Закон Республики Таджикистан «Об информатизации», Таджикистан, WIPO Lex

Основной(ые) текст(ы)

Таджикский Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон Дар Бораи Иттилоотонӣ

Русский Закон Республики Таджикистан «Об информатизации»

ГЛАВА 1 ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ
ГЛАВА 2 ИНФОРМАЦИОННЫЕ РЕСУРСЫ
ГЛАВА 3 ИНФРАСТРУКТУРА ИНФОРМАТИЗАЦИИ И ИНФОРМАЦИОННЫЕ СИСТЕМЫ
ГЛАВА 4 ЗАЩИТА ИНФОРМАЦИОННЫХ РЕСУРСОВ И ПРАВ СУБЪЕКТОВ В ОБЛАСТИ ИНФОРМАТИЗАЦИИ
ГЛАВА 5. УПРАВЛЕНИЕ И РЕГУЛИРОВАНИЕ В ОБЛАСТИИНФОРМАТИЗАЦИИ
ГЛАВА 6 МЕЖДУНАРОДНОЕ ОТНОШЕНИЕ
ГЛАВА 7 ЗАКЛЮЧИТЕЛЬНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ
- Статья 45. Ответственность за нарушение настоящего Закона

ЗАКОН РЕСПУБЛИКИ ТАДЖИКИСТАН

ОБ ИНФОРМАТИЗАЦИИ

(Ахбори Маджлиси Оли Республики Таджикистан 2001год, №7, ст. 502, 2005год, №12, ст. 639)

Настоящий Закон регулирует правоотношения, возникающие в процессе формирования и использования документированной информации и информационных ресурсов, создания информационных технологий, автоматизированных информационных систем и сетей, определяет порядок защиты информационного ресурса, а также прав и обязанностей субъектов, принимающих участие в процессах информатизации.

ГЛАВА 1

ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ

Статья 1. Цели настоящего Закона

Целью настоящего Закона является создание благоприятных условий для удовлетворения информационных потребностей, юридических и физических лиц, органов государственного управления на основе формирования в Республике Таджикистан современной информационной инфраструктуры, ее интеграции в международные информационные сети и системы. Закон устанавливает условия защиты законных интересов и прав государства, юридических и физических лиц при осуществлении деятельности по созданию, накоплению, хранению, передаче и распространению информации средствами современных информационных технологий.

Статья 2. Сфера действия настоящего Закона

1.Действие настоящего Закона распространяется на отношения, возникающие при осуществлении органами государственного управления, юридическими и физическими лицами независимо от форм собственности действий в области информатизации, а именно на:

-формирование и использование информационных ресурсов на основе создания, поиска, сбора, накопления, обработки, передачи, распространения и предоставления документированной информации;

-создание, внедрение и использование систем обработки и передачи информации, баз и банков данных, средств информационных технологий;

-защиту информации и прав субъектов, участвующих в информационных процессах с применением средств информационных технологий;

-управление и регулирование информационных процессов, реализации государственной политики в области информатизации.

2.Действие настоящего Закона не распространяется на отношения, возникающие с недокументированной информацией, на отношения связанные с интеллектуальной собственностью, а также на отношения, в области средств массовой информации.

3. Юридические и физические лица иностранных государств и лица без гражданства пользуются предусмотренными настоящим Законом правами и обязанностями наравне с организациями и гражданами республики, если иное не установлено международными договорами Республики Таджикистан.

Статья 3. Основные понятия

В настоящем Законе используются следующие понятия:

-информация -сведения о лицах, предметах, объектах, фактах, событиях, явлениях и процессах независимо от формы их представления;

-информационная технология -совокупность средств вычислительной техники и телекоммуникаций, программных средств и методов их использования для поиска, обработки, хранения, передачи и получения информации;

-информационная инфраструктура - (инфраструктура информатизации) -совокупность информационных центров, баз и банков данных, систем связи и передачи данных, других структур, которые обеспечивают функционирование информационных сетей;

-документированная информация (документ) -зафиксированная на каком-либо материальном носителе информация с реквизитами, позволяющими ее идентифицировать;

-информационные ресурсы -информация независимо от способа ее представления или организации хранения (документы, массивы документов, фонды библиотек, архивов, базы данных), предназначенная для включения в информационные системы или содержащаяся в них;

-база данных -интегрированная совокупность данных, предназначенная для многофункционального использования и модификации;

-банк данных -совокупность программных, информационных и технических средств, предназначенных для централизованного сбора, хранения и коллективного использования данных об определенной предметной области человеческой деятельности, а также сами данные, которые хранятся в виде файлов или не связанных между собой баз данных;

-информационные процессы -процессы сбора, обработки, хранения, передачи, поиска и распространения информации;

-материальный носитель информации -материал с определенными физическими свойствами, который может быть использован для записи и хранения информации;

-информационная продукция -материализованный результат информационных процессов, предназначенный для обеспечения информационных потребностей органов государственной власти, юридических и физических лиц;

-данные -документированная информация, циркулирующая в процессе ее обработки на электронновычислительных машинах;

-информационная система – организационно упорядоченная совокупность документов и информационных технологий, в том числе с использованием средств вычислительной техники и связи, реализующих информационные процессы;

-виды обеспечения информационных систем -техническое, программное, математическое, организационное, лингвистическое, правовое и другие виды, необходимые для обеспечения нормального выполнения всех предписанных функций системы;

-информатизация -разработка, создание, освоение и использование информационных технологий, информационных ресурсов; процесс, включающий организационный, научно----технический, социальный и производственно-экономический компоненты и результат деятельности, направленный на удовлетворение информационных потребностей отдельных граждан, их объединений, государственных и негосударственных организаций, общества в целом путем формирования и использования информационных ресурсов во всех сферах жизни общества;

-информационные услуги -услуги, направленные на удовлетворение информационных потребностей граждан и организаций, предоставляемые физическими и юридическими лицами, занятыми в информационной сфере;

-собственник информационных ресурсов, информационных технологий, информационных систем

субъект, обладающий правом владения, пользования и распоряжения указанными объектами;

-потребитель (пользователь) информационных услуг и информационных ресурсов -субъект, обращающийся к информационной системе, собственнику информационных ресурсов или посреднику за предоставлением ему необходимой информации и пользующийся ею в пределах, установленных законодательством Республики Таджикистан;

-конфиденциальная информация -документированная информация, доступ к которой ограничен в соответствии с законодательством Республики Таджикистан;

-информация с ограниченным доступом – документированная информация, отнесенная к государственной тайне и конфиденциальная;

-защита информации – комплекс мер, обеспечивающих предотвращение несанкционированного вмешательства в информационные ресурсы, незаконных действий по получению, копированию, распространению, искажению, уничтожению или блокированию информации.

-криптография – способ тайного письма, понятного лишь посвящённым, тайнопись.

Статья 4. Основные принципы информатизации

Основными принципами информатизации являются:

-общедоступность документированной информации, не отнесенной в установленном порядке к категории документированной информации с ограниченным доступом;

-оперативность, полнота и точность предоставляемой пользователю документированной информации;

-участие государства в формировании информационных ресурсов и обеспечение соответствия этих ресурсов задачам информатизации;

-предоставление пользователю документированной информации на государственном языке или на языке, обусловленном договором субъектов правоотношений в сфере информатизации;

-защита прав собственности на объекты права собственности в сфере информатизации.

Статья 5. Государственная политика в области информатизации

1.Государственной политикой в области информатизации является создание органами государственной власти и управления Республики Таджикистан необходимых правовых, экономических, организационных и других условий, содействующих развитию информатизации, защищающих права и интересы граждан и государства при ее осуществлении.

2.Основными направлениями государственной политики в сфере информатизации являются:

-создание условий для всестороннего удовлетворения информационных потребностей граждан, органов государственной власти и органов исполнительной власти на местах, общественных объединений, предприятий и организаций независимо от форм собственности;

-поддержка развития национальной информационной инфраструктуры путем создания и совершенствования компьютерных информационных систем и сетей на основе осуществления единой научнотехнической политики;

-поддержка развития международных и всемирных информационных сетей и систем;

-формирование, развитие, обеспечение сохранности, доступности и эффективного использования национальных информационных ресурсов;

-: создание системы экономических стимулов и льгот деятельности, направленной на разработку, ввоз, предоставление и использование прогрессивных средств информационной техники и технологий;
-: принятие прогрессивных систем унификации, классификации и стандартизации информации, содействующих созданию единого информационного пространства стран Содружества Независимых Государств и интеграции с международными информационными сетями и системами;

-укрепление и развитие организационных и нормативно-правовых основ развития информатизации; -поддержка начального, среднего и высшего профессионального образования, подготовки кадров и научных исследований в области информатизации.

Статья 6. Объекты права собственности в области информатизации

1.Объектами права собственности в сфере информатизации выступают:

-документированная информация;

-: информационные ресурсы;
-: информационные технологии;

-комплексы программно-технических средств;

-информационные системы и сети.

2. Их собственниками могут быть государство, юридические и физические лица.

Статья 7. Субъекты правоотношений в области информатизации

1.Субъектами правоотношений в сфере информатизации выступают государство в лице органов государственной власти и управления, юридические и физические лица, а также зарубежные государства, международные организации, иностранные юридические и физические лица.

2.Субъекты правоотношений при создании и эксплуатации объектов информатизации могут выступать в качестве:

-: разработчиков;
-: собственников;

-владельцев;

-пользователей;
-обработчиков документированной информации в информационных системах и сетях.

3.Формы отношений субъектов информатизации регулируются договорами в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.

Статья 8. Законодательство Республики Таджикистан в области информатизации

Законодательство Республики Таджикистан в области информатизации основывается на Конституции Республики Таджикистан и состоит из настоящего Закона, других нормативно-правовых актов Республики Таджикистан об отдельных видах, формах и средствах информационных процессов. Отношение в области информатизации регулируется международными договорами и соглашениями, а также принципами и нормами международно-правовых актов, признанных Таджикистаном.

ГЛАВА 2

ИНФОРМАЦИОННЫЕ РЕСУРСЫ

Статья 9. Назначение информационных ресурсов

1.Информационные ресурсы предназначены для удовлетворения информационных потребностей общества и

государства, создания единого информационного пространства страны и обеспечения вхождения ее в мировое

информационное сообщество.

2.Информационные ресурсы являются объектами отношений государства, юридических и физических лиц, входят в общегосударственные ресурсы Республики Таджикистан и охраняются Законом.

Статья 10. Основы правового режима информационных ресурсов

1.Правовой режим информационных ресурсов определяется нормами, устанавливающими:

-порядок документирования информации и формирования информационных ресурсов;

-порядок учета (регистрации) информационных ресурсов;

-право собственности и авторства на информационные ресурсы, отдельные документы и массивы документов;

-порядок определения категории информационных ресурсов по уровню доступа к ним и режиму использования;

-порядок защиты информационных ресурсов от несанкционированного использования и от разрушения.

2.Правовой режим использования информационных ресурсов устанавливается нормативно-правовыми

актами Республики Таджикистан, договорами и соглашениями участников отношений в области информатизации. 3.Контроль за соблюдением правового режима информационных ресурсов несут собственники соответствующих информационных ресурсов.

Статья 11. Предоставление документированной информации из информационных систем

1.Предоставление документированной информации из информационных систем производится в порядке, установленном для доступа к соответствующим информационным ресурсам, на условиях договоров операторов информационных систем с пользователями информации.

2.Информационные потребности пользователей обеспечиваются:

-созданием организационных, технических, правовых и других условий для реализации права на свободный поиск и получение информации;

-распространением, в установленном порядке, официальной информации через опубликование ее в средствах массовой информации и размещение ее в библиотеках, в Интернете и иных общедоступных информационных сетях;

-реализацией информационной продукции, оказанием информационных услуг;

-созданием условий доступа к общедоступным информационным сетям.

3.Доступ к информационным ресурсам производится на основе запроса, направляемого заинтересованным лицом в порядке, установленном операторами информационных систем. Отказ в удовлетворении запроса возможен только в случае отсутствия запрошенной информации в информационной системе, либо по иным основаниям, предусмотренным законодательством Республики Таджикистан.

Предоставление информации из информационных систем производится пользователям в документированном виде.

4.Предоставление информации из информационных систем в чрезвычайных ситуациях, в том числе установление приоритетного использования информации органами государственной власти Республики Таджикистан, производится в порядке, установленном нормативно-правовыми актами Республики Таджикистан о чрезвычайных ситуациях

Статья 12. Право на получение документированной информации

1.Юридические и физические лица, органы государственной власти и управления имеют право на получение документированной информации. Право на получение документированной информации может быть ограничено только законом.

2.Реализация права на получение документированной информации юридическими и физическими лицами, органами государственной власти и управления не должна нарушать гражданские, политические, экономические, социальные, духовные и иные права и законные интересы других юридических и физических лиц.

