Lagasafn (útgáfa 150c) – Íslensk lög 1. október 2020 Nr. 73 1972 1
1972 nr. 73 29. maí Höfundalög Tóku gildi 29. nóvember 1972. Breytt með: L. 78/1984 (tóku gildi 13. júní 1984). L. 11/1986 (tóku gildi 1. maí 1986). L. 20/1991 (tóku gildi 1. júlí 1992). L. 57/1992 (tóku gildi 1. okt. 1992). L. 50/1996 (tóku gildi 1. jan. 1997). L. 145/1996 (tóku gildi 30. des. 1996; EES-samningurinn: XVII. viðauki tilskipun 91/250/EBE, 92/ 100/EBE, 93/83/EBE og 93/98/EBE). L. 82/1998 (tóku gildi 1. okt. 1998). L. 60/ 2000 (tóku gildi 26. maí 2000; EES-samningurinn: I. viðauki tilskipun 91/250/EBE og 92/100/EBE). L. 9/2006 (tóku gildi 11. mars 2006; EES-samningurinn: XVII. viðauki tilskipun 2001/29/EB). L. 23/2006 (tóku gildi 3. maí 2006; EES-samningur- inn: XX. viðauki tilskipun 2003/4/EB). L. 97/2006 (tóku gildi 30. júní 2006; EES- samningurinn: XVII. viðauki tilskipun 2001/84/EB). L. 88/2008 (tóku gildi 1. jan. 2009 nema brbákv. VII sem tók gildi 21. júní 2008). L. 93/2010 (tóku gildi 2. júlí 2010). L. 38/2011 (tóku gildi 21. apríl 2011; EES-samningurinn: X. viðauki tilskip- un 89/552/EBE). L. 126/2011 (tóku gildi 30. sept. 2011). L. 9/2016 (tóku gildi 5. mars 2016). L. 10/2016 (tóku gildi 5. mars 2016; EES-samningurinn: XVII. viðauki tilskipun 2012/28/ESB). L. 11/2016 (tóku gildi 5. mars 2016; EES-samningurinn: XVII. viðauki tilskipun 2011/77/ESB). L. 109/2016 (tóku gildi 22. okt. 2016). L. 90/ 2018 (tóku gildi 15. júlí 2018; EES-samningurinn: XI. viðauki reglugerð 2016/679). L. 53/2019 (tóku gildi 1. júlí 2019). L. 88/2019 (tóku gildi 1. jan. 2020 nema 32. gr. sem tekur gildi einu ári eftir gildistökudag ákvörðunar sameiginlegu EES-nefndar- innar nr. 186/2017; EES-samningurinn: XVII. viðauki tilskipun 2014/26/ESB).
Ef í lögum þessum er getið um ráðherra eða ráðuneyti án þess að málefnasvið sé til- greint sérstaklega eða til þess vísað, er átt við mennta- og menningarmálaráðherra eða mennta- og menningarmálaráðuneyti sem fer með lög þessi.
I. kafli. Réttindi höfunda o.fl. 1. gr. Höfundur að bókmenntaverki eða listaverki á eignarrétt á
því með þeim takmörkunum, sem í lögum þessum greinir. Til bókmennta og lista teljast samið mál í ræðu og
riti, leiksviðsverk, tónsmíðar, myndlist, byggingarlist, kvik- myndir, ljósmyndalist, nytjalist og aðrar samsvarandi list- greinar, á hvern hátt og í hverju formi sem verkið birtist.
Uppdrættir, teikningar, mótanir, líkön og önnur þess hátt- ar gögn, sem fræðslu veita um málefni eða skýra þau, njóta verndar með sama hætti og bókmenntaverk.
[Ákvæði 3. mgr. skulu einnig gilda um tölvuforrit.]1) 1)
L. 57/1992, 1. gr.
2. gr. [Með þeim takmörkunum sem í lögum þessum greinir
hefur höfundur einkarétt til að gera eintök af verki sínu og til að gera það aðgengilegt almenningi í upphaflegri eða breyttri mynd, í þýðingu eða annarri aðlögun, í annarri tegund bók- mennta eða lista eða með annarri tækni.
Eintakagerð telst sérhver bein eða óbein, tímabundin eða varanleg gerð eintaks af verki, í heild eða af hluta þess, með hvaða aðferðum sem er og í hvaða formi sem er. Það telst m.a. eintakagerð ef verk er flutt yfir á miðil sem nota má til endurmiðlunar.
Verk telst gert aðgengilegt almenningi þegar: 1. eintök af því eru boðin til sölu, leigu eða láns eða er
dreift til almennings á annan hátt, 2. eintök af því eru sýnd opinberlega, 3. verkið er flutt opinberlega. Það telst vera opinber flutningur í skilningi 3. tölul. 3.
mgr. þegar: 1. verki er miðlað til almennings um þráð eða þráðlaust,
þar á meðal þegar það er sent út í útvarpi eða gert aðgengi- legt almenningi þannig að hver og einn getur fengið aðgang að verkinu á þeim stað, á þeirri stundu og með þeim búnaði sem hann sjálfur kýs,
2. verk er flutt á vinnustað fyrir stóran hóp manna sem endranær er talinn vera lokaður hópur,
3. útvarpsflutningur á tónlist eða bókmenntaverki er gerð- ur aðgengilegur almenningi á þann hátt að honum er endur-
varpað með hátalara eða á annan sambærilegan hátt í rými sem er opið almenningi.
Flutningur verks í útvarpi nær bæði til hljóðvarps og sjón- varps nema annars sé getið.]1)
1) L. 9/2016, 1. gr.
3. gr. [Verk telst birt þegar það hefur löglega verið gert aðgengi-
legt almenningi. Verk telst gefið út þegar eintök af því hafa með réttri heim-
ild verið boðin opinberlega til sölu, láns eða leigu eða þeim dreift til almennings á annan hátt.]1)
1) L. 9/2016, 2. gr.
4. gr. Skylt er, eftir því sem við getur átt, að geta nafns höfundar
bæði á eintökum verks og þegar það er birt. Óheimilt er að breyta verki höfundar eða birta það með
þeim hætti eða í því samhengi, að skert geti höfundarheiður hans eða höfundarsérkenni.
Ógilt er afsal höfundar á rétti samkvæmt þessari grein, nema um einstök tilvik sé að ræða, sem skýrt eru tilgreind bæði um tegund og efni.
5. gr. Sá, sem þýðir verk, aðhæfir það tiltekinni notkun, breytir
því úr einni grein bókmennta eða lista í aðra eða framkvæm- ir aðrar aðlaganir á því, hefur höfundarétt að verkinu í hinni breyttu mynd þess. Ekki raskar réttur hans höfundarétti að frumverkinu.
Nú hefur verk verið notað sem fyrirmynd eða með öðrum hætti við gerð annars verks, sem telja má nýtt og sjálfstætt, og er þá hið nýja verk óháð höfundarétti að hinu eldra.
6. gr. Þegar verk eða hlutar af verkum höfunda, eins eða fleiri,
eru tekin upp í safnverk, sem í sjálfu sér má telja til bók- mennta eða lista, hefur sá, sem safnverkið gerði, höfundarétt að því. Ekki raskar réttur hans höfundarétti að þeim verkum, sem í safnverkið eru tekin.
Ákvæði 1. mgr. taka ekki til blaða og tímarita, sbr. 40. gr. . . . 1)
1) L. 9/2016, 3. gr.
7. gr. Nú eru tveir menn eða fleiri höfundar að sama verki, og
framlög þeirra verða ekki aðgreind hvert frá öðru sem sjálf- stæð verk, og eiga þeir þá saman höfundarétt að verkinu.
8. gr. Höfundur verks telst sá, uns annað reynist, sem nafn-
greindur er á eintökum þess með venjulegum hætti eða lýstur er höfundur, þegar verk er birt. Gildir þetta einnig um höf- unda, sem nota gervinöfn eða merki, þegar almennt er vitað, hver þar felst að baki. Framangreindum ákvæðum skal einn- ig beita um framleiðanda kvikmyndaverks. [Þá skal einnig í þeim tilvikum, þegar verulegur og samfelldur flutningur verka eða umfangsmikil fjölföldun eða útleiga hefur átt sér stað, talið að flutt hafi verið, leigð út eða fjölfölduð verk sem vernduð eru að höfundalögum nema annað verði í ljós leitt.]1)
Nú er verk gefið út, án þess að höfundar þess sé getið sam- kvæmt 1. mgr., og kemur útgefandi þá fram fyrir hönd hans, uns nafn hans er birt á nýrri útgáfu eða með tilkynningu til [ráðherra].2)
1) L. 57/1992, 2. gr. 2) L. 126/2011, 56. gr.
9. gr. Lög, reglugerðir, fyrirmæli stjórnvalda, dómar og önn-
ur áþekk gögn, sem gerð eru af opinberri hálfu, njóta ekki
2 Nr. 73 1972 Lagasafn (útgáfa 150c) – Íslensk lög 1. október 2020
verndar eftir lögum þessum, og ekki heldur opinberar þýð- ingar á slíkum gögnum.
10. gr.
[Nú er verk sem lög þessi taka til, eða hlutar þess, skráð sem hönnun samkvæmt lögum nr. 46/2001 og útilokar það ekki samhliða höfundavernd.]1)
1) L. 9/2016, 4. gr.
II. kafli. [Takmarkanir á höfundarétti og umsýsla höf- undaréttar á grundvelli samningskvaða.]1)
1) L. 9/2016, 15. gr.
[10. gr. a.
Einkaréttur höfundar skv. 3. gr.,1) sbr. 2. gr., gildir ekki um gerð eintaka sem
1. eru til skamms tíma eða tilfallandi,
2. eru órjúfanlegur og mikilvægur liður í tækniferli,
3. hafa þann tilgang einan að gera mögulega sendingu af hálfu milliliðar milli þriðju aðila um net eða löglega notkun á verki eða öðru efni og
4. hafa enga sjálfstæða fjárhagslega þýðingu.
Ákvæði 1. mgr. gilda ekki um tölvuforrit og gagna- grunna.]2)
1) Nú 2. gr., sbr. breytingar skv. l. 9/2016, 1. og 2. gr. 2) L. 9/2006, 1. gr.
11. gr.
[Heimilt er einstaklingum að gera eintök af birtu verki til einkanota eingöngu, enda sé það ekki gert í fjárhagslegum tilgangi. Ekki má nota slík eintök í neinu öðru skyni.]1)
[Ákvæði 1. mgr. veita ekki rétt til:
1. mannvirkjagerðar eftir verki sem verndar nýtur eftir reglum um byggingarlist,
2. eftirgerðar verka sem verndar njóta eftir reglum um höggmyndalist, nytjalist eða dráttlist ef leitað er til hennar aðstoðar annarra manna,
3. eftirgerðar verndaðra tónverka og bókmenntaverka sé leitað til hennar aðstoðar aðila sem taka slíka eftirgerð að sér í atvinnuskyni,
4. eftirgerðar verndaðra tölvuforrita],2)
[5. eftirgerðar véllæsilegra eintaka gagnagrunns.]3)
[Höfundar verka, sem hefur verið útvarpað, hafa verið gerð aðgengileg almenningi þannig að hver og einn getur fengið aðgang að verkinu á þeim stað, á þeirri stundu og með þeim búnaði er hann sjálfur kýs eða hafa verið gef- in út á hljóðriti eða myndriti, eiga rétt á sanngjörnum bót- um vegna eftirgerðar verkanna til einkanota. Bæturnar skulu greiðast árlega til samtaka höfundaréttarfélaga með fjárveit- ingu samkvæmt fjárheimild í fjárlögum. Greiðslan skal fela í sér sanngjarnar bætur fyrir eftirgerð framangreindra verka til einkanota og miðast við eftirfarandi hlutfallstölur af tollverði á böndum, diskum, plötum eða öðrum þeim geymslumiðlum, í hvaða formi sem er, sem taka má upp á hljóð eða mynd- ir hliðrænt eða stafrænt sem og af tækjum sem eru ætluð til slíkrar upptöku til einkanota sem flutt eru inn eða framleidd hér á landi á næstliðnu ári:
Tollskrár- númer
Skýring Hlutfall af tollverði %
8523.2922– 8523.2929
óátekin segulbönd 2
8523.2912– 8523.2919
óátekin myndbönd 2
8523.4112 og 8523.4113
geisladiskar 2
8523.5111 og 8523.5119
hálfleiðaraminni (USB-minnislyklar)
4
8523.5211 og 8523.5219
gjörvakort (SD-kort) 4
8471.3001– 8471.4909
fartölvur, spjaldtölvur og tölvur 1
8471.7000 utanáliggjandi gagnageymslur (flakkarar, hýsingar með innbyggðum hörðum diski) allt að 12 TB
4
8519.8110– 8519.8990
hljóðupptökutæki 1
8521.1029 og 8521.9023
myndupptökutæki 1
8527.1303 móttökutæki fyrir útvarpssendingar með hljóðupptökubúnaði
2
8517.1200 símar fyrir farsímanet eða önnur þráðlaus net með möguleika á hljóð- og myndupptöku
1
Bætur skv. 3. mgr. greiðast til samtaka höfundaréttarfé- laga sem hlotið hafa viðurkenningu ráðherra til að fara með slík réttindi höfunda. Samtökin annast skil á bótunum til höf- undaréttarfélaga, að frádregnum hæfilegum umsýslukostn- aði. Um viðurkenningu samtaka höfundaréttarfélaga sam- kvæmt þessari grein gilda málsmeðferðarreglur 4. mgr. 26. gr. a og reglur gefnar út á grundvelli hennar. Eigi sjaldnar en á þriggja ára fresti skal úrskurðarnefnd skv. 57. gr. leggja mat á grundvöll sanngjarnra bóta skv. 3. mgr. og skila tillög- um sínum um breytingar til ráðherra.]4)
. . . 4) 1)
L. 9/2006, 2. gr. 2) L. 57/1992, 3. gr. 3) L. 60/2000, 2. gr. 4) L. 109/2016, 1. gr. Bætur skv. 3. mgr. skulu greiðast í fyrsta sinn 1. mars 2017 skv. 4. gr. s.l.
