной группы либо преступной организации умышленного тяжкого или особо тяжкого преступления, повлекшего причинение смерти, тяжкого вреда.
3. В случае, указанном в части 2 настоящей статьи, суд не может назначить наказание в виде пожизненного лишения свободы. Наказание в виде лишения свободы такому лицу не может быть назначено на срок больший, чем половина максимального срока лишения свободы, предусмотренного законом за это преступление.
Глава 9. Иные деяния, не являющиеся преступлением
Статья 56. Деяния, не являющиеся преступлением В соответствии с настоящим Кодексом не являются преступлением малозначительное деяние (статья 57),
добровольный отказ от совершения преступления (статьи 40, 48), приготовление к менее тяжкому преступлению (часть 2 статьи 38), случай (статья 34), использование невежественным лицом негодных средств (статья 58).
Статья 57. Малозначительное деяние 1. Малозначительным деянием признается действие (бездействие), которое хотя формально и содержит
признаки какого-либо деяния, предусмотренного настоящим Кодексом, но не причинило и не могло причинить значительный вред.
2. Малозначительным деянием не может быть признано деяние, ответственность за которое предусмотрена Кодексом Кыргызской Республики о проступках.
Статья 58. Использование невежественным лицом негодных средств Лицо не подвергается уголовному преследованию за приготовление к преступлению или покушение на
преступление, если ввиду невежества лица при помощи средства, использованного для совершения им деяния, не мог быть причинен вред.
РАЗДЕЛ IV. МЕРЫ УГОЛОВНО-ПРАВОВОГО ВОЗДЕЙСТВИЯ И ИХ ПРИМЕНЕНИЕ
Глава 10. Меры уголовно-правового воздействия, не имеющие принудительного характера
Статья 59. Освобождение от уголовной ответственности в связи с декриминализацией деяния Лицо немедленно освобождается судом от уголовной ответственности в случае декриминализации
деяния, то есть вступления в силу закона, которым устраняется уголовная наказуемость деяния, предусмотренного настоящим Кодексом.
Статья 60. Освобождение от уголовной ответственности на основании положений Особенной части настоящего Кодекса
Лицо может быть освобождено судом от уголовной ответственности в случаях, предусмотренных Особенной частью настоящего Кодекса.
Статья 61. Освобождение от уголовной ответственности при достижении согласия с потерпевшим 1. Лицо, совершившее менее тяжкое преступление, может быть освобождено от уголовной
ответственности, если оно примирилось с потерпевшим и возместило причиненный вред по преступлениям, предусмотренным соответствующим перечнем статей в Уголовно-процессуальном кодексе Кыргызской Республики.
2. Освобождению от уголовной ответственности по части 1 настоящей статьи не подлежит лицо, совершившее преступление в составе организованной группы или преступной организации.
Статья 62. Освобождение от уголовной ответственности в связи с истечением сроков давности уголовного преследования
1. Лицо освобождается от уголовной ответственности судом, если со дня совершения им преступления и до дня вступления приговора в законную силу истекли следующие сроки:
1) три года - в случае совершения менее тяжкого преступления; 2) семь лет - в случае совершения тяжкого преступления; 3) десять лет - в случае совершения особо тяжкого преступления, а также, если преступление совершено
в составе организованной группы, преступной организации. 2. Течение давности приостанавливается, если лицо, совершившее преступление, уклонилось от
следствия или суда. В этих случаях течение давности возобновляется со дня задержания лица. В этом случае лицо освобождается от уголовной ответственности, если со времени совершения преступления прошло пятнадцать лет.
3. Течение давности прерывается, если до истечения сроков, указанных в частях 1 и 2 настоящей статьи, лицо совершило новое преступление. Исчисление сроков давности в этом случае начинается со дня совершения нового преступления. При этом сроки давности исчисляются отдельно за каждое преступление.
4. Вопрос о применении давности к лицу, совершившему особо тяжкое преступление, за которое согласно закону может быть назначено пожизненное лишение свободы, решается судом. Если суд не найдет возможным применить давность, пожизненное лишение свободы не может быть назначено и заменяется лишением свободы на срок от пятнадцати до двадцати лет.
5. Если в отношении лица, обладающего иммунитетом, возбуждено уголовное дело и оно приостановлено в связи с наличием иммунитета, то срок давности приостанавливается.
6. Давность не применяется в случаях совершения преступлений, предусмотренных частью 2 статьи 130, статьей 143, пунктом 1 части 3 и частью 4 статьи 161, пунктом 2 части 3 и частью 4 статьи 162, статьей 239, статьей 314, частями 1 и 2 статьи 319, частью 4 статьи 320, пунктом 1 части 2 статьи 323, пунктом 2 части 3 статьи 325, пунктом 2 части 2 статьи 326, статьями 380-390, 392 и 393 настоящего Кодекса.
Глава 11. Наказание за преступление и его цели. Виды наказаний за преступление
Статья 63. Понятие и цели наказания за преступление 1. Наказание за преступление является одним из видов принудительных мер уголовно-правового
воздействия, применяется по приговору суда к лицу, признанному виновным в совершении преступления, и заключается в предусмотренном настоящим Кодексом ограничении прав и свобод осужденного, возложении на него определенных обязанностей.
2. Целями наказания лица являются исправление и ресоциализация виновного, предупреждение совершения новых преступлений, восстановление социальной справедливости.
Статья 64. Виды наказаний за преступление 1. К лицам, признанным виновными в совершении преступления, судом могут быть применены такие виды
основных наказаний - с их градацией от менее строгого до более строгого: 1) не связанные с изоляцией от общества: а) общественные работы; б) лишение права занимать определенные должности или заниматься определенной деятельностью; в) исправительные работы;
г) штраф. При этом относительная строгость исправительных работ и штрафа определяется их конкретным
размером; 2) связанные с изоляцией от общества: а) содержание в дисциплинарной воинской части; б) лишение свободы на определенный срок; в) пожизненное лишение свободы. 2. В качестве дополнительных видов наказания судом могут быть применены: 1) в случае совершения преступления, с использованием служебного положения или возможностей,
предоставленных служебным положением, - лишение специального, воинского, почетного звания, дипломатического ранга или классного чина;
2) в случае совершения тяжкого или особо тяжкого преступления - лишение государственных наград. Лицо также лишается судом специального, воинского, почетного звания, дипломатического ранга,
классного чина, государственной награды, если соответствующие звание, чин либо награда были присвоены в результате служебного подлога или иного преступления.
Штраф и лишение права занимать определенные должности или заниматься определенной деятельностью могут применяться в качестве не только основных видов, но и дополнительных видов наказаний.
3. За одно преступление может быть назначено лишь одно основное наказание, предусмотренное в санкции статьи (части статьи) Особенной части настоящего Кодекса. К основному виду наказания могут быть присоединены одно или несколько дополнительных видов наказаний в случаях и порядке, предусмотренных настоящим Кодексом.
4. За преступления, повлекшие смерть человека, общественные работы, исправительные работы, лишение права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью, а также штраф как основные виды наказания законом не устанавливаются и судом не применяются.
5. Виды наказаний соотносятся между собой по степени строгости в соответствии с правилами, изложенными в приложении 2 к настоящему Кодексу.
Статья 65. Общественные работы 1. Общественные работы состоят в выполнении осужденным в свободное от основной работы или учебы
время в пользу общества бесплатных работ, конкретный вид которых определяется муниципальной службой совместно с органами пробации в соответствии с Уголовно-исполнительным кодексом Кыргызской Республики.
2. Общественные работы выполняются в свободное от работы и учебы время не более чем 4 часа в день, а неработающими и неучащимися - не свыше 8 часов в день.
3. Общественные работы делятся на четыре категории: 1) I категория: для несовершеннолетних - от 40 до 60 часов, для других физических лиц - от 60 до 120
часов; 2) II категория: для несовершеннолетних - от 60 до 80 часов, для других физических лиц - от 120 до 200
часов; 3) III категория: для несовершеннолетних - от 80 до 100 часов, для других физических лиц - от 200 до 280
часов; 4) IV категория: для несовершеннолетних - от 100 до 120 часов, для других физических лиц - от 280 до 360
часов. 4. Общественные работы не назначаются военнослужащим срочной службы, лицам, признанным
инвалидами I и II групп, беременным женщинам, а также женщинам и мужчинам, находящимся в отпуске по уходу за ребенком, лицам, достигшим пенсионного возраста, а также лицам, которые должны достичь пенсионного возраста ранее окончания срока общественных работ.
5. В случае злостного уклонения лица от выполнения общественных работ, по представлению органа, ведающего исполнением наказания, суд заменяет это наказание другим наказанием, предусмотренным соответствующей санкцией статьи (части статьи) Особенной части настоящего Кодекса, по которой лицо было осуждено.
6. В отношении лица, осужденного к общественным работам, которое после постановления приговора суда находится в отпуске по уходу за ребенком, общественные работы суд заменяет штрафом:
1) общественные работы I категории - 25 процентов штрафа I категории;
2) общественные работы II категории - 25 процентов штрафа II категории; 3) общественные работы III категории - 25 процентов штрафа III категории; 4) общественные работы IV категории - 25 процентов штрафа IV категории. При уклонении от уплаты штрафа лицо привлекается к уголовной ответственности на основании статьи
351 настоящего Кодекса. 7. В отношении лица, осужденного к общественным работам, которое после вынесения приговора суда
признано инвалидом I или II группы, а также в отношении беременной женщины, если беременность наступила после вынесения приговора суда, применяются положения статьи 91 настоящего Кодекса.
Статья 66. Лишение права занимать определенные должности или заниматься определенной деятельностью
1. Лишение права занимать определенные должности или заниматься определенной деятельностью означает, что лицу, совершившему преступление, запрещается занимать должность на государственной службе или муниципальной службе либо заниматься определенной профессиональной или иной деятельностью.
2. Лишение права занимать определенные должности или заниматься определенной деятельностью назначается в качестве основного вида наказания на срок от одного года до пяти лет и делится на четыре категории:
1) I категория - на срок от одного года до двух лет; 2) II категория - на срок от двух до трех лет; 3) III категория - на срок от трех до четырех лет; 4) IV категория - на срок от четырех до пяти лет. 3. Лишение права занимать определенные должности или заниматься определенной деятельностью
назначается в качестве дополнительного вида наказания на срок от шести месяцев до трех лет и в случаях, когда это наказание не предусмотрено статьей (частью статьи) Особенной части настоящего Кодекса, исходя из характера совершенного лицом преступления, которое лицо не смогло бы совершить, не занимая определенную должность или не занимаясь определенной деятельностью.
4. Лишение права занимать определенные должности или заниматься определенной деятельностью в качестве дополнительного вида наказания обязательно назначается судом в случаях совершения специальным субъектом умышленного преступления против жизни и здоровья либо половой неприкосновенности несовершеннолетнего, совершенного с использованием служебного положения. При этом максимальный срок этого вида наказания увеличивается в четыре раза, но на общий срок - не более чем двенадцать лет.
5. При назначении общественных работ или штрафа в качестве основного вида наказания, а также при освобождении от наказания с применением условий пробации срок лишения права занимать определенные должности или заниматься определенной деятельностью, назначенного в качестве дополнительного вида наказания, исчисляется с момента вступления приговора суда в законную силу.
6. При назначении лишения права занимать определенные должности или заниматься определенной деятельностью в качестве дополнительного вида наказания к исправительным работам, содержанию в дисциплинарной воинской части и лишению свободы на определенный срок оно распространяется на весь срок отбывания основного вида наказания и на срок, установленный приговором суда, вступившим в законную силу.
Статья 67. Исправительные работы 1. Исправительные работы отбываются по месту работы осужденного, а в случае работы по
совместительству - по основному месту работы осужденного. 2. Исправительные работы делятся на четыре категории: 1) I категория: для несовершеннолетних - от двух до четырех месяцев, для других физических лиц - от
одного года до одного года шести месяцев; 2) II категория: для несовершеннолетних - от четырех до шести месяцев, для других физических лиц - от
одного года шести месяцев до двух лет; 3) III категория: для несовершеннолетних - от шести до девяти месяцев, для других физических лиц - от
двух лет до двух лет шести месяцев; 4) IV категория: для несовершеннолетних - от девяти месяцев до одного года, для других физических лиц
- от двух лет шести месяцев до трех лет. 3. Из суммы заработка (денежного довольствия) осужденного к исправительным работам осуществляется
отчисление в доход государства в размере, установленном приговором суда, в пределах от 20 до 25 процентов.
4. Исправительные работы не назначаются лицам, не имеющим постоянного места работы, беременным женщинам, женщинам или мужчинам, находящимся в отпуске по уходу за ребенком, военнослужащим срочной службы, а также лицам, которые должны достичь пенсионного возраста ранее окончания срока исправительных работ.
5. В случае злостного уклонения от отбывания исправительных работ лицом, осужденным к исправительным работам, суд по представлению органа пробации заменяет исправительные работы иным более строгим наказанием, предусмотренным санкцией статьи (части статьи) Особенной части настоящего Кодекса, по которой было осуждено лицо.
6. Лицу, утратившему работу после постановления приговора суда и не трудоустроившемуся добровольно в течение одного месяца, исправительные работы суд заменяет общественными работами из расчета:
1) исправительные работы I категории - общественными работами I категории; 2) исправительные работы II категории - общественными работами II категории; 3) исправительные работы III категории - общественными работами III категории; 4) исправительные работы IV категории - общественными работами IV категории. В случае злостного уклонения лица от выполнения общественных работ по представлению органа,
ведающего исполнением наказания, суд заменяет это наказание другим, предусмотренным соответствующей санкцией статьи (части статьи) Особенной части настоящего Кодекса, по которой лицо было осуждено.
7. В отношении лица, осужденного к исправительным работам, которое после постановления приговора суда находится в отпуске по уходу за ребенком, исправительные работы суд заменяет штрафом из расчета:
1) исправительные работы I категории - 50 процентов штрафа I категории; 2) исправительные работы II категории - 50 процентов штрафа II категории; 3) исправительные работы III категории - 50 процентов штрафа III категории; 4) исправительные работы IV категории - 50 процентов штрафа IV категории. При уклонении от уплаты штрафа лицо привлекается к уголовной ответственности на основании статьи
351 настоящего Кодекса. 8. В отношении лица, осужденного к исправительным работам, которое после вынесения приговора суда
признано инвалидом I или II группы, а также в отношении беременной женщины, если беременность наступила после вынесения приговора суда, применяются положения статьи 91 настоящего Кодекса.
Статья 68. Штраф 1. Штраф - наказание, назначаемое судом в денежной форме в случаях, размере и порядке,
установленных настоящим Кодексом. 2. Штраф исчисляется в расчетных показателях. 3. Штраф по размеру делится на шесть категорий: 1) I категория: для несовершеннолетних - от 200 до 400 расчетных показателей, для других физических
лиц - от 600 до 1000 расчетных показателей; 2) II категория: для несовершеннолетних - от 400 до 600 расчетных показателей, для других физических
лиц - от 1000 до 1400 расчетных показателей; 3) III категория: для несовершеннолетних - от 600 до 800 расчетных показателей, для других физических
лиц - от 1400 до 1800 расчетных показателей; 4) IV категория: для несовершеннолетних - от 800 до 1000 расчетных показателей, для других физических
лиц - от 1800 до 2200 расчетных показателей; 5) V категория: для несовершеннолетних - от 1000 до 1200 расчетных показателей, для других физических
лиц - от 2200 до 2600 расчетных показателей; 6) VI категория: для несовершеннолетних - от 1200 до 1400 расчетных показателей, для других
физических лиц - от 2600 до 3000 расчетных показателей. 4. Штраф в качестве дополнительного вида наказания назначается судом только в случаях,
предусмотренных соответствующими статьями Особенной части настоящего Кодекса, и применяется в размере не более половины размера денежного штрафа соответствующей категории.
5. В случае неуплаты в течение одного месяца лицом штрафа, назначенного в качестве основного вида наказания, сумма штрафа удваивается. При дальнейшем, в течение более чем двух месяцев, уклонении от уплаты штрафа суд заменяет штраф лишением свободы в пределах срока, предусмотренного соответствующей статьей Особенной части настоящего Кодекса, по которой лицо признано виновным. В случае если санкция
соответствующей статьи (части статьи) Особенной части настоящего Кодекса не предусматривает лишение свободы, то суд заменяет штраф лишением свободы I категории.
Статья 69. Содержание в дисциплинарной воинской части Содержание в дисциплинарной воинской части применяется к военнослужащим срочной службы на срок
от трех месяцев до одного года в случаях, предусмотренных настоящим Кодексом.
Статья 70. Лишение свободы на определенный срок 1. Наказание в виде лишения свободы на определенный срок состоит в принудительной изоляции
осужденного от общества и помещении его на установленный в приговоре срок в учреждения уголовно- исполнительной системы.
2. Лишение свободы устанавливается на срок от шести месяцев до пятнадцати лет. 3. Лишение свободы по срокам наказания делится на шесть категорий: 1) I категория: для несовершеннолетних - до одного года шести месяцев, для других физических лиц - до
двух лет шести месяцев; 2) II категория: для несовершеннолетних - от одного года шести месяцев до двух лет шести месяцев, для
других физических лиц - от двух лет шести месяцев до пяти лет; 3) III категория: для несовершеннолетних - от двух лет шести месяцев до четырех лет, для других
физических лиц - от пяти лет до семи лет шести месяцев; 4) IV категория: для несовершеннолетних - от четырех до шести лет, для других физических лиц - от семи
лет шести месяцев до десяти лет; 5) V категория: для несовершеннолетних - от шести до восьми лет, для других физических лиц - от десяти
лет до двенадцати лет шести месяцев; 6) VI категория: для несовершеннолетних - от восьми до десяти лет, для других физических лиц - от
двенадцати лет шести месяцев до пятнадцати лет. 4. В случае частичного или полного сложения сроков лишения свободы при назначении наказаний по
совокупности преступлений и по совокупности приговоров максимальный срок лишения свободы не может быть более двадцати лет.
5. Лишение свободы отбывается в учреждениях уголовно-исполнительной системы. Место и условия отбывания наказания определяются Уголовно-исполнительным кодексом Кыргызской Республики.
Статья 71. Пожизненное лишение свободы 1. Пожизненное лишение свободы заключается в принудительной изоляции осужденного от общества
путем направления его в учреждения уголовно-исполнительной системы и устанавливается за совершение преступлений, предусмотренных частью 2 статьи 130, частью 4 статьи 161, частью 4 статьи 162, частью 3 статьи 239, статьями 380, 381, 383, 384, 386, частью 3 статьи 389 настоящего Кодекса, в случае если суд не находит возможным применить лишение свободы на определенный срок.
2. Пожизненное лишение свободы назначается только в случаях, специально предусмотренных в санкции соответствующей статьи (части статьи) Особенной части настоящего Кодекса.
3. Пожизненное лишение свободы не назначается женщинам, лицам, совершившим преступление в возрасте до восемнадцати лет, мужчинам, достигшим в момент совершения преступления шестидесятилетнего возраста.
4. Пожизненное лишение свободы в порядке помилования может быть заменено лишением свободы сроком на двадцать лет.
Глава 12. Назначение наказания
Статья 72. Общие начала назначения наказания 1. Суд назначает наказание в пределах, установленных соответствующей статьей Особенной части
настоящего Кодекса, предусматривающей ответственность за совершенное преступление, с соблюдением положений Общей части настоящего Кодекса.
2. При назначении наказания суду необходимо учитывать, чтобы наказание было адекватным степени вины и степени причиненного деянием вреда с учетом предупредительных целей наказания.
3. Более строгий вид наказания, предусмотренный статьей 64 настоящего Кодекса, может назначаться только в случае, когда менее строгий вид наказания не может обеспечить достижение целей наказания.
4. Если статьей (частью статьи) Особенной части настоящего Кодекса, по которой лицо привлекается к уголовной ответственности, в качестве признака состава преступления предусматривается смягчающее или отягчающее обстоятельство, то же обстоятельство при назначении наказания во внимание не принимается.
Статья 73. Обстоятельства, смягчающие наказание 1. При назначении наказания обстоятельствами, смягчающими наказание, признаются: 1) чистосердечное раскаяние или активное способствование раскрытию преступления; 2) добровольное возмещение нанесенного ущерба или устранение причиненного вреда; 3) совершение преступления вследствие стечения тяжелых личных, семейных, экономических или иных
обстоятельств; 4) совершение преступления в силу материальной, служебной или иной зависимости; 5) совершение преступления несовершеннолетним; 6) совершение преступления женщиной в состоянии беременности. 2. При назначении наказания суд может признать смягчающими и другие обстоятельства, не указанные в
части 1 настоящей статьи.
Статья 74. Назначение наказания при совокупности смягчающих обстоятельств 1. Если лицо после совершения им преступления активно способствовало его раскрытию, частично или
полностью возместило либо загладило причиненный имущественный ущерб, то при отсутствии отягчающих обстоятельств срок и размер наказания не могут быть больше трех четвертей максимального срока или размера наиболее строгого вида наказания, предусмотренного соответствующей статьей (частью статьи) Особенной части настоящего Кодекса за это преступление. При этом минимальный срок или размер этого же наказания не может быть меньше чем минимум этого вида наказания, предусмотренного настоящим Кодексом.
2. Положения настоящей статьи не применяются в случаях совокупности преступлений.
Статья 75. Обстоятельства, отягчающие наказание 1. При назначении наказания обстоятельствами, отягчающими наказание, признаются: 1) совершение преступления группой лиц или группой лиц по предварительному сговору; 2) совершение преступления на почве расовой, этнической, национальной, религиозной или
межрегиональной вражды (розни); 3) причинение преступлением тяжкого вреда; 4) совершение преступления в отношении заведомо малолетнего, несовершеннолетнего, заведомо
инвалида, престарелого лица или лица, находящегося в беспомощном состоянии; 5) совершение преступления в отношении женщины, заведомо для виновного находящейся в состоянии
беременности; 6) совершение преступления в отношении лица, находящегося в материальной, служебной или иной
зависимости от виновного; 7) подстрекательство к совершению преступления лица, которое не могло отдавать себе отчета в своем
действии (бездействии) или руководить им вследствие душевной болезни, временного психического расстройства, слабоумия или иного болезненного состояния психики, а равно использование такого лица для совершения преступления;
8) совершение преступления с особой жестокостью над потерпевшим; 9) совершение преступления в условиях чрезвычайного или военного положения или в условиях
общественного бедствия; 10) совершение преступления общеопасным способом; 11) совершение преступления лицом, находящимся в состоянии опьянения. Суд вправе, в зависимости от
характера преступления, не признать это обстоятельство отягчающим наказание. 2. При назначении наказания суд не может признать обстоятельства, отягчающие наказание, которые не
предусмотрены настоящим Кодексом.
Статья 76. Назначение наказания за приготовление к преступлению и покушение на преступление 1. При назначении наказания за неоконченное преступление суд учитывает степень реализации
преступного умысла и причины, по которым оно не было доведено до конца, а также характер деяний, совершенных виновным.
2. Срок или размер наказания за приготовление к преступлению не может быть больше половины максимального срока или размера наиболее строгого вида наказания, предусмотренного соответствующими статьями (частями статей) Особенной части настоящего Кодекса за оконченное преступление. При этом минимальный срок или размер этого же наказания не может быть меньше чем минимум этого вида наказания, предусмотренного настоящим Кодексом.
3. Срок или размер наказания за покушение на преступление не может быть больше трех четвертей максимального срока или размера наиболее строгого вида наказания, предусмотренного соответствующими статьями (частями статей) Особенной части настоящего Кодекса за оконченное преступление. При этом минимальный срок или размер этого же наказания не может быть больше чем минимум этого вида наказания, предусмотренного настоящим Кодексом.
4. Пожизненное лишение свободы не может быть назначено за приготовление или покушение на преступление.
Статья 77. Назначение наказания соучастникам преступления 1. При назначении наказания соучастникам преступления суд учитывает характер соучастия и роль
каждого соучастника в совершении преступления. 2. При назначении наказания соучастникам суд учитывает отягчающие и смягчающие наказание
обстоятельства, относящиеся к каждому соучастнику. 3. Организатору и руководителю организованной группы либо преступной организации назначается более
строгое наказание, чем остальным ее членам.
Статья 78. Назначение наказания по совокупности преступлений 1. Совокупностью преступных деяний признается совершение одним лицом двух или более преступлений,
предусмотренных как различными статьями (частями статьи), так и одной статьей (частью статьи) Особенной части настоящего Кодекса, ни за одно из которых лицо не было осуждено и не истек срок давности уголовного преследования.
2. При совокупности преступлений суд назначает наказание (основное и дополнительное) за каждое преступление отдельно в соответствии с положениями настоящей главы, после чего определяет окончательное наказание путем поглощения менее строгого наказания более строгим или путем полного либо частичного сложения назначенных наказаний.
3. Суд назначает наказание, руководствуясь следующими правилами: 1) если совершенные преступления являются тяжкими или особо тяжкими - поглощение не применяется; 2) если все совершенные преступления являются неосторожными - полное сложение не применяется; 3) если совершенные менее тяжкие и тяжкие преступления являются неосторожными - применяется
частичное сложение, а если все менее тяжкие, тяжкие и особо тяжкие преступления являются умышленными - применяется полное сложение, но срок назначенного окончательного наказания не должен превышать соответственно пяти, пятнадцати и двадцати лет лишения свободы.
4. Если хотя бы за одно из совершенных преступлений назначено пожизненное лишение свободы, то окончательное наказание по совокупности преступлений определяется путем поглощения любых менее строгих наказаний пожизненным лишением свободы.
5. При совокупности преступлений вместе с основным наказанием может быть назначено дополнительное наказание. Окончательный срок и размер дополнительного наказания, назначенного при частичном или полном сложении наказаний, не должен превышать максимального срока или размера, предусмотренного для данного вида дополнительного наказания Общей частью настоящего Кодекса.
6. В том же порядке назначается наказание, если после вынесения приговора установлено, что осужденный виновен еще и в другом преступлении, совершенном им до вынесения приговора по первому делу. В этом случае в окончательное наказание по совокупности преступлений засчитывается наказание, отбытое полностью или частично по первому приговору.
Статья 79. Назначение наказания по совокупности приговоров 1. При назначении наказания по совокупности приговоров суд частично или полностью присоединяет к
наказанию, назначенному по последнему приговору, неотбытую часть наказания, назначенного по предыдущему приговору.
2. Срок или размер окончательного наказания, назначенного по совокупности приговоров, если оно более мягкое, чем лишение свободы, не должен превышать максимального срока или размера, предусмотренного для данного вида наказания Общей частью настоящего Кодекса.
3. Окончательное наказание, назначенное по совокупности приговоров, должно быть больше как наказания, назначенного за вновь совершенное преступление, так и неотбытой части наказания, назначенного по предыдущему приговору.
4. При сложении наказаний в виде пожизненного лишения свободы и любых менее строгих наказаний общий срок наказания, окончательно назначенного по совокупности приговоров, определяется путем поглощения менее строгих наказаний пожизненным лишением свободы.
5. В случае назначения двух или более наказаний в виде пожизненного лишения свободы оно отбывается один раз.
6. Присоединение дополнительных видов наказаний по совокупности приговоров осуществляется в порядке, предусмотренном в статьях 66 и 68 настоящего Кодекса.
Статья 80. Назначение наказания при заключении соглашения о признании вины или сотрудничестве
1. При заключении лицом соглашения о признании вины суд назначает наказание, не связанное с лишением свободы, в пределах минимального размера наказания, предусмотренного санкцией конкретной статьи (части статьи) Особенной части настоящего Кодекса. В случае отсутствия в санкции статьи наказаний, не связанных с лишением свободы, наказание в виде лишения свободы назначается на одну категорию ниже, чем предусмотрено санкцией конкретной статьи (части статьи) Особенной части настоящего Кодекса.
2. При заключении лицом соглашения о признании вины пробационный надзор не применяется. 3. При заключении соглашения о сотрудничестве суд назначает наказание, предусмотренное в
соглашении о сотрудничестве, в соответствии с видами наказаний, предусмотренных статьей 64 настоящего Кодекса.
Статья 81. Правила сложения наказаний и зачета времени содержания под стражей 1. При полном или частичном сложении наказаний по совокупности преступлений и совокупности
приговоров одному дню лишения свободы соответствуют: 1) три дня исправительных работ; 2) восемь часов общественных работ; 3) один день домашнего ареста. 2. При назначении наказания по совокупности преступлений и совокупности приговоров в виде
исправительных работ сложению подлежат лишь сроки этих наказаний. Размеры отчислений из заработка (денежного довольствия) осужденного сложению не подлежат и исчисляются по каждому приговору самостоятельно.
3. Основные наказания в виде штрафа и лишения права занимать определенные должности или заниматься определенной деятельностью при назначении наказания по совокупности преступлений и совокупности приговоров сложению с другими видами наказаний не подлежат и исполняются самостоятельно.
4. Дополнительные наказания различных видов во всех случаях исполняются самостоятельно. 5. Срок содержания под стражей до вступления приговора в законную силу засчитывается из расчета
один день под стражей за один день лишения свободы. 6. Если лицу, содержащемуся под стражей до судебного разбирательства, в качестве основного
наказания назначены штраф либо лишение права занимать определенные должности или заниматься определенной деятельностью, общественные или исправительные работы, то суд, учитывая срок содержания под стражей, смягчает ему назначенное наказание или полностью освобождает от его отбывания.
7. В случае если лицо совершило проступок, за который оно не было осуждено или было осуждено, но не отбыло полностью наказание, а затем совершило преступление, суд может сложить наказания, назначенные за проступок и преступление, если они одного вида, в пределах максимального срока, предусмотренного для данной категории наказания, либо в пределах максимального срока данного вида наказания. В случае назначения судом разных видов наказаний за преступление и проступок они исполняются самостоятельно.
8. В случае если лицо совершило преступление, за которое оно не было осуждено или было осуждено, но не отбыло полностью наказание, а затем совершило проступок, суд может сложить наказания, назначенные за проступок и преступление, если они одного вида, в пределах максимального срока, предусмотренного для данной категории наказания, либо в пределах максимального срока данного вида наказания. В случае назначения судом разных видов наказаний за преступление и проступок они исполняются самостоятельно.
Статья 82. Исчисление сроков наказания
1. Сроки лишения права занимать определенные должности или заниматься определенной деятельностью, исправительных работ, содержания в дисциплинарной воинской части, лишения свободы исчисляются в месяцах и годах, а сроки общественных работ - в часах.
2. При замене и сложении наказаний, предусмотренных частью 1 настоящей статьи, а также при зачете наказания сроки наказаний могут исчисляться в днях.
Глава 13. Пробационный надзор
Статья 83. Освобождение от наказания с применением пробационного надзора 1. Суд при назначении наказания в виде лишения свободы на срок не более пяти лет, учитывая тяжесть
преступления, личность виновного, его согласие на применение пробационного надзора, а также другие обстоятельства дела, приходит к выводу о возможности исправления осужденного без отбывания наказания, может принять решение об освобождении его от отбывания наказания с применением пробационного надзора (пробации), который является принудительно-поощрительной мерой уголовно-правового воздействия.