Статья 13. Формы документированной информации

Документированная информация как объект права собственности выступает в формах отдельного документа или массива документов (документального фонда, архива, баз данных и знаний, других форм организации информации).

Статья 14. Документирование информации и формирование информационных ресурсов

1.Документирование информации является обязательным условием включения информации в информационные ресурсы.

2.Документ приобретает юридическую силу после его подписания юридическим или физическим лицом. Юридическая сила документа, хранимого, обрабатываемого и передаваемого с помощью автоматизированных и телекоммуникационных систем, может подтверждаться электронной цифровой подписью.

3.Юридическая сила электронной подписи признается при наличии в информационных системах и сетях программно-технических средств, обеспечивающих идентификацию подписи и имеющих сертификат соответствия или удостоверения о признании сертификата.

4.Информационные ресурсы, создаваемые в Республике Таджикистан, должны соответствовать требованиям мировых стандартов и унификации.

5.Формирование информационных ресурсов может осуществляться на основе информации, создаваемой, обрабатываемой и накапливаемой в процессе информационного взаимодействия с государственными органами, а также юридическими или физическими лицами на договорной основе в рамках производственно-коммерческой деятельности при выполнении информационных услуг.

Статья 15. Документированная информация о гражданах

1.Источником информации о гражданах являются документы, содержащие сведения о фактах, событиях, обстоятельствах, относящихся к конкретному физическому лицу.

2.Органы государственной власти и юридические лица в пределах своей компетенции собирают, обрабатывают, хранят документированную информацию о гражданах и используют ее для выполнения возложенных на них функций и задач.

3.Перечень обрабатываемой документированной информации о гражданах и порядок ее использования в информационных системах определяются законодательством Республики Таджикистан.

4.Юридические и физические лица, владеющие документированной информацией о гражданах, получающие и использующие ее, несут ответственность за нарушение порядка использования этой информации.

Статья 16. Право собственности на информационные ресурсы

1.Информационные ресурсы выступают как элемент состава имущества и находятся в собственности органов государственной власти, органов исполнительной власти на местах, организаций и в частной собственности граждан, которые пользуются правами, предусмотренными Гражданским кодексом Республики Таджикистан.

2. Право собственности на информационные ресурсы не распространяется на информационные технологии, комплексы программно-технических средств, информационные системы и сети, принадлежащие другому собственнику, с помощью которых осуществляется обработка информационных ресурсов в порядке предоставления услуги.

3.Информационные ресурсы могут быть товаром, за исключением случаев, когда они представляют

государственную или коммерческую тайну. Собственник информационных ресурсов, содержащих сведения, отнесенные к государственной тайне, вправе распоряжаться этой собственностью только с разрешения соответствующих органов государственной власти.

Статья 17. Государственные информационные ресурсы

1.Информационные ресурсы, обеспечивающие суверенитет и хозяйственную самостоятельность Республики Таджикистан, характеризующие ее экономическое, социальное и оборонное развитие, являющиеся ресурсами государственного значения, относятся к государственный собственности.

Состав информационных ресурсов, имеющих государственное значение, устанавливается Правительством Республики Таджикистан.

2.Государственные информационные ресурсы создаются за счет средств республиканского бюджета, обеспечивают функционирование органов государственной власти, территориальных и отраслевых органов управления.

3.Государственные информационные ресурсы включаются в состав государственного имущества и подлежат учету и защите.

4.Ведение государственных информационных ресурсов осуществляется органами государственной власти и органами исполнительной власти на местах, организациями и общественными объединениями в соответствии с их компетенцией, ответственными за их формирование, сохранность, накопление и эффективное использование. Организация работ по формированию и представлению пользователям государственных информационных ресурсов возлагается на органы государственной власти и управления.

5.Все юридические и физические лица обязаны предоставлять организациям, ответственным за формирование государственных информационных ресурсов, документированную информацию, определенную органами государственной власти и управления. Субъекты, представляющие документированную информацию для включения в государственные информационные ресурсы, не утрачивают своих прав на эти документы и на использование информации, содержащейся в них. Перечни представляемой в обязательном порядке документированной информации и перечни органов и организаций, ответственных за сбор и обработку государственных информационных ресурсов, утверждает Правительство Республики Таджикистан.

Статья 18. Негосударственные информационные ресурсы

1.Физические и юридические лица являются собственниками тех документов, массивов документов, информационных ресурсов, которые созданы за счет их средств или приобретены ими на законных основаниях. Информационные ресурсы, формируемые самим собственником или по его поручению за его средства, являются негосударственными.

2.Негосударственные информационные ресурсы используются в производственной деятельности собственника для создания информационных продуктов и услуг.

3.Государство имеет право выкупа документированной информации у юридических и физических лиц.

Статья 19. Информационные ресурсы по категориям допуска

1.Государственные информационные ресурсы Республики Таджикистан являются открытыми и общедоступными, за исключением документированной информации, отнесенной законом к категории ограниченного доступа. Доступ юридических и физических лиц Республики Таджикистан к государственным информационным ресурсам осуществляется на бесприбыльной основе.

2.Собственник и пользователь вправе вступать в договорные отношения купли-продажи информационных ресурсов, если последние не являются ресурсами с ограниченным доступом.

3.Режим использования информационных ресурсов устанавливается их собственником или уполномоченными им лицами и не должен противоречить действующему законодательству.

Статья 20.Реализация права пользователей на доступ к информации и информационным ресурсам

1.Пользователи -юридические и физические лица, органы государственной власти и органы исполнительной власти на местах, общественные объединения обладают равными правами на доступ к государственным информационным ресурсам и не обязаны обосновывать перед собственником этих ресурсов необходимость получения запрашиваемой ими информации, за исключением информации с ограниченным доступом.

2.Собственники обеспечивают пользователей информацией из информационных ресурсов на основании утвержденных положений или договоров бесплатно или по договорным ценам на информационные услуги.

3.Пользователь несет ответственность за несанкционированное использование, копирование, распространение информационных ресурсов, за нарушение прав собственности на ресурсы в соответствии с договором (соглашением) или в соответствии с законодательством Республики Таджикистан. Порядок получения пользователем информации определяет собственник информационных ресурсов с соблюдением требований настоящего Закона.

4.Органы государственной власти и управления, ответственные за формирование и использование государственных информационных ресурсов, обеспечивают условия для оперативного и полного предоставления пользователю документированной информации. Отказ в предоставлении общедоступной информации из государственных информационных ресурсов может быть обжалован в судебном порядке.

Статья 21. Доступ юридических и физических лиц к информации о них

1.Физические и юридические лица имеют право на бесплатный доступ к документированной информации о них, на уточнение этой информации в целях обеспечения ее полноты и достоверности, имеют право знать, кто и для каких целей использовал или использует эту информацию.

2.Государственные органы и другие владельцы информационных ресурсов о частных лицах обязаны предоставлять информацию по требованию лиц, которых она касается, если эти данные не являются информацией с ограниченным доступом.

3.Лица, права или интересы которых нарушены собственником или пользователем информации, вправе требовать восстановления прав и возмещения ущерба в судебном порядке.

Статья 22. Обязанности и ответственность собственника информационных ресурсов

1.Собственник информационных ресурсов обязан обеспечить соблюдение порядка пополнения и актуализации информационных ресурсов, режима их обработки и правил предоставления информации пользователю.

2.Собственник информационных ресурсов за нарушение порядка работы с информацией несет ответственность в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.

ГЛАВА 3 ИНФРАСТРУКТУРА ИНФОРМАТИЗАЦИИ И ИНФОРМАЦИОННЫЕ СИСТЕМЫ

Статья 23. Составляющие инфраструктуры

1.Инфраструктуру информатизации Республики Таджикистан составляют организационные, технические структуры, объекты и системы, функционирование которых направлено на осуществление:

-сбора, обработки, передачи, хранения и распространения информации средствами новых информационных технологий;

-услуг по приему и передаче информации всеми средствами электросвязи;

-исследований, разработки и производства новых информационных систем, технологий и средств;

-поставок, продажи и сервисного обслуживания информационных систем, технологий и средств их обеспечения; -обучения, консультативной, методической помощи и другой вспомогательной деятельности, связанной с распространением и использованием новых информационных технологий. 2.Инфраструктуру информатизации в Республике Таджикистан формируют различные организации всех форм собственности.

3.Единство инфраструктуры информатизации основывается на государственном управлении и регулировании процессов информатизации, а также на деятельности специальных органов государственного управления, осуществляющих контроль за соблюдением единых стандартов, сертификатов качества на производимые и используемые информационные продукты и средства.

4.Все виды производства информационных систем и сетей, технологий и средств обеспечения их деятельности по предоставлению информационных продуктов и услуг составляют специальную отрасль, развитие которой определяется государственной научно-технической и экономической политикой.

Статья 24. Государственные информационные системы

1.Государственные информационные системы составляют в Республике Таджикистан информационные системы по сбору, обработке и хранению информации, экспертные и информационно-поисковые системы, сети центральных органов государственной власти и управления, органов государственной власти на местах, других организаций и учреждений, созданные за счет средств государственного бюджета или являющиеся государственной собственностью.

2.Передача и обмен информацией между государственными информационными системами и сетями производится по договорам и соглашениям в рамках необходимого перечня и структуры на основе единства системного, программного и сетевого обеспечения.

3.Порядок обмена информацией между государственными информационными системами устанавливается нормативно-правовыми актами, издаваемыми органами государственной власти и управления в пределах своей компетенции, а также договорами и соглашениями.

Статья 25. Негосударственные информационные системы

1.Негосударственные информационные системы в Республике Таджикистан составляют информационные системы по сбору, обработке и хранению информации, экспертные и информационно-поисковые системы и сети юридических и физических лиц, созданные или приобретенные на их средства.

2.Негосударственные информационные системы создаются и используются для удовлетворения специальных нужд их владельцев или для предоставления информационных продуктов и услуг.

Статья 26. Создание информационных технологий, информационных систем и сетей

1.Право создавать информационные технологии, комплексы программно-технических средств, информационные системы и сети для обслуживания собственной деятельности и оказания информационных услуг потребителям принадлежит органам государственной власти и управления, юридическим и физическим лицам.

2.Информационные системы, содержащие данные о юридических и физических лицах, создаются органами государственной власти и управления или уполномоченными на то государственными организациями. Допускается создание таких систем субъектами негосударственных форм собственности при разрешении органа, уполномоченного Правительством Республики Таджикистан.

3.Создание межгосударственных информационных систем на территории Республики Таджикистан осуществляется в соответствии с законодательством Республики Таджикистан, международными договорами и соглашениями.

4.Органы государственной власти, юридические и физические лица имеют право создавать локальные (принадлежащие субъекту правоотношений в сфере информатизации), межотраслевые и межгосударственные информационные сети и (или) входить в них со своими информационными системами.

5.Порядок включения в такие сети и правила обмена информацией в них устанавливаются их собственниками или уполномоченными ими лицами на основании действующего законодательства, международных соглашений и договоров.

6.Определенные виды информационных технологий и комплексов программно-технических средств, информационных систем и сетей, имеющих общехозяйственное и оборонное применение, могут быть отнесены к категориям, имеющим государственное значение. Они являются собственностью государства и не могут находиться в собственности отдельных юридических и физических лиц. Их перечень, а также порядок разработки и использования определяются Правительством Республики Таджикистан.

7.Право собственности на информационные технологии, комплексы программно-технических средств, информационные системы и сети защищается законодательством Республики Таджикистан, если они зарегистрированы в государственном органе, уполномоченном Правительством Республики Таджикистан.

Обязательной регистрации подлежат объекты информатизации, имеющие государственное значение. Порядок регистрации устанавливается Правительством Республики Таджикистан.

ГЛАВА 4

ЗАЩИТА ИНФОРМАЦИОННЫХ РЕСУРСОВ И ПРАВ СУБЪЕКТОВ В ОБЛАСТИ ИНФОРМАТИЗАЦИИ

Статья 27. Цели защиты

1.Информационные ресурсы и права субъектов в области информатизации подлежат защите.

2.Целями защиты являются: -обеспечение правового режима информационных ресурсов как объекта собственности, предотвращение незаконного вмешательства в информационные ресурсы и информационные системы, несанкционированных действий по копированию, блокированию, модификации, искажению и уничтожению информации;

-сохранение полноты, точности, целостности документированной информации, возможности управления процессом обработки и пользования в соответствии с условиями, установленными собственником этой информации или уполномоченным им лицом.

-защита конституционных прав граждан на сохранение личной тайны и конфиденциальности персональных данных в информационных системах; -сохранение государственной тайны и конфиденциальности документированной информации, предотвращение утечки, хищения, подделки и искажения информации; -обеспечение прав субъектов в информационных процессах при формировании и использовании информационных ресурсов, разработке, производстве и применении информационных систем, технологий.