[11. gr. a.]1)
[Eiganda eða lögmætum notanda eintaks af tölvuforriti, sem út hefur verið gefið, er heimil, þrátt fyrir ákvæði 4. tölul. 2. mgr. 11. gr., gerð eintaka eftir forritinu, þar á meðal til gerðar vara- og öryggiseintaka sem honum eru nauðsynleg vegna nýtingar þess. Slík eintök má ekki nota á annan hátt og réttur til nýtingar þeirra fellur niður ef eigandi ráðstafar frumeintaki sínu til annarra.]2)
[Þá skal þeim sem öðlast hafa rétt til notkunar tölvuforrits heimilt án sérstaks leyfis forritshöfundar að skoða, rannsaka eða prófa forritið í því skyni að kanna virkni þess og þær hugmyndir og þau grundvallarsjónarmið sem einstakir þætt- ir forritsins hvíla á að því tilskildu að aðgerðir þessar tengist þeim afnotum sem rétthafa eru heimil í sambandi við nýtingu forritsins.
Ekki er heimilt að víkja frá ákvæðum greinar þessarar með samningum.]3)
1) L. 57/1992, 4. gr. 2) L. 60/2000, 3. gr. 3) L. 145/1996, 1. gr.
12. gr. [Opinber skjalasöfn, almenningsbókasöfn, háskólabóka-
söfn og önnur bókasöfn sem njóta opinberra styrkja í starf-
Lagasafn (útgáfa 150c) – Íslensk lög 1. október 2020 Nr. 73 1972 3
semi sinni, önnur opinber söfn og söfn sem falla undir safna- lög hafa heimild til að gera eintök af:
1. verkum í öryggis- og varðveisluskyni, 2. verkum sem í vantar hluta, sem telst minni hluti verks-
ins í heild, og ófáanleg eru á almennum markaði og hjá út- gefanda; tekur heimild til gerðar eintaka samkvæmt þessu ákvæði einungis til þess hluta verka sem vantar í eintak við- komandi safns,
3. verkum sem safni er skylt, lögum samkvæmt, að eiga eintök af á safni sínu og ófáanleg eru á almennum markaði og hjá útgefanda,
4. verkum þegar frumrit þeirra eru of viðkvæm til útláns og eru ófáanleg á almennum markaði og hjá útgefanda.
Heimild til eintakagerðar skv. 1. mgr. er bundin við að eintökin séu einungis til notkunar í starfsemi safnanna og að eintakagerðin sé ekki gerð í fjárhagslegum tilgangi. Söfnum eru þó heimil útlán á eintökum sem afrituð hafa verið skv. 2.–4. tölul. 1. mgr.
Heimild til eintakagerðar skv. 1. mgr. tekur ekki til forrita á stafrænu formi nema um tölvuleiki sé að ræða.]1)
1) L. 93/2010, 1. gr.
[12. gr. a. Þeim stofnunum sem tilgreindar eru í 1. mgr. 12. gr. er
heimilt að veita einstaklingum aðgang í rannsóknarskyni eða vegna náms að birtum verkum sem ekki eru háð kaup- eða leyfissamningum á þar til gerðum búnaði til notkunar á at- hafnasvæði þeirra.]1)
1) L. 93/2010, 2. gr.
[12. gr. b. Söfn sem falla undir 1. mgr. 12. gr. hafa heimild til að
gera eintök af birtum verkum í safni sínu og gera þau að- gengileg almenningi að fullnægðum skilyrðum um samn- ingskvaðaleyfi skv. 26. gr. a.]1)
1) L. 9/2016, 5. gr.
[12. gr. c. Með munaðarlausu verki er átt við verk í rituðu máli,
hljóðrit, myndrit eða kvikmyndaverk þar sem enginn rétthafi hefur verið fundinn þrátt fyrir ítarlega leit, sbr. 12. gr. e.
Ef fleiri en einn rétthafi er að verki sem fellur undir 1. mgr. og ekki hefur tekist að finna þá alla má nota verkið í samræmi við ákvæði þessa kafla, að því tilskildu að þeir rétthafar sem hafa fundist hafi heimilað slíka notkun að því er varðar þeirra réttindi.
Ef rétthafi verks sem áður hefur ekki fundist gefur sig fram við stofnun sem notar verk samkvæmt ákvæðum þessa kafla skal viðkomandi verk ekki lengur teljast munaðarlaust og afnot þess ekki lengur heimil nema með leyfi rétthafa. Rétthafinn á kröfu á sanngjörnu endurgjaldi frá viðkomandi stofnun fyrir afnot sem þegar hafa átt sér stað. Jafnframt skal stofnunin tilkynna breytta stöðu verksins til þess lögbæra stjórnvalds sem annast móttöku tilkynninga samkvæmt til- skipun Evrópuþingsins og ráðsins 2012/28/ESB, sbr. 5. mgr. 12. gr. e.
Verk eða hljóðrit sem telst munaðarlaust samkvæmt lög- gjöf annars ríkis á Evrópska efnahagssvæðinu skal einnig teljast munaðarlaust á Íslandi.]1)
1) L. 10/2016, 1. gr.
[12. gr. d. Bókasöfnum sem almenningur hefur aðgang að, mennta-
stofnunum, söfnum, skjalasöfnum, varðveislustofnunum kvikmynda og hljóðrita og stofnunum sem veita fjölmiðla-
þjónustu í almannaþágu er heimil notkun munaðarlausra verka í samræmi við þennan kafla.
Stofnunum sem falla undir 1. mgr. og eru stofnsettar á Evrópska efnahagssvæðinu eru heimil eftirfarandi afnot af munaðarlausum verkum í söfnum sínum til að ná markmið- um sem varða hlutverk þeirra í almannaþágu:
1. að gera eintök af munaðarlausum verkum til að setja þau á stafrænt form og til að skrá, flokka, varðveita, gera við og gera þau aðgengileg almenningi,
2. að gera munaðarlaus verk aðgengileg almenningi þannig að hver og einn geti fengið aðgang að verkinu á þeim stað, á þeirri stundu og með þeim búnaði sem viðkomandi sjálfur kýs.
Afnot skv. 2. mgr. eru heimil ef eftirfarandi skilyrði eru uppfyllt:
1. Verkið hefur tengsl við ríki á Evrópska efnahagssvæð- inu með því að það:
a. hefur verið fyrst útgefið í einhverju ríki innan Evrópska efnahagssvæðisins,
b. hefur verið fyrst útvarpað í einhverju ríki innan Evr- ópska efnahagssvæðisins,
c. hefur verið gert aðgengilegt almenningi af stofnun sem fellur undir 1. mgr. með samþykki rétthafa, þrátt fyrir að vera hvorki útgefið né útvarpað, og ekki er ástæða til að ætla að rétthafi væri andsnúinn notkuninni.
2. Tekjur vegna afnota mega eingöngu vera til að standa straum af kostnaði við stafvæðingu munaðarlausra verka og til að gera þau aðgengileg almenningi í samræmi við ákvæði þessarar greinar.
3. Rétthafar munaðarlausra verka sem eru þekktir skulu nafngreindir þegar verkin eru notuð.
Stofnanir sem veita fjölmiðlaþjónustu í almannaþágu geta einungis notað munaðarlaus hljóðrit, myndrit eða kvik- myndaverk úr eigin safni sem þau hafa sjálf framleitt fyrir 1. janúar 2003.
Stofnanir sem falla undir 1. mgr. geta notað verk sem eru innfelld eða eru órjúfanlegur hluti af munaðarlausu verki í samræmi við önnur ákvæði þessarar greinar.]1)
1) L. 10/2016, 1. gr.
[12. gr. e. Áður en verk í rituðu máli, hljóðrit, myndrit eða kvik-
myndaverk telst vera munaðarlaust verk í samræmi við ákvæði 12. gr. c skal fara fram ítarleg leit að rétthöfum slíkra verka. Sú stofnun sem hefur heimild skv. 1. mgr. 12. gr. d til að nota munaðarlaus verk og hyggst gera það skal tryggja að slík leit hafi farið fram og verið skráð.
Leitin skal taka til heimilda sem eru viðeigandi fyrir verk- in sem um ræðir. Hún skal ávallt taka til þeirra heimilda sem upp eru taldar í viðauka við tilskipun Evrópuþingsins og ráðsins 2012/28/ESB.
Leitin skal fara fram í því ríki innan Evrópska efnahags- svæðisins þar sem verkið var fyrst útgefið eða útvarpað. Ef verkið hefur hvorki verið útgefið né því útvarpað en hefur verið gert aðgengilegt almenningi af stofnun sem fellur undir 1. mgr. 12. gr. d, með samþykki rétthafa, skal leitin fara fram í því ríki innan Evrópska efnahagssvæðisins sem stofnunin er staðsett í. Ef um er að ræða kvikmyndaverk og framleið- andi þess hefur höfuðstöðvar sínar eða fast aðsetur í ríki á Evrópska efnahagssvæðinu skal leitin fara fram í því ríki.
Ef vísbendingar eru um að viðeigandi upplýsingar um rétthafa gæti verið að finna í öðru ríki en skv. 3. mgr. skal einnig kanna heimildir þaðan.
4 Nr. 73 1972 Lagasafn (útgáfa 150c) – Íslensk lög 1. október 2020
Ráðherra getur sett nánari reglur um framkvæmd og skráningu fyrir ítarlega leit og notkun munaðarlausra verka, þ.m.t. um þær heimildir sem rétt er að nota fyrir einstak- ar tegundir verka og um miðlun skráðra upplýsinga til þess lögbæra stjórnvalds sem ráðherra felur að annast móttöku tilkynninga samkvæmt tilskipun Evrópuþingsins og ráðsins 2012/28/ESB.]1)
1) L. 10/2016, 1. gr.
13. gr. Nú nýtur mannvirki verndar eftir reglum um byggingar-
list, og er eiganda þó allt að einu heimilt að breyta því án samþykkis höfundar, að því leyti sem það verður talið nauð- synlegt vegna afnota þess eða af tæknilegum ástæðum.
Heimilt er án samþykkis höfundar að breyta munum, sem verndar njóta eftir reglum um nytjalist.
14. gr. Heimil er tilvitnun í birt bókmenntaverk, þar á meðal leik-
sviðsverk, svo og birt kvikmyndaverk og tónverk, ef hún er gerð í sambandi við gagnrýni, vísindi, almenna kynningu eða í öðrum viðurkenndum tilgangi, enda sé hún gerð innan hæfi- legra marka og rétt með efni farið.
Með sömu skilyrðum er heimilt að birta myndir og teikn- ingar af birtum listaverkum og gögnum, sem getið er í 3. mgr. 1. gr., [enda sé ekki um fjárhagslegan tilgang að ræða].1)
[Heimilt er að endurbirta listaverk í almennu fræðsluefni, í sambandi við gagnrýni og við vísindalega umfjöllun, þótt í fjárhagslegum tilgangi sé, enda sé fullnægt skilyrðum um samningskvaðaleyfi skv. 26. gr. a. Þetta gildir þó ekki ef höf- undur hefur bannað samningsaðila slíka notkun verks.]2)
1) L. 9/2006, 4. gr. 2) L. 9/2016, 6. gr.
15. gr. Taka má upp í blöð eða tímarit og flytja í útvarpi dægur-
greinar um hagfræðileg efni, stjórnmál eða trúmál úr blöðum eða tímaritum svo og útvarpsefni af sama tagi, nema þess sé getið við greinarnar eða í útvarpssendingu, að slík endurbirt- ing sé bönnuð. Jafnan skal heimildar getið við slíka endur- birtingu.
Heimilt er að birta í blöðum, tímaritum, sjónvarpi og kvik- myndum myndir eða teikningar af birtum listaverkum í sam- bandi við frásögn af dægurviðburðum. Þetta nær þó ekki til verka, sem gerð eru í þeim tilgangi að birta þau með framan- greindum hætti.
Þegar flutningur eða sýning verks er þáttur í dægurvið- burði, sem kynntur er almenningi í útvarpi eða kvikmynd, er heimilt að láta einstaka þætti úr verkinu fylgja með í sýningu viðburðarins eða frásögn af honum.
[Sendi útvarpsstöð út stutt myndskeið með heimild í 4. mgr. 48. gr. er heimilt að útsendingin taki einnig til verks sem verndað er samkvæmt lögunum.]1)
1) L. 38/2011, 65. gr.
[15. gr. a. . . . 1)]2) 1)
L. 9/2016, 7. gr. 2) L. 57/1992, 5. gr.
16. gr. Heimilt er að taka og birta myndir af byggingum, svo og
listaverkum, sem staðsett hafa verið varanlega utanhúss á al- mannafæri. Nú er bygging, sem nýtur verndar eftir reglum um byggingarlist, eða slíkt listaverk, sem áður greinir, aðal- atriði myndar, sem hagnýtt er til markaðssölu, og á höfundur þá rétt til þóknunar, nema um blaðamyndir eða sjónvarps- myndir sé að ræða.
17. gr. Heimilt er að birta í safnverkum, sem tekin eru saman úr
verkum margra höfunda og ætluð til notkunar við guðsþjón- ustu, skólakennslu eða útvarpskennslu, [enda sé ekki um fjár- hagslegan tilgang að ræða]:1)
1. Einstök bókmenntaverk eða tónverk, ef smá eru að vöxtum, og kafla úr stærri verkum, þegar liðin eru 5 ár frá næstu áramótum eftir útgáfu þeirra.
2. Myndir eða teikningar af listaverkum eða gögnum, sem getið er í 3. mgr. 1. gr., í tengslum við meginmál samkvæmt 1. tölul., enda séu 5 ár liðin frá næstu áramótum, eftir að verk- ið var birt.
Verk, sem samin hafa verið til notkunar við skólakennslu, má þó ekki án samþykkis höfundar taka að neinu leyti upp í safnverk, sem gefið er út í sama skyni.
Þegar verk eða hluti af verki höfundar er birt í safnverki samkvæmt þessari grein, á hann rétt til þóknunar.
1) L. 9/2006, 5. gr.
18. gr. [Heimilt er opinberum eða einkareknum stofnunum, sam-
tökum og atvinnufyrirtækjum að gera eða láta gera til notk- unar innan starfsemi sinnar eintök af útgefnum verkum, sem og með upptöku að gera eintök af verkum sem send eru út í hljóðvarpi eða sjónvarpi eða gerð aðgengileg í dreifikerfi fjölmiðlaveitu þannig að hver og einn geti fengið aðgang að þeim á þeim stað og á þeirri stundu sem hann sjálfur kýs, enda sé fullnægt skilyrðum um samningskvaðaleyfi skv. 26. gr. a. Þetta gildir þó ekki ef höfundur hefur bannað samnings- aðila slíka notkun verks.
Ákvæði 1. mgr. gildir hvorki um kvikmyndaverk sem gerð eru til sýninga í kvikmyndahúsum, þó að þau hafi verið send út í sjónvarpi, nema því aðeins að um sé að ræða stutt brot úr verkinu, né um forrit á stafrænu formi.