Пробационный надзор не применяется к лицам, осужденным за тяжкие или особо тяжкие преступления, иностранным гражданам и лицам без гражданства, временно проживающим в Кыргызской Республике, а также к лицам, совершившим посягательство на половую неприкосновенность несовершеннолетнего.
2. Суд при назначении пробационного надзора может учитывать мнение потерпевшего, если он есть. 3. Пробационный надзор устанавливается на срок от одного года до трех лет. Исчисление срока
пробационного надзора начинается со дня вступления приговора суда в законную силу. 4. При установлении пробационного надзора могут быть назначены дополнительные наказания,
предусмотренные статьей 64 настоящего Кодекса. 5. Установление пробационного надзора не освобождает осужденного от применения в отношении него
иных принудительных мер уголовно-правового воздействия (мер безопасности).
Статья 84. Надзорные требования и пробационные обязанности 1. На осужденного, в отношении которого установлен пробационный надзор, суд возлагает выполнение
следующих надзорных требований: 1) явиться в орган пробации по месту жительства в течение десяти дней с момента вступления приговора
суда в законную силу; 2) не выезжать за пределы страны без разрешения органа пробации; 3) уведомлять орган пробации о месте жительства, работы или учебы, а также об их изменении; 4) периодически являться в рабочее время в орган пробации на основании законного требования
сотрудника органа пробации; 5) при необходимости краткосрочного выезда с места жительства получать разрешение органа пробации. 2. В случае освобождения лица от отбывания наказания с применением мер пробационного надзора суд
возлагает на осужденного одну или более из следующих обязанностей: 1) пройти курс лечения от алкоголизма, наркомании, токсикомании или болезни, представляющей
опасность для здоровья других лиц, на что им предварительно было дано согласие до вынесения приговора суда;
2) не употреблять алкоголь, наркотические, психотропные или токсические вещества; 3) не контактировать с определенными лицами; 4) возместить в определенный судом срок ущерб, причиненный потерпевшему в результате
преступления; 5) не посещать определенные места; 6) находиться в определенное судом время суток по месту жительства; 7) поступить на работу или учебу к установленному судом сроку; 8) участвовать в программах ресоциализации, назначаемых органом пробации; 9) осуществлять обязанности по содержанию лиц, находящихся на иждивении; 10) по требованию органа пробации извещать об исполнении обязанностей, возложенных судом. 3. Суд по своему усмотрению может возложить на осужденного исполнение и других пробационных
обязанностей, способствующих исправлению осужденного.
4. Пробационный надзор осуществляется органом пробации, а в отношении военнослужащих - командованием воинских частей и учреждений.
5. В течение пробационного срока суд по представлению органа пробации может полностью или частично отменить либо дополнить ранее установленные для осужденного пробационные обязанности. По ходатайству осужденного суд может полностью или частично отменить пробационные обязанности, предусмотренные пунктами 3, 5 и 6 части 2 настоящей статьи.
Статья 85. Правовые последствия пробационного надзора 1. По истечении пробационного срока осужденный, выполнивший надзорные требования и возложенные
на него пробационные обязанности и не совершивший нового преступления ели проступка, считается отбывшим наказание.
2. Если осужденный два и более раза в течение года без уважительных причин нарушил надзорные требования и возложенные на него пробационные обязанности, то орган пробации вносит представление в суд об отмене пробационного надзора.
3. В случае совершения осужденным в течение пробационного срока нового преступления или проступка суд назначает ему наказание в соответствии со статьей 79 настоящего Кодекса по совокупности приговоров.
Глава 14. Иные виды освобождения от наказания и его отбывания. Смягчение наказания и замена его более мягким
Статья 86. Основания освобождения от наказания и его отбывания, смягчения наказания 1. Освобождение осужденного от наказания или дальнейшего его отбывания, а также смягчение
назначенного наказания, кроме смягчения наказания или замены его более мягким на основании акта о помиловании, применяется судом только в случаях, предусмотренных настоящим Кодексом.
2. Освобождение от наказания или дальнейшего его отбывания может осуществляться судом на основании закона об амнистии.
Статья 87. Освобождение от наказания и смягчение наказания при декриминализации деяния и смягчении санкции закона
1. Лицо, осужденное за деяние, предусмотренное настоящим Кодексом, уголовная наказуемость которого устранена вступившим в силу законом, подлежит немедленному освобождению судом от назначенного наказания.
2. Назначенная осужденному мера наказания, превышающая санкцию нового закона, снижается судом до максимального предела наказания, установленного санкцией нового закона.
Статья 88. Условно-досрочное освобождение от отбывания наказания 1. Лица, осужденные к лишению свободы или содержанию в дисциплинарной части воинской части, за
исключением лиц, указанных в статье 89 настоящего Кодекса, судом могут быть условно-досрочно освобождены от отбывания наказания.
2. Условно-досрочное освобождение применяется к осужденному при совокупности всех нижеперечисленных условий:
1) достигшему положительных результатов исправления и ресоциализации; 2) возместившему не менее половины ущерба, причиненного преступлением; 3) не имеющему непогашенного дисциплинарного взыскания; 4) добросовестно относящемуся к труду и обучению во время отбывания наказания; 5) согласному пройти курс лечения от алкоголизма, наркотической, психотропной или токсической
зависимости, если такая зависимость существует. 3. Условно-досрочное освобождение от наказания применяется судом по месту отбытия наказания
осужденным по его личному заявлению либо по представлению администрации учреждения уголовно- исполнительной системы.
4. Условно-досрочное освобождение от наказания применяется после фактического отбытия осужденным: 1) не менее двух третей срока наказания, назначенного за совершение менее тяжкого преступления; 2) не менее трех четвертей срока наказания, назначенного за совершение тяжкого или особо тяжкого
преступления, а также трех четвертей срока наказания, назначенного лицу, ранее условно-досрочно освобождавшемуся, если условно-досрочное освобождение было отменено.
5. Надзор за поведением лица, освобожденного условно-досрочно, осуществляется органом пробации.
Статья 89. Неприменение условно-досрочного освобождения от отбывания наказания Условно-досрочное освобождение от отбывания наказания не применяется к лицу, осужденному: 1) к лишению свободы за совершение посягательства на жизнь несовершеннолетнего или половую
неприкосновенность несовершеннолетнего; 2) за пытки; 3) за преступления против мира и безопасности человечества, а также военные преступления; 4) за совершение преступления в составе организованной группы или преступной организации; 5) за акт терроризма или создание экстремистской организации; 6) к пожизненному лишению свободы.
Статья 90. Назначение испытательного срока при условно-досрочном освобождении от отбывания наказания
1. В случае применения условно-досрочного освобождения от отбывания наказания испытательный срок начинается с момента вступления в силу судебного акта.
2. Суд назначает лицу, условно-досрочно освобожденному от отбывания наказания, испытательный срок в пределах неотбытой части срока наказания, но не более трех лет.
3. Суд постановляет об установлении надзора за условно-досрочно освобожденным на время испытательного срока, осуществляемого органом пробации.
4. При установлении надзора над осужденным суд на время испытательного срока может возложить на него обязанности, предусмотренные статьей 84 настоящего Кодекса.
5. Если осужденный не соблюдает установленные обязанности, возложенные на него в течение испытательного срока, суд на основании представления органа пробации может вынести постановление о направлении осужденного для отбывания назначенного ему наказания.
6. В случае совершения осужденным в течение испытательного срока нового преступления суд назначает ему наказание в соответствии со статьей 79 настоящего Кодекса по совокупности приговоров.
Статья 91. Освобождение от отбывания наказания по болезни 1. Лицо, осужденное к лишению свободы на определенный срок или пожизненному лишению свободы,
заболевшее после вынесения приговора тяжелой и препятствующей исполнению приговора болезнью, на основании заключения медицинской комиссии может быть освобождено судом от дальнейшего отбывания наказания. При этом суд учитывает тяжесть совершенного преступления, личность осужденного, характер заболевания и фактически отбытый срок наказания. Лицо, осужденное к лишению свободы на определенный срок, освобождается от дальнейшего отбывания наказания вследствие тяжелой и препятствующей исполнению приговора болезни, если оно отбыло более двух третей (несовершеннолетний - более половины) назначенного срока наказания, независимо от тяжести совершенного преступления, характеристики личности осужденного и характера заболевания, а лицо, осужденное к пожизненному лишению свободы, - если оно отбыло двадцать лет лишения свободы. Перечень соответствующих болезней утверждается Правительством Кыргызской Республики.
Лицо, осужденное к общественным работам или исправительным работам, освобождается судом от дальнейшего отбывания наказания в случае признания его инвалидом I или II группы. Также суд освобождает от дальнейшего отбывания наказания в виде общественных работ и исправительных работ беременную женщину, если беременность возникла после вынесения приговора суда.
Лицо, осужденное к штрафу, может быть освобождено судом от дальнейшего отбывания наказания в случае признания его инвалидом I или II группы. При этом суд учитывает тяжесть совершенного преступления, личность осужденного и фактическую возможность исполнения им наказания с учетом полученной инвалидности.
2. Если лицо после вынесения приговора заболело душевной болезнью, то суд освобождает его от отбывания наказания на основании заключения медицинской комиссии врачей-психиатров, руководствуясь положениями главы 19 настоящего Кодекса.
3. Время, в течение которого к лицу применялись принудительные меры медицинского характера, засчитывается в срок наказания из расчета один день лишения свободы за один день применения принудительных мер медицинского характера.
4. Военнослужащий, осужденный к направлению в дисциплинарную воинскую часть, в случае последующего признания его негодным к военной службе по состоянию здоровья освобождается от отбывания наказания.
Статья 92. Давность исполнения обвинительного приговора 1. Осужденный освобождается от отбывания как основного, так и дополнительного наказания, если
вступивший в законную силу обвинительный приговор не был приведен в исполнение в следующие сроки: 1) три года - при осуждении за менее тяжкое преступление; 2) пять лет - при осуждении за тяжкое преступление; 3) десять лет - при осуждении за особо тяжкое преступление. 2. Срок давности исчисляется со дня вступления приговора в законную силу. 3. Течение давности приостанавливается, если осужденный, уклонившийся от отбывания наказания,
совершит до истечения срока, предусмотренного в части 1 настоящей статьи, новое преступление. 4. Исчисление сроков давности в случае совершения нового преступления начинается с момента его
совершения, в случае уклонения от отбывания наказания - с момента задержания лица, уклонявшегося от отбывания наказания.
5. Вопрос о применении давности к лицу, осужденному к пожизненному лишению свободы, решается судом. Если суд не найдет возможным применить давность, пожизненное лишение свободы заменяется лишением свободы на срок от пятнадцати до двадцати лет.
6. При совершении преступлений против мира или безопасности человечества либо военных преступлений, против половой неприкосновенности и половой свободы личности в отношении несовершеннолетних, а также преступлений - пытки, коррупция, акты терроризма, создание экстремистской организации давность не применяется.
Статья 93. Помилование 1. Помилование осуществляется Президентом Кыргызской Республики в отношении индивидуально
определенного осужденного. 2. Актом о помиловании может быть осуществлена замена осужденному назначенного судом наказания в
виде пожизненного лишения свободы лишением свободы на срок двадцать лет, а также смягчено наказание в виде лишения свободы на определенный срок, кроме случаев, когда судом применено наказание с применением пробационного надзора или условно-досрочное освобождение от наказания.
3. Осужденный имеет право обращаться с ходатайством о помиловании по вступлении приговора в законную силу. Повторное ходатайство о помиловании осужденного к пожизненному лишению свободы при отсутствии новых, заслуживающих внимания обстоятельств, может быть внесено по истечении десяти лет, а осужденного к лишению свободы на определенный срок - по истечении половины назначенного судом срока наказания.
Глава 15. Судимость и ее погашение
Статья 94. Судимость и ее погашение 1. Лицо, совершившее преступление, считается не имеющим судимости, а судимость - погашенной, если
после отбытия им наказания прошло: 1) три года - в случае осуждения за менее тяжкое преступление; 2) семь лет - в случае осуждения за тяжкое преступление; 3) пятнадцать лет - в случае осуждения за особо тяжкое преступление. 2. В случае освобождения лица от наказания или его отбывания судимость погашается в день
окончательного освобождения от наказания или его отбывания либо в день успешного окончания пробационного или испытательного срока.
3. Реестр осужденных и лиц, судимость которых погашена, ведется в порядке, установленном законодательством.
4. Погашение судимости устраняет все уголовно-правовые последствия совершения преступления.
Глава 16. Иные принудительные меры уголовно-правового воздействия (меры безопасности)
Статья 95. Применение иных принудительных мер уголовно-правового воздействия Иные принудительные меры уголовно-правового воздействия применяются судом при наличии оснований,
предусмотренных положениями настоящей главы, независимо от привлечения лица к уголовной ответственности либо освобождения его от уголовной ответственности или наказания.
Статья 96. Конфискация (изъятие) имущества 1. Конфискация (изъятие) (далее - конфискация) имущества есть безвозмездное изъятие с последующим
обращением в собственность государства на основании обвинительного приговора следующего имущества: 1) денег, ценностей и иного имущества, полученных в результате совершения преступления; 2) денег, ценностей и иного имущества, используемых или предназначенных для финансирования
совершения преступления; 3) денег, ценностей и иного имущества, в которое имущество, полученное в результате совершения
преступления, доходы от этого имущества были частично или полностью превращены либо преобразованы; 4) орудий, оборудования или иных средств совершения преступления. 2. Если имущество, полученное в результате совершения преступления, и (или) доходы от этого
имущества были приобщены к имуществу, приобретенному законным путем, конфискации подлежит та часть этого имущества, которая соответствует стоимости приобщенных имущества и доходов от него.
3. Имущество, указанное в пункте 3 части 1 настоящей статьи, переданное лицом, совершившим преступление, другому лицу (организации), подлежит конфискации, если лицо, принявшее имущество, знало или по обстоятельствам дела должно было знать, что оно получено в результате преступных действий. Имущество может быть конфисковано у собственника по решению суда как мера безопасности.
4. Порядок обращения в доход государства или уничтожения конфискованного имущества определяется Правительством Кыргызской Республики.
Статья 97. Конфискация денежных средств или иного имущества взамен предмета, подлежащего конфискации
1. Если конфискация определенного предмета, входящего в имущество, указанное в части 1 статьи 96 настоящего Кодекса, на момент принятия судом решения о конфискации данного предмета невозможна вследствие его использования, продажи или по иной причине, то суд выносит решение о конфискации денежной суммы, которая соответствует стоимости данного предмета.
2. В случае отсутствия либо недостаточности денежных средств, подлежащих конфискации взамен предмета, входящего в имущество, указанное в пунктах 1-3 части 1 статьи 96 настоящего Кодекса, суд выносит решение о конфискации иного имущества, стоимость которого соответствует стоимости предмета, подлежащего конфискации, либо сопоставима со стоимостью этого предмета, за исключением имущества, на которое в соответствии с законодательством не может быть обращено взыскание.
Статья 98. Возмещение причиненного ущерба при конфискации 1. При решении вопроса о конфискации имущества в соответствии со статьями 96 и 97 настоящего
Кодекса в первую очередь разрешается вопрос о возмещении ущерба, причиненного потерпевшему. 2. При отсутствии у виновного иного имущества, на которое может быть обращено взыскание, кроме
указанного в статье 97 настоящего Кодекса, из его стоимости возмещается ущерб, причиненный законному владельцу, а оставшаяся часть обращается в доход государства.
Статья 99. Возмещение материального ущерба и компенсация морального вреда 1. Возмещение материального ущерба и компенсация морального вреда применяются судом независимо
от освобождения лица от уголовной ответственности либо наказания по основаниям, предусмотренным настоящим Кодексом.
2. В случае компенсации морального вреда суд устанавливает денежную компенсацию. Эта компенсация назначается в размере от 50-кратного до 1000-кратного расчетного показателя в зависимости от тяжести причиненного вреда.
3. При применении положений настоящей статьи сроки давности, установленные Гражданским кодексом Кыргызской Республики, не применяются.
Статья 100. Выдворение Иностранный гражданин или лицо без гражданства после отбытия наказания должны быть выдворены за
пределы Кыргызской Республики в порядке, предусмотренном международными договорами и
законодательством Кыргызской Республики, если у них отсутствуют установленные законом основания для пребывания на ее территории.
РАЗДЕЛ V. ОСОБЕННОСТИ МЕР УГОЛОВНО-ПРАВОВОГО ВОЗДЕЙСТВИЯ В ОТНОШЕНИИ НЕКОТОРЫХ КАТЕГОРИЙ ЛИЦ
Глава 17. Принудительные меры воспитательного характера, применяемые к несовершеннолетним
Статья 101. Уголовная ответственность несовершеннолетних Несовершеннолетнему, совершившему преступление, может быть назначено наказание либо к нему могут
быть применены принудительные меры воспитательного характера, либо установлен пробационный надзор в соответствии со статьями 111 и 112 настоящего Кодекса.
Статья 102. Освобождение от наказания с применением принудительных мер воспитательного характера
Несовершеннолетний, впервые совершивший менее тяжкое преступление, освобождается судом от наказания, если будет признано, что его исправление может быть достигнуто путем применения принудительных мер воспитательного характера.
Статья 103. Виды принудительных мер воспитательного характера 1. Судом могут быть назначены следующие принудительные меры воспитательного характера: 1) передача под надзор с предупреждением; 2) ограничение поведения с предупреждением. 2. Несовершеннолетнему могут быть назначены одновременно две принудительные меры
воспитательного характера, предусмотренные пунктами 1 и 2 части 1 настоящей статьи. Срок применения принудительных мер воспитательного характера, предусмотренных частью 1 настоящей статьи, устанавливается продолжительностью от шести месяцев до трех лет.
3. Если несовершеннолетний систематически нарушает условие, предусмотренное принудительной мерой воспитательного характера, то суд по представлению уполномоченного государственного органа заменяет такую меру более строгой принудительной мерой воспитательного характера или решает вопрос о применении наказания.
Статья 104. Передача под надзор с предупреждением 1. Передача под надзор с предупреждением означает возложение на родителей или лиц, их заменяющих,
или уполномоченный государственный орган обязанностей по воспитательному воздействию на несовершеннолетнего и надзору за его поведением.
2. Несовершеннолетний предупреждается о том, что в случае совершения нарушений в период надзора к нему будут применены более строгая принудительная мера воспитательного характера или уголовное наказание.
Статья 105. Ограничение поведения с предупреждением 1. Несовершеннолетнему может быть запрещено: 1) посещать определенные места; 2) покидать жилище в течение определенного времени; 3) воздерживаться от общения с определенными лицами; 4) использовать определенные формы досуга. 2. Несовершеннолетнему может быть поручено: 1) возобновить учебу в образовательном учреждении; 2) трудоустроиться с помощью уполномоченного государственного органа в установленные судом сроки. 3. Кроме запретов и обязательств, предусмотренных настоящей статьей, суд по собственному
усмотрению может иным образом ограничить поведение несовершеннолетнего. 4. Несовершеннолетний предупреждается о том, что в случае невыполнения установленных запретов и
обязательств к нему будут применены более строгая принудительная мера воспитательного характера или уголовное наказание.
Глава 18. Особенности наказаний, применяемых к несовершеннолетним
Статья 106. Виды наказаний, применяемые к несовершеннолетним 1. Несовершеннолетним назначаются следующие виды наказаний: 1) общественные работы; 2) исправительные работы; 3) штраф; 4) лишение свободы на определенный срок. 2. К несовершеннолетним могут быть применены дополнительные виды наказания в виде штрафа и
лишения права занимать определенные должности или заниматься определенной деятельностью.
Статья 107. Общественные работы 1. Общественные работы назначаются несовершеннолетнему в возрасте от шестнадцати до
восемнадцати лет в пределах категорий, предусмотренных статьей 65 настоящего Кодекса, в свободное от учебы или основной работа время.
2. Продолжительность исполнения общественных работ не может превышать 2 часов в день для лиц, занятых учебой или работой, а для остальных лиц - 4 часов в день.
Статья 108. Исправительные работы 1. Исправительные работы назначаются несовершеннолетним в возрасте от шестнадцати до
восемнадцати лет по месту работы в пределах категорий, предусмотренных статьей 67 настоящего Кодекса. 2. Из заработка несовершеннолетнего, осужденного к исправительным работам, осуществляется
отчисление в доход государства в размере, установленном приговором суда, в пределах от 5 до 10 процентов.
Статья 109. Штраф 1. Штраф назначается несовершеннолетним, достигшим шестнадцатилетнего возраста. 2. Штраф применяется к несовершеннолетним, имеющим самостоятельный доход или собственные
средства, на которые может быть обращено взыскание. 3. Размер штрафа устанавливается судом в зависимости от тяжести совершенного преступления и с
учетом имущественного положения несовершеннолетнего в пределах категорий штрафов, предусмотренных статьей 68 настоящего Кодекса.
Статья 110. Лишение свободы 1. Наказание в виде лишения свободы лицам, не достигшим до совершения преступления
восемнадцатилетнего возраста, может быть назначено на срок от шести месяцев до десяти лет. 2. Наказание в виде лишения свободы назначается несовершеннолетнему в размерах, предусмотренных
статьей 70 настоящего Кодекса. 3. При назначении наказаний по совокупности преступлений или совокупности приговоров максимальный
срок наказания несовершеннолетнему не может превышать десяти лет, а в случае, если одно или более совершенных по совокупности преступлений являются особо тяжкими, - двенадцати лет.
4. Наказание в виде лишения свободы может быть назначено несовершеннолетнему осужденному, впервые совершившему в возрасте до шестнадцати лет менее тяжкое преступление, только при условии освобождения его от наказания с применением пробационного надзора.
5. Вид и режим отбывания наказания в виде лишения свободы лицу, не достигшему к моменту вынесения приговора восемнадцати лет, назначаются в соответствии с Уголовно-исполнительным кодексом Кыргызской Республики.
Статья 111. Освобождение от наказания с применением пробационного надзора 1. Если суд при назначении наказания в виде лишения свободы на срок не более пяти лет, учитывая
тяжесть преступления, личность виновного, а также другие обстоятельства дела, придет к выводу о возможности исправления несовершеннолетнего осужденного без отбывания наказания, он может принять решение об освобождении его от отбывания наказания с применением пробационного надзора.
2. Суд освобождает несовершеннолетнего осужденного от отбывания назначенного наказания, если он в течение срока пробационного надзора не совершит нового преступления или проступка и выполнит
возложенные на него пробационные обязанности, установленные судом на основании статьи 84 настоящего Кодекса.
3. Пробационный надзор устанавливается на срок от года до трех лет.
Статья 112. Правовые последствия пробации 1. По истечении пробационного срока несовершеннолетний осужденный, выполнивший возложенные на
него пробационные обязанности и не совершивший нового преступления, освобождается судом от назначенного ему наказания.
2. Если несовершеннолетний осужденный два или более раза в течение года без уважительных причин нарушал возложенные на него пробационные обязанности, суд по представлению органа пробации направляет его для отбывания назначенного наказания.
3. В случае совершения несовершеннолетним осужденным в течение пробационного срока нового преступления или проступка суд назначает ему наказание в соответствии со статьей 79 настоящего Кодекса по совокупности приговоров.
Статья 113. Освобождение от уголовной ответственности и отбывания наказания в связи с истечением сроков давности
Сроки давности, предусмотренные статьями 62 и 92 настоящего Кодекса, при освобождении несовершеннолетних от уголовной ответственности или от отбывания наказания сокращаются наполовину.
Статья 114. Условно-досрочное освобождение от отбывания наказания 1. К лицам, осужденным к лишению свободы за преступление, совершенное в возрасте до восемнадцати
лет, может быть применено условно-досрочное освобождение от отбывания наказания на условиях и в порядке, предусмотренных частями 2, 4 статьи 88 и статьей 90 настоящего Кодекса.
2. Условно-досрочное освобождение от отбывания наказания применяется после фактического отбытия несовершеннолетним:
1) не менее одной четверти срока наказания, назначенного за менее тяжкое преступление; 2) не менее одной трети срока наказания, назначенного за тяжкое преступление; 3) не менее половины срока наказания, назначенного за особо тяжкое преступление.
Глава 19. Принудительные меры медицинского характера и принудительное лечение
Статья 115. Понятие и цели принудительных мер медицинского характера 1. Принудительными мерами медицинского характера являются оказание амбулаторной психиатрической
помощи и помещение лица, совершившего деяние, подпадающее под признаки преступления, предусмотренного настоящим Кодексом, в специальное лечебное учреждение, а также принудительное лечение лица, совершившего преступление.
2. Целями принудительных мер медицинского характера являются обязательное лечение и предупреждение совершения лицом новых преступлений.
Статья 116. Лица, к которым применяются принудительные меры медицинского характера Принудительные меры медицинского характера могут быть применены судом к лицу: 1) совершившему противоправное деяние, предусмотренное настоящим Кодексом, в состоянии
невменяемости; 2) совершившему преступление в состоянии ограниченной вменяемости; 3) совершившему преступление в состоянии вменяемости, но заболевшему душевной болезнью или
временным психическим расстройством до постановления приговора или при отбывании наказания.
Статья 117. Виды принудительных мер медицинского характера Исходя из характера и тяжести заболевания лица, а также тяжести совершенного им деяния,
предусмотренного настоящим Кодексом, с учетом степени опасности душевнобольного для себя или других лиц суд может применить следующие принудительные меры медицинского характера:
1) оказание амбулаторной психиатрической помощи в принудительном порядке (принудительная диспансеризация);
2) госпитализация в психиатрическое учреждение с обычным наблюдением; 3) госпитализация в психиатрическое учреждение с усиленным наблюдением; 4) госпитализация в психиатрическое учреждение со строгим наблюдением.
Статья 118. Основания назначения принудительных мер медицинского характера 1. Обязательное амбулаторное наблюдение и лечение у психиатра (принудительная диспансеризация)
могут быть назначены в отношении психически больных лиц, не обнаруживающих признаков обострения заболевания, а также лиц, перенесших временное болезненное психическое расстройство, для активного наблюдения, предупреждения рецидивов заболевания и совершения новых деяний, предусмотренных настоящим Кодексом.
2. Госпитализация в психиатрическую больницу с обычным наблюдением может быть назначена в отношении больного лица, который по психическому состоянию и характеру совершенного деяния, предусмотренного настоящим Кодексом, нуждается в больничном содержании.
3. Госпитализация в психиатрическую больницу с усиленным наблюдением назначается в отношении больного лица, который совершил деяние, предусмотренное настоящим Кодексом, не связанное с посягательством на жизнь граждан, но по психическому состоянию может представлять угрозу для окружающих.
4. Госпитализация в психиатрическую больницу со строгим наблюдением назначается в отношении больного лица, который по психическому состоянию и характеру совершенного деяния, предусмотренного настоящим Кодексом, представляет особую опасность для окружающих и общества.
5. Лица, помещенные в психиатрические больницы с усиленным и строгим наблюдением, содержатся в условиях, исключающих возможность совершения ими нового деяния, предусмотренного настоящим Кодексом.
Статья 119. Продление, изменение, прекращение применения принудительных мер медицинского характера
1. Продление, изменение, прекращение применения принудительных мер медицинского характера осуществляются судом на основании заключения комиссии врачей-психиатров.
2. Лица, к которым по решению суда применяются принудительные меры медицинского характера, должны не реже одного раза в шесть месяцев подвергаться освидетельствованию комиссией врачей- психиатров для решения вопроса о возможности возбуждения ходатайства перед судом о прекращении применения принудительных мер медицинского характера или изменения их вида. При отсутствии оснований для изменения или отмены принудительной меры медицинского характера комиссия врачей-психиатров дает заключение о продлении применения этой меры, которое не реже одного раза в год направляется администрацией лечебного учреждения для рассмотрения в суд.
Статья 120. Зачет времени применения принудительных мер медицинского характера К лицу, которое после совершения преступления или во время отбывания наказания заболело душевной
болезнью или временным психическим расстройством, лишающими его способности осознавать значение своих действий или руководить ими, после восстановления способности осознавать значение своих действий и руководить ими судом может быть применено наказание, если не истекли сроки давности или нет других оснований для освобождения его от уголовной ответственности и наказания. Если к такому лицу применяется наказание, то время, в течение которого применялись принудительные меры медицинского характера, засчитывается в срок наказания из расчета один день пребывания в психиатрическом стационаре за один день лишения свободы.
Статья 121. Применение принудительных мер медицинского характера к лицам с психическим расстройством, не исключающим вменяемости
Принудительные меры медицинского характера, применяемые к лицам с психическим расстройством, не исключающим вменяемости, осужденным к лишению свободы, включают амбулаторное наблюдение врача- психиатра, лечение в психиатрическом стационаре, а также создание условий, способствующих проведению психотерапевтических и психокоррекционных мер во время отбывания наказания. Стационарное лечение проводится по рекомендации врача-психиатра в случае неблагоприятного изменения психического состояния лица. При осуждении указанных лиц к мерам наказания, не связанным с лишением свободы, лечение осуществляется на общих основаниях.
Статья 122. Лечение лиц, страдающих алкоголизмом, наркоманией, токсикоманией, туберкулезом, венерическим заболеванием, ВИЧ-инфекцией или СПИДом
1. В случае совершения преступления лицами, страдающими алкоголизмом, наркоманией, токсикоманией, туберкулезом, венерическим заболеванием, ВИЧ-инфекцией или СПИДом, суд при наличии медицинского заключения наряду с наказанием назначает таким лицам принудительное лечение. Отношение осужденных к излечению учитывается судом при решении вопроса об их освобождении от отбывания наказания в соответствии с частью 1 статьи 91 настоящего Кодекса.
2. Указанные лица, осужденные к мерам наказания, не связанным с лишением свободы, подлежат лечению в медицинских учреждениях. В случае осуждения таких лиц к лишению свободы они подлежат лечению по месту отбывания наказания, а после освобождения, в случае необходимости продолжения лечения, - в медицинских учреждениях.
Глава 20. Принудительные меры уголовно-правового воздействия в отношении юридических лиц
Статья 123. Основания применения к юридическому лицу мер уголовно-правового воздействия 1. Юридическое лицо - это организация, созданная в соответствии с гражданским законодательством
Кыргызской Республики, а также иностранное юридическое лицо. Юридическими лицами не являются государство, органы государственной власти, муниципальной службы Кыргызской Республики, юридические лица, осуществляющие возложенные на них законом отдельные государственные полномочия, а также иностранные государства, органы государственной власти иностранного государства, иностранные государственные органы и юридические лица, осуществляющие отдельные государственные полномочия, международные организации и их представительства.
2. К юридическому лицу применяются принудительные меры уголовно-правового воздействия в соответствии с настоящим Кодексом, если деяние совершено от имени или посредством юридического лица физическим лицом в интересах данного юридического лица, независимо от того, привлечено ли к уголовной ответственности такое физическое лицо.