Статья 28. Защита информации

1.Защите подлежит любая документированная информация, неправомерное обращение, с которой может нанести ущерб ее собственнику, владельцу, пользователю и иному лицу. Режим защиты информации устанавливается:

-: в отношении сведений, отнесенных к государственной тайне -уполномоченными государственными органами в соответствии с Законом Республики Таджикистан «О государственной тайне»;
-: в отношении открытой или конфиденциальной документированной информации -собственником информационных ресурсов или уполномоченным лицом на основании настоящего Закона.

2. Собственник информационных ресурсов или уполномоченные им лица имеют право осуществлять контроль за выполнением требований по защите информации и запрещать или приостанавливать обработку информации в случае невыполнения этих требований.

3.Собственник или владелец документированной информации для оценки правильности выполнения норм и требований по защите его информации в информационных системах вправе обращаться в уполномоченные органы, определенные Правительством Республики Таджикистан. Эти органы соблюдают условия конфиденциальности самой информации и результатов проверки.

Статья 29. Предупреждение правонарушений в области информатизации

1.Предупреждение и пресечение действий, влекущих за собой нарушение прав и интересов субъектов правоотношений в сфере информатизации, установленных настоящим Законом и иным законодательством Республики Таджикистан осуществляется органами государственной власти и управления, юридическими и физическими лицами, принимающими участие в информационном процессе.

2.Владельцы информационных ресурсов и систем, создатели средств программно-технической и криптографической защиты документированной информации при решении вопросов защиты руководствуются настоящим Законом и нормативно-правовыми актами специально уполномоченного государственного органа по защите информации.

Статья 30. Защита прав субъектов в области информатизации

1.Государственные и негосударственные организации, а также граждане имеют равные права на разработку и производство информационных систем, технологий, средств их обеспечения, а также на деятельность по предоставлению информационных продуктов и услуг.

2.Защита прав субъектов в области формирования информационных процессов и информатизации осуществляется в целях предупреждения правонарушений, пресечения неправомерных действий, восстановления нарушенных прав и возмещения причиненного ущерба.

3.Защита прав субъектов осуществляется судом, с учетом специфики правонарушений и нанесенного ущерба.

4.За правонарушения при работе с документированной информацией органы государственной власти и управления, организации и их должностные лица несут ответственность в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.

5.Ответственность за нарушения международных норм и правил в области формирования и использования информационных ресурсов, создания и использования информационных систем, требований международных конвенций по охране авторских прав возлагается на органы государственной власти и управления, организации и граждан в соответствии с договорами, заключенными ими с зарубежными партнерами, с учетом международноправовых актов, признанных Республикой Таджикистан.

Статья 31. Защита прав пользователя на доступ к информации

1.Отказ в доступе к открытой информации или предоставление пользователям заведомо недостоверной информации могут быть обжалованы в судебном порядке. Во всех случаях лица, которым было отказано в доступе к информации, и лица, получившие недостоверную информацию, имеют право на возмещение нанесенного им ущерба.

2.За неисполнение или ненадлежащее исполнение обязательств по договору купли-продажи, поставки информационных ресурсов, стороны несут ответственность в соответствии с гражданским законодательством Республики Таджикистан.

3.Суд рассматривает споры о необоснованном отнесении информации к категории информации с ограниченным доступом, иски о возмещении ущерба в случаях необоснованного отказа в предоставлении информации пользователям или в результате других нарушений прав пользователей и обязательств по договорам.

4.Руководители, другие служащие органов государственной власти, организаций, виновные в незаконном ограничении доступа к информации и нарушении режима защиты информации, несут ответственность в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.

ГЛАВА 5. УПРАВЛЕНИЕ И РЕГУЛИРОВАНИЕ В ОБЛАСТИИНФОРМАТИЗАЦИИ

Статья 32. Органы государственного управления и регулирования областью информатизации

1.Государственное управление и регулирование областью информатизации осуществляется с целью реализации государственной политики в области информатизации.

2.Государственное управление и регулирование отношений в области информатизации осуществляет, в соответствии со своими полномочиями и настоящим Законом, Правительство Республики Таджикистан через единую систему органов исполнительной власти.

3.Формирование единой государственной политики и координацию процессов развития в области информатизации осуществляет специально уполномоченный Правительством Республики Таджикистан государственный орган.

Статья 33. Полномочия государственных органов управления и регулирования в области информатизации

1.К полномочиям государственных органов управления и регулирования в области информатизации относятся:

-разработка единой государственной политики развития информатизации и определение ее приоритетных направлений;

-установление порядка выделения финансовых средств из государственного бюджета и иностранных инвестиций на развитие сферы информатизации, контроль за их использованием;

-руководство, координация разработки и реализации общегосударственных программ и проектов в области информатизации;

-обеспечение создания, развития и надежности функционирования общегосударственных телекоммуникационных систем и сетей;

-регулирование порядка и условий взаимодействия информационных систем, сетей и других компонентов инфраструктуры информатизации, внедрение прогрессивных систем межсетевых протоколов;

-определение порядка и условий информационного обеспечения органов государственного управления, использования юридическими и физическими лицами общегосударственных информационных ресурсов;

-организация экспертизы программ, проектов и предложений в области информатизации, сертификация информационных продуктов, процессов и технологий;

-поддержка рынка информационных продуктов и услуг;

-установление стандартов, классификаторов и систем унификации в области информатизации, контроль за их соблюдением; -определение порядка и условий проведения исследований, разработок и производства информационных

средств, технологий и систем; -обеспечение защиты и охраны прав и интересов юридических и физических лиц в области информатизации;

-установление порядка государственного учета программных продуктов и баз данных, созданных с использованием средств государственного бюджета, а также регистрации информационных центров, систем и сетей, действующих на территории Республики Таджикистан, независимо от их ведомственной подчиненности;

-организация сотрудничества и координация связей в области информатизации с зарубежными странами и международными организациями.

2.Участие органов государственной власти на местах в государственном управлении и регулировании областью информатизации осуществляется в пределах их прав и полномочий, определенных законодательством Республики Таджикистан.

Статья 34. Финансирование информатизации

1.Финансирование информатизации может осуществляться за счет средств государственного бюджета Республики Таджикистан, собственных средств юридических и физических лиц, а также иностранных инвестиций.

2.Правительство Республики Таджикистан определяет приоритетные направления развития информатизации и устанавливает порядок их финансирования. Решения по инвестициям проектов развития информатизации из средств государственного бюджета принимаются Правительством Республики Таджикистан в соответствии с утвержденной программой информатизации.

3.Правительство Республики Таджикистан создает благоприятные условия для привлечения иностранных инвестиций в область информатизации.

Статья 35. исклчон. (ЗРТ 26.12.05, №124)

Статья 36. Сертификация информационных систем, технологий в области информатизации

1.Для обеспечения национального суверенитета и безопасности Республики Таджикистан, качества, конкурентоспособности и защиты внутреннего рынка проводится сертификация информационных систем, технологий и средств их обеспечения.

2.Информационные системы, базы и банки данных, предназначенные для информационного обеспечения организаций и граждан, подлежат сертификации уполномоченным государственным органом в порядке, установленном Законом Республики Таджикистан ''О сертификации продукции и услуг".

3.Информационные системы органов государственной власти и управления, обрабатывающие документированную информацию с ограниченным доступом, а также средства защиты этих систем подлежат обязательной сертификации в порядке определяемом Правительством Республики Таджикистан.

Статья 37. Государственное регулирование и стимулирование деятельности в области информатизации

1.В Республике Таджикистан создаются условия для проведения научно-исследовательских и опытноконструкторских работ в области разработки и производства информационных систем, средств и технологий.

2.Правительство Республики Таджикистан, в соответствии с научно-технической и промышленной политикой, определяет приоритетные направления развития информатизации и устанавливает порядок их финансирования.

3.Органы государственной власти и управления, в соответствии с приоритетными направлениями развития информатизации Республики Таджикистан, оказывают поддержку разработчикам и производителям информационных систем, технологий и средств их обеспечения, содействуют повышению конкурентоспособности информационной продукции, стимулируют развитие перспективных научных исследований, обеспечивают патентование принципиально новых решений и освоение компьютерных информационных технологий. В установленных Законом случаях могут быть ограничены экспорт и импорт определенных видов информационных технологий, продуктов и услуг, реализация их на внутреннем рынке, а также обязать производителей обеспечивать необходимый уровень стандартов и качества.

Статья 38. Государственный учет и регистрация в области информатизации

1.Все объекты инфраструктуры информатизации, их информационные, материальные, технические, финансовые, кадровые и иные ресурсы юридических и физических лиц подлежат государственному учету и регистрации.

2.Правительство Республики Таджикистан устанавливает правила учета и анализа состояния информационной инфраструктуры государства.

Статья 39. Образование в области информатизации

1.В целях повышения информационной культуры населения и профессиональной подготовки специалистов в Республике Таджикистан устанавливается система всеобщего и непрерывного воспитания, образования и распространения знаний по информатике и компьютерной технике.

2.В программах школ независимо от их профиля и форм собственности должно предусматриваться преподавание основ информатики и компьютерной техники.

3. В программах начальных, средних, профессиональных и высших учебных заведений, а также организаций и учебных заведений, осуществляющих переподготовку и повышение квалификации, должно предусматриваться преподавание специальных курсов по информатике и компьютерной технике в соответствии с их профилем.

4.Органы государственной власти и управления, органы исполнительной власти на местах, юридические и физические лица, общественные объединения осуществляют распространение среди населения знаний, касающихся возможностей информатизации, информационных систем, технологий, использования информационных ресурсов, и информируют население о законодательстве в области информатизации.

Статья 40. Ограничение монополистической деятельности в области информатизации

1.Монополизация в области информатизации в Республике Таджикистан не допускается.

2.Дела по фактам монополизации в области информатизации рассматриваются в государственном антимонопольном органе Республики Таджикистан по собственной инициативе, по представлению органов государственной власти и управления, а также субъектов, права которых были нарушены в результате такой монополизации.

3.Правила добросовестной конкуренции распространяются на все формы деятельности в сфере информатизации.

ГЛАВА 6

МЕЖДУНАРОДНОЕ ОТНОШЕНИЕ

Статья 41. Международные отношения в области информатизации

1.Отношения в области информатизации между государствами устанавливаются на основе двусторонних и многосторонних соглашений, совместных научно-технических программ, договоров и обязательств юридических лиц по созданию единых, совместных, коллективных программно и технически совместимых между собой информационных систем, а также по другим вопросам информатизации.

2.Международное сотрудничество в области информатизации осуществляется на основании международных договоров и соглашений.

Статья 42. Правовой режим международного сотрудничества в области информатизации

Органы государственной власти и управления, юридические и физические лица вправе на основе договоров включать свои информационные системы в международные информационные сети.

Статья 43. Интеграция в международные информационные сети и системы

1.Включение информационных систем, обрабатывающих информацию с ограниченным доступом, в международные информационные сети допускается только после принятия необходимых мер защиты.

2.Несанкционированное включение информационных систем юридических и физических лиц в информационные сети, а равно и получение из них информации влекут ответственность в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.

3.Защита информации при международном обмене осуществляется в соответствии с действующим законодательством Республики Таджикистан.

Статья 44. Международные договоры

Если международным договором Республики Таджикистан установлены иные правила, чем предусмотренные в настоящем Законе, то применяются нормы международного договора.

ГЛАВА 7

ЗАКЛЮЧИТЕЛЬНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ

Статья 45. Ответственность за нарушение настоящего Закона

Нарушение настоящего Закона влечет ответственность в соответствии с законодательством Республики

Таджикистан.

Президент Республики Таджикистан Э. Ш. Рахмонов г. Душанбе 6 августа 2001 года № 40

ҚАРОРИ МАҶЛИСИ НАМОЯНДАГОНИ МАҶЛИСИ ОЛИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

Оиди қабул кардани Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи иттилоотонӣ” ва мавриди амал қарор додани он

(АхбориМаҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон соли 2001,№7, мод.503)

Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон қарор мекунад: 1. Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи иттилоотонӣ” қабул карда шавад. 2. Қонуни мазкур пас аз интишори расмиаш мавриди амал қарор дода шавад. 3. Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон: ‐ қарорҳои худро ба Қонуни мазкур мутобиқ гардонад; ‐ ба Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон оиди даровардани тағйироту

иловаҳо ба қонунгузорӣ вобаста ба қонуни мазкур таклифҳо пешниҳод намояд.

Раиси Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон С. ХАЙРУЛЛОЕВ ш. Душанбе 28 июни соли 2001 № 337

ҚАРОРИМАҶЛИСИМИЛЛИИ МАҶЛИСИ ОЛИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

Оиди Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи иттилоотонӣ”

(АхбориМаҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон соли 2001,№7, мод.504)

Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистонро “Дар бораи иттилоотонӣ” баррасӣ намуда, қарор мекунад:

Қонуни Чумхурии Точикистон “Дар бораи иттилоотонӣ” ҷонибдорӣ карда шавад.