Eintök sem gerð eru með heimild í 1. mgr. má einungis nota til eigin starfsemi innan þeirrar stofnunar, samtaka eða fyrirtækis sem samningur skv. 26. gr. a tekur til.]1)
1) L. 9/2016, 8. gr.
19. gr. [[Heimil er eftirgerð og dreifing eintaka af verkum sem
út hafa verið gefin þegar slík eintök eru sérstaklega ætluð til nota fyrir blinda, sjónskerta, heyrnarlausa, lestrarhamlaða eða aðra þá sem eru ófærir um að nýta sér venjulegt prent- að mál til lestrar. Ákvæði þetta gildir ekki ef eftirgerðin eða dreifingin fer fram í fjárhagslegum tilgangi.]1)
Heimildin í 1. mgr. gildir ekki um eftirgerð hljóðupptöku . . . 1)
[Heimilt er með hljóðupptöku að gera eintök af bók- menntaverkum til þess að lána þau blindum, sjónskertum, lestrarhömluðum og öðrum sem ófærir eru um að nýta sér venjulegt prentað mál til lestrar, enda séu eintökin ekki gerð í fjárhagslegum tilgangi. Höfundar eiga rétt á sanngjörnum bótum vegna slíkrar eintakagerðar.]1)]2)
[Heimilt er stofnunum á vegum ríkis og sveitarfélaga og öðrum stofnunum sem starfa í almannaþágu og ekki í fjár- hagslegum tilgangi að gera með mynd- eða hljóðupptöku ein- tök af verkum, sem hljóðvarpað er eða sjónvarpað eða eru gerð aðgengileg í dreifikerfi fjölmiðlaveitu þannig að hver og einn geti fengið aðgang að þeim á þeim stað og á þeirri stundu sem hann sjálfur kýs, til nota fyrir blinda, sjónskerta, heyrnarlausa og þá sem vegna fötlunar eða af öðrum ástæð- um eru ófærir um að nýta sér hefðbundna fjölmiðlaþjónustu, enda sé fullnægt skilyrðum um samningskvaðaleyfi skv. 26.
Lagasafn (útgáfa 150c) – Íslensk lög 1. október 2020 Nr. 73 1972 5
gr. a. Þess háttar upptökur má aðeins nota innan stofnunar sem samningur tekur til, sbr. 26. gr. a.]3)
1) L. 93/2010, 4. gr. 2) L. 9/2006, 6. gr. 3) L. 9/2016, 9. gr.
20. gr. Þegar lög eru sungin opinberlega á hljómleikum, er heim-
ilt að nota sem texta einstök kvæði eða kafla úr stærri verk- um, sem út hafa verið gefin. Má þá einnig prenta textann á söngskrá án nótna til afnota fyrir áheyrendur.
Höfundur á rétt til þóknunar fyrir afnot samkvæmt þessari grein.
21. gr. Opinber flutningur [verks, sem út hefur verið gefið],1) er
heimill, eins og hér segir: 1. Við fræðslustarfsemi. Höfundi ber þóknun, ef greitt er
sérstaklega fyrir flutninginn. 2. Á samkomum, sem stofnað er til í góðgerðaskyni, til
almenns mannfagnaðar, til kynningar á menntun og menn- ingu eða til styrktar málefnum, sem að öðru leyti miða að almannaheill, enda komi ekki þóknun fyrir flutninginn.
3. Á mannfundum, sem ekki er stofnað til í atvinnuskyni eða ávinnings, svo sem á samkomum skóla og félaga og við önnur svipuð tækifæri, enda sé ekki greitt fyrir flutninginn og aðgöngueyrir ekki hærri en svarar beinum kostnaði.
4. Við guðsþjónustu og aðrar kirkjulegar embættisathafn- ir. Höfundur á rétt til þóknunar samkvæmt þessum tölulið eftir reglum,2) sem [ráðherra]3) setur.
[Ákvæði þessarar greinar taka ekki til leiksviðsverka eða kvikmyndaverka.]1)
1) L. 60/2000, 4. gr. 2) Rg. 232/1974. 3) L. 126/2011, 56. gr.
22. gr. Heimil er prentun, upptaka á hljóðrit og önnur eintaka-
gerð og birting á umræðum, sem fram fara í heyranda hljóði á opinberum fulltrúasamkomum, og á gögnum, sem þar eru lögð fram opinberlega og starfsemi þeirra varða. Sama gildir um dómþing, sem háð eru fyrir opnum dyrum, nema dóm- stóll leggi bann við birtingu tiltekinna gagna.
Ákvæði 1. mgr. ná einnig til umræðna um málefni, sem varða almenna hagsmuni og fram fara á samkomum, sem al- menningur á aðgang að, eða í útvarpi.
Höfundur hefur einkarétt til að gefa út safn af sjálfs sín framlagi til umræðna, sem getur í 1. og 2. mgr., og af gögn- um, sem hann hefur lagt þar fram.
[22. gr. a. [Heimilt er að veita aðgang að skjölum eða öðrum gögn-
um mála samkvæmt stjórnsýslulögum, upplýsingalögum og öðrum lögum með því að afhenda ljósrit eða afrit af þeim þótt þau hafi að geyma verk er njóta verndar samkvæmt þessum lögum.
Upplýsingaréttur skv. 1. mgr. er þó háður því skilyrði að verkin verði ekki birt, eintök af þeim gerð, eintökum af þeim dreift eða þau nýtt með öðrum hætti nema með samþykki höfundar.
Þrátt fyrir ákvæði 1. mgr. er heimilt að veita upplýsing- ar í samræmi við [17. gr. laga um persónuvernd og vinnslu persónuupplýsinga].1)]2)]3)
1) L. 90/2018, 54. gr. 2) L. 23/2006, 18. gr. 3) L. 50/1996, 25. gr.
23. gr. [Útvarpsstöðvum er heimilt að senda út útgefin verk, enda
sé fullnægt skilyrðum um samningskvaðaleyfi skv. 26. gr. a. Sama á við um opinberan flutning annarra aðila á útgefn- um verkum, enda feli slíkur flutningur ekki í sér miðlun efn- is í skilningi 1. tölul. 4. mgr. 2. gr. Þetta á þó ekki við um
leiksviðsverk, kvikmyndir eða verk sem höfundur hefur lagt bann við að séu flutt í útvarpi eða annars staðar.
Ákvæði 1. mgr. tekur ekki til sendinga útvarps um gervi- hnött nema sendingin fari samtímis fram um sendi á jörðu niðri.
Þegar útvarpsstöð er heimilt að útvarpa verki er henni frjáls upptaka þess á hljóðrit eða myndrit til eigin nota í sinni innri starfsemi. Nánari reglur um upptöku verka, varðveislu þeirra og not útvarpsstöðva má setja í reglugerð.]1)
1) L. 9/2016, 10. gr.
[23. gr. a. [Verki sem er löglega útvarpað beint eða um gervihnött
má endurvarpa til almennings um kapalkerfi óbreyttu og samtímis hinni upphaflegu útsendingu, enda sé fullnægt skil- yrðum um samningskvaðaleyfi skv. 26. gr. a.]1)]2)
1) L. 9/2016, 11. gr. 2) L. 57/1992, 7. gr.
[23. gr. b. Útvarpsstöðvum er heimilt, ef fullnægt er skilyrðum um
samningskvaðaleyfi skv. 26. gr. a, að nota verk úr safni sínu til endurútsendingar og gera þau aðgengileg þannig að hver og einn geti fengið aðgang að verkunum á þeim stað og á þeirri stundu sem hann sjálfur kýs, sem og til þess að gera eintök af verkunum sem nauðsynleg eru í því skyni að senda þau út eða gera þau aðgengileg. Ákvæði þessarar greinar gildir einungis um verk sem send hafa verið út fyrir gildis- töku laga þessara og teljast til eigin framleiðslu viðkomandi útvarpsstöðvar.
Höfundur getur bannað útvarpsstöð að hagnýta verk sitt með þeim hætti sem heimilað er í 1. mgr.]1)
1) L. 9/2016, 12. gr.
24. gr. [Nú hefur eintak af verki með samþykki höfundar verið
selt eða með öðrum hætti framselt til annarra innan Evrópska efnahagssvæðisins, og er þá frekari dreifing þess heimil. Ef um er að ræða dreifingu í formi láns eða leigu verður ákvæði 1. málsl. einnig beitt um sölu eða annars konar framsal til annarra utan Evrópska efnahagssvæðisins.
Þrátt fyrir ákvæði 1. mgr. er óheimilt að dreifa eintökum af verkum til almennings með því að leigja þau án þess að samþykki höfundar liggi fyrir. Þetta gildir þó ekki um bygg- ingar og nytjalist.
Þrátt fyrir ákvæði 1. mgr. er óheimilt án samþykkis höf- undar að dreifa til almennings eintökum af kvikmyndaverk- um og tölvuforritum í stafrænu formi með því að lána þau út. Þetta gildir þó ekki þegar eintak af tölvuforriti í stafrænu formi er hluti af bókmenntaverki og er lánað með því.
Ákvæði 1. mgr. hefur ekki í för með sér skerðingu á rétti til úthlutunar samkvæmt lögum um Bókasafnssjóð höf- unda.]1)
1) L. 9/2006, 7. gr.
25. gr. [Nú hefur eintak af myndlistarverki verið afhent til eign-
ar og er eiganda þá heimilt, nema annað sé áskilið, að láta eintakið af hendi og sýna það almenningi. Opinber kynning þess á listsýningum og með öðrum hliðstæðum hætti er þó óheimil án samþykkis höfundar, nema á opinberum listasöfn- um sé sem almenningur hefur aðgang að. Ákvæði þessarar málsgreinar gilda einnig um eintök sem gerð hafa verið eftir listaverki og gefin út.]1)
Heimilt er eiganda myndlistarverks að taka eða leyfa töku mynda af því til sýningar í kvikmynd eða sjónvarpi, ef mynd-
6 Nr. 73 1972 Lagasafn (útgáfa 150c) – Íslensk lög 1. október 2020
in er aðeins aukaatriði í efni kvikmyndar eða sjónvarpsdag- skrár. . . . 2)
Þegar listaverk heyrir til listasafni, er heimilt að birta myndir af því í safnmunaskrá.
Nú er listaverk boðið til sölu, og má þá birta myndir af því í tilkynningu um sölutilboð.
Nú hefur andlitsmynd verið máluð, mótuð eða gerð með öðrum hætti eftir pöntun, og er höfundi þá ekki heimilt að neyta einkaréttar síns [skv. 2. gr.]2) án samþykkis þess, sem lét gera myndina, eða erfingja hans, ef hann er látinn.
1) L. 57/1992, 9. gr. 2) L. 9/2016, 13. gr.
[25. gr. a. Vörslumanni myndlistarverks er skylt að veita höfundi
aðgang að verkinu til fjölföldunar þess eða útgáfu eða ann- arrar hliðstæðrar notkunar, enda sé hún höfundi mikilvæg. Réttur höfundar samkvæmt ákvæði þessu er persónulegur, óframseljanlegur og erfist ekki.
Vörslumanni er þó ekki skylt að veita höfundi aðgang að verki eða afhenda það í þessu skyni nema tryggt sé að verkið verði ekki fyrir skemmdum eða glatist.
Sé beiðni höfundar um aðgang að myndlistarverki skv. 1. mgr. hafnað getur hann sett kröfur sínar fram í dómi og getur dómari þá m.a. sett skilyrði fyrir því að aðgangsréttur verði veittur.
Vörslumaður á ætíð rétt til gjafvarnar í slíkum málum.]1) 1)
L. 57/1992, 10. gr.
[25. gr. b. [Höfundur á rétt til þóknunar við endursölu upprunalegs
eintaks listaverks, þar með talið olíu-, akrýl-, tempera-, vatns- lita-, gvass- og pastelmálverka, myndverka og teikninga sem gerðar eru með annarri tækni, grafískra listaverka, svo sem steinprents, koparstungu, ætingar, og tréþrykks, höggmynda, textílverka, gler- og mósaíkmynda, keramik-, postulíns-, silf- ur- og gullverka sem teljast til listiðnaðar og ljósmyndaverka (fylgiréttargjald). Gjaldið fellur á eintök listaverka sem gerð eru í einu eða fleiri eintökum af höfundi sjálfum eða með heimild hans. Gjaldið nær ekki til mannvirkja.
Standa ber skil á fylgiréttargjaldi við endursölu þegar um er að ræða seljanda, kaupanda eða miðlara sem starfa á lista- verkamarkaði, þar með talið uppboðshús, listaverkagallerí og listaverkasala. Seljanda eða miðlara ber að standa skil á gjaldinu. Þegar aðeins kaupandi listaverks starfar á lista- verkamarkaði ber þó honum einum að skila gjaldinu. Gjaldið skal aldrei nema hærri fjárhæð í íslenskum krónum en sem samsvarar 12.500 evrum.
Gjaldið skal vera í íslenskum krónum og reiknast miðað við sölugengi evru á söludegi þannig:
1. 10% af þeim hluta söluverðs sem samsvarar að há- marki 3.000 evrum,
2. 5% af þeim hluta söluverðs sem samsvarar 3.000,01 evru upp í 50.000 evrur,
3. 3% af þeim hluta söluverðs sem samsvarar 50.000,01 evru upp í 200.000 evrur,
4. 1% af þeim hluta söluverðs sem samsvarar 200.000,01 evru upp í 350.000 evrur,
5. 0,5% af þeim hluta söluverðs sem samsvarar 350.000,01 evru upp í 500.000 evrur,
6. 0,25% af þeim hluta söluverðs sem samsvarar fjárhæð umfram 500.000 evrur.
Rétturinn til endurgjalds skv. 1. mgr. er kræfur uns höf- undaréttur rennur út, sbr. 43. gr. Réttur þessi er bundinn við höfundinn og er óframseljanlegur. Að höfundi látnum erfist
rétturinn þó til skylduerfingja. Ef réttur höfundar til endur- gjalds erfist ekki til skylduerfingja eða fénu verður ekki ráð- stafað rennur það til samtaka rétthafa skv. 5. mgr.
Fylgiréttargjald verður aðeins innheimt af samtökum rétt- hafa sem hafa hlotið viðurkenningu [ráðuneytisins].1) Sam- tökin annast innheimtu gjalda skv. 1. mgr. og skil á þeim til höfunda, að frádregnu hæfilegu endurgjaldi vegna innheimt- unnar. Krafa rétthafa á hendur samtökunum er gjaldkræf inn- an þriggja ára frá lokum þess árs er endursala fór fram. Fyrn- ing kröfu rofnar við skriflega greiðsluáskorun frá rétthafa.