3. Применение принудительных мер уголовно-правового воздействия в отношении юридического лица не исключает уголовной ответственности физического лица за то же самое деяние.
4. Применение принудительных мер уголовно-правового воздействия в отношении юридического лица не освобождает его от обязательств по возмещению причиненного ущерба, от любой иной формы ответственности, установленной законодательством, кроме случаев, когда содержание такой ответственности совпадает с содержанием меры уголовно-правового воздействия, предусмотренной статьей 124 настоящего Кодекса. Применение принудительных мер уголовно-правового воздействия в отношении юридического лица должно осуществляться с соблюдением принципа справедливости.
5. К юридическому лицу применяются принудительные меры уголовно-правового воздействия в случае совершения деяний, предусмотренных статьями 171, 213-215, 219, 233-235, 237-242, 282, 288-292, 294, 324, 327 и 328 настоящего Кодекса.
Статья 124. Виды принудительных мер уголовно-правового воздействия, применяемых к юридическому лицу
1. К юридическому лицу судом могут применяться следующие виды принудительных мер уголовно- правового воздействия:
1) штраф; 2) ограничение прав; 3) ликвидация юридического лица. 2. Принудительные меры уголовно-правового воздействия, предусмотренные пунктами 1 и 2, а также
пунктами 1 и 3 части 1 настоящей статьи, могут применяться одновременно. 3. Конфискация имущества юридического лица может применяться как дополнительная мера уголовно-
правового воздействия.
Статья 125. Штраф, налагаемый на юридическое лицо 1. Штрафы, налагаемые на юридическое лицо, назначаются судом в денежной форме, исчисляются в
расчетных показателях и по размеру делятся на три категории: 1) I категория - в случае совершения деяния с признаками менее тяжкого преступления - от 2000 до 5000
расчетных показателей; 2) II категория - в случае совершения деяния с признаками тяжкого преступления - от 5000 до 10000
расчетных показателей;
3) III категория - в случае совершения деяния с признаками особо тяжкого преступления - от 10000 до 15000 расчетных показателей.
2. В случае неуплаты штрафа в течение одного месяца сумма штрафа удваивается. При дальнейшем, более чем в течение трех месяцев, уклонении юридического лица от уплаты штрафа оно подлежит ликвидации решением суда.
3. В случае причинения материального ущерба штраф взыскивается после возмещения ущерба.
Статья 126. Ограничение прав юридического лица 1. Ограничение прав юридического лица заключается в установлении ему запрета: 1) осуществлять отдельные виды деятельности; 2) участвовать в тендерах или аукционах; 3) получать кредиты, налоговые льготы, субсидии, субвенции из республиканского или местного
бюджетов. 2. Одно или несколько ограничений, предусмотренных частью 1 настоящей статьи, могут устанавливаться
судом на срок от одного года до трех лет.
Статья 127. Ликвидация юридического лица 1. Ликвидация юридического лица состоит в принудительном прекращении его деятельности на основании
решения суда. 2. Ликвидация юридического лица назначается только в случае совершения деяния с признаками тяжкого
или особо тяжкого преступления, когда суд признает, что тяжесть совершенного деяния делает невозможным сохранение и дальнейшее функционирование данного юридического лица, а также в случаях, предусмотренных частью 2 статьи 125 настоящего Кодекса.
Статья 128. Конфискация имущества юридического лица 1. Конфискация имущества юридического лица осуществляется на основании и в порядке,
предусмотренных статьями 96 и 97 настоящего Кодекса. При этом повторная конфискация того же самого имущества у физического лица, совершившего соответствующее преступление, не допускается.
2. Полная конфискация имущества юридического лица допускается только в случае его ликвидации.
Статья 129. Сроки давности К юридическому лицу не применяются принудительные меры уголовно-правового воздействия,
предусмотренные настоящей главой, если со дня совершения деяния истекло пять лет или со дня исполнения обвинительного приговора суда истекло десять лет.
ОСОБЕННАЯ ЧАСТЬ
РАЗДЕЛ VI. ПРЕСТУПЛЕНИЯ ПРОТИВ ЛИЧНОСТИ
Глава 21. Преступления против жизни
Статья 130. Убийство 1. Убийство - лишение жизни другого человека - наказывается лишением свободы V категории со штрафом V категории. 2. Убийство: 1) совершенное способом, опасным для жизни многих лиц; 2) совершенное группой лиц или группой лиц по предварительному сговору; 3) с особой жестокостью; 4) из хулиганских побуждений; 5) из корыстных побуждений или по найму; 6) с целью получения органа или тканей потерпевшего; 7) с целью скрыть другое преступление или облегчить его совершение; 8) лица или его близких в связи с осуществлением данным лицом служебной, профессиональной
деятельности или выполнением общественного долга;
9) лица, заведомо для виновного находящегося в беспомощном состоянии, или заведомо несовершеннолетнего;
10) совершенное на почве расовой, этнической, национальной, религиозной или межрегиональной вражды (розни);
11) двух или более лиц; 12) женщины, заведомо для виновного находящейся в состоянии беременности; 13) сопряженное с изнасилованием или насильственным удовлетворением половой страсти в иных
формах; 14) сопряженное с разбоем, вымогательством или актом терроризма; 15) сопряженное с похищением человека либо захватом заложника, - наказывается лишением свободы VI категории или пожизненным лишением свободы со штрафом VI
категории.
Статья 131. Убийство в состоянии аффекта 1. Убийство, совершенное в состоянии внезапно возникшего сильного душевного волнения (аффекта),
вызванного противоправным насилием или тяжким оскорблением со стороны потерпевшего, иными противоправными действиями потерпевшего, а равно длительной психотравмирующей ситуацией, возникшей в связи с систематическим противоправным или аморальным поведением потерпевшего, -
наказывается лишением свободы II категории. 2. Убийство двух или более лиц, совершенное в состоянии внезапно возникшего сильного душевного
волнения (аффекта), - наказывается лишением свободы III категории.
Статья 132. Убийство при превышении пределов необходимой обороны либо при превышении мер, необходимых для задержания лица, совершившего преступление
Убийство, совершенное при превышении пределов необходимой обороны, а равно при превышении мер, необходимых для задержания лица, совершившего преступление, -
наказывается лишением свободы II категории.
Статья 133. Убийство матерью новорожденного ребенка Убийство матерью новорожденного ребенка во время или сразу же после родов, а равно убийство
матерью новорожденного ребенка в условиях психотравмирующей ситуации или в состоянии психического расстройства, не исключающего вменяемости, -
наказывается лишением свободы II категории.
Статья 134. Убийство из сострадания (эвтаназия) Убийство по настоятельной просьбе жертвы и в соответствии с ее подлинной волей, совершенное
исключительно в целях освобождения умирающего от сильных физических болей, - наказывается лишением свободы II категории.
Статья 135. Причинение смерти по неосторожности 1. Причинение смерти по неосторожности, - наказывается лишением свободы II категории. 2. То же деяние, совершенное: 1) лицом при исполнении своих профессиональных обязанностей; 2) двум или более лицам, - наказывается лишением свободы III категории с лишением права занимать определенные должности
либо заниматься определенной деятельностью на срок до трех лет или без такового со штрафом III категории.
Статья 136. Доведение до самоубийства 1. Угроза применения насилия, опасного для жизни и здоровья, жестокое обращение или систематическое
унижение личного достоинства лица, что по неосторожности повлекло совершение потерпевшим самоубийства или попытку совершить самоубийство, -
наказываются лишением свободы II категории.
2. Те же деяния, совершенные в отношении лица, находившегося в материальной либо иной зависимости от виновного, или в отношении заведомо несовершеннолетнего, -
наказываются лишением свободы III категории с лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до трех лет или без такового.
3. Угроза применения насилия, опасного для жизни и здоровья лица, жестокое обращение или систематическое унижение личного достоинства лица, совершенные с целью доведения лица до самоубийства, что повлекло совершение потерпевшим самоубийства, -
наказываются лишением свободы IV категории.
Статья 137. Склонение к самоубийству 1. Склонение к самоубийству, то есть возбуждение у другого лица решимости совершить самоубийство
путем уговора, обмана или иным способом, что повлекло совершение потерпевшим самоубийства или попытку совершить самоубийство, -
наказывается лишением свободы II категории. 2. То же деяние, совершенное в отношении лица, находившегося в материальной либо иной зависимости
от виновного, или в отношении заведомо несовершеннолетнего, - наказывается лишением свободы III категории с лишением права занимать определенные должности
либо заниматься определенной деятельностью на срок до трех лет или без такового.
Глава 22. Преступления против здоровья
Статья 138. Причинение тяжкого вреда здоровью 1. Причинение тяжкого вреда здоровью в виде телесного повреждения, опасного для жизни в момент
причинения; или причинение вреда здоровью, повлекшее потерю зрения, речи, слуха или какого-либо органа либо утрату органом его функций, психическую болезнь или иное расстройство здоровья, соединенное со стойкой утратой трудоспособности не менее чем на одну треть либо с заведомо полной утратой профессиональной трудоспособности, прерывание беременности либо неизгладимое обезображение лица, -
наказывается лишением свободы III категории. 2. То же деяние, совершенное: 1) группой лиц или группой лиц по предварительному сговору; 2) с особой жестокостью; 3) из хулиганских побуждений; 4) из корыстных побуждений или по найму; 5) с целью получения органа или тканей потерпевшего; 6) с целью скрыть другое преступление или облегчить его совершение; 7) в отношении лица или его близких в связи с осуществлением данным лицом служебной,
профессиональной деятельности или выполнением общественного долга; 8) в отношении лица, заведомо для виновного находящегося в беспомощном состоянии, или заведомо
несовершеннолетнего; 9) на почве расовой, этнической, национальной, религиозной и межрегиональной вражды (розни); 10) в отношении двух или более лиц; 11) в отношении женщины, заведомо для виновного находящейся в состоянии беременности; 12) с изнасилованием или насильственным удовлетворением половой страсти в иных формах; 13) с разбоем или вымогательством; 14) с похищением человека либо захватом заложника, - наказывается лишением свободы III категории со штрафом III категории. 3. Деяния, предусмотренные частями 1 и 2 настоящей статьи: 1) причинившие по неосторожности смерть человека, в том числе в результате самоубийства, либо
смерть двух или более лиц (особо тяжкий вред); 2) совершенные при совокупности двух или более отягчающих обстоятельств, предусмотренных частью 2
настоящей статьи, - наказываются лишением свободы IV категории со штрафом IV категории.
Статья 139. Причинение менее тяжкого вреда здоровью 1. Причинение вреда здоровью, не опасного для жизни и не повлекшего последствий, предусмотренных
статьей 138 настоящего Кодекса, но вызвавшего длительное расстройство здоровья или значительную стойкую утрату общей трудоспособности менее чем на одну треть, -
наказывается исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы I категории.
2. То же деяние, совершенное: 1) в отношении двух или более лиц; 2) в отношении лица, заведомо для виновного находящегося в беспомощном состоянии; 3) группой лиц или группой лиц по предварительному сговору; 4) с особой жестокостью, - наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории со штрафом II категории. 3. То же деяние, совершенное: 1) в отношении лица или его близких в связи с осуществлением данным лицом служебной,
профессиональной деятельности или выполнением общественного долга; 2) при совокупности двух или более отягчающих обстоятельств, предусмотренных частью 2 и пунктом 1
настоящей части настоящей статьи, - наказывается лишением свободы III категории со штрафом III категории.
Статья 140. Причинение тяжкого вреда здоровью при превышении пределов необходимой обороны, а равно при превышении мер, необходимых для задержания лица, совершившего преступление
Причинение тяжкого вреда здоровью при превышении пределов необходимой обороны, а равно при превышении мер, необходимых для задержания лица, совершившего преступление, -
наказывается исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы I категории.
Статья 141. Причинение тяжкого вреда здоровью в состоянии аффекта Причинение тяжкого вреда здоровью в состоянии внезапно возникшего сильного душевного волнения
(аффекта), вызванного насилием или тяжким оскорблением со стороны потерпевшего, а равно длительной психотравмирующей ситуацией, возникшей в связи с систематическим противоправным или аморальным поведением потерпевшего, -
наказывается штрафом V категории или лишением свободы I категории.
Статья 142. Причинение тяжкого вреда здоровью по неосторожности Причинение тяжкого вреда здоровью лица по неосторожности, - наказывается исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы
I категории.
Статья 143. Пытки 1. Причинение какому-либо лицу физических или психических страданий с целью получить от него или от
другого лица сведения или признания; наказать его за деяние, которое совершило оно или другое лицо или в совершении которого оно подозревается; а равно запугать или принудить его или другое лицо к совершению определенных деяний, или по причине, основанной на дискриминации любого характера, совершенное должностным лицом либо по его подстрекательству, с его ведома или молчаливого согласия, -
наказывается лишением свободы III категории с лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до трех лет со штрафом III категории.
2. То же деяние, совершенное: 1) в отношении женщины, заведомо для виновного находящейся в состоянии беременности, или заведомо
несовершеннолетнего; 2) в отношении инвалида или иного лица, заведомо для виновного находящегося в беспомощном
состоянии; 3) группой лиц или группой лиц по предварительному сговору; 4) с особой жестокостью;
5) с причинением по неосторожности тяжкого вреда, - наказывается лишением свободы IV категории с лишением права занимать определенные должности
либо заниматься определенной деятельностью на срок до трех лет со штрафом IV категории.
Статья 144. Истязание 1. Причинение физических или психических страданий путем систематического нанесения побоев либо
иными насильственными действиями, если это не повлекло последствий, предусмотренных статьями 138 и 139 настоящего Кодекса, -
наказывается исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы I категории.
2. То же деяние, совершенное: 1) в отношении женщины, заведомо для виновного находящейся в состоянии беременности; 2) в отношении заведомо несовершеннолетнего или лица, заведомо для виновного находящегося в
беспомощном состоянии либо в материальной или иной зависимости от виновного, а равно лица, похищенного либо захваченного в качестве заложника;
3) группой лиц или группой лиц по предварительному сговору, - наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории.
Статья 145. Угроза применения насилия, опасного для жизни и здоровья 1. Угроза применения насилия, опасного для жизни и здоровья, при наличии достаточных оснований
опасаться осуществления этой угрозы, - наказывается общественными работами IV категории или исправительными работами III категории, или
штрафом IV категории. 2. То же деяние, совершенное в отношении лица или его близких в связи с осуществлением данным
лицом служебной, профессиональной деятельности или выполнением общественного долга, - наказывается исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы
I категории со штрафом I категории.
Глава 23. Преступления, ставящие в опасность жизнь и здоровье человека
Статья 146. Принуждение к изъятию органов или тканей человека для трансплантации Принуждение лица к изъятию у него или его близких органов или тканей для трансплантации,
совершенное с применением насилия, не опасного для жизни и здоровья лица, либо с угрозой его применения, либо путем обмана, при отсутствии последствий, предусмотренных статьями 138 и 139 настоящего Кодекса, -
наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет или без такового.
Статья 147. Нарушение установленного законом порядка проведения трансплантации органов или тканей человека, а равно незаконная торговля ими
1. Умышленное или неосторожное нарушение условий и порядка изъятия органов и (или) тканей человека либо условий и порядка трансплантации, предусмотренных законом, причинившее по неосторожности тяжкий вред, -
наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет или без такового.
2. Незаконная торговля органами или тканями человека, - наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать
определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет или без такового.
Статья 148. Незаконное прерывание беременности 1. Прерывание беременности по воле беременной, произведенное гинекологом позднее срока,
допустимого законом, если это по неосторожности повлекло тяжкий вред, - наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать
определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет.
2. Прерывание беременности по воле беременной, совершенное лицом, которое по закону не обладает правом на прерывание беременности, причинившее по неосторожности тяжкий вред, -
наказывается лишением свободы III категории.
Статья 149. Заражение неизлечимой инфекционной болезнью 1. Поставление другого лица в опасность заражения вирусом иммунодефицита человека либо другой
неизлечимой инфекционной болезнью, опасной для жизни человека, если заражение не произошло, - наказывается исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы
I категории. 2. Заражение другого лица вирусом иммунодефицита человека либо другой неизлечимой инфекционной
болезнью лицом, знавшим о наличии у него этой болезни, совершенное по неосторожности, - наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории. 3. Заражение другого лица вирусом иммунодефицита человека либо другой неизлечимой инфекционной
болезнью, опасной для жизни человека, - наказывается лишением свободы III категории. Примечание. Лицо освобождается от уголовной ответственности за деяние, предусмотренное частями 1
или 2 настоящей статьи, в случае, если другое лицо, поставленное в опасность заражения ВИЧ-инфекцией, было своевременно предупреждено о наличии у первого этой болезни и добровольно согласилось совершить действия, создавшие опасность заражения.
Статья 150. Оставление в опасности 1. Заведомое оставление без помощи лица, находящегося в опасном для жизни или здоровья состоянии и
лишенного возможности принять меры к самосохранению вследствие малолетства, старости, болезни или беспомощности, в случае если виновный сам поставил его в опасное для жизни состояние, в том числе вследствие дорожно-транспортного происшествия, или в силу иных причин был обязан заботиться о потерпевшем и мог оказать ему помощь, -
наказывается исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы I категории с лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет или без такового.
2. Деяние, предусмотренное частью 1 настоящей статьи, причинившее по неосторожности тяжкий вред, - наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать
определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет или без такового.
Статья 151. Неоказание помощи Неоказание помощи лицу, находящемуся в опасном для жизни или здоровья состоянии и лишенному
возможности принять меры к самосохранению вследствие малолетства, старости, болезни либо беспомощности, в случае если виновный мог оказать потерпевшему помощь, или несообщение о таком состоянии потерпевшего надлежащим учреждениям либо лицам, причинявшее по неосторожности тяжкий вред, -
наказывается исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы I категории с лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет или без такового.
Глава 24. Преступления в сфере медицинского и фармацевтического обслуживания личности
Статья 152. Ненадлежащее исполнение профессиональных обязанностей медицинским или фармацевтическим работником
Неоказание медицинской помощи больному без уважительных причин медицинским работником, который был обязан и имел возможность оказать такую помощь, а равно невыполнение или ненадлежащее выполнение, в силу легкомыслия или небрежности, профессиональных обязанностей медицинским или фармацевтическим работником, причинившие по неосторожности тяжкий вред, -
наказываются штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет.
Статья 153. Незаконное проведение опытов на человеке
1. Совершенное без письменного согласия пациента (его законного представителя) или иное незаконное проведение клинических испытаний лекарственных средств, а равно медико-биологических, психологических или иных опытов либо исследований на человеке, причинившее по неосторожности тяжкий вред, -
наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет.
2. То же деяние, совершенное в отношении заведомо несовершеннолетнего или недееспособного, или лица, заведомо для виновного находящегося в беспомощном состоянии, -
наказывается лишением свободы III категории с лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до трех лет.
Статья 154. Незаконное изъятие тканей или органов умершего человека Незаконное изъятие тканей или органов умершего человека с целью их использования в медицине,
совершенное медицинским работником, - наказывается общественными работами IV категории или лишением права занимать определенные
должности либо заниматься определенной деятельностью III категории, или исправительными работами III категории, или штрафом IV категории.
Статья 155. Имплантация женщине чужой яйцеклетки 1. Имплантация чужой яйцеклетки или создание из нее эмбриона женщине, совершенные с нарушением
установленных правил, а равно частное посредничество в имплантации чужой яйцеклетки или созданного из нее эмбриона, -
наказываются общественными работами III категории или лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью II категории, или исправительными работами II категории, или штрафом III категории.
2. Имплантация чужой яйцеклетки или создание из нее эмбриона женщине, совершенные без ее согласия, -
наказываются общественными работами IV категории или лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью III категории, или исправительными работами III категории, или штрафом IV категории.
Статья 156. Запрещенные действия с эмбрионом Совершенные в ходе действий, производимых по искусственному оплодотворению женщины или с
сохраняемым вне тела человеческим эмбрионом: 1) искусственное оплодотворение женской яйцеклетки сперматозоидом, выбранным по содержащейся в
нем половой хромосоме, за исключением случаев, когда половая клетка выбирается с целью предотвращения заболевания ребенка тяжелой наследственной болезнью, передаваемой по признаку пола, или
2) замена ядра оплодотворенной яйцеклетки клеткой тела другого эмбриона, плода, живого или умершего человека с целью создания человеческого эмбриона с идентичной этому эмбриону, плоду, живому или умершему человеку наследственной информацией, или
3) соединение эмбрионов с различной наследственной информацией, если хотя бы один из них является человеческим эмбрионом, а равно соединение с человеческим эмбрионом клетки, которая содержит наследственную информацию, отличающуюся от содержащейся в клетках эмбриона, и способна к дальнейшему развитию вместе с ним, или
4) создание способного к развитию эмбриона путем оплодотворения яйцеклетки человека сперматозоидом животного или яйцеклетки животного сперматозоидом человека, -
наказываются общественными работами IV категории или лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью III категории, или исправительными работами III категории, или штрафом IV категории.
Статья 157. Нарушение порядка обращения донорской крови Нарушение порядка ввоза и вывоза донорской крови и ее компонентов, - наказывается общественными работами III категории или лишением права занимать определенные
должности либо заниматься определенной деятельностью II категории, или исправительными работами II категории, или штрафом III категории.
Статья 158. Насильственное донорство
1. Насильственное или путем обмана изъятие крови у человека с целью использования его в качестве донора, -
наказывается лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью IV категории или исправительными работами IV категории, или штрафом V категории, или лишением свободы I категории.
2. То же деяние, совершенное в отношении заведомо несовершеннолетнего, недееспособного или лица, заведомо для виновного находящегося в беспомощном состоянии, -
наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет.
Статья 159. Незаконная лечебная деятельность Незаконная лечебная деятельность, осуществляемая лицом, не имеющим надлежащего медицинского
образования, повлекшая по неосторожности тяжкий вред, - наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать
определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет.
Статья 160. Разглашение врачебной тайны Разглашение врачебной тайны лицом, которому она стала известна в связи с исполнением
профессиональных или служебных обязанностей, причинившее по неосторожности тяжкий вред, - наказывается исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы
I категории с лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет и штрафом I категории.
Глава 25. Преступления против половой неприкосновенности и половой свободы
Статья 161. Изнасилование 1. Изнасилование, то есть половое сношение с применением насилия, не опасного для жизни и здоровья,
или угрозы его применения к потерпевшей или к другим лицам, а равно с использованием беспомощного состояния потерпевшей, -
наказывается лишением свободы III категории. 2. То же деяние: 1) совершенное группой лиц или группой лиц по предварительному сговору; 2) соединенное с угрозой насилия, опасного для жизни или здоровья; 3) совершенное с особой жестокостью по отношению к потерпевшей или ее близким, - наказывается лишением свободы IV категории. 3. Деяния, предусмотренные частями 1 или 2 настоящей статьи: 1) совершенные в отношении заведомо несовершеннолетней; 2) повлекшие наступление беременности; 3) причинившие по неосторожности тяжкий вред, - наказываются лишением свободы V категории. 4. Деяния, предусмотренные частями 1, 2 или 3 настоящей статьи, совершенные в отношении заведомо
малолетней, - наказываются лишением свободы VI категории либо пожизненным лишением свободы.
Статья 162. Насильственные действия сексуального характера 1. Мужеложство, лесбиянство или иные действия сексуального характера в извращенной форме,
совершенные с применением насилия, не опасного для жизни и здоровья, или с угрозой его применения к потерпевшему (потерпевшей) или к другим лицам либо с использованием беспомощного состояния потерпевшего (потерпевшей), -
наказываются лишением свободы III категории. 2. Те же деяния: 1) совершенные группой лиц или группой лиц по предварительному сговору;
2) соединенные с угрозой насилия, опасного для жизни и здоровья; 3) совершенные с особой жестокостью по отношению к потерпевшему (потерпевшей) или к другим лицам,
- наказываются лишением свободы IV категории. 3. Деяния, предусмотренные частями 1 или 2 настоящей статьи: 1) причинившие по неосторожности тяжкий вред; 2) совершенные в отношении заведомо несовершеннолетнего (несовершеннолетней), - наказываются лишением свободы V категории. 4. Деяния, предусмотренные частями 1, 2 или 3 настоящей статьи, совершенные в отношении заведомо
малолетнего (малолетней), - наказываются лишением свободы VI категории либо пожизненным лишением свободы.
Статья 163. Понуждение к действиям сексуального характера Понуждение лица к половому сношению, мужеложству, лесбиянству или совершению иных действий
сексуального характера путем шантажа либо использования материальной или иной зависимости потерпевшего (потерпевшей), при отсутствии признаков преступлений, предусмотренных статьями 161 и 162 настоящего Кодекса, -
наказывается лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью IV категории или исправительными работами IV категории, или штрафом V категории, или лишением свободы I категории.
Глава 26. Преступления против духовно-нравственного здоровья личности
Статья 164. Действия сексуального характера с лицом, не достигшим шестнадцатилетнего возраста Половое сношение, мужеложство, лесбиянство или иные действия сексуального характера, совершенные
лицом, достигшим восемнадцатилетнего возраста, с лицом, заведомо не достигшим шестнадцатилетнего возраста, при отсутствии признаков преступлений, предусмотренных статьями 161 и 162 настоящего Кодекса, -
наказываются лишением свободы IV категории.
Статья 165. Развратные действия Совершение развратных действий без сексуальных контактов в отношении лица, заведомо не достигшего
шестнадцатилетнего возраста, при отсутствии признаков преступлений, предусмотренных статьями 161, 162 и 164 настоящего Кодекса, -
наказывается лишением свободы III категории.
Статья 166. Вовлечение в занятие проституцией 1. Вовлечение в занятие проституцией либо принуждение к занятию проституцией, совершенное путем
применения насилия, не опасного для жизни и здоровья, или угрозы его применения, уничтожения либо повреждения имущества, шантажа или обмана, при отсутствии признаков преступлений, предусмотренных статьями 161 и 162 настоящего Кодекса, -
наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории. 2. То же деяние, совершенное: 1) в отношении заведомо несовершеннолетнего; 2) группой лиц либо группой лиц по предварительному сговору; 3) с причинением по неосторожности тяжкого вреда, - наказывается лишением свободы III категории со штрафом III категории.
Статья 167. Содействие проституции и разврату 1. Организация или содержание притонов для занятия проституцией либо сводничество для разврата
либо сутенерства, - наказываются штрафом V категории или лишением свободы I категории. 2. Те же деяния, совершенные с использованием лиц, заведомо не достигших шестнадцатилетнего
возраста, -
наказываются штрафом VI категории либо лишением свободы II категории.
Статья 168. Вовлечение заведомо несовершеннолетнего в порнобизнес 1. Вовлечение заведомо несовершеннолетнего в действия, связанные с изготовлением предметов
порнографического характера, или в качестве исполнителей для участия в мероприятиях порнографического характера, а равно изготовление произведения, изображающего несовершеннолетнего в эротической или порнографической ситуации, или копий такого произведения, -
наказываются штрафом VI категории или лишением свободы II категории. 2. Те же деяния, совершенные с применением насилия, не опасного для жизни и здоровья, или угрозы его
применения, уничтожения либо повреждения имущества, шантажа или обмана, - наказываются лишением, свободы III категории. 3. Деяния, предусмотренные частями 1 или 2 настоящей статьи, совершенные: 1) родителем или иным лицом, на которое законом возложены обязанности по воспитанию
несовершеннолетнего, а равно педагогом или другим работником образовательного, воспитательного, лечебного либо иного учреждения, на которое законом возложены обязанности осуществлять надзор за несовершеннолетним;
2) группой лиц или группой лиц по предварительному сговору; 3) в отношении заведомо малолетнего; 4) с причинением по неосторожности тяжкого вреда, - наказываются лишением свободы IV категории с лишением права занимать определенные должности
либо заниматься определенной деятельностью на срок до трех лет.
Статья 169. Жестокое обращение с животным Жестокое обращение с животным, относящимся к позвоночным, повлекшее его гибель или увечье,
совершенное из хулиганских или корыстных мотивов, а равно в присутствии малолетнего, - наказывается общественными работами III категории или лишением права занимать определенные
должности либо заниматься определенной деятельностью II категории, или исправительными работами II категории, или штрафом III категории.
Глава 27. Преступления против личной свободы человека
Статья 170. Похищение человека 1. Похищение лица помимо его воли, сопровождаемое перемещением с места его постоянного или
временного пребывания с последующим удержанием в месте, отличном от его местопребывания, при отсутствии признаков преступления, предусмотренного статьей 244 настоящего Кодекса, совершенное путем захвата, обмана или с применением насилия, не опасного для жизни и здоровья, либо угрозы применения такого насилия, -
наказывается лишением свободы II категории. 2. То же деяние, совершенное: 1) группой лиц или группой лиц по предварительному сговору; 2) в отношении заведомо несовершеннолетнего; 3) в отношении женщины, заведомо для виновного находящейся в состоянии беременности; 4) с целью получения выкупа либо иной личной заинтересованности; 5) в отношении двух или более лиц; 6) с причинением по неосторожности тяжкого вреда; 7) с целью изъятия у лица или у умершего человека органов или тканей для трансплантации, - наказывается лишением свободы III категории. 3. Деяния, предусмотренные частью 1 или пунктами 1-5 части 2 настоящей статьи, если виновный
добровольно освободил похищенного человека по истечении 72 часов, - наказываются общественными работами IV категории или исправительными работами III категории, или
штрафом IV категории.
Примечание. Лицо, добровольно освободившее похищенного человека в течение 72 часов с момента похищения, освобождается от уголовной ответственности за деяния, предусмотренные частью 1 или пунктами 1-5 части 2 настоящей статьи.
Статья 171. Торговля людьми 1. Торговля людьми, то есть их вербовка, перевозка, укрывательство, прием или передача,
осуществленная с их согласия или без согласия, путем угрозы, применения силы или других форм принуждения, шантажа, похищения, мошенничества, обмана, с целью эксплуатации или получения иной выгоды либо без таковой, -
наказывается лишением свободы II категории. 2. То же деяние, совершенное: 1) в отношении двух или более лиц; 2) в отношении несовершеннолетнего; 3) группой лиц по предварительному сговору; 4) лицом с использованием своего служебного положения; 5) с перемещением потерпевшего через государственную границу Кыргызской Республики или его
незаконным удержанием за границей; 6) в отношении лица, находящегося в материальной или иной зависимости от виновного, - накатывается лишением свободы III категории. 3. То же деяние, совершенное: 1) с целью изъятия у лица органов или тканей для трансплантации; 2) в отношении женщины, заведомо для виновного находящейся в состоянии беременности; 3) в отношении малолетнего; 4) с причинением по неосторожности тяжкого вреда, - наказывается лишением свободы IV категории. 4. Вербовка, перевозка, укрывательство, прием или передача малолетнего или несовершеннолетнего,
осуществленные с согласия или без согласия, без применения силы или других форм принуждения, шантажа, похищения, мошенничества, обмана, с целью эксплуатации или получения иной выгоды либо без таковой, -
наказываются лишением свободы II категории. Примечание. Под вербовкой понимается деятельность физических или юридических лиц по поиску,
отбору, приему и найму людей за материальное вознаграждение для выполнения каких-либо работ, оказания услуг в интересах нанимателя или иных лиц.