Раиси Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон

М.УБАЙДУЛЛОЕВ ш. Душанбе июли соли 2001 № 216

ҚОНУНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

Дар бораи иттилоотонӣ

(АхбориМаҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон соли 2001,№7, мод.502; соли 2005,№12, мод. 639)

Қонуни мазкур муносибатҳои ҳуқуқиеро, ки дар рафти ташаккулу истифодаи иттилооти ҳуҷҷатшуда ва манбаю захираҳои иттилоот ба миён меоянд, офаридани технологияҳои иттилоотӣ, шабакаву системаҳои автоматиконидашудаи иттилоотро танзим мегардонад, тартиби муҳофизати захираи иттилоот, инчунин ҳуқуқ ва вазифаҳои субъектҳоеро, ки дар равандҳои иттилоотонӣ ширкат меварзанд, муайян мекунад.

БОБИ I. ҚОИДАҲОИ УМУМӢ

Моддаи 1. Ҳадафҳои Қонуни мазкур Мақсади Қонуни мазкур муҳайё кардани шароити мусоид барои қонеъ гардонидани талаботи

шахсҳои ҳуқуқӣ, воқеӣ ва мақомоти идораи давлатӣ ба иттилоот дар асоси ташаккул додани инфраструктураи ҳозиразамони иттилоот дар Ҷумҳурии Тоҷикистон, якҷоя кардани он бо шабакаю системаҳои байналмилалии иттилоот мебошад. Қонун шартҳои ҳимояи манфиатҳои қонунӣ ва ҳуқуқҳои давлат,шахсҳои ҳуқуқӣ ва воқеиро дар рафти тартиб додан, захира кардан, нигоҳдориву ирсол кардан ва интишор додани иттилоот бо воситаҳои технологияи ҳозиразамони иттилоотӣ муқаррар менамояд.

Моддаи 2. Соҳаи амали Қонуни мазкур 1. Амали Қонуни мазкур муносибатҳоеро фаро мегирад, ки дар рафти фаъолияти мақомоти

идораи давлатӣ, шахсони ҳуқуқӣ ва воқеӣ новобаста аз шаклҳои моликият дар соҳаи иттилоотонӣ ба миён меоянд, аз ҷумла, ҳангоми:

‐ташаккулу истифодаи захираҳои иттилоот дар асоси тартиб додан, дарёфту захира ва ирсол кардан, андухтану омода сохтан, интишор додану пешниҳод намудани иттилооти ҳуҷҷатшуда;

‐офаридан, татбиқ ва истифода кардани системаҳои омодасозӣ ва ирсол кардани иттилоот, асос ва бонки маълумот, воситаҳои технологияи иттилоотӣ;

‐ҳимояи иттилоот ва ҳуқуқи субъектҳое, ки дар раванди иттилоотӣ бо татбиқи воситаҳои технологияи иттилоотӣ иштирок менамоянд;

‐идора ва танзими равандҳои иттилоотӣ, амалӣ гардондани сиёсати давлатӣ дар соҳаи иттилоотонӣ.

2.Амали Қонуни мазкур муносибатҳоеро, ки дар иттилооти ғайриҳуҷҷатӣ ба миён меоянд ва ҳамчунин муносибатҳоеро, ки бо меъёрҳои моликияти ақлӣ, бо муносибатҳои соҳаи расонаҳои ахбори умум танзим гардонида мешаванд, фаро намегирад.

3.Шахсони ҳуқуқӣ ва воқеии давлатҳои хориҷӣ, инчунин шахсони бешаҳрванд ҳуқуқу ӯҳдадориҳои пешбиникардаи ҳамин Қонунро дар баробари ташкилотҳо ва шаҳрвандони ҷумҳурӣ истифода мебаранд, ба шарте, ки дар шартномаи байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистон тартиботи дигар муқаррар нагардида бошад.

Моддаи 3.Мафҳумҳои асосӣ Дар Қонуни мазкур мафҳумҳои зерин мавриди истифода қарор гирифтаанд: ‐иттилоот ‐ маълумот дар бораи шахсҳо, ашё, объект, воқеиёт, рӯйдоду ҳодисот (падидаҳо) ва

равандҳо сарфи назар аз шакли пешниҳоди онҳо; ‐технологияи иттилоотӣ ‐ маҷмӯи воситаҳои техникаи ҳисоббарор ва телеиртиботӣ, воситаҳои

барномавӣ ва тарзҳои истифодаи онҳо барои дарёфт, коркард, нигоҳдорӣ, ирсол ва қабули иттилоот; ‐инфраструктураи иттилоотӣ (иттилоотонӣ) ‐ маҷмӯи марказ, асос ва бонки маълумот,

системаҳои алоқа ва интиқоли маълумот, сохторҳои дигаре, ки кору фаъолияти шабакаҳои иттилоотиро таъмин мекунанд;

‐иттилооти ҳуҷҷатшуда (ҳуҷҷат) ‐ иттилоти дар ягон ҳомили моддӣ сабтшуда бо маълумоте, ки ин иттилоотро исбот месозад;

‐захираҳои иттилоот ‐ иттилооте, ки сарфи назар аз усули пешниҳодот ё ки ташкили нигоҳдориаш (аснод, ҷамъи аснод, захираҳои китобхонаҳо, бойгониҳо, асоси маълумот) барои дохилшавӣ ба системаи иттилоотӣ пешбинӣ шудааст ё дар дохилаш мавҷуд аст;

‐асоси маълумот ‐ маҷмӯи маълумотҳои якҷояшуда, ки барои истифодаи ҳамаҷониба ва тағйири шакл зарур аст;

‐бонки маълумот ‐ маҷмӯи воситаҳои барномавӣ, иттилоотӣ ва техникие, ки барои андӯхти мутамарказ, нигоҳдорӣ ва истифодаи коллективонаи маълумот дар бораи соҳаи муайян ва мушаххаси фаъолияти инсон заруранд ва ҳамчунин худи маълумоте, ки дар шакли файл (парвандаи компютерӣ) ё худ манъбаҳои аз ҳам ҷудои маълумот нигоҳ дошта мешаванд;

‐равандҳои иттилоотӣ – равандҳои андӯхтан, омода сохтан, сариштаву ирсол кардан, дарёфтан ва интишор додани иттилоот;

‐ҳомили моддии иттилоот ‐ маводи дорои хосиятҳои муайян, ки барои сабт ва нигоҳдории иттилоот истифода шуда метавонад;

‐маводи иттилоотӣ ‐ натиҷаи моддии равандҳои иттилоотӣ, ки барои қонеъ намудани талаботи мақомоти ҳокимияти давлатӣ,шахсони ҳуқуқӣ ва воқеӣ таъин гардидааст;

‐маълумот ‐ иттилооти ҳуҷҷатшуда, ки дар рафти омода сохтани он дар мошинҳои ҳисоббарори электронӣ мавриди истифода қарор мегирад;

‐системаи иттилоотӣ ‐ маҷмӯи муташаккили аснод ва технологияҳои иттилоотӣ, аз ҷумла бо истифодаи воситаҳои техникаи ҳисоббарорӣ ва алоқа, ки ҷараёни иттилоотиро таъмин менамоянд;

‐шаклҳои таъминоти системаҳои иттилоотӣ ‐ техникӣ, барномавӣ, математикӣ, ташкилӣ, забонӣ, ҳуқуқӣ ва дигар шаклҳое, ки барои таъмини иҷрои мӯътадили тамоми вазифаҳои таъингардидаи система заруранд;

‐иттилоотонӣ – таҳия кардан, офаридан, азхуд кардан ва кор фармудани технологияҳои иттилоотӣ, захираҳои иттилоотӣ; раванде, ки ҷузъҳои ташкилӣ, илмию техникӣ, иҷтимоӣ ва истеҳсолию иқтисодӣ ва натиҷаи фаъолиятеро дар бар мегирад, ки мақсад аз он қонеъ гардонидани талаботи шаҳрвандони ҷудогона, иттиҳодҳои онҳо, ташкилотҳои давлатӣ ва ғайридавлатӣ, тамоми ҷамъият ба иттилоот бо роҳи ташаккул додан ва истифода кардани захираҳои иттилоот дар тамоми соҳаҳои ҳаёти ҷамъият;

‐хизматрасонии иттилоотӣ ‐ хизмате, ки талаботи шаҳрвандон ва ташкилотҳоро ба иттилоот қонеъ мегардонад ва онро шахсони воқеӣ ва ҳуқуқие мерасонанд, ки дар соҳаи иттилоот кор мекунанд.

‐молики захираҳои иттилоот, технологияҳои иттилоотӣ, системаҳои иттилоотӣ ‐ субъекти дорои ваколатҳои соҳибию истифода ва ихтиёрдорӣ намудани объектҳои мазкур;

‐истеъмолкунандаи (баҳрабарандаи) хизматрасонии иттилооти ва захирахои иттилоот ‐ субъекте, ки ба системаи иттилооти, ба молики захирахои иттилоот ё ба миёнарав барои гирифтани иттилооти зарурӣ муроҷиат менамояд ва аз ин иттилоот ба ҳадди муқарраркардаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон баҳра мебарад;

‐иттилооти махфӣ ‐ иттилооти ҳуҷҷатшуда, ки дастрас намудани он мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон маҳдуд карда шудааст;

‐иттилооти дастрасаш маҳдуд ‐ иттилооти ҳуҷҷатшуда, ки сирри давлатӣ ва махфӣ ба ҳисоб меравад;

‐ҳифзи иттилоот ‐ пешгирии дахолати худсарона ба захираҳои иттилоот, амалҳои ғайриқонунӣ ҳангоми гирифтан, нусхабардорӣ кардан, интишор додан, таҳриф намудан, нобуд сохтан ё банду баст кардани иттилоотро таъмин менамояд.

‐криптография ‐ мактуби рамзӣ, ки барои шахси воқиф фаҳмост, мактуби махфӣ.

Моддаи 4. Принсипҳои асосии иттилоотонӣ Принсипҳои асосии иттилоотонӣ чунин аст: ‐ дастраси умум будани иттилооти ҳуҷҷатшуда, ки бо тартиби муқарраргардида ба гурӯҳи

иттилооти ҳуҷҷатшудаи дастрасаш маҳдуд нисбат дода нашудааст; ‐ фаврӣ, пурра ва аниқ, будани иттилооти ҳуҷҷатшуда, ки ба истифодабаранда пешкаш карда

мешавад; ‐ иштироки давлат дар ташаккули захираҳои иттилоот ва ба вазифаҳои иттилоотонӣ мутобиқ

сохтани ин захираҳо; ‐ ба истифодабаранда ба забони давлатӣ ё ба забоне, ки дар шартномаи субъектҳои муносибатҳои

ҳуқуқӣ дар соҳаи иттилоотонӣ зикр шудааст, пешниҳод намудани иттилооти ҳуҷҷатшуда; ‐ ҳимояи ҳуқуқи моликият ба объектҳои ҳуқуқи моликият дар соҳаи иттилоотонӣ.

Моддаи 5. Сиёсати давлатӣ дар соҳаи иттилоотонӣ 1.Сиёсати давлатӣ дар соҳаи иттилоотонӣ аз тарафи мақомоти ҳокимияти давлатӣ ва идоракунии

Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳайё кардани шароити зарурии ҳуқуқӣ, иқтисодӣ, ташкилӣ ва дигар шартҳо мебошад, ки ба равнақу ривоҷи иттилоотонӣ мусоидат менамояд, ҳуқуқу манфиатҳои шаҳрвандон ва давлатро ҳангоми амалӣ гардонидани он ҳимоя менамояд.