Seljendur, miðlarar og kaupendur skv. 2. mgr. skulu: 1. senda sex mánaða uppgjör ásamt skilagrein til samtaka
þeirra sem getið er í 5. mgr. miðað við 1. janúar og 1. júlí ár hvert vegna endursölu listaverka, sem falla undir 1. mgr., á næstliðnum sex mánuðum, staðfest af löggiltum endurskoð- anda, og
2. eftir kröfu frá samtökunum senda innan fjögurra vikna allar upplýsingar sem nauðsynlegar eru til að tryggja greiðslu gjaldsins þegar slík krafa kemur fram innan þriggja ára frá endursölu listaverks.
Berist uppgjör eða upplýsingar um endursölu listaverka skv. 6. mgr. ekki til samtaka þeirra sem getið er í 5. mgr. innan 30 daga frá því að sérstakri áskorun þar um er beint til gjaldskylds aðila skal samtökunum heimilt að áætla inn- heimt fylgiréttargjald hjá viðkomandi aðila vegna endursölu listaverka. Slík áætlun er aðfararhæf.
Ákvæði þessarar greinar taka ekki til listaverka sem seld eru á listmunauppboðum, en um gjaldtöku í þeim tilvikum gilda sérákvæði laga um verslunaratvinnu. Nánari ákvæði um framkvæmd þessarar greinar skulu sett í reglugerð.2)]3)]4)
1) L. 126/2011, 56. gr. 2) Rg. 486/2001. 3) L. 97/2006, 1. gr. 4) L. 57/1992, 10.
gr.
26. gr. Ákvæði kafla þessa, að undanskilinni 13. gr., raska ekki
rétti höfundar eftir 4. gr. Þegar verk er birt almenningi samkvæmt þessum kafla,
skal auk nafns höfundar geta þeirrar heimildar, sem notuð er, eftir því sem ástæður leyfa.
Þegar eintök af verki eru gerð samkvæmt þessum kafla, má ekki án samþykkis höfundar gera breytingar á verkinu fram yfir það, sem lögmæltur tilgangur með eintakagerðinni leyfir.
[26. gr. a. Nú hafa samtök rétthafa, sbr. 4. mgr., gert samning við
notanda um þar tilgreinda hagnýtingu verka á grundvelli heimilda í 12. gr. b, 3. mgr. 14. gr., 1. mgr. 18. gr., 4. mgr. 19. gr., 1. mgr. 23. gr., 23. gr. a og 1. mgr. 23. gr. b, og fær þá sá notandi rétt til þess að hagnýta önnur verk sömu tegund- ar þó að samtökin komi ekki fram fyrir hönd höfunda þeirra verka, á sama hátt og með sömu skilmálum og felast í samn- ingnum við samtökin og hinum tilvitnuðu ákvæðum. Réttur notanda skv. 1. málsl. nefnist samningskvaðaleyfi.
Samningskvaðaleyfi geta notendur einnig fengið sem samið hafa um slíkt við samtök rétthafa, sbr. 4. mgr., að því tilskildu að:
a. samningurinn um slíkt samningskvaðaleyfi taki til af- markaðs og vel skilgreinds sviðs,
b. samningskvaðaleyfi sé forsenda þess að nýting sé möguleg,
c. samningurinn sé skriflegur og í honum tekið fram að hann veiti samningskvaðaleyfi.
Lagasafn (útgáfa 150c) – Íslensk lög 1. október 2020 Nr. 73 1972 7
Ákvæði 2. mgr. gildir þó ekki um verk ef höfundur þess hefur bannað samningsaðila slíka notkun.
Samtök rétthafa sem stofna til samninga sem veita samn- ingskvaðaheimild, sbr. 1. og 2. mgr., skulu hafa viðurkenn- ingu ráðherra. Viðurkenning er háð því að samtök séu í for- svari fyrir verulegan hluta höfunda tiltekinna verka sem not- uð eru hér á landi. Ráðherra getur ákveðið að samtök sem viðurkenningu hljóta á nánar tilteknum sviðum skuli vera sameiginleg samtök tveggja eða fleiri félagssamtaka sem uppfylla skilyrði 1. og 2. mgr. Ráðherra setur nánari reglur um málsmeðferð vegna viðurkenningar, þ.m.t. endurskoðun viðurkenningar, þeirra samtaka sem nefnd eru í 1. og 2. mgr. auk samtaka sem 2. mgr. 47. gr. tekur til.]1)
1) L. 9/2016, 14. gr.
[26. gr. b. Þóknun fyrir notkun sem fer fram á grundvelli samnings
um samningskvaðaleyfi skv. 26. gr. a skal ákvörðuð á sama hátt gagnvart öllum þeim höfundum sem samningskvaðaleyf- ið tekur til, hvort sem þeir eru innan eða utan þeirra rétthafa- samtaka sem eru aðilar að samningnum.
Þeir höfundar sem rétthafasamtök koma ekki fram fyrir geta gert kröfu til þess að fá einstaklingsbundna þóknun fyr- ir not á grundvelli samningskvaðaleyfisins þó að slíkur rétt- ur komi hvorki fram í samningi samtakanna um samnings- kvaðaleyfi við notanda né í reglum samtakanna um þóknun. Ákveða má fjárhæð einstaklingsbundinnar þóknunar sam- kvæmt ákvæðum 57. gr. Kröfu um slíka þóknun verður ein- ungis beint að samtökunum og skal hún vera skrifleg.
Rétthafasamtök sem eru aðilar að samningi sem veitir samningskvaðaleyfi skv. 26. gr. a skulu birta upplýsingar á viðeigandi hátt um að slíkur samningur hafi verið gerður ásamt upplýsingum sem nauðsynlegar eru til þess að rétthaf- ar sem ekki eru í samtökunum geti gert kröfur um þóknun.
Kröfur um þóknun, sem samtök sem hafa hlotið viður- kenningu skv. 4. mgr. 26. gr. a kunna að gera á hendur not- endum vegna hagnýtingar verka skv. 23. gr. a, skulu allar gerðar á sama tíma og vera skriflegar.
Kröfur um þóknun fyrir hagnýtingu verka samkvæmt samningskvaðaleyfi fyrnast á fjórum árum frá því að hag- nýtingin átti sér stað. Skrifleg krafa, sbr. 2. og 4. mgr., rýfur fyrningarfrestinn.]1)
1) L. 9/2016, 14. gr.
[26. gr. c. Nú nást ekki samningar sem samningskvaðaleyfi skv. 1.
mgr. 26. gr. a verður byggt á og getur þá aðili að samnings- umleitunum farið fram á sáttameðferð.
Krafa um sáttameðferð skal send ráðherra. Slíka kröfu má bera fram þegar einn af aðilunum hefur slitið samningsum- leitunum eða hafnað ósk um samningsumleitun eða þegar ekki verður séð að samningsumleitanir muni leiða til lausnar.
Sérstakur sáttasemjari, tilnefndur af ráðherra, skal ann- ast sáttameðferð. Hann skal vera óháður samningsaðilum og ekki hafa persónulegan ávinning af niðurstöðunni. Við sátta- umleitanir skal stuðst við þær tillögur til lausnar sem aðil- arnir kunna að hafa lagt fram. Sáttasemjari getur lagt til við aðilana að gert verði út um deilumál með gerðardómi og get- ur aðstoðað þá við val á gerðarmönnum.
Sáttasemjari getur borið fram tillögu um lausn deilumáls og getur krafist þess að tillagan verði innan nánar tiltekins frests borin undir ákvörðunarbærar stofnanir samningsaðila til samþykktar eða synjunar. Ef deilan varðar endurvarp um kapalkerfi skv. 23. gr. a verður litið svo á að tillagan sé sam-
þykkt ef enginn mótmælir henni innan þriggja mánaða. Sátta- semjari tilkynnir ráðherra um niðurstöðu sáttameðferðar.
Sáttasemjari getur ákveðið að eldri samningar skuli gilda áfram þó að samningstímabili sé lokið eða því muni ljúka meðan á sáttameðferð stendur. Ekki er þó heimilt að fram- lengja gildistíma eldri samnings lengur en í tvær vikur eftir að aðilarnir hafa tekið afstöðu til sáttatillögu skv. 4. mgr. eða tillögu um gerð eða eftir að sáttasemjari hefur tilkynnt að þýðingarlaust sé að bera fram þess háttar tillögur.
Ráðherra er heimilt að setja nánari reglur um starf sátta- semjara og kostnað vegna starfa hans.]1)
1) L. 9/2016, 14. gr.
[II. kafli A. Tengsl sameiginlegra umsýslustofnana og samningsbundinna notenda.]1)
1) L. 88/2019, 40. gr.
[26. gr. d. Leyfisveiting. Samningaviðræður sameiginlegra umsýslustofnana og
notenda um leyfisveitingu réttinda skulu fara fram í góðri trú. Aðilar samningsviðræðna skulu veita hver öðrum allar nauðsynlegar upplýsingar.
Skilmálar leyfisveitinga skulu byggjast á hlutlægum við- miðunum án mismununar. Við leyfisveitingar réttinda þurfa sameiginlegar umsýslustofnanir ekki að nota, sem fordæmi fyrir aðra þjónustu á netinu, skilmála við leyfisveitingar sem samið var um við notanda þegar hann veitir nýja tegund þjón- ustu á netinu sem hefur verið aðgengileg almenningi á Evr- ópska efnahagssvæðinu skemur en þrjú ár.
Rétthafar skulu fá viðeigandi þóknun fyrir notkun á rétt- indum þeirra.
Sameiginlegar umsýslustofnanir skulu upplýsa notendur um viðmiðanir sem eru notaðar við ákvörðun gjaldskrár.
Sameiginlegar umsýslustofnanir skulu svara beiðnum frá notendum án ótilhlýðilegrar tafar og gefa m.a. til kynna hvaða upplýsingar þarf til að sameiginleg umsýslustofnun geti boðið leyfi. Þegar sameiginleg umsýslustofnun hefur móttekið allar viðeigandi upplýsingar skal hún án ótilhlýði- legrar tafar annaðhvort veita leyfi eða láta notandanum í té rökstudda yfirlýsingu um það hvers vegna stofnunin ætlar ekki að veita slíkt leyfi.
Sameiginlegar umsýslustofnanir skulu gera notendum kleift að eiga rafræn samskipti við þær.
Ákvæði 1. mgr. skulu einnig eiga við allar sjálfstæðar um- sýslueiningar sem hafa staðfestu á Íslandi.
Deilum sameiginlegrar umsýslustofnunar, sem veitir eða býður veitingu fjölþjóðlegra leyfa yfir landamæri fyrir net- notkun tónverka, við raunverulegan eða mögulegan þjónustu- veitanda á netinu varðandi beitingu 1.–6. mgr. má vísa til úr- skurðarnefndar um höfundarréttarmál skv. 57. gr. svo fram- arlega sem deilurnar varði slík fjölþjóðleg leyfi.]1)
1) L. 88/2019, 40. gr.
[26. gr. e. Skyldur notenda. Notendur skulu láta sameiginlegri umsýslustofnun í té all-
ar viðeigandi upplýsingar sem þeir búa yfir um notkun rétt- inda, sem sameiginleg umsýslustofnun er í fyrirsvari fyrir, og þörf er á vegna innheimtu tekna af réttindum og fyrir úthlut- un og útborgun réttindagreiðslna til rétthafa.
Ef notandi og sameiginleg umsýslustofnun semja ekki sérstaklega um hvenær upplýsingar skv. 1. mgr. skuli afhend- ast skulu þær látnar í té svo fljótt sem auðið er eftir not við- komandi réttinda.
Ef notandi og sameiginleg umsýslustofnun semja ekki sérstaklega um á hvaða formi upplýsingar skv. 1. mgr. skuli
8 Nr. 73 1972 Lagasafn (útgáfa 150c) – Íslensk lög 1. október 2020
látnar í té skal notandinn nota þau skýrsluform sem sameig- inlega umsýslustofnunin lætur í té, nema slíkt teljist ósann- gjarnt.
Ef upp koma álitamál um upplýsingaskyldu notanda skv. 1.–3. mgr. má leggja það álitamál fyrir úrskurðarnefnd um höfundarréttarmál skv. 57. gr.]1)
1) L. 88/2019, 40. gr.
III. kafli. Um aðiljaskipti að höfundarétti. Almenn ákvæði.
27. gr. Framsal höfundaréttar að nokkru leyti eða öllu er heimilt
með þeirri takmörkun, sem leiðir af ákvæðum 4. gr. Nú er eintak af verki afhent til eignar, og felst þá ekki í
þeim gerningi framsal á höfundarétti að verkinu, nema þess sé getið sérstaklega.
28. gr. Framsal höfundaréttar að verki veitir framsalshafa ekki
rétt til að gera breytingar á því, nema svo hafi verið um samið. Ekki er framsalshafa heimilt að framselja öðrum höfunda-
réttinn án samþykkis höfundar. Ef rétturinn er þáttur í eign- um fyrirtækis, má þó framselja hann ásamt því eða tiltekinni grein þess. Þrátt fyrir slíkt framsal ber framseljandi áfram ábyrgð á efndum skuldbindinga sinna við höfund.
29. gr. . . . 1) 1)
L. 11/1986, 9. gr.
30. gr. Nú er höfundur í hjúskap, og skal höfundaréttur þá vera
séreign hans, sem ekki verður skert með kaupmála eða með öðrum hætti, þar á meðal ekki við [fjárslit milli hjóna],1) með- an höfundur lifir. Tekjur af höfundarétti og endurgjald fyrir framsal hans verða hjúskapareign, nema ákveðið sé á ann- an veg í kaupmála. Að höfundi látnum telst höfundaréttur til hjúskapareignar hans, nema kaupmáli hjóna standi til annars, sbr. og 2. mgr. 31. gr.
Skuldheimtumenn geta ekki leitað fullnustu í höfunda- rétti, hvorki hjá höfundi sjálfum né neinum þeim, sem hlotið hafa réttinn að arfi eða fyrir hjúskap. Nú hefur aðili eignast höfundarétt með framsali, og má þá aðeins leita fullnustu hjá honum í þeim rétti, sem honum er heimilt að framselja, sbr. 2. mgr. 28. gr.
Ákvæði 1. og 2. mgr. gilda einnig um eintök listaverka, sem höfundur hefur ekki haft til sýnis almenningi, boðið op- inberlega til sölu eða viðurkennt með öðrum hætti, að birta megi opinberlega, svo og um handrit.
1) L. 20/1991, 136. gr.