Под эксплуатацией понимается принуждение лиц к проституции или другим формам сексуальной эксплуатации, принудительному труду или услугам, рабству, участию в вооруженных конфликтах, в том числе посредством использования долговых обязательств, материальной или иной зависимости, а также их подневольного положения.
Лицо, ставшее жертвой торговли людьми, освобождается от уголовной ответственности за совершение деяний, являющихся уголовным проступком, или менее тяжким преступлением, если оно будет содействовать правоохранительным органам в выявлении и привлечении к уголовной ответственности организаторов, исполнителей и соисполнителей процесса торговли людьми.
Статья 172. Незаконное лишение свободы 1. Ограничение свободы перемещения лица с насильственным его удержанием, - наказывается лишением свободы I категории. 2. То же деяние, совершенное: 1) группой лиц по предварительному сговору; 2) в отношении заведомо несовершеннолетнего; 3) в отношении женщины, заведомо для виновного находящейся в состоянии беременности, - наказывается лишением свободы II категории. 3. Деяния, предусмотренные частями 1 или 2 настоящей статьи, причинившие по неосторожности тяжкий
вред, - наказываются лишением свободы III категории.
4. Деяния, предусмотренные частями 1 или 2 настоящей статьи, если виновный освободил потерпевшего добровольно, -
наказываются общественными работами IV категории или исправительными работами III категории, или штрафом IV категории.
Статья 173. Принудительное использование труда (рабский труд) 1. Принудительное использование труда человека, в отношении которого осуществляются полномочия,
присущие праву собственности, если лицо по не зависящим от него причинам не может отказаться от выполнения работ (услуг), -
наказывается лишением свободы II категории со штрафом II категории. 2. То же деяние, совершенное: 1) в отношении заведомо несовершеннолетнего; 2) с применением шантажа, насилия, не опасного для жизни и здоровья, либо угрозы применения такого
насилия; 3) с изъятием, сокрытием либо уничтожением документов, удостоверяющих личность потерпевшего, - наказывается лишением свободы III категории со штрафом III категории. 3. Деяния, предусмотренные частями 1 или 2 настоящей статьи: 1) совершенные в отношении заведомо малолетнего; 2) причинившие по неосторожности тяжкий вред, - наказываются лишением свободы IV категории со штрафом IV категории.
Статья 174. Незаконное помещение в психиатрический стационар 1. Незаконное помещение лица в психиатрический стационар, - наказывается лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной
деятельностью IV категории или исправительными работами IV категории, или штрафом V категории, или лишением свободы I категории.
2. То же деяние, причинившее по неосторожности тяжкий вред, - наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать
определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет.
Глава 28. Преступления против уклада семейных отношений и интересов несовершеннолетних
Статья 175. Похищение лица с целью вступления в брак 1. Похищение лица для вступления в брак вопреки его воле, - наказывается лишением свободы III категории. 2. Похищение лица, не достигшего восемнадцатилетнего возраста, для вступления в фактические
брачные отношения либо для вступления в брак вопреки его воле, - наказывается лишением свободы IV категории со штрафом IV категории.
Статья 176. Принуждение к вступлению в фактические брачные отношения Принуждение к вступлению в фактические брачные отношения с лицом, не достигшим
восемнадцатилетнего возраста, - наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории.
Статья 177. Принуждение лица к вступлению в брак Принуждение лица к вступлению в брак, а равно принуждение к продолжению брака, заключенного
принудительно, или принуждение лица к вступлению в сожительство без заключения брака, или принуждение к продолжению такого сожительства, а равно воспрепятствование лицу вступлению в брак, -
наказываются штрафом V категории или лишением свободы I категории.
Статья 178. Нарушение законодательства о брачном возрасте при проведении религиозных обрядов
Родители (лица, их заменяющие) лица, в отношении которого совершен религиозный обряд по бракосочетанию, лицо, совершившее религиозный обряд по бракосочетанию, а равно совершеннолетнее лицо, в отношении которого был совершен религиозный обряд по бракосочетанию с несовершеннолетним с нарушением законодательства о брачном возрасте, -
наказываются лишением свободы II категории.
Статья 179. Двоеженство или многоженство Двоеженство или многоженство, то есть сожительство мужчины с двумя или несколькими женщинами с
ведением общего хозяйства, - наказывается общественными работами II категории или исправительными работами I категории, или
штрафом II категории.
Статья 180. Вовлечение несовершеннолетнего в совершение преступления 1. Вовлечение заведомо несовершеннолетнего в совершение преступления любым способом,
совершенное лицом, достигшим восемнадцатилетнего возраста, - наказывается лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной
деятельностью IV категории или исправительными работами IV категории, или штрафом V категории, или лишением свободы I категории.
2. То же деяние, совершенное родителем, педагогом либо иным лицом, на которое законом возложены обязанности заботиться о несовершеннолетнем, -
наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет или без такового.
3. Деяния, предусмотренные частями 1 или 2 настоящей статьи, связанные с вовлечением заведомо несовершеннолетнего в организованную группу, преступную организацию либо в совершение тяжкого или особо тяжкого преступления, -
наказываются лишением свободы III категории с лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до трех лет или без такового.
Статья 181. Вовлечение несовершеннолетнего в совершение антиобщественных действий 1. Вовлечение заведомо несовершеннолетнего в совершение проступка, пьянство, занятие
бродяжничеством или попрошайничеством либо использование его в бродяжничестве или попрошайничестве, совершенное лицом, достигшим восемнадцатилетнего возраста, -
наказывается общественными работами IV категории или исправительными работами III категории, или штрафом IV категории.
2. То же деяние, совершенное родителем, педагогом или иным лицом, на которое законом возложены обязанности заботиться о несовершеннолетнем, -
наказывается исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы I категории с лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет или без такового.
Статья 182. Вывоз несовершеннолетних в зону вооруженных конфликтов или военных действий на территории иностранного государства
1. Вывоз несовершеннолетних в зону вооруженных конфликтов или военных действий на территории иностранного государства, -
наказывается лишением свободы II категории. 2. То же деяние, совершенное родителем или иным лицом, на которое законом возложены обязанности по
воспитанию несовершеннолетнего, а равно педагогом или другим работником образовательного, воспитательного, лечебного либо иного учреждения, на которое законом возложены обязанности осуществлять надзор за несовершеннолетним, -
наказывается лишением свободы III категории.
Статья 183. Подмена ребенка Подмена новорожденного ребенка, совершенная из корыстной или иной личной заинтересованности, -
наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет или без такового со штрафом II категории.
Статья 184. Разглашение тайны усыновления (удочерения) Разглашение тайны усыновления (удочерения) против воли усыновителя (удочерителя), причинившее по
неосторожности значительный вред, - наказывается исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы
I категории с лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет и со штрафом I категории.
Глава 29. Преступления против гражданских и иных прав человека
Статья 185. Нарушение равноправия человека 1. Нарушение равноправия человека, а именно прямое либо непрямое ограничение прав или
установление прямых либо непрямых привилегий в зависимости от пола, расы, национальности, языка, инвалидности, этнической принадлежности, вероисповедания, возраста, политических или иных убеждений, образования, происхождения, имущественного или иного положения, причинившее по неосторожности значительный вред, -
наказывается исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы I категории с лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет или без такового.
2. То же деяние, причинившее по неосторожности тяжкий вред здоровью, - наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать
определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет или без такового.
Статья 186. Нарушение неприкосновенности частной жизни 1. Незаконные сбор, хранение, использование и распространение конфиденциальной информации о
частной жизни человека без его согласия, кроме случаев, установленных законом, - наказываются общественными работами IV категории или исправительными работами III категории, или
штрафом IV категории. 2. Незаконное использование либо распространение личной или семейной тайны в произведении, при
выступлении в СМИ либо ином публичном выступлении, - наказывается исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы
I категории с лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет или без такового.
Статья 187. Незаконное задержание или заключение под стражу 1. Незаконное задержание, - наказывается исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы
I категории с лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет.
2. Незаконное заключение под стражу или содержание под стражей, - наказывается лишением свободы I категории с лишением права занимать определенные должности либо
заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет и со штрафом I категории. 3. Деяния, предусмотренные частями 1 или 2 настоящей статьи, причинившие по неосторожности тяжкий
вред, - наказываются штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать
определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет. 4. Неуведомление родственников подозреваемого о факте его задержания и месте нахождения,
незаконный отказ в предоставлении информации о месте содержания под стражей лица гражданину, имеющему право на получение такой информации, а равно фальсификация времени составления протокола фактического задержания или времени фактического задержания, -
наказываются общественными работами III категории или исправительными работами II категории, или штрафом III категории.
Статья 188. Воспрепятствование медицинскому работнику в проведении освидетельствования и иных действий в целях предотвращения пыток
Воспрепятствование медицинскому работнику в проведении осмотра, освидетельствования или медицинской экспертизы в стадии досудебного, судебного разбирательства или отбывания наказания, -
наказывается штрафом V категории или лишением свободы I категории.
Статья 189. Нарушение тайны переписки 1. Нарушение тайны переписки, телефонных и иных переговоров, почтовых, телеграфных, электронных и
иных сообщений, передаваемых средствами связи или с использованием компьютера, - наказывается общественными работами IV категории или исправительными работами III категории, или
штрафом IV категории. 2. То же деяние, совершенное с использованием специальных технических средств, предназначенных для
негласного получения информации, - наказывается исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы
I категории с лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет или без такового.
Статья 190. Нарушение неприкосновенности жилища Незаконное проникновение в жилище или иные объекты, находящиеся у лица в собственности или ином
праве, против воли этого лица, - наказывается общественными работами IV категории или исправительными работами III категории, или
штрафом IV категории.
Статья 191. Воспрепятствование осуществлению избирательных прав 1. Воспрепятствование свободному осуществлению гражданином своих избирательных прав или права на
участие в референдуме, нарушение тайны голосования, - наказываются общественными работами IV категории или исправительными работами III категории, или
штрафом IV категории. 2. Воспрепятствование работе избирательных комиссий, комиссий по проведению референдума либо
деятельности члена избирательной комиссии, комиссии по проведению референдума, связанной с исполнением им своих обязанностей, -
наказывается общественными работами IV категории или исправительными работами III категории, или штрафом IV категории.
Статья 192. Подкуп голосов избирателей Подкуп голосов избирателей кандидатом в Президенты Кыргызской Республики, кандидатом в депутаты
Жогорку Кенеша Кыргызской Республики или местного кенеша или кандидатом в другие выборные органы государственной власти и муниципальной службы, а равно его супругой (супругом), близкими родственниками, доверенными лицами и уполномоченными представителями путем дачи либо распространения материальных ценностей или способствования в получении какой-либо должности или иных благ, -
наказывается лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью IV категории или исправительными работами IV категории, или штрафом V категории, или лишением свободы I категории.
Статья 193. Нарушение порядка финансирования избирательной кампании Нарушение порядка финансирования избирательной кампании кандидата, политической партии,
деятельности инициативной группы по проведению референдума, совершенное путем: 1) передачи кандидату, политической партии, инициативной группе по проведению референдума в целях
достижения определенного результата на выборах или референдуме денежных или других материальных средств в крупных размерах, минуя соответствующий фонд;
2) расходования в целях достижения определенного результата на выборах или референдуме денежных средств в крупных размерах, не перечисленных в избирательные фонды, в фонды референдума;
3) выполнения оплачиваемых работ, реализации товаров, оказания платных услуг, прямо или косвенно связанных с выборами или референдумом и направленных на получение определенного результата на выборах или референдуме либо на выдвижение инициативы проведения референдума, в крупных размерах без оплаты
из соответствующего фонда или с оплатой из соответствующего фонда по необоснованно заниженным расценкам;
4) внесения через подставных лиц в крупных размерах пожертвований, запрещенных законодательством о выборах или референдумах, в избирательный фонд или фонд референдума, -
наказывается лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью IV категории или исправительными работами IV категории, или штрафом V категории, или лишением свободы I категории со штрафом I категории.
Примечание. Крупным размером в статьях 193 и 194 настоящего Кодекса признается размер суммы денег, стоимость имущества или выгод имущественного характера, которые превышают одну десятую предельной суммы всех расходов средств избирательного фонда кандидата, политической партии, фонда референдума, установленной законодательством о выборах и референдумах на момент совершения деяния, предусмотренного настоящей статьей, но при этом составляют не менее 5000 расчетных показателей.
Статья 194. Незаконное использование средств при проведении выборов или референдума Действия кандидата, кандидата политической партии либо уполномоченного представителя инициативной
группы по проведению референдума, их уполномоченных представителей по финансовым вопросам, совершенные путем:
1) использования в крупном размере финансовых либо материальных средств, не поступивших в избирательный фонд, фонд референдума, с целью проведения избирательной кампании либо выдвижения инициативы проведения референдума;
2) расходования в крупных размерах пожертвований, запрещенных законодательством о выборах и референдумах и перечисленных на специальный избирательный счет, специальный счет фонда референдума, -
наказываются лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью IV категории или исправительными работами IV категории, или штрафом V категории, или лишением свободы I категории со штрафом I категории.
Статья 195. Фальсификация избирательных документов 1. Фальсификация избирательных документов, документов референдума, заведомо неправильный
подсчет голосов или заведомо неправильное установление результатов выборов, референдума, если эти деяния совершены членом избирательной комиссии, комиссии по проведению референдума, кандидатом или его уполномоченным представителем, доверенным лицом, а равно уполномоченным представителем политической партии, инициативной группы по проведению референдума, -
наказываются исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы I категории с лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет.
2. Те же деяния, совершенные: 1) председателем, заместителем председателя, секретарем избирательной комиссии или комиссии по
проведению референдума; 2) группой лиц по предварительному сговору, - наказываются штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать
определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет.
Статья 196. Организация незаконной религиозной группы 1. Организация или руководство группой, деятельность которой проводится под видом проповедования
религиозных вероучений и исполнения религиозных обрядов, если она сопряжена с причинением значительного вреда правам граждан или с побуждением граждан к отказу от общественной деятельности либо исполнения гражданских обязанностей, а равно с вовлечением в эту группу несовершеннолетних, -
наказываются лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью IV категории или исправительными работами IV категории, или штрафом V категории, или лишением свободы I категории.
2. Активное участие в деятельности группы, указанной в части 1 настоящей статьи, а равно систематическая пропаганда деятельности такой группы, -
наказываются исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы I категории.
Статья 197. Воспрепятствование проведению мирного собрания или участию в нем
Незаконное воспрепятствование проведению мирного собрания или участию в нем либо принуждение к участию в нем, совершенное с применением насилия, не опасного для жизни и здоровья, либо угрозой применения такого насилия, -
наказывается лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью IV категории или исправительными работами IV категории, или штрафом V категории, или лишением свободы I категории.
Статья 198. Невыплата заработной платы, пенсии, пособия Использование должностным лицом предприятия, учреждения или организации независимо от формы
собственности не по назначению денежных средств, предназначенных для выплаты заработной платы, пенсий, пособий и иных социальных выплат, что повлекло их несвоевременную выплату в течение более шестидесяти дней, -
наказывается общественными работами IV категории или лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью III категории, или исправительными работами III категории, или штрафом IV категории.
Статья 199. Нарушение авторских, смежных прав и прав патентообладателей 1. Незаконное использование объектов авторского права, смежных прав, программы ЭВМ, базы данных, а
равно приобретение, хранение, перемещение или изготовление контрафактных экземпляров произведений, фонограмм, программ для ЭВМ, баз данных в целях сбыта, а также незаконное использование изобретения, полезной модели или промышленного образца, разглашение без согласия автора или заявителя сущности изобретения, полезной модели или промышленного образца до официальной публикации сведений о них, если эти деяния совершены с причинением крупного ущерба или с целью извлечения дохода в крупном размере, -
наказываются штрафом V категории или лишением свободы I категории с лишением права занимать определенные должности или заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет или без такового.
2. Деяния, предусмотренные частью 1 настоящей статьи, совершенные группой лиц по предварительному сговору или организованной преступной группой, или с причинением особо крупного ущерба, или с целью извлечения дохода в особо крупном размере, -
наказываются штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать определенные должности или заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет.
Примечание. Деяния, предусмотренные настоящей статьей, признаются совершенными в крупном размере, если стоимость экземпляров произведений и (или) фонограмм либо стоимость прав на использование объектов авторского права и смежных прав в пятьсот раз превышает расчетный показатель, а в особо крупном размере - в тысячу раз превышает расчетный показатель, установленный законодательством Кыргызской Республики на день совершения преступления.
РАЗДЕЛ VII. ПРЕСТУПЛЕНИЯ ПРОТИВ СОБСТВЕННОСТИ И ПОРЯДКА ОСУЩЕСТВЛЕНИЯ ЭКОНОМИЧЕСКОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ
Глава 30. Преступления против собственности
Статья 200. Кража 1. Кража, то есть тайное хищение чужого имущества, совершенное в значительном размере, - наказывается исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы
I категории со штрафом I категории. 2. То же деяние, совершенное: 1) в крупном размере; 2) группой лиц или группой лиц по предварительному сговору; 3) с проникновением в жилище или иной объект, находящийся у лица в собственности или ином праве, - наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории со штрафом II категории. 3. Деяния, предусмотренные частями 1 или 2 настоящей статьи, совершенные в особо крупном размере, - наказываются лишением свободы III категории со штрафом III категории.
Статья 201. Грабеж 1. Грабеж, то есть открытое завладение чужим имуществом, -
наказывается исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы I категории со штрафом I категории.
2. То же деяние, совершенное: 1) группой лиц или группой лиц по предварительному сговору; 2) в значительном размере, - наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории со штрафом II категории. 3. Деяния, предусмотренные частями 1 или 2 настоящей статьи, совершенные: 1) в крупном размере; 2) с проникновением в жилище; 3) с применением насилия, не опасного для жизни и здоровья, либо с угрозой применения такого насилия,
- наказываются лишением свободы III категории со штрафом III категории. 4. Деяния, предусмотренные частями 1, 2 или 3 настоящей статьи, совершенные в особо крупном
размере, - наказываются лишением свободы IV категории со штрафом IV категории.
Статья 202. Разбой 1. Разбой, то есть нападение с целью завладения чужим имуществом, совершенное с применением
насилия, опасного для жизни и здоровья, либо с угрозой применения такого насилия, - наказывается лишением свободы II категории со штрафом II категории. 2. То же деяние, совершенное: 1) с целью завладения имуществом в крупном размере; 2) группой лиц или группой лиц по предварительному сговору, - наказывается лишением свободы III категории со штрафом III категории. 3. Деяния, предусмотренные частями 1 или 2 настоящей статьи, совершенные: 1) с целью завладения имуществом в особо крупном размере; 2) с проникновением в жилище; 3) с применением оружия или предметов, используемых в качестве оружия; 4) с причинением по неосторожности тяжкого вреда здоровью, - наказываются лишением свободы IV категории со штрафом IV категории.
Статья 203. Вымогательство 1. Вымогательство, то есть требование передачи чужого имущества, права на имущество или совершения
других действий имущественного характера с применением шантажа или угрозы насилия, не опасного для жизни или здоровья потерпевшего либо его близких, -
наказывается исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы I категории со штрафом I категории.
2. То же деяние, совершенное: 1) с применением насилия, не опасного для жизни и здоровья; 2) группой лиц по предварительному сговору; 3) с целью получения имущества в крупном размере, - наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории со штрафом II категории. 3. Деяния, предусмотренные частями 1 или 2 настоящей статьи, совершенные: 1) с причинением по неосторожности тяжкого вреда; 2) с целью получения имущества в особо крупном размере, - наказываются лишением свободы III категории со штрафом III категории.
Статья 204. Мошенничество 1. Мошенничество, то есть завладение чужим имуществом или приобретение права на имущество путем
обмана или злоупотребления доверием, в значительном размере, -
наказывается исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы I категории со штрафом I категории.
2. То же деяние, совершенное: 1) в крупном размере; 2) группой лиц или группой лиц по предварительному сговору, - наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории со штрафом II категории. 3. Деяния, предусмотренные частями 1 или 2 настоящей статьи, совершенные в особо крупном размере, - наказываются лишением свободы III категории со штрафом III категории.
Статья 205. Присвоение или растрата вверенного имущества 1. Присвоение или растрата вверенного имущества в значительном размере, - наказываются исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением
свободы I категории со штрафом I категории. 2. Те же деяния, совершенные: 1) группой лиц или группой лиц по предварительному сговору; 2) в крупном размере, - наказываются штрафом VI категории или лишением свободы II категории со штрафом II категории. 3. Деяния, предусмотренные частями 1 или 2 настоящей статьи, совершенные: 1) в особо крупном размере; 2) лицом, которому было вверено имущество и (или) денежные средства в связи с исполнением им
служебных обязанностей, - наказываются лишением свободы III категории со штрафом III категории.
Статья 206. Угон автомототранспортного средства 1. Неправомерное завладение автомобилем или иным автомототранспортным средством и поездка на
нем, независимо от цели завладения (угон), - наказываются штрафом VI категории или лишением свободы II категории со штрафом II категории. 2. То же деяние, совершенное: 1) группой лиц или группой лиц по предварительному сговору; 2) с применением насилия, не опасного для жизни и здоровья, либо с угрозой применения такого насилия,
- наказывается лишением свободы III категории со штрафом III категории. 3. Деяния, предусмотренные частями 1 или 2 настоящей статьи, причинившие по неосторожности тяжкий
вред, - наказываются лишением свободы IV категории со штрафом IV категории.
Статья 207. Самовольный захват чужого земельного участка 1. Самовольный захват чужого земельного участка, сопряженный с применением насилия, не опасного
для жизни и здоровья, или с угрозой его применения, - наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории со штрафом II категории. 2. То же деяние, совершенное: 1) с применением оружия или других предметов, используемых в качестве оружия; 2) с причинением по неосторожности тяжкого вреда, - наказывается лишением свободы III категории со штрафом III категории. 3. Организация или руководство незаконным захватом земельного участка, - наказываются лишением свободы III категории со штрафом III категории.
Статья 208. Самовольные занятие или захват помещения, здания или сооружения 1. Самовольные занятие или захват жилого и (или) нежилого помещения, здания или сооружения,
независимо от формы собственности, с применением насилия, не опасного для жизни и здоровья, или с угрозой его применения, -
наказываются исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы I категории со штрафом I категории.
2. Те же деяния, совершенные: 1) группой лиц или группой лиц по предварительному сговору; 2) с повреждением помещения, здания или сооружения, - наказываются штрафом VI категории или лишением свободы II категории со штрафом II категории. 3. Деяния, предусмотренные частями 1 или 2 настоящей статьи, совершенные: 1) с применением оружия или других предметов, используемых в качестве оружия; 2) с причинением по неосторожности тяжкого вреда, - наказываются лишением свободы III категории со штрафом III категории. 4. Организация или руководство незаконным захватом жилого и (или) нежилого помещения, здания или
сооружения, - наказываются лишением свободы III категории со штрафом III категории.
Статья 209. Причинение имущественного ущерба путем обмана или злоупотребления доверием 1. Причинение значительного имущественного ущерба собственнику или иному владельцу имущества
путем самовольного использования газа, электрической либо тепловой энергии без приборов учета (если их использование является обязательным) или вследствие умышленного повреждения приборов учета, а равно путем иного обмана или злоупотребления доверием при отсутствии признаков хищения, -
наказывается исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы I категории со штрафом I категории.
2. То же деяние, совершенное: 1) с причинением крупного ущерба; 2) группой лиц по предварительному сговору, - наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории со штрафом II категории. 3. Деяния, предусмотренные частями 1 или 2 настоящей статьи, причинившие особо крупный ущерб, - наказываются лишением свободы III категории со штрафом III категории. Примечание. В случае добровольного полного возмещения причиненного ущерба собственнику или иному
владельцу лицо, причинившее ущерб, освобождается от уголовной ответственности за деяние, предусмотренное частью 1 настоящей статьи.
Статья 210. Уничтожение или повреждение чужого имущества 1. Уничтожение или повреждение чужого имущества, причинившее значительный ущерб, а равно
уничтожение или разрушение взятого под охрану государства памятника истории либо культуры или объекта природы, -
наказываются исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы I категории со штрафом I категории.
2. Те же деяния, совершенные путем поджога или иным общеопасным способом, или причинившие крупный ущерб, -
наказываются штрафом VI категории или лишением свободы II категории со штрафом II категории. 3. Деяния, предусмотренные частями 1 или 2 настоящей статьи, причинившие особо крупный ущерб, - наказываются лишением свободы III категории со штрафом III категории.
Глава 31. Преступления против порядка осуществления экономической деятельности
Статья 211. Незаконная предпринимательская или банковская деятельность 1. Осуществление предпринимательской или банковской деятельности либо банковских операций без
регистрации либо без специальной лицензии и (или) разрешения в случаях, когда такая лицензия и (или) разрешение обязательны, или с нарушением условий лицензирования, если это деяние сопряжено с извлечением дохода в крупном размере, -
наказывается общественными работами I категории или штрафом I категории. 2. То же деяние, сопряженное с извлечением дохода в особо крупном размере, -
I наказывается общественными работами II категории или лишением права занимать определенные
должности либо заниматься определенной деятельностью I категории или исправительными работами категории, или штрафом II категории.
Статья 212. Организация или содержание притона для проведения азартных игр, проведение азартных игр
1. Организация или содержание тотализаторов, букмекерских контор и притона для проведения азартных игр, а равно проведение азартных игр с использованием игорного оборудования либо с использованием компьютерных, информационно-телекоммуникационных сетей, в том числе сети Интернет, -
наказываются штрафом VI категории или лишением свободы II категории со штрафом II категории. 2. Те же деяния, совершенные группой лиц по предварительному сговору, - наказываются лишением свободы III категории со штрафом III категории.
Статья 213. Лжепредпринимательство 1. Лжепредпринимательство, то есть создание юридического лица без намерения осуществлять
предпринимательскую деятельность, с целью получения кредитов, освобождения от налогов, извлечения иной имущественной выгоды или для прикрытия запрещенной деятельности, если это деяние сопряжено с извлечением дохода в крупном размере, -
наказывается исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы I категории со штрафом I категории.
2. То же деяние: 1) сопряженное с извлечением дохода в особо крупном размере; 2) совершенное группой лиц по предварительному сговору, - наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории со штрафом II категории.
Статья 214. Организация финансовых пирамид 1. Создание условий для деятельности финансовой пирамиды, предложение участвовать в ней или
привлечение (получение) финансовых активов с помощью финансовой пирамиды; организация и руководство деятельностью финансовой пирамиды, если это сопряжено с извлечением дохода в крупном размере, -
наказываются лишением свободы II категории со штрафом II категории. 2. Те же деяния: 1) сопряженные с извлечением дохода в особо крупном размере; 2) совершенные путем осуществления незаконных операций с использованием компьютерных,
информационных или телекоммуникационных систем либо сетей или систем электронных платежей; 3) совершенные группой лиц по предварительному сговору, - наказываются лишением свободы III категории со штрафом III категории. Примечание. Финансовой пирамидой в настоящей статье считается создание, использование,
эксплуатация или содействие развитию систем продаж, при которых потребитель платит за возможность получения компенсации (дохода), предоставляемой преимущественно за счет привлечения других потребителей к такой схеме, а не за счет продажи или потребления продукции.
Статья 215. Легализация (отмывание) преступных доходов 1. Легализация (отмывание) преступных доходов, то есть придание правомерного вида владению,
пользованию или распоряжению преступным доходом путем совершения любых действий (операций или сделок) по преобразованию (конверсии) или переводу имущества, если известно, что имущество представляет собой доходы от преступлений, в целях сокрытия или утаивания преступного источника происхождения имущества или оказания помощи лицу, участвующему в совершении преступления, с целью уклонения от ответственности за деяния; либо сокрытие или утаивание подлинного характера источника, местонахождения, способа распоряжения и перемещения имущества, а также прав на имущество или его принадлежность, если известно, что имущество представляет собой доходы от преступлений; либо сокрытие или непрерывное удержание имущества лицом, не участвовавшим в совершении преступления, если лицу известно, что имущество получено в результате совершения преступления; либо приобретение, владение или использование имущества, если в момент его получения лицу известно, что имущество представляет собой доходы от преступлений, -
наказывается лишением свободы II категории с лишением права занимать определенные должности или заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет.
2. То же деяние, совершенное: 1) группой лиц по предварительному сговору; 2) лицом с использованием своего служебного положения, - наказывается лишением свободы III категории с лишением права занимать определенные должности или
заниматься определенной деятельностью на срок до трех лет. 3. Деяния, предусмотренные частями 1 и 2 настоящей статьи, совершенные: 1) организованной группой; 2) в крупном размере, - наказываются лишением свободы IV категории с лишением права занимать определенные должности или
заниматься определенной деятельностью на срок до трех лет. Примечание. В настоящей статье под крупным размером признается сумма в десять тысяч раз
превышающая расчетный показатель, установленный законодательством Кыргызской Республики на момент совершения преступления.
В настоящей статье под преступным доходом понимается любая экономическая выгода или имущество, полученные или извлеченные, прямо или косвенно, в результате совершения преступления.
В настоящей статье под имуществом понимается имущество любого рода: материальное или нематериальное (осязаемое или неосязаемое), движимое или недвижимое, а также юридические документа или акты в любой форме (в бумажной или электронной), удостоверяющие право или интересы на такое имущество или на долю в этом имуществе, включая банковские кредиты, дорожные чеки, банковские чеки, почтовые переводы, ценные бумаги.
Статья 216. Монополистические действия и ограничение конкуренции 1. Установление и поддержание монопольно высоких цен или монопольно низких цен, а равно
ограничение конкуренции путем сговора или согласованных действий, направленных на раздел рынка, ограничение доступа на рынок, устранение с него других субъектов экономической деятельности, установление или поддержание единых цен, если эти деяния сопряжены с извлечением дохода в крупном размере, -
наказываются штрафом VI категории или лишением свободы II категории со штрафом II категории. 2. Те же деяния: 1) совершенные с применением насилия, не опасного для жизни и здоровья, или угрозой его применения; 2) сопряженные с извлечением дохода в особо крупном размере, - наказываются лишением свободы III категории со штрафом III категории.
Статья 217. Принуждение к совершению сделки или к отказу от ее совершения 1. Принуждение к совершению сделки или к отказу от ее совершения с применением шантажа или под
угрозой применения насилия, не опасного для жизни и здоровья, при отсутствии признаков вымогательства, - наказывается штрафом V категории или лишением свободы I категории со штрафом I категории. 2. То же деяние, совершенное: 1) с применением насилия, не опасного для жизни и здоровья; 2) группой лиц по предварительному сговору, - наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории со штрафом II категории. 3. Деяния, предусмотренные частями 1 или 2 настоящей статьи, причинившие по неосторожности тяжкий
вред, - наказываются лишением свободы III категории со штрафом III категории.