2.Самтҳои асосии сиёсати давлат дар соҳаи иттилоотонӣ инҳоянд: ‐ муҳайё кардани шароит барои ҳамаҷониба қонеъ гардонидани талаботи ба иттилоотдоштаи

шаҳрвандон, мақомоти ҳокимияти давлатӣ ва мақомоти ҳокимияти иҷроия дар маҳалҳо, иттиҳодияҳои ҷамъиятӣ, корхонаю ташкилотҳо новобаста ба шакли моликияташон;

‐дастгирӣ намудани тараққиёти инфраструктураи миллии иттилоотӣ бо роҳи барпо намудан ва такмил додани системаву шабакаҳои иттилооти компютерӣ дар асоси амалӣ гардонидани сиёсати илмию техникӣ;

‐дастгирии инкишофи шабакаю системаҳои иттилооти байналмилалӣ ва умумичаҳонӣ; ‐ташаккулу тараққӣ додан, эҳтиёту саришта кардан, дастрас ва самарабахш истифода намудани

захираҳои иттилооти миллӣ; ‐муҳайё кардани шароит барои ташаккул ва равнақи бозори маҳсулот, захира, технологияҳои

иттилоотӣ ва ҳамчунин хизматрасонии системаю шабакаҳои иттилоотӣ; ‐таъмин намудани истиқлолият ва амнияти миллӣ дар мавриди таҳия, истифодабарии захираҳо

ва системаю шабакаҳои иттилоотӣ; ‐таъмини ҳуқуқи шаҳрвандон ва ташкилотҳо оиди дастрас кардани захираҳои иттилоотӣ, инчунин

ҳимояи ҳуқуқи моликият ва муаллифӣ дар соҳаи иттилоотонӣ; ‐ташкили истеҳсоли воситаҳои техника ва технологияи иттилоотӣ бо назардошти нерую

имконияти дар Ҷумҳурии Тоҷикистон мавҷудаи илмӣ, техникӣ ва истеҳсолӣ; ‐сохтан ва такмил додани системаи маблағгузорӣ ба таҳия ва амалӣ гардонидани лоиҳаҳо ва

барномаҳои иттилоотонӣ аз ҳисоби маблағи буҷети давлатӣ, манбаъҳои ғайридавлатӣ ва сармояҳои хориҷӣ;

‐ташкил кардани системаи ҳавасмандгардонии иқтисодӣ ва имтиёзҳои фаъолият бо мақсади офаридану овардан, пешниҳод ва истифода кардани воситаҳои пешқадами техникаю технологияҳои иттилоотӣ;

‐ҷорӣ намудани системаҳои пешқадами якнавохтсозӣ, таснифотӣ ва стандартонии иттилоот, ки ба таъсис додани фазои (муҳити) ягонаи иттилоотии мамлакатҳои Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил ва ба муттаҳидшави бо шабакаю системахои байналмилалии иттилоот кумак мекунанд;

‐пойдор сохтан ва тараққӣ додани асосҳои ташкилӣ ва меъёрию ҳуқуқии ривоҷи иттилоотонӣ; ‐дастгирӣ намудани маълумоти касбии ибтидоӣ, миёна ва олӣ, таълими кадрҳо ва тадқиқотҳои

илмӣ дар соҳаи иттилоотонӣ.

Моддаи 6.Объектҳои ҳуқуқи моликият дар соҳаи иттилоотонӣ 1. Объектҳои ҳуқуқи моликият дар соҳаи иттилоотонӣ инҳо мебошанд: ‐ иттилооти ҳуҷҷатшуда; ‐ захираҳои иттилоот; ‐ технологияҳои иттилоотӣ; ‐ маҷмӯи воситаҳои барномавию техникӣ; ‐ системаю шабакаҳои иттилоотӣ. 2.Молики ин ҳама объектҳо давлат,шахсони ҳуқуқӣ ва воқеӣ буда метавонанд.

Моддаи 7. Субъектҳои муносибатҳои ҳуқуқӣ дар соҳаи иттилоотонӣ 1. Субъектҳои муносибатҳои ҳуқуқӣ дар соҳаи иттилоотонӣ давлат дар шахси мақомоти

ҳокимияти давлатӣ ва идоракунӣ, шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ, инчунин давлатҳои хориҷӣ, ташкилотҳои байналмилалӣ,шахсони ҳуқуқӣ ва воқеии хориҷӣ мебошанд.

2. Субъектҳои муносибатҳои ҳуқуқӣ ҳангоми барпо кардан ва кор фармудани объектҳои иттилоотонӣ ба ҳайси чунин касон буда метавонанд:

‐тартибдиҳандагон; ‐ моликон; ‐ соҳибон; ‐ истифодабарандагон; ‐омодасозони иттилооти ҳуҷҷатшудаи системаю шабакаҳои иттилоотӣ. 3.Шаклҳои муносибати субъектҳои иттилоотонӣ мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон

бо шартномаҳо танзим гардонида мешаванд.

Моддаи 8. Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи иттилоотонӣ Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи иттилоотонӣ ба Конститутсияи (Сарқонуни)

Ҷумҳурии Тоҷикистон асос ёфта, аз ҳамин Қонун ва дигар санадҳои қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи навъу шакл ва воситаҳои ҷудогонаи равандҳои иттилоотӣ иборат аст. Муносибатҳои соҳаи иттилоотонӣ бо шартномаву созишномаҳои байналмилалӣ ва ҳамчунин бо принсипу меъёрҳои ҳуқуқи байналмилалӣ, ки Ҷумҳурии Тоҷикистон эътироф кардааст, танзим гардонида мешаванд.

БОБИ II. ЗАХИРАҲОИ ИТТИЛООТ

Моддаи 9. Таъиноти захираҳои иттилоот 1.3ахираҳои иттилоот барои қонеъ гардонидани талаботи ҷамъияту давлат ба иттилоот, таъсиси

фазои ягонаи иттилоотии мамлакат ва барои ҳамроҳ, шудани он ба ҷомеаи ҷаҳонии иттилоот таъин гардидаанд.

2.3ахираҳои иттилоот объектҳои муносибати давлат, шахсони ҳуқуқӣ ва воқеӣ буда, ба захираҳои умумидавлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон дохил шуда, бо қонун ҳимоя карда мешаванд.

Моддаи 10. Асосҳои низоми ҳуқуқии захираҳои иттилоотӣ 1.Низоми ҳуқуқии захираҳои иттилоот бо меъёрҳои зерин муайян карда мешавад: ‐тартиби ҳуҷҷат кардани иттилоот ва ташаккули захираҳои иттилоотӣ; ‐тартиби баҳисобгирӣ, сабти захираҳои иттилоотӣ; ‐ҳуқуқи моликият ва муаллифӣ ба захираҳои иттилоот, ҳуҷҷатҳои ҷудогона ва маҷмӯи ҳуҷҷатҳо; ‐тартиби муайян кардани гурӯҳи захираҳои иттилоот аз рӯи дастрас намудан ва тартиби

истифодабарии онҳо; ‐тартиби муҳофизати захираҳои иттилоот аз истифодаи беиҷозат ва аз харобшавӣ. 2.Низоми ҳуқуқии истифодаи захираҳои иттилоот бо санадҳои меъёрию ҳуқуқии Ҷумҳурии

Тоҷикистон, қарордоду созишномаҳои иштироккунандагони муносибатҳои соҳаи иттилоотонӣ муқаррар карда мешавад.

3.Ба риоя шудани тартиби ҳуқуқии таҳия ва истифодаи захираҳои иттилоотӣ моликони захираҳои иттилоотии дахлдор назорат мекунанд.

Моддаи 11. Аз системаҳои иттилоотӣ додани иттилооти ҳуҷҷатшуда 1. Иттилооти ҳуҷҷатшуда аз системаи иттилоотӣ бо тартибе, ки барои дастрас кардани захираҳои

иттилоотӣ муайян шудааст ва мувофиқи талаботи шартномаҳои байни операторони системаҳои иттилоотӣ ва истифодабарандагони ин иттилоот баста шудааст, дода мешавад.

2.Талаботи иттилоотии истифодабарандагон аз тариқи зайл таъмин мегарданд: ‐таъмини шароити ҳуқуқӣ, ташкилӣ, техникӣ ва ғайра барои озодона ҷустуҷӯ намудан ва

гирифтани иттилоот; ‐бо тартиби муайян паҳн намудани иттилооти расмӣ ба воситаи интишори он дар воситаҳои

ахбори умум ва ҷобаҷогузории он дар китобхонаҳо, Интернет ва дигар шабакаҳои иттилоотии дастраси умум;

‐фурӯши маҳсулоти иттилоотӣ аз тариқи хизматрасонии иттилоотӣ; ‐таъмини шароит барои фаъолияти шабакаҳои иттилоотии дастраси умум;

3. Захираҳои иттилоотӣ дар асоси дархосте, ки шахси алоқаманд бо тартиби муқарраршуда ба операторони системаҳои иттилоотӣ ирсол кардааст, дастрас карда мешавад. Дархост фақат дар ҳолате рад шуда метавонад, ки иттилооти талабшуда дар системаи иттилоотӣ мавҷуд набошад ё дар мавриде, ки дар қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон асосҳои дигар пешбинӣ шуда бошанд.

Иттилоот аз системаҳои иттилоотӣ ба истифодабарандагон ба таври ҳуҷҷатшуда дода мешавад. 4. Иттилоот аз системаҳои иттилоотӣ дар ҳолатҳои фавқулодда, аз ҷумла барои истифодаи

афзалиятноки иттилоот аз тарафи мақомоти ҳокимияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон бо санадҳои меъёрию ҳуқуқии муқарраркардаи Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи ҳолатҳои фавқуллода дода мешавад.

Моддаи 12. Ҳуқуқи гирифтани иттилооти ҳуҷҷатшуда 1. Шахсони ҳуқуқӣ ва воқеӣ, мақомоти ҳокимияти давлатӣ ва идоракунӣ барои гирифтани

иттилооти ҳуҷҷатшуда ҳуқуқ доранд. Ҳуқуқи гирифтани иттилооти ҳуҷҷатшуда танҳо бо қонун маҳдуд шуда метавонад.

2. Таъмини ҳуқуқи гирифтани иттилооти ҳуҷҷатшуда аз ҷониби шахсони ҳуқуқӣ ва воқеӣ, мақомоти ҳокимияти давлатӣ ва идоракунӣ набояд ҳуқуқи шаҳрвандӣ, сиёсӣ, иқтисодӣ, иҷтимоӣ, маънавӣ ва дигар ҳуқуқу манфиатҳои қонунии шахсони дигари ҳуқуқӣ ва воқеиро халалдор намояд.

Моддаи 13.Шаклҳои иттилооти ҳуҷҷатшуда Иттилооти ҳуҷҷатшуда ҳамчун объекти ҳуқуқи моликият шакли ҳуҷҷати алоҳида ё маҷмӯи

ҳуҷҷатҳоро (фонди ҳуҷҷатӣ, бойгонӣ, маҳзани маълумот ва дониш, дигар шаклҳои ташкили иттилоотро) дорад.

Моддаи 14. Ҳуҷҷат кардани иттилоот ва ташаккули захираҳои иттилоот 1. Ҳуҷҷат кардани иттилоот шарти ҳатмии ба захираҳои иттилоот ҳамроҳ намудани иттилоот

мебошад. 2. Ҳуҷҷат баъди онро имзо кардани шахси ҳуқуқӣ ё воқеӣ эътибори қонунӣ пайдо мекунад.

Эътибори қонунии ҳуҷҷате, ки бо системаҳои автоматиконидашуда ва телеиртибот (телекоммуникатсия) нигоҳдорию омода ва ирсол карда мешавад, бо имзои рақамии электронӣ тасдиқ шуда метавонад.

3.Имзои электронӣ дар сурати дар системаю шабакаҳои иттилоотӣ мавҷуд будани воситаҳои барномавию техникие, ки имзоҳоро ба ҳам монанду мушобеҳ месозанд ва дорои сертификати мувофиқат ё шаҳодатномаи эътирофи сертификатеанд, ки дар системаи миллии сертификатонии Ҷумҳурии Тоҷикистон дода шудааст, эътибори қонунӣ пайдо мекунад.

4.3ахираҳои иттилоот, ки дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ба вуҷуд оварда мешаванд, бояд мутобиқи талаботи стандарти ҷаҳонӣ ва якнавохтсозӣ бошанд.

5.Захираҳои иттилоотӣ метавонанд дар асоси иттилооте, ки дар ҷараёни ҳамкории иттилотӣ бо мақомоти давлатӣ ва ҳамчунин бо шахсҳои ҳуқуқӣ ё воқеӣ дар асоси шартнома дар доираи фаъолияти истеҳсолию тиҷоратӣ ҳангоми хизматрасонии иттилоотӣ мавриди таҳия, коркард ва андухт қарор мегиранд, ташаккул ёбанд.

Моддаи 15. Иттилооти ҳуҷҷатшуда дар бораи шаҳрвандон 1. Манбаи иттилоот дар бораи шаҳрвандон ҳуҷҷатҳое мебошанд, ки оиди фактҳо, воқеаву

ҳолатҳои мансуби ин ё он шахси воқеӣ маълумот доранд. 2. Мақомоти ҳокимияти давлатӣ, шахсони ҳуқуқӣ дар доираи салоҳияти худ иттилооти

ҳуҷҷатшударо дар бораи шаҳрвандон андухта, омода месозанд, нигоҳдорӣ мекунанд ва барои иҷрои вазифаю ӯҳдадориҳояшон истифода мебаранд.

3. Феҳристи иттилооти ҳуҷҷатшудаи такмилёбанда дар бораи шаҳрвандон ва тартиби истифодаи он дар системаҳои иттилоотӣ бо қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешавад.

4. Шахсони ҳуқуқӣ ва воқеӣ, ки иттилооти ҳуҷҷатшударо дар бораи шаҳрвандон дар ихтиёри худ доранд ва аз он истифода мебаранд, барои риоя накардани тартиби истифодаи ин иттилоот ҷавобгар мебошанд.