31. gr. Nú deyr höfundur, og fer þá um höfundarétt eftir ákvæð-
um erfðalaga, sbr. og 30. gr. Höfundur getur með ákvæði í erfðaskrá gert ráðstafanir
um framkvæmd höfundaréttar að honum látnum og meðal annars falið sérstökum tilsjónaraðilja að annast hana. Skulu slík ákvæði hafa gildi gagnvart öllum erfingjum, þar á meðal skylduerfingjum, og einnig að því er varðar búshluta maka.
Fyrirmæli 2. mgr. taka einnig til slíkra eintaka af verkum, sem getið er í 3. mgr. 30. gr. Flutningsréttur.
32. gr. Þegar höfundur hefur veitt heimild til opinbers listflutn-
ings á verki, fylgir henni ekki einkaréttur til flutnings, nema svo hafi verið um samið.
Ef heimildin er veitt um óákveðinn tíma, hvort sem í henni felst einkaréttur eða ekki, skal talið, að hún gildi ekki lengur
en 3 ár. Ákvæði þetta tekur ekki til samninga um flutnings- rétt, sem samtök eigenda slíkra réttinda eru aðiljar að.
Nú hefur einkaréttur til flutnings verið veittur um tiltekinn tíma, lengur en 3 ár, og skal höfundi þó heimilt að flytja verk- ið sjálfur eða leyfa öðrum flutning þess, ef umrædds einka- réttar hefur ekki verið neytt í 3 ár samfleytt, enda hafi ekki verið á annan veg samið.
Ákvæði þessarar greinar taka ekki til kvikmyndagerðar. Útgáfusamningar.
33. gr. Það er útgáfusamningur, er höfundur veitir tilteknum að-
ilja (útgefanda) rétt til að framleiða á prenti eða með svipuð- um hætti eintök af bókmenntaverki eða listaverki og gefa þau út.
Útgáfusamningur veitir útgefanda ekki eignarrétt að handriti því eða annars konar eintaki af verki, sem notað er til eftirgerðar, nema svo sé um samið sérstaklega.
34. gr. Útgefandi hefur, ef ekki er á annan veg samið, rétt til að
gefa út upplag, er nemi 2000 eintökum af bókmenntaverki, 1000 eintökum af tónverki og 200 eintökum af myndlistar- verki.
Með orðinu upplag er átt við þann eintakafjölda, sem út er gefinn í einu.
35. gr. Skylt er útgefanda að gefa verkið út innan hæfilegs tíma
og stuðla að dreifingu þess, eftir því sem aðstæður leyfa og venja er um sams konar verk.
36. gr. Nú hefur bókmenntaverk eða myndlistarverk ekki verið
gefið út innan 2 ára eða tónverk innan 4 ára frá því, að út- gefandi fékk í hendur fullgert handrit eða annað eintak, sem nota skal til eftirgerðar, og er höfundi þá, ef ekki hefur verið samið um lengri frest til útgáfu, heimilt að rifta útgáfusamn- ingi, enda þótt skilyrði til riftunar eftir almennum réttarregl- um séu ekki fyrir hendi. Sama gildir, ef upplag hefur selst upp og útgefandi, sem fengið hefur rétt til nýrrar útgáfu, hef- ur ekki gefið verkið út að nýju innan 2 ára frá því, að höfund- ur krafðist þess.
Þegar útgáfusamningi er riftað samkvæmt 1. mgr., er höf- undi ekki skylt að skila aftur greiðslu, sem hann hefur þegar fengið. En hafi hann beðið tjón vegna saknæmra vanefnda út- gefanda, sem ekki er bætt að fullu með þeirri greiðslu, á hann rétt til frekari bóta.
37. gr. Skylt er útgefanda að láta höfundi í té skriflega yfirlýsingu
prentsmiðju eða annars aðilja, sem framkvæmir eintakagerð, um eintakafjölda þann, sem gerður hefur verið.
Nú á höfundur rétt til þóknunar, miðað við sölu eða leigu eintaka á reikningsári, og ber útgefanda þá að senda honum innan 9 mánaða frá lokum reikningsárs skilagrein um sölu eða leigu á reikningsárinu og um eftirstöðvar upplags í lok reikningsárs.
Þó að höfundur eigi ekki að fá þóknun, eins og getið er í 2. mgr., á hann samt rétt til að fá skilagrein um eftirstöðv- ar upplags í lok reikningsárs, þegar 9 mánuðir eru liðnir frá þeim tíma.
Höfundur getur ekki með samningi fallið frá rétti þeim, sem honum er áskilinn með þessari grein.
38. gr. Ef hafist er handa um útgáfu á nýju upplagi, þegar meira
en ár er liðið frá útkomu hins fyrra, ber útgefanda að gefa
Lagasafn (útgáfa 150c) – Íslensk lög 1. október 2020 Nr. 73 1972 9
höfundi kost á að gera breytingar, enda hafi þær ekki í för með sér verulegan kostnað né breyti heildarsvip verksins.
39. gr. Ef ekki er á annan veg samið, fær útgefandi einkarétt til
að gefa verkið út með þeim hætti og í því formi, sem útgáfu- samningur greinir. Nú hefur útgefandi fengið einkarétt, og er höfundi þá ekki heimilt að gefa verkið út með greindum hætti né leyfa öðrum að gera það, fyrr en uppselt er upplag það eða upplög, sem útgáfusamningur tekur til.
Þrátt fyrir ákvæði 1. mgr. hefur höfundur rétt til að gefa bókmenntaverk út sem hluta af heildarútgáfu verka sinna eða úrvals úr þeim, þegar liðin eru 15 ár frá næstu áramótum, eft- ir að útgáfusamningur var gerður. Höfundur getur með samn- ingi fallið frá þessum rétti sínum.
40. gr. Útgefendur blaða og tímarita hafa einkarétt til að endur-
prenta rit þessi bæði í heild og einstök blöð eða hefti. Ekki raskar réttur útgefenda höfundarétti að einstökum
ritgerðum, myndum eða öðrum verkum, sem í blöðum eða tímaritum birtast. Þó þarf ekki að leita samþykkis höfunda til þeirrar endurprentunar, sem í 1. mgr. getur, nema svo hafi verið um samið.
Ákvæði þessa kafla um útgáfusamninga taka ekki til blaða og tímarita framar en segir í 1. og 2. mgr.
Ákvæði 35. og 36. gr. gilda ekki um framlög til safnverka. Samningar um kvikmyndagerð.
41. gr. Nú hefur höfundur veitt með samningi framlag til kvik-
myndaverks, og getur hann þá ekki nema sérstakur áskiln- aður sé gerður á annan veg, hindrað eintakagerð, útbreiðslu, opinbera sýningu, hvers konar dreifingu til almennings um þráð eða þráðlaust né aðra notkun verksins.
Ákvæði 1. mgr. taka ekki til tónverka, kvikmyndahandrita né samtalstexta, sem gerð hafa verið til notkunar í kvikmynd, og ekki heldur til framlags aðalleikstjóra.
[Hafi höfundur kvikmyndaverks framselt rétt sinn til út- leigu kvikmyndaverks, sbr. 1. mgr., á hann ætíð rétt til hæfi- legrar þóknunar fyrir útleiguna og verður ekki fallið frá rétti þessum með samningum.]1)
1) L. 60/2000, 6. gr.
42. gr. Nú hefur aðili fengið með samningi rétt til að nota bók-
menntaverk eða tónverk við gerð kvikmyndar, sem ætluð er almenningi til sýnis, og skal hann þá, ef ekki er á annan veg samið, ljúka gerð kvikmyndarinnar innan hæfilegs tíma og annast um, að hún verði sýnd, eftir því sem aðstæður leyfa og venja er um sams konar verk.
Nú er gerð kvikmyndar ekki lokið innan 5 ára frá því, að höfundur fullnægði samningsskyldum sínum, og er höfundi þá heimilt, ef ekki hefur verið samið um lengri frest, að rifta samningnum, enda þótt riftunarskilyrði eftir almennum regl- um séu ekki fyrir hendi. Ákvæði 2. mgr. 36. gr. gilda hér, eftir því sem við á. [Sérstök ákvæði um tölvuforrit.]1)
1) L. 57/1992, 11. gr.
[42. gr. a.]1)
[Sá sem hefur rétt til að nota tölvuforrit hefur heimild til að gera þær breytingar á forritinu sem nauðsyn ber til vegna nýtingar þeirrar sem heimil er.]2)
[Einnig er heimil afritun forrits og þýðing eða afþýðing þess þegar slíkt er óhjákvæmilegt til öflunar upplýsinga sem
þörf er á til að ná fram rekstrarsamhæfni sjálfstæðs forrits við önnur forrit að fullnægðum eftirgreindum skilyrðum:
1. að sú aðgerð sé framkvæmd af þeim aðila sem aflað hefur sér með lögmætum hætti heimildar til notkunar forrits- ins,
2. að slíkar upplýsingar hafi ekki verið tiltækar aðilum sem um getur í 1. tölul. með greiðum hætti,
3. að aðgerðirnar takmarkist við þann hluta hins upphaf- lega forrits sem nauðsynlegar eru til þess að ná fram rekstr- arsamhæfni.
Upplýsingar, sem aflað hefur verið með heimild í grein þessari, verða aðeins notaðar til að auðvelda rekstrarsam- hæfni við önnur forrit, en ekki á neinn þann hátt er raski lögmætum hagsmunum hins upprunalega forritshöfundar til eðlilegrar hagnýtingar þess né brjóti gegn höfundarétti hans á annan hátt.
Ekki er heimilt að víkja frá ákvæðum greinar þessarar með samningum.]3)
1) L. 57/1992, 11. gr. 2) L. 60/2000, 7. gr. 3) L. 145/1996, 3. gr.
[42. gr. b. Nú er gerð tölvuforrita liður í ráðningarskilmálum og
eignast þá atvinnurekandi höfundaréttinn að forritinu nema áskilnaður sé gerður á annan veg.]1)
1) L. 57/1992, 11. gr.
[42. gr. c. Sá sem hefur rétt til að nota gagnagrunn, sbr. 50. gr., hefur
heimild til aðgerða sem nauðsynlegar eru til aðgangs að efni gagnagrunnsins og venjulegrar nýtingar hans.]1)
1) L. 60/2000, 8. gr.
IV. kafli. Gildistími höfundaréttar. 43. gr. [Höfundaréttur helst uns 70 ár eru liðin frá næstu áramót-
um eftir lát höfundar. Nú er um verk að ræða sem ákvæði 7. gr. taka til og skal þá telja greint 70 ára tímabil frá næstu áramótum eftir lát þess höfundar sem lengst lifir.
Höfundaréttur að tónverki með texta, þar sem bæði texti og tónverk eru samin sérstaklega fyrir hlutaðeigandi tónverk með texta, helst uns 70 ár eru liðin frá næstu áramótum eftir andlát þess sem lengst lifir af eftirtöldum aðilum:
1. Textahöfundar. 2. Tónskáld. Höfundaréttur að kvikmyndaverkum helst uns 70 ár eru
liðin frá næstu áramótum eftir andlát þess sem lengst lifir af eftirgreindum höfundum kvikmyndaverks:
1. Aðalleikstjórar. 2. Handritshöfundar, þ.m.t. höfundar samtalstexta. 3. Tónhöfundar sé tónlistin sérstaklega samin til afnota í
kvikmyndaverkum.]1) 1)
L. 11/2016, 1. gr., sbr. og 8. gr. s.l.
44. gr. [Þegar verk hefur verið birt án þess að höfundur hafi verið
nafngreindur, sbr. 2. mgr. 8. gr., helst höfundaréttur að verk- inu uns 70 ár eru liðin frá næstu áramótum eftir birtingu þess. Nú er um verk að ræða sem birt er í einstökum hlutum, svo sem heftum, bindum eða með öðrum hliðstæðum hætti, og gildir þá sjálfstæður verndartími fyrir hvern einstakan hluta.
Ef höfundur er nafngreindur með þeim hætti sem segir í 2. mgr. 8. gr. áður en framangreint 70 ára tímabil er liðið eða leitt er í ljós að höfundur var látinn er verkið birtist skal um gildistíma höfundaréttar fara eftir ákvæðum 43. gr.
10 Nr. 73 1972 Lagasafn (útgáfa 150c) – Íslensk lög 1. október 2020
Sé um verk að ræða sem ekki hefur verið birt og höfundur ókunnur fellur höfundarétturinn niður er 70 ár eru liðin frá næstu áramótum eftir tilurð verksins.]1)
1) L. 145/1996, 5. gr.
[44. gr. a. Hafi verk ekki verið birt almenningi innan verndartíma-
bils skv. 43. og 44. gr. skal sá sem fyrst birtir verkið að því liðnu öðlast hliðstæðan rétt til fjárhagsnytja af verkinu og höfundar hafa samkvæmt ákvæðum laga þessara. Verndin helst uns 25 ár eru liðin frá næstu áramótum eftir birtingu.]1)
1) L. 145/1996, 6. gr.
V. kafli. Ýmis réttindi, skyld höfundarétti.1) 1)
Rg. 151/1956 (úthlutun á tekjum fyrir upptökuréttindi (STEF)). Samþ. 229/ 1973 (Samband flytjenda og hljómplötuframleiðenda (SFH)).
45. gr. [Listflytjandi hefur einkarétt til eintakagerðar af listflutn-
ingi sínum og hvers konar dreifingar hans til almennings, sbr. þó ákvæði 47. gr. Samkvæmt þessu eru óheimilar án hans samþykkis m.a. þær aðgerðir sem hér eru taldar:
1. Upptaka til endurflutnings á beinum listflutningi hans. Það telst beinn listflutningur sem listflytjandi flytur persónu- lega, þar á meðal flutningur í útvarp. Nú hefur útvarpsstofnun framkvæmt bráðabirgðaupptöku á persónulegum listflutningi og fer þá um útvarp eftir slíkri upptöku sem um beinan list- flutning.
2. Útvarp á beinum listflutningi. 3. Dreifing beins listflutnings með tækniaðferðum, um
þráð eða þráðlaust, frá flutningsstað til annarra tiltekinna staða sem almenningur á aðgang að.
4. Eftirgerð á upptöku listflutnings og dreifing til almenn- ings uns 50 ár eru liðin frá næstu áramótum eftir að flutningur fór fram. . . . 1)
[Ef upptaka listflutnings skv. 1. mgr., sem ekki er hljóðrit, er gefin út eða gerð aðgengileg almenningi innan þess tíma- marks sem þar er tiltekið varir verndin þó uns 50 ár eru liðin frá því sem fyrr gerist, lok útgáfuárs eða þegar upptaka var gerð aðgengileg almenningi.