Статья 218. Незаконное использование средств индивидуализации товаров (работ, услуг) 1. Незаконное использование чужого товарного знака, знака обслуживания, наименования места
происхождения товара или сходных с ними обозначений для однородных товаров, если это деяние совершено неоднократно или причинило крупный ущерб, -
наказывается штрафом V категории или лишением свободы I категории со штрафом I категории.
2. Незаконное использование предупредительной маркировки в отношении не зарегистрированного в Кыргызской Республике товарного знака, знака обслуживания или места происхождения товара, если это деяние причинило крупный ущерб, -
наказывается штрафом IV категории. Примечание. Крупным ущербом в настоящей статье признается ущерб, сумма которого превышает в
пятьсот раз расчетный показатель, установленный законодательством Кыргызской Республики на момент совершения преступления.
Статья 219. Рейдерство 1. Рейдерство, то есть деяние, совершенное путем: 1) искажения результатов голосования либо воспрепятствования свободной реализации права при
принятии решения высшим органом управления путем внесения в протоколы собрания, заседания, в выписки из них заведомо недостоверных сведений о количестве голосовавших, кворуме или результатах голосования либо составления заведомо недостоверного подсчета голосов или учета бюллетеней для голосования либо блокирования или ограничения фактического доступа акционера, участника, члена высшего органа управления или члена исполнительного органа к голосованию;
2) несообщения сведений о проведении собрания, заседания либо сообщения недостоверных сведений о времени и месте проведения собрания, заседания, голосования от имени акционера, участника или члена высшего органа управления по заведомо подложной доверенности;
3) нарушения, ограничения или ущемления права преимущественной покупки ценных бумаг; 4) создания препятствий при реализации права преимущественной покупки ценных бумаг; 5) иных незаконных действий, повлекшее незаконное приобретение права собственности на долю участия в юридическом лице или
установление контроля над юридическим лицом, - наказывается штрафом V категории или лишением свободы I категории со штрафом I категории. 2. То же деяние, совершенное группой лиц по предварительному сговору, - наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории со штрафом II категории. 3. Деяния, предусмотренные частями 1 или 2 настоящей статьи, совершенные должностным лицом с
использованием им своего служебного положения, - наказываются лишением свободы III категории с лишением права занимать определенные должности или
заниматься определенной деятельностью на срок до трех лет со штрафом III категории.
Статья 220. Незаконное получение информации, составляющей коммерческую или банковскую тайну
1. Собирание сведений, составляющих коммерческую или банковскую тайну, путем хищения документов; подкупа либо угроз в отношении лиц, владеющих коммерческой или банковской тайной, или их близких; перехвата информации в средствах связи; незаконного проникновения в компьютерную систему или сеть; использования специальных технических средств, а равно иным незаконным способом, -
наказывается общественными работами IV категории или исправительными работами III категории, или штрафом IV категории.
2. То же деяние, повлекшее смену собственника на долю участия в юридическом лице или установление контроля над юридическим лицом помимо воли собственника, -
наказывается штрафом V категории или лишением свободы I категории со штрафом I категории.
Статья 221. Разглашение коммерческой, банковской тайны, тайны налогоплательщика Незаконные разглашение либо использование сведений, составляющих коммерческую, банковскую тайну
или тайну сведений налогоплательщика, без согласия их владельца лицом, которому они были доверены или стали известны по службе или работе, если эти деяния совершены из корыстной заинтересованности или повлекли смену собственника на долю участия в юридическом лице либо установление контроля над юридическим лицом помимо воли собственника, -
наказываются штрафом V категории или лишением свободы I категории с лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет или без такового и со штрафом I категории.
Статья 222. Инсайдерские сделки на рынке ценных бумаг
1. Инсайдерские сделки на рынке ценных бумаг, то есть умышленное совершение одного из следующих деяний:
1) осуществление инсайдером или его аффилированным лицом сделок с ценными бумагами с использованием инсайдерской информации;
2) незаконная передача (разглашение) третьим лицам инсайдерской информации или незаконное предоставление доступа третьим лицам к инсайдерской информации или основанной на ней информации, а равно предоставление третьим лицам рекомендации о совершении сделок с ценными бумагами, основанной на инсайдерской информации, если вышеуказанные деяния совершены из корыстной или иной личной заинтересованности, в интересах третьих лиц, без согласия эмитента и с нарушением законодательства Кыргызской Республики либо если лицо в момент совершения сделки с ценными бумагами знало, что информация носит конфиденциальный характер, -
наказываются штрафом V категории либо лишением свободы I категории. 2. Те же деяния: 1) совершенные группой лиц по предварительному сговору или организованной группой; 2) сопряженные с извлечением дохода в особо крупном размере, - наказываются штрафом VI категории либо лишением свободы II категории.
Статья 223. Экономическая контрабанда 1. Контрабанда, то есть перемещение через таможенную границу Евразийского экономического союза
товаров или иных предметов в крупном размере, совершенное помимо или с сокрытием от таможенного контроля либо с обманным использованием документов или средств таможенной идентификации либо сопряженное с недекларированием или недостоверным декларированием, -
наказывается исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы I категории с лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет и со штрафом I категории.
2. То же деяние, совершенное: 1) в особо крупном размере; 2) должностным лицом с использованием своего служебного положения; 3) с применением насилия, не опасного для жизни и здоровья, к лицу, осуществляющему таможенный
контроль; 4) группой лиц или группой лиц по предварительному сговору, - наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать
определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет и со штрафом II категории.
Примечание. Деяния, предусмотренные настоящей статьей, признаются совершенными в крупном размере, если стоимость перемещенных товаров превышает расчетный показатель, установленный законодательством Кыргызской Республики на момент совершения преступления, в пять тысяч раз, в особо крупном размере - в десять тысяч раз.
Лицо освобождается от уголовной ответственности за деяние, предусмотренное настоящей статьей, если оно впервые совершило это преступление и добровольно уплатило причитающиеся таможенные платежи, включая штрафы и пени, с оформлением в таможенном отношении товаров и иных предметов, являющихся предметом контрабанды.
Глава 32. Преступления в денежно-кредитной и валютной сфере
Статья 224. Незаконная выдача кредита Незаконная выдача государственного целевого кредита либо незаконное предоставление льготных
условий кредитования физическим или юридическим лицам, совершенные должностным лицом с использованием своего служебного положения, -
наказываются штрафом VI категории или лишением свободы II категории со штрафом II категории.
Статья 225. Подделка денег и ценных бумаг 1. Изготовление с целью сбыта либо хранение с целью сбыта, а равно сбыт поддельных денежных знаков,
металлической монеты, ценных бумаг либо иностранной валюты или ценных бумаг в иностранной валюте, -
наказываются штрафом VI категории или лишением свободы II категории со штрафом II категории. 2. Те же деяния, совершенные: 1) в крупном размере; 2) группой лиц по предварительному сговору, - наказываются лишением свободы III категории со штрафом III категории. Примечание. Крупным размером в настоящей статье признается достоинство предмета преступления,
которое в одну тысячу раз превышает расчетный показатель, установленный законодательством Кыргызской Республики на момент совершения преступления.
Статья 226. Подделка платежных документов 1. Изготовление с целью сбыта или сбыт поддельных кредитных либо расчетных карт, а равно иных
платежных документов, не являющихся ценными бумагами, - наказываются штрафом VI категории или лишением свободы II категории со штрафом II категории. 2. Те же деяния, совершенные группой лиц по предварительному сговору, - наказываются лишением свободы III категории со штрафом III категории.
Глава 33. Преступления в сфере налогообложения
Статья 227. Подделка акцизных марок Изготовление поддельных акцизных марок с целью сбыта, а равно хранение с целью сбыта либо сбыт или
использование поддельных акцизных марок в крупном размере либо группой лиц по предварительному сговору, -
наказываются штрафом VI категории или лишением свободы II категории со штрафом II категории. Примечание. Крупным размером в настоящей статье признается пятьсот или более поддельных акцизных
марок.
Статья 228. Производство продукции, подлежащей обязательному акцизному обложению, без акцизных марок
Производство, хранение, импорт или реализация продукции, подлежащей обязательному акцизному обложению, без акцизных марок, совершенные в крупном размере, -
наказываются штрафом VI категории или лишением свободы II категории со штрафом II категории. Примечание. Крупным размером в настоящей статье признается размер продукции, которая подлежала
обязательному акцизному обложению на сумму, в тысячу раз превышающую расчетный показатель, установленный законодательством Кыргызской Республики на момент совершения преступления.
Статья 229. Незаконное производство спирта и спиртосодержащих напитков 1. Незаконные производство или хранение с целью сбыта, а равно сбыт незаконно произведенных либо
не отвечающих требованиям, установленным законодательством Кыргызской Республики, спирта или спиртосодержащих напитков в крупном размере, -
наказываются исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы I категории со штрафом I категории.
2. Сбыт спирта или спиртосодержащих напитков, незаконно произведенных либо не отвечающих требованиям, установленным законодательством Кыргызской Республики, повлекший по неосторожности тяжкий вред, -
наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет и со штрафом II категории.
Примечание. Крупным размером в настоящей статье признается двести и более литров спирта и спиртосодержащих напитков.
Статья 230. Уклонение от уплаты таможенных платежей 1. Уклонение от уплаты таможенных платежей путем непредоставления документов для исчисления
платежей или уничтожения их или включение в документы для исчисления платежей заведомо искаженных данных, а также сокрытие других объектов налогообложения в крупном размере, при отсутствии признаков экономической контрабанды, -
наказываются лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью IV категории или исправительными работами IV категории, или штрафом V категории, или лишением свободы I категории со штрафом I категории.
2. Те же деяния, совершенные: 1) группой лиц по предварительному сговору; 2) в особо крупном размере, - наказываются штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать
определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет или без такового и штрафом II категории.
Примечание. В статьях 230-232 настоящего Кодекса крупным размером признается неуплата платежей, которая в одну тысячу раз, особо крупным размером - в пять тысяч раз превышает расчетный показатель, установленный законодательством Кыргызской Республики на момент совершения преступления.
В случае добровольного погашения всей суммы налоговой или таможенной задолженности, включая штрафы и пени, уголовное преследование лица в связи с совершением им преступлений, предусмотренных статьями 230-232 настоящего Кодекса, подлежит прекращению на любой стадии уголовного процесса.
Статья 231. Уклонение от уплаты налога и (или) других обязательных платежей в бюджет 1. Уклонение от уплаты налога и (или) других обязательных платежей в бюджет путем непредоставления
декларации о доходах в случаях, когда подача декларации является обязательной, либо путем включения в декларацию или иные документы, связанные с исчислением или уплатой налогов и (или) других обязательных платежей в бюджет, заведомо искаженных данных о доходах или расходах либо об имуществе, подлежащем налогообложению, если это деяние повлекло неуплату налога и (или) других обязательных платежей в бюджет в крупном размере, -
наказывается лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью IV категории или исправительными работами IV категории, или штрафом V категории, или лишением свободы I категории.
2. То же деяние, совершенное в особо крупном размере, - наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать
определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет или без такового и штрафом II категории.
Статья 232. Уклонение от уплаты налога и (или) других обязательных платежей в бюджет с организаций
1. Уклонение от уплаты налога и (или) других обязательных платежей в бюджет с организаций путем непредоставления декларации, когда подача декларации является обязательной, либо внесения в декларацию заведомо искаженных данных о доходах и (или) расходах, либо путем сокрытия других объектов налогообложения и (или) других обязательных платежей, если это деяние повлекло неуплату налога и (или) других обязательных платежей в бюджет в крупном размере, -
наказывается лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью IV категории или исправительными работами IV категории, или штрафом V категории, или лишением свободы I категории со штрафом I категории.
2. То же деяние, совершенное: 1) в особо крупном размере; 2) с использованием счет-фактуры без фактического выполнения работ, оказания услуг, отгрузки товаров; 3) группой лиц по предварительному сговору, - наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать
определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет или без такового и штрафом II категории.
Глава 34. Преступления против интересов службы в коммерческих и иных организациях
Статья 233. Злоупотребление полномочиями в коммерческой или иной организации 1. Использование лицом, выполняющим управленческие функции в коммерческой или иной организации,
своих полномочий вопреки законным интересам этой организации и в целях извлечения выгод либо
преимуществ для себя или других лиц, или организаций либо нанесения вреда другим лицам или организациям, если это причинило умышленно или по неосторожности значительный вред, -
наказывается общественными работами IV категории или лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью III категории или исправительными работами III категории, или штрафом IV категории.
2. То же деяние, совершенное служащим государственного или муниципального предприятия, хозяйственного общества, в котором государство или муниципальное образование владеет акциями (долями) в уставном капитале, -
наказывается лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью IV категории или исправительными работами IV категории, или штрафом V категории, или лишением свободы I категории со штрафом I категории.
Примечание. Если деяние, предусмотренное настоящей статьей либо иными статьями настоящей главы, причинило вред интересам исключительно коммерческой организации, не являющейся государственным или муниципальным предприятием, хозяйственным обществом, в котором государство или муниципальное образование владеет акциями (долями) в уставном капитале, уголовное преследование осуществляется по заявлению этой организации или с ее согласия.
Статья 234. Нарушение порядка проведения публичных торгов, аукционов или тендеров 1. Умышленное или неосторожное нарушение порядка проведения публичных торгов, аукциона или
тендера, а равно заключение заведомо невыгодного контракта, причинившие собственнику имущества, организатору торгов или аукциона, покупателю или иному хозяйствующему субъекту ущерб в крупном размере, -
наказываются лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью IV категории или исправительными работами IV категории, или штрафом V категории, или лишением свободы I категории со штрафом I категории.
2. Те же деяния, совершенные: 1) с причинением ущерба в особо крупном размере; 2) группой лиц по предварительному сговору, - наказываются штрафом VI категории или лишением свободы II категории со штрафом II категории.
Статья 235. Злоупотребление полномочиями частными нотариусами, аудиторами, экспертами или оценщиками
1. Использование частным нотариусом, аудитором, экспертами или оценщиком своих полномочий вопреки задачам своей деятельности и в целях извлечения выгод и преимуществ для себя или других лиц либо нанесения вреда другим лицам, если это причинило умышленно или по неосторожности значительный вред, -
наказывается лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью IV категории или исправительными работами IV категории, или штрафом V категории, или лишением свободы I категории со штрафом I категории.
2. То же деяние, совершенное в отношении заведомо несовершеннолетнего или недееспособного лица, - наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории со штрафом II категории.
Статья 236. Превышение полномочий служащими частных охранных и детективных служб 1. Превышение руководителем или служащим частных охранных и детективных служб полномочий
вопреки задачам своей деятельности, если это деяние совершено с применением насилия или угрозы его применения, -
наказывается лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью IV категории или исправительными работами IV категории, или штрафом V категории, или лишением свободы I категории.
2. То же деяние, причинившее по неосторожности тяжкий вред, - наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать
определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет.
Статья 237. Коммерческий подкуп 1. Незаконная передача лицу, выполняющему управленческие функции в коммерческой или иной
организации, денег, ценных бумаг, иного имущества, а равно незаконное оказание ему услуг имущественного
характера за совершение действий (бездействия) в интересах дающего в связи с занимаемым этим лицом служебного положения, -
наказываются лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью IV категории или исправительными работами IV категории, или штрафом V категории, или лишением свободы I категории со штрафом I категории.
2. Незаконное получение лицом, выполняющим управленческие функции в коммерческой или иной организации, денег, ценных бумаг, иного имущества, а равно незаконное пользование услугами имущественного характера за совершение действий (бездействия) в интересах дающего в связи с занимаемым этим лицом служебного положения, -
наказываются штрафом VI категории или лишением свободы II категории со штрафом II категории. 3. Деяния, предусмотренные частью 2 настоящей статьи: 1) совершенные группой лиц по предварительному сговору; 2) сопряженные с вымогательством денег, ценных бумаг, иного имущества либо услуг имущественного
характера, - наказываются лишением свободы III категории с лишением права занимать определенные должности
либо заниматься определенной деятельностью на срок до трех лет со штрафом III категории. Примечание. Лицо освобождается от уголовной ответственности за деяния, предусмотренные частью 1
настоящей статьи, если в отношении него имело место вымогательство денег, ценных бумаг, иного имущества либо услуг имущественного характера или если это лицо добровольно сообщило о подкупе следователю или прокурору.
Статья 238. Незаконное получение вознаграждения служащим 1. Незаконное получение служащим, не являющимся должностным лицом государственного органа,
муниципальной службы, государственного и муниципального учреждения, вознаграждения в виде денег, ценных бумаг, иного имущества или услуг имущественного характера в значительном размере за выполнение или невыполнение в интересах осуществляющего подкуп лица определенного действия, которое служащий должен был или мог совершить с использованием своего служебного положения, -
наказывается общественными работами IV категории или исправительными работами III категории, или штрафом IV категории.
2. То же деяние, совершенное: 1) группой лиц по предварительному сговору; 2) в крупном размере, - наказывается исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы
I категории со штрафом I категории. 3. Деяния, предусмотренные частями 1 или 2 настоящей статьи, совершенные в особо крупном размере, - наказываются штрафом VI категории или лишением свободы II категории со штрафом II категории. Примечание. В настоящей статье значительным размером признается вознаграждение, которое в десять
раз, крупным - в одну тысячу раз, особо крупным - в десять тысяч раз превышает расчетный показатель, установленный законодательством Кыргызской Республики на момент совершения преступления.
РАЗДЕЛ VIII. ПРЕСТУПЛЕНИЯ ПРОТИВ ОБЩЕСТВЕННОЙ БЕЗОПАСНОСТИ И ОБЩЕСТВЕННОГО ПОРЯДКА
Глава 35. Преступления против общественной безопасности
Статья 239. Акт терроризма 1. Угроза совершения акта терроризма, - наказывается лишением свободы III категории. 2. Акт терроризма, то есть совершение взрыва, поджога или иных действий, создающих опасность гибели
людей либо наступления иных тяжких последствий, с целью устрашения населения, нарушения общественной безопасности или оказания воздействия на принятие решений органами власти либо международными организациями, -
наказывается лишением свободы IV категории. 3. Деяния, предусмотренные частями 1 или 2 настоящей статьи, совершенные:
1) группой лиц по предварительному сговору; 2) с применением огнестрельного оружия, боеприпасов, взрывных устройств, взрывчатых, ядовитых,
отравляющих, радиоактивных веществ или ядерного, химического, биологического и других видов оружия массового поражения;
3) в отношении стратегических объектов; 4) с причинением по неосторожности тяжкого вреда, - наказываются лишением свободы VI категории либо пожизненным лишением свободы. Примечание. Лицо, участвовавшее в подготовке акта терроризма, освобождается от уголовной
ответственности за деяния, предусмотренные настоящей статьей, если оно своевременным предупреждением органов власти или иным способом способствовало предотвращению акта терроризма.
Статья 240. Финансирование террористической деятельности 1. Финансирование террористической деятельности, то есть незаконное предоставление средств,
оказание финансовых услуг или осуществление сбора средств любыми методами или способами, прямо или косвенно, с намерением или осознанием того, что средства предназначены или будут использованы полностью или частично для финансирования террориста и (или) террористической организации либо для финансирования, подготовки или совершения террористической деятельности на территории Кыргызской Республики или за ее пределами, -
наказывается лишением свободы III категории. 2. То же деяние, совершенное группой лиц по предварительному сговору, - наказывается лишением свободы IV категории. Примечание. Под финансовой услугой в настоящей статье признаются получение и хранение средств,
принадлежащих лицам, которые готовили или совершили преступление террористического характера, или средств, находящихся под контролем террористической организации, либо совершение операций (сделок) с такими средствами или управление такими средствами.
Статья 241. Содействие террористической деятельности Вовлечение лица в совершение преступлений, предусмотренных статьями 239, 240, 244, 248, 312, 387
настоящего Кодекса, или склонение лица к участию в деятельности террористической организации, или вооружение, обучение либо подготовка лица в целях совершения хотя бы одного из указанных преступлений, -
наказываются лишением свободы III категории. Примечание. Лицо освобождается от уголовной ответственности за деяния, предусмотренные настоящей
статьей, если оно своевременным предупреждением органов власти или иным способом способствовало предотвращению либо пресечению указанных в настоящей статье преступлений.
Статья 242. Публичные призывы к осуществлению террористической деятельности 1. Публичные призывы к осуществлению террористической деятельности или публичное оправдание
терроризма, - наказываются лишением свободы II категории. 2. Те же деяния, совершенные с использованием средств массовой информации или сети Интернет, - наказываются лишением свободы III категории с лишением права занимать определенные должности или
заниматься определенной деятельностью на срок до трех лет или без такового.
Статья 243. Участие гражданина Кыргызской Республики в вооруженных конфликтах или военных действиях на территории иностранного государства или прохождение террористической подготовки
Участие гражданина Кыргызской Республики в вооруженных конфликтах или военных действиях на территории иностранного государства при отсутствии признаков наемничества или прохождения за пределами Кыргызской Республики подготовки для совершения террористического акта, -
наказываются лишением свободы II категории.
Статья 244. Захват заложников 1. Захват или удержание лица в качестве заложника, совершенные в целях принуждения государства,
международной организации, юридического или физического лица (группы лиц) совершить или воздержаться от совершения какого-либо действия как прямого или косвенного условия освобождения заложника, -
наказываются лишением свободы III категории.
2. Те же деяния, совершенные: 1) группой лиц по предварительному сговору; 2) с угрозой применения насилия, опасного дня жизни и здоровья; 3) с применением оружия или других предметов, используемых в качестве оружия; 4) в отношении двух или более лиц; 5) в отношении заведомо несовершеннолетнего; 6) в отношении женщины, заведомо для виновного находящейся в состоянии беременности; 7) из корыстных побуждений или по найму, - наказываются лишением свободы IV категории со штрафом IV категории. 3. Деяния, предусмотренные частями 1 или 2 настоящей статьи, причинившие по неосторожности тяжкий
вред, - наказываются лишением свободы V категории со штрафом V категории. 4. Деяния, предусмотренные частями 1 или 2 настоящей статьи, если виновный добровольно освободил
заложника (заложников), - наказываются лишением свободы I категории. Примечание. Лицо, добровольно освободившее заложника в течение 12 часов с момента похищения,
освобождается от уголовной ответственности за деяние, предусмотренное частью 1 настоящей статьи, если в его действиях не содержится иного состава преступления.
Статья 245. Захват зданий и сооружений 1. Захват здания, сооружения, путей или средств сообщения и связи, иных коммуникаций либо их
удержание, соединенные с угрозой их уничтожения или повреждения либо с угрозой убийства граждан или причинения вреда их здоровью, в целях принуждения государственного или иного органа, юридического или физического лица (группы лиц) совершить либо воздержаться от совершения какого-либо действия как условия невыполнения угрозы, -
наказываются лишением свободы III категории. 2. Те же деяния, причинившие по неосторожности тяжкий вред, - наказываются лишением свободы IV категории.
Статья 246. Заведомо ложное сообщение об акте терроризма Заведомо ложное сообщение о готовящемся взрыве, поджоге или иных действиях, создающих опасность
гибели людей либо наступления иных тяжких последствий, - наказывается исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы
I категории.
Статья 247. Принуждение лица к участию в преступной деятельности Принуждение лица к совершению преступления либо к участию в организованной группе, незаконном
вооруженном формировании или преступной организации, совершенное с применением к нему или его близким шантажа или угрозы насилия, не опасного для жизни и здоровья, -
наказывается лишением свободы II категории.
Статья 248. Создание организованной группы или участие в ней 1. Создание организованной группы для совершения преступлений, а равно руководство такой группой, - наказываются лишением свободы IV категории. 2. Участие в организованной группе, - наказывается лишением свободы III категории. Примечание. Лицо, добровольно прекратившее участие в организованной группе и сообщившее
соответствующим органам государственной власти сведения, изобличающие других лиц в создании такой группы, руководстве ею или участии в ней, освобождается от уголовной ответственности за участие в организованной группе.
Статья 249. Создание преступной организации или участие в ней 1. Создание преступной организации для совершения тяжких или особо тяжких преступлений, а равно
руководство такой организацией или входящими в нее структурными подразделениями, а равно создание
объединения организаторов, руководителей или иных представителей организованных групп в целях разработки планов и условий для совершения тяжких или особо тяжких преступлений, -
наказываются лишением свободы V категории. 2. Участие в преступной организации, - наказывается лишением свободы IV категории. Примечание. Лицо, добровольно прекратившее участие в преступной организации и сообщившее
соответствующим органам государственной власти сведения, изобличающие других лиц в создании такой организации, руководстве ею либо входящими в нее подразделениями или участии в ней, а также в создании объединения организаторов, руководителей или иных представителей организованных групп, освобождается от уголовной ответственности за участие в преступной организации.
Статья 250. Создание незаконного вооруженного формирования или участие в нем 1. Создание незаконного вооруженного формирования (объединения, отряда, дружины или иной группы),
а равно руководство таким формированием, - наказываются лишением свободы IV категории. 2. Участие в незаконном вооруженном формировании, - наказывается лишением свободы III категории. Примечание Лицо, добровольно прекратившее участие в незаконном вооруженном формировании и
сдавшее оружие, освобождается от уголовной ответственности за деяние, предусмотренное настоящей статьей.
Статья 251. Угон или захват судна 1. Угон воздушного или водного судна либо железнодорожного подвижного состава, а равно захват такого
судна или состава в целях угона, - наказываются штрафом VI категория или лишением свободы II категории. 2. Те же деяния, совершенные: 1) группой лиц по предварительному сговору; 2) с применением оружия или предметов, используемых в качестве оружия, - наказываются лишением свободы III категории. 3. Деяния, предусмотренные частями 1 или 2 настоящей статьи, причинившие по неосторожности тяжкий
вред, - наказываются лишением свободы IV категории.
Статья 252. Незаконные производство и оборот специальных технических средств Незаконные производство, сбыт или приобретение в целях сбыта специальных технических средств,
предназначенных для негласного получения информации, - наказываются лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной
деятельностью IV категории или исправительными работами IV категории, или штрафом V категории, или лишением свободы I категории.
Примечание. Перечень специальных технических средств, предназначенных для негласного получения информации, утверждается Правительством Кыргызской Республики.
Статья 253. Незаконный оборот оружия, боеприпасов 1. Незаконные приобретение, сбыт или ношение холодного, в том числе метательного, газового,
гладкоствольного оружия, а равно оружия, предназначенного для стрельбы патронами травматического действия, -
наказываются лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью IV категории или исправительными работами IV категории, или штрафом V категории, или лишением свободы I категории.
2. Незаконные приобретение, передача, сбыт, хранение, перевозка или ношение огнестрельного оружия (кроме гладкоствольного охотничьего и боеприпасов к нему), а равно боеприпасов, взрывчатых веществ и взрывных устройств, -
наказываются штрафом VI категории или лишением свободы II категории. 3. Деяния, предусмотренные частью 2 настоящей статьи в отношении двух и более единиц
автоматического оружия или оружия, предназначенного для одновременного поражения двух и более лиц, -
наказываются лишением свободы III категории. 4. Деяния, предусмотренные частями 2 и 3 настоящей статьи, совершенные группой лиц по
предварительному сговору, - наказываются лишением свободы IV категории. Примечание Лицо, добровольно сдавшее предметы, указанные в настоящей статье, освобождается от
уголовной ответственности за деяние, предусмотренное настоящей статьей. Не может признаваться добровольной сдачей предметов, указанных в настоящей статье и в статье 254
настоящего Кодекса, их изъятие при задержании лица, а также при производстве следственных действий по их обнаружению и изъятию.
Статья 254. Незаконное изготовление оружия 1. Незаконное изготовление газового, гладкоствольного оружия, предназначенного для стрельбы
патронами травматического действия, холодного, в том числе метательного оружия, - наказывается общественными работами IV категории или исправительными работами III категории, или
штрафом IV категории. 2. Незаконные ремонт или изготовление огнестрельного оружия (кроме гладкоствольного охотничьего), а
равно незаконное изготовление боеприпасов, взрывчатых веществ или самодельных взрывных устройств, - наказываются лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной
деятельностью IV категории или исправительными работами IV категории, или штрафом V категории, или лишением свободы I категории.
3. Незаконное изменение конструкции огнестрельного оружия, приведшее к возможности осуществления стрельбы очередью либо из гладкоствольного или газового оружия патронами, предназначенными для стрельбы из нарезного оружия, а равно уменьшение общей длины оружия, не отвечающее стандартным требованиям, -
наказываются штрафом VI категории или лишением свободы II категории. 4. Деяния, предусмотренные частями 1, 2 или 3 настоящей статьи, совершенные группой лиц по
предварительному сговору, - наказываются лишением свободы III категории. Примечание. Лицо, добровольно сдавшее предметы, указанные в настоящей статье, освобождается от
уголовной ответственности за деяния, предусмотренные настоящей статьей.
Статья 255. Небрежное хранение оружия Ненадлежащее, в силу легкомыслия или небрежности, хранение огнестрельного оружия, а равно газового
оружия или оружия, предназначенного для стрельбы патронами травматического действия, создавшее условия для использования этого оружия другим лицом и причинившее по неосторожности тяжкий вред, -
наказывается исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы I категории с лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет или без такового.
Статья 256. Ненадлежащее выполнение обязанностей по охране оружия 1. Ненадлежащее, в силу легкомыслия или небрежности, выполнение своих обязанностей лицом,
которому была поручена охрана огнестрельного оружия, боеприпасов или взрывчатых веществ, если это повлекло их хищение или уничтожение, -
наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет.
2. То же деяние, повлекшее тяжкий вред, - наказывается лишением свободы III категории с лишением права занимать определенные должности
либо заниматься определенной деятельностью на срок до трех лет.
Статья 257. Хищение или вымогательство огнестрельного оружия 1. Хищение или вымогательство огнестрельного оружия, боеприпасов либо взрывчатых веществ, - наказывается лишением свободы III категории. 2. Деяние, предусмотренное частью 1 настоящей статьи, совершенное:
1) лицом, которому огнестрельное оружие, боеприпасы или взрывчатые вещества были вверены в связи с его служебным положением или под охрану;
2) группой лиц по предварительному сговору, - наказывается лишением свободы IV категории с лишением права занимать определенные должности
либо заниматься определенной деятельностью на срок до трех лет или без такового.
Глава 36. Преступления против безопасности в промышленности, строительстве и сфере обращения с источниками повышенной
опасности
Статья 258. Нарушение правил безопасности горных, строительных, взрывоопасных или иных работ
Умышленное или неосторожное нарушение правил безопасности при ведении горных, строительных или взрывоопасных работ, причинившее по неосторожности тяжкий вред, -
наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет.