Моддаи 16. Ҳуқуқи моликият ба захираҳои иттилоот 1.3ахираҳои иттилоот ҳамчун ҷузъи таркибии амвол буда, моликияти мақомоти ҳокимияти

давлатӣ ва мақомоти ҳокимияти иҷроия дар маҳал, ташкилот ё худ моликияти хусусии шаҳрвандон

мебошанд, ки аз ҳуқуқҳои пешбининамудаи Кодекси граждании Ҷумҳурии Тоҷикистон истифода мебаранд.

2. Ҳуқуқи моликият ба захираҳои иттилоот, технологияҳои иттилоотӣ, маҷмӯи воситаҳои барномавию техникӣ, системаю шабакаҳои иттилоотии молики дигаре, ки ба воситаи онҳо захираҳои иттилоот бо тартиби хизматрасонӣ мавриди коркард қарор мегиранд, дахл надорад.

3.3ахираҳои иттилоот, ба истиснои ҳолатҳое, ки сирри давлатӣ ё тиҷоратианд, мол буда метавонанд.

Молики захираҳои иттилооте, ки дорои маълумоти сирри давлатӣ мебошанд, ин моликиятро танҳо бо иҷозати мақомоти дахлдори ҳокимияти давлатӣ ихтиёрдорӣ карда метавонад.

Моддаи 17. Захираҳои давлатии иттилоот 1.3ахираҳои иттилооте, ки соҳибихтиёрӣ ва мустақилияти хоҷагии Ҷумҳурии Тоҷикистонро

таъмин намуда, тараққиёти иқтисодӣ, иҷтимоӣ ва мудофиавии онро нишон медиҳанд, инчунин захираҳои дорои аҳамияти давлатианд, ба моликияти давлат мансубанд.

Захираҳои иттилоотеро, ки аҳамияти давлатӣ доранд, Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар менамояд.

2.Захираҳои давлатии иттилоот аз ҳисоби маблағи буҷети ҷумҳуриявӣ ба вуҷуд оварда шуда, фаъолияти мақомоти ҳокимияти давлатӣ, мақомоти идораи минтақавӣ ва соҳавиро таъмин менамоянд.

3. Захираҳои давлатии иттилоот ба феҳристи амволи давлатӣ дохил карда мешаванд ва бояд мавриди ҳисобот ва ҳимоя қарор гиранд.

4.3ахираҳои давлатии иттилоотро мақомоти ҳокимияти давлатӣ ва мақомоти ҳокимияти иҷроия дар маҳал, ташкилоту иттиҳодияҳои ҷамъиятӣ, ки барои ташаккул додан, нигоҳдорӣ, андухтан ва самаранок истифода бурдани онҳо масъуланд, мутобиқи салоҳияташон идора мекунанд. Корҳои ташаккул додан ва ба истифодабарандагон пешниҳод намудани захираҳои давлатии иттилоот ба ӯҳдаи мақомоти ҳокимияти давлатӣ ва идоракунӣ мебошад.

5.Ҳамаи шахсони ҳуқуқӣ ва воқеӣ вазифадоранд ба ташкилотҳое, ки барои ташаккули захираҳои давлатии иттилоот масъуланд, иттилооти ҳуҷҷатшудае пешниҳод намоянд, ки мақомоти ҳокимияти давлатӣ ва идоракунӣ муаяйн кардаанд. Субъектҳое, ки иттилооти ҳуҷҷатшударо барои ҳамроҳ кардан ба захираҳои давлатии иттилоот пешниҳод мекунанд, аз ҳуқуқи ба ин ҳуҷҷатҳо доштаашон ва аз ҳуқуқи истифодаи иттилооте, ки дар ин ҳуҷҷатҳо ҳаст, маҳрум намегарданд. Феҳристи иттилооти ҳуҷҷатшудаеро, ки бояд ҳатман пешниҳод карда шавад ва рӯйхати мақомоту ташкилотҳоеро, ки барои андухтан ва коркарди захираҳои давлатии иттилоот масъуланд, Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ мекунад.

Моддаи 18. Захираҳои ғайридавлатии иттилоот 1.Шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ молики он ҳуҷҷатҳо, маҷмӯи ҳуҷҷатҳо, захираҳои иттилоотие

мебошанд, ки аз ҳисоби маблағи онҳо тартиб дода шудаанд ё худ қонунан харидорӣ карда шудаанд. Захираҳои иттилоотие, ки худи молик тартиб медиҳад ва ё бо супориши ӯ аз ҳисоби маблағаш тартиб дода мешаванд, захираҳои ғайридавлатӣ ба шумор мераванд.

2.3ахираҳои ғайридавлатии иттилоот дар фаъолияти истеҳсолии молик барои эҷоди маҳсулот ва хизматгузории иттилоотӣ истифода карда мешаванд.

3.Давлат ҳақ дорад иттилооти ҳуҷҷатшударо аз ашхоси ҳуқуқӣ ва воқеӣ харида гирад.

Моддаи 19. Захираҳои иттилоот аз рӯи категорияҳои иҷозат 1.Захираҳои давлатии иттилооти Ҷумҳурии Тоҷикистон, ба истиснои иттилооти ҳуҷҷатшудае, ки

ба категорияи иҷозаташ маҳдуд нисбат дода шудааст, ошкор ва дастраси умуманд. Захираҳои давлатии иттилоотро дастрас кардани шахсони ҳуқуқӣ ва воқеии Ҷумҳурии Тоҷикистон бепул аст.

2.Агар захираҳои иттилоот иттилооти дастрасаш маҳдуд набошад, молик ва истифодабаранда ҳақ дорад дар бораи хариду фурӯши ин захираҳои иттилоот шартнома бандад.

3.Тартиби истифодабарии захираҳои иттилоотиро моликон ва ё шахсони ваколатдори онҳо муқаррар менамоянд ва онҳо набояд хилофи қонунгузории амалкунанда бошанд.

Моддаи 20. Ба амал баровардани ҳуқуқи истифодабарандагон барои дастрас кардани иттилоот ва захираҳои иттилоот

1. Истифодабарандагон ‐ шахсони ҳуқуқӣ ва воқеӣ, мақомоти ҳокимияти давлатӣ ва мақомоти ҳокимияти иҷроия дар маҳал, инчунин иттиҳодияҳои ҷамъиятӣ барои дастрас кардани захираҳои

давлатии иттилоот ҳуқуқи баробар доранд ва шарт нест, ки дар назди моликони ин захираҳо зарурати гирифтани иттилооти талабкардаашонро, ба истиснои иттилооти дастрасаш маҳдуд, асоснок намоянд.

2.Моликон истифодабарандагонро бо иттилоот аз захираҳои иттилоот дар асоси низомнома ё шартномаҳои тасдиқ гардида бепул ё бо нархи шартномавии хизматрасонии иттилоотӣ таъмин менамоянд.

3.Истифодабаранда барои бе иҷозат истифода бурдан, нусха бардоштан, интишор додани захираҳои иттилоот, барои риоя накардани ҳуқуқи моликият ба захираҳо мутобиқи шартнома (созишнома) ё мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷавобгар мебошад. Тартиби ба иттилоот соҳиб гаштани истифодабарандаро молики захираи иттилоот бо риояи талабҳои ҳамин Қонун муайян мекунад.

4.Мақомоти ҳокимияти давлатӣ ва идоракуние, ки барои ташаккул ва истифодаи захираҳои давлатии иттилоот масъуланд, барои ба истифодабаранда фавран ва пурра пешниҳод намудани иттилооти ҳуҷҷатшуда шароит муҳайё мекунанд. Барои надодани иттилооти дастраси умум аз захираҳои давлатии иттилоот ба суд шикоят кардан мумкин аст.

Моддаи 21. Роҳ додани шахсони ҳуқуқӣ ва воқеӣ ба иттилоот оиди онҳо 1. Шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ ба бепул дастрас кардани иттилооти ҳуҷҷатишуда оиди онҳо ва ба

аниқ намудани ин иттилоот бо мақсади мукаммал ва бодалел будани он ҳуқуқ доранд ва инчунин ҳуқуқ доранд донанд, ки ин иттилоотро кӣ ва ба кадом мақсад истифода кардааст ё истифода карданист.

2.Мақомоти давлатӣ ва дигар соҳибони захираҳои иттилоотӣ оид ба шахсони алоҳида вазифадоранд ин иттилоотро бо талаби он шахсоне, ки ин иттилоот ба онҳо дахл дорад, бояд пешниҳод намоянд, ба шарте, ки маълумоти мазкур иттилооти дастрасаш маҳдуд набошад.

3.Шахсоне, ки ҳуқуқ, ва манфиаташон аз тарафи моликон ва ё истифодабарандагони иттилоот вайрон шудааст, ҳақ доранд бо тартиби судӣ барқарор кардани ҳуқуқҳояшон ва ҷуброни зиёнро талаб намоянд.

Моддаи 22. Вазифаҳо ва масъулияти молики захираҳои иттилоотӣ 1.Молики захираҳои иттилоотӣ вазифадор аст тартиби мукаммал кардан ва замонавӣ

гардонидани захираҳои иттилоот, тартиби коркарди онҳо ва қоидаҳои ба баҳрабаранда пешниҳод сохтани онҳоро риоя намояд.

2.Молики захираҳои иттилоот барои вайрон кардани тартиботи кор бо иттилоот мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷавобгар аст.

БОБИ III. ИНФРАСТРУКТУРАИ ИТТИЛООТОНӢ ВА СИСТЕМАҲОИ ИТТИЛООТӢ

Моддаи 23. Ҷузъҳои таркибии инфраструктура 1.Инфраструктураи иттилоотонии Ҷумҳурии Тоҷикистонро сохторҳои ташкилию техникӣ,

объекту системаҳое ташкил медиҳанд, ки мақсади кору амали онҳо аз ин иборат аст: ‐ҷамъоварӣ, коркард, расонидан, нигоҳдорӣ кардан ва интишор додани иттилоот бо воситаҳои

технологияҳои нави иттилоотӣ; ‐хизматрасонӣ ҳангоми қабул ва ирсол намудани иттилоот бо тамоми воситаҳои иртиботи

электронӣ; ‐тадқиқ, таҳия ва истеҳсол кардани система, технологияву воситаҳои нави иттилоотӣ; ‐фиристодан, фурӯхтан ва хизматрасонии системаю технологияҳои иттилоотӣ ва воситаҳои

таъмини онҳо; ‐таълим додан, кумаки машваратӣ, методӣ расонидан ва фаъолияти дигари ёрирасон, ки бо

интишору истифодаи технологияҳои нави иттилоотӣ алоқаманданд. 2.Инфраструктураи иттилоотониро дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ташкилотҳои гуногуни ҳамаи

шаклҳои моликият ташаккул медиҳанд. 3.Ягонагии инфраструктураи иттилоотонӣ ба идораву танзими давлатии равандҳои иттилоотонӣ

ва ҳамчунин ба фаъолияти мақомоти махсуси идораи давлатие асос меёбад, ки ба риоя шудани стандарту тасдиқномаҳои ягонаи сифати маводу воситаҳои иттилоотии истеҳсол ва истифодашаванда назорат муқаррар менамоянд.

4.Ҳамаи намудҳои истеҳсоли системаю шабакаҳо, технологияву воситаҳои иттилоотии таъмини фаъолияти онҳо оиди пешниҳоди маводу хизматрасонии иттилоотро соҳаи махсусе ташкил медиҳад, ки пешрафти онро сиёсати давлатии илмию техникӣ ва иқтисодӣ муайян менамояд.

Моддаи 24. Системами давлатии иттилоотӣ 1.Системаҳои давлатии иттилоотиро дар Ҷумҳурии Тоҷикистон системаҳои иттилоотӣ оиди

ҷамъоварӣ, коркард ва нигоҳдории иттилоот, системаҳои экспертӣ (санҷишӣ) ва ҷустуҷӯи иттилоот, шабакаҳои мақомоти марказии ҳокимияту идораи давлатӣ ва мақомоти ҳокимияти иҷроия дар маҳал, дигар ташкилоту муассисаҳое ташкил медиҳанд, ки аз ҳисоби маблағи буҷети давлатӣ бунёд шудаанд ва ё моликияти давлатӣ мебошанд.

2.Додан ва мубодилаи иттилоот байни системаҳо ва шабакаҳои давлатии иттилоотӣ аз рӯи шартномаву созишномаҳо дар доираи номгӯи зарурӣ ва сохтор дар асоси ягонагии таъминоти системавию барномавӣ ва шабакавӣ амалӣ мегардад.

3.Тартиби мубодилаи иттилоот байни системаҳои давлатии иттилоот бо санадҳои меъёрие, ки мақомоти ҳокимияти давлатӣ ва идоракунӣ дар ҳадди салоҳияти худ нашр мекунанд, бо шартномаю созишномаҳо муқаррар карда мешавад.