Ef hljóðrit listflutnings skv. 1. mgr. er gefið út eða gert aðgengilegt almenningi innan þess tíma sem þar er nefnd- ur varir verndin þó uns 70 ár eru liðin frá því sem fyrr gerist, lok útgáfuárs eða þegar upptaka var gerð aðgengileg almenn- ingi.]1)
Nú hefur listflytjandi veitt með samningi framlag til kvik- myndaverks og getur hann þá ekki, nema áskilnaður sé gerð- ur á annan veg, hindrað leigu á eintökum kvikmyndaverksins.
[Um upptöku, eftirgerð og dreifingu listflutnings, sem um getur í 1. mgr., skulu eftir því sem við á gilda ákvæði 2.–5. mgr. 2. gr., 4. gr., 7. gr., 8. gr., 10. gr. a, 1. mgr. og 3. tölul. 2. mgr. 11. gr., 12. gr., 12. gr. a, 12. gr. b, 1. og 3. mgr. 14. gr., 3. og 4. mgr. 15. gr., 17. gr., 18. gr., 1., 2. og 4. mgr. 19. gr., 21. gr., 22. gr., 22. gr. a, 23. gr., 23. gr. a, 23. gr. b, 24. gr., 26.–31. gr., 3. mgr. 41. gr., 53. gr. og 57. gr.]2)
Standi fleiri en 12 listflytjendur að listflutningi nægir sam- þykki stéttarfélags flytjenda til eftirgerðar og endurnota, enda komi greiðsla fyrir flutninginn.]3)
[Sama rétt og listflytjandi samkvæmt þessari grein hefur flytjandi þjóðmenningarlegs efnis.]4)
1) L. 11/2016, 2. gr., sbr. og 8. gr. s.l. 2) L. 9/2016, 16. gr. 3) L. 145/1996, 7.
gr. 4) L. 9/2006, 8. gr.
[45. gr. a. . . . 1)]2) 1)
L. 9/2016, 17. gr. 2) L. 145/1996, 8. gr.
46. gr. [Óheimil er eftirgerð og hvers kyns dreifing til almennings
á myndritum og hljóðritum, þar á meðal hljómplötum, án samþykkis framleiðanda uns liðin eru 50 ár frá næstu áramót- um eftir að frumupptaka var framkvæmd. Sé upptöku dreift til almennings innan greinds verndartímabils skal vernd þó haldast í [70 ár]1) frá næstu áramótum eftir fyrstu dreifingu.
[Eftir því sem við á skal beita ákvæðum 2.–5. mgr. 2. gr., 7. gr., 8. gr., 10. gr. a, 1. mgr. og 3. tölul. 2. mgr. 11. gr., 12. gr., 12. gr. a, 12. gr. b, 1. og 3. mgr. 14. gr., 3. og 4. mgr. 15. gr., 17. gr., 18. gr., 1., 2. og 4. mgr. 19. gr., 21. gr., 22. gr., 22. gr. a, 23. gr. b, 24. gr., 3. mgr. 26. gr., 26. gr. a – 26. gr. c og 57. gr.]2)]3)
1) L. 11/2016, 3. gr., sbr. og 8. gr. s.l. 2) L. 9/2016, 18. gr. 3) L. 145/1996, 9. gr.
47. gr. [Nú er hljóðrit, sem út hefur verið gefið, notað á því tíma-
bili sem í 46. gr. getur til flutnings í útvarpi eða til annarrar opinberrar dreifingar listflutnings, hvort heldur með beinni notkun eða eftir útvarpi, og ber þá notanda að greiða fram- leiðanda þess og listflytjanda sameiginlega þóknun fyrir af- notin. [Heimild til notkunar útgefins hljóðrits til flutnings í útvarpi eða annarrar opinberrar dreifingar listflutnings gildir ekki um þá miðlun hljóðrita sem í því felst að hljóðrit er gert aðgengilegt með þeim hætti að hver og einn geti fengið að- gang að því á þeim stað og á þeirri stundu sem hann sjálfur kýs.]1)
Krafa til endurgjalds skv. 1. mgr. verður aðeins gerð af [samtökum framleiðenda og listflytjenda].2) Samtökunum skulu settar samþykktir í samvinnu við [ráðuneytið]3) og vera háðar staðfestingu þess. Í samþykktum þessum skal m.a. kveða á um skiptingu tekna með aðildarfélögum samtakanna.
[Þegar framleiðandi hljóðrits eða listflytjandi á rétt til þóknunar skv. 1. málsl. 1. mgr. skal hún fara eftir heildar- samningi milli samtaka skv. 2. mgr. og notanda eða sam- taka hans. Þeim samtökum skal heimilt að setja gjaldskrár um flutning af hljóðritum utan útvarps, enda feli slíkur flutn- ingur ekki í sér miðlun efnis í skilningi 1. tölul. 4. mgr. 2. gr. Ágreiningi um þóknun geta aðilar skotið til úrskurðarnefnd- ar skv. 57. gr. Nefndin getur gert notanda að setja viðhlít- andi tryggingu fyrir greiðslu þóknunar þar til hún hefur verið ákveðin, en ella mælt fyrir um stöðvun á notkun verndaðra hljóðrita uns trygging hefur verið sett.
Ákvæði þessi gilda ekki um myndrit.]2)]4) 1)
L. 9/2006, 10. gr. 2) L. 9/2016, 19. gr. 3) L. 126/2011, 56. gr. 4) L. 145/1996, 10. gr.
[47. gr. a. Listflytjandi getur sagt upp samningi um framsal réttinda
til hljóðrits af listflutningi sínum til framleiðanda hljóðrits þegar 50 ár eru liðin frá útgáfu þess eða, ef hljóðrit hefur ekki verið gefið út, þegar 50 ár eru liðin frá að það var birt, ef framleiðandinn gerir ekki fullnægjandi ráðstafanir til:
1. að bjóða eintök af hljóðriti í sölu í nægilegu magni eða
2. að gera hljóðritið aðgengilegt almenningi á þann hátt að hver og einn geti haft aðgang að því á þeim stað og á þeirri stundu sem hann sjálfur kýs, sbr. 1. tölul. 4. mgr. 2. gr.
Um uppsögn listflytjanda á samningi skv. 1. mgr. gildir eins árs uppsagnarfrestur. Uppsögn samnings tekur gildi að liðnum uppsagnarfresti hafi framleiðandi hljóðrits ekki gert viðeigandi ráðstafanir skv. 1. og 2. tölul. 1. mgr. Ógilt er af- sal flytjanda á uppsagnarrétti samkvæmt þessari grein.
Lagasafn (útgáfa 150c) – Íslensk lög 1. október 2020 Nr. 73 1972 11
Við uppsögn samnings skv. 1. mgr. falla niður réttindi framleiðanda skv. 46. gr. til viðkomandi hljóðrits.]1)
1) L. 11/2016, 4. gr., sbr. og 8. gr. s.l.
[47. gr. b. Hafi listflytjandi framselt framleiðanda hljóðrits rétt sinn
til hljóðrits listflutnings fyrir eingreiðslu á hann rétt á árlegri viðbótarþóknun frá framleiðanda hljóðrits fyrir hvert heilt ár eftir að 50 ár eru liðin frá útgáfu hljóðritsins eða, ef hljóð- rit hefur ekki verið gefið út, þegar 50 ár eru liðin frá því að hljóðritið var gert aðgengilegt almenningi. Ógilt er afsal list- flytjanda á rétti til árlegrar viðbótarþóknunar.
Framleiðandi hljóðrits skal leggja til hliðar fjárhæð til greiðslu viðbótarþóknunar skv. 1. mgr. Samanlögð fjárhæð sem lögð er til hliðar skal samsvara 20% af tekjum fram- leiðandans fyrir næstliðið ár. Viðbótarþóknun skv. 1. mgr. reiknast af tekjum framleiðanda hljóðrits vegna eintakagerð- ar, dreifingar eintaka og því að hljóðrit er gert aðgengilegt almenningi frá því að 50 ár eru liðin frá útgáfu hljóðrits eða, ef hljóðrit hefur ekki verið gefið út, þegar 50 ár eru liðin frá því að hljóðrit var gert aðgengilegt almenningi.
Umsýsla og útborgun viðbótarþóknunar skv. 1. mgr. er á hendi samtaka rétthafa sem hlotið hafa viðurkenningu ráðu- neytisins.
Eftir kröfu frá listflytjanda eða viðurkenndum samtökum skv. 3. mgr. ber framleiðanda hljóðrits að láta í té allar upp- lýsingar sem nauðsynlegar eru til að tryggja greiðslu árlegrar viðbótarþóknunar.
Ráðherra setur nánari reglur um málsmeðferð vegna við- urkenningar samtaka skv. 3. mgr.]1)
1) L. 11/2016, 4. gr., sbr. og 8. gr. s.l.
[47. gr. c. Hafi listflytjandi framselt framleiðanda hljóðrits rétt sinn
á hljóðriti listflutnings og samið um reglulegar greiðslur skal réttur til árlegrar viðbótarþóknunar ekki rýrður vegna fyrir- framgreiðslu eða samningsbundins frádráttar þegar 50 ár eru liðin frá útgáfu hljóðrits eða, ef hljóðrit hefur ekki verið gefið út, þegar 50 ár eru liðin frá því að hljóðrit var gert aðgengi- legt almenningi.]1)
1) L. 11/2016, 4. gr., sbr. og 8. gr. s.l.
48. gr. Óheimilar eru eftirgreindar aðgerðir án samþykkis út-
varpsstofnunar: 1. Endurvarp (samtímisútvarp) á útvarpi hennar og dreif-
ing þess um þráð. 2. Upptaka endurflutnings á útvarpi hennar. 3. Birting á sjónvarpi hennar í atvinnuskyni eða ávinn-
ings. 4. [Eftirgerð á áður framkvæmdri upptöku útvarps henn-
ar, sem og það að birta slíka upptöku.]1)
[Réttur útvarpsstöðva skv. 1. mgr. gildir uns liðin eru 50 ár frá næstu áramótum eftir fyrstu útsendingu.]1)
[Eftir því sem við á skal beita ákvæðum 2.–4. mgr. 2. gr., 8. gr., 10. gr. a, 1. mgr. og 3. tölul. 2. mgr. 11. gr., 12. gr., 12. gr. a, 12. gr. b, 1. og 3. mgr. 14. gr., 4. mgr. 15. gr., 17. gr., 18. gr., 1., 2. og 4. mgr. 19. gr., 21. gr., 22. gr., 22. gr. a, 24. gr. og 3. mgr. 26. gr.]2)
[Nú sendir útvarpsstöð er nýtur verndar samkvæmt lögum þessum út viðburð, sem vekur mikinn áhuga á meðal almenn- ings, á grundvelli samnings um einkarétt til útsendingar og er þá, þrátt fyrir ákvæði 1. mgr., annarri útvarpsstöð sem hef- ur staðfestu á Evrópska efnahagssvæðinu heimilt að senda út
stutt myndskeið að eigin vali frá viðkomandi viðburði. Heim- ild þessi nær þó eingöngu til útsendingar slíkra myndskeiða í almennum fréttaþáttum. Sé myndskeið sýnt með heimild í þessari málsgrein skal nafn eða annað auðkenni þeirrar út- varpsstöðvar sem einkaréttinn á birt ef unnt er.
Skilmálar útvarpsstöðvar sem er aðili einkaréttarsamnings fyrir nýtingu skv. 4. mgr. skulu vera réttlátir, sanngjarnir og án mismununar og kynntir með góðum fyrirvara.]3)
1) L. 9/2006, 11. gr. 2) L. 9/2016, 20. gr. 3) L. 38/2011, 65. gr.
49. gr. Eftirgerð ljósmynda, sem ekki njóta verndar laga þessara
sem listaverk, sbr. 2. mgr. 1. gr., er óheimil án samþykkis ljósmyndara eða þess aðilja, sem rétt hans hefur hlotið. [Enn fremur er óheimilt að birta slíkar ljósmyndir án samþykkis rétthafa.]1) Nú er slík mynd birt opinberlega í atvinnuskyni eða ávinnings, og á ljósmyndari eða síðari rétthafi þá kröfu til þóknunar. Vernd ljósmyndar samkvæmt þessari grein skal haldast, uns liðin eru [50 ár]1) frá næstu áramótum eftir gerð hennar.
Ákvæði II. kafla laga þessara taka til ljósmynda þeirra, sem í 1. mgr. getur, eftir því sem við á.
1) L. 9/2006, 12. gr.
50. gr. [Sá sem framleiðir skrár, töflur, eyðublöð, gagnagrunn eða
svipuð verk sem hafa að geyma umtalsvert safn upplýsinga eða eru árangur verulegrar fjárfestingar hefur einkarétt til eintakagerðar eða birtingar verks í heild eða að verulegum hluta. Endurtekinn og kerfisbundinn útdráttur og/eða endur- nýting óverulegs hluta af gagnagrunni er óheimil ef þær að- gerðir stríða gegn venjulegri nýtingu hans eða ganga með óeðlilegum hætti gegn réttmætum hagsmunum framleiðenda gagnagrunnsins.
Einkaréttur til þeirrar sérstöku verndar sem kveðið er á um í grein þessari helst í 15 ár frá næstu áramótum eftir að verkið varð til. Ef verkið er birt innan greinds verndartíma- bils skal verndin þó haldast í 15 ár frá næstu áramótum eftir að gagnagrunnurinn telst birtur almenningi.
Njóti verk eða verkshluti, sem fjallað er um í grein þess- ari, höfundaréttarverndar verður þeim rétti einnig beitt sam- hliða.
Beita skal, eftir því sem við á, ákvæðum II. kafla laga þessara.]1)
1) L. 60/2000, 10. gr.
[V. kafli A. Tæknilegar ráðstafanir o.fl.]1) 1)
L. 9/2006, 13. gr.
[50. gr. a. Óheimilt er að eiga viðskipti með eða hafa undir hönd-
um í fjárhagslegum tilgangi tæki eða gögn sem hafa þann tilgang einan að auðvelda með ólöglegum hætti að fjarlægja eða komast fram hjá tæknilegum búnaði ætluðum til þess að koma í veg fyrir ólögmæta eftirgerð tölvuforrits.]1)
1) L. 9/2006, 13. gr.