Статья 259. Недоброкачественное строительство Сдача и (или) прием в эксплуатацию недоброкачественно построенного, незавершенного или не
соответствующего условиям договора и проектной документации здания либо сооружения, электростанции, жилого дома, дороги, моста или иного объекта строительства подрядчиком, совершенные руководителем строительной организации или должностным лицом, осуществляющим контроль за качеством строительства, а равно их некачественный ремонт производителем работ, причинившие по неосторожности тяжкий вред, -
наказываются штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет.
Статья 260. Незаконный оборот взрывчатых, легковоспламеняющихся веществ и пиротехнических изделий
Умышленное или неосторожное нарушение правил учета, хранения, перевозки и использования взрывчатых, легковоспламеняющихся веществ и пиротехнических изделий, а равно незаконная пересылка этих веществ по почте или багажом, причинившие по неосторожности тяжкий вред, -
наказываются штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет.
Статья 261. Нарушение правил пожарной безопасности Умышленное или неосторожное нарушение правил пожарной безопасности лицом, ответственным за их
выполнение, если оно повлекло возникновение пожара, причинившее по неосторожности тяжкий вред, - наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать
определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет или без такового.
Статья 262. Незаконное обращение с радиоактивными материалами Незаконные приобретение, хранение, использование, передача, сбыт или разрушение радиоактивных
материалов, причинившие по неосторожности тяжкий вред, - наказываются штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать
определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет.
Статья 263. Хищение или вымогательство радиоактивных материалов 1. Хищение или вымогательство радиоактивных материалов, - наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории со штрафом II категории. 2. То же деяния, совершенное: 1) группой лиц по предварительному сговору; 2) лицом, которому радиоактивные материалы были вверены в связи с его служебным положением или
под охрану; 3) с применением насилия, не опасного для жизни и здоровья, либо угрозы применения такого насилия, -
наказывается лишением свободы III категории с лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до трех лет или без такового и со штрафом III категории.
Глава 37. Преступления против общественного порядка
Статья 264. Массовые беспорядки 1. Организация массовых беспорядков, сопровождающихся насилием, погромами, поджогами,
уничтожением имущества, применением огнестрельного оружия, взрывчатых веществ или взрывных устройств либо оказанием вооруженного сопротивления представителю власти, -
наказывается лишением свободы IV категории. 2. Участие в массовых беспорядках, предусмотренных частью 1 настоящей статьи, - наказывается лишением свободы III категории. 3. Призывы к активному неподчинению законным требованиям представителей власти и к массовым
беспорядкам, а равно призывы к насилию над гражданами, - наказываются лишением свободы III категории.
Статья 265. Незаконное перекрытие дорог 1. Организация или руководство незаконным перекрытием дороги, путей сообщения, то есть действиями,
направленными на блокирование или ограничение движения людей, автомобильного, железнодорожного или иного транспортного средства, продолжительностью свыше 24 часов путем создания на дорожном полотне скопления людей либо установления заградительных сооружений, техники или иных предметов, повлекшие причинение значительного вреда, -
наказываются исправительными работами IV категории, штрафом V категории или лишением свободы I категории со штрафом I категории.
2. Участие в незаконном перекрытии дороги, путей сообщения, предусмотренном частью 1 настоящей статьи, -
наказывается общественными работами IV категории или исправительными работами III категории, или штрафом IV категории.
Статья 266. Хулиганство 1. Хулиганство, то есть умышленные действия, грубо нарушающие общественный порядок и нормы
общепринятого поведения, сопряженное с насилием либо угрозой его применения, либо совершение непристойных действий, отличающихся цинизмом, совершенные с особой дерзостью, то есть сопряженное с уничтожением или повреждением чужого имущества, или сопровождавшееся применением насилия, не опасного для жизни и здоровья, либо угрозой его применения, -
наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории. 2. Хулиганство, совершенное: 1) группой лиц или группой лиц по предварительному сговору; 2) с применением или попыткой применения огнестрельного, газо-травматического оружия, ножей,
кастетов и иного холодного оружия либо других предметов, специально приспособленных для причинения вреда здоровью;
3) с сопротивлением представителю власти либо иному лицу, исполняющему обязанности по охране общественного порядка;
4) на борту воздушного, речного, морского судна, железнодорожного транспорта, - наказывается лишением свободы III категории.
Глава 38. Преступления в сфере оборота наркотических средств, психотропных веществ, их аналогов и прекурсоров
Статья 267. Незаконное изготовление наркотических средств, психотропных веществ и их аналогов с целью сбыта
1. Незаконные изготовление, приобретение, хранение, перевозка, пересылка с целью сбыта, а равно незаконные производство или сбыт наркотических средств, психотропных веществ и их аналогов, -
наказываются лишением свободы III категории со штрафом III категории. 2. Те же деяния, совершенные:
1) группой лиц по предварительному сговору; 2) в крупном размере, - наказываются лишением свободы IV категории со штрафом IV категории. 3. Деяния, предусмотренные частями 1 или 2 настоящей статьи, совершенные в особо крупном размере, а
равно сбыт наркотических средств, психотропных веществ и их аналогов заведомо несовершеннолетнему лицу, -
наказываются лишением свободы V категории со штрафом V категории. Примечание. Перечень наркотических средств, психотропных веществ, их аналогов, а также их размеров,
имеющих значение для квалификации деяний по настоящей статье, а также по другим статьям настоящего Кодекса, утверждается Правительством Кыргызской Республики.
Лицо, совершившее преступление, предусмотренное настоящей статьей, добровольно сдавшее наркотические средства, психотропные вещества или их аналоги и активно способствовавшее раскрытию или пресечению преступлений, связанных с незаконным оборотом наркотических средств, психотропных веществ или их аналогов, изобличению лиц, их совершивших, обнаружению имущества, добытого преступным путем, освобождается от уголовной ответственности за деяние, предусмотренное настоящей статьей.
Не может признаваться добровольной сдача наркотических средств, психотропных веществ или их аналогов при задержании лица, а также при производстве следственных действий по их обнаружению и изъятию.
Статья 268. Незаконное изготовление наркотических средств, психотропных веществ и их аналогов без цели сбыта
1. Незаконные изготовление, приобретение, хранение, перевозка или пересылка наркотических средств, психотропных веществ или их аналогов без цели сбыта, совершенные в крупных размерах, -
наказываются штрафом VI категории или лишением свободы II категории со штрафом II категории. 2. Те же деяния, совершенные в особо крупных размерах, - наказываются лишением свободы III категории со штрафом III категории.
Статья 269. Незаконное изготовление прекурсоров 1. Незаконные изготовление, приобретение, хранение, перевозка, пересылка или сбыт прекурсоров,
заведомо предназначенных для производства или изготовления наркотических средств или психотропных веществ, -
наказываются исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы I категории.
2. Те же деяния, совершенные: 1) группой лиц по предварительному сговору; 2) в крупном размере, - наказываются штрафом VI категории или лишением свободы II категории со штрафом II категории. 3. Деяния, предусмотренные частями 1 или 2 настоящей статьи, совершенные в особо крупном размере, - наказываются лишением свободы III категории со штрафом III категории. Примечание. Перечень прекурсоров и их размеры, имеющие значение для квалификации деяний по
настоящей статье, а также по другим статьям настоящего Кодекса, утверждается Правительством Кыргызской Республики.
Статья 270. Контрабанда предметов, в отношении которых установлены специальные правила перемещения через таможенную границу Кыргызской Республики
1. Перемещение через таможенную границу Кыргызской Республики наркотических средств, психотропных веществ, их аналогов и прекурсоров; сильнодействующих, ядовитых, отравляющих, радиоактивных или взрывчатых веществ; вооружения, взрывных устройств, огнестрельного оружия или боеприпасов; ядерного, химического, биологического и других видов оружия массового поражения; материалов, технологий, научно-технической информации и оборудования, которые могут быть использованы при создании оружия массового поражения и в отношении которых установлены специальные правила перемещения через таможенную границу Кыргызской Республики; стратегически важных сырьевых товаров и культурных ценностей, в отношении которых установлены специальные правила перемещения через таможенную границу Кыргызской Республики, если это деяние совершено помимо или с сокрытием от таможенного контроля либо с обманным
использованием документов или средств таможенной идентификации либо сопряжено с недекларированием или недостоверным декларированием, -
наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории. 2. Деяние, предусмотренное частью 1 настоящей статьи, совершенное: 1) должностным лицом с использованием своего служебного положения; 2) с применением насилия, не опасного для жизни и здоровья, к лицу, осуществляющему таможенный
контроль; 3) группой лиц или группой лиц по предварительному сговору, - наказывается лишением свободы III категории с лишением права занимать определенные должности
либо заниматься определенной деятельностью на срок до трех лет.
Статья 271. Хищение либо вымогательство наркотических средств или психотропных веществ 1. Незаконное завладение наркотическими средствами или психотропными веществами, совершенное
путем хищения или вымогательства, - наказывается лишением свободы II категории с лишением права занимать определенные должности либо
заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет или без такового. 2. То же деяние, совершенное: 1) группой лиц по предварительному сговору; 2) лицом, которому наркотические средства или психотропные вещества были вверены в связи с его
служебным положением или под охрану, - наказывается лишением свободы III категории с лишением права занимать определенные должности
либо заниматься определенной деятельностью на срок до трех лет или без такового. 3. Деяния, предусмотренные частями 1 или 2 настоящей статьи, совершенные в крупном размере, - наказываются лишением свободы IV категории с лишением права занимать определенные должности
либо заниматься определенной деятельностью на срок до трех лет или без такового и со штрафом IV категории. 4. Деяния, предусмотренные частями 1, 2 или 3 настоящей статьи, совершенные в особо крупном
размере, - наказываются лишением свободы V категории с лишением права занимать определенные должности
либо заниматься определенной деятельностью на срок до трех лет или без такового и со штрафом V категории.
Статья 272. Склонение к потреблению наркотических средств и психотропных веществ 1. Склонение к потреблению наркотических средств или психотропных веществ, - наказывается исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы
I категории. 2. То же деяние, совершенное: 1) группой лиц по предварительному сговору; 2) в отношении заведомо несовершеннолетнего либо двух или более лиц; 3) с применением физического насилия, не опасного для жизни и здоровья, или угрозы его применения; 4) в образовательных учреждениях, развлекательных заведениях, объектах спорта, а также в
помещениях, используемых в сфере развлечения (досуга), - наказывается лишением свободы II категории. 3. Деяния, предусмотренные частями 1 или 2 настоящей статьи, причинившие по неосторожности тяжкий
вред, - наказываются лишением свободы III категории.
Статья 273. Посев и выращивание растений, содержащих наркотические средства 1. Посев или выращивание запрещенных к возделыванию растений, содержащих наркотические средства,
психотропные вещества и прекурсоры, в крупных размерах или группой лиц по предварительному сговору, - наказываются штрафом VI категории или лишением свободы II категории со штрафом II категории. 2. Те же деяния, совершенные в особо крупном размере, - наказываются лишением свободы III категории со штрафом III категории.
Примечание. Размеры запрещенных к возделыванию растений, содержащих наркотические средства, психотропные вещества и прекурсоры, для целей настоящей статьи утверждаются Правительством Кыргызской Республики.
Статья 274. Нарушение правил законного оборота наркотических средств, психотропных веществ, их аналогов и прекурсоров
1. Умышленное или неосторожное нарушение правил законного оборота наркотических средств, психотропных веществ, их аналогов и прекурсоров либо оборудования, используемого для изготовления наркотических средств или психотропных веществ, находящегося под специальным контролем, причинившее по неосторожности их утрату, совершенное лицом, в обязанности которого входит соблюдение указанных правил, -
наказывается лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью IV категории или исправительными работами IV категории, или штрафом V категории, или лишением свободы I категории.
2. То же деяние, причинившее по неосторожности тяжкий вред, - наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать
определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет.
Статья 275. Организация или содержание притонов для потребления наркотических средств, психотропных веществ, их аналогов
1. Организация или содержание притонов для потребления наркотических средств либо психотропных веществ, а равно предоставление помещения для тех же целей, -
наказываются исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы I категории.
2. Те же деяния, совершенные группой лиц по предварительному сговору, - наказываются штрафом VI категории или лишением свободы II категории.
Статья 276. Незаконная выдача либо подделка документа на получение наркотических средств, психотропных веществ и их аналогов
Незаконная выдача либо подделка рецепта или иного документа, дающего право на получение наркотических средств, психотропных веществ и их аналогов, -
наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет или без такового.
Глава 39. Преступления против здоровья населения
Статья 277. Незаконный оборот сильнодействующих или ядовитых веществ в целях сбыта 1. Незаконные изготовление, переработка, приобретение, хранение, перевозка или пересылка в целях
сбыта, а равно незаконный сбыт сильнодействующих или ядовитых веществ, не являющихся наркотическими средствами или психотропными веществами, либо оборудования для их изготовления или переработки, -
наказываются штрафом VI категории или лишением свободы II категории со штрафом II категории. 2. Те же деяния, совершенные группой лиц по предварительному сговору, - наказываются лишением свободы III категории со штрафом III категории.
Статья 278. Незаконный оборот сильнодействующих или ядовитых веществ Умышленное или неосторожное нарушение правил производства, приобретения, хранения, учета,
отпуска, перевозки или пересылки сильнодействующих или ядовитых веществ, если это повлекло их хищение либо причинение иного значительного вреда, -
наказывается лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью IV категории или исправительными работами IV категории, или штрафом V категории, или лишением свободы I категории.
Статья 279. Незаконные производство и реализация лекарственных средств Незаконные производство или реализация лекарственных средств, диагностических, профилактических,
лечебно-косметических изделий, техники медицинского назначения, продуктов лечебно-профилактического питания или пищевых добавок, причинившие по неосторожности отравление людей или иной тяжкий вред, -
наказываются штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет со штрафом II категории.
Статья 280. Нарушение санитарно-эпидемиологических правил Умышленное или неосторожное нарушение санитарно-эпидемиологических правил, причинившее по
неосторожности массовое заболевание, отравление людей или иной тяжкий вред, - наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать
определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет.
Статья 281. Сокрытие или искажение информации об обстоятельствах, создающих опасность для людей
Сокрытие или искажение информации о событиях, фактах или явлениях, создающих опасность для жизни или здоровья людей либо для окружающей среды, совершенное должностным лицом государственного органа, муниципальной службы, государственного или муниципального учреждения и причинившее по неосторожности тяжкий вред, -
наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет.
Статья 282. Создание опасности для потребителей 1. Производство или продажа товаров, выполнение работ либо оказание услуг, не отвечающих
требованиям безопасности жизни или здоровья потребителей, а равно неправомерные выдача или использование официального документа, удостоверяющего соответствие указанных товаров, работ или услуг требованиям безопасности, причинившие по неосторожности значительный вред, -
наказываются лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью III категории, или исправительными работами III категории, или штрафом IV категории.
2. Те же деяния, совершенные: 1) в отношении товаров, работ или услуг, заведомо предназначенных для малолетних; 2) с причинением по неосторожности тяжкого вреда, - наказываются штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать
определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет.
Глава 40. Преступления против экологической безопасности и природной среды
Статья 283. Нарушение правил охраны окружающей среды при производстве работ Умышленное или неосторожное нарушение правил охраны окружающей среды при проектировании,
размещении, строительстве, вводе в эксплуатацию промышленных, хозяйственных, научных и иных объектов лицами, ответственными за их соблюдение, причинившее по неосторожности тяжкий вред, -
наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет.
Статья 284. Нарушение правил обращения экологически опасных веществ и отходов 1. Перевозка, захоронение или утилизация радиоактивных, бактериологических, химических веществ и
отходов с умышленным или неосторожным нарушением установленных правил, причинившие по неосторожности значительный вред, а равно захоронение или утилизация радиоактивных, бактериологических, химических веществ и отходов в зоне экологического бедствия или в зоне чрезвычайной экологической ситуации, -
наказываются лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью IV категории или исправительными работами IV категории, или штрафом V категории, или лишением свободы I категории.
2. Те же деяния, причинившие по неосторожности тяжкий вред, - наказываются штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать
определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет.
Статья 285. Нарушение правил безопасности при обращении с биологическими агентами или токсинами
1. Умышленное или неосторожное нарушение правил безопасности при обращении с микробиологическими и другими биологическими агентами или токсинами, причинившее по неосторожности значительный вред, -
наказывается лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью IV категории или исправительными работами IV категории, или штрафом V категории, или лишением свободы I категории.
2. То же деяния, причинившее по неосторожности тяжкий вред, - наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать
определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет.
Статья 286. Нарушение ветеринарных правил 1. Умышленное или неосторожное нарушение ветеринарных правил, причинившее по неосторожности
значительный вред, - наказывается лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной
деятельностью IV категории или исправительными работами IV категории, или штрафом V категории, или лишением свободы I категории.
2. То же деяние, причинившее по неосторожности распространение эпизоотии или иной тяжкий вред, - наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать
определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет.
Статья 287. Уничтожение или повреждение леса 1. Уничтожение или повреждение леса, торфяников или иных объектов природы путем поджога либо
иным общеопасным способом, причинившее по неосторожности значительный вред, - наказывается исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы
I категории. 2. То же деяние, причинившее по неосторожности тяжкий вред, - наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать
определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет.
Статья 288. Незаконная порубка деревьев и кустарников 1. Незаконная порубка или повреждение до степени прекращения роста деревьев и кустарников в лесах
либо защитных или озеленительных зонах, не входящих в государственный лесной фонд, а равно незаконная порубка или повреждение до степени прекращения роста особо охраняемых деревьев либо особо ценных древесных пород в любых местах, причинившие значительный ущерб, -
наказываются лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью IV категории или исправительными работами IV категории, или штрафом V категории, или лишением свободы I категории.
2. Те же деяния, причинившие крупный ущерб, - наказываются штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать
определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет со штрафом II категории.
Статья 289. Загрязнение вод 1. Загрязнение или засорение водоемов (поверхностных или подземных вод) сточными водами,
производственными, бытовыми и другими видами отходов и отбросов, а равно запрещенными орудиями лова рыбы и водных животных, причинившее по неосторожности значительный вред, -
наказывается лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью IV категория или исправительными работами IV категории, или штрафом V категории, или лишением свободы I категории.
2. То же деяние, причинившее по неосторожности тяжкий вред, - наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать
определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет.
Статья 290. Загрязнение атмосферы 1. Умышленное или неосторожное нарушение правил выброса в атмосферу загрязняющих веществ или
нарушение эксплуатации установок, сооружений и иных объектов, причинившее по неосторожности значительный вред, -
наказывается лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью IV категории или исправительными работами IV категории, или штрафом V категории, или лишением свободы I категории.
2. То же деяние, причинившее по неосторожности тяжкий вред, - наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать
определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет.
Статья 291. Порча земли 1. Умышленное или неосторожное нарушение правил обращения с ядохимикатами, стимуляторами роста
растений и иными опасными химическими или биологическими веществами при их хранении, использовании и перевозке, причинившее по неосторожности отравление, загрязнение или иную порчу земли, уничтожение плодородного слоя на больших площадях либо другой значительный вред, -
наказывается лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью IV категории или исправительными работами IV категории, или штрафом V категории, или лишением свободы I категории.
2. То же деяние, причинившее по неосторожности тяжкий вред, - наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать
определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет или без такового. Примечание. Под большими площадями в настоящей статье понимаются площади размером более 1 га.
Статья 292. Нарушение правил охраны и использования недр Умышленное или неосторожное нарушение правил охраны и использования недр при проектировании,
размещении, строительстве, вводе в эксплуатацию и эксплуатации горнодобывающих предприятий или подземных сооружений, не связанных с добычей полезных ископаемых, а равно самовольная застройка площадей залегания полезных ископаемых, причинившие по неосторожности значительный ущерб, -
наказываются лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью IV категории или исправительными работами IV категории, или штрафом V категории, или лишением свободы I категории.
Статья 293. Уничтожение животных и растений 1. Уничтожение редких и находящихся под угрозой исчезновения животных или растений, занесенных в
Красную книгу Кыргызской Республики, или совершение иных действий, которые могут привести к критическому сокращению численности таких животных или растений, -
наказывается общественными работами IV категории или лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью III категории, или исправительными работами III категории, или штрафом IV категории.
2. То же деяние, причинившее по неосторожности тяжкий вред, - наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать
определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет или без такового.
Статья 294. Нарушение правил охраны рыбных запасов Эксплуатация водозаборного сооружения или перекачивающего механизма, а равно строительство моста,
дамбы, осуществление взрывных и иных работ с умышленным или неосторожным нарушением правил охраны рыбных запасов, причинившие по неосторожности значительный вред, -
наказываются общественными работами IV категории или лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью III категории, или исправительными работами III категории, или штрафом IV категории.
Статья 295. Незаконные охота и добыча рыбы либо водных животных 1. Незаконные охота и добыча рыбы либо водных животных, совершенные с применением механического
транспортного средства, самоходного транспортного плавающего средства или воздушного судна, взрывчатых
веществ или химических веществ, электротока, газов или иных способов массового уничтожения птиц, зверей или рыбы, причинившие крупный ущерб, -
наказываются лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью IV категории или исправительными работами IV категории, или штрафом V категории, или лишением свободы I категории со штрафом I категории.
2. Те же деяния, совершенные: 1) на территории государственного заповедника, заказника или в зоне экологического бедствия либо в
зоне чрезвычайной экологической ситуации; 2) в отношении редких и находящихся под угрозой исчезновения видов животных, а равно животных, на
которых введен запрет на пользование; 3) лицом, которому животные были вверены в связи с его служебным положением или под охрану; 4) с причинением особо крупного ущерба; 5) с причинением по неосторожности тяжкого вреда, - наказываются штрафом VI категории или лишением свободы II категории со штрафом II категории.
Глава 41. Преступления против безопасности движения и эксплуатации транспорта и магистральных трубопроводов
Статья 296. Нарушение правил безопасности движения и эксплуатации железнодорожного, воздушного или водного транспорта
Умышленное или неосторожное нарушение правил безопасности движения и (или) эксплуатации железнодорожного, воздушного, водного транспорта лицом, обязанным в силу выполняемой работы или занимаемой должности соблюдать эти правила, причинившее по неосторожности тяжкий вред, -
наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет.
Статья 297. Нарушение правил безопасности движения и эксплуатации автомототранспортных средств
Умышленное или неосторожное нарушение правил безопасности движения и эксплуатации автомототранспортных средств лицом, управляющим транспортным средством, причинившее по неосторожности тяжкий вред, -
наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет.
Примечание. Под автомототранспортными средствами в статьях 206, 298 и 301 настоящего Кодекса понимаются все виды автомобилей, троллейбусы, тракторы и иные самоходные машины, мотоциклы и другие механические транспортные средства.
Статья 298. Недоброкачественный ремонт транспортных средств Недоброкачественный ремонт транспортных средств, путей сообщения, средств сигнализации или связи
либо иного транспортного оборудования, а равно выпуск в эксплуатацию заведомо технически неисправных транспортных средств лицом, ответственным за их техническое состояние, причинившие по неосторожности тяжкий вред, -
наказываются штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет.
Статья 299. Приведение в негодность транспортных средств или путей сообщения Разрушение, повреждение или приведение иным способом в негодное для эксплуатации состояние
транспортного средства, путей сообщения, средств сигнализации или связи либо другого транспортного оборудования, а равно блокирование транспортных коммуникаций, причинившие по неосторожности тяжкий вред, -
наказываются штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет или без такового.
Статья 300. Допуск к управлению автомототранспортным средством лица, находящегося в состоянии опьянения
Допуск к управлению автомототранспортным средством лица, находящегося в состоянии алкогольного, наркотического или любого другого опьянения либо не имеющего права управления этим средством, лицом, ответственным за эксплуатацию такого транспортного средства, а равно передача водителем либо владельцем автомототранспортного средства управления лицу, находящемуся в состоянии опьянения либо не имеющему права управления этим средством, причинившие по неосторожности тяжкий вред, -
наказываются исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы I категории с лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет или без такового.
Статья 301. Нарушение правил, обеспечивающих безопасную работу транспорта Умышленное или неосторожное нарушение пассажиром, пешеходом или другим участником движения
правил безопасности движения или эксплуатации всех видов транспорта, причинившее по неосторожности тяжкий вред, -
наказывается исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы I категории с лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет или без такового.
Статья 302. Нарушение правил безопасности при строительстве, эксплуатации или ремонте магистральных трубопроводов
Умышленное или неосторожное нарушение правил безопасности при строительстве, эксплуатации или ремонте магистральных трубопроводов, причинившее по неосторожности тяжкий вред, -
наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет.
Статья 303. Нарушение правил пользования автомобильными дорогами и их охраны Умышленное или неосторожное нарушение правил пользования автомобильными дорогами и их охраны,
то есть прокладка, ремонт без соответствующего разрешения подземных или наземных коммуникаций на автомобильных дорогах либо в полосе их отвода, несоблюдение установленных условий и сроков выполнения этих работ, самоуправное возведение арок, ограждений, шлагбаумов или иных сооружений, складирование на дорогах материалов либо предметов, разрушение дорожного полотна, причинившее по неосторожности тяжкий вред, -
наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет или без такового.
Глава 42. Преступления против информационной безопасности
Статья 304. Неправомерный доступ к компьютерной информации 1. Неправомерный доступ к чужой охраняемой компьютерной информации, сопряженный с ее
уничтожением, блокированием, модификацией или копированием и причинивший умышленно или по неосторожности значительный вред, -
наказывается общественными работами IV категории или лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью III категории, или исправительными работами III категории, или штрафом IV категории.
2. То же деяние, совершенное: 1) группой лиц по предварительному сговору; 2) с причинением по неосторожности крупного ущерба или иного тяжкого вреда, - наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать
определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет или без такового.
Статья 305. Создание вредоносных компьютерных программ 1. Создание компьютерных программ или внесение изменений в существующие программы с целью
использования либо распространения вредоносных компьютерных программ, заведомо предназначенных для несанкционированного доступа, уничтожения, блокирования, модификации, копирования компьютерной информации или нейтрализации средств защиты компьютерной информации, нарушения работы системы компьютера или компьютерной сети, или сети электросвязи, -
наказывается общественными работами IV категории или лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью III категории, или исправительными работами III категории, или штрафом IV категории.
2. То же деяние, совершенное: 1) группой лиц по предварительному сговору; 2) с причинением по неосторожности крупного ущерба или иного тяжкого вреда, - наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать
определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет или без такового.
Статья 306. Компьютерный саботаж 1. Компьютерный саботаж, то есть умышленные изменение, уничтожение, блокирование, приведение в
непригодное состояние компьютерной информации или программы без права на это либо вмешательство в работу компьютерных систем с намерением помешать функционированию компьютерной или телекоммуникационной системы, а также вывод из строя компьютерного оборудования либо разрушение компьютерной системы или сети, -
наказывается исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы I категории с лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет.
2. То же деяние, совершенное: 1) группой лиц по предварительному сговору; 2) с причинением по неосторожности крупного ущерба или иного тяжкого вреда, - наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать
определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет или без такового.
РАЗДЕЛ IX. ПРЕСТУПЛЕНИЯ ПРОТИВ ГОСУДАРСТВЕННОЙ ВЛАСТИ
Глава 43. Преступления против основ конституционного строя и безопасности государства
Статья 307. Государственная измена 1. Государственная измена, то есть выдача государственной или военной тайны, шпионаж либо иное
оказание помощи иностранному государству или иностранной организации в проведении деятельности в ущерб внешней безопасности Кыргызской Республики, совершенная гражданином Кыргызской Республики, -
наказывается лишением свободы IV категории. 2. То же деяние, совершенное в военное время, - наказывается лишением свобода V категории. Примечание. Лицо, совершившее преступление, предусмотренное настоящей статьей или статьей 308
настоящего Кодекса, освобождается от уголовной ответственности за предусмотренные ими деяния, если оно добровольным и своевременным сообщением органам власти или иным образом способствовало предотвращению ущерба интересам Кыргызской Республики.
Статья 308. Шпионаж 1. Передача, собирание, хищение или хранение с целью передачи иностранному государству,
иностранной организации или их представителям сведений, составляющих государственную или военную тайну, а равно передача, собирание или хищение по заданию иностранной разведки иных сведений для использования их в ущерб безопасности Кыргызской Республики, совершенные иностранным гражданином или лицом без гражданства, -
наказываются лишением свободы IV категории. 2. Те же деяния, совершенные в военное время, - наказываются лишением свободы V категории.
Статья 309. Насильственный захват власти Насильственный захват власти или насильственное удержание власти в нарушение Конституции
Кыргызской Республики, а равно действия, направленные на насильственное изменение конституционного строя, -
наказываются лишением свободы V категории.
Статья 310. Публичные призывы к насильственному захвату власти 1. Публичные призывы к насильственному захвату или насильственному удержанию власти, а равно к
насильственному изменению конституционного строя, - наказываются общественными работами IV категории или лишением права занимать определенные
должности либо заниматься определенной деятельностью III категории, или исправительными работами III категории, или штрафом IV категории.
2. Те же деяния, совершенные: 1) с использованием средств массовой информации или информационно-коммуникационных сетей; 2) группой лиц по предварительному сговору, - наказываются исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением
свободы I категории.
Статья 311. Сепаратистская деятельность Сепаратистская деятельность, то есть деяние, направленное на нарушение территориальной целостности
государства, в том числе на отделение от него части территории или дезинтеграцию государства, совершаемое насильственным путем, -
наказывается лишением свободы V категории.
Статья 312. Вооруженный мятеж Организация вооруженного мятежа либо активное участие в нем в целях свержения или насильственного
изменения конституционного строя, - наказываются лишением свободы VI категории.
Статья 313. Возбуждение расовой, этнической, национальной, религиозной или межрегиональной вражды (розни)
1. Действия, направленные на возбуждение расовой, этнической, национальной, религиозной или межрегиональной вражды (розни), унижение национального достоинства, а равно пропаганда исключительности, превосходства либо неполноценности граждан по признаку их отношения к религии, национальной или расовой принадлежности, совершенные публично или с использованием средств массовой информации, а также посредством сети Интернет, -
наказываются лишением свободы III категории. 2. Те же деяния, совершенные: 1) с применением насилия, не опасного для жизни и здоровья, или угрозой его применения; 2) группой лиц по предварительному сговору, - наказываются лишением свободы IV категории.
Статья 314. Создание экстремистской организации 1. Создание, руководство экстремистской организацией, деятельность которой сопряжена с возбуждением
национальной, этнической, расовой, религиозной или межрегиональной вражды (розни), унижением национального достоинства, пропагандой исключительности, превосходства либо неполноценности граждан по признаку их отношения к религии, национальной или расовой принадлежности, места проживания, -
наказываются лишением свободы II категории с лишением права занимать определенные должности или заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет.