Моддаи 25. Системаҳои ғайридавлатии иттилоотӣ 1.Системаҳои ғайридавлатии иттилоотӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон аз системаҳои иттилоотӣ

оид ба ҷамъоварӣ, коркард ва нигоҳдории иттилоот, аз системаҳои экспертӣ (санҷишӣ) ва ҷустуҷӯи иттилоот ва шабакаҳои шахсони ҳуқуқиву воқеӣ, ки бо маблағи онҳо сохта ё харидорӣ карда шудаанд, иборатанд.

2.Системаҳои ғайридавлатии иттилоот барои қонеъ гардонидани эҳтиёҷоти махсуси моликони онҳо ё худ барои пешниҳоди маҳсулоту хизматрасонии иттилоотӣ ташкил карда мешаванд.

Моддаи 26. Ба вуҷуд овардани технологияи иттилоотӣ ва системаю шабакаҳои иттилоотӣ 1. Ҳуқуқи ба вуҷуд овардани технологияҳои иттилоотӣ, маҷмӯи воситаҳои барномавию техникӣ,

системаю шабакаҳои иттилоотиро барои фаъолияти худ ва ба истеъмолкунандагон расонидани хизмати иттилоотиро мақомоти ҳокимияти давлатӣ ва идоракунӣ,шахсони ҳуқуқӣ ва воқеӣ доранд.

2. Системаҳои иттилоотиро, ки дар бораи шахсони ҳуқуқиву воқеӣ маълумот доранд, мақомоти ҳокимияти давлатӣ ва идоракунӣ ё худ ташкилотҳои ваколатдори давлатӣ ва идоракунӣ барпо менамоянд. Агар мақоми ваколатдори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон иҷозат диҳад, чунин системаҳоро субъектҳои моликияти ғайридавлатӣ барпо карда метавонанд.

3. Системаҳои байнидавлатии иттилоотӣ дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон аз рӯи шартномаю созишномаҳои байналмилалӣ барпо карда мешаванд.

4.Мақомоти ҳокимияти давлатӣ, шахсони ҳуқуқиву воқеӣ ҳуқуқ доранд шабакаҳои минтақавӣ (ки ба субъекти муносибатҳои ҳуқуқии соҳаи иттилоотонӣ тааллуқ доранд), байнисоҳавӣ ва байнидавлатии иттилоотро барпо намоянд ва (ё) бо системаҳои иттилоотии худ ба онҳо ҳамроҳ шаванд.

5.Тартиби ба чунин шабакаҳо ҳамроҳ шудан ва қоидаҳои мубодилаи иттилоотро дар ин шабакаҳо моликон ё худ шахсони ваколатдори онҳо дар асоси қонунгузории ҷорӣ, шартномаю созишномаҳои байналмиллалӣ муқаррар менамоянд.

6.Намудҳои муайяни технологияҳои иттилоотӣ ва маҷмӯи воситаҳои барномавию техникӣ, системаю шабакаҳои иттилоотӣ, ки дар соҳаи мудофиа ва хоҷагии умумӣ истифода мешаванд, метавонанд ба категорияҳое нисбат дода шаванд, ки аҳамияти давлатӣ доранд.

Онҳо моликияти давлатанд ва аз ин рӯ дар тасарруфи шахсони ҷудогонаи ҳуқуқиву воқеӣ буда наметавонанд. Номгӯй ва ҳамчунин тартиби офаридан ва истифода кардани онҳо аз тарафи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешавад.

7. Ҳуқуқи моликият ба технологияҳои иттилоотӣ, маҷмӯи воситаҳои барномавию техникӣ, системаю шабакаҳои иттилоотӣ мувофиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳофизат карда мешавад, ба шарте, ки онҳо дар мақоми давлатии ваколатдори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ба қайд гирифта шуда бошанд. Объектҳои иттилоотонии дорои аҳамияти давлатӣ бояд ҳатман ба қайд гирифта шаванд. Тартиби ба қайд гирифтани онҳоро Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар менамояд.

БОБИ IV.МУҲОФИЗАТИ ЗАХИРАҲОИ ИТТИЛООТ ВА ҲУҚУҚИ СУБЪЕКТҲО ДАР СОҲАИ ИТТИЛООТОНӢ

Моддаи 27.Мақсади муҳофизат 1. Захираҳои иттилоотӣ ва ҳуқуқи субъектҳо дар соҳаи иттилоотонӣ бояд мавриди муҳофизат

қарор гиранд. 2.Мақсади муҳофизат чунин аст:

‐таъмин намудани низоми ҳуқуқии захираҳои иттилоотӣ ҳамчун объекти моликият, пешгирӣ кардани дахолати ғайриқонунӣ ба захираҳои иттилоотӣ ва системаҳои иттилоотӣ, амалҳои беиҷозати нусхабардорӣ, бандубаст, тағйир додан, таҳриф ва нобуд кардани иттилоот;

‐пурра, саҳеҳу, аниқ ва яклухт нигоҳдоштани иттилооти ҳуҷҷатишуда, имконияти идора кардани раванди коркард ва истифода мутобиқи шароите, ки молики ин иттилоот ё шахси ваколатдори ӯ муқаррар кардаанд;

‐ҳимояи ҳуқуқҳои конститутсионии шаҳрвандон ба нигоҳ доштани сирри шахсӣ ва махфӣ будани маълумоти шахсӣ дар системаҳои иттилоотӣ;

‐фош накардани сирри давлатӣ ва маҳрамияти иттилооти ҳуҷҷатшуда, пешгирии ихроҷ, дуздӣ, сохтакорӣ ва таҳрифи иттилоот;

‐таъмин намудани ҳуқуқи субъектҳо дар равандҳои иттилоотӣ ҳангоми ташаккул ва истифодаи захираҳои иттилоот, офаридан, истеҳсолу татбиқ намудани системаю технологияҳои иттилоотӣ.

Моддаи 28.Муҳофизати иттилоот 1.Ҳар иттилооти ҳуҷҷатшудае, ки дар натиҷаи муносибати ғайриқонунӣ нисбати он ба молик,

соҳиб, истифодабарандагон ва дигар шахсон зарар оварда метавонад, мавриди муҳофизат қарор мегирад.

Низоми муҳофизати иттилоот дар мавридҳои зерин муқаррар карда мешавад: ‐нисбати маълумоте, ки сирри давлатӣ ба ҳисоб мераванд аз тарафи мақомоти ваколатдори

давлатӣ дар асоси Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи сирри давлатӣ”; ‐нисбати иттилооти ҳуҷҷатшудаи ошкоро ё маҳрамона аз тарафи молики захираҳои иттилоот ё

худ шахси ваколатдор дар асоси ҳамин Қонун. 2.Молики захираҳои иттилоот ва ё шахсони ваколатдор ҳуқуқ доранд ба иҷрои талабҳо оиди ба

муҳофизати иттилоот назорат кунанд ва коркарди иттилоотро дар сурати иҷро накардани ин талабот манъ кунанд ё боздоранд.

3.Молик ё соҳиби иттилооти ҳуҷҷатшуда барои донистани иҷрои дурусти меъёрҳо ва талабот оиди муҳофизати иттилооти ӯ дар системаҳои иттилоотӣ ҳақ дорад ба мақомоти салоҳиятдор, ки Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян кардааст, муроҷиат намояд. Ин мақомот шартҳои маҳрамияти худи иттилоот ва натиҷаи санҷишро риоя мекунад.

Моддаи 29. Пешгирии ҳуқуқвайронкунӣ дар соҳаи иттилоотонӣ 1. Амалу кирдорҳое, ки боиси вайроншавии ҳуқуқу манфиатҳои субъектҳои муносибатхои

ҳуқуқии соҳаи иттилоотонаи, муқаррарнамудаи ҳамин Қонун ва дигар қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон мегарданд, аз тарафи мақомоти ҳокимияти давлатӣ ва идоракунӣ,шахсҳои ҳуқуқиву воқеии дар раванди иттилоотӣ иштироккунанда пешгирӣ карда ва хотима дода мешаванд.

2.Моликони захираву системаҳои иттилоотӣ, офарандагони воситаҳои муҳофизати барномавию техникӣ ва криптографии иттилооти ҳуҷҷатшуда ҳангоми ҳалли масъалаҳои муҳофизат ҳамин Қонун ва санадҳои меъёрию ҳуқуқии мақомоти махсуси ваколатдори давлатиро оид ба муҳофизати иттилоот ба роҳбарӣ мегиранд.

Моддаи 30. Ҳимояи ҳуқуқи субъектҳо дар соҳаи иттилоотонӣ 1.Ташкилотҳои давлатӣ ва ғайридавлатӣ, инчунин шаҳрвандон барои тартиб додан ва офаридани

системаю технологияҳои иттилоотӣ, воситаҳои таъмини онҳо, инчунин ба фаъолияти вобаста бо пешниҳод намудани маҳсулот ва хизматрасонии иттилооти ҳуқуқи баробар доранд.

2.Ҳуқуқи субъектҳо дар соҳаи ташаккули равандҳои иттилоотӣ ва иттилоотонӣ бо мақсади пешгирии ҳуқуқвайронкунӣ, роҳ надодан ба амалҳои ғайриқонунӣ, барқарор намудани ҳуқуқҳои поймолшуда ва ҷуброни зиён ҳимоя карда мешавад.

3.Ҳуқуқи субъектҳоро суд бо назардошти хусусияти ҳуқуқвайронкунӣ ва зиёни расонидашуда ҳимоя мекунад.

4.Барои ҳуқуқвайронкунӣ ҳангоми кор кардан бо иттилооти ҳуҷҷатшуда мақомоти ҳокимияти давлатӣ ва идоракунӣ, ташкилотҳо ва шахсони мансабдори онҳо мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон масъулият доранд.

5.Масъулияти вайрон кардани меъёру қоидаҳои байналмилалӣ дар соҳаи ташаккул ва истифодаи захираҳои иттилоот, офаридан ва ба кор бурдани системаҳои иттилоотӣ, талаботи созишномаҳои байналмилалӣ оиди ҳимояи ҳуқуқи муаллифӣ ба зиммаи мақомоти ҳокимияти давлатӣ ва идоракунӣ, ташкилотҳо ва шаҳрвандон мутобиқи шартномаҳои бо ҳамкорони хориҷӣ имзокардаи онҳо, бо

назардошти санадҳои ҳуқуқи байналмилалие, ки Ҷумҳурии Тоҷикистон эътироф намудааст, гузошта мешавад.

Моддаи 31. Ҳимояи ҳуқуқи истифодабаранда барои дастрас кардани иттилоот 1. Аз роҳ надодан барои дастрас кардани иттилооти ошкоро ё аз дидаву дониста пешкаш

намудани иттилооти барғалат (нодуруст) ба суд шикоят кардан мумкин аст. Дар ҳар ҳолат шахсоне, ки онҳоро аз дастрас намудани иттилоот маҳрум гардонидаанд ва шахсоне, ки иттилооти барғалат гирифтаанд, ба товони зарар ҳуқуқ доранд.

2. Тарафҳо барои иҷро накардан ё худ номатлуб иҷро кардани ӯҳдадориҳои шартномаи хариду фурӯш, пешкаш намудани захираҳои иттилоот тибқи қонунгузории граждании Ҷумҳурии Тоҷикистон масъуланд.

3.Суд баҳсҳоро оиди беасос нисбат додани иттилоот ба категорияи иттилооти дастрасаш маҳдуд ва даъвоҳоро оиди ҷуброни зиён дар ҳолатҳои беасос ба истифодабарандагон пешкаш накардани иттилоот ё ки барои ҳуқуқвайронкуниҳо нисбати истифодабарандагон ва ӯҳдадориҳои шартнома дида мебарояд.

4.Роҳбарон, хизматчиёни дигари мақомоти ҳокимияти давлатӣ, ташкилотҳое, ки дастрас намудани иттилоотро ғайриқонунӣ маҳдуд сохтаанд ва тартиботи ҳифзи иттилоотро риоя накардаанд, мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷавобгар мебошанд.

БОБИ V. ИДОРА ВА ТАНЗИМИ СОҲАИ ИТТИЛООТОНӢ

Моддаи 32.Мақомоти идораю танзими давлатии соҳаи иттилоотонӣ 1. Давлат соҳаи иттилоотониро бо мақсади ба амал баровардани сиёсати худ дар соҳаи

иттилоотонӣ идора мекунад ва танзим мегардонад. 2. Идораю танзими давлатии муносибатҳои соҳаи иттилоотониро Ҳукумати Ҷумҳурии

Тоҷикистон мутобиқи ваколатҳои худ ва ҳамин Қонун ба воситаи системаи ягонаи мақомоти ҳокимияти давлатӣ амалӣ мегардонад.