[50. gr. b. Óheimilt er án samþykkis rétthafa að sniðganga tæknileg-
ar ráðstafanir, sbr. 4. mgr. Óheimilt er að framleiða, flytja inn, dreifa, selja, leigja,
auglýsa til sölu eða leigu eða eiga í viðskiptalegum tilgangi búnað, vörur eða íhluti sem
1. eru kynnt eða auglýst sem leið til að komast fram hjá tæknilegum ráðstöfunum,
12 Nr. 73 1972 Lagasafn (útgáfa 150c) – Íslensk lög 1. október 2020
2. hafa aðeins takmarkað fjárhagslegt gildi eða notkunar- möguleika nema sem leið til að komast fram hjá tæknilegum ráðstöfunum eða
3. eru fyrst og fremst hönnuð, framleidd, aðlöguð eða veitt í því skyni að gera kleift eða auðvelda að komast fram hjá tæknilegum ráðstöfunum.
Ákvæði 2. mgr. gildir einnig um þjónustu. Með tæknilegum ráðstöfunum í 1. og 2. mgr. er átt við
hvers konar skilvirkar tæknilegar ráðstafanir sem samkvæmt eðlilegri notkun eru ætlaðar til þess að vernda verk og annað efni verndað með lögum þessum.
Ákvæði 1.–4. mgr. gilda ekki um vernd tölvuforrita. Ákvæði 1.–4. mgr. eru því ekki til fyrirstöðu að gerðar séu
rannsóknir á dulritun.]1) 1)
L. 9/2006, 13. gr.
[50. gr. c. Úrskurðarnefnd skv. 57. gr. getur samkvæmt kröfu not-
anda gert rétthafa, sem gripið hefur til skilvirkra tæknilegra ráðstafana skv. 1. mgr. 50. gr. b, að veita notanda aðgang að þeim úrræðum sem nauðsynleg eru til þess að hann geti nýtt sér ákvæðin í 12. gr., 2. mgr. 14. gr. og 1. mgr. 17. gr., að því er kennslu varðar, [19. gr.],1) 1. tölul. 1. mgr. 21. gr., 1. og 2. mgr. 22. gr., 22. gr. a og [3. mgr. 23. gr.]2) Hafi rétthafi ekki farið að fyrirmælunum innan fjögurra vikna frá ákvörð- un nefndarinnar er notanda rétt, þrátt fyrir ákvæði 1. mgr. 50. gr. b, að sniðganga hinar tæknilegu ráðstafanir. Ákvæð- um þessarar málsgreinar verður aðeins beitt um þá notendur sem eiga löglegan aðgang að viðkomandi verki eða efni.
Ákvæði 1. mgr. verður því aðeins beitt að rétthafi hafi ekki sjálfviljugur gert ráðstafanir, til að mynda samninga við aðra hlutaðeigandi aðila, sem tryggja að notandinn geti nýtt sér hin tilvitnuðu ákvæði í 1. mgr. hvað sem líður beitingu skil- virkra tæknilegra ráðstafana.
Ákvæði 1. mgr. verður ekki beitt um verk og annað efni sem á grundvelli samnings er gert almenningi aðgengilegt á þann hátt að hver og einn geti haft aðgang að því á þeim stað og á þeirri stundu sem hann sjálfur kýs.]3)
1) L. 93/2010, 8. gr. 2) L. 9/2016, 21. gr. 3) L. 9/2006, 13. gr.
[50. gr. d. Óheimilt er án samþykkis rétthafa að 1. fjarlægja eða breyta rafrænum upplýsingum um rétt-
indaumsýslu eða 2. dreifa eintökum, flytja inn í því skyni að dreifa ein-
tökum eða miðla til almennings verkum og öðru efni þar sem rafrænar upplýsingar um réttindaumsýslu hafa verið fjar- lægðar eða þeim breytt án samþykkis rétthafa.
Ákvæði 1. mgr. verður því aðeins beitt að sá sem að gern- ingi stóð hafi vitað eða mátt vita að með gerningnum komi hann til leiðar, geri kleift, auðveldi eða leyni broti gegn rétti til verks eða annars efnis sem verndar nýtur samkvæmt lög- um þessum.]1)
1) L. 9/2006, 13. gr.
VI. kafli. Ýmis ákvæði. 51. gr. Nú hefur höfundur notað sérstakan titil, gervinafn eða
merki á birtu verki, og er öðrum þá óheimilt að birta verk með sams konar auðkenni eða svo áþekku, að líklegt sé, að villst verði á verkunum eða höfundum þeirra.
52. gr. Engum er heimilt án samþykkis höfundar að setja nafn
hans eða höfundarauðkenni á listaverk.
Óheimilt er bæði höfundi og öðrum að setja nafn hans eða höfundarauðkenni á eintak, sem gert hefur verið eftir lista- verki, ef hætta er á, að villst verði á eftirgerðinni og frum- verkinu.
53. gr. Ákvæði 2. mgr. 4. gr. skulu gilda um bókmenntaverk og
listaverk, sem ekki eru háð höfundarétti. Mál út af brotum gegn 1. mgr. skal aðeins höfða eftir kröfu
[ráðherra],1) enda telji hann þess þörf vegna tillits til almennr- ar menningarverndar.
1) L. 126/2011, 56. gr.
[53. gr. a. [Ákvæði reglugerðar Evrópuþingsins og ráðsins (ESB)
2017/1128 frá 14. júní 2017 um flytjanleika efnisveituþjón- ustu á Netinu yfir landamæri á innri markaðnum, sem er birt í EES-viðbæti við Stjórnartíðindi Evrópusambandsins nr. 49 frá 26. júlí 2018, bls. 383–393, skulu hafa lagagildi hér á landi með þeim aðlögunum sem leiðir af ákvörðun sameig- inlegu EES-nefndarinnar nr. 158/2018 frá 6. júlí 2018, sbr. einnig bókun 1 um altæka aðlögun við samninginn um Evr- ópska efnahagssvæðið, sbr. lög um Evrópska efnahagssvæð- ið, nr. 2/1993, þar sem bókunin er lögfest.]1)]2)
1) L. 53/2019, 1. gr. 2) L. 93/2010, 9. gr.
VII. kafli. Refsiákvæði, bætur, ákærureglur o.fl. 54. gr. Fyrir brot á lögum þessum skal því aðeins refsa, að þau
séu framin af ásetningi eða stórfelldu gáleysi. [Fyrir hlutdeild í brotum skal refsa á sama hátt.]1)
[Sektum . . . 2) eða fangelsi, allt að 2 árum, varða:]3)
1. Aðgerðir, sem brjóta í bága við einkarétt höfundar [skv. 2. gr.]4)
[2. Aðili skv. 2. mgr. 25. gr. b lætur hjá líða að senda sam- tökum þeim sem getið er um í 5. mgr. 25. gr. b upplýsingar skv. 6. mgr. 25. gr. b.]5)
[3.]6) Brot á 1. og 2. mgr. 4. gr., 2. og 3. mgr. 26. gr., 1. mgr. 28. gr., 1. mgr. 39. gr., 53. gr. og fyrirmælum, sem getur í 2. mgr. 31. gr.
[4. Brot á 1. mgr. 45. gr. og 3. mgr. sömu greinar, sbr. til- vitnanir þar í 4. gr., 1. mgr. 28. gr. og fyrirmæli sem getur í 2. mgr. 31. gr.]6)
[5.]6) Brot á 1. mgr. 46. gr., 1. mgr. 48. gr., 1. mgr. 49. gr., 1. mgr. 50. gr., [50. gr. a, 50. gr. b, 50. gr. d],7) 51. gr. og 52. gr.
[6.]6) Innflutningur til landsins á eintökum af verkum eða annarri framleiðslu, sem verndar nýtur eftir V. kafla laga þessara, ef eintökin eru gerð erlendis og atvikum svo háttað, að gerð þeirra hér á landi hefði brotið í bága við lögin, enda séu eintökin flutt inn í þeim tilgangi að sýna þau opinberlega eða dreifa þeim til almennings. [[7.]6) . . . 8)]9)
Nú er brot framið á vegum félags eða annars fyrirtækis, og má þá dæma fésekt á hendur því.
[Þrátt fyrir ákvæði 2. mgr., sbr. 4. og 5. tölul. 2. mgr. 11. gr. og 1. mgr. 50. gr. b, varðar eftirtalin eintakagerð einstak- linga til einkanota ekki refsingu:
1. eintakagerð eftir einstöku eintaki verndaðs tölvuforrits eða eintaki véllæsilegs gagnagrunns sem hefur verið gefinn út, seldur eða varanlega látinn af hendi með samþykki höf- undar eða framleiðanda,
2. eintakagerð sem fram fer andstætt 1. mgr. 50. gr. b.]7)
Lagasafn (útgáfa 150c) – Íslensk lög 1. október 2020 Nr. 73 1972 13
1) L. 93/2010, 10. gr. 2) L. 82/1998, 162. gr. 3) L. 78/1984, 5. gr. 4) L. 9/2016, 23.
gr. 5) L. 97/2006, 2. gr. 6) L. 60/2000, 11. gr. 7) L. 9/2006, 14. gr. 8) L. 109/2016, 2. gr. 9) L. 78/1984, 6. gr.
55. gr. [Nú hafa eintök af verkum verið gerð, flutt hingað til lands
eða birt almenningi, þannig að í bága fer við ákvæði laga þessara eða fyrirmæli, sem sett hafa verið skv. 2. mgr. 31. gr., og má þá ákveða í dómi að eintökin séu afhent brotaþola, eyðilögð, fjarlægð af markaði eða tekin úr dreifingu, varan- lega eða tímabundið, eða gerð á annan hátt óhæf til hinna ólöglegu nota.
Hið sama gildir um efni, áhöld og aðra muni sem varða undirbúning eða framkvæmd brots.
Ráðstafanir skv. 1. og 2. mgr. skulu eiga sér stað á kostn- að hins brotlega og án endurgjalds af hálfu brotaþola. Liggi til þess alveg sérstakar ástæður er þó heimilt að kveða á um í dómi að brotaþoli skuli greiða hæfilegt endurgjald.
Við ákvörðun dómara skv. 1. og 2. mgr. skal þess gætt að samræmi sé milli umfangs brots og þeirra ráðstafana sem kveðið er á um jafnframt því sem tekið skal hæfilegt tillit til hagsmuna þriðja manns, þar á meðal í þeim tilvikum þegar eigandi munar veit ekki um brot.]1)
1) L. 93/2010, 11. gr.
56. gr. [Sá sem hefur brotið gegn lögum þessum af ásetningi
eða gáleysi skal greiða bætur vegna brotsins. Þótt brotið sé framið í góðri trú er heimilt að ákveða þeim sem orðið hefur fyrir tjóni bætur úr hendi hins brotlega.
Við ákvörðun bóta skv. 1. mgr. skal ekki eingöngu miða við það beina fjárhagstjón sem höfundur eða annar rétthafi hefur orðið fyrir, heldur ber auk þess að líta til þess fjárhags- lega hagnaðar sem hinn brotlegi hefur haft af brotinu. Verði ekki færðar sönnur á tjón brotaþola eða hagnað hins brotlega skal ákveða bætur að álitum hverju sinni.
Dæma má höfundi eða öðrum rétthafa bætur fyrir miska vegna brots á lögum þessum.]1)
1) L. 93/2010, 12. gr.
57. gr. [Takist ekki samningur um fjárhæð þóknunar skv. 12. gr.
b, 3. mgr. 14. gr., 16.–18. gr., 4. mgr. 19. gr., 20. og 21. gr., 1. mgr. 23. gr., 23. gr. a, 23. gr. b, 26. gr. b og 47. gr., eða önnur ágreiningsefni vegna samningskvaðaheimilda, getur hvor að- ili um sig lagt ágreiningsefnið undir úrskurð þriggja manna nefndar sem ráðherra skipar úr hópi fimm manna sem höf- undaréttarnefnd skv. 58. gr. tilnefnir.
Úrskurður nefndarinnar felur í sér fullnaðarúrlausn um ágreiningsefnið á stjórnsýslustigi. Ráðherra er heimilt að setja reglugerð1) um starfshætti nefndarinnar sem og um greiðslu málskostnaðar.]2)
1) Rg. 97/1996. 2) L. 9/2016, 24. gr.
58. gr. [Til ráðuneytis [ráðherra]1) um höfundaréttarmál skal vera
nefnd [sjö]2) sérfróðra manna á sviði höfundaréttar sem ráð- herra skipar til fjögurra ára í senn. Við skipun nefndarinn- ar skal haft samráð við helstu höfundaréttarsamtök landsins. Enn fremur skal koma á fót höfundaréttarráði. Í ráðinu skulu kynnt og rædd höfundaréttarmálefni sem efst eru á baugi á hverjum tíma. Í ráðinu skulu eiga sæti fulltrúar tilnefndir af þeim samtökum sem hlotið hafa lögformlega viðurkenn- ingu ráðuneytisins til meðferðar höfundaréttar, svo og ann- arra helstu höfundaréttarsamtaka í landinu. Enn fremur full- trúar útvarpsstofnana og annarra hagsmunaaðila. Menn, sem
skipa höfundaréttarnefnd, skulu og eiga sæti í ráðinu, svo og þeir aðilar sem ráðherra skipar sérstaklega í ráðið. [Ráð- herra]1) eða sá sem hann nefnir í sinn stað skal vera í forsæti á fundum ráðsins. Ráðherra setur nánari reglur3) um höfunda- réttarnefnd og höfundaréttarráð.]4)
1) L. 126/2011, 56. gr. 2) L. 9/2006, 15. gr. 3) Rg. 500/2008. 4) L. 57/1992, 15.
gr.
59. gr. [Brot á lögum þessum sæti . . . 1) ákæru, en jafnan skal
málshöfðun heimil þeim sem misgert er við. . . . 2)
Nú er höfundur látinn og getur þá enn fremur tilsjónar- aðili, sem nefndur hefur verið eftir 2. mgr. 31. gr., en ella eiginmaður eða eiginkona hins látna, foreldrar, börn og syst- kin, krafist [þess að ákæra verði gefin út]1) eða höfðað mál út af brotum gegn 1. og 2. mgr. 4. gr., 2. og 3. mgr. 26. gr., 1. mgr. 28. gr. og fyrirmælum höfundar samkvæmt 2. mgr. 31. gr. eða listflytjanda samkvæmt sama ákvæði, [sbr. 5. mgr. 45. gr.]3)]4)
Mál út af brotum gegn ákvæðum 53. gr. sæta . . . 1) sak- sókn eftir kröfu [ráðherra].5)
1) L. 88/2008, 234. gr. 2) L. 57/1992, 16. gr. 3) L. 11/2016, 5. gr., sbr. og 8. gr.
s.l. 4) L. 78/1984, 8. gr. 5) L. 126/2011, 56. gr.