2. Организация деятельности экстремистской организации, в отношении которой судом принято решение о ликвидации или запрете деятельности в связи с осуществлением экстремистской деятельности, а равно вовлечение граждан в ее деятельность, -
наказываются лишением свободы III категории с лишением права занимать определенные должности или заниматься определенной деятельностью на срок до трех лет.
3. Участие в деятельности экстремистской организации, в отношении которой судом принято решение о ликвидации или запрете деятельности в связи с осуществлением экстремистской деятельности, -
наказывается лишением свободы I категории либо штрафом V категории.
Примечание. Лицо, добровольно прекратившее участие в деятельности экстремистской организации, в отношении которой судом принято вступившее в законную силу решение о ликвидации или запрете деятельности в связи с осуществлением ею экстремистской деятельности, если оно содействовало правоохранительным органам в выявлении и привлечении к уголовной ответственности организаторов такой организации, освобождается от уголовной ответственности за деяние, предусмотренное настоящей статьей.
Статья 315. Изготовление, распространение экстремистских материалов 1. Изготовление, распространение, перевозка или пересыпка экстремистских материалов либо их
приобретение или хранение с целью распространения, использование символики или атрибутики экстремистских организаций, а также посредством сети Интернет, -
наказываются лишением свободы II категории с лишением права занимать определенные должности или заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет или без такового.
2. Те же деяния, совершенные: 1) группой лиц или группой лиц по предварительному сговору; 2) с использованием финансовой или иной материальной помощи, полученной от иностранных
общественных объединений, религиозных либо иных организаций или иностранных граждан, - наказываются лишением свободы III категории с лишением права занимать определенные должности или
заниматься определенной деятельностью на срок до трех лет или без такового.
Статья 316. Разглашение государственной или военной тайны 1. Разглашение сведений, составляющих государственную или военную тайну, лицом, которому эти
сведения были доверены или стали известны по службе или работе, при отсутствии признаков государственной измены или шпионажа, -
наказывается общественными работами IV категории или лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью III категории, или исправительными работами III категории, или штрафом IV категории.
2. То же деяние, причинившее по неосторожности тяжкий вред, - наказывается исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы
I категории с лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет.
Статья 317. Утрата носителей сведений, содержащих государственную или военную тайну 1. Умышленное или неосторожное нарушение установленных правил обращения с носителями сведений,
составляющих государственную или военную тайну, причинившее по неосторожности утрату таких носителей, лицом, которому они были доверены по службе или работе либо по иным предусмотренным законом основаниям, -
наказывается общественными работами IV категории или лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью III категории, или исправительными работами III категории, или штрафом IV категории.
2. То же деяние, причинившее по неосторожности тяжкий вред, - наказывается исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы
I категории с лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет или без такового.
Статья 318. Передача или собирание с целью передачи иностранным организациям сведений, составляющих служебную тайну
Передача или собирание с целью передачи иностранным организациям или их представителям экономических, научно-технических или иных сведений, составляющих служебную тайну, лицом, которому эти сведения были доверены по службе или работе или стали известны иным путем, причинившие по неосторожности тяжкий вред, -
наказываются исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы I категории с лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет или без такового.
Глава 44. Коррупционные и иные преступления против интересов государственной и муниципальной службы
Статья 319. Коррупция 1. Коррупция - умышленные деяния, состоящие в создании противоправной устойчивой связи одного или
нескольких должностных лиц, обладающих властными полномочиями, с отдельными лицами или группировками в целях незаконного получения материальных, любых иных благ и преимуществ, а также предоставление ими этих благ и преимуществ физическим и юридическим лицам, создающее угрозу интересам общества или государства, -
наказывается лишением свободы V категории. 2. То же деяние, совершенное в интересах организованной преступной группы, преступной организации
или повлекшее иные тяжкие последствия, - наказывается лишением свободы VI категории.
Статья 320. Злоупотребление должностным положением 1. Использование должностным лицом своего служебного положения вопреки интересам службы,
причинившее умышленно либо по неосторожности значительный вред, - наказывается лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной
деятельностью IV категории или исправительными работами IV категории, или штрафом V категории, или лишением свободы I категории.
2. То же деяние, совершенное с целью извлечения выгод и преимуществ для себя либо других лиц или из иной личной заинтересованности, -
наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории со штрафом II категории. 3. Деяние, предусмотренное частью 2 настоящей статьи, причинившее по неосторожности тяжкий вред, - наказывается лишением свободы III категории с лишением права занимать определенные должности
либо заниматься определенной деятельностью на срок до трех лет со штрафом III категории. 4. Деяния, предусмотренные частями 1, 2 или 3 настоящей статьи, совершенные должностным лицом,
занимающим ответственное положение, - наказываются лишением свободы IV категории с лишением права занимать определенные должности
либо заниматься определенной деятельностью на срок до трех лет со штрафом IV категории.
Статья 321. Превышение власти 1. Совершение должностным лицом либо по его приказу, с его ведома или согласия действий (кроме
пыток, предусмотренных статьей 143 настоящего Кодекса), явно выходящих за пределы его полномочий и соединенных с применением насилия, не опасного для жизни и здоровья, или угрозой применения такого насилия, -
наказывается лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью IV категории или исправительными работами IV категории, или штрафом V категории, или лишением свободы I категории.
2. То же деяние, совершенное: 1) с применением оружия или специальных средств; 2) с причинением по неосторожности тяжкого вреда, - наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать
определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет. 3. Деяния, предусмотренные частями 1 или 2 настоящей статьи, совершенные должностным лицом,
занимающим ответственное положение, - наказываются лишением свободы III категории с лишением права занимать определенные должности
либо заниматься определенной деятельностью на срок до трех лет.
Статья 322. Заключение заведомо невыгодного контракта 1. Заключение должностным лицом заведомо невыгодного для государства контракта (договора), а равно
осуществление таким должностным лицом государственной закупки, причинившие крупный ущерб, - наказываются штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать
определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет со штрафом II категории.
2. Те же деяния, совершенные: 1) группой лиц по предварительному сговору;
2) с причинением особо крупного ущерба, - наказываются лишением свободы III категории с лишением права занимать определенные должности
либо заниматься определенной деятельностью на срок до трех лет со штрафом III категории.
Статья 323. Незаконное обогащение 1. Приобретение должностным лицом в собственность (пользование) имущества, стоимость которого
превышает его официальные доходы, подтвержденные законными источниками за два полных года, или передача им такого имущества близким родственникам, -
наказываются штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет со штрафом II категории.
2. Те же деяния: 1) совершенные должностным лицом, занимающим ответственное положение; 2) если стоимость имущества превышает официальные доходы должностного лица, подтвержденные
законными источниками за пять полных лет, - наказываются лишением свободы III категории с лишением права занимать определенные должности
либо заниматься определенной деятельностью на срок до трех лет со штрафом III категории.
Статья 324. Незаконное участие должностного лица в предпринимательской деятельности Учреждение должностным лицом организации, осуществляющей предпринимательскую деятельность,
или участие в управлении такой организацией лично либо через доверенное лицо, если эти деяния связаны с предоставлением такой организации льгот, преимуществ или с покровительством ей в иной форме, -
наказывается лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью IV категории или исправительными работами IV категории, или штрафом V категории, или лишением свободы I категории со штрафом I категории.
Статья 325. Получение взятки 1. Получение должностным лицом, иностранным должностным лицом либо должностным лицом
международной организации лично или через посредника взятки за действия (бездействие) в пользу взяткодателя или представляемых им лиц, которые входят в служебные полномочия должностного лица либо которым оно в силу должностного положения может способствовать, а равно согласие принять взятку, -
наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет со штрафом II категории.
2. То же деяние, совершенное: 1) за незаконные действия (бездействие); 2) за предоставление должности в системе государственной или муниципальной службы; 3) группой лиц по предварительному сговору; 4) в крупном размере, - наказывается лишением свободы III категории с лишением права занимать определенные должности
либо заниматься определенной деятельностью на срок до трех лет со штрафом III категории. 3. Деяния, предусмотренные частями 1 и 2 настоящей статьи, совершенные: 1) в особо крупном размере; 2) должностным лицом, занимающим ответственное положение, - наказываются лишением свободы IV категории с лишением права занимать определенные должности
либо заниматься определенной деятельностью на срок до трех лет и штрафом IV категории. Примечание. Под взяткой в статьях 325-328 и 343 настоящего Кодекса понимаются деньги, ценные
бумаги, иное имущество или выгоды имущественного характера, предоставляемые либо получаемые за действия (бездействие) в пользу взяткодателя или представляемых им лиц.
В статьях 325-328 настоящего Кодекса взяткой в крупном размере считается взятка, размер которой в одну тысячу раз, а взяткой в особо крупном размере - в десять тысяч раз превышает расчетный показатель, установленный законодательством Кыргызской Республики на момент совершения преступления.
Статья 326. Вымогательство взятки
1. Требование должностным лицом лично или через посредника взятки за выполнение или невыполнение в интересах дающего действия (бездействия), нарушающего его законные права, а равно поставление его в условия, которые его вынуждают дать взятку с целью предотвращения наступления вредных последствий его правоохраняемым интересам, -
наказывается лишением свободы III категории с лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до трех лет со штрафом III категории.
2. То же деяние, совершенное: 1) в крупном размере; 2) должностным лицом, занимающим ответственное положение, - наказывается лишением свободы IV категории с лишением права занимать определенные должности
либо заниматься определенной деятельностью на срок до трех лет со штрафом IV категории. 3. Деяния, предусмотренные частями 1 и 2 настоящей статьи, совершенные в особо крупном размере, - наказываются лишением свободы V категории с лишением права занимать определенные должности или
заниматься определенной деятельностью на срок до трех лет со штрафом V категории.
Статья 327. Посредничество во взяточничестве 1. Совершение действий по передаче взятки по поручению взяткодателя или взяткополучателя либо иное
способствование взяткодателю и (или) взяткополучателю в достижении либо реализации соглашения между ними о получении и даче взятки, -
наказывается штрафом V категории или лишением свободы I категории со штрафом I категории. 2. То же деяние, совершенное: 1) с использованием своих служебных полномочий; 2) при передаче или получении взятки в крупном размере, - наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории со штрафом II категории. 3. Деяния, предусмотренные частями 1 и 2 настоящей статьи, совершенные при передаче или получении
взятки в особо крупном размере, - наказываются лишением свободы III категории со штрафом III категории. 4. Обещание или предложение посредничества во взяточничестве, - наказывается общественными работами IV категории или штрафом IV категории. Примечание. Лицо, являющееся посредником в получении или даче взятки другому лицу, освобождается
от уголовной ответственности за деяние, предусмотренное настоящей статьей, если оно добровольно сообщило об этом органу, имеющему право возбуждения уголовного дела, и способствовало раскрытию и (или) пресечению преступления.
Статья 328. Дача взятки 1. Передача должностному лицу, иностранному должностному лицу либо должностному лицу
международной организации лично или через посредника взятки для самого должностного лица, иностранного должностного лица либо должностного лица международной организации за действия (бездействие) в пользу взяткодателя или представляемых им лиц, которые входят в служебные полномочия должностного лица либо которыми оно в силу должностного положения может способствовать, а равно предложение принять или обещание дать взятку, -
наказываются исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы I категории.
2. Те же деяния, совершенные: 1) в крупном размере; 2) за совершение заведомо незаконного действия (бездействия), - наказываются штрафом VI категории или лишением свободы II категории. 3. Деяния, предусмотренные частями 1 и 2 настоящей статьи, совершенные в особо крупном размере, - наказываются лишением свободы III категории. Примечанием Лицо, давшее взятку, освобождается от уголовной ответственности за деяние,
предусмотренное настоящей статьей, если имело место вымогательство взятки со стороны должностного лица или если лицо добровольно сообщило органу, имеющему право возбудить уголовное дело, о даче взятки.
Статья 329. Служебный подлог 1. Служебный подлог, то есть внесение должностным лицом либо государственным служащим или
служащим муниципальной службы, не являющимся должностным лицом, в официальный документ заведомо ложных сведений, а равно внесение в официальный документ исправлений, искажающих его действительное содержание, -
наказывается лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью IV категории или исправительными работами IV категории, или штрафом V категории, или лишением свободы I категории.
2. То же деяние, причинившее по неосторожности тяжкий вред, - наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории со штрафом II категории.
Статья 330. Незаконная выдача паспорта 1. Незаконная выдача должностным лицом или государственным служащим паспорта гражданина
Кыргызской Республики иностранному гражданину или лицу без гражданства, а равно внесение должностным лицом либо государственным служащим или служащим муниципальной службы, не являющимся должностным лицом, заведомо ложных сведений в документы, что умышленно или по неосторожности причинило незаконное приобретение гражданства Кыргызской Республики или иной значительный вред, -
наказываются штрафом VI категории или лишением свободы II категории со штрафом II категории. 2. Незаконные изготовление, сбыт и использование паспорта гражданина Кыргызской Республики, - наказываются лишением свободы IV категории.
Статья 331. Халатность 1. Халатность, то есть неисполнение или ненадлежащее, в силу легкомыслия или небрежности,
исполнение должностным лицом своих обязанностей, причинившее по неосторожности значительный вред, - наказывается общественными работами IV категории или лишением права занимать определенные
должности либо заниматься определенной деятельностью III категории, или исправительными работами III категории, или штрафом IV категории.
2. То же деяние, причинившее по неосторожности тяжкий вред, - наказывается исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы
I категории с лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет.
Глава 45. Преступления против судебной власти
Статья 332. Воспрепятствование осуществлению правосудия Вмешательство в какой бы то ни было форме в деятельность суда в целях воспрепятствования
осуществлению правосудия, - наказывается общественными работами IV категории или исправительными работами III категории, или
штрафом IV категории.
Статья 333. Воспрепятствование профессиональной деятельности защитника Воспрепятствование в какой бы то ни было форме реализации прав и исполнению обязанностей
защитника, предусмотренных уголовно-процессуальным законодательством, - наказывается общественными работами IV категории или исправительными работами III категории, или
штрафом IV категории.
Статья 334. Угроза или насилие в связи с осуществлением правосудия 1. Шантаж или угроза применения насилия, не опасного для жизни и здоровья, в отношении судьи или
присяжного заседателя, а равно его супруги (супруга), близких родственников в связи с рассмотрением дел или материалов в суде, -
наказываются исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы I категории.
2. Применение насилия, не опасного для жизни и здоровья, или угроза применения насилия, опасного для жизни и здоровья, в отношении судьи или присяжного заседателя, а равно его супруги (супруга), близких родственников в связи с рассмотрением дел или материалов в суде, -
наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории.
Статья 335. Вынесение заведомо неправосудного приговора или иного судебного акта 1. Вынесение судьей (судом) заведомо неправосудного приговора, решения или иного судебного акта, - наказывается лишением свободы I категории с лишением права занимать определенные должности либо
заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет. 2. Вынесение заведомо неправосудного решения о заключении лица под стражу или приговора к лишению
свободы, причинившее по неосторожности тяжкий вред, - наказывается лишением свободы II категории с лишением права занимать определенные должности либо
заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет.
Статья 336. Разглашение сведений о мерах безопасности в отношении участников уголовного процесса
Разглашение сведений о мерах безопасности, применяемых в отношении судьи или иного лица, участвующего в отправлении правосудия, судебного исполнителя, потерпевшего, свидетеля или других участников уголовного процесса, а равно супруга (супруги), близких родственников любого из них, совершенное лицом, которому эти сведения были доверены или стали известны в связи с его служебной деятельностью, причинившее по неосторожности тяжкий вред, -
наказывается исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы I категории с лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет.
Глава 46. Преступления против процессуального порядка добывания доказательств
Статья 337. Воспрепятствование деятельности прокурора, следователя, уполномоченного должностного лица органа дознания
Вмешательство в какой бы то ни было форме в деятельность прокурора, следователя, уполномоченного должностного лица органа дознания в целях воспрепятствования досудебному производству, -
наказывается исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы I категории.
Статья 338. Угроза или насилие в связи с досудебным производством 1. Шантаж или угроза применения насилия, не опасного для жизни и здоровья, в отношении следователя,
прокурора, сотрудника органа дознания, защитника, законного представителя или представителя, а равно его супруги (супруга), близких родственников в связи с досудебным производством, рассмотрением дел или материалов в суде, -
наказываются исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы I категории.
2. Применение насилия, не опасного для жизни и здоровья, или угроза применения насилия, опасного для жизни и здоровья, в отношении следователя, прокурора, сотрудника органа дознания, защитника, законного представителя или представителя, а равно его супруги (супруга), близких родственников в связи с досудебным производством, рассмотрением дел или материалов в суде, -
наказываются штрафом VI категории или лишением свободы II категории.
Статья 339. Незаконное освобождение от уголовной ответственности Заведомо незаконное освобождение от уголовной ответственности лица, подозреваемого или
обвиняемого в совершении преступления, прокурором или лицом, осуществляющим досудебное производство, - наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории.
Статья 340. Незаконное обвинение в совершении преступления 1. Заведомо незаконное обвинение в совершении преступления, совершенное уполномоченным
должностным лицом органа дознания, следователем или прокурором, - наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории. 2. То же деяние, соединенное с обвинением в совершении тяжкого или особо тяжкого преступления, - наказывается лишением свободы III категории.
Статья 341. Принуждение к даче ложных показаний Принуждение подозреваемого, обвиняемого, потерпевшего, свидетеля к даче ложных показаний либо
эксперта, специалиста к даче ложного заключения или показаний путем шантажа или угрозы применения насилия, не опасного для жизни и здоровья, или иных незаконных действий (кроме пыток, предусмотренных статьей 143 настоящего Кодекса) со стороны лица, осуществляющего досудебное производство, -
наказывается штрафом V категории или лишением свободы I категории с лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет или без такового.
Статья 342. Фальсификация доказательств 1. Фальсификация доказательств по гражданскому делу лицом, участвующим в деле, или его
представителем, а равно фальсификация доказательств по деяниям, предусмотренным Кодексом Кыргызской Республики о проступках, -
наказываются исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы I категории.
2. Фальсификация специальных следственных действий, их протоколов или приложений к ним сотрудником органа, осуществляющего оперативно-розыскную деятельность, либо фальсификация доказательств в ходе уголовного судопроизводства лицом, осуществляющим досудебное производство, прокурором, специалистом, принимающим участие в уголовно-процессуальных действиях, или защитником, -
наказываются штрафом VI категории или лишением свободы II категории с лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет.
Статья 343. Провокация взятки либо коммерческого подкупа Провокация взятки либо коммерческого подкупа, то есть попытка передачи взятки должностному лицу
либо лицу, выполняющему управленческие функции в коммерческих или иных организациях, без его согласия в целях искусственного создания доказательств совершения преступления либо шантажа, -
наказывается исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы I категории с лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет.
Примечание. Не считаются провокацией взятки либо коммерческого подкупа: выявление и документирование работником органа дознания, следователем или прокурором уже
существующего у лица намерения получить взятку, сопровождающееся созданием возможности для проявления (реализации) такого намерения, при отсутствии признаков склонения к получению взятки (либо коммерческого подкупа) с целью последующего изобличения в ее (его) получении;
проведение в соответствии с законом проверки на коррупционную добродетельность должностного лица, которое заранее давало согласие на проведение в отношении него подобных проверок.
Статья 344. Заведомо ложное сообщение о совершении преступления 1. Заведомо ложное сообщение о совершении преступления, - наказывается исправительными работами III категории или штрафом IV категории, или лишением
свободы I категории. 2. То же деяние: 1) совершенное с обвинением в совершении тяжкого или особо тяжкого преступления; 2) соединенное с искусственным созданием доказательств обвинения; 3) совершенное из корыстных побуждений; 4) совершенное в интересах организованной группы или преступной организации, - наказывается исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы
II категории.
Статья 345. Ложные показания, заключение эксперта или неправильный перевод 1. Заведомо ложные показания свидетеля, потерпевшего либо заключение или показания эксперта,
показания специалиста, а равно заведомо неправильный перевод в гражданском либо уголовном судопроизводстве или при досудебном производстве, соединенные с подозрением или обвинением лица в совершении преступления или проступка, -
наказываются исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы I категории с лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет или без такового.
2. Заведомо ложные заключение эксперта или показания специалиста, а равно заведомо неправильный перевод в исполнительном производстве, -
наказываются исправительными работами III категории или штрафом IV категории, или общественными работами IV категории.
Примечание. Свидетель, потерпевший, эксперт, специалист или переводчик освобождается от уголовной ответственности за деяние, предусмотренное настоящей статьей, если он добровольно в досудебном производстве или судебном разбирательстве до вынесения приговора суда или решения суда заявил о ложности данных им показаний, заключения или заведомо неправильном переводе.
Статья 346. Отказ или уклонение от дачи показаний Отказ или уклонение свидетеля или потерпевшего от дачи показаний или эксперта от дачи заключения
или показания в судебном заседании либо при досудебном производстве, - наказываются общественными работами II категории или исправительными работами I категории, или
штрафом II категории. Примечание Свидетель или потерпевший не подлежит уголовной ответственности за отказ или уклонение
от дачи показаний против самого себя, супруги (супруга) или близких родственников.
Статья 347. Принуждение к лжесвидетельству Принуждение свидетеля, потерпевшего к даче ложных показаний или к уклонению от дачи показаний, а
равно принуждение эксперта к даче ложного заключения, показания или специалиста к даче ложного показания или переводчика к осуществлению неправильного перевода, соединенные с шантажом, уничтожением либо повреждением имущества этих лиц или супруги (супруга), близких родственников любого из них, или с применением насилия, не опасного для жизни и здоровья указанных лиц, или угрозы применения такого насилия, -
наказываются исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы I категории.
Статья 348. Укрывательство преступления 1. Заранее не обещанное укрывательство тяжкого преступления, - наказывается исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы
I категории. 2. Заранее не обещанное укрывательство особо тяжкого преступления, - наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории. Примечание. Не подлежат ответственности за заранее не обещанное укрывательство супруг или супруга,
родители, дети, усыновители, усыновленные, полнородные и неполнородные братья и сестры, дедушки, бабушки, внуки лица, совершившего преступление.
Глава 47. Преступления против исполнения судебных актов и иных исполнительных документов
Статья 349. Побег из места лишения свободы или из-под стражи 1. Побег из исправительного учреждения или из-под стражи, совершенный лицом, отбывающим наказание
в виде лишения свободы или находящимся в предварительном заключении, - наказывается лишением свободы I категории. 2. То же деяние, совершенное группой лиц по предварительному сговору, - наказывается лишением свободы II категории. 3. Деяния, предусмотренные частями 1 или 2 настоящей статьи, совершенные с применением оружия или
предметов, используемых в качестве оружия, - наказываются лишением свободы III категории. Примечание. Лица, добровольно возвратившиеся в места лишения свободы или под стражу в
трехдневный срок с момента побега, совершенного ими впервые, освобождаются от уголовной ответственности за деяния, предусмотренные частями 1 и 2 настоящей статьи.
Статья 350. Уклонение от отбывания наказания в виде лишения свободы Невозвращение лица, осужденного к лишению свободы, которому разрешен краткосрочный выезд за
пределы мест лишения свободы, - наказывается лишением свободы I категории.
Статья 351. Неисполнение приговора суда осужденным к штрафу 1. Неисполнение вступившего в законную силу приговора суда осужденным к штрафу за совершение
проступка или в случае замены иных видов наказаний за проступки или преступления штрафом либо осужденным к лишению права заниматься определенной деятельностью, -
наказывается лишением свободы I категории. 2. Неисполнение должностным лицом вступившего в законную силу приговора суда о лишении его
подчиненного права занимать определенную должность, - наказывается лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной
деятельностью III категории или исправительными работами III категории либо штрафом IV категории.
Статья 352. Угроза или насилие в отношении сотрудника уголовно-исполнительной системы 1. Шантаж или угроза применения насилия, не опасного для жизни и здоровья, в отношении сотрудника
мест лишения свободы или содержания под стражей либо его супруги (супруга), близких родственников в связи со служебной деятельностью указанного сотрудника, а равно в отношении осужденного с целью воспрепятствования его исправлению или из мести за выполнение им общественной обязанности, -
наказываются лишением свободы I категории. 2. Применение насилия, не опасного для жизни и здоровья, или угроза применения насилия, опасного для
жизни и здоровья, к лицам, указанным в части 1 настоящей статьи, - наказываются штрафом VI категории или лишением свободы II категории.
Статья 353. Групповое неповиновение требованиям сотрудника уголовно-исполнительной системы
1. Участие в групповом неповиновении законным требованиям сотрудника уголовно-исполнительной системы либо принуждение его к совершению незаконных действий, сопряженные с применением насилия, не опасного для жизни и здоровья, или угрозой его применения, а равно организация такого группового неповиновения либо принуждения, -
наказываются лишением свободы II категории. 2. Те же деяния, причинившие по неосторожности тяжкий вред, - наказываются лишением свободы III категории.
Статья 354. Угроза или насилие в отношении судебного исполнителя 1. Шантаж или угроза применения насилия, не опасного для жизни и здоровья, в отношении судебного
исполнителя либо его супруги (супруга), близких родственников в связи с деятельностью судебного исполнителя по исполнению исполнительных документов, -
наказываются исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы I категории.
2. Применение насилия, не опасного для жизни и здоровья, или угроза применения насилия, опасного для жизни и здоровья, к лицам, указанным в части 1 настоящей статьи, -
наказываются штрафом VI категории или лишением свободы II категории.
Глава 48. Преступления против порядка управления
Статья 355. Угроза или насилие в отношении представителя власти 1. Шантаж или угроза применения насилия, не опасного для жизни и здоровья, в отношении
представителя власти или его супруги (супруга), близких родственников в связи с исполнением представителем власти своих должностных обязанностей, -
наказываются исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы I категории.
2. Применение насилия, не опасного для жизни и здоровья, или угроза применения насилия, опасного для жизни и здоровья, к лицам, указанным в части 1 настоящей статьи, -
наказываются штрафом VI категории или лишением свободы II категории.
Статья 356. Разглашение сведений о мерах безопасности в отношении должностного лица правоохранительного или контролирующего органа
Разглашение сведений о мерах безопасности, применяемых в отношении должностного лица правоохранительного или контролирующего органа, или его супруги (супруга), близких родственников, если это деяние совершено в целях воспрепятствования его служебной деятельности, совершенное лицом, которому эти сведения были доверены или стали известны в связи с его служебной деятельностью, причинившее по неосторожности тяжкий вред, -
наказывается исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы I категории с лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью на срок до двух лет.
Статья 357. Укрытие от регистрации заявления или обращения о совершенном преступлении или проступке
1. Укрытие от регистрации заявления или обращения о совершенном преступлении или проступке, совершенное должностным лицом, -
наказывается штрафом V категория с лишением права занимать определенные должности или заниматься определенной деятельностью до двух лет.
2. Укрытие от регистрации заявления или обращения о совершенном либо готовящемся преступлении, совершенное должностным лицом, -
наказывается штрафом VI категории с лишением права занимать определенные должности или заниматься определенной деятельностью до двух лет.
3. Деяние, предусмотренное частью 2 настоящей статьи, повлекшее значительный или тяжкий вред, - наказывается лишением свободы I категории с лишением права занимать определенные должности или
заниматься определенной деятельностью до двух лет.
Статья 358. Незаконное пересечение государственной границы 1. Незаконное пересечение охраняемой государственной границы Кыргызской Республики, - наказывается исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы
I категории. 2. То же деяние, совершенное с применением насилия, не опасного для жизни и здоровья, или с угрозой
его применения в отношении лица, несущего пограничную службу, - наказывается штрафом VI категории или лишением свободы II категории. Примечание. Действие настоящей статьи не распространяется на случаи прибытия иностранных граждан
и лиц без гражданства для использования права убежища.
Статья 359. Подделка документов 1. Подделка официального документа, предоставляющего права или освобождающего от обязанностей,
то есть внесение в официальный документ заведомо ложных сведений или исправлений, искажающих его действительное содержание, в целях использования его самим изготовителем или другим лицом; или сбыт такого документа, а равно изготовление поддельной печати или государственной награды в тех же целях или их сбыт, -
наказываются лишением свободы II категории. 2. Использование заведомо подложного официального документа, - наказывается штрафом VI категории либо лишением свободы II категории. 3. Деяния, предусмотренные частями 1 или 2 настоящей статьи, совершенные с целью скрыть другое
преступление или облегчить его совершение, - наказываются лишением свободы III категории.
Статья 360. Хищение документа, печати или штампа Хищение официального документа, печати или штампа, а равно паспорта или другого важного личного
документа, принадлежащего лицу, - наказывается исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы
I категории.
Статья 361. Незаконные действия в отношении имущества, подвергнутого описи или аресту либо подлежащего конфискации
1. Растрата, отчуждение, сокрытие или незаконная передача имущества, подвергнутого описи или аресту, совершенные лицом, которому это имущество вверено, а равно осуществление служащим кредитной организации банковских операций с денежными средствами (вкладами), на которые наложен арест, -
наказываются лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью IV категории или исправительными работами IV категории, или штрафом V категории, или лишением свободы I категории.
2. Сокрытие или присвоение имущества, подлежащего конфискации по приговору суда, а равно иное уклонение от исполнения вступившего в законную силу приговора суда о конфискации имущества, -
наказываются исправительными работами IV категории или штрафом V категории, или лишением свободы I категории.
Статья 362. Принуждение Принуждение лица к совершению каких-либо действий либо к воздержанию от совершения каких-либо
действий, соединенное с применением насилия, не опасного для жизни или здоровья, или с угрозой применения насилия, опасного для жизни и здоровья лица, -
наказывается лишением права занимать определенные должности либо заниматься определенной деятельностью IV категории или исправительными работами IV категории, или штрафом V категории, или лишением свободы I категории.
РАЗДЕЛ X. ПРЕСТУПЛЕНИЯ ПРОТИВ ВОЕННОЙ СЛУЖБЫ
Глава 49. Преступления призывников, резервистов и военнообязанных
Статья 363. Уклонение от мероприятий призыва по мобилизации Уклонение от мероприятий призыва на военную службу по мобилизации в военное время или от
мероприятий призыва на военную службу в военное время, - наказывается лишением свободы II категории.