З.Сиёсати ягонаи давлатиро дар соҳаи иттилоотонӣ мақоми давлатии махсуси ваколатдори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ташаккул медиҳад ва равандҳои пешрафти ин соҳаро ҳамоҳанг месозад.

Моддаи 33. Ваколатҳои мақомоти давлатии идоракунӣ ва танзим дар соҳаи иттилоотонӣ 1.Ба ваколатҳои мақомоти давлатии идоракунӣ ва танзим дар соҳаи иттилоотонӣ тааллуқ доранд: ‐тарҳрезӣ кардани сиёсати ягонаи давлатии инкишофи иттилоотонӣ ва муайян намудани самтҳои

афзалиятноки он; ‐муқаррар намудани тартиби маблағҷудокунӣ аз ҳисоби буҷети давлатӣ ва сармоягузории хориҷӣ

барои пешрафти соҳаи иттилоотонӣ ва назорат оиди истифодабарии он; ‐роҳбарӣ, ҳамоҳангсозӣ тартибдиҳӣ ва амалӣ гардонидани барномаҳои умумидавлатӣ ва лоиҳаҳо

дар соҳаи иттилоотонӣ; ‐барпо кардан, тараққӣ додан ва боэътимод гардонидани кори системаю шабакаҳои телеиртиботи

умумидавлатӣ; ‐танзими тартибу шароити ҳамкории системаю шабакаҳои иттилоотӣ ва ҷузъҳои дигари

инфраструктураи иттилоотонӣ, ҷорӣ кардани системаҳои пешқадами протоколҳои байнишабакавӣ; ‐муайян кардани тартибу шароити бо иттилоот таъмин намудани мақомоти идораи давлатӣ, аз

ҷониби шахсони ҳуқуқӣ ва воқеӣ истифода бурдани захираҳои умумидавлатии иттилоот; ‐ташкили санҷиши (экспертизаи) барномаҳо, лоиҳаю таклифҳо дар соҳаи иттилоотонӣ,

сертификатсияи маҳсулот, раванду технологияҳои иттилоотӣ; ‐дастгирӣ намудани бозори маҳсулот ва хизматрасонии иттилоотӣ; ‐муқаррар кардани стандартҳо, таснифгарон ва системаҳои якнавохтсозии соҳаи иттилоотонӣ,

назорат ба риояи онҳо; ‐муайян кардани тартибу шароити гузаронидани тадқиқот, тарҳрезӣ ва истеҳсоли воситаю

технология ва системаҳои иттилоотӣ; ‐ҳимоя ва эҳтиёт кардани ҳуқуқу манфиатҳои шахсони ҳуқуқӣ ва воқеӣ дар соҳаи иттилоотонӣ; ‐муқаррар намудани тартиби баҳисобгирии давлатии маҳсулоти барномавӣ ва асосҳои маълумот,

ки аз ҳисоби маблағи буҷети давлатӣ ба вуҷуд оварда шудаанд ва ҳамчунин ба қайд гирифтани марказҳо, системаю шабакаҳои иттилоотие, ки дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон новобаста аз тобеияти идоравии онҳо амал мекунанд;

‐ташкили ҳамкорӣ ва ҳамоҳанг сохтани алоқа дар соҳаи иттилоотонӣ бо мамлакатҳои хориҷӣ ва ташкилотҳои байналмилалӣ.

2. Мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлатӣ дар идораву танзими давлатии соҳаи иттилоотонӣ дар доираи салоҳияту вазифаҳояшон, ки қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон муаяйн кардааст, иштирок менамоянд.

Моддаи 34.Маблағгузорӣ барои иттилоотонӣ 1.Маблағгузорӣ барои иттилоотонӣ аз ҳисоби маблағи буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон,

маблағи шахсони ҳуқуқӣ ва воқеӣ, инчунин сармояҳои хориҷӣ амалӣ мешаванд. 2.Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон самтҳои афзалиятноки инкишофи иттилоотониро муайян ва

тартиби маблағгузориро муқаррар менамояд. Қарорҳоро оиди сармоягузории лоиҳаҳои инкишофи иттилоотонӣ аз ҳисоби маблағи буҷети давлатӣ Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон мутобиқи барномаи тасдиқшудаи иттилоотонӣ қабул менамояд.

3.Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон барои ҷалб кардани сармояи хориҷӣ ба соҳаи иттилоотонӣ шароити мусоид фароҳам меоварад.

Моддаи 35. (Хориҷ карда шуд бо Қ ҶТ аз 26.12.05с №124)

Моддаи 36. Сертификатсияи системаю технологияҳои иттилоотӣ дар соҳаи иттилоотонӣ 1.Барои таъмини соҳибихтиёрӣ ва амнияти Ҷумҳурии Тоҷикистон, сифат, қобилияти рақобат ва

ҳимояи бозори дохилӣ сертификатсияи системаю технологияҳои иттилоотӣ ва воситаҳои таъмини онҳо ба амал бароварда мешаванд.

2.Системаҳои иттилоотӣ, асос ва бонки маълумотеро, ки барои таъмини иттилоотии ташкилоту шаҳрвандон пешбинӣ шудаанд, мақомоти ваколатдори давлатӣ бо тартиби муқаррарнамудаи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи сертификатсияи маҳсулот ва хизматрасонӣ” бояд сертификатсия кунад.

3.Системаҳои иттилоотии мақомоти ҳокимияти давлатӣ ва идоракуние, ки иттилооти ҳуҷҷатшудаи дастрасаш маҳдудро мавриди коркард қарор медиҳанд, инчунин воситаҳои муҳофизати ин системаҳо бояд бо тартиби муайяннамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳатман сертификатсия карда шавад.

Моддаи 37. Танзим ва ҳавасмандгардонии давлатии фаъолият дар соҳаи иттилоотонӣ 1.Дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои корҳои тадқиқотӣ, илмӣ, таҷрибавию ихтироот дар соҳаи

тарҳрезӣ ва офаридани системаю воситаҳо ва технологияҳои иттилоотӣ шароит муҳайё карда мешавад. 2. Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон мутобиқи сиёсати илмию техникӣ ва саноатӣ самтҳои

афзалиятноки инкишофи иттилоотонӣ, инчунин тартиби маблағгузориро ба онҳо муайян менамояд. 3.Мақомоти ҳокимияти давлатӣ ва идоракунӣ мутобиқи самтҳои афзалиятноки инкишофи

иттилоотонии Ҷумҳурии Тоҷикистон тарҳрезон ва офарандагони системаю технологияҳои иттилоотӣ ва воситаҳои таъмини онҳоро дастгирӣ мекунанд, ба ҳар чи бештар қобили рақобат шудани маҳсулоти иттилоотӣ ёрӣ мерасонанд, инкишофи тадқиқоти ояндадори илмиро ҳавасманд мегардонанд, ихтироотҳои куллан навро патент мекунанд ва барои аз худ намудани технологияҳои компютерии иттилоот кумак мекунанд. Дар ҳолатҳои муқарраркардаи Қонун содироту воридоти намудҳои муайяни технология, маҳсулот ва хизматрасонии иттилоотӣ, фурӯхтани онҳо дар бозори дохилӣ маҳдуд ва ҳамчунин истеҳсолкунандагон вазифадор карда шуда метавонанд, ки сатҳи зурурии стандарту сифатро таъмин кунанд.

Моддаи 38. Баҳисобгирӣ ва бақайдгирии давлатӣ дар соҳаи иттилоотонӣ 1.Тамоми объектҳои инфраструктураи иттилоотонӣ, захираҳои иттилоотӣ, моддӣ, техникӣ,

молиявии онҳо, мутахассисон ва дигар захираҳои шахсони ҳуқуқӣ ва воқеӣ бояд аз тарафи давлат ба ҳисоб ва ба қайд гирифта шаванд.

2.Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон қоидаҳои баҳисобгирӣ ва таҳлили ҳолати инфраструктураи иттилоотии давлатро муқаррар менамояд.

Моддаи 39. Таълимот дар соҳаи иттилоотонӣ 1.Бо мақсади баланд бардоштани маданияти иттилоотии аҳолӣ ва маҳорати касбии мутахассисон

дар Ҷумҳурии Тоҷикистон системаи тарбияи умум ва бардавом, таълим ва вусъат додани дониш оиди иттилоот ва техникаи компютерӣ муқаррар карда мешавад.

2.Дар барномаи мактабҳо, сарфи назар аз соҳаву шакли моликият, бояд таълимоти асосҳои иттилоотия ва техникаи компютерӣ пешбинӣ шуда бошад.

3.Дар барномаҳои мактабҳои ибтидоӣ, миёна, касбӣ ва олӣ, инчунин дар ташкилоту таълимгоҳҳои такмили ихтисос ва бозомӯзӣ тибқи соҳаашон бояд таълими курсҳои махсуси иттилоотия ва техникаи компютерӣ пешбинӣ шуда бошанд.

4.Мақомоти ҳокимияти давлатӣ ва идоракунӣ, мақомоти ҳокимияти иҷроия дар маҳалҳо, шахсони ҳуқуқӣ ва воқеӣ, иттиҳодияҳои ҷамъиятӣ ба амал баровардани донишу имкониятҳои иттилоотонӣ, системаю технологияҳои иттилоот, инчунин истифодаи захираҳои иттилоотро дар байни аҳолӣ интишор менамоянд ва аҳолиро аз қонунгузории соҳаи иттилоотонӣ бохабар месозанд.

Моддаи 40. Маҳдуд кардани фаъолияти инҳисорӣ (монополикунонӣ) дар соҳаи иттилоотонӣ

1.Инҳисорӣ намудан дар соҳаи иттилоотонӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон номумкин аст. 2.Парвандаҳои инҳисорикунонии соҳаи иттилоотонӣ дар мақомоти давлатии зиддиинҳисории

Ҷумҳурии Тоҷикистон бо ташаббуси худ, пешниҳодоти мақомоти ҳокимияти давлатӣ ва идоракунӣ, инчунин субъектҳое, ки ҳуқуқҳояшон дар натиҷаи чунин инҳисорикунонӣ поймол гаштаанд, баррасӣ мешаванд.

3.Қоидаҳои рақобати софдилона ба ҳамаи шаклҳои фаъолияти соҳаи иттилоотонӣ дахл доранд.

БОБИ VI.МУНОСИБАТҲОИ БАЙНАЛМИЛАЛӢ

Моддаи 41.Муносибатҳои байналмилалӣ дар соҳаи иттилоотонӣ 1.Муносибатҳои соҳаи иттилоотонии байни давлатҳо дар асоси созишномаҳои дутарафа ва

бисёртарафа, барномаҳои муштараки илмию техникӣ, шартномаю ӯҳдадориҳои шахсони ҳуқуқӣ оиди барпо намудани системаҳои ягонаю муштарак, коллективию барномавӣ ва техникии ягонаи иттилоотии мувофиқ ва ҳамчунин аз рӯи масъалаҳои дигари иттилоотонӣ муқаррар карда мешаванд.

2.Ҳамкории байналмилалӣ дар соҳаи иттилоотонӣ дар асоси шартномаю созишномаҳои байналмилалӣ амалӣ гардонида мешавад.

Моддаи 42. Тартиботи ҳуқуқии ҳамкории байналмилалӣ дар соҳаи иттилоотонӣ Мақомоти ҳокимияти давлатӣ ва идоракунӣ, шахсони ҳуқуқӣ ва воқеӣ ҳақ доранд дар асоси

шартномаҳо системаҳои иттилоотии худро ба шабакаҳои байналмилалии иттилоот ҳамроҳ кунанд.

Моддаи 43. Ҳамроҳшавӣ (интегратсия) ба шабакаю системаҳои байналмилалии иттилоотӣ 1.Системаҳои иттилоотиеро, ки иттилооти дастрасаш маҳдудро мавриди коркард қарор

медиҳанд, бо шабакаи байналмилалии иттилоотӣ танҳо баъди қабул намудани чораҳои зарурии муҳофизат якҷоя кардан мумкин аст.

2.Бе иҷозат ба шабакаҳои иттилооти ҳамроҳ кардани системаҳои иттилоотии шахсони ҳуқуқӣ ва воқеӣ, инчунин аз ин шабакаҳо гирифтани иттилоот мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷавобгарӣ дорад.

3.Иттилоот ҳангоми мубодилаи байналмилалӣ мутобиқи қонунгузории ҷории Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳофизат карда мешавад.

Моддаи 44.Шартномаҳои байналмилалӣ Агар дар шартномаҳои байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистон назар ба ҳамин Қонун тартиби

дигар муқаррар шуда бошад, он гоҳ меъёрҳои шартномаҳои байналмилалӣ амал мекунанд.

БОБИ VII.МУҚАРРАРОТИ ХОТИМАВӢ

Моддаи 45.Масъулияти вайрон кардани Қонуни мазкур Вайрон кардани Қонуни мазкур мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон масъулият дорад.

Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Э. РАҲМОНОВ ш. Душанбе 6 августи соли 2001 №40