[59. gr. a. Þau samtök, sem hlotið hafa [viðurkenningu]1) [ráðuneyt-
isins]2) [skv. 4. mgr. 26. gr. a vegna ákvæða 23. gr. og 23. gr. a],1) geta fengið lagt lögbann við byrjuðum eða yfirvofandi flutningi eða öðrum notum allra þeirra verka, sem [viður- kenningin]1) nær til og verndar njóta samkvæmt lögum þess- um, án þess að hafa fengið umboð til þess frá höfundum eða öðrum rétthöfum verkanna, enda sé fullnægt öðrum skil- yrðum lögbanns samkvæmt lögum um kyrrsetningu, lögbann o.fl.
Að því tilskildu að fullnægt sé öðrum þeim skilyrðum lög- banns, sem greind eru í lögum um kyrrsetningu, lögbann o.fl., geta einstakir rétthafar eða samtök þeirra fengið lagt lögbann við því að þjónustuveitandi miðli gögnum sem þjónustuþegi lætur í té um fjarskiptanet, óháð því hvort þjónustuveitandi beri ábyrgð vegna miðlunar eða sjálfvirkrar, millistigs- eða skammtímageymslu gagna. Enn fremur verður lögbann lagt við því að þjónustuveitandi hýsi gögn sem látin eru í té af þjónustuþega, óháð því hvort þjónustuveitandi beri ábyrgð á gögnunum. [Þegar sett er fram krafa um lögbann samkvæmt þessari heimild skal þjónustuþega tryggð sambærileg rétt- arstaða og gerðarþola til hagsmunagæslu við fyrirtöku lög- bannsgerðar eftir því sem við verður komið, auk tilkynningar um lögbannsgerð að henni lokinni, skv. 14. og 18. gr. laga um kyrrsetningu, lögbann o.fl., nr. 31/1990.]1)
Um lögbann samkvæmt þessari grein fer að öðru leyti eft- ir lögum um kyrrsetningu, lögbann o.fl.]3)
1) L. 9/2016, 25. gr. 2) L. 126/2011, 56. gr. 3) L. 93/2010, 13. gr.
[59. gr. b. Í dómsmáli vegna brots á lögum þessum getur dómari að
kröfu málsaðila lagt fyrir gagnaðila eða þriðja aðila að láta í té upplýsingar, sem hann hefur aðgang að, um vörur eða þjónustu sem kann að fela í sér brot á lögunum. Þetta á þó aðeins við ef sá sem krafan beinist að:
1. hefur í atvinnuskyni haft umráð yfir vörunum, 2. hefur í atvinnuskyni notað þjónustuna, 3. hefur veitt þjónustu sem notuð er til athafna er kunna
að fela í sér brot á lögunum, 4. hefur veitt aðstoð við að framleiða eða dreifa vörunni
eða við að veita þjónustuna.
14 Nr. 73 1972 Lagasafn (útgáfa 150c) – Íslensk lög 1. október 2020
Upplýsingar þær sem um ræðir í 1. mgr. ná til: 1. nafns og heimilisfangs framleiðenda, dreifingaraðila,
þjónustuveitanda og annarra fyrrverandi eigenda vara og þjónustu og til heildsala og smásala sem vörurnar voru ætl- aðar,
2. magns framleiddra, afhentra, móttekinna eða pantaðra vara eða þjónustu og söluandvirði vara eða þjónustu.
Dómara ber að synja kröfu skv. 1. mgr. ef ætla má að það að láta upplýsingarnar í té muni valda þeim sem krafan bein- ist að óhæfilegu tjóni, að teknu tilliti til þess hve mikið er í húfi fyrir þann sem kröfuna gerir til að fá upplýsingarnar.
Ekki er skylt að láta í té upplýsingar samkvæmt þessari grein ef sá sem krafa beinist að er undanþeginn vitnaskyldu samkvæmt almennum réttarfarsreglum.]1)
1) L. 93/2010, 13. gr.
[59. gr. c. Í dómi þar sem kveðið er á um brot á lögum þessum eða
ráðstafanir skv. 55. gr. má að beiðni brotaþola mæla fyrir um birtingu dómsins að hluta eða í heild. Birtingin skal fara fram með þeim hætti og í þeim mæli sem sanngjarnt má teljast.
Hinn brotlegi skal annast og kosta birtinguna.]1) 1)
L. 93/2010, 13. gr.
VIII. kafli. Gildissvið laganna. 60. gr. Ákvæði um höfundarétt í lögum þessum taka til: 1. [Verka manna sem eru ríkisborgarar eða búsettir í landi
innan Evrópska efnahagssvæðisins.]1)
2. . . . 1)
3. Verka ríkisfangslausra manna og flóttamanna, sem hafa samfellt aðsetur hér á landi.
4. Verka, sem fyrst hafa verið gefin út hér á landi, sbr. og [2. mgr. 3. gr.]2)
5. Bygginga, sem reistar hafa verið hér á landi, og lista- verka, sem eru hluti af slíkum byggingum.
6. Kvikmyndaverka, ef atvinnufyrirtæki framleiðanda þeirra hefur aðalstöðvar sínar hér á landi eða framleiðandinn sjálfur á hér fast aðsetur.
[[Ákvæði 25. gr. b taka til verka manna sem eru ríkisborg- arar eða búsettir í landi innan Evrópska efnahagssvæðisins.]1)
Enn fremur til verka erlendra ríkisborgara þeirra ríkja sem veita íslenskum verkum hliðstæða vernd.]3)
[Ákvæði 44. gr. a gilda um birtingu verka sem fram- kvæmd er af ríkisborgurum eða mönnum búsettum í landi innan Evrópska efnahagssvæðisins.]4)
Ákvæði 2. mgr. 4. gr. og 51.–53. gr. gilda um öll verk, sem falla undir ákvæði 1. gr., án tillits til uppruna þeirra eða þjóðernis höfunda.
1) L. 9/2006, 16. gr. 2) L. 9/2016, 26. gr. 3) L. 57/1992, 17. gr. 4) L. 145/1996, 11.
gr.
[60. gr. a. Ákvæði 50. gr. gilda um verk ríkisborgara eða manna bú-
settra í landi innan Evrópska efnahagssvæðisins.]1) 1)
L. 60/2000, 14. gr.
[61. gr. Ákvæði 45. gr. taka til: 1. [Listflutnings manna sem eru ríkisborgarar eða búsettir
í landi innan Evrópska efnahagssvæðisins.]1)
2. [Listflutnings annarra erlendra ríkisborgara og ríkis- fangslausra manna sem hér segir:]1)
a. Ef listflutningur hefur farið fram hér á landi. b. Ef listflutningur hefur verið tekinn upp á hljóðrit sem
verndar nýtur eftir ákvæðum 2. tölul. 3. mgr.
c. Ef listflutningi, sem ekki hefur verið tekinn upp á hljóðrit, er útvarpað af útvarpsstofnun sem verndar nýtur eftir ákvæðum í 4. mgr.
[Ákvæði 46. gr. taka til myndrita og hljóðrita hvar og af hverjum sem þau hafa verið framleidd, en réttur til [sann- gjarnra bóta]2) skv. 3. og 4. mgr. 11. gr. fylgir aðeins upptök- um sem gerðar hafa verið í landi innan Evrópska efnahags- svæðisins eða í öðrum ríkjum sem veita íslenskum upptökum sams konar rétt.]1)
[Ákvæði 47. gr. taka til: 1. Hljóðritaðs listflutnings manna sem eru ríkisborgarar
eða búsettir í landi innan Evrópska efnahagssvæðisins. 2. Hljóðrita, svo og listflutnings þess er þau hafa að
geyma, ef framleiðandi hljóðrits er ríkisborgari eða aðili bú- settur í landi innan Evrópska efnahagssvæðisins.]1)
Ákvæði 48. gr. taka til útvarpsstofnana ef þær fullnægja öðru hvoru því skilyrði sem hér segir:
1. Að aðalstöðvar stofnunarinnar séu [í landi innan Evr- ópska efnahagssvæðisins].1)
2. Að útvarpað hafi verið með senditæki, staðsettu [í landi innan Evrópska efnahagssvæðisins].1)]3)
1) L. 9/2006, 17. gr. 2) L. 109/2016, 3. gr. 3) L. 60/2000, 16. gr.
[61. gr. a. Víkka má gildissvið laganna þannig að ákvæði þeirra taki
til erlendra ríkisborgara að fullnægðum skilyrðum um gagn- kvæmni. Í því skyni er ríkisstjórninni heimilt að staðfesta milliríkjasáttmála1) um gagnkvæma vernd án eða með fyr- irvörum sem ríkisstjórninni þykir við eiga og heimilt er að gera. Með gagnkvæmni samkvæmt þessari grein er átt við að rétthafar hvers aðildarlands njóti sama réttar í öðrum aðildar- löndum og innlendir ríkisborgarar. Ákvæði greinar þessarar hrófla í engu við gildi alþjóðlegra sáttmála á sviði höfunda- réttar sem þegar hafa verið fullgiltir af Íslands hálfu.]2)
1) Augl. 763/1999. 2) L. 57/1992, 18. gr.
62. gr. Ákvæði 1.–4. tölul. 1. mgr. 60. gr. skulu, eftir því sem við
getur átt, gilda um ljósmyndir og rit, sem getur í 49. og 50. gr.
[63. gr.]1)
[Ákvæði laga þessara skulu einnig taka til bókmennta- verka og listaverka sem orðið hafa til fyrir gildistöku laganna. Sama gildir um listflutning, hljóðrit og myndrit, sbr. V. kafla laganna.
Ákvæði 1. mgr. gilda þó ekki um ráðstafanir sem hafa átt sér stað eða áunnin réttindi þriðja aðila á grundvelli eldri laga. Heimil er áframhaldandi dreifing til almennings eða op- inber sýning á eintökum verks eða listflutnings ef gerð ein- takanna var frjáls á þeim tíma er dreifing eða sýning þeirra fór fram, þó þannig að ákvæði 24. gr. um bann við leigu og útláni á verkum haldi gildi sínu.
[Samningar listflytjanda um framsal réttinda á hljóðriti listflutnings sem gerðir eru fyrir 1. nóvember 2013 halda gildi sínu eftir það tímamark í þeim tilvikum þegar vernd- artími þess telst útrunninn samkvæmt eldri reglum nema á annan veg sé mælt fyrir um í samningi.
Að því marki sem samningar um framsal réttinda listflytj- anda á hljóðriti sem gerðir eru fyrir 1. nóvember 2013 veita listflytjanda rétt til reglulegra greiðslna er heimilt að semja um þær að nýju þegar 50 ár eru liðin frá útgáfu hljóðrits eða, ef hljóðrit hefur ekki verið gefið út, þegar 50 ár eru liðin frá því að hljóðrit var gert aðgengilegt almenningi.]2)
Lagasafn (útgáfa 150c) – Íslensk lög 1. október 2020 Nr. 73 1972 15
Ef eintakagerð verks eða listflutnings, sem ekki nýtur verndar samkvæmt áðurgildandi lögum, er hafin fyrir gild- istöku laganna eða verulegur undirbúningur slíkrar eintaka- gerðar er hafinn er heimilt að ljúka áætlaðri, nauðsynlegri og venjubundinni eintakagerð, þó í síðasta lagi 1. janúar árið 2000. Heimilt er að dreifa eintökum sem þannig eru gerð til almennings eða sýna þau opinberlega.
Nú er verk eða listflutningur hluti upptöku til flutnings í útvarpi sem gerð er meðan verkið eða listflutningurinn nýt- ur ekki verndar eða fer fram á grundvelli heimildar í 3. mgr. og er þá heimilt að nýta slíkar upptökur til útvarpsflutnings fram til 1. janúar árið 2000. Sama á við um opinbera birtingu kvikmyndaverka.
Ef verndartími verks eða listflutnings verður styttri á grundvelli breytts verndartíma samkvæmt lögum þessum en hann hefði verið samkvæmt áður gildandi lögum fer um verndartíma samkvæmt áður gildandi lögum. Þetta gildir þó ekki ef ákvæði 3. mgr. 44. gr. eiga við.]3)
[Vernd gagnagrunna skv. 50. gr. sem gerðir eru á tímabil- inu frá 1. janúar 1983 til gildistöku laganna helst til 1. janúar 2016.]1)
1) L. 60/2000, 15. gr. 2) L. 11/2016, 6. gr., sbr. og 8. gr. s.l. 3) L. 145/1996, 12. gr.
64. gr. [Með lögum þessum eru innleidd ákvæði tilskipunar Evr-
ópuþingsins og ráðsins 2012/28/ESB um tiltekna leyfilega notkun á munaðarlausum verkum, eins og hún var tekin upp í samninginn um Evrópska efnahagssvæðið með ákvörðun sameiginlegu EES-nefndarinnar nr. 29/2015, frá 25. febrúar
2015, um breytingu á XVII. viðauka (Hugverkaréttindi) við EES-samninginn frá 2. maí 1992.]1)
1) L. 10/2016, 2. gr.
65. gr. Lög þessi öðlast gildi, þegar sex mánuðir eru liðnir frá
staðfestingu þeirra. [65. gr. a. Með lögum þessum eru leidd í lög ákvæði tilskipunar Evr-
ópuþingsins og ráðsins 2011/77/ESB frá 27. september 2011 um breytingu á tilskipun 2006/116/EB um verndartíma höf- undaréttar og tiltekinna skyldra réttinda. Tilskipunin var tek- in upp í XVII. viðauka (Hugverkaréttindi) við samninginn um Evrópska efnahagssvæðið með ákvörðun sameiginlegu EES-nefndarinnar nr. 94/2013 frá 3. maí 2013 sem tók gildi 1. ágúst 2014.]1)
1) L. 11/2016, 7. gr., sbr. og 8. gr. s.l.
[Ákvæði til bráðabirgða. Frá og með gildistöku laga þessara skal menntamálaráð-
herra undirbúa niðurlagningu Myndlistarsjóðs Íslands með skipun sérstakrar skilanefndar. Skal skilanefnd um niður- lagningu Myndlistarsjóðs Íslands skipuð einum fulltrúa sam- kvæmt tilnefningu Sambands íslenskra myndlistarmanna og tveimur án tilnefningar og skal annar þeirra vera formaður nefndarinnar.
Uppgjöri skilanefndar á fjárreiðum Myndlistarsjóðs Ís- lands skal lokið innan sex mánaða frá gildistöku laga þess- ara.]1)
1) L. 60/2000, 17. gr.