Глава 50. Преступления против порядка подчинения и соблюдения воинской чести
Статья 364. Неисполнение приказа 1. Открытое неисполнение подчиненным приказа начальника, а равно уклонение от его исполнения,
причинившее значительный вред интересам службы, - наказываются лишением свободы I категории. 2. Те же деяния, совершенные группой лиц или группой лиц по предварительному сговору, - наказываются лишением свободы II категории. 3. Деяния, предусмотренные частями 1 или 2 настоящей статьи, совершенные в военное время или в
боевой обстановке, а равно в условиях военного или чрезвычайного положения, - наказываются лишением свободы IV категории. Примечание. Действие настоящей статьи не распространяется на случаи, когда подчиненный отказался
исполнить заведомо преступные приказ или распоряжение. Преступлениями против порядка подчинения и соблюдения воинской чести и против порядка хранения
или эксплуатации военного имущества признаются преступления, предусмотренные главами 50 и 51 настоящего Кодекса, совершенные военнослужащими, проходящими военную службу по призыву либо по контракту в Вооруженных Силах, других войсках и воинских формированиях Кыргызской Республики; государственных органах Кыргызской Республики, в которых законом предусмотрена военная служба; а равно гражданами, пребывающими в запасе, во время прохождения ими военных сборов.
Лица, не упомянутые в абзаце втором настоящего примечания, несут ответственность за соучастие.
Статья 365. Насильственные действия в отношении начальника
1. Применение насилия, не опасного для жизни и здоровья, или угроза применения такого насилия в отношении начальника в связи с исполнением или во время исполнения им обязанностей по военной службе, а равно в отношении иного лица, исполняющего возложенные на него обязанности по военной службе, с целью оказания сопротивления либо принуждения его к нарушению этих обязанностей, -
наказываются лишением свободы II категории. 2. Те же деяния, совершенные: 1) группой лиц или группой лиц по предварительному сговору; 2) с применением оружия или угрозой применения насилия, опасного для жизни и здоровья; 3) с причинением по неосторожности тяжкого вреда, - наказываются лишением свободы III категории. 3. Деяния, предусмотренные частями 1 или 2 настоящей статьи, совершенные в военное время или в
боевой обстановке, а равно в условиях военного или чрезвычайного положения, - наказываются лишением свободы IV категории.
Статья 366. Нарушение уставных правил взаимоотношений между военнослужащими при отсутствии между ними отношений подчиненности
1. Издевательство над лицом, на которое распространяется статус военнослужащего, или жестокое обращение с ним, или незаконное лишение его свободы, или принудительное его использование в личных интересах, а равно вымогательство либо отобрание у него предметов военного довольствия, совершенные лицом, на которое распространяется статус военнослужащего, не состоящим в отношении подчиненности с потерпевшим, -
наказываются содержанием в дисциплинарной части от шести месяцев до одного года либо лишением свободы I категории.
2. Те же деяния, совершенные: 1) в отношении двух и более лиц; 2) группой лиц или группой лиц по предварительному сговору; 3) с применением насилия, не опасного для жизни и здоровья, - наказываются лишением свободы II категории. 3. Деяния, предусмотренные частями 1 или 2 настоящей статьи, совершенные: 1) с применением оружия; 2) с причинением по неосторожности тяжкого вреда, - наказываются лишением свободы III категории.
Статья 367. Самовольное оставление части или места службы 1. Самовольное оставление части или места службы военнослужащим, проходящим военную службу по
призыву, а равно неявка его в срок без уважительных причин на службу при увольнении из части, при назначении, переводе, из командировки, отпуска или лечебного заведения, продолжительностью более десяти суток, но не более тридцати суток, -
наказываются содержанием в дисциплинарной части от трех до шести месяцев. 2. Те же деяния, совершенные в военное время или в боевой обстановке, а равно в условиях военного
или чрезвычайного положения, - наказываются лишением свободы III категории.
Статья 368. Дезертирство 1. Дезертирство, то есть самовольное оставление части или места службы продолжительностью более
тридцати суток или с целью вовсе уклониться от дальнейшего прохождения военной службы, - наказывается лишением свободы II категории. 2. Дезертирство с оружием, вверенным по службе, а равно дезертирство, совершенное группой лиц по
предварительному сговору, - наказываются лишением свободы III категории. 3. Деяния, предусмотренные частями 1 или 2 настоящей статьи, совершенные в военное время или в
боевой обстановке, а равно в условиях военного или чрезвычайного положения, - наказываются лишением свободы IV категории.
Статья 369. Отказ от несения обязанностей военной службы 1. Отказ военнослужащего от несения обязанностей военной службы, а равно уклонение от исполнения
обязанностей военной службы путем подлога документов, - наказываются лишением свободы III категории. 2. Те же деяния, совершенные в военное время или в боевой обстановке, а равно в условиях военного
или чрезвычайного положения, - наказываются лишением свободы IV категории.
Статья 370. Нарушение правил несения боевого дежурства 1. Умышленное или неосторожное нарушение правил несения боевого дежурства (боевой службы) по
своевременному обнаружению и отражению внезапного нападения на Кыргызскую Республику, по обеспечению ее безопасности, причинившее по неосторожности значительный вред, -
наказывается содержанием в дисциплинарной воинской части на срок от шести месяцев до одного года либо лишением свободы I категории.
2. То же деяние, причинившее по неосторожности тяжкий вред, - наказывается лишением свободы II категории. 3. Деяния, предусмотренные частями 1 или 2 настоящей статьи, совершенные в военное время или в
боевой обстановке, а равно в условиях военного или чрезвычайного положения, - наказываются лишением свободы IV категории.
Статья 371. Нарушение правил несения пограничной службы 1. Умышленное или неосторожное нарушение правил несения пограничной службы лицом, входящим в
состав пограничного наряда или исполняющим иные обязанности пограничной службы, причинившее по неосторожности беспрепятственный незаконный переход через государственную границу Кыргызской Республики лиц или транспортных средств, перемещение контрабандных грузов либо иной значительный вред, -
наказывается содержанием в дисциплинарной воинской части на срок от шести месяцев до одного года или лишением свободы I категории.
2. То же деяние, причинившее по неосторожности тяжкий вред, - наказывается лишением свободы II категории.
Статья 372. Нарушение правил несения караульной службы 1. Умышленное или неосторожное нарушение уставных правил несения караульной (вахтенной) службы,
совершенное лицом, входящим в состав караула (вахты), причинившее по неосторожности тяжкий вред, - наказывается лишением свободы II категории. 2. То же деяние, совершенное в военное время или в боевой обстановке, а равно в условиях военного или
чрезвычайного положения, - наказывается лишением свободы III категории.
Статья 373. Нарушение правил несения службы по охране общественного порядка и обеспечению общественной безопасности
1. Умышленное или неосторожное нарушение лицом, входящим в состав войскового наряда по охране общественного порядка и обеспечению общественной безопасности, правил несения службы, причинившее по неосторожности значительный вред, -
наказывается содержанием в дисциплинарной воинской части на срок от трех до шести месяцев. 2. То же деяние, причинившее по неосторожности тяжкий вред, - наказывается лишением свободы II категории.
Статья 374. Нарушение правил несения внутренней службы или патрулирования в гарнизоне 1. Умышленное или неосторожное нарушение уставных правил внутренней службы лицом, входящим в
суточный наряд части (кроме караула и вахты), а равно правил патрулирования в гарнизоне лицом, входящим в состав патрульного наряда, причинившее по неосторожности значительный вред, -
наказывается содержанием в дисциплинарной воинской части на срок от трех до шести месяцев. 2. То же деяние, причинившее по неосторожности тяжкий вред, -
наказывается лишением свободы II категории.
Глава 51. Преступления против порядка хранения или эксплуатации военного имущества
Статья 375. Уничтожение или повреждение военного имущества 1. Уничтожение или повреждение оружия, боеприпасов, предметов военной техники или другого военного
имущества, - наказывается содержанием в дисциплинарной воинской части на срок от шести месяцев до одного года
или лишением свободы I категории со штрафом I категории. 2. То же деяние, причинившее по неосторожности тяжкий вред, - наказывается лишением свободы II категории. 3. Деяния, предусмотренные частями 1 или 2 настоящей статьи, совершенные в военное время или в
боевой обстановке, а равно в условиях военного или чрезвычайного положения, - наказываются лишением свободы III категории.
Статья 376. Уничтожение, повреждение либо утрата военного имущества по неосторожности 1. Неосторожные, в силу легкомыслия либо небрежности, уничтожение или повреждение оружия,
боеприпасов, предметов военной техники либо другого военного имущества, а равно их утрата, причинившие по неосторожности крупный ущерб, -
наказываются штрафом IV категории или содержанием в дисциплинарной воинской части на срок от трех до шести месяцев.
2. Те же деяния, причинившие по неосторожности особо крупный ущерб, - наказываются лишением свободы II категории.
Статья 377. Нарушение правил обращения с оружием Умышленное или неосторожное нарушение правил обращения с оружием, а равно с боеприпасами,
взрывчатыми и иными веществами и предметами, представляющими повышенную опасность для окружающих, причинившее по неосторожности тяжкий вред, -
наказывается лишением свободы II категории.
Статья 378. Нарушение правил вождения или эксплуатации машин Умышленное или неосторожное нарушение правил вождения или эксплуатации боевой, специальной или
транспортной машины, причинившее по неосторожности тяжкий вред, - наказывается лишением свободы II категории с лишением права занимать определенную должность или
заниматься определенной деятельностью на срок до трех лет.
Статья 379. Нарушение правил полетов Умышленное или неосторожное нарушение правил полетов или подготовки к ним, а равно правил
эксплуатации летательных аппаратов, причинившее по неосторожности тяжкий вред, - наказывается лишением свободы II категории с лишением права занимать определенную должность или
заниматься определенной деятельностью на срок до трех лет.
РАЗДЕЛ XI. ПРЕСТУПЛЕНИЯ ПРОТИВ МЕЖДУНАРОДНОГО ПРАВОПОРЯДКА
Глава 52. Преступления против мира и безопасности человечества
Статья 380. Преступления против мира Планирование, подготовка вооруженной агрессии, развязывание ее, участие в ней, ведение агрессивной
войны в нарушение международных договоров, а равно участие в заговоре в целях совершения упомянутых в настоящей статье деяний, -
наказываются лишением свободы VI категории или пожизненным лишением свободы со штрафом VI категории или без такового.
Статья 381. Преступления против человечности
Незаконная депортация, незаконное содержание в заключении, обращение в рабство, массовое или систематическое осуществление казней без суда, сознательное систематическое широкомасштабное нападение на любых гражданских лиц, насильственное перемещение, похищение людей, пытки или акты преследования, совершаемые с целью дискриминации по признаку пола, расы, языка, инвалидности, этнической принадлежности, вероисповедания, возраста, политических и иных убеждений, образования, происхождения, имущественного и иного положения гражданского населения, -
наказываются лишением свободы VI категории или пожизненным лишением свободы со штрафом VI категории или без такового.
Статья 382. Насильственное исчезновение Насильственное исчезновение, то есть арест, задержание или похищение людей государством,
политической организацией или с их разрешения, при их поддержке или с их согласия, при последующем отказе признать такое лишение свободы или сообщить о судьбе или местонахождении этих людей с целью лишения их защиты со стороны закона в течение длительного периода времени, -
наказываются лишением свободы VI категории.
Статья 383. Геноцид Действия, направленные на полное или частичное уничтожение национальной, этнической, расовой или
религиозной группы путем убийства членов этой группы, причинения тяжкого вреда их здоровью, насильственного воспрепятствования деторождению, принудительной передачи детей, насильственного переселения либо иного создания жизненных условий, рассчитанных на физическое уничтожение членов этой группы, -
наказываются лишением свободы VI категории или пожизненным лишением свободы со штрафом VI категории или без такового.
Статья 384. Производство, покупка, передача, накопление, применение или распространение оружия массового уничтожения
Производство, покупка, передача, накопление, применение или распространение ядерного, химического, биологического, бактериологического, токсического или иного оружия массового уничтожения, иных запрещенных средств ведения войны или составляющих к ним либо проведение исследований, направленных на изготовление или применение таких средств или составляющих к ним, совершенные в нарушение международных договоров, -
наказываются лишением свободы VI категории или пожизненным лишением свободы со штрафом VI категории или без такового.
Статья 385. Пропаганда войны 1. Пропаганда войны, то есть распространение в любой форме взглядов, идей или призывов с целью
вызвать агрессию одной страны против другой или развязывания военного конфликта, - наказывается лишением свободы II категории. 2. Пропаганда войны, совершенная должностным лицом, занимающим ответственное положение, - наказывается лишением свободы III категории с лишением права занимать определенные должности
либо заниматься определенной деятельностью на срок до трех лет.
Статья 386. Апартеид Деяния, совершаемые в рамках широкомасштабного или систематического преследования расовой,
религиозной, национальной, этнической, политической и иной социальной группы в целях установления и поддержания господства над такой группой и ее членами, совершенные путем:
1) создания анклавов и гетто, жизненные условия в которых рассчитаны на частичное их уничтожение; 2) незаконной их депортации или насильственного перемещения; 3) незаконного лишения их свободы; 4) их похищения; 5) использования их в рабском труде; 6) торговли ими; 7) незаконного их задержания, заключения под стражу или содержания под стражей; 8) их истязания;
9) вовлечения их в занятие проституцией; 10) лишения их основных прав, гарантируемых Конституцией Кыргызской Республики; 11) их убийства; 12) причинения тяжкого вреда их здоровью; 13) изнасилования, совершения в отношении них насильственных действий сексуального характера, а
равно их принудительной беременности, - наказываются лишением свободы VI категории либо пожизненным лишением свободы.
Статья 387. Нападение на лиц или учреждения, пользующиеся международной защитой Нападение на представителя иностранного государства или сотрудника международной организации,
пользующихся международной защитой, на проживающих вместе с ними членов их семей, а равно на служебное или жилое помещение либо транспортное средство лица, пользующегося международной защитой, -
наказывается лишением свободы III категории.
Статья 388. Экоцид Массовое уничтожение флоры или фауны, отравление атмосферы или водных ресурсов, а равно
совершение иных действий, которые могут привести или привели к экологической катастрофе, - наказываются лишением свободы VI категории.
Глава 53. Военные преступления и другие нарушения законов и обычаев ведения войны
Статья 389. Нарушение законов и обычаев ведения войны 1. Принуждение лиц, сдавших оружие и не имеющих средств защиты, раненых, больных, медицинских
работников, санитарного и духовного персонала, военнопленных, гражданского населения на оккупированной территории или в районе военных действий, иных лиц, пользующихся во время военных действий международной защитой, к службе в вооруженных силах противника или к переселению либо лишение их права на независимый и беспристрастный суд, либо ограничение права этих лиц на защиту в уголовном судопроизводстве, -
наказываются лишением свободы IV категории. 2. Причинение тяжкого вреда здоровью лицам, указанным в части 1 настоящей статьи, либо истязание,
пытки или бесчеловечное обращение; либо проведение над ними, даже с их согласия, медицинских, биологических и других экспериментов, преднамеренное причинение тяжелых страданий, психического расстройства, серьезного увечья; незаконное произвольное разрушение и присвоение имущества, не вызываемое военной необходимостью; либо использование их для прикрытия своих войск или объектов от военных действий; либо захват и удержание таких лиц в качестве заложников; либо использование гражданского населения для принудительных работ, при отсутствии признаков преступления против человечности и геноцида, -
наказываются лишением свободы V категории. 3. Убийство лиц, указанных в части 1 настоящей статьи, - наказывается лишением свободы VI категории или пожизненным лишением свободы со штрафом VI
категории или без такового.
Статья 390. Насилие в отношении жителей в районе военных, действий 1. Применение физического и психического насилия в отношении жителей в районе военных действий, а
равно незаконное насильственное лишение их имущества или его уничтожение, - наказываются лишением свободы V категории. 2. Изнасилование как метод ведения военных действий в отношении жителей в районе военных действий
при отсутствии признаков преступления против человечности и геноцида, - наказывается лишением свободы VI категории.
Статья 391. Мародерство Мародерство, то есть похищение вещей, в том числе принадлежащих убитым или раненым, во время
военных действий, стихийных бедствий, техногенных, авиа-, железнодорожных и иных видов катастроф, чрезвычайных ситуаций или массовых беспорядков с целью завладения ими, -
наказывается лишением свободы IV категории.
Статья 392. Преступные нарушения норм международного гуманитарного права Нарушения норм международного гуманитарного права во время вооруженного конфликта: 1) применение средств и методов ведения войны, которые могут считаться наносящими чрезмерные
повреждения либо страдания или имеющими неизбирательное действие; 2) причинение обширного, долговременного и серьезного ущерба природной среде; 3) нападение на обладающие с защитной целью отличительными эмблемами красного креста, красного
полумесяца и красного кристалла персонал, строения, оборудование и транспортные средства; 4) вероломное использование отличительной эмблемы красного креста, красного полумесяца и красного
кристалла; 5) использование голода среди гражданского населения в качестве метода ведения военных действий; 6) вербовка лиц, не достигших восемнадцатилетнего возраста, в вооруженные силы либо разрешение им
принимать участие в военных действиях; 7) вербовка лиц, не достигших восемнадцатилетнего возраста, в вооруженные группы, отличные от
вооруженных сил государства, или использование их в военных действиях в составе этих вооруженных групп; 8) произвольное и производимое в большом масштабе разрушение или присвоение имущества, не
вызываемое военной необходимостью; 9) превращение необороняемых местностей и демилитаризованных зон в объект нападения; 10) превращение ясно опознаваемых исторических памятников, произведений искусства или мест
отправления культа, которые являются культурным или духовным наследием народов, находящихся под защитой, в объект нападения либо их уничтожение или хищение, а равно совершение в отношении этих ценностей актов вандализма при отсутствии военной необходимости;
11) использование культурных ценностей, находящихся под усиленной защитой, либо непосредственно прилегающих к ним мест для поддержания военных действий при отсутствии военной необходимости, а равно превращение этих ценностей либо непосредственно прилегающих к ним мест в объект нападения;
12) нарушение соглашений о перемирии, приостановлении военных действий или местных соглашений, заключенных с целью вывоза, обмена или перевозки раненых и умерших, оставленных на поле сражения;
13) совершение нападения на гражданское население или на отдельных гражданских лиц; 14) совершение нападения неизбирательного характера, затрагивающего гражданское население или
гражданские объекты, когда заведомо известно, что такое нападение повлечет чрезмерные потери среди гражданских лиц либо причинит чрезмерный ущерб гражданским объектам;
15) совершение нападения на установки или сооружения, содержащие опасные силы, когда заведомо известно, что такое нападение повлечет чрезмерные потери среди гражданских лиц либо причинит чрезмерный ущерб гражданским объектам;
16) совершение нападения на лицо, заведомо для виновного прекратившее принимать непосредственное участие в военных действиях;
17) перемещение части собственного гражданского населения на оккупируемую территорию или депортация, перемещение всего или части населения в пределах оккупированной территории либо за ее пределы;
18) неоправданная задержка репатриации военнопленных и гражданских лиц; 19) применение в вооруженном конфликте иных средств и методов ведения войны, запрещенных
международными договорами, - наказываются лишением свободы VI категории.
Статья 393. Преступное бездействие либо отдание преступного приказа во время военных действий
1. Непринятие во время военных действий начальником или другим должностным лицом в пределах своих полномочий всех возможных мер для предупреждения подготавливаемых или пресечения совершаемых подчиненным преступлений, предусмотренных статьями 382, 387, 390 настоящего Кодекса, -
наказывается лишением свободы V категории. 2. Отдание во время военных действий начальником или другим должностным лицом подчиненному
приказа не оставлять никого в живых или иного заведомо преступного приказа или распоряжения, направленных на совершение преступлений, предусмотренных статьями 382, 387, 390 настоящего Кодекса, -
наказывается лишением свободы VI категории.
Статья 394. Незаконное пользование знаками, охраняемыми международными договорами Использование вопреки международным договорам во время военных действий эмблем красного креста,
красного полумесяца, красного кристалла или охранных знаков для культурных ценностей, или иных знаков, охраняемых международным правом, либо пользование государственным флагом или государственными отличиями неприятеля, нейтрального государства, флагом или знаком международной организации, -
наказывается лишением свободы II категории.
Статья 395. Наемничество 1. Вербовка, финансирование, материальное обеспечение, обучение наемников с целью использования в
вооруженных конфликтах других государств или насильственных действиях, направленных на свержение государственной власти или нарушение территориальной целостности, а также использование наемников в военных конфликтах или действиях, -
наказываются лишением свободы IV категории. 2. Участие без разрешения соответствующих органов государственной власти в вооруженных конфликтах
других государств с целью получения материального вознаграждения, - наказывается лишением свободы V категории. 3. Деяния, предусмотренные частью 1 настоящей статьи, совершенные: 1) группой лиц или группой лиц по предварительному сговору; 2) в отношении несовершеннолетнего, - наказываются лишением свободы VI категории. Примечание. Наемником признается лицо, действующее в целях получения материального
вознаграждения или иной заинтересованности и не являющееся гражданином государства, участвующего в вооруженном конфликте или военных действиях, не проживающее постоянно на его территории, а также не являющееся лицом, направленным для исполнения официальных обязанностей.
Президент Кыргызской Республики А.Атамбаев
Принят Жогорку Кенешем Кыргызской Республики 22 декабря 2016 года
Приложение 1
Значение терминов, употребляемых в настоящем Кодексе
В статьях Особенной части настоящего Кодекса следующие термины, если нет особых указаний, понимаются в таком значении:
1. Значительный вред - следующие последствия в случаях, когда они не указаны в качестве признака состава преступления, предусмотренного настоящим Кодексом:
1) причинение менее тяжкого вреда здоровью двух или более лиц; 2) нарушение конституционных прав и свобод человека и гражданина; 3) значительное загрязнение, отравление или заражение окружающей среды; 4) причинение значительного материального (имущественного) ущерба; 5) длительное нарушение нормальной работы государственного органа, предприятия, учреждения или
организации независимо от формы собственности; 6) подрыв безопасности государства; 7) иные последствия, явно свидетельствующие о значительности причиненного вреда, если они не
указаны в законе как тяжкий или особо тяжкий вред. 2. Тяжкий вред - следующие последствия в случаях, когда они не указаны в качестве признака состава
преступления, предусмотренного настоящим Кодексом:
1) причинение тяжкого вреда здоровью одного лица, а равно двух или более лиц, в том числе в результате массового заболевания (эпидемии), заражения, облучения или отравления;
2) заражение лица вирусом иммунодефицита человека либо другой неизлечимой инфекционной болезнью;
3) длительное (более тридцати дней) незаконное лишение человека свободы; 4) наступление техногенной катастрофы, экологического бедствия или чрезвычайной экологической
ситуации; 5) причинение крупного или особо крупного ущерба, в том числе в результате эпизоотии или массовой
гибели животных либо растений; 6) срыв выполнения боевой задачи. К тяжкому относится также особо тяжкий вред (см. пункт 3 настоящего приложения). 3. Особо тяжкий вред - смерть человека, в том числе в результате самоубийства потерпевшего, а равно
смерть двух или более лиц. Специальные правила квалификации преступлений при наличии особо тяжкого вреда установлены
статьей 24 настоящего Кодекса. 4. Значительный ущерб - материальный (имущественный) ущерб, который на момент совершения
преступления в одну тысячу раз превышает расчетный показатель, установленный законодательством Кыргызской Республики, если в статье Особенной части настоящего Кодекса не установлено иное.
5. Значительный размер - размер имущества, который на момент совершения преступления в сто раз превышает расчетный показатель, установленный законодательством Кыргызской Республики, если в статье Особенной части настоящего Кодекса не установлено иное.
6. Крупный ущерб - материальный (имущественный) ущерб, который на момент совершения преступления в десять тысяч раз превышает расчетный показатель, установленный законодательством Кыргызской Республики, если в статье Особенной части настоящего Кодекса не установлено иное.
7. Крупный размер (доход в крупном размере) - размер, который на момент совершения хищения имущества или извлечения незаконного дохода в одну тысячу раз превышает расчетный показатель, установленный законодательством Кыргызской Республики, если в статье Особенной части настоящего Кодекса не установлено иное.
8. Особо крупный ущерб - материальный (имущественный) ущерб, который на момент совершения преступления в пятьдесят тысяч раз превышает расчетный показатель, установленный законодательством Кыргызской Республики, если в статье Особенной части настоящего Кодекса не установлено иное.
9. Особо крупный размер (доход в особо крупном размере) - размер, который на момент совершения хищения имущества или извлечения незаконного дохода в пять тысяч раз превышает расчетный показатель, установленный законодательством Кыргызской Республики, если в статье Особенной части настоящего Кодекса не установлено иное.
10. Несовершеннолетний - лицо, не достигшее восемнадцатилетнего возраста. 11. Малолетний - ребенок, не достигший четырнадцатилетнего возраста. 12. Престарелый - лицо, достигшее шестидесятилетнего возраста. 13. Должностные лица - лица, постоянно, временно или по специальному полномочию осуществляющие
функции представителя власти либо выполняющие организационно-распорядительные, административно- хозяйственные, контрольно-ревизионные функции в государственных органах, органах местного самоуправления, государственных и муниципальных учреждениях, а также в Вооруженных Силах Кыргызской Республики и иных воинских формированиях.
Организационно-распорядительные функции заключаются в осуществлении полномочий по управлению лицами, подчиненными по службе.
Административно-хозяйственные функции заключаются в осуществлении полномочий по управлению и распоряжению имуществом и денежными средствами.
Контрольно-ревизионные функции заключаются в осуществлении полномочий по проведению проверок, ревизий физических или юридических лиц.
Специальные правила квалификации преступлений, совершенных должностным лицом с использованием своего служебного положения, установлены статьей 24 настоящего Кодекса.
14. Представитель власти - лицо, наделенное в установленном законом порядке распорядительными полномочиями в отношении лиц, не находящихся от него в служебной зависимости или ведомственной подчиненности, а равно лицо, участвующее в отправлении правосудия в качестве присяжного заседателя.
15. Должностное лицо, занимающее ответственное положение, - лицо, занимающее государственную должность, установленную Конституцией Кыргызской Республики.
16. Иностранное публичное должностное лицо - любое назначаемое или избираемое лицо, выполняющее публичную функцию для иностранного государства, в том числе для публичного ведомства или публичного предприятия.
17. Должностное лицо публичной международной организации - международный гражданский служащий или любое лицо, которое уполномочено такой организацией действовать от ее имени.
18. Лицо, выполняющее управленческие функции в коммерческой или иной организации, - лицо, постоянно, временно либо по специальному полномочию выполняющее организационно-распорядительные или административно-хозяйственные обязанности в коммерческой организации независимо от формы собственности, а также в некоммерческой организации, не являющейся государственным органом, органом местного самоуправления.
19. Хищение - противоправное, безвозмездное завладение чужим имуществом в пользу виновного или других лиц, причинившее ущерб собственнику или иному владельцу этого имущества.
20. Жилище - индивидуальный жилой дом с входящими в него жилыми и нежилыми помещениями; жилое помещение независимо от формы собственности, входящее в жилой фонд и пригодное для постоянного или временного проживания, а равно иное помещение или строение, не входящее в жилой фонд, но предназначенное для временного проживания.
21. Притон - помещение или место, как предназначенное (дом, квартира), так и не предназначенное (казино, сауна, массажный кабинет, гараж, сарай, чердак, подвал, каюта, вагон и т.д.) для проживания в нем, которое организаторы либо лица, содержащие или контролирующие его, приспособили либо определили для систематического либо эпизодического незаконного производства, приготовления или употребления наркотических средств, психотропных веществ либо их аналогов, иных одурманивающих веществ, для проведения азартных игр и (или) для занятия проституцией.
22. Шантаж - угроза уничтожить или повредить имущество потерпевшего (его близких) либо имущество, которое находится в его ведении или под охраной; похитить потерпевшего (его близких), лишить его (их) свободы; разгласить компрометирующие сведения либо иные сведения, которые потерпевший (его близкие) желает сохранить в тайне, или иным образом ограничить права и законные интересы потерпевшего (его близких).
23. Близкие родственники - родители, дети, усыновители, усыновленные, полнородные и неполнородные братья и сестры, дедушки, бабушки, внуки.
24. Официальный документ - документ, соответствующий следующим признакам: 1) содержит зафиксированную на любых материальных носителях информацию, подтверждающую или
заверяющую определенные события, явления или факты; 2) способен предоставлять права, освобождать от обязанностей или создавать иные последствия
правового характера; 3) составлен, выдан или заверен уполномоченными лицами государственных органов, органов местного
самоуправления, государственных и муниципальных учреждений, а также юридических лиц независимо от формы собственности;
4) составлен с соблюдением определенных законом форм и содержит предусмотренные законом реквизиты.
25. Угроза применения насилия, опасного для жизни и здоровья, - угроза убийством, причинением тяжкого вреда здоровью, заражением неизлечимой инфекционной болезнью, опасной для жизни человека, а равно угроза изнасилованием или осуществлением насильственных действий сексуального характера.
26. Заведомо - осознание действующим лицом определенного факта, обстоятельства как явного, очевидного, не подлежащего сомнению.
27. Развлекательные заведения - предприятия общественного питания, кинотеатры, объекты театрально-зрелищного назначения и иные здания, помещения, сооружения, в которых оказываются услуги развлекательно-досугового, театрально-зрелищного, спортивного, культурного назначения.
28. Проникновение в жилище или иной объект - незаконное вторжение в жилище или иной объект любым способом, который предоставляет лицу возможность похитить имущество с применением отмычек или
иных средств преодоления препятствий или без их применения, путем обмана или злоупотребления доверием, с использованием поддельных документов и т.д.
29. Боевая обстановка - совокупность факторов и условий, складывающихся в районе боевых действий в определенный отрезок времени.
30. Невежественное лицо - малообразованный или несведущий в знаниях человек. 31. Негодное средство - выбранное средство, из-за которого задуманное деяние не удастся исполнить
ни при каких условиях и нет возможности приведения к желаемому результату.
Приложение 2
Таблица соответствия видов и размеров наказаний за преступления для унифицированного построения санкций
Основные наказания Дополнительны е наказания
Вид наказ ания, его
катего рия
Обществ енные работы
Лишение права
занимать определенны
е должности/за
ниматься определенно
й деятельност
ью
Исправит ельные работы
Штра ф
Содержан ие в
дисципли нарной
воинской части
Лишени е
свобод ы на
определ енный срок
Пожизн енное
лишени е
свобод ы
Лишение права
занимат ь
определ енные
должнос ти или
занимат ься
определ енной
деятель ностью
Штра ф
I категори и
x x I катег ории
II категори и
I категории - до 2 лет
I категории
II катег ории
III категори и
II категории - до 3 лет
II категории
III катег ории
x
IV категори и
III категории - до 4 лет
III категории
IV катег ории
от 3 до 6 месяцев
x x x
x IV категории - до 5 лет
IV категории
V катег ории
от 6 месяцев до одного года
I категори и (до 2 лет 6 месяцев)
до 2 лет I катег ории
x VI катег ории
x II категори и (от 2 лет 6 месяцев до 5 лет)
II катег ории
III до 3 лет III
категори и (от 5 лет до 7 лет 6 месяцев)
катег ории
IV категори и (от 7 лет 6 месяцев до 10 лет)
IV катег ории
V категори и (от 10 лет до 12 лет 6 месяцев)
x V катег ории
VI Пожизн VI категори енное катег и (от 12 лишени ории лет 6 е месяцев свобод до 15 ы лет)